V 3)e fceidóohz 6ou/fcomt r 21ste Jaargang WOENSDAG 3 SEPTEMBER 193C No, 6685 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen BUITENLAND DUITSCHLAND DE DU ITSCHE VERKIEZINGS CAMPAGNE. Verkiezingsprogram in beslag genomen. In opdracht van het openbaar ministe- rie heeft gisteren het kamtongerècht Berlijn-centrum een verkiezingsprogram van de nationaal-socialistische Duitsche arbeiderspartij, getiteld: „20.000 mark sa laris" in beslag genomen, daar het een beleeddging inhoudt, voor den rijksminis ter en den Pruisischen minister en een beschimping van de republiek. Ook de „AngrifF' van 31 Augustus j.l., waarin dit verkiezingsprogram gepubli ceerd werd, werd in beslag genomen. HONGARIJE. NOG KLEINE BOTSINGEN TE BOEDAPEST. Communistische agitatie duurt voort. Ook gisteren is het in Boedapest tot kleine botsingen tusschen arbeiders' en politie gekomen. Een groep van werkloo- zen poogde in de straten betoogingen op touw te zetten, doch de politie wist de uitvoering van dit plan te beletten. Een en twintig beboogers werden gearresteerd. Maandag is één persoon gedood en zijn 82 zwaar- en vele honderden lichtgewond. Twee der gewonden verkeerden in levens gevaar en schijnen inmiddels1 te zijn over leden. De gearresteerden zijn allen weer vrijgelaten. Ook verder schijnt de stad nog lang niet tot kalmte te zijn gekomen en kun nen nog meer ongeregeldheden in de ko mende dagen worden verwacht. De Hon- gaarsche communisten hebben ten minste reeds vóór 1 September vlugschriften ver spreid, waarin zij aankondigen den zesden September tot een „rooden dag" te zul len maken. Op dien dag zouden zij in groepen door de straten van Boedapest marc'heeren. De politie heeft het besluit, te kennen gegeven, energiek tegen deze betoogers te zullen optreden en aan de burgerij den raad gegeven om dien dag opstootjes en samenscholingen te vermijden, daar door de politie zonder aanzien des persoons zal worden opgetreden. Voorts hebben de autoriteiten de noodige maatregelen getroffen om de teraardebestelling van de gevallen slachtoffers ordelijk te doen ver- loopen, met het ook op het voornemen der communisten bij die gelegenheid op nieuw te demonstreeren. BRITSCH-INDIE ENGELAND EN BRITSCH-INDIE. De vredesonderhandelingen mislukt? Volgens de berichten in de Engelsche bladen moeten de onderhandelingen tus schen <3© regeering van Britsch-Indië en de Indische nationalisten mislukt zijn, wat hoofdzakelijk aan de halsstarrigheid van de beide gebroeders Nehroe te wijten moet zijn. De beide Nheroe's hebben in ..een schrijven aan Gand'hi de voorwaar den van den onderkoning afgewezen. Een rapport over de onderhandelingen en de volledige correspondentie, welke is gevoerd, zullen na afloop van- de bespre kingen van Saproe en Jayakar, de beide Indische onderhandelaars, met Gandhi worden gepubliceerd. Naar verluiudt, zal Saproe* 20 Sep tember en Jayakar 4 October naar Lon den vertrekken. Of dit vertrek verband houdt met. de aanstaande Engelsch-Indi- sche conferentie, wordt eohter niet ge meld. In tegenstelling met het bovenstaande heeft Sir Teej Bahadoer Saproe ver klaard, dat de vredesonderhandelingen om een einde te maken aan de cam pagne van burgerlijke ongehoorzaamheid, nog niet mislukt zijn. De toestand zal opnieuw met Gandhi worden besproken. Saproe legde er den nadruk op, dat de onderha lelingen om Gandhi draaien en dat er geen breuk ie voor hij het laat ste woord heeft gesproken. EEN KATHOLIEK PERSCONGRES TE BRUSSEL. Nederland maakt een goed figuur. De inzending van „De Leidsche Courant". BRUSSEL, 1 September. II. In de vele* zalen van het instituut „Saint Louis" is vanmorgen een tentoonstelling geopend, welke een beeld geeft van alles wat in de Katholieke pers der verschil lende Europeesche landen en werelddee- len te doen is. We kunnen de inzendingen gevoeglijk verdeelen in twee groote groepen heusch, we zijn niet chauvinistisch! n.l. de Nederlandsche en de niet-Neder- landsche. Van deze laatste kan worden ge zegd, dat ze veel schoons te zien geeft; zoo b.v. de stand van de Kölnische Volks- zeitung demonstreert, dat dit Duitsche Katholieke hoofdorgaan iets beteekent en te zeggen heeft. Doch anderzijds moet helaas worden opgemerkt, dat het in an dere landen langzaam gaat met den uit groei van de katholieke pers. Specifiek katholieke landen als Spanje en Italië la ten al heel duidelijk him geestelijke ar moede op het gebied van het dagbladwe zen zien; en groote buiten-Europeesciie landen als de Vereenigde Staten, Japan brengen het niet verder dan enkele, meestal onbeduidende weekblaadjes. België zou op deze tentoonstelling mis schien royaler voor den dag zijn gekomen, wanneer ook hier niet een scherp kantje aan de Waalsch-Vlaamsche verhouding in het oog was gesprongen. Intusschen ver dient het allen lof, dat een zeer voornaam blad als de „Gazet van Antwerpen" kon demonstreeren, hoe het tijdens de wereld tentoonstelling eiken dag een ander geïl lustreerd nummer in diepdruk durft uit geven. Om nu tot Nederland te komen: Dank zij de bemoeienis van de Kath. Directeu- renvereeniging is een groote lokaliteit voor de Katholieke dagbladpers in ons land in gericht. Op een groote landkaart met de plaatsen, waar de katholieke kranten ver schijnen, staan de namen geschilderd in het lettertype, dat die kranten voor hun „kop" (om nu eens 'n vakterm te gebrui ken) hebben gekozen. Bovendien hebben enkele groot-bladen een eigen stand ingericht; de „Maasbo de" heeft zelfs een afzonderlijk lokaal, waar leggers te zien zijn van de vroegste en de laatste jaren, welke zich verhouden ongeveer als een mug tot een olifant. Een zetmachine van het nieuwste type is hier in bedrijf; en een vrije copie van de pas gebouwde 64-zijdige rotatiepers laat zien, hoe ver men in het katholieke kamp van ons land reeds is gevorderd. Met onderscheiding mag ook worden ge noemd de inzending van de Leidsche Courant, welke vooral hierom eigen aardig is, daar ze ook te zien geeft twee zeer gave jaargangen uit lang vervlogen eeuwen, en er daarom aantoont, dat de Leidsche pers oude brieven heeft. In enkele der aardige zaaltjes van St. Louis werd deze wereld-expositie geopend met enkele vriendelijke woorden van de heeren Delcour en Delforge. Direct hierop volgde de feitelijke aan vang van het pers-congres. De heer René Delforge, de president van het internatio naal bureau der Kath. Journalisten, wek te op tot medewerking aan Christus' Ko ninkrijk, deelde mede, dat ruim 200 jour nalisten uit 27 landen tegenwoordig wa ren (zelfs uit Cuba!), en verzond namens allen een telegram aan Z. H. den Paus. Even later kwam een huldetelegram bin nen van den Weenschen Kardinaal Pfifll. Namens de Belgische Katholieken werd een rede vol oratorische schoonheid ge houden door mr. Paul Segers, den beken den minister van Staat. Hij groette de Kath. pers als een vlag, en was verheugd er over, dat dit wereldcongres zou wer ken onder het teeken der Kruises. De mi nister toonde aan, dat de katholieke jour nalisten een missie over de geheele we reld hebben te vervullen. Hij deed het voortreffelijk, aan de hand van den tekst van het Onze Vader. Nadat de verdiensten waren geschilderd van een der grootsten als journalist, chris ten en Franschman, n.1. Louis Veuillot, kwam aan het woord diens neef, Frangois Veuillot, president van de Fransche Jour- nalistenvereeniging. Hij gaf enkele alge- meene wenken en besloot met een opsom ming der vele namen van hen, die dit in ternationaal congres kwamen bijwonen. Door den Tijd-redacteur, den heer L. v. d. Broeke, bestuurslid van de Ned. R. K. Journalistenvereeniging, was aan het con gresbureau neergelegd een zakelijke en uitstekend inlichtende verhandeling over de gunstige ontwikkeling van de Katholie ke pers in Nederland. De Hongaarsohe- pater Bangha Bela sprak op een der sectievergaderingen over de beteekenis der Kath. pers in verband met de katholieke actie. Na hem handelde pater Considine uit Amerika, thans direc teur van het agentschap Fides te Rome, over de organisatie van den Kath. inlich tingendienst. Hierop volgde een werkelijk interessante gedachtenwisseling, waaruit veel te leeren viel, omdat bleek, hoe men de organisatie in de verschillende werelddeelen heeft opge vat. De bekende Duitsche pater Mucker- mann wees terecht op de groote „Finans- frage". Willen we iets kunnen bereiken, dan moeten de kranten commercieel zich kunnen loonen. Zelf? uit Japan kwamen de inlichtingen binnen. Tenslotte werd men het eens over enkele punten der be reids gewijzigde conclusies: gestreefd moet worden naar de meest ideale organisatie, waaraan echter veel practisch werk is ver bonden. Deze drukbezette dag besloot met een grootsch banquet in Residence palace. Hier als ten congresse waren er van alle stam men en talen. ZUID-AMERIKA IRIGOYEN NOG NIET AFGETREDEN? Troepenversterkingen naar Buenos-Aires. De berichten over een aftreden van den president van Argentinië, Irigoyen, wor den niet bevestigd. Wel wordt gemeld, dat de voornaamste leden der regeering en van het Congres zijn aftreden wensche- lijk achten in verband met den dreigenden toestand. Overigens ziet men den toestand in re- geeringskringen zeer ernstig in. Elk uur komen vrachtauto's met troepen uit de ver schillende garnizoenen in de hoofdstad aan. Gedurende den heelen nacht hebben in het ministerie van binnenlandsche zaken besprekingen plaats gevonden over de door de autoriteiten te nemen veiligheids maatregelen. CHINA. WEER HONGER IN CHINA. De provincie Kansoe, die zich juist begon te hei'stellen van den hongersnood en waai de oogsten er goed voorstonden, is tenge volge van aardbevingen, regen, hagelslag en overstroomingen weer zoo geteisterd, dat het noodig bleek, een hulpverleening voor de slachtoffers van de nieuwe voed- selschaarschte te organiseeren. TSJANG HSU-LIANG WENSCHT VREDE IN CHINA. Gewichtige conferentie in zicht. Tsjang Hsu-Liang, de gouverneur van Mandsjoerije, spreekt het bericht tegen, dat hij kan de vertegenwoordigers van de regeering van Sjansi, die met hem gecon fereerd hebben, gezegd zou hebben, dat hij de instelling van de nieuwe regeering te Peking verwelkomt. Hij wenscht geen ver deeldheid in China, doch hij verlangt naar een zoo spoedig mogelijk herstel van den vrede. Voorts verklaarde hij, dat de houding van Mandsjoerije ten opzichte van' de instelling der nieuwe regeering bin nenkort op een conferentie van de Mands- joerijsche leiders besproken zal worden. Uit deze mededeeling van Tsjang Hsu- liang blijkt in elk geval, dat het opnemen van zijn naam in de lijst van leden van den nieuwen staatsraad voorbarig is. BINNENLAND KALMTE. Onder dezen titel schrijft mr. A. baron van Wijnbergen in de „Maasbode". In steeds toenemende mate worden po gingen aangewend om in woord en ge schrift ons volk in agitatie, in opwinding te brengen naar aanleiding van het aan hangig gemaakt vlootplan, en uiting wordt gegeven aan de vrees, dat ook ons ka tholiek volksdeel aan den invloed dier agi tatie niet Zftl ontkomen. Nu zouden we toch in gemoede willen vragen: onder wiens verantwoordelijkheid is het vlootplan aanhangig gemaakt? On der verantwoordelijkheid van een of andere obscure persoonlijkheid van een of an deren zonderling van iemand, omtrent wiens geestvermogens men wel eens in twijfel heeft verkeerd? Neen, onder ver antwoordelijkheid van den heer Deckers, thans Minister van Defensie. Nu kent ons volk, en met name ons katholiek volks deel, den heer Deckers gedurende een reeks van jaren. Wij kennen hem als den man van ernstige studie, van stipte plichts betrachting, van groot verantwoordelijk heidsbesef. Wij kennen hem uit zijn arbeid op sociaal en politiek terrein, we hebben jarenlang zijn werk kunnen gadeslaan in het Parlement met name in militaire aan gelegenheden. Wij allen hebben hem be wonderd bij de uiterst knappe verdediging der jongste Begrooting en wanneer dan door zoo iemand een uiterst belangrijk voorstel wordt aanhangig gemaakt, als het geen thans in bespreking is, dan willen we wel omonwonden verklaren, dat wij over tuigd zijn te doen te hebben met een zeer wèl overwogen voorstel, en dat reeds vóór nadere bestudeering, bij ons een zeer ster ke praesumptie bestaat, dat het wat de hoofdzaak betreft, wel goed zal zijn. En dat vermoeden wordt niet weinig ver sterkt, wanneer we er een verzet tegen ontwaren uit kringen als degene, die thans oppositie voeren, en dan nog wel op eene wijze, als waarop dat thans geschiedt. Heusch, wanneer tegen een spijslijst, op gemaakt- voor een of ander feestgetij, hef tig verzet zou komen uit vegetarischen kring, zou het op ons geen indruk maken, wijl we nu eenmaal weten, dat daar een gansch anderen maatstaf wordt aangelegd, als naar onze meening behoort te geschie den. Wij meenen derhalve, dat er voor ons katholieke kiezerscorps, alle reden is rustig en kalm te blijven en met vertrouwen in deze de ontwikkeling der dingen af te wachten. Tijdens de dagen van abnormale warm te, die pas achter ons liggen, was het ze ker niet aan te prijzen zich te agiteeren, zich onnoodig te verhitten, doch getuigde het van wijs beleid tijdig de vensters te sluiten en de jalouzieën neer te laten. Onjuist is o.i. de vraag, herhaaldelijk tijdens de discussie over het vlootplan ge steld, of men, door thans het voorstel te aanvaarden, zich bindt voor de toekomst. Door sommigen wordt het noodig geacht telkens in herinnering te brengen, dat de zaak thans geheel anders anders staat dan bij de Vlootwet, toen men er voor goed aan gebonden zou zijn geweest. Wij zouden willen opmerken, dat de wet gever herhaaldelijk getoond heeft, dat, indien gewijzigde omstandigheden het piet langer oirbaar maken bij de wet vastge legde uilgaven te verrichten, voor wets wijziging niet mag worden teruggedeinsd getuigen o.a. de stopartikelen in onze on- derwijswetgeving. De fout echter is, dat ten onrechte de vraag van al dan niet vrijheidsbeperking is in het geding gebracht, terwijl de open legging voor geheel het vlootplan met vrij heidsbeperking niets te maken heeft, even min, als degeen, aan wien een reisplan voor langer en tijd wordt voorgelegd, niet de onnoozele opmerking maken zal, dat men hem slechts de route der eerste twee dagen moet aangeven, wijl hij zich anders in zijn vrijheid voelt beknot. Dat thans het vlootplan geheel wordt blootgelegd, heeft, het zij nogmaals ge constateerd, niets met vrijheidsbeperking te maken, doch is eisch voor juist Regee- ringsbeleid. Had de Regeering het niet gedaan, de Staten-Generaal zouden ver plicht zijn geweest het te vragen, alvorens hun stem aan de voorgestelde verhooging der Begrooting te geven. Of dan van katholieke zijde niets gebeu ren moet? Ongetwijfeld ja. Ongeacht de van andere zijde gevoerde oppositie, is er noodig speciale voorlich ting, waar het eene zoo belangrijke zaak betreft, een voorlichting nu gemakkelijker te geven dan vroeger, wijl we hebben ons goed ingericht Partijsecretariaat. Ook vroeger werd ze echter ruimschoots verstrekt. ANTI-PAPISME IN EEN LICHTSTOET. De Geuzen van Ds. Lingbeek. De Hervormd Gereformeerde Staats partij heeft j.l. Zaterdagavond den Haag- schen licbtstoet. misbruikt om tegen Rome te betoogen. Met musketten gewapende geuzen en geuzinnen waren aangekleed, niet om ter audiëntie te gaan, maar om in houding en tekst de pape nte treffen. De anti-revolutionaire „Rotterdammer" laat over het geval een medewerker schrij ven: „Onder de verlichte auto's was er ook een van „jonge geuzen en geuzinnen", uit gedost door de Herv. Geref. Staatspartij. Deze felpartijdige symboliek was be doeld als een fel-hatelijke demonstratie VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De onderhandelingen met Ghandi. De Fransche vliegers Costes en Bellonte te New-York, aangekomen. (Luchtvaart). Diamond Jack te Aken gearresteerd. (Buitenl. Berichten). BINNENLAND. Vreeselijk vliegongeluk op de Loos- drechtsche plassen. Drie dooden, één ge wonde. (Luchtvaart, 2e blad). tegenover onze R-oomsche landgenooten. Want geuzen en geuzinnen, dat waren hier niet de vertegenwoordigers van de helden, die den vrijheidsstrijd streden, doch de personificaties van de tegenstanders van Rome. En deze auto was geen verlichte ge tuige van Oranjeliefde, maar een schelle uitstraling van godsdiensthaat tegenover landgenooten, die met ons één Vorstin eer enen liefhebben. Enfin, ze moeten dit tenslotte zelf weten. Zoo dacht er blijkbaar ook het Haagsche Comité over en het stelde niet den eisch: geen politiek in de Lichtstoet. Gelukkig maar: dergelijk separisme doet geen kwaad; het eet zich zelf den dood. 't Was iets met eenige historische betee kenis en daarom meer of minder op z'n plaats in den stoet. Doch daarmee is dan ook alles gezegd. De H. G. S. wint er geen stem mee en Rome voelt er niets van. Zóó wordt onkieschheid gestraft. Zóó komen op de koffie zij, die de onsmake lijkheid hebben om zelfs op een dag als deze, de nationale eenheid nog aan te ran den. Verdiend loon!" Wij zullen het laten bij deze afstraffing door het antirev. bla-d. Het zijn maar antipapen! schrijft de „Tijd" hierbij. Koninklijke Nederlandsche Middenstandsbond. Dinsdag en heden heeft te Groningen de algemeene vergadering van den Koninklij ken Nederlandschen Middenstandsbond plaats gehad, die morgen gevolgd zal wor den door het 27ste Nationaal Middenstands congres. Dinsdagavond te half zeven vereenigden de congressisten zich in „De Harmonie" vanwaar zij zich gezamenlijk naar het Stad huis begaven, voor de officieele ontvangst door het gemeentebestuur van Groningen. Op het Stadhuis werden de deelnemers aan vergadering en congres ontvangen door den burgemeester jhr. mr. dr. Bosch ridder van Rosenthal. De Bondsvoorzitter Ed. G. Schiirmann, dankthet gemeente bestuur voor de ontvangst. Te half negen ving in de bovenzaal van „De Harmonie" de algemeene vergadering aan. Nadat de voorzitter van de „Algemeene Groninger Winkeliersvereeniging", de heer A. T. Meijer, de leden van het congres had verwelkomd, opende de. heer E. G. Schiir mann, de vergadering. Het jaarverslag en het financieel ver slag over 19291930, werden goedgekeurd. De begroo'ting voor het jaar 1931 werd vastgesteld. Vervolgens werden vier leden van den Middenstandsraad gekozen voor het zit tingsjaar 1931. In behandeling kwam daarna het voor stel van het Bond-sbestuur inzake het in stellen van nieuwe actie tegen het geven door winkeliers van cadeaux aan fancy- fairs e.d. en het gedwongen plaatsen van advertenties in gelegenheidsprogramma's. De directeur van het Bondsbureau, de heer A. Ingenool Jr., had hieromtrent een rapport samengesteld. Dit rapport bevat de meening van een groot aantal winkeliersverenigingen en Middenstandsvereenigingen in den lande, waarin algemeen wordt verklaard, dat maatregelen tegen het euvel moeten wor den genomen. Toch wordt op vele plaatsen dank zij de gevoerde actie, een verminde ring geconstateerd. Het voorstel van het bestuur werd aan genomen. In behandeling kwam daarna het voor stel van het Bondsbestuur om pogingen aan te wenden tot het verkrijgen van en kele wijzigingen in het werktijdenbesluit voor winkels en in de Arbeidswet-1919, over eenkomstig de voorstellen, gedaan in het rapport over de practische toepassing van het werktijdenbesluit voor winkels, als re sultaat der ingestelde enquête onder de bij den Bond aangesloten organisaties en samengesteld door het Bondsbureau. In den geest van het voorstel werd be sloten. De vergadering werd daarop tot heden- oohtend verdaagd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1