21ste Jaargang
WOENSDAG 13 AUGUSTUS 1930
No. 6668
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Eet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS'No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
VAN HET VATICAAN.
DE GEZONDHEID VAN DEN PAUS.
Verklaring van mgr. Vanneufville.
Mgr. Vanneufville, kanunnik van St.
Jan van Lateranen, die gisterochtend een
langdurig onderhoud had met Z. H. den
Paus, werd na afloop dezer audiëntie ge
ïnterviewd door een vertegenwoordiger van
Havas nopens de vooral in het buitenland
verspreide geruchten over den „slechten
gezondheidstoestand" van den H. Vader.
Mgr. antwoordde, dat deze geruchten,
waarvan men ook in het Vaticaan ge
hoord heeft, beschouwd dienen te worden
als pure verzinsels. Mgr. verstrekte tal van
bijzonderheden over de werkzaamheden
van den H. Vader ,ten bewijze, dat de
Paus physiek en intellectueel nog steeds
een bewonderenswaardige gezondheid ge
niet. Na zeer zware arbeidsdagen wijdt de
H. Vader nog steeds de avonden aan do
cumenten-studie en lectuur.
FRANKRIJK
Een nieuwe regeling in de koloniale
politiek.
Bij gelegenheid van het Eucharistisch
Congres van Karthago w,erd de algemeene
aandacht gevestigd op de Kabylen-stam-
men van Noord-Afrika. Deze Kabylen zijn
de oer-oude oorspronkelijke bewoners van
de Fransche koloniën in Noord-Afrika. Deze
volksstammen, die vroeger reeds gedeelte
lijk tot het Christendom bekeerd waren,
heeft men deels uit onwetendheid, deels
door vooroordeel weer in de armen van
den Islam teruggedreven. De meeste Ka
bylen zijn echter alleen voor den uiter-
lijken vorm tot den Islam overgegaan.
Eerst in 1914 werd een nieuwe koloniale
politiek voor Marokko ingeluid, die voor
de Kabylen gunstige vooruitzichten bood,
De Sultan Malei Jussef beloofde toen in
een z.g. „Dahir" (regeeringsverklaring) dat
er voortaan rekening zou gehouden wor
den met de eeuwenoude gebruiken der Ka
bylen. Dat was een wijze politieke zet.
Want men kan een volk niet voor zich
winnen en tot onderwerping brengen, wan
neer men geen rekening houdt met de oude
gebruiken en vrijheden, waaraan zoo'n volk
ten zeerste gehecht is.
Thans heeft de sultan Muihei Moham
med een regeeringsbesluit uitgevaardigd,
waardoor de Kabylen onttrokken worden
aan de Mohammedaanscke rechtspraak, die
hen was opgedrongen, en nu worden zij
volgens hun eigen wetgeving behandeld. In
zekere Mohammedaansche kringen heeft
men echter reeds een protestbeweging in
het leven geroepen, tegen deze nieuwe ver
ordening. Pit zijn vooral de zeer vooruit
strevende Mohammedanen, die beweren,
dat het Fransche Protectoraat de Moham
medanen, wil dwingen om zich tot het
christendom te bekeeren. Maar in werke
lijkheid denkt Frankrijk niet daaraan,
doch de regeering is van meening, dat zij
door een afzonderlijke behandeling van
Kabylen en Arabieren de bevolking ter
wille zal zijn in verband met een cultureele
en politieke verheffing.
RUSLAND
DE DICTATUUR VAN HET
KREMLIN.
Verzet van de landarbeiders.
Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft
in het Russische departement Poltawa een
vergadering van landarbeiders plaats ge
had, waarin scherpe critiek op de land
bouwpolitiek der Sovjet-regeering werd
uitgeoefend.
De sprekers betoogden, dat de besturen
van de collectieve landbouwbedrijven zich
niet hebben gehouden aan de aan de niefc-
bezittende en onbemiddelde boeren gedane
beloften. De bijeenkomst kreeg langzamer
hand een zoo heftig karakter, dat de po
litie zich genoodzaakt zag in te grijpen.
De vergadering werd uiteengejaagd en
tallooze landarbeiders werden gearres
teerd.
In den Noord-Kaukasus, oa. bij Arma-
wir, hebben boeren een reeds geladen goe
derentrein met graan in brand gestoken.
Dit graan was door de Staatsinkoopers
met geweld in beslag genomen. De boeren
hadden geëischt, dat zij in ruil voor het
koren industrieele goederen zouden ont
vangen, doch men had hun slechts papier
geld gegeven. Dit is de aanleiding geweest
tot deze strubbelingen.
TURKIJE
TURKIJE VALT PERZIE BINNEN.
WEGENS DE INVALLEN DER
KOERDEN.
Oostelijke helling van den berg
Ararat bezet.
Nadat de onderhandelingen tusschen
Perzië en Turkije over de onderdrukking
van den Koerden-opstand mislukt zijn, zijn
de Turksche troepen heden, ondanks het
protest van de Perzische regeering, het
opstandige gebied van den Ararat bin
nengerukt en hebben zij de Perzische
grens overschreden. Zij hebben reeds de
Oostelijke hellingen van den Ararat, wel
ke op vrij grooten afstand van de Turksch-
Perzisehe grens liggen, bezet. Het is de
bedoeling der Turksche legerleiding, den
berg Ararat en het omliggende gebied ge
heel te omsingelen, ten einde op die ma
nier den Koerdische opstand definitief te
onderdrukken.
De order tot den opmarsch werd onmid
dellijk gegeven na de ontvangst van het
Perzische antwoord op de jongste nota
van Turkije, welk antwoord absoluut on
bevredigend werd geacht. »Tel."
Voorgeschiedenis van 't conflict
Door de overschrijding van de Perzische
grens heeft de Turksche regeering uitvoe
ring gegeven aan het dreigement, vervat
in haar nota van 29 Juli aan de regeering
te Teheran.
In deze nota wees Turkije er op, dat de
oproerige stammen der Koerden voortdu
rend van Perzië uit invallen deden op
Turksch grondgebied, om zich daarna weer
in Perzië terug te trekken. Toen reeds
werd medegedeeld, dat de Turksche sol
daten bevel hadden gekregen zoo noodig
ook de Koerden op Perzisch grondgebied
te achtervolgen. Inmiddels werden 50.000
Turksche soldaten en honderd vliegtuigen
aan de grens geconcentreerd.
Op 29 Juli had de premier Ismet pasja,
bij de uitreiking van diploma's voor de
juridische faculteit, in tegenwoordigheid
van de ministers van Oorlog en Buiten-
landsohe Zaken een opzienbarende rede
gehouden, waarin hij de Perzische regee
ring van medeplichtigheid aan den op
stand der Koerden beschuldigde. In deze
rede zeide de premier o. a.: „De reaotion-
naire politieke opstand, welke onder pres
sie staat van gewapende benden, die de
grenzen waren overgetrokken, wordt met
gestrengheid onderdrukt. In de internatio
nale betrekkingen, bestaan zekere begin
selen, zooals de veiligheid der grenzen en
de verplichting, de binnenlandsche orde
in een naburigen staat met in gevaar te
brengen. Een land, dat het slachtoffer is
van een agressie on dat is het geval
met Turkije is genoodzaakt zijn toevlucht
te nemen tot gewettigde verdedigingsmid
delen".
Terwijl dus, volgens de lezing van den
Turkschen premier, tot overschrijding van
de grens zou worden overgegaan «n dft
volgens hem nog niet was geschied, pro
testeerde de Perzische regeering op 30 Juli
te Ankara tegen schending van Perzisch
grondgebied door Turksche troepen. Hier
door werd in Turkije groote ontstemming
gewekt en besloten werd het Perzische
protest op scherpe wijze te beantwoorden.
Turkije stelde o. a. den eisch, dat tot wij
ziging van de grens zou worden overge
gaan en dat den Turkschen troepen verlof
zou worden gegeven op Perzisch gebied de
Koerden te achtervolgen.
Het Perzisch antwoord op die nota van
Turkije, dat 10 Augustus werd gepubli
ceerd, bleek afwijzend te zijn wat genoem
de eisohen betreft. Het Anatolisch pers
agentschap meldde wel is waar, dat het
Perzische antwoord den indruk maakte,
dat samenwerking aan de grens mogelijk
was en dat nog slechts over de technische
bijzonderheden moest worden onderhan
deld, maar in den conferentie van verte
genwoordigers der Perzische en Russische
regeering-met den Ta, f.suher. minister van
Buitenlandsohe Zaken en leden van den
generalen staf kwam men tot de conclusie
dat een gemeenschappelijke aanval op
de Koerden op Perzisch grondgebied niet
mogelijk was.
Op 11 Augustus besloot de Turksche mi
nisterraad een ultimatum te stellen en van
Perzië afdoende maatregelen te eischen
tegen de grensoverschrijdingen door de
Koerden. In de Turksche nota, die in ta
melijke scherpe bewoordingen was vervat
werd in Perzië verantwoordelijk gesteld
voor de incidenten.
AMERIKA
Het godsdienstig leven in Amerika.
Amerika staat op het oogenblik in het
teeken van een geestelijke ontwikkeling,
die duidelijk tot uiting komt in de concen
tratie der verschillende godsdienstige ge
zindten. In de laatste jaren heeft zich
op dit gebied een geweldige nieuwe groe
peering voltrokken. Onder de vier groot
ste godsdienstige kerkgenootschappen der
Vereenigde Staten zagen de leden der
„Cristian Science" en de Mormonen hun
ledental in de laatste twintig jaren meer
dan verdubbeld.
De Mormonen vormen in den staat Utah
bijna negen-tiende der bevolking en in den
staat Idako ruim de helft. Zij hebben to
taal 40.300.000 aanhangers.
De godsdienstige gezindten werden wei
nig beinvloed door de geestesstroomingen
van den modernen tijd; hun ledenaantal
hield gelijken tred met den aanwas der be
volking: alleen de groote steden maken
hierop een uitzondering.
Men kan echter gerust zeggen dat de
helft der totale bevolking tot een of an
dere godsdienstig kerkgenootschap be
hoort.
Vooral de Roomsch-Katholieken kunnen
wijzen op een geweldige toename van hun
ledenaantal: er zijn op het oogenblik ruim
13 millioen volwassen katholieken in Ame
rika.
De Methodisten staan hierbij ver ten
achter want zij tellen 3.700.000 aanhangers.
De Joden en de leden der „Christian
Science" wonen bijna uitsluitend in de
groote steden. K. W. P.
ONRUST IN ARGENTINIË.
Troepenconcentraties rond Buenos-Aires.
Onder de bevolking van Buenos-Aires
beerscht tamelijk groote opwinding over de
concentratie van militaire troepen in de
omgeving van de stad.
Een conferentie heeft plaats gehad tus
schen de militaire autoriteiten en het hoofd
der stedelijke politie, teneinde de noodige
maatregelen te treffen tot het handhaven
van de orde.
Een sterke militaire macht, bewapend
met machinegeweren, is in de kazerne van
Palmore aangekomen en het gerucht doet
de ronde, dat deze afdeeling de stad zal
bezetten. Het schijnt echter slechts een
voorzorgsmaatregel te zijn, om te voorko
men, dat de oproep van de oppositie door
daden van geweldpleging gevolgd zal wor
den.
Naar men weet, verwijt de oppositie pre
sident Irrigoyen, zich niet te houden aan
de^ bepalingen van de grondwet en een po
litieke en financieele dictatuur over het
land uit te oefenen. De oppositie eischt 't
ontslag van Irrigoyen en heeft het volk op
geroepen, om „de republiek te redden".
BRITSCH-INDIE
DE OPSTAND DER AFRIDI'S.
Zij zouden terugtrekken.
Volgens berichten uit Jespawar schijnt
de opstand der Afridi's als geëindigd te
kunnen worden beschouwd.
Volgens de laatste berichten hebben de
opstandelingen zich naar hun grondgebied
teruggetrokken en hebben de autoriteiten
de situatie in en rondom Pesjawar in han
den.
Er hebben zich echter ongeregeldheden
voorgedaan te Paratsjiner cn Kohat, waar
de Orakzais-stammen zich bij de Afridi's
hebben aangesloten. Men veronderstelt,
dat cenige vrouwen en kinderen Paratji-
ner per vliegtuig hebben verlaten. Tegen
de opstandige Orakzaisstammen zijn siren-
ge maatregelen genomen en elke bewe
ging aan de grens zal met bomaanvallen
worden bedwongen.
Zoolangs het Engelsche bewind over
een versterkte positie midden in het land
der Afridi's beschikt, zal het onmogelijk
zijn, de plotselinge aanvallen der opstande
lingen te voorkomen. De honderden val
leien en boschjes, welke de Afridi's zoo
uitstekend kennen, vormen een uitsteken
de schuilplaats tegen aanvalien uit de
lucht.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Turksche troepen zijn Perzisch grond
gebied binnengerukt wegens de invallen
der Koerden.
De toestand in Britsch-lndië.
BINNENLAND.
De positie van het akkerbouwbedrijf van
Noord- en Zuid-Holland (L. en T., 1ste
blad).
LEIDEN.
Aanrijding met doodelijk gevolg, (lste
blad). V
OMGEVING,
Zware brand te Waddinxveen. (Rijn
streek, 2de blad).
De regeering van Bombay heeft een drin
gend verzoek van de overheid te Soekkoer
ontvangen om onmiddellijk versterkingen
te zenden. De bandeloosheid te Soekkoer
en de omliggende dorpen verspreidt zich
in ernstige mate en de moorden, beroovin-
gen en andere gewelddaden beginnen nu
een verontrustend karakter te dragen.
Troepen uit Karatsji zijn naar het be
dreigde gebied gezonden en worden daar
verdeeld in patrouilles, die naar de plaat
sen gebracht worden, waar hun aanwezig
heid het dringendst vereischt wordt. Het
feit, dat de spoorlijn vernield is, maakt
het onmogelijk verdere troepenversterkin
gen uit Quetta te zenden. Te Soekkoer
zelfs is het nu evenwel vrij kalm, daar de
bandieten daar hun activiteit voornamelijk
naar de omliggende dorpen verplaatst
hebben.
CHINA
EEN PANIEKSTEMMING TE
TSJANGSJA.
De regeeringstroepen hebben Tsjangsja
wederom ontruimd. Een paniekstemming
heeft zich meester gemaakt van de bewo
ners van de stad, die bij duizenden vluch
ten. Tot dusver is dit bericht door de
censuur achtergehouden.
De gouverneur van Hoenan heeft dage
lijks ongeveer 250 verdachte communisten
terechtgesteld. De communisten hebben nu
gezworen uit wraak alle menschen, tus
schen de 15 en 35 jaar, die in hun handen
vallen, te zullen vermoorden.
Een verbodsbepaling tegen het Leger des
Heils.
De regeering van Nanking heeft bepaald,
dat het Leger des Heils voortaan haar
werkzaamheden niet meer op Chineesch
grondgebied mag uitoefenen.
De tekst van dezen regeeringsmaatregel
van Nanking luidt als volgt: „Op het oogen
blik, nu de nationale regeering, alle po
gingen in het werk stelt om een einde te
maken aan het bijgeloof in China en de
invasie van een vreemde cultuur in China
tot stilstand tracht te brengen, zou het be
lachelijk zijn, om nog eenigerlei godsdien
stige propaganda in de straten der hoofd
stad te dulden".
HKT SCHOO-
NE WERK
VAN HET
ZIEKENTRI-
DTJUM vindt
op meerdere
plaatsen -na
volging. In de
Vredeskerk te
Amsterdam is
gisteren een
triduum voor
zieken begon
nen. De zie
ken worden
naar de kerk
gedragen
DINSDAG
werd op de
brandweerben-
toonsteiling,
welke te Rot
terdam wordt
gehouden, ge
demonstreerd
met oen nieuw
rookimasker v.
de Electro
Zuur- en Wa
ter® toffabriek
ba Amsterdam
