21ste Jaargang
ZATERDDAG 9 AUGUSTUS 1930
No. 6665
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e £cidóc^(Boii^cMit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voortiitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Recht op eigendom
Wij hebben al meermalen uiteengezet, hoe
de katholieke leer over eigendom eenerzijds
opeischt de erkenning van het recht op pri
vaat-bezit en anderzijds aan degenen, die
goederen in privaat-eigendom bezitten, zware
verplichtingen oplegt.
Wie „dubbeltjes" bezit, eerlijk verworven,
mag deze tóch niet laten rollen, zooals wille
keur 't hem ingeeft. Hij is verplicht, zijn geld
goed te besteden, goed ook onder maatschap
pelijk, onder sociaal opzicht.
Deze katholieke leer over eigendom wordt
niet altijd goed begrepen door Katholieken,
die van socialistische of communistische be
ginselen in zich hebben opgenomen, en door
anderen o.i. een veel talrijker groep die
door de liberale beginselen hebben laten ver
dringen veel van hun katholiek denken.
Wij willen vandaag 'ns overnemen wat hier
over schrijft de beroemde pater Pesch, S. J.,
in zijn heerlijk boekje „Ethik und Volkswirt-
schaft", pas voor enkele maanden in 't Ne-
derlandsch vertaald en warm aanbevolen door
Mgr. Aengenent.
„Het eigendomsrecht is onder de zakelijke
rechten weliswaar het hoogste, geenszins eqh"
ter het hoogste recht zonder meer, hetwelk
den mensch ten aanzien van de wereld der
d:ngen gegeven is.
„Het natuurlijke en persoonlijke recht op
bestaan, op de noodzakelijke middelen tot
onderhoud, staat hooger dan elk verkregen
zakelijk eigendomsrecht, zoo zelfs, dat in ge
vallen van uitersten nood, het zakelijk recht
op een goed moet wijken voor het persoonlijk
recht op het leven. In dezen zin zijn alle
dingen gemeen, d.i. alle zijn en blijven ertoe
bestemd, te dienen tot instandhouding van
het menschelijk geslacht.
„Het eigendom is geen doel in zich, geen
recht enkel, om wille van het subjectieve
recht, geen heerschappij louter om wille der
individueele heerschappij en van individueel
genot, maar zeer wezenlijk een middel, om, op
ordelijke wijze het welzijn van het individu,
het gezin en de staatsgemeenschap dienend,
de verzorging der menschen tot stand te bren
gen. Dit doel echter stelt dienovereenkomstig
grenzen aan het verkrijgen, de uitbreiding en
het gebruik van het bezit.
„De christelijke leer is geen vijand van
groote vermogens, wanneer deze eerlijk ver
kregen zijn, de juiste verhouding tot het to
tale vermogen des volks niet overschrijden en
vooral voor zoover zij niet onttrokken wor
den aan hun plicht tot dienen van het doel
der volkshuishouding. Maar ook noemt zij
geen volk rijk om de absolute cijfers van
volksvermogen en volksinkomen, wanneer
tegelijk daarmee de kleinen en de midden
stand zich bevinden in een toestand van bo
venmatigen druk, leven in overgroote ont
bering. Het doel, waartoe de goederen en de
eigendommen bestemd zijn, vindt veeleer zijn
verwezenlijking in een zoodanige verdeeling
der goederen, dat 't ook voor de laagste
standen mogelijk is, een waarlijk mensch-
\\>aardig leven te leiden. Niet steeds moge het
gemakkelijk wezen, om dit ideaal volkomen te
verwezenlijken. Des te belangrijker is het
daarom, dat de invloed van het Christendom
op de rechtsvorming en de economische ont
wikkeling niet worde beknot.
„Ihering heeft de „gebrekkige vorming van
het syteem van goederenverdeeling en vermo-
.genscirculatie" de kiem des doods genoemd,
waaraan het oude Rome ten gronde ging....
„Het blijft de ernstige plicht van den hui-
digen tijd, om opnieuw juiste vormen en gren
zen te vinden, opdat door de instelling van
het privaat-bezit de menschen nader tot el
kander worden gebracht en niet worden ver
deeld in twee vijandelijke legerkampen. Om
dit doel te bereiken, is het niet noodig den
eigendom af te leiden uit den wil van den
Staat alleen, is geen onbewijsbaar opperbezit
van Staatswege noodig, geen gefingeerde be
leening der bezitters door den Staat. Voor
zoover het Staatsgezag in aanmerking komt,
is het voldoende, wanneer dit van de hem toe
komende jurisdictie overeenkomstig het doel
van den Staat een juist gebruik maakt, de
eigendomswording ontwikkelt op een wijze,
als in overeenstemming is met het algemeen
welzijn des volks
„De Staat oefent een vèrgaanden invloed uit
op den vorm van de eigendomswording. Hij
mag zelfs overgaan tot onteigening, wanneer
het privaat-bezit als zoodanig van een bepaald
object in botsing komt met het hoogere recht
van het algemeen. Daartegenover moet hij het
rechtmatig verworven privaatbezit bescher-
Als men met gezette aandacht bovenstaande
uiteenzetting over het recht op eigendom na
leest, krijgt men wel een helder inzicht in de
plichten, welke rechtmatig privaat-bezit
medebrengt
DUITSCHLAND
GEEN BOTERVERDRAG MET FINLAND
De onderhandelingen opgegeven.
De Duitsch-Finsche onderhandelingen over
het afsluiten van een verdrag inzake de le
vering van boter en kaas zijn reeds voor eeni-
gen tijd blijven steken. Een accoord kon toen
tertijd niet worden bereikt.
De Finsche particuliere onderhandelaars
zijn de laatste dagen opnieuw naar Berlijn
gekomen, om gemeenschappelijk met de Duit-
sche onderhandelaars nog eens te beproeven,
of een uitweg uit deze nieuwe moeilijkheden
nog mogelijk was.
De Duitsche en Finsche onderhandelaars
hebben de onmogelijkheid thans vastgesteld
het afsluiten van het beoogde privaat-ver
drag thans definitief opgegeven.
OOSTENRIJK.
MAJOOR PABST NAAR OOSTENRIJK
TERUG.
Tusschen bondskanselier Schober en twee
gevolmachtigde leiders van de Heimwehr is
een bespreking gevoerd over de intrekking
van het uitwijzingsbevel tegen majoor Pabst.
Het resultaat van deze bespreking is, dat ma
joor Pabst binnen korten tijd weer verlof zal
krijgen zich in Oostenrijk op te houden zon
der eenige beperkende voorwaarde. Naar ver
nomen wordt stelden de beide vertegenwoor
digers van de Heimwehr van deze verblijfs
vergunning den steun afhankelijk, in toekomst
door de Heimwehr aan de regeering te ver-
leenen.
FINLAND
ONTVOERING VAN COMMUNISTISCHE
RAADSLEDEN.
Uit Helsingfors wordt gemeld, dat zich
Donderdag in den gemeenteraad van het Fin
sche stadje Kajoa een eigenaardig geval van
optreden der Lappoërs heeft voorgedaan.
De burgerlijke raadsleden verlangden, dat
de communisten uit den raad zouden verdwij
nen. Drie communistische raadsleden weiger
den aan dezen eisch te voldoen en werden
daarop door een groot aantal mannen uit de
zaal verwijderd en naar een gereedstaanden
auto vervoerd, die met hen verdween. Men
weel niet waarheen de communisten vervoerd
zijn.
TURKIJE
COMMUNISTISCH COMPLOT TEGEN DE
REGEERING.
Zestig samenzweerders gearresteerd.
De „Daily News" bericht uit Constantino-
pel, dat er geen communistisch complot, met 't
doel de regeering omver te werpen, door de
politie is ontdekt. Zestig samenzweerders, on
der wie eenige studenten, zijn gearresteerd.
DE STRIJD TEGEN DE KOERDEN
Een afwijzend antwoord van Perzië.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen, dat
Perzië een afwijzend antwoord heeft gezonden
op de Turksche nota, waarin een wijziging der
grens in overweging werd gegeven.
De chef van den staf, Fevzi Pasja, begeeft
zich naar het heet naar de oostelijke vilajets
om de troepen te inspecteeren met het oog
op nieuwe operaties.
SYRIË.
BEDOEINEN-GEVECHTEN IN
NOORD-SYRIE.
Vijftig dooden, talrijke gewonden.
Vijftig Bedoeïnen werden gedood en talrij
ke gewond in een gevecht tusschen de wegens
hun onverschrokkenheid bekende leden van
den Roealla-stam en leden van den Moeali-
stam, in Noord-Surië. Ook tusschen andere
stammen zijn gevechten geleverd.
De Fransche militairen maakten aan den
strijd een einde en namen vijftig Bedoeïnen
gevangen.
BRITSCH-INDIE
OPSTAND IN NOORDWEST INDIE
Gespannen toestand in Afghanistan.
Omtrent de nieuwe onlusten aan de In-
disch-Afghaansche grens weet de Times te
melden, dat ook pogingen zijn gedaan om
den machtigen stam der Orakzei's tot samen
werking met de opstandige Afridi's te bewegen
De opstandige beweging heeft zich over de
geheele Noord-Westelijk provincie, tot op het
gebied van Tirah, uitgebreid. In October a.s.
zal een groote straf-expeditie tegen de vij
andige stammen ondernomen worden.
Ook in Afghanistan is de toestand gespan
nen. Te Kaboel zou het zakenleven geheel
stil liggen. Koning Nadir Khan zou de grootste
moeite hebben om de noodige middelen te
vinden om zijn soldaten van soldij te voorzien.
Alle nieuwe hervormingsmaatregelen stuiten
op de grootste moeilijkheden.
CHINA
NANKING MELDT EEN GROOTE
OVERWINNING
Noordelijken trekken in wanorde terug.
Het Chineesche gezantschap te Berlijn heeft
een officieel bericht ontvangen van het hoofd
kwartier der Chineesche nationalistische troe
pen in Lioeho, volgens hetwelk de regeerings-
troepen een groote overwinning behaald heb
ben op de opstandige noordelijke troepen in
de provincie Sjantoeng. Na de inneming van
Taian op 5 Augustus zijn zij over Feisjeng
opgerukt en naderen thans Tsinanfoe. De op
standelingen trekken in groote wanorde terug
Meer dan 19.000 opstandelingen zijn gevangen
genomen, terwijl 11.000 geweren en 105 stuk
ken geschut zijn buit gemaakt.
Uit Hankau wordt bericht, dat de commu
nistische troepen isc ia, da* de National
City Bank aldaar hun 100.000 dollar uitbe
taalt zij dreigen anders de stad binnen te
rukken, De situatie zou critiek zijn,
Naar de „Times" uit Riga meldt, noemen
de Sovjet-bladen te Moskou en Leningrad de
instelling van een sovjet-bewind in de door
de communisten bezette gebieden in China
het begin van de uitbreiding der Sovjet
machtssfeer over geheel Hoenan, Hoepeh en
Kiangsi, De „Izwestyaheeft het program van
deze nieuwe „sovjet-regeering" gepubliceerd
en daaruit blijkt, dat men voornemens is alle
eigendommen der bourgeoisie te confiskeeren,
evenals alle groote ondernemingen, banken en
transportmiddelen. Het land zal onteigend
v/orden en de administratieve diensten zullen
worden vernield. Verder zal worden gestreefd
naar het uitschakelen van Tsjang Kai-sjek,
Jen Sji-sjan en andere Chineesche leiders en
naar het intrekken van alle overeenkomsten
met het buitenland.
Radek heeft reeds getracht, van te voren
bepaalde beschuldigingen te ontzenuwen door
de verzekering te geven, dat de Sovjet-regee
ring niet voornemens is, haar natuurlijke sym
pathie met de roode beweging in China te
demonstreeren door militaire interventie in
China. De Russische pers verklaart evenwel
tegelijk er bij, dat het succes der huidige roo
de campagne in China niet uitsluitend een
interne Chineesche zaak is, doch een kwestie,
die het proletariaat van de geheele wereld
aangaat,
MEXICO.
MEXICAANSCHE BANDIETEN
GEëXECUTEERD
Te Tenagodel Valle (Mexico) zijn 5 ban
dieten, die eenige dagen geleden een raid op
deze plaats uitvoerden, gevangen genomen en
op staanden voet geëxecuteerd.
De lijken werden als afschrikwekkend voor
beeld op een plein tentoongesteld.
Z. D. H. MGR. J. H. G. JANSEN.
In particuliere audiëntie bij H. M.
de Koningin.
Vrijdagmiddag is Z. D. H. Mgr. J. H. G.
Jansen, Aartsbisschop van Utrecht, door H.M
de Koningin op het paleis van H. M. de Ko
ningin-Moeder te Soestdijk in particuliere
audiëntie ontvangen.
De Aartsbisschop heeft zich een half uur
lang met H. M. onderhouden. Na afloop der
audiëntie heeft Mgr. zijn beide secretarissen,
de WelEerw. Heerfen J. v. d. Burg en dr. W.
Mulder, aan H.M. voorgesteld.
VERZORGING MANNELIJKE
SCHOOLVRIJE JEUGD.
In aansluiting aan de Statuten der nieu
we Synode hebben Wij op 16 December
van het vorige jaar bepaald, dat in den
loop der maand Januari 1930 in iedere pa
rochie van Ons Bisdom moest worden op
gericht een Maria-Congregatie voor de
meisjes die de school hebben verlaten en
nog niet den leeftijd van 25 jaren hebben
bereikt. Zij moest gesplitst worden in twee
afdeelingen, een voor de schoolvrije meisjes
tot 17 jaar, en een voor de meisjes vanaf
17 jaar.
Nu de oprichting der Congregatie voor
de meisjes overal in Ons Bisdom een feit
is geworden, achten Wij thans den tijd ge
komen, dat ook voor de schoolvrije manne
lijke jeugd dezelfde instelling tot stand
komt.
Daarom schrijven Wij bij deze voor, dat
in iedere parochie van Ons Bisdom in den
loop der maand October van dit jaar moet
worden opgericht een Maria-Congregatie
voor de jongens, welke eveneens gesplitst
woet worden in twee afdeelingen. En even
als voor de meisjes geldt ook voor de jon
gens, dat de Congregatie den grondslag
en het uitgangspunt vormt van het geheele
jeugdwerk.
Wij vertrouwen, dat Onze Priesters het
jeugdwerk op dezen nieuwen grondslag met
denzelfden apostolischen ijver zullen ter
hand nemen voor de jongens als zij dit
reeds gedaan hebben voor de meisjes.
Moge Sint Bavo, onder wiens schutse
Wij op den dag van de plechtige viering
der voltooiing van de Kathedraal het
jeugdwerk voor de jongens hebben gesteld,
zijn zegen aan dat werk verleenen. Mogen
onder zijne hoede en onder zijn vlag de
„Bavoknapen" en de „Bavokerels" op
groeien tot onverschrokken en fiere verde
digers van Kerk en Maatschappij.
t JOANNES,
Bisschop van Haarlem.
Haarlem, 2 Augustus 1930.
,,St. Bavo".
UITZENDING ZWAKKE KINDEREN.
Door den Diocesanen Jeugdraad is een
Commissie benoemd, welke tot taak heeft
te bevorderen, dat zwakke schoolkinderen
worden uitgezonden naar katholieke kolo
niehuizen en gezinnen en te zorgen, dat er
plaatselijk en diocesaan eenheid kome tus
schen de verschillende vereenigingen, die
nu reeds voor datzelfde doel werkzaam
zijn.
Leden dier commissie zijn:
Rector J. Voorham, Voorz. Deken. Jeugd
raad, Amsterdam.
Rector G. Kerkvliet, Voorz. Deken,
Jeugdraad, Rotterdam.
Rector S. Braakman, Voorz. R.-K. Huis
vestingscomité, Den Haag.
j Di*. J. L. B. Gribling, Voorz. Wit-Gele
Kruis te Delft.
P. N. de Lange, voor den Bond van
Groote Gezinnen, te Amsterdam.
Deze Commissie zal in den loop der
maand Augutus 'n uitvoerig schrijven met
toelichting zenden aan de Dekenale Jeugd
raden in dit Bisdom en verzoekt hen dit
schrijven in hun eerstvolgende vergade
ring te willen behandelen en hiervan rap
port uit te brengen aan het voorloopig Se
cretariaat der Commissie: Bureau voor
Kinderuitzending Regentesselaan 199, Den
Haag.
Daar de eerstvolgende vergadering
den Diocesanen Jeugdraad gehouden wordt
in November en de Commissie dan gaar
ne met uit gewerkte plannen zou komen,
verzoeken wij de verschillende instanties om
deze aangelegenheid aanstonds met zorg
aan te pakken.
Voor den diocesanen Jeugdraad,
•T. H. NIEKEL, pr., Voorzitter.
MEj. L. v. KERSBERGEN, Secretaresse.
MR. C. GOSELING, Penningmeester.
„St. Bavo".
De canonieke oprichting weldra
te wachten.
De canonieke oprichting van het Neder-
landsch College te Rome is, aldus meldt St.
Janski., weldra te verwachten. Om haar
een hoogeren luister bij te zetten, beeft
Z.H. Paus Pius XI beslist, dat de onrïot
ting van het Nederlandsch College niet zal
plaats hebben door een decreet van de H.
Congregatie der Seminaries en Universitei
ten maar door een Apostolisch schrijven
aan welke samenstelling reeds gewerkt
wordt.
Zooals reeds vroeger gemeld werd, zul
len de Zusters van J. M. J. uit het klooster
Mariënburg te 's-Hertogenbosch her colle
ge bedienen. In November a.s zullen de
daarvoor bestemde zuster-s naar Rome ver
trekken. „Msbd."
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Gespannen toestand in Noordwest Indië^
en Afghanistan.
De Nankingregeering meldt een groote
overwinning.
BINNENLAND
Z. D. H. de Aartsbisschop is door H. tfT.
de Koningin in audiëntie ontvangen.
(Kerkn., 1ste blad).
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem over
de verzorging der mannelijke schoolvrije
jeugd. (1ste blad).
De boycot van Duitsche goederen. (1ste
De oprichting van het Ned. College te
Rome (1ste blad).
NEDERLAND EN DE DUITSCHE
GOEDEREN.
Definitieve mislukking Duitsch-
Finsche onderhandelingen.
Uit Berlijn meldt Wolff: De Duitsch-
Finsche particuliere besprekingen over het
sluiten van leveringscontracten voor do le
vering van boter en kaas zijn voor eenigcn
tijd vastgeloopen, omdat er zich groote
moeilijkheden hebben voorgedaan. Een
overeenkomst viel toen niet te bereiken.
De Finsche particuliere onderhandelaars
zijn in den loop der laatste dagen opnieuw
naar Berlijn gekomen om samen met de
Duitsche onderhandelaars nogmaals te
overwegen, of er een uitweg ui', deze nieu
we moeilijkheden gevonden kon worden.
Thans ic gebleken, dat dit niet mogelijk
is. De Duitsche en Finsche onderhande
laars hebben deze onmogelijkheid thans
vastgesteld en 't luiten der bedoelde par
ticuliere contracten nu definitief opgege
ven.
In de officieele mededeeling wordt niet
gezegd waaraan het mislukken der onder
handelingen moet worden toegeschreven.
Duitsche goederen op de Neder-
landsche Jaarbeurs.
Naar aanleiding van het verzoek van
den Algemeenen Nederlandsehen Zuivel-
bond aan het bestuur der Nederlandsche
Jaarbeurs om in verband met de door de
zen bond in het leven geroepen boycotbe
weging geen Duitsche goederen in de af-
deeling Zuivelwerktuigen op de a.s. Jaar
beurs toe te laten, heeft het Jaarbenrsbe-
stuur het volgende antwoord aan het be
stuur van den F. N. Z. doen toekomen.
„Afgezien nog van het feit, dat uw ver
zoek eerst bij ons binnenkwam op een tijd
stip, dat het overgroote deel der verhuur
contracten voor dc van 9 tot en mei 18
September te houden Nederlandsche Jaar
beurs bereids afgesloten was, en dus op
practische gronden niet aan uw verzoek
zou kunnen worden voldaan om incidenteel
Duitsche goederen van deelneming aan de
Jaarbeurs uit te sluiten, acht het Jaar-
bcursbestuur het principieel Ie eenenmale
in strijd met het door de Nederlandsche
regeering erkende, internationaal karakter
van het Nederlandsche Jaarbeiirsinscituut
om buitenlandsche goederen te weren."
Gisteren is te Rotterdam na een zeer
korte ongesteldheid overleden de heer C.
C. J. Bosman, lid van de firma Broedc-
let Bosman, makelaars in granen. Be
halve lid van deze firma, was wijlen de
heer Bosman ook directeur van het Inkoop
bureau van den N.C.B. Als tragische bij
zonderheid zij hier nog vermeld, dat 2
Augustus j.l. de compagnon van den heer
Bosman, de heer A. Broedelet is overle
den. De heer Bosman, die den leeftijd van
46 jaar bereikte, was een zeer geziene
persoonlijkheid op de beurs. Hij bekleedde
o.a. de functie van arbiter bij graangeschil-
len. Ook op godsdienstig gebied was de Ka
tholieke heer Bosman een voorbeeld, aldus
de „Msbd."
Er bestaan plannen tot opheffing
van de gemeente L i e r o p.
Naar de „Tel." verneemt zal te A ru
st e r d a m het ontwerp begrooting voor
1931 tusschen de zes en zeven millioen gul
den hooger zijn dan die van het loopende
jaar. Om de begrooting sluitend te maken,
moet het in het voornemen liggen vijftig
opcenten op de vermogensbelasting te hef
fen, wat een bedrag van ongeveer zes en
een halve ton zal opleveren.
