21ste Jaargang
MAANDAG 8 SEPTEMBER 193(1
No. 6689
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
'zyteidbohaOo
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week
Bij onze Agenten 20 cent per week
Franco per post
f 2.50 per kwartaal
f 2.60 per kwartaal
f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit nummer bestaat uit drie bladen
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
INTERNAT. CONFERENTIES
DE EUROPEESCHE FEDERATIE
Heden opening der bijeenkomst.
Algemeen neemt men te Genêve aan, dat
de conferentie van Europeesoiie mogendhe
den, die hedenmiddag onder presidium van
Briand bijeenkomt, zich in hjofdzaak met de
procedure zal bezighouden, welke zal worden
gevolgd bij de verdere behandeling van het
plan tot stichting van een Europeesche Unie,
schrijft het Hbld.
Briand zal een rede houden, waarin hij de
conclusie uit de ontvangen antwoorden zal
uiteenzetten, waarna de conferentie vermoe
delijk zal besluiten het onderwerp bij de Vol
kenbondsvergadering aanhangig te maken.
Vermoedelijk zullen in de Volkenbondsver
gadering geen afzonderlijke beschouwingen
over dit onderwerp gehouden worden, doch
iedere delegatie zal er haar meening over kun
nen zeggen bij de jaarlijksche algemeene be
schouwingen over het Volkenbondswerk. De
vergadering zal het plan dan verwijzen naar
de zesde politieke commissie, di2 vermoede
lijk zal adviseeren een commissie te benoemen,
welke in den loop van het komende Honds
jaar het plan aan een grondige studie zal
moeten onderwerpen.
Daarbij zal zich de vraag voordoen of de
studiecommissie uitsluitend uit vertegenwoor
digers van Europeesche mogendheden zal moe
ten bestaan, dan wel of er ook eenige Euro
peesche Volkenbondsgedelegeerden zitting in
zullen nemen. Het wordt niet buitengesloten
geacht, dat in laatstgenoemden zin zal wor
den besloten om aan de bezwaren der En-
gelschen tegemoet te komen.
BELGIE
EEN BLIJDE GEBEURTENIS
Kroonprins Leopold van België en prinses
Astrid zijn gistermiddag verblijd met de ge
boorte van een zoon.
Koning Albert, de koningin en prins Leo
pold waren aanwezig op het kasteel Stuyven-
berg. Het kind heeft den naam gekregen van
Boudewijn. Het is gedoopt, terwijl de koning
als peter fungeerde. De plechtige doop zal
over een maand plaats hebben.
SPANJE.
STAKING TE SAN SEBASTIAN -
Om middernacht is Vrijdag te San Sebas
tian een algemeene staking van 24 uur uit
gebroken, als protest tegen het dooden van
een staker bij relletjes met de politie. De
agenten moesten Zaterdag herhaaldelijk han
delend optreden.
Alle fabrieken zijn gesloten. Aanvankelijk
heeft men wel getracht de tramwagens te la
ten rijden, maar toen de stakers twee rijtui
gen omverwierpen, moest het tramverkeer
worden stopgezet.
Uit Calvo Sotelo wordt gemeld dat markies
Guadahorce en een zoon van Primo de Ri
vera de vlucht hebben genomen.
Te Orense zijn verscheiden personen ge
wond tijdens een gevecht tusschen monarchis
ten en republikeinen.
RUSLAND
HET MAANDRANTSOEN TE PETERSBURG
De sovjet-bladen "publiceeren tegenwoordig
in het begin van elke maand, welke rantsoe
nen voor de maand zijn vastgesteld. De „Kras-
naja Gazeta" geeft nu bijzonderheden over de
rantsoenen in de maand September te Peters-
burg.
Zooals bekend is, is de bevolking in Rus
land verdeeld in verschillende groepen. Tot
de eerste en meest bevoorrechte groep behoo-
ren arbeiders, die lid van een coöperatie zijn
en een aandeel in die coöperatie hebben ge
stort. Wij nemen nu het rantsoen van de le
den van deze eerste, dus de meest bevoor
rechte, groep. Zij zullen, op vertoon van hun
boekjes, mogen koopen: anderhalf kilo suiker,
een kilo macaroni, 1.8 kilo grutterswaren, 50
gram thee, een halve lite'r olie van zonnepit-
ten, 200 gram dierlijk vet, twee kilo haring en
500 gram huishoudzeep. Wie in plaats van het
dagelijksche rantsoen brood, meel wil krijgen,
raag 500 gram meel per dag koopen. In den
loop van de maand September zal zeven keer
vleesch gedistribueerd worden, telkens 600
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Heden komt de conferentie bijeen in
zake de z.g. Vereenigde Staten van Europa
Een blijde gebeurtenis in het Belgische
koningshuis.
In Argentinië is de dreigende revolutie
uitgebroken. President Irigoyen is afge
treden. Over Argentinië is de krijgswet
afgekondigd.
De cijfers omtrent het aantal dooden te
San Domingo stijgen voortdurend. (Bui-
fcenl. Berichten, 3de blad).
BINNENLAND.
Mgr. dr. Nolens 70 jaar. Eenige
liberale persstemmen. (3de blad).
Verschillende verkeersongelukken. (Gem.
Berichten, 3de blad).
De diefstal in de Kruisheerenkerk te
Uden. (Gem. Berichten, 3de blad).
Drie kinderen in een kelder bedolven.
Eén gedood. (Laatste Berichten).
Laffe aanranding bij Roermond. (Laat
ste Berichten).
HET ZILVEREN BESTAANSFEEST DER STOOMWASSCHERIJ „NOOIT GEDACHT". PATROON MET FAMILIE
EN PERSONEEL IN DE BLOEMEN.
gram. Daarenboven krijgt men 800 gram aan
lekkernijen, bonbons, gebak, biscuit e.d.
Leden van overige groepen krijgen na
tuurlijk aanzienlijk minder. De personen, die
tot de vierde groep behooren (arbeiders, die
geen lid eener coöperatie zijn en geen aandeel
hebben gestort), krijgen minder dan de helft
van het bovenvermelde rantsoen. Nog erger is
de positie van hen, die tot de groep der bour
geois en gelijkgestelden (priesters, gewezen
ambtenaren, vroegere officieren, enz.) behoo
ren. Deze menschen krijgen in het geheel geen
distributieboekjes en moeten maar zelf zien,
waar en op welke wijze zij voedsel kunnen
bemachtigen. Overigens zijn ook zij, die zulke
boekjes wel hebben, er lang niet zeker van,
dat de aangekondigde rantsoenen inderdaad
gedistribueerd zullen worden. Het gebeurt
vaak, dat de aanvoer van levensmiddelen te
gering is en dan worden de karige rantsoenen
ook niet uitgereikt.
Typisch is echter de volgende bijzonderheid.
De „Krasnaja Gazeta" schrijft, dat iedereen
zonder distributieboekjes taarten kan koopen,
die vijf roebel per kilo kosten. De bourgeois
moeten dus taart eten in plaats van brood.
ZUID-AMERIKA
REVOLUTIE IN ARGENTINIË.
President Irigoyen afgetreden.
De krijgswet over het land
afgekondigd.
Volgens een bericht ui^ Buenos Ayres is
president Irigyen afgetreden ten gunste van
den vice-president Martinez, die het bewind
reeds aanvaard en den staat van beleg over
Buenos Ayres heeft afgekondigd.
Dit bericht is zeer onverwacht gekomen,
daar Vrijdag een officieel bericht uit Buenos
Ayres nog meldde, dat Irigoyen stevig in het
zadel zat. Welke omstandigheden ten slotte
den doorslag hebben gegeven, is op het oogen-
blik niet duidelijk. Vermoed wordt, dat zijn
eigen partij Irigoyen in den steek heeft gela
ten.
Gemeld wordt, dat generaal Uriburu tele
grafisch een ultimatum aan president Irigoyen
had gericht, waarin hij zeide, dat hij, indien
de president niet onverwijld definitief aftrad,
het regeeringspaleis zou laten beschieten.
De „Associated Press" verneemt uit Buenos
Aires: De bemanning van de in de haven lig
gende oorlogsschepen, in totaal meer dan
7000 man, heeft zich tegen het aanblijven van
president Irigoyen verklaard. De manschap
pen rukken onder bevel van admiraal Storni
op. De officieren hebben in een mededeeling
aan de regeering bekend gemaakt, dat zij het
defintieve aftreden van president Irigoyen
eischen.
Generaal Torres werd in het Campo de
Mayo door zijn eigen officieren doodgescho
ten, daar hij weigerde zich bij de revolutio
naire beweging aan te sluiten.
Het gepeupel dringt het paleis binnen
Toen het 'bericht van het aftreden van den
president bekend werd, hebben in de straten
van Buenos Aires heftige botsingen plaats ge
had. Het gepeupel dror' het regeeringspaleis
binnen, rukte een portret van Irigoyen van
den wand en verwoestte de verschillende re-
geeringsbureaux.
Na een gevecht in de Avenida Mavo, waar
bij de revolutionairen het vuur der politie met
mitrailleuse-vuur beantwoordden, stak het
grauw de bureaux van het blad „Epoca" in
Volgens onofficieele berichten zijn bij de
gevechten die tusschen voor- en tegenstanders
van president Irigoyen hebben plaats gehad,
duizend personen gedood of gewond.
Generaal Iruburu, de leider der voorloopi-
ge regeering heeft een manifest uitgevaardigd,
waarbij de krijgswet wordt afgekondigd om de
particuliere eigendommen te beschermen.
Hij heeft ook een boodschap gericht aan het
volk, waarin hij verklaart, dat hij aan den
wensch van het volk heeft voldaan en dat hij
met steun van leger en vloot de macht in han
den heeft genomen om een definitieve ineen
storting van het land te voorkomen en het
aanzien van het land in het buitenland te
herstellen.
De voorloopige regeering wenscht, dat de
grondwet geëerbiedigd wordt en dat de nor
male toestand in het land zal terugkeeren.
Verder wordt een spoedige ontbinding van het
parlement aangekondigd.
De oud-minister van binnenlandsche zaken
Gonzales, en de gewezen secretaris van den
president Bonavidez, zijn gearresteerd. De
bevolking is zeer opgewonden.
Onder de slachtoffers van den opstand be
vindt zich ook generaal Torres, de comman
dant van de militaire luchtmacht.
De voorloopige regeering heeft bij decreet
De' afgetreden president Irigoyen
de ontbinding van het congres gelast.
President Irigoyen is gearresteerd en heeft
afstand gedaan van zijn ambt. Irigoyen is in
den afgeloopen nacht naar de kazerne van het
7de infanterie-regiment overgebracht, waar hij
zijn besluit tot aftreden onderteekende.
De nieuwe minister van oorlog heeft daar
op telegrafisch bevel gezonden Irigoyen in
vrijheid te stellen.
AUSTRALIË
DE FINANCIEN VAN AUSTRALIË.
Aanzienlijke bezuiniging op de openbare
uitgaven.
Na afloop van een kabinetszitting heeft de
premier ad interim Fenton verklaard, dat de
regeering besloten had aanzienlijke bezuini
gingen aan te brengen op de openbare uitga
ven teneinde den financieelen toestand te
verbeteren.
Het kabinet beraadslaagde langdurig over
het werkloosheidsvraagstuk, Er werd een sub
commissie benoemd die met de leiders van de
werkgevers- en werknemersorganisaties zal
confereeren om den bedrijfstoestand te ver
beteren en de werkloosheid te verminderen.
A.S. NAJAARSVERGADERING
PARTIJRAAD R. K. STAATSPARTIJ.
In aansluiting aan reeds eerder versche
nen berichten kan nader worden medege
deeld, dat in de a.s. najaarsvergadering
van den Partijraad, welke in de maand
November te Utrecht zal worden gehou
den, het navolgende onderwerp op prae-
adviezen zal worden behandeld.
„Korte beschouwing over de nieuwe wet
„op de Financieele verhouding tusschen het
„Rijk en de Gemeenten.
„Inleiding tot een bespreking over het
„beleid der gemeente met betrekking tot
„belastingen, bedrijven en sociale voor
zieningen, mede in verband met de be
hangen der groote gezinnen."
De praeadviseurs die dit onderwerp
zullen inleiden zijn: Prof. Mr. Dr. J. J. van
der Grinten, hoogleeraar aan de Katholie
ke Universiteit te Nijmegen, Mr. G. J. C.
D. Kropman, wethouder der gemunte
Amsterdam en Y. Keestra, burgemeester
van Culemborg.
DE AVRO-DEMONSTRATIE
HOUTRUST.
OP
Onder een belangstelling, welke verre
de verwachtingen overtrof volgens een
raming door de politie waren er ongeveer
100.000 personen aanwezig heeft Zater
dagmiddag op Houtrust de demonstratie
van de A.V.R.O. tegen het zendtijd besluit
plaats gehad.
Onder de aanwezigen, die met extra-
treinen, autobussen, auto's, fietsen en trams
naar den Haag waren gekomen, bevonden
zich de Kamerleden prof. v. d. Bilt, mr.
Boon, mevr. van Itallie—van Embdcn, dr.
Vos en mej. Westerman, enkele leden van
den Radioraad, de secretaris van dien
Raad, den heer Weber, generaal de Kan
ter e.a.
Omstreeks half vier werd de meeting
door dr. Westerling geopend, waarna dr.
Molhuysen, voorzitter van de A.V.R.O., in
een rede uitvoerig de wenschen, die men
koestert, uiteenzette.
Na deze rede volgde langdurig applaus,
terwijl den spreker namens het Haagsch
comité een groote krans werd aangeboden.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door de heeren mr. J. H. van Doorne, lid
van het dagelijksch bestuur en W. Vogt,
directeur van de A.V.R.O.
Dr. Westerling sprak een slotwoord,
waarna de volgende motie bij acclamatie
werd aangenomen:
„Meer dan 100.000 leden van de A.V.R.
O., vereenigd op den landdag op 6 Septem
ber 1930 op Houtrust in den Haag, wenden
zich eerbiedig tot Uwe Majesteit, omdat
hun rechtsgevoel is gekrenkt door de wijze,
waarop de wet op de verdeeling van den
zendtijd is toegepast.
Naar hun meening is het een eisch van
billijkheid, dat ieder Nederlander de ge-
heele week een nationaal algemeen pro
gramma moet kunnen beluisteren dat nie
mand kan kwetsen en dat ons volk vereent.
Zij wenschen dat geen zendtijd van dit al
gemeen programma zal worden afgenomen
ten bate van partij-uitzendingen, die ons
volk verdeelen.
Zij wenden zich daarom vol hoop en ver
trouwen tot Uwe Majesteit, die het sym
bool zijt van de eenheid van ons volk, in
de overtuiging, dat Uwe Majesteit wel
aandacht zal willen schenkeu dan deze
verlangens van een zoo groot deel van Uw
volk".
Deze motie zal ter kennis van H. M.
worden gebracht.
Hierop liet de muziek het Wilhelmus
hooren, dat uit volle borst door de tiendui
zenden werd medegezongen.
Bij het einde van de betoogmg te ruim 7
uur bracht de heer J. M. de Graaf, voorzit
ter van het Haagsche A.V.R.Ó.-cumitê.
dank aan het algemeen bestuur voor de
organisatie van deze betooging.
,.Msbd."
De Maastrichtsche Ceramische industrie.
Het ontslag van 60 arbeiders
is Zaterdag een feit
geworden.
Het reeds vroeger aangekondigde ont
slag van 60 arbeiders van de Maastricht
sche aardewerkfabrieken „de Sphinx" is
Zaterdag ingegaan.
Principieel is de directie van de Sphinx
tegen een wachtgeldregeling.
Men neemt n.l. het standpunt in, dat
waar vanwege de regeering elke steun aan
de aardewerkindustrie onthouden wordt,
men van overheidswege dan ook do lasten
van werkloozenvorzorging op zich dient
te nemen.