ZATERDAG 6 SEPTEMBER 193*.
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 10
WOERDEN.
Vreemde diefstal. Namens de buurt-
vereeniging „De Pannebakkerijen" werd
aangifte gedaan bij de politie, dat van de
aangebrachte straat versiering aldaar, lam
pions waren vernield en gestolen. Na on
derzoek door de politie werd bevonden,
dat zekere P. G. en J. G., alhier, zich
daaraan hadden schuldig gemaakt. Bij ge
noemde K. werden nog 5 lampions thuis
gevonden. Proces-verbaal is opgemaakt we
gens diefstal en vernieling.
De politie komt soms voor eigenaar
dige gevallen te staan. Donderdag werd
door een zekere H. aangifte gedaan van
de vermissing van een vaarstok. Hij had
deze zien liggen bij een onbekende vletter
op de schuit. De eigenaar van de schuit,
opgespoord zijnde, zeide dat hij vroeger
wel eens zoo'n soort vaarstok had gehad,
waarbij hij tegelijkertijd aangifte deed
van de vermissing ervan. Ra, ra, wie is de
dief van de vaarstok der gemeenschappe
lijke bezitters?
Schietwedstrijden. De uitslag van de
schietwedstrijden op 3 September georga
niseerd door den Bijz. Vrijw. Landstorm
was als volgt: le pr. A. G. Tanis 36-36 p.,
2e pr. F. Doremans 3-1-35 p., 3e pr. L. A. v.
Geloven 35-33 p., 4e pr. J. Guis 35-27 p., 5e
pr. N. Noorlander 35-19 p.
Kanonwedstrijden (50 M.) Ie pr. O. v.
Dolderon, 2e pr. Ph. v. Breukelen, 3e pr.
Th. Boské.
NIEUWVEEN.
Personalia. Onze oud-plaatsgenoot, de
heer D. Streefkerk, onderwijzer te Sprang,
slaagde te Breda voor de hoofdakte.
Mej. A. Heek te Haarlem, werd met
ingang van 1 September j.l. benoemd tot
onderwijzeres aan de O. L. school alhier,
in de vacature mej. J. Akkerman.
Opbrengst bazar. Door het „reces" der
dames van de T.B.C.-Vereeniging, kunnen
we eerst nu berichten, dat de netto-op
brengst van de gehouden bazar bedraagt
648. Twee jaar terug bedroeg de zuivere
opbrengst schraal 600.
ZEVENHOVEN.
Uit den trein gevallen. Doordat de
coupé-deur niet goed gesloten was, is het
zoontje van H. Vonk alhier uit een sneltrein
nabij Beilen gevallen. Na lang zoeken werd
het ventje gevonden. Behalve ontvellingen
aan hoofd en handen had het ventje een
lichte hersenschudding bekomen.
t ZOETERWOUDE.
Patronaat en Sport.
Op Zondag 21 Sept. zullen groote feeste
lijkheden plaats hebben in het Patronaat
par. Zuidbuurt. Dezen zomer moesten de
feesten op St. Aloysiusdag worden uitge
steld en nu zal deze viering gelijk plaats
hebben met de Sportfeesten van de R. K.
Sportvereeniging A.S.C. (Aloysius Sport
Club).
Het voorloopig programma is verschenen
en hier volgen de groote lijnen.
Des morgens zes uur Alg. H. Communie
voor de leden van A.S.C., waarna gemeen
schappelijk ontbijt voor de spor bieden.
In den voormiddag gezellig samenzijn
in het Patronaatsgebouw.
Te een uur zal .een groote propaganda-
voetbalwedstrijd gespeeld worden op het
veld naast het Patronaat door V.V.L.
(Voorschoten) en D.O.S. (Roelofarends-
veen). Hierna zullen de heeren leden van
de afd. athletiek personeels wedstrijden
houden als: 100 M. hardloopen, verspringen,
hoogspringen en 1500 M. hardloopen. Ver
volgens zal A.S.C. I een medaille-wedstrijd
spelen tegen een elftal uit het District,
waarna te 5 uur athletiek-wedstrijden zul
len worden gehouden voor de atbletiek-
adspirantleden.
Te zes uur gaan de sportlui in optocht
naar de Parochiekerk in de Zuidbuurt,
waar, ter viering van het St. Aloysiusfeest,
een plechtig Lof zal gecelebreerd worden,
■waaronder een bekende priester-jeugdlei
der de feestpredicatie zal houden.
Na het Lof gaat een fakkeloptocht naar
het Patronaat, waar een groote sportde-
monstratie en ter verdere opluistering een
tooneelstuk zal gegeven worden.
Zooals men ziet wordt de dag geheel
gevuld en zal zoowel de viering van het
Patroonsfeest als de sporbdemonstratie
goed tot haar recht komen.
VOOR DE POSTZEGEL-
LIEFHEBBERS
NIEUWE ZEGELS.
Perzië.
Hier verschenen de volgende luchtpost
zegels:
1 chahis, geel en blauw.
2 blauw en grijs.
3 geelgroen en violet.
4 violet en groenblauw.
5 H groen en karmijn.
6 wijnrood en groen.
8 i grijs en violet.
10 blauw en oranje.
12 I. grijsblauw en oranje.
15 bruin en groen.
1 kran blauwgroen en karmijn
2 ii i grijs en blauwviolet.
3 bruin en lichtgroen.
5 rood en grijs.
1 to man, oranje en violet.
2 groen en bruin.
3 bruinviolet en blauwgroen.
Mexico.
Luchtpostzegels:
40 centavos, grijs en blauwgroen.
70 violet en grijs.
Italië.
Ter gelegenheid van het vierde eeuwfeest
van Francesco Ferrucci verscheen de volgen
de serie:
20 centimes, karmijn.
25 centimes, groen.
60 centimes, violet.
1 L. 25, blauw.
5 L. plus 2 L. oranje.
Luchtpostzegels:
50 centimes, violet.
1 L., bruin.
5 L. plus 2 L. bruinviolet.
De „militie"-zegels verschenen in ongewij
zigde teekeningen, dovh in andere kleuren:
30 c. plus 10 c., grijsgroen en violet.
50 c. plus 10 c. grijsgroen en blauwgroen.
1 L. 25 plus 30 c. blauw en groen.
5 L. plus 1 L 50, bruin en lichtbruin.
Opdrukken (vervolg).
Onder de oorlogszegels nemen de opdruk
ken een voorname plaats in. Zij waren lang
niet altijd noodig en werden ook wel eens
ten pleiziere van postzegelsverzamelaars, die
zich onder de officieele personen van de over
winnaars bevonden, gemaakt. Daarvan heb
ben wij tijdens de wereldoorlog nu en dan wel
eens iets vernomen, ja, dat sommige autoritei
ten het hierbij zoo bont hebben gemaakt, dat
het gezag in het moederland hen moest straf
fen. Een kostelijk staaltje levert hiervoor de
vroeger kolonie Togo. Hier kwamen broeder
lijk in 1914 de Franschen met de Engelschen
om het land in bezit te nemen. Zij vonden
daar een hoeveelheid Duitsche postzegels en
gingen die overdrukken met Togo, occupation
franco-anglaise en Togo Anglo-French occu
pation. Dit is verklaarbaar, maar de heeren
met het opdrukken belast, zorgden ervoor, dat
verschillende stempels gebruikt werden. Een
kleine o in French, Togo of Occupation, ver
schillende lettersoorten voor de woorden,
verschillende afstanden in de woorden onder
ling, foutieve letters, letters weglaten, enz.,
enz., weglaten, zoodat op de 16 oorspronke
lijke zegels liefst 110 opdrukken werden ge
maakt. En als gij nu soms van plan zijt, om
Togo te gaan verzamelen en een volledige serie
opdrukken wilt hebben, zal Yvert u waar
schuwen, dat gij hiervoor minstens een mil-
lioen francs zult noodig hebben. Niemand kan
een verzamelaar wijs maken, dat die opdruk
ken in een postale behoefte voorzagen.
Na den oorlog zijn nieuwe staten ontstaan
en door den Volkerenbond meer of minder
ambtelijk gemaakt. In andere gebieden werd
een internationale commissie met het landsbe
stuur tijdelijk' belast, totdat een volksstem
ming beslist zou hebben. Zoo geschiedde in
1920 voor het gebied Marienwerder, Hier
moest het tijdelijk gezag diplomatiek optre
den en geen partij kiezen. De tot dusver gel
dende Duitsche zegels werden met Commis
sion Interalliée Marienwerder netjes over
drukt, zoodat geen land voorkeur genoot. De
nieuwe staat Danzig begon in 1920 met een
reeks verschillende pdrukken, om die in den
inflatietijd met een nieuwe reeks voort te zet
ten. Memel, in 1920 geboren, heeft in de zeven
jaar van zijn bestaan al meer zegels gehad,
dan Nederland sedert 1852 tot nu toe heeft
uitgegeven. De opdrukken hebben verreweg de
meerderheid. Eerst Duitsch, toen Fransche en
tenslotte Lithausche met opdruk; toen was
het uit. Tot de meest verbijsterende opdrukken
zullen steeds de opdrukken in Duitschland
blijven behooren van het jaar 1923, De depre
ciatie van de Mark ging zoo snel, dat het
papieren geld en de postwaarden de daling
niet konden bijhouden. Opdrukken waren be
slist noodzakelijk. Eerst met zooveel Tau-
send, toen millioenen, tenslotte milliarden.
Steeds zullen de zegels, welker werkelijke
waarde gering is, een sprekende herinnering
blijven van de instorting van bezit, dat een
volk kan ondergaan. Ons onderwerp is hier
mede volstrekt niet uitgeput. Een ander maal
over de opdrukken van Nederland en Over-
zeesche gewesten.
DE CHINEESCHE REGEERING EN DE
CHRISTEN-VERVOLGINGEN.
Volgens bericht uit Rome wijzen alle
teekenen er op, dat de elementen in de
Nationalistische regeering, die de Christe
nen vijandig gezind zijn, de overhand
krijgen. Men kan er gerust op rekenen,
dat zij zich thans reeds voorbereiden
op een veldtocht volgens Russisch model,
om geheel het Christendom uit te roeien.
Van zeer hooggeplaatste kerkelijke zijde
einde gemaakt wordt aan alle godsdienst
onderricht. Wanneer deze beslissing streng
wordt doorgevoerd, dan beteekent dit den
ondergand voor duizenden missiescholen
in geheel China.
De regeering heeft n.l. een nieuw
schoolreglement ontworpen, waardoor een
uit Peking wordt de toestand als volgt
beschreven:
„In het jaar 1929 had het den schijn,
dat de Nationalistische regeering liberaal
was en dat zij zich niet vijandig gezind
zou toonen jegens het Christendom. Onder-
haar aanvoerders toch waren verschillen
de protestanten en men ondervond toch
alle mogelijke voorkomendheid van de
regeering, die dit optimisme steeds ver
sterkte. Maar de gebeurtenissen der laat
ste dagen wijzen er op dat de regeering
haast even onverdraagzaam is als de
Sovjets. Want de bedoeling van de nieu
we onderwijsbepalingen is niet anders
dan de totale vernietiging van alle missie
scholen, zoowel van de Katholieken als
van Protestanten.
Deze kerkvervolgers passen de meest
moderne methodes toe om Christus te
onttronen en zijn werk te vernietigen.
Na Jt laatste Congres, dat te Shanghai
over opvoeding en onderwijs gehouden
werd, zond een der aanvoerders van de
linksche partijen, Wang Tsing-Wei, die
verstoord was, vanwege de maatregelen
die waren genomen, een protest-telegram
naar Nanking, waarin hij constateerde,
dat degenen, die op het oogenblik in
naam van Sun Wen China regeerden,
druk bezig waren om China te vernieti
gen, want Sun Wen wilde voor heel Chi
na absolute vrijheid op gebied van gods
dienst en in onderwijszaken. In de laat
ste 10 maanden zijn er twee bisschoppen
en zeven missionarissen' vermoord. En op
het oogenblik bevinden zich nog vijf mis
sionarissen in handen van roovers.
De bezittingen der missie worden
6teeds meer en meer bedreigd en de roo-
MINISTERIEELE OPROEP TOT
BEHOUD DER MOLENS.
Binnen zes maanden tijds weder een
honderdtal molens verdwenen.
Over tien jaar geen enkele
molen meer in ons land?
Reeds is het onze lezers en lezeressen
bekend, dat de Minister van Onderwijs,
Kunsten en Webenschappen dezer dagen
aan de burgemeesters van de verschillen
de plaatsen in ons land een circulaire heeft
doen toekomen, waarin de Minister zegt,
dat de aansporing door zijn voorganger tot
de verschillende besturende colleges ge
richt om hem ten spoedigste mededeeling
te doen van plannen tot afbraak of oprui
ming van molens, de grootste successen
heeft gehad, daar door een tijdige waar
schuwing het Rijk een afbraak dikwijls kon
voorkomen. Evenwel in verband met het
feit, dat nog verschillende colleges niet
genoeg aandacht hebben besteed aan de
uitvoering van dit schrijven wijst de Minis
ter nogmaals op het groote nut ervan en
spoort burgemeesters aan hem zoo vlug
mogelijk bericht te zenden indien het hun
ter oore komt dat ergens in hun gemeente
plannen bestaan tot opruiming van den een
of andere molen. Wellicht hebben onze
lezers met genoegen kennis genomen van
de voortvarendheid waarmede de Minister
tracht het typische van ons Nederland en
ons Nederlandsch landschap te doen be
houden. Inderdaad is een dergelijke steun
van overheidswege meer dan noodzakelijk,
wil het initiatief van verschillende vereeni-
gingen niet tot bijna totale machteloosheid
worden gedwongen. Om slechts enkele po
gingen van particulieren en vereenigingen
te noemen wijzen wij op de tentoonstelling
van molens, welke voor eenige maanden
in het Museum te Amsterdam werd ge
opend, waar de Hollandsche molen in
beeld, in model en in constructie te zien
was, naar de ontwerpen van Frans Mars
en A. van Schoorl. Vergeten wij ook niet
het idee van de Orionfabriek te Den Haag,
die aan den jongen cineast Franken op
dracht gaf in samenwerking met Joris
Ivens en Ankersmit onder auspiciën van
de vereeniging „De Hollandsche Molen"
een film te vervaardigen van „De Holland
sche Molen". En om de zoo juist genoemde
vereeniging niet te vergeten, die met de
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer en
ook „Heemschut" e.a. zooveel doet voor
het behoud van de molens, willen wij uit
het jaarverslag dier vereeniging even aan
stippen dat het aantal geïnventariseerde
molens over het jaar 1929- steeg van 5252
tot 6687, waarbij het aantal verdwijnende
molens over het geheele land zou dalen
met 35 pet.
Dat er zooveel voor de molens in Neder
land zelf wordt gedaan, is te begrijpen
daar het als het ware een punt van natio-
nalen trots voor den Nederlander is ten
opzichte van ^ndere landen, vooral ten
opzichte van Amerika. De menschen van
den dollar toch schijnen een levendige be
langstelling te koesteren voor den molen
in 'ons land, waarom zij zich dan ook in
grooten getale vanuit Amerika naar hier
doen overschepen om het landschap te be
zichtigen. Maar het is daarom des te on
begrijpelijker dat er in Amerika nog zoo'n
raar idee bestaat omtrent den molen,
waarvan de molen te Miami, een Ameri-
kaansche badplaats in Florida, een spre
kend voorbeeld is. Dit monster toch dat
den naam draagt van „a little bit of Hol
land" gelijkt een rol karton met een meta
len kap en bezit wieken, welke uit een me-
chanodoos afkomstig zijn. Eet is een
vreemd gezicht voor ons Nederlanders,
wanneer wij op deze wijze onzen molen
tot een caricatuur zien gemaakt en daar
om was het zoozeer op prijs te stellen, dat
de bloembollenfirma Zandbergen een ras-
echten molen heeft cadeau gedaan, welke
onlangs is verscheept naar de Vereenigde
Staten. In Maart j.l. wilde Ford een uit
zonderlijken molen koopen van de Gemeen
te Cleveland, hetgeen hem echter niet is
gelukt. In het Engelsche Graafschap Sur
rey heeft men ergens een molen ingericht
tot kerk, terwijl de in 1748 gebouwde wind
molen op den Weinberg bij Bückeburg door
de „Niedersachsische Wanderklub" als
jeugdherberg dienst doet en de uit 1807
dateerende molen te Dühlen aan den Ne
der Rijn in een museum is veranderd.
Wanneer wij Nederlanders echter ons
best doen voor het behoud der molens is j
dit eigenlijk niet meer dan voldoen aan
een nationalen plicht. Hetzelfde toch wordt
in naburige landen ingezien, b.v. in België,
waar in 1923 een uitgebreid onderzoek be
gon omtrent alle wetenswaardigheden van
de verschillende molens van dat land. Van
alle kanten is men toen in bladen, in ver
eenigingen en commissies propaganda gaan
maken voor het behoud der molens, waar
van o.a. de oudste van Europa zich bevindt
in Silly in Henegouwen en dateert uit 1180.
Op de wereldtentoonstelling te Antwerpen
werd op het gebied van Oud België een
verbenden, die op geld belust zijn, zoeken
naar allerlei voorwendsels om de goede
ren der missie in beslag te nemen. Maar
onze Missionarissen doen hun werk ge
woon alsof er niets aan de hand was. Zij
maken nog steeds nieuwe plannen. De
Missionarissen bezitten een traditioneele
heldhaftigheid en zij zijn er vast van
overtuigd dat zij tegen de regeering van
China niets kunnen uitrichten."
Er zijn 12 Protestantsche genootschap
pen, die meer dan drie vierde der Protes
tanten in China vertegenwoordigen, en
die tevergeefs vanuit Shanghai geprotes
teerd hebben tegen artikel 5 van het
eerste hoofdstuk der nieuwe onderwijs
wet. Het desbetreffende artikel luidt als
volgt: „Een bijzondere school, die door
cenig godsdienstig genootschap is opge
richt, mag in de school het godsdienst
onderricht niet onder de verplichte vak
ken opnemen. In de klaslokalen mag
men geen godsdienstige propaganda voe
ren. Wanneer er godsdienstige oefenin-
molen gebouwd. Frankrijk plaatste onlangs
een molen op de lijst van historische mo
numenten, n.l. die te Fontvieille, waar Al-
phonse Daudet indertijd zijn „Lettres de
mon moulin" schreef. Het is wel jammer,
zooals ook de Minister in de door ons bo
vengeciteerde circulaire zeide, 'dat juist
in ons land nog zooveel molens verloren
gaan. De pessimist-en in deze spreken van
een algeheele opruiming, hetgeen o.i. wat
overdreven is, maar van den anderen kant
is het toch een vaststaand feit, dat jaar
lijks heel veel molens voor goed verloren
gaan. Ter illustratie van hetgeen door ons
is gezegd, willen wij hier ter plaatse een
beknopt overzicht geven of beter gezegd
een greep doen uit de tallooze molens,
welke alleen in het nog loopende jaar reeds
tot ondergang gedoemd werden of daar
mede worden bedreigd, al willen wij niet
beweren, dat in deze statistische gegevens
geen abuis kan zijn ontstaan. Laten wij
daartoe een geographische volgorde ne
men en beginnen in het noorden van ons
land, in Groningen. Te Midwolderveen be
sloot men in Maart den watermolen op af
braak te verkoopen, terwijl hetzelfde plan
bestond voor den molen nabij Bedum, voor
het Spinnekopje to Foxholster, den wind
watermolen te Tjuchem, zeven watermolens
en een windmolen in de omgeving van Sap-
pemeer, en de molens te Meadkuizen eq,
Winschoter Bovenburen. De molen van den
S teend arnxn e rpol cl er werd, na in gebruik te
zijn genomen, verkocht, de molen van Sid-
deburen werd na de ernstige schade, welke
deze in den storm van Maart j.l. opliep, in
een electrisch gemaaltje omgezet. In Fries
land is de toestand niet veel beter, waarvan
de volgende feiten kunnen getuigen.
De molen te Oosterwolde zal worden af
gebroken, evenals de molens te Monniken-
bildt, Gaasterland, Oudkerk en Pingjum,
welke alle door een electrisch- of stoomge
maal zullen worden vervangen. Alleen de
molen in het waterschap „De Riedpolder"
bij Franeker zal behouden blijven doch
evenwel gemoderniseerd, terwijl eveneens
de korenmolen in het Friesche stadje Slo
ten door particulier initiatief behouden
blijft. Ook Drente bezit een aantal molens
waarvan ook weer een deel ?al moeten tre
den in de gelederen van het legioen der
gedoemden. De windkorenmolen te Borger,
de molen te Rolde, te Elp en te Zeyen
staan allen op de lijst der af te breken mo
numenten evenals de laatste molen te Uf-
felte, terwijl de korenmolen te Nieuw Bui-
n envan zijn wieken werd ontdaan. Over
gaande naar Overijsel memoreeren wij het
verlies van den molen even buiten Dalfsen,
welke door brand totaal werd verwoest.
Thans is het zoo goed als zeker, dat wij
daar binnen kort het verlies van vier oude
molens te betreuren zullen hebben welke
zijn de molens te Markeloo, (van deze is
de beslissing echter door toedoen van „De
Hollandsche Molen" tot September a.s. uit
gesteld), te Bornerbroek en een tweetal
te Nieuw Leuzen. De standaardmolen, de
„olde Kaste" te Hengelo bleef door tijdig
ingrijpen behouden.
Gelderland heeft gelukkig niet derge
lijke verliezen te betreuren, te zeggen, niet
in die mate als de andere provincies, want
men kon toch niet verhinderen, dat voor
eenige weken werd besloten den sedert
1928 te Dinxperloo bestaande molen te
sloopen; hetzelfde besluit moet, wegens de
hooge reparatiekosten, den standaardme-
len te Vorden, eigendom van de V.Y.V.,
treffen. Bovendien had men hier nog het
verlies van den molen te Elburg te betreu
ren welke den 15sten Februari j.l. in vlam
men opging. Van den anderen kant is het
een des te meer verheugend feit, dat de
Gemeenteraad van Doesburg onlangs een
bedrag van ruim 3000 beschikbaar stelde
voor het herstel van den molen aldaar.
Gaan wij nu verder eens een kijkje nemen
in de Provincie Utrecht om te zien hoever
het staat met de molens in deze streken.
Inderdaad zien wij dat de toestand dit jaar
heel gunstig kan worden genoemd, al moet
men hier nog met leede oogen aanzien, hoe
de drie eeuwen oude windmolen „De Wind
hond" te Soest werd afgebroken. Deze
molen was vooral bekend door het be
zoek in 1682 van Const. Huygens met de ge
malin van Prins Willem III en in 1911 door
de Koningin en de Prinses. Vermoedelijk
zal ook de molen „De Vlijt" aldaar worden
opgeruimd, daar een voorstel van B. en
W. om subsidie te verleenen bij staking
van stemmen in den Gemeenteraad is af
gewezen en nu alles op het particulier ini-
tiatief terecht komt. Jammer, dat op 24
April j.l. een molen te Renswoude in vlam
men opging. Intusschen hebben wij ons te
verblijden over het herstel van den be
kenden molen „Ruysdael" te Wijk bij
Duurstede, door welken molen wij een
naam hebben verworven in het buitenland,
daar de schilder, naar wien de molen is
genoemd, een onvergetelijk „doek" ervan
maakte. Eveneens werd te Zuilen een mo
len gerestaureerd en gemoderniseerd met
behoud van het uiterlijk. Maar. hoe gunstig
de Provincie Utrecht bij de overige provin
cies afsteekt, des te treuriger is het te
gen worden gehouden, dan mogen de stu
denten niet verplicht worden om die bij
te wonen, en ze mogen ook niet worden
uitgenoodigd om daaraan deel te nemen.
Op de lagere scholen is geen enkele ,gods-
dienstoefening toegelaten."
De regeering van Nanking heeft ver
der opdracht gegeven om alle bijzondere
scholen en inrichtingen voor Hooger on
derwijs die er in Ohina bestaan, te re-
gistreeren. De curatoren van de Jesuieten-
universiteit to Shanghai wilden op het
ministerie voor opvoeding en onderwijs
te Shanghai nadere bijzonderheden om
trent deze maatregelen vernemen en te
vens wijzen op de verstrekkende betee-
kenis van dergelijke bepalingen, maar zij
troffen daar niemand anders dan de se
cretaris.
Het ministerie van openbaar onderwijs
lieeft verder nog enkele aanwijzingen ge
geven, dat ex* voortaan in de schoolbi
bliotheken of klaslokalen geen godsdien
stige pubicaties (boeken, kranten en tijd-
dezer zake gesteld in Noord-Holland, waai
de Amerikanen bij voorkeur een bezoek
gaan brengen. Inderdaad kan men hier de
meeste molens vinden. Nemen wij alleen
de Zaanstreek reeds; hieromtrent is liet
bekend, dat in de zeventiende eeuw een
groote nijverheid en industrie aldaar was
gevestigd, welke geheel en al haar drijf
kracht ontving van de molens. Ongeveer
1200 moeten er in den tijd van bloei in
werking zijn geweest, waarvan de vele
overgeblevenen de daar bestaande bedrij
ven te hulp komen. Toch zijn er reeds een
onnoemelijk aantal afgebroken, en verdwij
nen er met den dag steeds meer. Om er
slechts enkelen te noemen: de molens in
de Schaapskuilmeerpolder bij Dirkshorn, te
Uithoorn en te Koedijk, één onder West-
Graftdijk, drie onder Schermerhorn en
twee onder Zuid- en Noord-Schermer, en
een drietal bij Heer Hugowaard zullen
voor afbraak worden verkocht, terwijl men
reeds is aangevangen met het sloopings-
werk van molens te Oudorp, Zuid Schar-
woude, Wormerveer, Heemskerk, den wa
termolen op de grens van St. Pancras ea
Broek op Langendijk en een zestal molens
in den polder Geestmer Ambacht. Maar
gelukkig is niet alles zwart aan den don
keren horizont, want door de V.V.V. te
Weesp bleef de pittoreske molen „de Haan"
voor den ondei-gang gespaard, terwijl bij
den brand, welke uitbrak in den molen
„Adriaan" in de Spaai*nestad, deze nog
juist kon worden gered. Te Amstei*dam
wex'd de bekende molen „Do Gooier" in
eere en stevigheid hersteld .Wij hopen dat
„De Bloem" eveneens te Amsterdam welke
ernstig door de bebouwing in het gedrang
komt zal gespaard blijven. Gaan wij nu
over naar Zuid-Holland. Hier bestaan
plannen in „Het land der zes molens" bij
Gorkum een nieuwe bemaling toe te pas
sen, waardoor een viertal molens komen te
verdwijnen, terwijl na de reeds vroeger
verdwenen houtzaagmolens te Dordrecht
als De Duinen, De ger, De Windhond, De
Zwaan, Het Hert, De Blauwe Molen, Het
Fortuin, enz. thans ook de tallooze malen
in beeld gebrachte, uit 1752 dateerende,
molen „De Nachtegaal" op den hoek van
de Oranjelaan aldaar in sloopershanden
viel, welk lot eveneens te beurt viel aan
de molens te Brandwijk (de tiende en
laatst overgebleven molen langs den
Graafstroom) te Oostendam, dien van den
Beekpolder bij Sassenheim, en dien
aan den Molendijk te Ridderkerk. Te
W addinxveen ging bovendien een
molen door brand verloren terwijl „De
Roos" te Delft en een molen te Wernhout
ernstige verzakkingen vertoonden in ver
band met aldaar gedane afgravingen. Over
de restauratie van den ver in het buiten
land beroemden molen „De Valk" te Lei
den, welke niet meer kan worden omge-
kruid, zijn inds enkele jaren onderhande
lingen gaande. De molen aan de Schena te
's Gravenhage wordt tengevolge van de be
bouwing met den ondergang bedreigd. In
Mei j.l. ging de laatst overgebleven molen
te Krimpen a. d. IJssel, door brand geheel
verloren. Echter hadden wij ons ook hier
te verheugen in het gespaard blijven van
den molen te Zoeterwoude hoewel
deze niet meer in dienst is van de poktsr-
bemaling. Dank zij heb pogen van „De
Hollandsche Molen" kon de molen aan
Geesterwijk te Monster en „De Walvis" te
Schiedam behouden blijven, evenals de mo
len te Kruiningen in de Provincie Zeeland,
terwijl daar tegenover de molen te Molen
hoek in dezelfde omgeving door brand ge
heel te niet ging. Thans volgen de Brabant-
sche molens, welke, zonder dat er veel ge
rucht over werd gemaakt, voor goed uit de
oogen van het nageslacht zijn verdwenen.
In een korte spanne tijds gingen zes fraaie
windmolens verloren, waarvan één te Ber-
likum, twee te Berchem, (van welke er één
zeer bekend was uit de geschiedenis van
Oss), één op de Molenhei te Uden, één te
Vechel en één te Wernhout. Precies eender
ging liet in Limburg, waar achtereenvol
gens verdwenen de molen te Kapel in het
Zand, „Ons Genoegen" te Asten en de in
Januari j.l. door storm zwaar beschadigde
molen te Weert. Zoo ziet men, wanneer
men achtereenvolgens de sloopingen en
verkoopen vin molens nagaat, hoeveel voor
heb natuurschoon en voor den nationalen
trots zoo gedenkwaardige monumenten
vaak met achteloosheid verloren gaan. Zet
dit verwoestingsprocédé zich met eenzelf
de snelheid voort, als in het afgeloopen
eerste halfjaar 1930 dan zal Nederland
„Het Land van de Molens nog voor w jj
tien jaar verder zijn geen enkelen molen
meer bezitten. Wij mogen dan ook liet ver
trouwen uitspreken dat de verschillende
vereenigingen in Nederland, welke zich be
zig houden met het bewaren en beschermen
van deze monumenten den steun zullen ge
nieten van allen, die nog eenige waarde
hechten aan Neerland's roem en Neerland's
schoonheid, en dat niet in het minst heb
aanmoedigende voorbeeld hiertoe moge uit
gaan van de besturende colleges hier te
lande.
schriften) meer mogen worden opgeno
men. De Universiteiten en inrichtingen
van onderwijs, waar Wijsbegeerte gege
ven wordt, maken hierop een uitzonde
ring.
Intusschen wordt de toestand in China
buitengewoon critiek. De wanorde en de
onlusten in het Yangste-dal zijn van dien
aard, dat de stoombootmaatschappijen
hun dienst willen stopzetten. Bijna het
geheele gebied waar de Belgische Fran
ciscanen van Itsóhang zijn, is in handen
van de Communisten. Twee Franciscaner
Broeders werden dezer dagen totaal uit
geplunderd. De moordenaar van Bisschop
Jans is op het oogenblik aanvoerder in
het leger der communisten.
De bezittingen der missié in Kanton
worden niet meer geëerbiedigd. De cor
respondent van Agentia Fides uit Nan
king (Kwangsi) schrijft:
„De Communistische bedreiging hangt
ons voortdurend boven het hoofd. Wan
neer zal de groote nacht beginnen?"
