DE LEIDSCHE STADHUISBOUW
Zomerhitte
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1930
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD RAG. 10
N00RDWIJK AAN ZEE.
Oranjefeest. Onder begunstiging van
schitterend weer, heeft onze badplaats dc
verjaardag van H. M. de Koningin her
dacht en deze dag is uitstekend verloopen.
De voor- en namiddag werden geheel in
beslag genomen door de diverse volks- en
kinderspelen waarvoor groote deelname
bestond.
De „Echo der duinen" zorgde voor een
welkome afwisseling hierbij door hun lusti
ge tonen, jong en oud op te vroolijken en
in een ware feeststemming te brengen.
De clou van den dag was wel de muzi
kale rondgang in den avond met den lam
pionsoptocht; deze stoet, waaraan hon
derden deelnamen, leverde vooral als men
een sterk glooiende straat op of af ging
een prachtig gezicht. Ook de verlichting
der Hoofdstraat was met zijn honderden
Oranje-lampions in en langs de boomen
fantastisch om aan te zien, waardoor de
commissie wel een woord van hulde toe
komt. Na deze rondwandeling werd aan
het Palace-Hotel een aubade gebracht aan
den Burgemeester, als de vertegenwoordi
ger van onze geëerbiedigde Koningin. Aan
het slot hiervan werd door allen het Wil
helmus gezongen. Hierna werd een aan
vang gemaakt met het schitterend vuur
werk op hel strand, hetwelk vanaf de
Boulevard door duizenden belangstellen
den aanschouwd en bij allen zeker vol
daan zal hebben.
WARMOND.
Belastingen. Nu^de voorstellen inza
ke de nieuwe belastingheffing zijn uitge
werkt blijkt dat deze Gemeente in de 7e
klasse der personeele belasting is ingedeeld
en in de derde klasse der fondsbelasting.
Geheven zullen worden 40 opeenten op de
hoofdsom der ongebouwde eigendommen.
10 opcenten of de hoofdsom der gebouwde
eigendommen, -10 opcenten op de hoofdsom
der gebouwde eigendommen, -10 opcenten
op de hoofdsom der personeele belasting,
benevens 5 opcenten op de fondsbelasting.
Verder wordt geen belasting geheven.
Rijwiel terug. Het rijwiel dat dooi
den heer J. Duynhoven werd vermist en
waaromtrent aangifte is gedaan bij de po
litie is weder terecht. Gebleken is dat de
eigenaar het zelf ergens had geplaatst
doch dit was hem door het hoofd gegaan.
Harddraverij. Naar uien ons mede
deelt zijn voor de op Donderdag a.s. te
houden harddraverij (zie advertentie in
dit nummer) een vijftiental van de beste
dravers uit Noord- en Zuid-Holland inge
schreven.
Zooals men in Warmond gewend is kan
men dus weder spannende ritten ver
wachten.
Geboren Adriana Christina, doch
ter van W. G. Roest en C. J. Verkaik
Maria Helena dochter van W. J. C. Schou
ten en Christina Lute Eva, dochter van
N. Verhoef en H. H. de Ruyter.
Vertrokken: H. C. v. d. Ham naar
Berkel O. R. Gübner naar Den Haag
J. Cl. M. van Stijn naar Amsterdam
B .G. H. Keyzer naar Grootebroek J.
B. L. Simon naar Bergen J. W. M. van
Tol naar Lisse J. Hooiveld naar Zand-
voort.
Gevestigd: J. G. Veldmaat van
Voorburg Th. Duyverstein van Leiden
M. H. Lau van Leiden J. H. v. d.
Heuvel van Rotterdam L. J. H. Wolf
van Heemstede J. J. Henneman van
Heemstede W. Rozema van Leek.
Z0ETERMEER.
ZUSTER CYPRIANA.
Het hoofd der R. K. Meisjesschool de
Eerw. Zuster Cypriana (in de wereld mej.
E. Banen) zal op Maandag 1 September
den dag gedenken, dat zij 40 jaren hoofd
der R. K. Meisjesschool te Zoetermeer is.
Des morgens te 7 uur zal in de parochie
kerk een gezongen H. Mis worden opge
dragen^ terwijl des vot&niiddags van 10—
11 uur in de R. K. Bewaarschool voor oud
leerlingen en belangstellenden gelegenheid
zal zijn haar te feliciteeren.
UIT DE RIJNSTREEK
Burgmeijer Jacob Willem, zoon van Ja
cobus Bon en Jacoba Catharlna Schoen
maker.
Overleden Aart Hoogendoorn, oud
67 jaar echtgenoote van Gerardina van
Schravendijk Teunis Kwakernaak oud
80 jaar Christiaan Wilhelmus van den
Hoven, oud SS jaar, echtgenoot van Johan
na Fritschy.
NOORDEN.
Historisch openluchtspel en grootsche
Wilhelmina-feesten.
Verschenen is het officieel programma
van de feesten, welke op Woensdag en Don
derdag 3 en 4 September alhier, uitgaande
van de Wilhelmina-vereeniging, gehouden
zullen worden.
De uren zijn allen aangegeven in zonne
tijd. De opening op het feestterrein ge
schiedt op Woensdag des voorin. 9 uur door
den Burgemeester der Gemeente, waarna
de geheelc morgen besteed wordt aan trac-
batie en feestelijkheden voor de kinderen.
Des nam. 2 uur vangt aan het historisch
openluchtspel, voorstellende de verdedi
ging van Nieuwkoop, Noorden en Achttien-
hoven, door Hendrik van Sevenhoven, Bal-
B0DEGRAVEN.
De Hist, tentoonstelling. Het comité
voor de Hist, tentoonstelling ontving van
een oud-Bodegraver, thans verblijf houden
de in Canada, een gift van 2 dollar, als be
wijs van sympathie met het streven van
het comité. Zulke bijdragen in de te ma
ken kosten zijn zeer welkom, ook in den
vorm van Hollandsche geldstukken.
Ongeluk. Een auto beladen met
koeien, komend van de tentoonstelling te
Reeuwijk, reed met te groote snelheid om
den hoek van de Wilhelminastraat en sloeg
om. Met eenige schade aan de auto liep
het af.
Gevonden voorwerpen. Een regenjas,
komen aanvliegen een postduif. Inlichtin
gen ter secretarie.
Geboren: Jacobus Bernardus, z. van
J. Walraven en A. M. Brouwer. Teunbje,
d. van N. Zwijnenburg en M. Verhoeff.
Calharina, d. van C. van der Wel en M. van
der Kooij.
Overleden: W. Hogendoorn, 4 mnd.
G. Uithol, 34 j. F. J. Baarslag 34 j.
(overleden te Noordwijk).
Gevestigd: KI. van Bruggen van
Ameide. A. J. Kuijf van Woerden.
Vertrokken: O. Gentenaar en gezin
naar Alph ena. d. Rijn. A. den Blijker
naar Zwammerdam. Th. H. Korse naar
Voorhout. J. M. Korse naar Oirschot.
NIEUWVEEN.
Personalia. Mej. M. M. Poelgeest al
hier, slaagde onlangs te 's-Gravenhage
voor coupeuse in het linnenvak.
Geboren Wilhelmus Jacobus, zoon
van Cornelis Hoogervorst en Adrian*
juw van de Oude Heerlijkheid bij den inval
der Franschen ten jare 1672, alles onder
regie van den heer A. Schuling te Bode
graven.
Na het openluchtspel gaan alle deelne
mers, circa 120 personen, groepsgewijze en
in optocht door het dorp.
Des avonds 8 uur stoelendans voor da
mes boven 15 jaar om geldprijzen.
Op Donderdag 4 September te 9 uur
wordt een gecostumeerde voetbalwedstrijd
gehouden, om 9.30 een vliegerwedstrijd om
geldprijzen, om 10.30 nationale ringrijderij
met fietsen voor dames en heeren en des
nam. 3 uur groote nationale ringirijderij voor
paren met extra prijzen voor mooie cos-
tuums en versierde rijtuigen.
Geheel het feest wordt opgeluisterd door
muziek en aan geen huis mag en zal de va-
derlandsche driekleur ontbreken om aan
de feestelijke viering van den 60sten ver
jaardag van Koningin Wilhelmina door
Noordens' burgerij het noodige cachet te
geven en mede te huldigen tevens Baljuw
en voorvaderen, die Holland voor een vree-
selijken ondergang zoo dapper en krijgs
haftig hebben behoed.
Het beloven een paar schitterende da
gen te worden, zooals Noorden nog nimmer
heeft gekend.
en de saneering van toegangswegen
naar de kern der stad
(Ingezonden)
Naar aanleiding van het gepubliceerd
ontwerp van het stadhuis, uitgevoerd dooi
den bekwamen architect W. Dudok, is het
me een genoegen in de gelegenheid te zijn
mijn gedachten daaromtrent kenbaar te
maken en tevens langs dezen weg onze in
gezetenen te wijzen op andere en m.i. be
tere mogelijkheden voor den stadhuisbouw
met daaraan verbonden een gezondmaken
van de toegangswegen vanuit het Noorden
tot den kern van onze stad.
Voor en aleer iets af te doen aan de
juiste keuze van onze vroede vaderen om
Architect W. Dudok, een beroemd bouw
meester te benoemen, moet ook ik mij
aansluiten bij deze keuze. Het werk dat
onder zijn kundigheid tot stand komt, is
af en geeft het hoogste peil- van onze
aesthetische mogelijkheden in dezen tijd
weer.
Echter zooals altijd, is heb ook hier weel
de machtige en alles beheerschende finan
cieele factor die zijn stempel op de keuze
van de voor den bouw bestemde grond ge
drukt heeft.
En ditmaal is deze zelfs nog hand aan
hand gegaan met de ten top gedreven pië
teit om coüte que co'ute de oude gevel aan
de Breestraat dezelfde functie te alten ver
vullen als voorheen.
Wat zijn de gevolgen van een en ander?
Afgezien van de bewondering welke ik
koester voor de uitnemende plattegronds-
indeeling van het plan-Dudok, zie ik toch
in de compromis tusschen oude gevel en
daarachter geprojecteerd een modern, zelfs
zeer modern stadhuis, een va.lschheid die
door ons logischer denkend nageslacht ge
laakt en verafschuwd zal worden ondanks
de haar dan bekend zijnde misplaatste
piëteitsgevoelens. Vragen wij voor een
modern ingerichte fabriek met de ni
ter tot 6 uur, hoogstens tot S uur verkre-
gen?
Plan-Dudok behoudt den ouden gevel,
maar waar is haar vermaarde toren, die
steeds haar fijne carilloiiklanken over de i
oude veste uitsprenkelde Zij kan niet meer
uit de asscke herrijzen, zij is totaal ver-
nield. Velen hebben dit in het plan-Dudok i
gemist en kunnen niet tevreden gesteld den °P den. weg komt te staan en noodza-
worden met den nieuwen toren die orga- kelijk zal moeten verdwijnen om plaats te
niscli bij het moderne stadhuis noodzake- 1 maken voor een breeden verkeersweg met
dito brug over de Rijnburger singelgracht,
1 waarbij de gracht ter plaatse eenigszins
i teruggelegd wordt, waarna de verkeersweg
i zich voortzet tob onder een te maken via-
I duet onder den spoorbaan Haag—Haarlem.
en goede toegangswegen tot en in onze
stal die de sleutel was en blijven
moet voor Rijnland. Eisch van uw stads
bestuur dat 't zijn aandacht in den ruim-
sten zin laat gaan over alle mogelijkheden
die onze stad met haar industrie en wel
vaart in de karteklop van het Nederland-
sche volk kunnen voeren. Laat niet een
grootere uitgave voor dergelijke werken
u afschrikken. Waardigheid kost geld, maar
kweekt fijne burgerzin en bevordert zelf
vertrouwen.
Leiden bezit van Kort Rapenburg tot
aan den spoorbaan bij het Station volop
gelegenheid om zijn toekomstplannen voor
hefc verkeer en verfraaiing van zijn stad
tot werkelijkheid te doen uitgroeien.
Daartusschen een herboren 20 M. breede
Steenstraat en dito N. Beestenmarkt(straat)
daar is d e plaats voor ons gemeentehuis.
De zoo lang reeds geuite klacht, dab Leiden
goeii centraal plein heeft, kan ook hier ver
holpen worden.
Waartoe steeds de scheepvaart van
aanbakken, turfschippers en d-rg. door
onze stad?
Waarom deze niet geleid o m onze stad
door Rijn en Schiekanaal enz.? De fabrie
ken aan de Oude Vest zullen geen groote
nadeelcn ondervinden wanneer hun aan-
of afvoeren welke over water gaan, een
weinig om moeten varen. Dit euvel is te
gering om als overwegend geldig te zijn.
Wel is overwegend alle opstopping, ver
legging en hindering van het verkeer op
de wegen. Laat ons de Oude Vastgr. en
Galgewater afsluiten en daartusschen een
riant plein met plantsoenindeeling, leven
dig tramverkeer e.a. scheppen.
(De geachte inzender heeft bij zijn plan
nen eenige teekeningen gevoegd, doch wij
nicenen, dat de lezers ook zonder die
teekeningen Je zeer duidelijke uiteenzet
ting wel kunnen volgen. Red.).
Ge begrijpt echter wel, dat bij deze be
schouwingen de veemarkt verplaatst moet.
zijn naar haar toekomstige plaats aan de
Haarlemmertrek vaart.
Volgen we, vóór he^ toekomstig stadhuis
staande, den rechterweg, dan blijkt dat
de aldaar staande molen „de Valk"
vaak Hoofdpijn; een
irdt's Hfofdpjfntabletten doen
veroorzaakt
paar Mijnhardt's
deze spoedig J>edare\aiïf^Buisjes 60 en 30
cent. Bij Apoth. en Drogisten. (386)
lijk is en tevens als surrogaat voor den
ouden toren gelden moet. Bij uitvoering
van dit pain zal zeker, zooals ook reeds
geuit, eeu. meer verfijnde detailleering iu
„Dudck-stiji" aangebracht moeten geven
en ons niet zal teleurstellen.
Zoo zijn we in groote lijnen gekomen tot 1
het eind van onze beschouwingen over het
plan-Dudok en moet ik erkennen dat, ge- I
zien de gegevens van historischen aard, j
piëteitsverlangen en aanwijzingen onzer I
vroede vaderen eenerzijds en de moderne I
doelmatigheidsverlangens anderzijds, onze I
bouwmeester Dudok uitmuntend geslaagd j
is, doch dat hij teveel dit compromis op j
den voorgrond gezet heeft en daardoor een
valschheid opgebouwd die bij verbreeding
Eveneens is gerekend op een viaduct voor
den Stationsweg—Rijhsburgerweg, waarbij
gedacht is dat de spoorbaan van Voor
schoten af tot Warmond algeheel verhoogd
is en 'net Station ter plaatse van de ijsbaan
is geprojecteerd. (Deze plannen bestaan
reeds meerdere jaren en zullen wellicht
In de zijgevels komen kleine toegangs
poorten tot den Binnenhof. Deze Binnen
hof zoo intiem mogelijk met waterpartijen
en gangen onder verdeelen.
De aan de Noordzijde gelegen plantsoe
nen bezetten met laag struikgewas, veel
gras en verder rustieke aanleg in rots- en
bloempartijen aansluitend aan de gracht
welke meer dè functie van vijver ter
plaatse zal moeten vervullen.
Het plein aan de Zuidzijde zoodanig 011-
derverdeelen, dat voor het stadhuis een
vlak bestraat plein van voldoende breedte
komt met vluchtheuvel in het midden,
waarop aan beide uiteinden een monumen
tale lantaarn geplaatst wordt.
Hefc aan dit plein gelegen plantsoen
met vijver af te sluiten door monument aan
de stadhuiskant en tramhuisje aan de
Haarlemmerstraattoegang-. Een paar be
scheiden fonteinen in dezen vijver kunnen,
een fraai effect bewerkstelligen.
Bij het kleine en zuidelijker plansoen is
gelegenheid voor tramhuisje, kiosk en nn-
dergrondsche toiletten met bescheiden toe
gangen.
Voor de goede overgang van de trams
is het noodzakelijk dat. de kopbebouwing
aan Kort-Rapenburg tusschen Boommarkt
en Berestraat gesloopt wordt en opnieuw
bebouwd tot nieuw te maken, doch achter-
uitgelegen, rooilijn. Het geheel weglaten
van gebouwen te.r plaatse zou de situatie
nog meer ten goede komen.
De aanleg van de noodige plaatselijke
en doorgaande interlocale tramlijnen wordt
met dit plan ten zeerste gediend, terwijl
door de ruimere en meer doelmatige, lig
ging van de rails in het straatprofiel, Je
veiligheid van het publiek beter gewaar
borgd is.
Als we dit- project zoo overzien, komen
we tot de conclusie, dat dit zeer veel geld
zal kosten en dat er ook zeer veel bezwaren
zullen komen. Doch ondanks dat alles blijkt
tevens, dat Leiden daarmede aan stads-
verfraaiing veel gewonnen heeft en een
waardig, zelfs een monumentaal stadhuis
en een grootsteedsch stadsgedeelte zou
kunnen scheppen. Men zal mij wellicht z.g.
groote stadsallures verwijten en beschuldi
gen van ruim omspringen met de openbare
middelen, maar daartegen wil ik aanvoe
ren, dat wij onze stad niet als een geheel
op zich zelf moeten beschouwen, doch als
een onderdeel van een groot gewestelijk
binnen niet te langen t.,d verwezenlijkt f1»», waarin Botterdam Delft Den Hang,
worden, iropen we). 1 Leldcn en Haarlem met Amsterdam de
Voor het Station moet een ruim plein
ontworpen worden met gelegenheid voor
tramverkeer, verkeers- en vluchtheuvel tjöS,
der zijwegen sterk in het licht zal treden. auto-standplaatsen en drg. meer.
Neen, wij jongeren, met onze visie op
de toekomst, en hare mogelijkheden in de
ontplooiing van ons sociaal bestel en de
daarmede verzwaarde taak en samenge
steldheid van het gemeentebestuur met
hare takken van dienst, wij wenschen een
gemeentehuis, waarin, als in het hart van
den mensch waar al het bloed van het
lichaam geregeld doorstroomt, alle functies
tot uiting kunnen komen.
Vóór a-lles, moet het geheel, als een zelf
standig organisme, vrij staan met er om
heen alleen hoofd verkeersaders. Vooral
Eveneens is te lood op den hoofdingang
centrale punten in de toekomst zullen
men. De verbetering van één dezer centrale
punten zal ook de andere ten voordeele
zijn. Wijst niet reeds de nieuwe belasting
wet op een centralisatie van de opbreng
sten en mag daaruit niet de conclusie
ran het nieuwe station een korte boulevard j trokken worden dat straks vanuit Dsa
ontworpen met een drietal rijen boomen in Haag aan elke gemeente die gelden zullen
technische eischen ook niet een modern met. het oog op brandgevaar is dit nood-
leider met alle mogelijke moderne uitingen
of vragen wij daarvoor een afgeleefde en
verschrompelde persoonlijkheid? Laten wij
ook voor ons stadhuis alles eischen wat
het ons in deze tijd geven kan en geven
moet. In het plan-Dudok blijft de oude
gevel aangeleund door bestaande bebou
wingen en wordt vergeten dat vroeg of laat
de eisch gesteld kan worden dat Koorn-
brugsteeg en Maarsmansteeg verbreed
worden (nu reed.? is dit noodzakelijk) en
dat deze. verbreedingen ten koste van deze
genoemde belendingen zullen komen.
Bij deze verbreeding wordt dan het stad
huis ontmanteld en komt de scherpe schei
ding plomp en onaesthetisch voor den dag.
Wee den bouwmeester die opdracht krijgen
zal dit bij te spijkeren. Wat zal het pro
duct worden?
Wellicht zult gij denken dafc ik den ouden
gevel zou willen vernietigen en opruimen.
Geenszins, ook ik wensch hem te behouden
maar niet ten koste van ons nieuwe stad
huis. Geef den ouden gevel op dezelfde
plaats, doch zoo noodig ten behoeve van
het verkeer eenigszins achteruit geplaatst,
een functie als gevel van een museumge
bouw. Ook op dezen manier den ouden ge
vel te behouden duidt voldoende op, pië
teit voor het oude en schoone, doch het
geeft tevens blijk van gezond verstand. Bij
aohteruitplaatsing van den ouden gevel is
het noodig de bestaande belendingen in
dezelfde rooilijn terug te brengen c.q. te
doen verdwijnen, waarbij dan ook de
zakelijk. Hebben wij dafc nog niefc voldoen
de ondervonden? Bij hefc plan-Dudok is
dat niet voldoende geschied al zal alles
zooveel mogelijk van gewapend beton, enz.
worden.
Tevens moet. m.i. voor de toekomst het
gemeentehuis zoo groot zijn of gemaakt
kunnen worden, dat de voornoemde sociale
takken van dienst, w.o. arbeidsbeurs en
raden van arbeid in hun hoofdfuncties niet
te vergeten, benevens de centrale bureaux
i het midden waaronder wandelpaden. Aan
i beide zijden van dezen middelwandelweg
kunnen trams en ander rij verkeer loopen,
terwijl 6 a 7 M. breede trottoirs aan beide
i zijden de noodige voetgangers kunnen ber-
gen en winkels met hun etalages deze voet-
gangers kunnen boeien. Aan het stations-
j plein zijn hotels en café's met breede voor-
j terrassen gedacht; de trottoirs zijn aldaar
10 M. breed ontworpen.
Het. bestaande schoolgebouw aan het
Schuttersveld ligt aan den nieuwen ver-
j keersweg doch heeft zijn front schuin ach-
ter den Rijnsburgersingel staan. Een daar
langs geprojecteerde 1215 M. breede
straat doet dit front beter tot zijn recht
komen en biedt gelegenheid om van den
Rijnsburgersingel direct op den Stations-
weg uit te komen. Voor hen die voldoende
ondernemingsgeest bezitten is gelegenheid
om na slooping van de best. bebouwing
ten Zuiden van voornoemde straat een
schouwbrug of ander theater (hierbij denk
ran die diensten,-die sullen ontstaan bij i ;k aan e*n goede stadsschouwburg) met
mogelijke economische socialiseering of
dergelijke meer, erin ondergebracht kunnen
worden. Nogmaals, met de mogelijke ont-
plooiïng van de functies van het- stadsbe-
stuur moet rekening gehoudien worden.
een mooi front aan den Stationsweg en
Rijnsburgersingel te stichten.
Met de aldus geprojecteerde bebouwing
met straten en plantsoenen is de
groote toegang tot de stad vanuit
Hoewel de verbranding van het stadhuis j het Noonk»n voorgoed verzekerd en kun-
onze stad voor een zeer moeilijke situath
stelde, meen ik toch, dat deze gebeurtenis,
hoewel duur betaald, vele leeringen geeft
en ons momenteel dwingt een oplossing
te zoeken die op hefc peil moet staan van
onze hedendaagsche inzichten en verkeers-
behoeften. Laten wé niet langer ons blind
staren op de plaats1 waar steeds ons stad
huis, dat lief en leed heeft medegemaakt,
stond en die werkelijk historische grond is
geworden. Laten wij steeds, als we onzen
blik op den gevel van een eventueel daar
op te richten museum, waarin alles wat
met die plek verband hield en houdt, gebor-
genworden kan richten, met weemoed en
trots aan haar verleden denken, maar laten
we heden onze blikken richten op andere
gevels in overeenkomstigen stijl opgelost plaatsen in onze stad en zien of er zijn die
zullen moeten worden. uit economische overweging in de toekomst
(niefc heden alleen), verkeerseconomie, waar
digheid en stadsverfraaiing niefc grootere
en schoonere mogelijkheden bieden.
Bekijken we onze stadsplattegrond, dan
zien we tusschen de N. Beestenmarkt en
Steenstraat d e groote mogelijkheid. Om
één en ander in de komende uiteenzetting
goed te kunnen volgen, verzoek ik u uw
aandacht te vestigen op de bestaande toe
gangsweg, de Steenstraat als de groote
toegangsweg tot de kern van onze
stad ziet. Is dit een weg onze stad
waardig? Onze stad, de sleutel tob
het welvarende Rijnland. De toe
gangen tot Rijnland zijn de Haarlemmer
straat (beter steeg te noemen) en de Bree-
str. (Breede straat beteekent dit). Wordt
het geen tijd dat wij onze waardigheid be
wust worden en er naar streven met onzen
tijd mede te gaan. en te zorgen voor ruime
Hoewel de platte grond van het plan-
Dudok geniaal is ingedeeld, betreur ik hefc
tevens dait een stuk van de Visehmarkfc op
geofferd is, daar deze pleinvormige ver
breeding voor de toekomst nog vele pers
pectieven bevat. Om tegemoet te komen
aan de avond verlichting ter plaatse en
daarmede verhoogde gezelligheid van het
straataspect, heeft de Architect een groep
winkels aan de Vischmarkb geprojecteerd.
Daarmede heeft hij zeer zeker economische
factoren gediend, want zij zullen tegemoet
komen aan de exploitatiekosten van hefc
stadhuis. Maar, en dat is m.i. een groote
„maar", is daarmede de waardigheid van
ons stadhuis niet een beetje te veel aan
getast? En, zooals terecht in één der
reeds verschenen waardeerende artikelen
over het stadhuis opgemerkt werd, wordt
die gezelligheid niet alleen in den w j n-
nen aesthetisch zeer mooie bebouwingen
t verkregen worden waarmede de stad zich
tevens plaatst- op de rij der steden die het
1 noodzakelijk achten hun stadplan zoodanig
te herzien, dat het tot in afzienbaren tijd
zal voldoen aan de behoeften van haar ont
wikkeling en doorgaand verkeer. Met hefc
uitvoeren van een dergelijk plan gaan ja
ren gemoeid en vragen millioenen aan kos
ten, temeer daar alle straten geasfalteerd
gedacht zijn. Doch zouden die millioenen
over een behoorlijk aantal jaren verdeeld
ons af moeten schrikken? Neen, het opko
mend geslacht zal haar voorvaderen im
mer dankbaar blijven voor goede oplos
singen in het stadsplan. Nog vele eeuwen
zullen do vruchten ervan door onze naza
ten geplukt kunnen worden.
Om nader op het voor stadhuis aldaar
bestemde terrein met voorplein terug te
komen, zien we dafc deze oppervlakte ruim
schoots voldoende is1 om het stadhuis met
al zijn tegenwoordige en toekomstige be
hoeften te herbergen. Zoowel aan de
Noord- en Zuidzijde kunnen machtige ge
vels hefc gebouw afsluiten. Deze gevels
vragen een geconcentreerde rangschikking
in de verdeeling der raampartijen en toe
gangen. Aan de Zuidzijde is aldaar een
monumentale toren, zoo noodig met caril
lon, gedacht. Deze toren moet ten o.v. den
voorgevel eenige meters terugspringen,
terwijl een monumentale toegangsfcrap met
bovengelegen ruim balkon eenige meters
naar voren moeten komen. De Noorclge-
vel is gebroken gedacht met in het midden
toegang tot Binnenhof en aangesloten rui
me zij-uitgangen voor politie en brandweer
post.
toebedeeld worden welke zij noodig heeft.
Ook Leiden zal dan haar portie krijgen
voor de werken welke noodig zijn om haar
vitale belangen, die ook de belangen van
anderen zijn, te dienen. Daaraan zal geen
verzwaarde belastingdruk gepaard gaan,
doch ziden de kosten pondsgewijze over
hefc land verdeeld worden. Zpo zie ik onze
financieele belasting-en gelddistributie-toe"
komst tegemoet.. Nadere gedetailleerde
technische en financieele beschouwingen
zullen de juiste kosten van dit plan vast
kunnen stellen, deze laat ik momenteel
in het midden, daar de tijd te kort is en
te veel factoren mij daarvoor ontbreken.
Velen zullen zich afvragen waarom dit
plan door mij gepubliceerd is, welke mo
tieven mij er toe dreven.
Nadat ons, architecten en bouwkundi
gen, de gelegenheid gegeven was om inzage
van het eenige stadhuisplan te nemen,
viel hefc mij ten zeerste op dat een „plan
Beestenmarkt" reeds in de toelichting van
het stadhuisplan als te duur op zijde gezet
werd en de z.g. nog aanwezige kwaliteiten
van den ouden stadshuisgrond sterk naar
voren gebracht. Al de door mij in het plan-
Beestenmarkt naar voren gebrachte voor-
deelen schenen niet voldoende bekeken of
ten onrechte verzwegen te zijn. Deze on
billijkheid noopt mij naar potlood, pen en
papier te grijpen om zoo goed en zoo kwaad
als het gaat u toch een inzage van een
project-Beestenmarkt te verschaffen, al zal
dit project natuurlijk niet vrij van fouten
en gebreken zijn. Echter zijt gij in grove
trekken met mijn plan, toegel. in dit ar
tikel, voldoende bekend geworden en met
de hooge eischen aan ons nieuwe stadhuis
te stellen. Aan den gemeenteraad en aan
den volkswil staat de beslissing wadr het
nieuwe stadhuis gesticht moet worden.»Ver
geet niet de verantwoordelijkheid van uw
antwoord, uw nazaten zullen u ter verant
woording roepen. „Leiden, let op uw zaak".
Gaarne worden kritieken en bijvalsbetui
gingen bij mij ingewacht om zoo noodig
vereend aan onze vroede vaderen te ver-
zoeken zich niet alleen bij het plan aan
de Breestraat te houden, doch ook hun
blikken op plan-Beestenmarkt te richten
en dit voldoende voor het Leidsche publiek
te belichten.
De bijzondere kwaliteiten zullen dan ze
ker naar voren komen.
Architectenbureau
PONSEN EN LOHMAN,
Rijnsburgerweg 24, Leiden.
Leiden, 29 Augustus 1930.
