Zlste Jaargang
MAANDAG 1 SEPTEMBER 193C
No. 6683
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
KERKNIEUWS
UIT DE OMGEVING
^e£eid6obe(2ou/ïmit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week
Bij onze Agenten 20 cent per week
Franco per post
f 2.50 per kwartaal
f 2.60 per kwartaal
f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 |j
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
BELGIE
NATIONAAL EUCHARISTISCH CONGRES
TE MECHELEN.
Dag der moeders en der jonge meisjes.
De Brusselsche correspondent van de
„Msbd." meldt uit Mechelen d.d. 29 Augustus:
De schitterende Eucharistische verheerlij
king te Mechelen, culmineerde heden in de
schoonste hulde, die er bestaat, n.l. die van de
familie aan Christus-Koning.
Gisteren, Donderdag, kwamen meer <fcn
50.000 kinderen met een zuiver enthousiasme
het H. Sacrament vereeren.
Vandaag zijn uit heel België gekomen moe
ders en jonge meisjes, om fier haar gevoelens
van onbreekbare trouw aan de Katholieke
Kerk en haar vasten wil om den geestelijken
adel van het gezin steeds intact te houden, te
betuigen.
Vandaag zijn hier in de aartsbisschoppelijke
stad, 35.000 Belgische vrouwen van haar chris
telijk geloof komen getuigen. Dit is een be
langrijk cijfer, als men nagaat, dat zooveel
verplichtingen de huisvrouwen en moeders
thuishouden.
Evenals gisteren voor de kinderen, werden
hedenmorgen talrijke pontificale missen opge
dragen. In ale kerkeft was de toevloed groot.
Na afloop der pontificale missen, begaven
zich de dames-congressisten naar de verschil
lende lokalen, om er de werkzaamheden der
Vlaamsche en Fransche secties bij te wonen.
Tegen 2 uur 's middags, vormden zich twee
groepen, zingende en met vlaggen aan het
hoofd, waarvan de eene zich begaf naar het
Sint Rombouts College, waar een algemeene
vergadering voor de congressisten (in de
Fransche taal) gehouden werd en de andere
naar het Klein-Seminarie, waar een dergelijke
bijeenkomst voor de Vlamingen plaats had,
Tot slot yan dezen onvergetelijken dag, werd
door Z. Em. kardinaal van Roeij, aartsbisschop
van Mechelen, in de Sint Romboutskerk een
pontificaal Lof gecelebreerd.
POLEN
POOLSCHE PARLEMENT ONTBONDEN.
Verkiezingen in November.
Staatspresident Moscicki heeft Zaterdag 't
Poolsche parlement ontbonden. De ontbinding
wordt door den president gemotiveerd met
de verklaring, dat hij alle hoop heeft opgege
ven dat de volksvertegenwoordiging bij machte
zal zijn de noodzakelijke wijzigingen in de
grondwet aan te brengen.
De nieuwe verkiezingen voor den landdag
zullen op 16 November, die voor den Senaat
op 23 November plaats vinden.
Poolsche oppositieleiders gearresteerd.
Direct na de ontbinding van het Poolsche
parlement heeft de politie te Warschau en in
de provincie talrijke leiders der Oekraiensche
Wit Russische alsmede van de verboden com
munistische partij gearresteerd. Tal van le
den van de parlementsfracties der links-radi
cale Wit-Russische partij werden, nu hun im
muniteit is opgeheven, achter slot en grendel
gezet.
Te Lemberg wérden 30 leiders der geheime
nationalistische strijdorganisatie der Oekrai-
ners gearresteerd. In het politie-rapport wordt
medegedeeld, dat een groote hoeveelheid ont
plofbare middelen in het bezit der organisaties
werd gevonden en in beslag is genomen.
Te Warschau zijn talrijke huiszoekingen ver
richt en is veel communistische lectuur ont
dekt.
Door verschillende politici wordt getracht de
zes partijen van het centrum en links tot elkaar
te brengen voor samenwerking tijdens de ver
kiezingen. Gezien echter de persoonlijke rivali
teit tusschen de leiders en het verschil in de
programma's betwijfelt men, of deze pogingen
kans van slagen hebben.
N. v. d. D.
BRITSCH-1NDIE
KANS OP SPOEDIGEN VREDE IN
BRITSCH-INDIE?
Irwin's voorstel aan Gandhi.
De speciale correspondent van het bekende
blad „Pioneer" is van oordeel, dat het tot
stand komen van den vrede binnen een week
mógelijk is, indien, hetgeen waarschijnlijk is,
de voorwaarden van den onderkoning door de
congresleiders worden aanvaard. Saproe en
Japakar zijn hier uit Simla aangekomen, waar
zij confereerden met Lord Irwin over het re
sultaat van hun jongste besprekingen met
Gandhi en de beide Nehroe's. De correspon
dent van de „Pioneer" zegt in staat te zijn, op
besliste wijze te verklaren, dat de terugkeer
van Saproe en zijn collega te Simla geheel af
hangt van de ontvangst, welke de gevangen
-ongresleiders hun zullen bereiden. Het voor
stel, dat de vredesonderhandelaars aan de
congresleiders zullen doen is, aldus wordt
verklaard, van dien aard, dat het in het ge-
heele land gunstig zal worden ontvangen.
RUSLAND
KINDERMISDRIJVEN
Het tijdschrift „Revue des deux Mondes"
besluit een artikel over de ellende der kinde
ren in Sovjet-Rusland met de volgende statis
tiek:
„In den loop van dit jaar hebben de „ver
laten kinderen" van het Sovjet-Russisch ge
bied, Moskou niet medegerekend, 29.527 mis
drijven begaan en wel: 13.041 diefstallen, 59
paardendiefstallen, 88 roofovervallen, 205
brandstichtingen, 118 moorden, 324 vermin
kingen, 236 zedenmisdrijven. Onder de 118
moordenaars hadden 20 den leeftijd tusschen
10 en 12 -jaar, 23 beneden 10 jaar. Bijna alle
brandstichtingen zijn het werk van kinderen
beneden 11 jaar",
SOVJET-BONBONS
Geheel Engeland wordt overstroomd met
bonbons en andere lekkernijen uit Sovjet-
Rusland. De verkoopsprijs hiervan ligt ver be
neden den inkoopsprijs, vooral wanneer men
rekening houdt met de kosten van verpakking
en vervoer. Deze bonbons worden vooral in de
andere buurten van Londen te koop aangebo
den. Zij liggen in de étalage met het volgende
opschrift: „Russische bonbons, 2,5 pence het
ons. Werkelijke prijs 4 pences". De verpak
king van deze bonbons draagt voor de U.R.S.
S. lofwaardige opschriften. De bond van Brit-
sche banketbakkers stelt een onderzoek in
naar dit nieuwe staaltje van oneerlijke con
currentie van de Sovjets. Men is te Londen
van meening, dat Rusland deze bonbons uit
voert met het doel aan de arbeiders te too-
nen, dat de U.R.S.S. geen gebrek heeft aan
suiker, daar zij zelfs in staat blijkt te zijn sui
kergoed uit te voeren. Onlangs waren de Sov
jets echter nog genoodzaakt suiker uit Cuba
in te voeren.
CHINA.
CHINEESCHE STAD DOOR BRAND
GETEISTERD
Duizenden dooden.
Uit Sjanghai wordt gemeld, dat de hoofd
stad van de Chineesche provincie Szetsjoean.
Tsjoengking, door een geweldigen brand is ge
teisterd,
Drie duizend huizen zijn verwoest. Duizen
den menschenlevens zijn te betreuren. De
schade is nog niet te overzien.
Precaire toestand te Tsjangsja.
Uit Shanghai wordt gemeld, dat de militaire
bevelhebbers te Tsjangsja van de omstandig
heid, dat de communistische troepen tot in de
nabijheid der stad zijn genaderd, gebruik ma
ken om de reeds geheel geruïneerde stad te
dwingen tot betaling van een bedrag van twee
millioen dollar. De stad wordt van drie zijden
door communisten bedreigd. Zoolang de ge-
eischte som niet gestort is weigeren de troe-
pencommandanten de stad in staat van verde
diging te brengen. Bij de bevolking van
Tsjangsja heerscht een paniekstemming.
ZUID-AMERIKA
EX-PRESIDENT LEGUIA
De afgezette president van Peru, Leguia, is
Vrijdagavond van de kruiser „Almirante Crau'
overgebracht naar de gevangenis op San Lo-
De zoon van president Leguia
gearresteerd en gevangen gezet.
SCHIETPARTIJ IN STRAAT VAN
BUENOS AIRES
In de Argentijnsche hoofdstad is het Zater
dag tot een ernstig incident gekomen. Terwijl
een uit 500 aanhangers van den staatspresi-
den Irigoyen bestaande groep door een der
buitenwijken trok, werd eensklaps vanuit een
auto, waarin vijf mannen waren gezeten, een
twintigtal schoten op de menigte gelost, waar
door een der manifestanten ernstig werd ge
wond. Daarop maakten de mannen zich met
den auto uit de voeten; tot dusver is men er
niet in geslaagd hun identiteit vast te stellen.
Na het incident trok een dichte menigte in
optocht, geleid door met vlaggen versierde
auto's en voorafgegaan door een muziekkorps,
naar de Avenida de Mayo, waar den staats
president ovaties werden gebracht. De politie
had alle zijstraten afgezet, waardoor botsingen
met politieke tegenstanders werden verme
den.
In verband met den gespannen toestand
heeft de regeering talrijke nieuwe veiligheids
maatregelen genomen en de bestaande bepalin
gen verscherpt. Alle verloven voor de militai
ren zijn ingetrokken.
President Irigoyen heeft in een manifest
bekendgemaakt, dat hij vast besloten is alle
maatregelen te nemen om de rust in het land
te herstellen.
H. M. DE KONINGIN GEHULDIGD
DOOR INDIE.
Een uitnemende radio-uitzending. Na
afloop spreekt H. M. tot de Indische be
volking.
Te Batavia week de warme dag voor
den toch altijd eenige verkoeling brengen
den avond. Reeds begonnen de krekels hun
gekir en de muskieten hun gezoem. De
tropennacht zette in. Maar toch anders
dan gewoonlijk. Want deze Zaterdag-voor
avond was gewijd aan de huldiging van de
koningin op haar vijftigsten verjaardag en
hare majesteit zelve zou de korte golf-uit-
zending van dit eerebetoon beluisteren.
Dank zij den K.R.O. kon Zaterdagmid
dag tusschen twee en drie gansch Neder
land op de lange golf hooren, wat er op
den Pasar Gambir ten gehoore werd ge
bracht, waarbij men bedenke, dat het Ie
Batavia avond tusschen acht en negen
was.
In tropische stemming waren ook wij hier
inmiddels volkomen, dank zij de hitte en
zonneschijn. Aan de avondafkoeling waren
wij echter nog lang niet toeEn ook wa
ren wij in de stemming voor den Konin
ginnedag, want van de torens en de open
bare gebouwen hingen de vlaggen reeds
uit
't Was prompt twee uur, toen het „Wil
helmus" uit onze verre gebieden weerklonk,
onmiddellijk gevolgd door de muziek van
de militaire korpsen, reveille, taptoe en
marschen en ook de krontjong-melodie van
het Ambonneesche Volkslied Sajang Kené,
uitgevoerd door het bekende fluit-orkest
van de Ambonneesche soldaten.
De militaire muziekuitvoering stond
onder leiding van kapelmeester Fuchs, van
het derde regime"t infanterie; de corpsen
van verschillende bataljons namen er aan
deel. In totaal 225 man. Van fading werd
bij de muziekuitzendiag zoo goed als geen
last ondervonden, en ook het aantal op re
kening van ons land komende atmosferi
sche storingen was uiterst gering.
Te 2 uur 20 min. begon, na een pauze
van slechts enkele minuten, de zanguitvoe
ring onder directie van den heer J. Bak
ker, met medewerking van een aantal ko
ren, in totaal 150 zangers en zangeressen.
Verschillende coupletten uit Valerius' „Ge-
denkklanck" werden o.a. ten gehoore ge
bracht en het schoonste en zoo wel beken
de uit deze liederenschat was woord voor
woord te volgen, al zonk nu het geluid wel
eens ietwat weg.
De toejuichingen van het publiek na de
uitvoering der nummers vielen mede dui
delijk te hooren.
Te 2 u. 45 zong het gemengd koor breed
en machtig het eerste en tweede couplet
van het „Wilhelmus", oude zetting, waar
na een luid „Leve de Koningin", gevolgd
door een driewerf hoera daverend weer
klonk, waarmede te 2 u. 50 de uitzending
geëindigd was.
De technische dienst van den P.T.T. in
Nederland vroeg hierna aan Indië of men
er alles goed gehoord had? „Is bij u alles
in orde? Hare Majesteit zal antwoorden
voor de microfoon op de haar uit Indië
gebrachte hulde. Hallo, Indië, ik verwacht
uw bericht omtrent de instelling van uw
ontvangtoestellen. H.M. komt voor de mi
crofoon als uw bericht hier ontvangen is".
Toespraak van de Koningin.
Direct hierna weerklonk duidelijk het
stemgeluid van onze Koningin. Hare Maje
steit zeide, dat zij met groote belangstel
ling had kennis genomen van de mededee
lingen omtrent de voornemens van het co
mité en de voorstellen van het A.N.V. ter
feestelijke viering van haar 50sten verjaar
dag: „Een dankbaar gebruik makend van
de mij geboden gelegenheid om het pro
gramma van de radio-uitvoering aan te
hooren, is het mij aangenaam, hier te kun
nen zeggen, dat de uitvoering volkomen
duidelijk door mij en de mijnen gehoord
is, dank zij de voortreffelijke inrichting
van den draadloozen dienst.
„Onder den indruk van het gehoorde voel
ik mij gedrongen, het oomitó en allen, die
medegewerkt hebben, en de duizenden be
langstellende aanwezigen mijn warmen
dank te brengen voor hun aanhankelijkheid
en medeleven. Dat alle groepen van de be
volking van hun belangstelling hebben
blijk gegeven, stemt mij tot bijzondere er
kentelijkheid. Ik besluit met den oprech
ten wensch, dat zoowel hier als in Indië
het streven moge blijven naar innige samen
werking voor het gemeenschappelijk doel,
waarnaar wij allen streven: het welzijn van
't land onzer inwoning en van het geheele
rijk".
De uitzending was een volmaakt succes.
Technisch had men er ongetwijfeld alles op
gezet om daartoe te geraken. Met dave
rende kracht weerklonken de horens, trom
petten en trommen van Java in onze Ne-
derlandsche huiskamers en het waren voor
zeker momenten van diepe ontroering voor
de talloos velen, die daar als van vlak na
bij de Indische hulde aan onze koningin
mochten meemaken. Een demonstratie van
nationale eenheid en ook eene van natio-
nalen radio-triomf. „Hbld."
DE 50e VERJAARDAG VAN DE
KONINGIN.
Men meldt ons uit Frankfort a. d. Main:
Naar aanleiding van den 50en verjaar4ag
van Koningin Wilhelmina schrijft de
Frankfurter Zeitung, dat Nederland dezen
dag kan vieren met alle vereering, die een
32-jarige streng constitutioneele regeering
van een vorstin verdient. In'een tijd, waar
in verscheidene monarchen er de voorkeur
aan gaven, uit het grondwettige kader te
treden of wel daarbinnen een sterk persoon
lijken invloed uit te oefenen op de poli
tiek, bleef Koningin Wilhelmina altijd de
traditie van haar land getrouw. Niet dat
zij zich beperkte tot enkel representatie,
want in regeeringszaken sprak zij mede,
doch zij heeft nimmer geprobeerd, op de
binnenlandsche politieke ontwikkeling in
vloed te oefenen of de buitenlandsche po
litiek in een bepaalde richting te drijven.
De sympathie van het buitenland, der jon
ge Koningin tegemoet gekomen, is behou
den gebleven, niet in het minst doordat
Nederland in den wereldoorlog de neutrali
teit heeft weten te bewaren, waarmee het
bewezen heeft, hoezeer het gerechtigd is
de zetelplaats te zijn van de groote instel
ling in Den Haag tot instandhouding van
den vrede.
Uitvoeringen R. K. Meisjes-Gymnastiek-
vereenigingen.
Z. D. H. Mgr. J. H. G. Jansen, Aarts-bis
schop van Utrecht, richtte namens het Door
luchtig Episcopaat tot de Interdiocesane
Jeugdcommissie het volgende schrijven:
Bij dezen hebben wij de eer u namens
de Hoogwaardige Bisschoppen mede te
deelen, dat dezen geen bezwaar hebben te
gen het door Uw Commissie ingezonden
„Programma van oefeningen door R. K.
Meisjes- en Dames-Gymnastiekvereenigin-
gen, uitvoerbaar voor gemengd publiek".
Het Episcopaat dringt er echter op aan:
1. dat er nimmer gemengde uitvoerin
gen van jongens en meisjes mogen gege
ven worden;
2. dat nooit op hetzelfde veld gelijktijdig
mag gedemonstreerd worden door jongens
en meisjes;
3. dat bij voorkeur niet in vreemde plaat
sen mag gedemonstreerd worden.
Worden de telefoongesprekken onjuist
geteld?
Eenige dagen geleden heeft men eenige
krachten van den heer H. Smulders Lz.
voorzitter der postoommissie te Utrecht
betreffende het gesprekkentarief der tele
foon aangetroffen. Hij vestigde er de aan
dacht op, dat in de afrekeningen belang
rijke onjuistheden ten opzichte van de aan
tallen der gevoerde gesprekken voorko
men.
Naar aanleiding hiervan heeft de „Msb."
zich bot den heer Meijer, den directeur
van het Rijks-tMegraaf- en telefoonkan
toor aldaar gericht.
De heer Meijer zei, dat er voor onge
rustheid geen aanleiding is. Op de onge
veer zes duizend aansluitingen komen
klachten zeer sporadisch voor. Do automa
tische tel-apparaten worden grondig geve
rifieerd, doch, evenals er aan een telefoon
toestel wel eens een defect optreedt, komt
het wel een enkelen keer voor, dat een tel
ler afwijkingen vertoont. Verder verklaarde
de directeur, dat de klachten met de groot-st
mogelijke coulance worden behandeld, en
dat, wanneer deze gerechtvaardigd zijn ge
bleken, gemakkelijk tot vergoeding wordt
overgegaan. Wanneer een tel apparaat, on
der verdenking staat, wordt nog eenigen
tijd afzonderlijke controle uifcgooeeind.
Over de waarde van de tellers, zooals
die door den heer Smulders worden aan
bevolen, bleek de heer Meijer nogal scep
tisch gestemd, omdat een abonné soms zoo
gemakkelijk vergeet een gesprek op zijn
telapparaat te registreeren. Bovendien kun
nen anderen bij zijn afwezigheid zich van
de telefoon bedienen zonder m&x, der tel
ler rekening te houden.
Voorts vestigde de hee>- Meijer er de
aandacht op, dat de enkele afwijkingen, die
wel eens zijn voorgekomen, door personen,
die belang hebben bij den verkoop van
tellers, worden uitgebuit.
Met nadruk verzekerde hij tenslotte nog
eens, dat niet van een toestand, doch
slechts van enkele uitzonderingsgevallen
sprake kan zijn.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het Poolsche parlement ontbonden,
waarna verscheidene oppositieleiders zijn
gearresteerd.
Chineesche stad door brand verwoest.
BINNENLAND.
Indië huldigt koningin Wilhelmina door
de radio. H. M. spreekt terug.
De staking der K. L. M. piloten. (Lucht
vaart, 2de blad).
Verscheidene doodelijke ongelukken.
(Gem. Berichten, 3de blad).
Moord in een Friesch dorp. (Laatste
Berichten).
Congres voor bestuursleden der
Derde Orde.
Het congres voor bestuursleden der Der
de Orde, uitgeschreven door het Centraal
Bureau der Derde Orde, dat 8 September
a.s. te Weert wordt gehouden, verheugt
zich in groote belangstelling. Z.D.H. do
Bisschop van Roermond, Mgr. L. Schrijnen,
heeft zijn bijzonderen zegen geschonken.
Uit alle deelen des lands komen de opga
ven van congressisten, directeuren en be
stuursleden, te Weert binnen. Uiterlijk tot 4
September kan men zich opgeven. Van
Utrecht af bestaat gelegenheid om per
trein collectief te reizen. Zij, die hiervan
gebruik wenschen te maken, gelieven zich
onmiddellijk hiervoor aan te melden bij don
Zeereerw. heer G. W. Bolder, Pastoor, Ka
naalstraat, Utrecht.
Audiëntie.
Z.D.H. de Bisschop van Haarlem zal de
volgende dagen wederom alle dagen audiën
tie verleenen, behalve Maandag.
LISSE.
Mond- en klauwzeer. In de week van
24 tot en met 30 Augustus j.l. is binnen deze
gemeente een geval van mond- en klauw
zeer geconstateerd en wel bij den veehou
der W. P. Heemskerk.
Collecten. Burgemeester en wethou
ders dezer gemeente hebben aa* de Ver-
eeniging „Draagt Elkanders Lasten", al
hier vergunning verleend om op 10 Septem
ber a.s. een bloempjesdag te houden ten
bate van de tuberculose, terwijl zij aan de
vereeniging voor doofstommenonderwijs
te Amsterdam, vergunning hebben ver
leend tot het houden van collecte ten bato
van dat instituut.
Personalia. Tot onderwijzer aan do
R.-K. Jongensschool van de Par. van de
HH. Engelbewaarders, alhier, is benoemd
de heer J. van Eekelen te Alkmaar.
OEGSTGEEST.
De Winkelweek. In tegenwoordigheid
van burgemeester van Gerrevink is in
„Het Witte Huis" de uitslag bekend ge
maakt van de etalagewedstrijd.
Mooiste etalage: le pr. L. v. d. Putten,
2e pr. L. Menken, 3e pr. E. Oostendorp.,
Eerv. verm. Gebr. Koelman. (Deze firma
etaleert een mooie collectie eigen gemaakt
smeedwerk).
Verkoopkrachtigste etalage: le pr. C.
P. v. d. SaLm, 2e pr. M. Elshof, 3e pr. Fr.
Vossen, Eerv. verm. L. v. d. Pulten.
Hedenavond fakkel- en lampionoptocht
met medewerking van de N. Z. II. T. M.-
Harmonie en de R. K. Harmonie Triumph.
Aan het gemeentehuis zal te 8 uur worden
opgesteld.
STOMPWIJK—VEUR.
Burgemeester. De burgemeester van
Stompwijk en Veur, de heer W. Keijzer, zal
van 3 tot 30 September 1930 afwezig zijn.
Loco-burgeinoester voor Stompwijk is de
wethouders J. C. M. van Wijk en voor
Veur wethouder C. Wcerdenbura
