21ste Jaargang
VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1930
No. 6658
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE RIJNSTREEK
UIT DE OMGEVING
3)e £eicbclie Gou/fcont
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen l
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Crisis en loonen
Als men velen mag gelooven, als o.a, de
oud-burgemeester van Botterdam dr. Zim-
mermann 't in de „Telegraaf" bij het rechte
eind heeft, dan is de oplossing van de
oeconomische crisis eenvoudig, in
dien men 't maar aandurft: het mes moet
worden gezet in de loonen; daar moeten
stukken van af
Déze als radicaal aangeprezen ge
nezing van den oeconomischen toestand
wordt, zooals ook al vanzelf spreekt, door
anderen bestreden. Men wijst er op, dat
werkelijk lang niet over heel de lijn de
loonen zoo hoog zijn (er zijn óók nog wel
lage en te lage loonenen dat de diepste
oorzaak van de oeconomische crisis niet
in de 'loonen, maar elders moet worden
gezocht al wordt dan ook toegegeven,
dat in bepaalde gevallen loonsverlaging
wel 'ns gewenscht of noodzakelijk kan zijn.
Dezer dagen zullen we uitvoeriger over
het actueele vraagstuk van de oecono
mische crisis een en ander zeggen.
Wij willen vandaag het volgende citee-
xen uit een artikel van Kr. in de „Tijd"
als beantwoording van de vraag: Moeten
de loonen worden verlaagd?
De schrijver zegt in zijn antwoord hier
op o.m.:
„De dreigende malaise is "'zeker niet te
wijten aan verminderde prestatie der ar
beiders, veeleer aan een complex van
andere oorzaken, o.a. economisch-politieke
maatregelen van enkele staten, moderne
uitvindingen op technisch gebied, de gestie
van het kapitaal-bezit etc., loonsverlaging
moge tijdelijk een onderneming \-als zoo
danig door de moeilijkheden heenhelpen,
afdoende is het middel niet^aM-voor zijö.
andere, zij het minder eenvoudige maat
regelen no o dig".
En de schrijver besluit:
„Dus in geen geval loonsverlaging? Na
tuurlijk niet: wanneer er abnormale om
standigheden intreden is een tijdelijk ge
ringer loon beter dan werkloosheid. Maar
waartegen we willen waarschuwen is tegen
het gemak, om, zonder onderscheid van
omstandigheden, zonder te letten op de be-
teekenis van den menschelijben arbeid,
zonder de overtuiging van de noodzaak,
bij de nadering van een depressie onmid
dellijk te grijpen naar een loonsverlaging,
die vaak zoowel een ondeugdelijk als een
schadelijk middel is om aan de depressie
te ontkomen".
Met dit antwoord op de vraag over de
verhouding tusschen crisis en loonen willen
wij voor vandaag volstaan.
VOLKENBOND
DE NIEUWE VOLKENBONDSGEBOUWEN
Van 29 tot 31 Juli heeft te Genève de tech
nische ondercommissie van de architectencom
missie voor de nieuwe Volkenbondsgebouwen
vergaderd voor de definitieve redactie van
haar rapport aan de architectencommissie. De
ondercommissie heeft thans de voorwaarden
voor de inschrijving voor de eerste
bouwwerken ten bedrage van een millioen
goudfrancs geregeld. De uitnoodigingen aan de
verschillende firma's zullen ongeveer 15 Aug.
worden uitgezonden. De aanbiedingen worden
uiterlijk 15 October op het Volkenbondssecre
tariaat verwacht. Vervolgens zal op 1 Novem
ber de toewijzing van de werken plaats heb
ben, reeds onmiddellijk zal begonnen worden
met de bewerking van het terrein, hetgeen te
gen November gereed moet zijn. De onder
commissie heeft nog een grondige beraad
slaging gehouden met de architecten, die de
stellige hoop hebben uitgesproken, dat de
Volkenbondsvergadering van 1933 in de nieu
we gebouwen zal kunnen plaats hebben.
FRANKRIJK
DE EUROPEESCHE UNIE.
Een antwoord van de Fransche regeering.
De Fransche regeering, welke thans in het
bezit is van alle antwoorden op het memoran
dum inzake een Europeesche unie, met uitzon
dering van dat van de Zwitsersche regeering,
bereidt thans haar antwoord voor op de op
merkingen, welke haar door de verschillende
regeeringen zijn voorgelegd. Zij hoopt hiermede
in September gereed te zijn.
ZWEDEN
EEN POOLSCH OORLOGSSCHIP IN
ZWEEDSCHE WATEREN.
Zonder voorafgaande kennisgeving aan de
autoriteiten.
Een-persagentschap meldt, dat het Poolsche
oorlogsschip „Wilja" aan de Noord-Zweedsche
scheren een onaangekondigd bezoek heeft ge
bracht. Zonder zich aan de internationale rege
len te storen, is het schip in de scheren van
Sundsvall doorgedrongen. Het heeft daar ver
scheidene manoeuvres uitgevoerd, waarna het
in zuidelijke richting koers zette, zonder dat
het vooraf contact met de Zweedsche autori
teiten had gezocht.
LITAUEN.
WOLDEMARAS.
Naar verluidt wil de vroegere Litausche
minister-president Woldemaras Litauen ver
laten om zich in Polen te vestigen.
Mevrouw Woldemaras heeft een verzoek
dienaangaande ingediend.
EGYPTE.
EEN LUCHTMACHT VOOR EGYPTE
De Egyptische regeering rs voornemens in het
buitenland negen vliegtuigen te bestellen, die
de kern zullen vormen van de Egyptische lucht
strijdkrachten.
AFGHANISTAN
DE TOESTAND IN AFGHANISTAN
De burgemeester van Kaboel terechtgesteld.
Volgens een bericht in de bladen is de bur
gemeester van Kaboel terechtgesteld, omdat hij
den jongsten opstand in Afghanistan aange
sticht moet hebben.
De leiders van den opstand zijn naar het
Noorden van het land gevlucht, waar zij nieu
we aanhangers trachten te werven.
Een uit Afghanistan te Karachie aangeko
men Duitscher verklaarde, dat Afghanistan
thans in een toestand van volslagen wanorde
verkeert. De moeilijkheden worden vooral ver
oorzaakt door het gebrek aan geld. De solda
ten ontvangen geen soldij en daarom is het le
ger onbetrouwbaar. De regeering geeft zich
dan ook alle moeite, om met de vijandelijke
stammen goede vrienden te worden.
CHINA
DE ROODE OPMARSCH.
Ook Hankau bedreigd?
Naar uit Sjanghai wordt gemeld, vreest men
thans, dat wellicht ook Hankau in handen zal
vallen van de Chineesche communisten, die een
groote activiteit ontplooien langs de spoorlijn
PekingHankau,
Drie regimenten der nationale regeering, die
zich aan de communistische strijdmacht heb
ben overgegeven, hebben de sjoolrijn, 40 mijl
ten Noorden van Hankau, doorgesneden en
Siaokan bezet,
De vijf Amerikaansche missionarissen, die
eenigen tijd geleden*ontvoerd werden door Chi
neesche bandieten en te Poetsjau in de provin
cie Ahnwai werden vastgehouden, zijn, toen de
stad op 22 Juli j.l. door de troepen der Nan-
king-regeering werd bezet, ongedeerd gevon
den. De stad was op 21 Juli door de bandie
ten ontruimd,
Een van de beste oorlogsbodems van de
kleine Deensche vloot, de kruiser „Niels-Juel",
is voor de som van 12 millioen Deensche kro
nen verkocht aan de Chineesche regeering. De
kruiser zal worden bestemd voor het jacht ma
ken op bandieten.
Uit Hankau wordt gemeld, dat aldaar de
staat van beleg is afgekondigd. Te Woetsjang
zijn 6 communisten gearresteerd, die gister
morgen zijn terechtgesteld.
De Japanners hebben bij wijze van voorzorg
het gebied van hun concessie met prikkeldraad
De berichten omtrent de vreeselijke verwoes
tingen, die door de zegevierende roode troe
pen te Tsjangtsja zijn aangericht, hebben in de
Japansche hoofdstad groote bezorgdheid te
weeggebracht. De regeering heeft uitzending
van Japinsche oorlogsschepen naar Hankau
bevolen, welke stad eveneens groot gevaar
DONDERDAG vond in een openbare zitting van het Permanente
Hof voor internationale Justitie de plechtige overdracht plaats
van het schilderij van het overleden lid Viscount Finley, die van
1922-1929 zitting in het Hof heeft gehad. Het schilderij
loopt, daar de aldaar aanwezige troepen der
nationale regeering nauwelijks voldoende zijn,
om een serieus offensief der communistische
strijdkrachten te weerstaan.
De toestand te Tsjangtsja is buitengewoon
ernstig. De straten zijn letterlijk met dooden
bezaaid. Het Amerikaansche oorlogsschip
„Guan" en de Italiaansche kanonneerboot „Er-
manno Carlotto" zijn derwaarts vertrokken.
AMERIKA
SOVJET-SPIONNAGE IN DE VER. STATEN
Waarbij de „Amtorg" betrokken is.
De Amerikaansche justitie zoekt thans naar
een man, Filin genaamd, die aan het hoofd
moet staan van een in de Vereenigde Staten
opereerend sovjet-Russische spionnagecentrale.
De eene organisatie, waarvan hij de leider is,
zou een louter politiek karakter dragen en bij
haar werk' gedekt worden door de „Amtorg"
(d.i, de Russisch-Amerikaansche Handesl-Com-
pagnie), welke voor het overmaken van de
noodige geldmiddelen uit Moskou zorgt. De
andere heeft, naar hier beweerd wordt, de taak
vertrouwelijk materiaal over leger en vloot der
Vereenigde Staten te verschaffen.
Onderwijl voert de Amtorg, waarop de laat
ste dagen van alle kanten aanvallen worden
gedaan, nog steeds een verbitterden strijd voor
de toelating van de met embarge bezwaarde
Russische houtpulp. Op het oogenblik liggen er
niet minder dan vijf schepen met Russische
houtpulp op de tot dusverre geweigerde ver
gunning tot lossen te wachten. "Het Amerikaan
sche ministerie van financiën heeft zich in
zooverre tegemoetkomend betoond, dat het
thans den termijn van wachten heeft verkort,
terwijl de Amtorg gelegenheid krijgt aan te
toonen, dat de lading der schepen inderdaad
niet door gestraften is geproduceerd.
MEXICO EN DE VER. STATEN.
Nauwere samenwerking of bondgenootschap?
Volgens bericht uit Mexico wordt gemeld,
heeft generaal Juan Almazan, minister van
verkeer en openbare werken, naar aanleiding
van zijn reis in de Vereenigde Staten, den pre
sident der republiek, Rubio, geadviseerd, offi-
cieele maatregelen te nemen, om een nauwer
contact tusschen de Vereenigde Staten en
Mexico te begunstigen.
Genoemde minister is n.l. van oordeel, dat in
een conflict, waarbij de Ver, Staten zijn betrok
ken Mexico zich aan de zijde der Ver. Staten
dient te plaatsen, daar dti het eenige middel
is, om een eventueel gevaar voor Mexico te
verminderen en ten slotte voordeelen te ver
krijgen.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Personalia. Bij de gehouden Mulo-exa
mens slaagden voop het diploma A. Nellie
Kroon, Gideon van Melle, Reindert Posthu-
ma, Gerrit Ida Vooys. Voor het diploma B:
Huibertus Johannes Lemkes en Nellie Blijleven
Ter Aar, allen leerlingen van de Mulo-school
met den Bijbel (hoofd A. Maaskant) alhier.
De Wilhelmina-feesten. Deze vereeniging,
welke zich ten doel stelt het vieren van den
verjaardag van H, M. de Koningin, houdt, zco-
als reeds in het verslag der laatste algemeene
ledenvergadering stond aangegeven, haar fees
ten op Woensdag 20 en Donderdag 21 Aug.
Het programma bestaat voor het overgroote
deel uit echte volksspelen voor jong en oud.
Deze worden gehouden op het voetbalterrein,
gelegen naast het feestterrein aan de Van
Boetzelaerstraat en wel zoodanig ingericht,
dat een ieder het spel, waarin hij belang stelt,
naar behooren kan volgen.
De feestgids, alsmede de advertentiën, welke
in de eerstvolgende weken in de bladen zullen
verschijnen, bevatten volledige bijzonderheden.
Ook wordt in de feestgids bij ieder spel de
plaats van aanmelding aangegeven.
Bevat de eerste middag hoofdzakelijk spe
len voor kinderen en jongere lieden, de tweede
dag heeft een rijkgevuld programma, waaraan
wij een enkel woordje willen wijden.
Het hoofdnummer van dien middag is de
groote wielerwedstrijd voor jong en oud, dus
zonder leeftijdsgrens, in het algemeen worden
hiervoor ingeschreven jongens en mannen, niet
ouder dan 80 jaar. Hiervoor zijn dan ook
prachtprijzen beschikbaar gesteld, o.a. als eer
ste prijs een geheel compleet heerenrijwiel, en
verder nog drie buitengewoon mooie prijzen.
Verder zal „Het eerst aan den trein", waar
voor eveneens zeer mooie geschenken zijn ge
reserveerd, wel een nieuwe „Schlager" worden.
Bij dit spel zijn voor de best en koddigst ge-
costumeerden extra prijzen te behalen.
Er zijn natuurlijk nog tal van andere spelen,
te veel om hier te bespreken, o.a. ook „Kuip
je-steken", dit jaar weder als vroeger met lor
rie op rails. Voor dit spel worden geldprijzen
uitgeloofd.
De aangekochte prijzen worden bij de ver
schillende winkeliers uitgestald.
Men denke er echter vooral aan de aangifte
voor deelname te doen óp de aangegeven
plaatsen en tijden, daar zulks voor de goede
voorbereiding noodzakelijk is.
KOUDEKERK.
Geboren: Willem z, van Th. de Vries en
W. Schellingerhoud.
Getrouwd: A. Visser j.m. 24 j. en A. C.
v. Wijngaarden jd. 21 j.
Overleden: Elisabeth Struijk 14 j.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De opmarsch der communisten in China.
Sovjet-spionnage in de Vereen. Staten.
De aankomst van de R 100 te Montreal
(Telegrammen).
BODEGRAVEN.
Het jubileum van den Pastoor.
Het 40-jarig Priesterfeest van den Zeereerw.
heer Pastoor F. A. Keet, op 15 Augustus a.s.,
zal op grootsche wijze worden gevierd.
Het huldigings-comité heeft aan de huizen
der parochianen een feestgids doen bezorgen
waaraan wij het volgende ontleenen.
Donderdag 14 Aug. 's avonds 7 uur Plechtig
Lof, waarbij een welkomstlied zal worden ge
zongen.
Vrijdag 15 Aug. Generale H. Communie der
parochianen. Half elf Plechtige Hoogmis met
feestpredicatie door den jubilaris. Vóór de
H. Mis welkomstlied: „Welkom Priester in de
woning". Veni Creator. Gezongen wordt Missa
„In honorem Beatae Mariae Virginis" van Jan
Nieland- Na de H. Mis de cantate „Haec est
dies" van J. A, S. v. Schaik. Van 12.301.30
receptie van de parochianen in het Patronaats
gebouw. 6.30 uur: Solemneel Lof, met Te
Deum. 7.30 Algemeene huldiging door de pa
rochianen in het Patronaatsgebouw.
Bij het binnentreden van den jubilaris wordt
gezongen het welkomstlied: „Treedt binnen,
dierb're Herder". 2, De Priestercantate „Haec
est dies", te zingen door het zangkoor: „Can
tate Domino" en het Dameszangkoor, afd.
Vrouwenbond. 3. Feestrede door den Wel-
eerw, heer J. H. van Kessel. 4. Aanbieding van
het parochieele cadeau, bestaande uit een
prachtige kelk. 5, Zigeunerslied, waarna pauze.
Vervolgens de opvoering van het tooneelspel:
„De Overkant".
Zondag 17 Aug. 7.30 uur weder in het pa
tronaatsgebouw. Na welkomstlied en priester
cantate feestrede door den weleerw. heer R.
M. M. A. Nieveen van Dijkum, kapelaan te
Leiden, onderwerp: „Het Priesterschap", en
feestrede door den weleerw, heer A. Kramer,
kapelaan te Leiden, onderwerp: „Het Herders
ambt". Hierna het tooneelspel: „De Overkant".
Maandag 18 Aug, zal het programma voor
de R.K. jongelieden boven 17 jaar worden af
gewerkt, terwijl jongens en meisjes beneden 17
jaar de generale repetitie op Woensdag 13
Aug, kunnen bijwonen.
WOERDEN.
Begin van brand. Gisteravond te ongeveer
9 uur ontstond een begin van brand bij de fa.
van den Bosch, in de Voorstraat, alhier. Dicht
bij het kapokhok stond een vuilnisbak, waar
uit door tot nog toe onbekende oorzaak vlam
men sloegen, die tot door het open luik van de
kapokschuur reikten. Een dochtertje van den
heer v. d. Bosch waarschuwde haar vader, die
zoo spoedig mogelijk het luik afsloot. Een
tijdruimte van eenige minuten zou voldoende
geweest zijn om de geheele kapokvoorraad in
vlammen te zetten. De brandweer was on
middellijk ter plaatse, maar hoefde de spuit,
die reeds buiten gebracht was, niet te gebrui
ken. Met emmers water werd het vuur door
de brandweerlieden gebluscht. Wat de oorzaak
betreft, vermoedt men, dat onvoorzichtigheid
met vuur of moedwil in het spel is. Het be
richt „brand" had nogal veel publiekdrukte
tengevolge nabij het bewuste perceel.
VOORSCHOTEN.
Mgr. Verstraelen op bezoek.
Z. D. H. Monseigneur A. Verstraelen
van het gezelschap van het Goddelijk
Woord SteijlUden en Apostolisch Vica
ris van do kleine Soenda-eilanden (Flores-
missie), bracht Donderdagmiddag een be
zoek aan Mgr. Th. Bekkers alhier, natio
naal secretaris van het Pauselijk Liefde
werk van den H. Apostel Petrus, tot op
leiding eener inlandschc geestelijkheid in
de missies.
Mgr. Verstraelen is 23 jaar in de missie,
sedert 14 Maart 1922 Apostolisch Vicaris
der kleine Soenda-eilanden en resideert
te Naïna-Ende op het eiland Flores. Te
Toda-Belve (Flores) heeft Mgr. Verstrae
len met den belangrijken steun van het
S. P. L. een seminarie voor inlandsohe
priester-studenten gesticht.
