STADSNIEUWS
UIT DE - OMGEVING
UIT DE RIJNSTREEK
KERKNIEUWS
Agenda
DINSDAG 8 JULI 1930
NATIONAAL GEZELLEN-
CONGRES.
In aanvulling van liet gisteren geplaat
ste verslag volge hier nog heb volgende:
Zaterdag, op de vergadering van Senio
ren en Commissarissen, hield de oud-cen-
traal-praeses, pastoor van Adrichem, een
rede over dc Roeping der St. Josephsge-
zellenvereeniging als opvoedkundig insti
tuut.
Spr. wijst erop, dat van de St. Josephs-
gezellcnvereemging een stuwende kracht
uitgaat om menschen te vormen en to
brengen op een hooger plan. Waar ligt die
opvoedende kracht der St. Josephsgezellen
Vereeniging. Opvoeden is het leven en de
ontwikkeling leidend en bevorderend. Als
we ons leven en onzen arbeid zien, gericht
op het einddoel God, dan.leercn we ook be
ter onze roeping begrijpen. Op ons vak en
ons beroep zullen we dan in de eerste plaats
onze ontwikkeling richten.
Maar laten we ons niet wijs maken, dat
kennis alles is.
Heb spreekwoord kennis is macht is
eigenlijk een groote leugen, want niet ken
nis, maar wil is macht.
Daarom behoort tot de opvoeding ver
sterking en ontwikkeling van den wil.
We hebben niet alleen onze kracht te
zoeken in het gebed, maar ook zelf onzen
wil te versterken door zelftucht, zelfbe-
heersching, versterving en levenseenvoud.
Dan worden we menschen, waarop de ge
nade Gods vruchtbaar kan inwerken.
Ook de ontwikkeling van het gemoed,
dat zich op het schoone richt, moeten wij
bevorderen. Wat doet nu de Gezellenver-
eeniging in de richting van de ontwikkeling
van verstand, wil en gemoed? Kolping
heeft zich van den beginne af gericht op
de ontwikkeling van het verstand. Kolping
stichtte zijn vereeniging als een volksuni
versiteit op den grondslag van het gods
dienstig beginsel. In de Gezellenvereeni-
ging geschiedt de ontwikkeling op een vrije
wijze, in den omgang van de leden met den
praeses en van de leden onderling.
Bij de wilsvorming is vooral van betee-
kenis de invloed van den praeses, die altijd
is de vader. De Gezellenvereeniging kent
den prietser als vader in het volle leven.
Daarnaast is voor de ontwikkeling van
den wil van groote beteekenis de familie
geest in de vereeniging. De een voedt den
ander op. Die gemeenschapsgeest leidt ook
tot bovennatuurlijke middelen, zooals con
gregaties, missieclubs, algemeen© H. Com
munie enz.
De vorming van het gemoed, de lust tot
het schoone, wordt in de onderafdeelingen
der Gezellenvereeniging ontwikkeld, ten
minste als ze zich op hooger plan stellen.
Ook in de ontspanning, in de muziek
moet men liét schoone nastreven en in het
vermaak moeten we zoeken naar iets, dat
ons veredelt en verheft. Hier kan de pries
ter goede leiding geven, evenals de gezel
len, die zich zelf op het gebied van kunst
en kunstnijverheid ontwikkeling hebben bij
gebracht.
Tenslotte wenscht spr. dat het Kolpings-
devies in de Gezellen mogen blijven voort
leven. (Applaus).
Des avonds had een reünie platas.
Wij hebben gisteren een verslag ge
plaatst' van de Zondag op do Rijswijksche
Wielerbaan gehouden meeting; wij willen
nu van het sotl dezer bijeenkomst een uit
voeriger verslag geven.
Mgr. J. D. J. Aengenent sprak als volgt:
Het is mij een heerlijk schouwspel, u hier
in zoo veel duizendtallen voor mij te zien,
en daarbij te weten, dat in aller harten een
heilig enthousiasme leeft voor uwe heer
lijke, heilige, hooge en verheven idealen.
En niet alleen leeft de Kolpingsgedachte
in uwe harten, maar met Roomsche man
nenmoed wilt gij ze uitdragen en toonen
voor de geheelc wereld.
Gij strijdt en zijt vol enthousiasme voor
de drie idealen, welke vader Kolping voor
alle tijden gesteld heeft: van den gods
dienst, van het huisgezin, van het beroep.
Gij blaakt va nenthousiasme voor den
godsdienst llercerst. Hoe men ook in onzen
tijd den strijd tegen den godsdienst wil
aanbinden, hoe men zelfs een bond tegen
den godsdienst durft te stichten, gij wilt
strijden voor God en Godsdienst, en gij
wilt dit openlijk aan de wereld verkondi
gen.
Gij strijdt verder voor het ideaal van het
huisgezin. Hoe ook dezelfden die tegen
God en Godsdienst strijden, het huisgezin
willen ontbinden en uiteenrukken, gij wilt
toonen, dat het huisgezin iets heiligs en
'ouverberekbaars is, gij wilt dit uitdragen
naar buiten en toonen de ernst van deze
gedachten met alle kracht die in u is.
Gij strijdt voor het beroep. eTgenover
de onteverdenheid en den onlust, welke
velen in den arbeid vinden, wilt gij stre
ven om arbeidsvreugde aan te kweeken,
het beroep als een heilige taak te beschou
wen, als middel om den heme leenmaal te
bereiken.
Om deze drie Kolpingsidealen hebt gij
van enthousiasme blakende dc vier levens
spreuken van godsdienstzin, eensgezind
heid, arbeidszin en levensblijheid aangeno
men.
Godsdienstzin, omdat gij het ideaal van
godsdienst wilt hoog houden en in u zelve
aankweeken;
Eensgezindheid, omdat gij bezield zijt
van het ideaal van het huisgezin, welks
grootste kracht de liefde is;
Arbeidzaamheid, welke parallel loopt
met het ideaal va nhet beroep, omdat gij
juist de beroepsliefde wilt aankweeken
als heilige taak door God opgelegd.
Als gij deze drie levensspreuken in prak
tijk brengt, dan kan het niet anders of uw
deel moet in hooge mate levensblijheid
zijn. (Applaus).
Mgr. dankt den Centraal-praeses voor
de vriendelijke woorden tot hem gericht.
Gij moet niet mij bedanken, aldus Mgr.,
want ik voel in mij de behoefte u allen te
bedanken, omdat gij zoo fier, moedig en
onverschrokken de heilige idealen van on
zen Godsdienst weet uit te dragen en open
lijk te belijden. Als uw Bisschop ben ik be
zield met groote dankbaarheid tegens u.
(Applaus).
Mgr. hoopt, dat de Gezellenvereeniging
in dit bisdom steeds tot grooteren bloei zal
komen. Mgr. wil hier herhalen, hetgeen
reeds door pater Biesta gememoreerd is,
dat Mgr. in Januari j.l. tijdens zijn bezoek
aan Amsterdam verklaarde: Ik vind de
St. Josephsgezellen-Vereeniging een heer
lijke vereeniging, de beste vereeniging voor
do jeugd van 17 tto 25 jaar. Van ganscher
harte hoop ik, dat zij zich zal vermenigvul
digen en dat er weldra geen enkele pa
rochie in ons Bisdom zij zonder St. Josepk-
gezellen-Vereeniging.
Mgr. durft dit- voor geheel Katholiek Ne
derland uit te spreken. (Stormachtig ap
plaus).
Tenslotte dankt Mgr. allen voor de op
komst en voor het succes van dit nationaal
congres, alsook voor den fieren mannen
moed, door alle deelnemers getoond.
Zegene God de St. Josephsgezellen-Ver
eeniging en brenge Hij haar tot steeds
grooteren bloei. (Enthousiast applaus).
De generaal-praeses Mgr. Th. Hütrh uit
Keulen brengt zijn hartelijken groet aan
de Hollandsche Kolpingszonen. „Moge God
u zegenen in al uwen arbeid. Spr. wijst er
op, dat Kolpings-ideaal niet alleen in Ne
derland nagestreefd wordt; Kolpings werk
geldt voor alle volken der aarde! Niet al
leen in Holland, doch over de geheele we
reld wordt het Ivolpingslied gezongen: in
België, Duitschland, Engeland, Zwitser
land, Polen, Italië, Joego-Slavië, Roemenië,
Spanje, Noord- en Zuid-Amerika.
Om u heen staat de geheele Kolpings-
familie onder alle volkeren der aarde. Zijt
daarom steeds trotsch op Kolpings ideaal
en werk. (Applaus).
Door allen werd vervolgens het Feest
lied gezongen, waarna de Baniercantate
werd uitgevoerd.
Met een slotwoord van Reotor van Galen
werd dit uitstekend geslaagde Nationaal
congres gesloten.
R. K. STATENKIESKRING „GOUDA".
Een algemeene vergadering van boven-
genomde kiesvereeniging zal worden ge
houden op Zaterdag 19 Juli, te half 3 in de
„Harmonie", Markt te Gouda.
De agenda vermeldt: 1. Opening. 2.
Notulen. 3. Verslag van de financieele com
missie. 4. Verkiezing van een secretaris. 5.
„De regeling der gemeentebelastingen in
verband met de njeuwe wet op de finan-
tiëele verhouding" door Mr. Keestra, bur
gemeester van Culemborg. 6. Rondvraag.
7. Sluiting.
Met het oog op het actueele onderwerp,
dat door een zeer deskundigen spreker zal
behandeld worden, heeft het Kringbestuur
van het locale bestuur verzocht, om de R.
K. gemeenteraadsleden in hun gemeente
tot bijwoning van deze vergadering uit te
noodigen. De bedoeling is om half vier
met punt 5 te beginnen.
Het Bestuur zou het bijzonder op. prijs
stellen, als eventueele vragen, enz. over
punt 5 den secretaris (Woerden) uiterlijk
15 Juli werden toegezonden, die er den
spreker mee in kennis zal stellen.
HET VLUCHTELING EN HUIS.
Weer een psychopaath ontvlucht.
Hedenmorgen te kwart over negen
kwam men in het Psychc>athen-asyl tot
de ontdekking, dat er wederom een ver
pleegde was gedrost, n.l. de 24-jarige F.
T. uit Sneek. De vluchteling is. wellicht
met medeneming van een rijwiel, zeer
waarschijnlijk over het terrein van het
Nieuw Academisch Ziekenhuis ontkomen.
Onmiddellijk wérd een uitgebreid onder
zoek ingesteld, doch dit leverde tot heden
geen resultaat op.
Het signalement luidt: lang 1.70 M.,
blond uiterlijk, rossig stijl haar. manchester
pantalon, grijze kiel, khaki-kleurig over
hemd, hij draagt waarschijnlijk een bril.
0. S. Knottnerus 70 j'aar.
De heer O. S. Knottnerus, president
directeur van de Ned. Indische Gas-Maat-
schappij, viert heden zijn 70sten verjaar
dag.
De heer Knottnerus is hier ter stede
geen onbekende. Hij is een oud-leerling
van het Genootschap „Mathesis Scientia-
rum Genitrix" en sinds vele jaren voor
zitter van de Vereeniging van Oud-leer
lingen van dit genootschap.
De heer Knottnerus, bekende figuur in
het Rotterdamsehe zakenleven, was reeds
op 22-jarigen leeftijd adjunct-directeur van
de gasfabriek te Leeuwarden. De Friesche
hoofdstad verwisselde hij met Almelo en
in 1895 volgde zijn benoeming tot directeur
van de Ned. Indische Gas-Mij. te Rotter
dam.
Herhaaldelijk is hij naar Indië geweest
en me* vaste hand heeft hij zijn maat
schappij geleid naar de voorname plaats,
die zij nu inneemt. Na 35 jaren heeft de
Ned. Indische Gas-Mij. in exploitatie 34
geconcessionneerde gas- en elect'riciteits-
bedrijven, waarin ongeveer 30 millioen gul
den kapitaal is vastge'egd. Naast zijn
directeurschap van de Ned. Indische Gas-
Mij. is de heer Knottnerus commissaris
van de Ned.Indische Steenkolen Handcl-
Maatschappij.
Het ligt voor de hand, dat de heer
Knottnerus ook in de Vereeniging van
Gasfabrikanten in Nederland een figuur
van beteekenis is. Reeds acht keer heeft
hij in die organisatie den voorzittersstoel
bekleed.
Officieel zijn z'n verdiensten erkend
door zijn benoeming tot officier in de
Oranje-Nassau-orde.
DE LE1DSCHE COURANT
Prov. Dr. J. C. Kluyver.
De huldiging van prof. dr. J. O. Kluyver
bij zijn aftreden als hoogleeraar in de hoo-
gere stelkunde enz. aan de Universiteit
alhier, zal plaats vinden a.s. Zaterdagmid
dag, te drie uur, in het Academie-gebouw.
Bij deze gelegenheid zal er namens ambt-
genooten, leerlingen en oud-leerlingen een
door den heer Kamerlingh Onnes geschil
derd portret worden aangeboden.
Prof. Van I tal lie.
Prof. dr. van Itallie, hoogleeraar alhier
is benoemd tot bujtenlandsch eerelid van
de Belgische Kon. Academie van Genees
kunde.
Examen nuttige handwerken.
Voor het examen nuttige handwerken
zijn aan de Chr. Kweekschool alhier ge
slaagd de dames C. J. van Iterson te
Nieuwe Wetering en E. A. H. Pressler te
Leiden. Afgewezen één cand. De examens
zijn éigeloopen.
Kinderverlamming.
Ook hier ter stede is één geval van kin
derverlamming bij een meisje van 11 jaar
geconstateerd. Door den Gen. Dienst zijn
alle mogelijke maatregelen getroffen, om
uitbreiding van deze ziekte te voorkomen.
Handelsregister K. v. K.
Wijzigingen: 1197. Coöp. Boeren
leenbank, Katwijk a. Zee, Burgersdijk-
straat 3c. N. Kassier: O. A. Veltkamp,
Katwijk a. Zee. N. Best. Lid: G. van Duyn
Czn., Katwijk a. Zee.
3616. Naamlooze Vennootschap J. A.
van der Schuyt's Stoombootreederij (f.),
Leiden, Haven 14. Hoofdz.: Rotterdam,
Maaskade O. Z. 30. De statuten zijn gewij
zigd. Wijz. handelsn. thans: N.V. Reederij
van der Schuyt.
Den 5den Juli werd door de R. K. Ver
eeniging tot bevordering van Industrie-
Onderwijs voor meisjes „St. Anna" het di
ploma voor lingerie uitgereikt aan de jon
gedames J. Bakker, R. v. d. Linden, J.
Koppers, C. v. d. Berg, M. Du Mont en het
diploma van costumière aan de jongedames
E. S. C. v. d. Zeeuw en P. Warmerdam,
allen leerlingen der Voorzienigheid, Hooge
woerd 57.
Voor de examens Landmachinisten aan
de Ambachtsschool alhier afgenomen, zijn
geslaagd
Voorloopig diploma stoommachinist: A.
Turenhout en P. Vergunst alhier.
Voorloopig diploma- electrisch machinst:
O. A. Visser alhier.
Voorloopig diploma motormachinist: P.
Flandrijn en A. Oudshoorn alhier.
Diploma A motormachinist: P. A. Tanis
te Alphen a. d. Rijn.
LEIMUIDEN.
Gemeenteraad. De Raad dezer ge
meente vergadert Woensdag 9 Juli a.s. des
n.m. te S uur. Agenda: 1. Notulen. 2. In
gekomen stukken. 3. Aanbieding gemeente
rekening. 4. Vaststelling legger der wegen
en voetpaden. 5. Wijziging der begrooting
dienst 1930.
TER-AAR.
De noodtoestand op tuinbouwgebied.
In verband met den noodtoestand op
Tuinbouwgebied in deze gemeente heeft de
burgemeester dezer dagen een conferentie
belegd met vertegenwoordigers van de
drie veilingsbest uren, om maatregelen te
beramen die tot verbe'ering van den toe
stand zouden kunnen leiden.
Geboren: Anthonius Johannes z. v.
H. G. Keijzer en Vor. Wilhelmus Huber-
tus zoon van D. C. van Kints en Hooger-
vorst. Elisabeth Cornelia d. van C. D.
Bos en van der Jagt. Tkeodorus Joan
nes Apolonia z. van C. Vceleman en IIoo-
gervorst. Johannes Petrus z. van P. H.
van der Laan en Rosenberg. Wilhelmina
d. van G. Reijngoud en Ambagtsheer.
Overleden: M. A. Egberts 28 j.
P. van Soronsen 85 j.
Gehu w d: J. T. Lelive'd en C. T. Vink.
Ingekomen: J. T. Leliveld van Al
phen. i
Vertrokken: A. Keijzer naar Uit
hoorn. D. C. M. de Jonc naar Nieuwer-
Amstel. A. Lam naar Gouda. C. J.
Hoogervorst naar Hillegersberg.
GROENENDIJK.
Verdronken.
Gisteravond is het bijna 3-jarig doch
tertje van den landbouwer J. A. D. in een
onbewaakt oogenblik nabij de ouderlijke
woning te water geraakt en jammerlijk
verdrenken.
WOERDEN.
Geslaagd. Voor het gisteren gehou
den R.-K U. L. O -examen te Utrecht slaag
den de dames F. Stolwijk, R. Lijnamp, M.
Rotteveel, G. van Gastel, A. Krijnen en
M. Groenendijk, allen leer-ingen van het
Pensionaat „St. Joseph", alhier.
Aanrijding. Door een wagen, volgela
den met hooi, die zijn draai tekort nam,
werd de benzinepomp bij den heer v. Vul
pen totaal afgereden. Op de Ocstdam kan
telde dezelfde wagen, maar bleef tusschen
de boomen hangen. Persoonlijke ongeluk
ken kwamen hierbij niet voor.
Justitioneel onderzoek bij de
Woerdensche Bank.
Gistermorgen te 10 uur arriveerde hier
de officier van justitie uit Utrecht verge
zeld van eenige rijksveldwachters. Bege
leid door den burgemeester van Woerden,
als hoofd der politie, begaf men zich naar
het kantoor der Woerdensche Bank, van
waar resp. de heeren D., directeur der
zelfde Bank, v. d. H., procuratiehouder en
W., boekhouder, zich onder hetzelfde ge
leide naar het stadhuis moesten begeven,
waar den geheelen dag een verhoor heeft
plaats gehad tot 6 uur toe. Intusschen
hadden de genoemde rijksveldwachters in
samenwerking met de gemeentepolitie een
afzetting gevormd bij het kantoor der
Woerdensche Bank, het kantoor der N.V.
Woerdensche Ijzerhandel en het particu
liere huis van den heer D. Dit alles zou
een onderzoek moeten boteekenen naar de
zaken der Woerdensche Bank. Het tweede
bedrijf in het schorsingsgeval van den heer
K., als commissaris der N.V. Woerdensche
Ijzerhandel, is dus begonnen. Ondertus-
schen is hierover nog niets naders bekend.
Den geheelen dag was de publieke belang
stelling om en nabij 't stadhuis zeer groot.
Zwemfeest. De Woerdensche Zwem-
club houdt op Donderdagvond 17 Juli a.s.
een groot zwemfeest in het zwembassin
aan de Nieu^endjjk. Haar medewerking
zullen vevleenen o.a. de dames M. Braun,
wereldkampioene en J. Grendel, kampioen
van Nederland. Op het programma staan
o.m. figuurzwemmen, schoonspringen, wa
terpolo etc.
PATER JOS. VAN pE KOLK. t
De Ontginner van N. Guinea.
In het Koloniaal Missie-tijdschrift van de
Indische Missie-Vereeniging vonden wij
volgend treffend artikel over de figuur van
Pater v. d. Kolk, Overste van het missie
huis van de Paters van het H. Hart
te Arnhem.
De geschiedenis geven van pater Jos.
v. d. Kolk, is een vrij moeilijk iets. Zijn
geschiedenis laat zic-h niet resuineeren in
een twintigtal data waarop er iets met hem
gebeurde: geboorte, benoemingen en dood.
Al die data heeft hij zelf steeds voor
volmaakt onverschillig gehouden: wat er
met .hem gebeurde heeft hem nooit kun
nen schelen: of die gebeurtenis was een
eervolle benoeming of vernoeming, of een
zeer zware operatie of de dood! Wat hem
sterk interesseerde was, wat er door hem
kon gebeuren. En zoo komt het, dat tel
kens in zijn diverse levensstadia zijn ge
schiedenis is de geschiedenis van zijn
werk.
Voor wie data van waarde acht volgen
er hier eenige. Hij' werd geboren in "t
hartje van Brabant 27 Jan. 1879 te Wanroy
Na zijn zes jaren gymnasiale studiën,
waar hij zich deed kennen als een scherp
vernuft, trad hij in 't klooster der Missio
narissen van 't H. Hart, waar hij na het
noviciaatsjaar werd geprofest 8 Sept. 1900.
Vóór zijn priesterwijding, die plaats vond
op 15 Aug. 190S is hij eerst nog ongeveer
drie jaren leeraar geweest aan de Aposto
lische schoo lte Tilburg.
Terstond werd hij na zijn priesterwijding
daar weer als leeraar heengezonden (Sept.
1908; doch de bedoeling dezer aanstelling
was, dat zij tijdelijk zou wezen.
De pas cloor Rome aan de Missionaris
sen van 't H. Hart toevertrouwde missie
van N. Guinea had hard eenige werkers
noodig: werkers met speciaal geduld en
speciaal diep inzicht. Pater v. d. Kolk had
daar steeds naar verlangd: daarom had
hij zich in veel dingen bekwaamd die hem
in die oer-missie speciaal te pas zouden
komen: ethnologie (vooral godsdienstwe
tenschap), vergelijkende taalstudie en der
gelijke.
Dat hij slechts tijdelijk leeraar was (en
dit is heel zijn leven in alles steeds zijn
kenmerk geweest) heeft niemand gemerkt.
Al degenen die hem in dat eene jaar ge
kend of gehad hebben, herinneren zich
heden nog dat vurig enthousiasme, den
bezielenden ijver, waarmede hij zijn leer
lingen wist bij te brengen, dat een
Franscliman de deur la porte noemt en
een borstel la brosse.
Maar tusschen la porte en la brosse in
wist hij een geweldige dosis levenswijsheid
met waarlijk bewonderenswaardig opvoed
kundig talent bij te brengen, zoodanig dat
zijn oud-leerilngen daar heden na 22 jaar,
nog dankbaar en levendig aan terugden
ken.
Hij had een heel eigen manier van aan
wenden van de paedagogische bijzaken:
loon en straf. Een manier waarvan geen
struktuurformuul te geven is, doch hoog
stens de verhoudingsïormule: heel veel in-
en in-gezond doorzicht en minstens even
veel in- en in-goed hart.
Dat is trouwens dc formule geweest in
heel zijn leven bij alles wat hij deed. In
Sept. 1909 nam hij met groote opgewekt
heid afscheid van zijn kleine jongens waar
mee hij altijd in correspondentie is geble
ven.
Ook voor hem was vertrekken „mourir
un peu", maar wat mourir voor hem be-
teekende dat hebben we later in zijn da-
genlangen misschien wekenlangen
doodstrijd ervaren.
Hij ging naar N. Guinea, waar een mis
sionaris zijn leven maar betrekkelijk veilig
wist, daar de inboorlingen de vreemde
indringers niet zeer vriendelijk gezind
waren, al hadden zij door hun „Kai! Kai!"
geroep (Kai is vriend) zich den naam van
Kaja-Kaja's verworven.
De onmetelijk verre verwijdering van
alle geestelijke en lichamelijke hulp, de
ontzaglijke geestelijke afzondering waar
in daar de missionaris leven moest en
probeeren te ademen, V uiterst ingewik
kelde taal het nontbeerlijkste
hulpmiddel voor den missionaris om zijn
EERSTE BLAD PAG. 2
LEIDEN.
Woensdag. R.-K. Bond van Handels-, Kan
toor- en Winkelbedienden Zita-
vereeniging, Pieterskei'kkoorsteeg
15, 8.15 uur.
Woensdag. R.-K. Rijtuig- en Wagenmakers-1
patroons-vereenigïng „St. Joseph"!
„Concordia", Steenstraat, 6 uur. I
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 7 tot
en met Zondag 13 Juli a.s. waargeno-1
men door de apotheken: G. H. Blanken,!
Hoogewoerd 171. telef. 502; D. J. v. Drie-
sum, Mare 76, telef. 406.
eenige levenstaak te vervullen dat alles
maakte Pater v. d. Kolk zijn afscheid tot
meer dan „mourir un peu". Maar toen
reeds was hem het verblijf in 't graf of 't
wonen in de zon onverschillig: als er
maar iets goeds tot stand kon komen.
De geestelijke strategen, die de ver- j
overing van dit enorme werelddeel, dat
N. Guinea heet, leidden, meenden, dat pa
ter van de Kolk met zijn zuiver evenwicht
tusschen vurig élan, harstochtolijk idealis-
me, zakelijk overleg en nuchter verstand,
de aangewezen pionier was om 30 uur
gaans verwijderd van elk echt^mensch, aan
de Koloi-rivier een voorpost te stichten in
de kampong Akaba.
Hij trok er langs de ongebaande wegen,
badend door breede krokodillenrivieren,
met broeder Hamers als compagnon, die
hem daar een huisje zou timmeren met I
huisraad. Behagelijk als de zwijnen in
een modderpoel Ct is de waarheid, maar j
pater van der Kolk verbood altijd om r
dat te zeggen, „omdat er ook evenveel
blanke zwijnen zijn"), leefden daar de in
boorlingen hun wilde dierenleventjc uit.
't Is haast vermakelijk tusschen him bijna
twee meter lange glimmende, massaal-1
breede gestalte 't kleine aposteltje te zien I
staan, die met zijn meer opmerkelijke ga-g
ven bestemd scheen in de beschaving van I
't Westen een veelbesproken plaats in te
nemen.
In de oogen van dit Marindineezen ('t is
pater van de Kolk, die op wetenschappe-
lijke gronden dezen naam gegeven heeft,
die thans in alle wetenschappelijke krin- B
gen is aangenomen) was dat missionarisje
een goeie brave man, met. heel verstan-1
dige en mooie woorden, reden waarom zij I
zich erg aan hem hechtten en hem den I
titel van „namek en „gneis" (broer en
vriend) gaven.
Door verschillende omstandigheden
kwam de definitieve vestiging van Okaba I
pas in Juli 1910 voor goed tot stand. De i
compagnon van pater v. d. Kolk moest al
spoedig zijn toch ijzeren gestel in veilig- i
lieid brengen, voor de moordende tropen,
in Holland. Van de Kolk bleef echter, vol i
blijde verwachtingen, en goed-luims en- t
canailleerde hij zich met die „goede Ma- I
rindineezen". Hij werd Marind-anim met f
hen. Zij noemden hem dan ook anim-ha
(écht mensch). Zijn collega's noemden
hem algemeen: den volksmissionaris.
Onvergetelijke herinneringen hebben
voor hem tot op zijn sterfbed aan het bam-1
boehuisje vastgezeten, waar hij daar in-fl
woonde en 's nachts slechts kon slapen i
met een paraplu op.
Pater Verten ten kwam daar na eenigen I
tijd met hem den overvloed deelen. Den I
overvloed van leed. Want rondom het l
hutje van den blanke tierde de geestelijke!
ellénde, terwijl alle ijver en toewijding ver-
loren raakten in een dikke atmosfeer van
verslikkende onverschilligheid.
't Hoogste ideaal van dezo menschen
bleek te zijn 't in ontvangst nemen vanJH
eeu tabakspruim als belooningomdat
de missionarissen hun stinkende Avonden i
had mogen verbinden.
Het is onmogelijk hier op te sommen, Ij
Avelke talloos vele kleine teleurstellingen
daar geknauwd hebben aan 't geduld en jj-j
aan den voorraad goedheid van den mis- Ja
sionaris. De kleine teleurstellingen, die
immer 't felste pijnigen, omdat men op
de groote is voorbereid; de groote teleur
stellingen, die tot de collega's doordron-
gen en daarom in hun smartelijkheid ge- tëj
deeld worden; do groote tegenvallers, ji-j
waartegen 't heilzame remedie van 't ver-
zet: het geloof en de hoop, bestaat.
Kleine tegenvallers als waterdruppels, f|
even talrijk als 't aantal uren daar-door-
gebracht. De kleine teleurstellingen, die
zo hevig zijn omdat zij elk oogenblik 't
werk belemmeren, en 't klagen onmoge
lijk maken.
We hebben er A'ele van geweten, maar
allemaal weet ze alleen God, Die hem op
riep en hem bij de belooning in herinne
ring brengt de dingen, die hij zelf alweer
was vergeten.
De groote teleurstellingen waren deze:
de toestand was hopeloos. De Indische re
geering bemoeide er zich niet mee, «lat
daar in dien Godvergeten uithoek der
wereld .een bloeiend ras zichzelf vernie- -
tigde door de massale moordpartijen op
de sneltochten. Dat daar een missionaris
zat te weenen als hij 's morgens tot de j
ontdekking kwam, dat het geheele dorp
naar de binnenlanden was om koppen ie
gaan halen. Onder 't oog van Neerlands
volk vierde daar de prachtige bevolking
zijn dierlijkheid uit in de schandelijke
orgiën van Majo- en lmo-plechtigheden.
Eindelijk heeft pater van de Kolk mot zijn.
scherpe pen 't bestuur wakker gekrast
Avant hij beschikte over een opschud- I.
denden stijl, waarin hij zijn vanzelfspre-
kende waarheden wist te doen hooren
en men heeft tenminste de uitmoording
tegengegaan. Maar alle andere kankers, j
die de levenssappen der Marindineezen
deden wegvloeien, liét men voortzieken,
zoodat de missionaris lijdelijk moest toe-
zien, dat langzaam neen, met snel
tempo 5t volk onderging, 5t volk, waar- j.
voor hij was vertrokken en dus gestorven, i
Sterven is immers niet meer tot de leven- 1
den behooren, en daar waar hij dertig uur
