Zlste Jaargang
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 193Ö
No. 6681
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week
Bij onze Agenten 20 cent per week
Franco per post
f 2.50 per kwartaal
f 2.60 per kwartaal
f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
1ELGIE
EERST# NAT. EUCHARISTISCH
CONGRES.
De plechtige opening.
De Brusselsche correspondent van de
„Msbd." meldt uit Mechelen:
Met groote plechtigheid is Woensdag in
de oude aartsbisschoppelijke stad het eer
ste nationaal Eucharistisch Congres in
België geopend.
Mechelen heeft zich in feestelijk ornaat
gestoken. Vele duizenden Katholieken uit
geheel het laud zullen hier vier dagen lang
onafgebroken opgaan in de mystiek van
den verborgen God der altaren.
Het hoofdaltaar der kathedraal schit
tert van licht, goud en zilver en kostbare
weefsels. Het beeld van den heiligen Ro-
mualdus schijnt één te zijn met de magni
fieke kerkramen, die het altaar als in een
schrijn van kleuren omgeven.
Dan komt een lange rij koorknapen, ge
volgd door een indrukwekkende schare se
minaristen, kanunniken en prelaten, die den
in de majesteit van het Bomeinsche purper
gehulden kardinaal-aartsbisschop vooraf
gaan.
De kardinaal draagt, onder het balda
kijn, het ostensorium, tot"" eerherstel der
heiligschennissen, die in Rusland tegen het
geloof worden gepleegd.
Nog stappen in den stoet mede tal van
bisschoppen en wijbisschopen, een minister
en andere geestelijke en wereldlijke over
heden.
Met al den luister der liturgie wordt,
als inleiding van het congres, een ponti
ficaal lof gecelebreerd.
„Veni Creator", zingt het beroemde koor
en dan nog hymnen van Jacob van Ber-
chem, Filips de Monte, da Vittoria, Pa-
lestrina en Josquin des Prés.
De indruk is geweldig.
De kardinaal begeeft zich naar den
preekstoel en brengt de stem van den
Heiligen Vader over de geloovigem met het
voorlezen der pauselijke bulle.
Dan verschijnt daar het witte kleed
van een geestelijken zoon van den heili
gen Dominicus, pater senator dr. Rutten,
die in een verheven beschouwing de betee-
kenis der heilige Eucharistie schetst.
Na den zegen met het Allerheiligste liet
het orgel zijn ontroerende accoorden hoo-
ren. Weer gingen de klokken aan het lui
den.
Het eerste nationaal Eucharistisch con
gres in België is geopend.
RUSLAND
NIEUWE EXECUTIES IN RUSLAND.
Wegens het oppotten van zilveren mun
ten zijn te Moskou wederom eenige perso
nen terechtgesteld. Volgens een mededee-
ling van het Telegraaf-agentschap der Sov
jet-Unie werden de terechtgesteld en ook
er van beschuldigd contra-revolutionnaire
geruchten te hebben verspreid.
TURKIJE
AFDEELINGEN KOERDEN GEVEN
ZICH OVER.
Eenige leiders terechtgesteld.
Eenige afdeelingen opstandige Koerden
hebben zich aan de Turksche troepen
overgegeven. Deze Koerden waren in het
Arrarat-gebied reeds sedert geruimen tijd
door de Turken omsingeld en daar zij ge
brek hadden aan levensmiddelen en wa
ter, konden zij niet langer tegenstand bie
den. Naar verder gemeld wordt, hebben
de Turken eenige gevangen genomen lei
ders der Koerden terecht gesteld.
BRITSCH-INDIE
MOHAMMEDAANSCHE VROUWEN TE
CALCUTTA GEARRESTEERD.
De afdeelingsbesturen van het Indische
Nationale Congres zijn thans in verschei
den steden in Indië verboden.
Te Calcutta werden gisteren voor de
eerste maal Mohammedaansche vrouwen
gearresteerd, daar zij de ongehoorzaam
heidsbeweging tegen de Engelsche autori
teiten hadden gesteund. De gearresteerde
Mohammedaansche vrouwen, die leden zijn
van het Al-Indische Congres, hadden voor
winkels gepost, ten einde de bewoners te
bewegen geen Engelsche textielgoederen
te koopen.
IN VERBAND MET DEN
50STEN VERJAARDAG
van H.M. de Koningin op
I Sept. worden verschil
lende openbare gebouwen
in Den Haag feestelijk ver-
'icht. Het Vredespaleis.
CHINA.
DE OORLOG IN CHINA.
Tsinanfoe in de macht der regeering?
In de buurt van Woesoeh, in de provin
cie Hoe-pei, hebben Woensdag roode troe
pen een aanval gedaan op de Amerikaan-
sche kanonneerboot Panama, welk vaar
tuig met machinegeweren werd beschoten.
De Panama beantwoordde het vuur, doch
de verliezen, aan de aanvallers toege
bracht, konden niet worden vastgesteld. De
kanonneerboot werd niet beschadigd.
Volgens een bericht van het Indo-Paci-
fique agentschap hebben de Nankingtroe-
pen Tsinanfoe na een gevecht van 10 uren
veroverd. Er werden 3000 gevangenen ge
maakt, terwijl een groote hoeveelheid oor
logsmateriaal in handen van de Nanking-
troepen is gevallen.
ZUID-AMERIKA
OPSTAND DREIGT IN
ARGENTINE.
Onrust onder de arbeiders.
Uit Buenos Aires wordt gemeld: De
spanning onder de arbeiders is dermate
toegenomen, dat de regeering zich genood
zaakt ziet scherpe verdedigingsmaatrege
len te nemen. Talrijke troepen zijn te La
Plata, op ongeveer 45 K.M. afstand van
Buenos Aires, geconcentreerd en de spoor
wegautoriteiten aldaar hebben opdracht
gekregen, extra-treinen gereed te houden
voor het vervoer dier troepen naar de
hoofdstad. Het huis van president Irigoyen
wordt door een sterke troepenmacht be
waakt, welke voorzien is va-n machinege
weren.
Gistermiddag is, onder voorzitterschap
van den president, een kabinetszitting ge
houden om den toestand te bespreken en
de redenen van de ontevredenheid der ar
beiders te bestudeeren.
Het personeel van den telefoondienst is
een 24-uur staking begonnen.
Deze staking omvat 3000 man.
Reeds eenigen tijd geleden is er een
groote troepenmacht naar de provincie
Buenos Aires gedirigeerd tot zooals of
ficieel werd medegedeeld het houden
van manoeuvres.
„La Prensa" meldt nog, dat talrijke ver
ontrustende geruchten in de hoofdstad de
ronde doen, in verband met de agitatie
der arbeidersbevolking. Het hoofd der poli
tie heeft een bespreking gehad met de
chefs van alle politieposten te Buenos
Aires en de regeeringsautoriteiten hebben
met den commandant der regimenten, wel
ke te La Plata liggen, geconfereerd. Behal
ve dat de bewaking van het regeerings-
paleis zeer versterkt is, wordt in de buurt
van de woning van president Irigoyen ook
gepatrouilleerd door afdeelingen cavalerie.
De minister van Justitie deelde den pre
sident mede, dat het gevaar van een revo
lutie dreigeüid is; zekere leiders en een
gedeelte van het leger zijn er volgens hem
bij betrokken.
President Hippolita Irigoyen verklaar
de, dat hij geen vrees heeft, dat de actie
succes zal hebben in het land, maar het is
mogelijk, dat hij zelf aan gevaar bloot
staat. De president kwam gisteren, be
schermd door een sterk escorte, in het re-
geeringspaleis.
Alle troepen in de hoofdstad moeben in
de 'kazernes blijven. De bevolking van
Buenos Aires is kalm.
De officieele verklaring van de buitenge
wone maatregelen, die genomen zijn, luidt,
dat er in verband met de staking van de
telefoonbeamten ongeregeldheden zouden
kunnen plaats hebben.
Het blad „La Critiqua" meldt, dat de
minister van Justitie aau den president
heeft medegedeeld, dat de bevolking onte
vreden is, omdat het Congres niet verga
dert. Irigoyen beloofde, een buitengewone
zitting van het Congres bijeen te roepen
op 8 September.
PERU HEEFT EEN NIEUWE
REGEERING.
Kolonel Cerro premier.
Kolonel Sanchez Cerro, de leider van
den opstand in Arequipa, die gisteren per
vliegtuig te Lima is gearriveerd, heeft gis
teravond tot halfnegen geconfereerd, waar
bij werd overeengekomen, dat Sanchez
Cerro als premier het bewind op zich zou
nemen. Hij heeft daarop een kabinet ge
vormd.
Kolonel Cerro werd op weg van het
vliegveld naar het presidentieele paleis
op buitengewoon geestdriftige wijze door
de bevolking ontvangen. Dames overstelp
ten hem met bloemen en de klokken der
kerken werd geluid. Cerro heeft ook aan
twee vroegere revoluties meegedaan, waar
van hij nog de litteekens draagt.
De militaire gouverneur van Lima, ge
neraal Martinez is gearresteerd.
Do gezondheidstoestand van oud-presi
dent Leguia is verbeterd. De koopmans
beurs is weer geopend.
De arbeiders en studenten zouden aan
de regeering van Peru een revolutionnair
program hebben overhandigd, waarin o.a.
confiscatie der kerkelijke goederen en
maatregelen tegen het buitenlandsche ka
pitaal worden
APOLOGETISCHE VEREENIGING
„PETRUS CANISIUS".
Jaarvergadering te Utrecht.
Nadab gistermorgen mgr. D. Huurde-
man, vicaris-generaal van het aartsbisdom,
te half tien in de O. L. Vrouwe Kerk te
Utrecht een H. Mis had gecelebreerd voor
de levende en overleden leden van „Pe
trus Canisius", en een uur later de voor
zitters der onderscheiden commissies met
het hoofdbestuur van „Petrus Canisius"
hun beraadslagingen hadden gehouden,
ving om half drie in het Kasteel van Ant
werpen de algemeene vergadering van de
leden der Apologetische vereeniging aan.
De voorzitter, mgr. prof. dr. J. Hoog
veld opende de 26ste jaarvergadering en
betreurde, dat mgr. Jansen, die vroeger
zoo dikwijls de vergaderingen bezocht, dit
nu niet kan doen.
Spr. begroette mgr. Huurdeman die als
vertegenwoordiger van den aartsbisschop
en als werkzaam oud-Canisiaan aanwezig
was.
Spr. verwelkomde ook de vertegenwoor
digsters en vertegenwoordigers van de
standsorganisaties, onder wie mevr. Steen-
be-rgheEngeringh en de leden van het
„Petrus Canisiusgenootschap", dat de
goede werken van „P. C." altijd mild ge
denkt.
Bij de jaarvergadering van secretaris en
penningmeester, welke gedrukt werden
uitgereikt, vestigde de voorzitter de aan
dacht op het verlangen naar meer adver
tenties voor de bekendmaking der inlich
tingenbureaux, meer actueele geschriften
en meer kleine strooibiljetten. Voor het
fonds van de vertaling van het Oude Tes
tament is ruim 500 aanwezig; dat is nog
slechte één honderdste van het noodige.
Spr. wekte op tot het werven van meer
begunstigers en weldoeners en tot het hel
pen samenstellen van vliegende blaadjes.
Benauwend is de gedachte, dat er veel
meer gedaan zou kunnen worden, ware er
meer geld in kas. Spr. dankt den secre
taris on penningmeester als werkpaarden
van de vereeniging, die hun werk pro deo
doen. Iets anders is niet gewenscht.
Aan het jaarverslag van den secretaris
ontléenen wij, dat als nieuwe hoofdbe
stuursleden werden geïnstalleerd prof. dr.
G. Kreling O. P. en Willem Nieuwenhuis.
Het aantal werkende leden der vereeni
ging nam toe met 56 en klom van 898 tot
954. Het aantal beschermende leden liep
echter met 9 terug en daalde dus van 191
tot 182.
Er zijn 13 inlichtingenbureaux; dit. jaar
werd er een opgericht te Nijmegen. Om de
14 dagen werd van Januari tot Mei 1930
geadverteerd. De meeste aanvragen om
inlichtingen kwamen binnen op „Rijsen-
burg".
Het verslag vermeldt 28 bekeerlingen
ten gevolge van verstrekte inlichtingen. Er
zijn 12.642 brochures verkocht en 77.086
blaadjes.
Van het N. T. zijn ongeveer 10.000 ex.
verkocht binnen een jaar; een tweede druk
is reeds in voorbereiding. „De Moeder
kerk", negen bijdragen over Godsdienst en
Kerk, zal in het najaar verschijnen.
Een vertaling van het O. T. uit den
grondtekst-, onder leiding van prof. dr. R.
Jansen O. P., is door het Episcopaat goed
gekeurd; over de uitgave kan nog niets
worden meegedeeld.
De oplage van den 12en jaargang van
„Het Schild" is bepaald op 11.500 ex.
Het verzendhuis te Amersfoort verzond,
dank zij de belangelooze zorg der eerw.
Zusters, 4030 boeken en 23.976 brochures.
Het. finantieel verslag van den penning
meester over het boekjaar 19281929 be
droeg aan ontvangsten 16.324.34 en aan
uitgaven 16.324.34. Op het spaarbank
boekje staat, 8015.30.
De inlichtingenbureaux kosten 2500;
daaronder valt 1600 aan lectuur. „Het
Schild" kost per jaar 3500, o.a. om den
abonemenitsprijs op 3.50 te houden. Voor
het „N. T." werd aan de uitgevers een
subsidie van 3350 verstrekt. Vandaar,
dat de penningmeester dringend om ver
sterking der financiën vraagt-, aldus besluit
prof. Muts, de secretaris van het hoofdbe
stuur van „Petrus Canisius" zijn verslag.
Als bestuurslid werd herkozen deken
dr. G. v. Noort- te Amsterdam; in plaats
van den niet-herkiesbaren prof. Heese
mans werd gekozen prof. dr. Feron, hoog
leeraar te Roermond.
Tot verificateurs in het financieel ver
slag werden benoemd prof, dr. P. de Jong
van Rijsenburg en dr. R. Post van Culein-
borg.
Met een toepasselijk woord leidde mgr.
Hoogveld vervolgens prof. Feron in, die
een schitterende rede hield -over „De H.
Augustinus als apologeet".
De voorzitter gaf daarna het woord aan
prof. H. F. Heezemans die sprak over:
„Wat kan „Petrus Canisius" doen om den
afval onzer geloofsgenooten te stuiten?"
Spr. begon met te wijzen op de pause
lijke intentie voor deze maand voor het
genootschap des gebeds, welks geestelijke
hulp wordt gevraagd om den geloofsafval
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
In Argentinië dreigt een opstand uit te
breken.
Peru heeft thans een nieuwe regeeririg.
BINNENLAND.
Dr. H. C. L. E. Berger benoemd tot
buitengewoon hoogleeraar in de veeartse
nijkunde aan de H. S. te Utrecht (1ste
blad).
Een ernstige aanrijding bij Sittard.
Een doode en een gewonde. (Laatste Be
richten).
In de Maas bij Urmord (L.) zijn gister
middag drie jongetjes bij het baden ver
dronken. (Gem. Berichten, 3de blad).
Meerdere andere gevallen van verdrin
ken (Gem. Berichten, 3de blad).
Monumentaal kasteel afgebrand te Bom
bij Sittard. (Laatste Berichten).
Verscheidene andere branden (Gem. Be
richten, 3e blad en Laatste Belichten).
Parachute-demonstratie op Schiphol.
(Luchtvaart, 2e blad).
te stuiten. Spr. citeerde daarbij de gege
vens over den internationalen geloofsafval I
uit het Augustusnummer van „de Heraut".
In Nederland is de toestand haast uit
zonderlijk gunstig; maar: „wie zich aan
een ander spiegelt, spiegelt zich zacht".
Zwart pessimisme is niet noodig, maar de
toestand eischt toch de oogen te openen
voor de werkelijkheid. Deze is, dat ondanks
de prefete organisatie en den ijver der
priesters, de ontkerstening zich uitbreidt,
vooral in de groote steden, maar ook el
ders. Dit is een onloochenbaar, een angst
wekkend feit. In 1819 was er meer dan 38
pet. Katholiek in Nederland; in 1920 ruim
35 pet. Bijna 8 pet. gaf zich op als gods
dienstloos; den Haag prijkt met 16 pet.,
Amsterdam met 22 pet. Zaandam met ruim
30 pet. Dit is een verschijnsel waarvoor
we de oogen niet mogen sluiten, zelfs al
zijn de Katholieken hier niet degenen, die
het meest) verliezen. De communisten be
haalden bij de laatste verkiezingen ruim
80.000 stemmen: de invloed van alheisti-
sche, communistische, socialistische propa
ganda moet niet worden onderschat. Bra
bant is het terrein van de soc.-dem. propa
ganda, welke gesteund wordt door de so
cialistische pers, die hiertoe in staat is ge
steld door een steun van twee millio-en
gulden, welke de socialistische vakbonden
verstrekten.
Kan „P. C." hier iets doen en wat?
Vooreerst wenscht men gratis-lect,uur-
verspreiding op groote schaal, «althans in
Brabant.
Kan „Petrus Canisius" hier niet steu
nen? Niet voorgaan, ook voor andere stre
ken van het land? Alle respect voor het
geen gedaan is en gedaan wordt, maar we
mogen niet tevreden zijn. Het meest en
't eerst is onodig rustige, systematische,
doelbewuste voorlichting van de duizenden,
die leven aan den zelfkant van onze sa
menleving. Dit moet geschieden door een
periodiek verschijnend blad, dat systema
tisch verspreid dient te worden.- „P. C."
hoeft dit blad niet uit te geven; uniformi
teit van het heele land, is niet noodig,
misschien ongewenscht.
Wat gebeurt er? Spr. denkt aan „Over
al". in Z.-Limb., „De Kandelaar" van ma
joor Huys, „De Bazuin". Kan „P. C." niet
met de redacteurs onderhandelen over
samenwerking en intenser verspreiding?
Kan men geen steun krijgen van het Epis
copaat? Geen subsidie van kerkbesturen?
Dil is een missie-werk, dat met menig
buitenlandsch missie-werk op één lijn valt
te stellen, aldus eindigde spr.
De voorzitter dankte prof. Heesemans
voor zijn interessante inleiding en leidde
zelf met enkele gedachten de discussie in.
Samenwerking met de redacties van apo
logetische bladen, aldus spr. wordt gezocht.
Prof. Feron vertelde daarop een en an
der over de werking van het in Z.-Lim-
burg verschijnend apologetisch blad „Over
al", dat overal gratis bezorgd wordt. Drie
jaar heeft, de Z.-Linnburgsche geestelijk
heid er over gcdelibereerw: sinds een
jaar wordt het blad aan 50.000 gezinnen
gratis bezorgd. Gratis colportage alleen
voldeed niet; men ging er toe over be
taalde boden aan te stellen. Op een 6000
gezinnen na, wordt de heele mijnstreek
bediend. De naam socialist wordt niet ge
noemd; het blad werkt, positief maar, dat
het sterken invloed uitoefent, staat vast.
Er zijn heel wat menschen door terugge-
keci'd tot de Kerk.
Majoor Huys vertelde als zijn onder
vinding, dat het blaadje „De Kandelaar"
veel goed doet. Alleen is zijn ondervinding