21ste Jaargang
DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1930
No. 6686
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
3)e Reidócho, 0ou/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnó's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 1
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee Sladen
„Geraffineerde ploerterij".
Zooals bekend, heeft het Katholieke tijd-
SQhrift Dux eenigen tijd geleden een en
quête ingesteld naar de toestanden onder
de meisjes in fabrieken en ateliers werk
zaam.
Om haar arbeid onder de plattelands-
jeugd te kunnen doen aansluiten bij de toe
standen, die op verschillend gebied in de
dorpen en kleinere steden in ons land be
staan, heeft ook de leiding der roode Ar
beiders Jeugd-Centrale een onderzoek in
gesteld. Het rapport is thans verschenen.
Groote aandacht is besteed aan de ver
bindingen met de groote stad, de omgang
tusschen de twee geslachten, de belang
stelling voor de lectuur, het zakgeld enz.
Scherp is de toestand als volgt geteekend:
„In de kleinere dorpen hebben we
het bestaan van dancings geconsta
teerd, waar 14- en 15-jarige meisjes
op Zaterdagmiddag kilometers uit den
omtrek op de fiets naar toekomen,
om te dansen met wildvreemde jon
gens. Idem idem met de bioscoop. In
de trams op het platteland is het
geen uitzondering jongens en meisjes
in de geraffineerde grootestadskleeding
aan te treffen, de meisjes gewapend
met de poederdoos.
Misschien zijn er menschen, die be
hoefte gevoelen deze moderne ontwik
keling toe te juichen, omdat het vroe
ger nog slimmer was. Dat laatste ge-
looven wij juist niet. Ruwheid als ge
volg van een gemis aan geestelijke
beschaving, als gevolg van een onbe
wust, bijna dierlijk, instinctief leven,
is verre te verkiezen boven de geraf
fineerde ploerterij van een bewust,
van genotzucht doorvreten leven. In
het eerste geval bestaat altijd nog de
kans de sluimerende geestelijke krach
ten tot edele ontplooiing te brengen.
In het tweede geval is dat vrijwel
steeds uitgesloten, omdat alle krach
ten van den geest in beslag zijn ge
nomen door de tomelooze jacht naar
genot, die geen belangstelling en aan
dacht voor de geestelijke dingen over
laat".
Zeer juist wordt in het bovenstaande de
„geraffineerde ploerterij"
van genotzuchtige beschaafde dames en
heeren gesteld ver beneden de „r u w-
heid" van onbeschaafde lieden!
Het rapport betreffende het onderzoek,
dat zich over 35 plaatsen heeft uitgestrekt,
sluit met de volgende conclusies:
le. Aan de lange werktijden in het
land- en tuinbouwbedrijf dient paal en
perk te worden gesteld. Ze belemme
ren het jeugdwerk en eiken anderen
arbeid tot geestelijke en moreele ver
heffing.
2e. Het verlangen naar platvloersch
vermaak, de zwijmel van genotzucht,
die bij het grootste deel der groote-
stads-jeugd zijn waar te nemen in de
na-oorlogsjaren, maken zich ook mees
ter van de plattelandsjeugd.
Van het gemoedelijke, onbedorven
platteland kan moeilijk meer worden
kan het kwaad in den wortel aantas
ten. Positieve arbeid onder het op
groeiende geslacht van het platteland,
kan dit reservoir met sterk, stoer, le
venskrachtig menschenmateriaal in
ongerepten staat laten".
Hier worden zèèr goede gedachten neer-
Doch er is een leemte in dit rapport.
Om met goed succes te strijden tegen de
op het platteland indringende „geraffi
neerde ploerterij" uit de mondaine groote-
stadskringen, moet in dien strijd het eer
ste en voornaamste wapen zijnde
Godsdienst.
De jeugd zal worden bewaard in frissche
levenskracht, als de Godsdienst wordt ge
kend en beleefd.
Zonder den Godsdienst wordt een hech
te steun gemist in den vaak zoo moeilijken
strijd, die de jeugd heeft te strijden tegen
de omringende en opdringende gevaren
ook, helaas, op het platteland!
EEN KATHOLIEK
PERSCONGRES TE BRUSSEL.
De taak van den journalist
BRUSSEL, 2 September.
ui.
Het banquet van gisterenavond ds
waarlijk een gebeurtenis geworden. Door
bijna alle deputaties werden enthousiaste
woorden gesproken; de tafelpresident
stelde een toast in op Z.H. den Paus; de
nuntius, mgr. Micara, die aan het hoofd
van de eeretafel was gezeten, hoopte op
he5 welzijn van het Belgisch vorstenpaar.
De minister van financiën bracht hier
voor zijn dank uit en was verheugd, dat
dit congres viel tegelijk met de viering
van België's onafhankelijkheid.
Dezen morgen werd wederom vrucht
baar. vergaderd. Er waren niet minder
dan drie secties.
De voornaamste inzichten werden ge
geven door abbé Mechlen, hoofdredacteur
van de „Croix" te Parijs en door den
iieer Stocky, directeur van de Kölnische
Volks-Zeitung.
Algemeen waren de sprekers en later
ook de debaters van oordeel, dat hoe
wel het Katholieke blad streng Katholiek
moet zijn het niet mag innemen de
plaats van den pastoor op den kansel.
Vóór alles moet de krant nieuwsblad
zijn niet sensationeel, maar toch ac
tueel, interessant voor de lezers.
Merkwaardig was het getuigenis van
een priester, dat men niet als eisc'h aan
de katholieke krant mag stellen, dat de
kinderen haar moeten kunnen lezen. Onze
bladen mogen geen kranten voor de
kinderen worden; voor hen passen beter
de tijdschriften.
De kracht van een blad, zoo werd al
gemeen geoordeeld moet niet alleen
zitten in allerlei godsdienstige artikelen.
Tenslotte kunnen alle kolommen van de
krant katholiek zijn.
De heer Stocky ging nog iets verder
dan abbé Mechlen, door te zeggen, dat
de katholieke krant moet rekening hou
den met de smaak van het publiek. Door
dat echter de Fransche pers te hatelijk
was, kon ze geen invloed krijgen.
Het juiste belang is, dat we een sterk
verspreid katholiek blad hebben.
Van Nederlandsche zijde werd door
den heer Hulsman (Den Haag) er op
gewezen, dat de journalistieke opleiding
eisch der practijk moet zijn. Verder
werd gevraagd, of het gewenscht is, dat-
priesters als redacteuren optreden. Men
achtte leekenhulp noodig, hierdoor aan
gemoedigd, nu de Paus nog pa® het lee-
ken-apostolaat krachtig heeft aanbevolen.
De heer Green worth (Engeland) ging
hiermede accoord, doch hij meende, da/t
in meerdere landen de leeken nog niet
klaar zijn, om als krantenleiders op te
treden. Van Fransche zijde werd hierbij
aangemerkt, dat de materieele positie van
de meeste journalisten nog niet goed
geregeld is. En die moet voor de katho
lieke krantenschrijvers toch minstens zoo
best zijn als voor de andersdenkenden.
Pater Muckermann (Duitschland) on
derstreepte deze gedachte uitdrukkelijk;
ze zal de katholieke gedachte ten goede
komen, meende hij.
Na de pauze brachten kardinaal Van
Roey, de nuntius mgr. Micara en de bis
schop van Namen een bezoek aan de
tentoonstelling en vervolgen® aan de nu
volgende slotvergadering.
Daarop deelde de president van het
congres nog allerlei telegrafische adhaesie-
betuigingen mede, en besprak de vice-
voorzitter enkele verlangens der katho
lieke pers.
In een groote, sterk gedocumenteerde
rede bracht pater Walsh, vice-president
van een der Amerikaansche universiteiten
en voorzitter der Pauselijke hulp-com
missie, een protest uit namens de kath.
wereldpers tegen de kerkvervolging in
Rusland De kardinaal bad tenslotte het
officieel gebed voor,, teneinde God® ze
gen over Rusland af te smeeken.
Hiermede was de reeks van rede
voeringen tijdens dit kath. wereld-congres
Nu kunnen de vele uitgesproken ge
dachten en de tenslotte gereed gekomen
conclusies worden verzameld om d-oor
het internationale bureau te worden
overwogen, om op een nieuw congres
meer systematisch te worden voorge
bracht.
Tenslotte sprak kardinaal Van Roey
de congressisten toe. Z.Em. hoopte, dat
alle hier geuite wenschen werkelijkheid
zullen worden, en dat allen hieraan zul
len arbeiden. De kardinaal was er van
overtuigd, dat Z.H. de Paus met belang
stelling zou vernemen, dat de ka-th. jour
nalisten internationaal zullen werkzaam
zijn. Die daad zal ook het lezend publiek
ten goede bomen. Moge onze pers al
dus Z.Etn. voortgaan, de zaak van
Christus te dienen, in de actie voorop te
gaan, de liefde als de schoonste deugd
te betrachten.
In het heerlijk Gotische Stadhuis op de
wereldbekende Markt werden de congres
sisten nu met kardinaal en nuntius
aan het hoofd door den waarnemend
burgemeester van Brussel ontvangen.
v. O.
3e. De overheid heeft in den strijd
tegen de veelsoortige ontbindende ele
menten een belangrijke positieve taak.
4e. Voor het voortgezet onderwijs
dient leerplicht ingevoerd, wil dit on
derwijs niet beperkt blijven tot een
onbeduidende groep uit de rijpere
jeugd.
5e. Materieele steun dient verleend
voor de stichting van jeugdtehuizen,
jeugdleeszalen, jeugdherbergen.
Kampeerterreinen dienen beschik
baar gesteld, zwembaden, sport- en
speelvelden ingericht.
We denken in dit verband aan den
aandrang indertijd door de Staatscom
missie-Van Wijnbergen uitgeoefend,
om de vrije jeugdvorming en de jeugd
zorg van alle richtingen op deze wijze
te steunen. Dit was in 1919.
Nu vinden we 1 jeugdleeszaal tegen
over 20 bioscopen.
Men keurt af, men spreekt schande,
maar men doet niets
Bij de installatie van de Z;g. dans-
commissie sprak de minister-president
jhr. mi*. Ch. Ruys de Beerenbrouck
over „de onmiskenbare waarheid, dat
een natuurlijk en sterk zedelijkheids
besef door geen overheid van boven
af kan worden opgelegd".
Niemand onzer zal die waarheid
ontkennen.
Maatregelen van overheidswege te
gen bestaande excessen blijven dan
ook negatief werk.
Steun van Staat en Gemeente, waar
het particulier initiatief te kort schiet,
BELGIE
ANTI-VLAAMSCHE BETOOGING
TE KNOCKE.
Een groep studenten, die Vlaamsche
leeuwenvlaggetjes droegen, werden gister
middag op den boulevard te Knocke lastig
gevallen door een troep badgasten aange
hitst door den consul van Nederland te
Brugge, Vanderhaert, directeur der Gist- en
Spiritusfabriek aldaar. Ook de zoons van
den consul behoorden tot de aanvallers,
die het vooral op den leider van de groep
studenten, een Vlaamsch priester, hadden
gemunt. Twee vlaggetjes werden den jon
gens ontrukt en vertrapt. De politie trad
eindelijk op en maakte een einde aan het
spektakel door twee aanvallers mee te
nemen, waarnar de groep studenten weer
rustig haar wandeling kon voortzetten.
DE BURGEMEESTER VAN SASSENHEIM (voorzitter van de R.K. Kamer-
Centrale Leider*) heeft het bestuur van deze Centrale officieel ten
raadhuize ontvangen
FRANKRIJK
EEN KRANTENMAGNAAT UIT
FRANKRIJK GEZET.
William Randolph Hearst, de bekende
Amerikaansche courantier en millionair
die een kasteel in Wales heeft, is, uit
Frankrijk te Londen aangekomen. Hij is
uit Frankrijk gezet „wegens de vijandige
houding van de bladen van Hearst tegen
over Frankrijk".
De order, die Hearst te Parijs was be-
teekend om Frankrijk „zoo spoedig moge
lijk" te verlaten, liet hem een respijt van
vier dagen, maar hij besloot onverwijld te
vertrekken.
In het Londensch Savoy-hotel heeft
Hearst de volgende satirische mededeeling
aan de pers verstrekt:
„Ik heb niets om mij over te beklagen.
De autoriteiten te Parijs zijn zeer hoffe
lijk geweest. Zij zeiden dat ik een vijand
van Frankrijk en een gevaar in hun midden
Zij zeiden dat ik, als ik dit wenschte,
nog een klein tijdje kon blijven en dat zij
het erop waagden dat de republiek niets
rampspoedigs zou overkomen.
Maar ik zeide hun dat ik de verantwoor
delijkheid niet op mij wilde nemen, om de
groote Fransche- natie in gevaar te bren
gen dat Amerika haar al eens tijdens den
oorlog gered had en dat ik haar weer zou
redden door te vertrekken.
Verder voelde ik mij als de man wien
men zeide dat hij blind zou worden, en
die antwoordde dat hem dit orihelen
kon, omdat hij in elk geval alles al ge
zien had wat er te zien was. Zoo ook had
ik alles in Frankrijk gezien, met inbegrip
van eenige zeer belangwekkende regee-
ringshandelingen.
Dan verzocht ik den afgezant van Tar-
dieu aan Tardieu mijn ontzaglijke bewon
dering te betuigen voor zijn verbazingwek
kende waakzaamheid om Frankijk voor het
gevaar van een inval te behoeden, en wij
namen afscheid met de grootste hoffelijk
heid. Het was een beetje dwaas, maar echt
Frans ch.
De reden voor de gespannen betrekkin
gen om den juisten diplomatieken term
te gebruiken was de openbaarmaking
twee jaar geleden van het geheime En
gel sch-Fransche vloottractaat door de bla
den van Hearst, welke door sommige in
ternationale berekeningen een streep haal
de, maar het Amerikaansche volk op de
hoogte bracht en, aangezien dit de reden
was, had de Fransche regeering volkomen
gelijk met haar aanval op mij te richten
en hèelemaal ongelijk in haar actie tegen
Horan, die slechts mijn gemachtigde was.
Ik geloof echter dat de algemeene hou
ding van de pers van Hearst die zich ver
zet tegen de intrede van de Vereenigde
Staten in den Volkenbond of toetreding
tot beschermende pacten die ons land in
de twisten van Europeesche mogendheden
zou betrekken, de voornaamste reden is.
Als het feit dat iemand een competent
journalist en een goed Amerikaan, is,
iemand tot persona non grata in Frankrijk
maakt, kan ik den toestand zonder verlies
van nachtrust verdragen.
Eigenlijk doet het heele geval mij den
ken aan de geschiedenis van het eenigszins
verwijfde jongmensch dat zijn meisje ging
opzoeken en haar in de armen van een
anderen jongeman aantrof. Het verwijfde
jongmensch ging naar de gang, nam de
paraplu van zijn gelukkigen medeminnaar,
maakte haar kapot en zeide: „Nu hoop ik,
dat wij regen krijgen".
U begrijpt dat, als de Fransche natio
nale revanche-politiek volkomen wil slagen
wij regen moeten krijgen."
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Amerikaansche krantenmagnaat
Hearst uit Frankrijk gezet.
Spaansch watervliegtuig verongelukt.
(Luchtvaart).
De ontvangst van Costes en Bellonte te
New York. (Luchtvaart).
BINNENLAND.
Een comité van verweer uit den land
bouworganisaties is opgericht in verband
met de handelspolitiek der afnemende lan
den. (1ste blad).
DE ZEEREERW. HEER J. H. A. THUS,
pastoor te Sassenheim, benoemd tot
ridder in de Orde van Oranje Nassau,
wegens zijn vele verdiensten voor Sas
senheim, in 't bijzonder als bouwheer
van het St. Bernardusgesticht
DUITSCHLAND
BERLIJN'S GEMEENTESECRETARIS
AANGEKLAAGD.
Wegens vervalsching bedrog en
verduistering.
Het openbaar ministerie te Berlijn heeft
tegen den gemeente-secretaris Wolff een
aanklacht ingediend wegens ernstige docu-
mentenvervalsching, bedrog en verduiste
ring.
Naar het openbaar ministerie heeft vast
gesteld, heeft Wolff door deze strafbare
handelingen 85.000 mark uit de stadskas
ontvreemd.
Er worden geen personen van mede
plicktigheid verdacht.
ITALIË
INCIDENT AAN DE JOEGO-SLAVISCH-
ITALIAANSCHE GRENS.
Twee dooden.
Gisteren kwam het aan de Italiaansch-
Joego-slavische grens bij San Canziano tot
een botsing tusschen een Italiaanschc
greuspatrouille en eenige bewapende leden
van de geheime Joegoslavische nationale
beweging. Een der soldaten werd gedood,
terwijl een tweede soldaat een steekwonde
in de borst kreeg en naar het hospitaal
moest worden overgebracht. De comman
dant der Italiaansche patrouille doodde
een der Joegoslaviërs. De anderen wisten
te ontkomen.
TURKIJE
COMMUNISTISCH COMPLOT TE
STAMBOEL ONTDEKT.
Dertig personen gearresteerd.
De politie van Stamboel ontdekte een
omvangrijk communistisch complot en ar
resteeerde een dertigtal personen, onder
wie professoren en studenten, die een
communistische agitatie verwekten onder
de verschillende klassen der bevolking.
De deelnemers aan het ontdekte com
plot zouden in relatie staan met de derde
internationale.
Het zou de grootste geheime communis
tische organisatie zijn, die to nog toe ont
dekt werd.
Verschillende verdachte personen wer
den eveneens gearresteerd te Ajior/ira.
