DONDERDAG 3 JULI 1930
No. 6635
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
Zlste Jaargang
3)e £eidóelve 6ou/fccmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.*60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondag&blacl is voor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Medcdeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, 'huur en
•verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Het fiasco van den Leerplicht
in Rusland
Het „tijdschrift voor communistisch on
derwijs" officieel orgaan van het cen
trale comité van werkers bij het Sovjet-on
derwijs schrijft o. m.
„Het Sovjet-decreet van Moskou d.d. 28
October 1928 betreffende de leerplicht der
kinderen is nooit uitgevoerd. De arbeiders
kennen er zelfs het bestaan niet van. De
270 scholen, die men in het district Mos
kou zou openen, zijn er nog steeds niet. De
moeielijkheden, die de leerplichtwet ople
vert, zijn door het uitvoerend comité zelfs
nog niet onder het oog gezien.
„In het district Kolomna zijn 2.5 milloen
roebel voor het bouwen van scholen be
schikbaar gesteld dat geld is echter
nooit ontvangen. De overheid heeft tot nu
toe nog geen vatsgesteld plan tot organi
satie van den leerplicht. Daar de onder
wijskrachten gebrek lijden aan voedings
middelen en het meest noodzakelijk on-
derwijsmaterieel ontbreekt, zal men bo
vendien moeten overgaan tot sluiting van
de reeds bestaande scholen.
„In het district Tver is aan de 293 scho
len, die volgens het plan moesten worden
opgericht, nog niet begonnen. 74000 kinde
ren blijven van alle onderwijs verstoken.
De bestaande scholen zijn verwaarloosd.
Vensters zijn er niet en er is gebrek aan
het noodigste onderwijsmateriaal.
„Op de partijbijeenkomst van de com
munistische partij Moskou is bewezen, dat
het aantal ongeletterden van de streek
Moskou het getal 1 millioen een honderd
duizend overschrijdt. Van de leden der
vakvereenigingenkunnen er 180duizend
niet lezen. De eenheden van het roode
leger zijn er op onderwijsgebied niet be
ter aan toe. Inplaats van voldoende scho
len te hebben voor het onderricht aan 10
duizend man, zooals was vastgesteld, heeft
het leger nauwelijks gelegenheid tot het
geven van onderwijs aan 4500 man".
Onder het opschrift „opzienbarende cij
fers" publiceert hetzelfde tijdschrift voor
communistisch onderwijs, dat in Noord*
Kaukasië slechts 43.2 pet. kan lezen. In
Zuid-Kaukasië is dit percentage 24 pet., in
Ingoucliétie 8.3 pet. en in het district der
Tcherkessen 4.5 pet. Het grootste deel der
openbare leeszalen in Noord-Kaukasië
blijft gesloten, volgens dezèlfde communis
tische revue. Doorgaans gebruikt men ze
voor opslagplaats, huisvesting en ontspan
ningslokaal.
Hierin ziet men ook weer 'ns, hoe 't ook
met de beschaving verkeerd móet loo-
pen, als men met satanische brutaliteit den
Godsdienst "en de Zedewetten negeert en
bespot.
Een communistische samenleving móet
ten slotte een in alle opzichten onbe
schaafde samenleving worden missend
de innerlijke cultuur, maar ook de uiter
lijke beschaving. Welke laatste men al
thans nog vindt in een wereld, die zich niet
zoo bruut en consequent tegenover God
ep. Godsdienst stelt!
VAN HET VATIC A AN.
DE NIEUWE KARDINALEN.
De baretopzetting.
Gisteravond heeft de H. Vader in de
Consistoriezaal den nieuwen kardinalen
Leme da Silveira Cintra, Marchetti-'Sel-
•vaggiani, Bossi, Serafini en Liénart de
baret opgezet.
Kardinaal Lemc da Silveira Cintra,
aartsbisschop van Rio de Janeiro, las een
adres van hulde aan den Paus voor, waar
op de H. Vader antwoordde met een toe
spraak, waarin Hij de verdiensten naar
voren bracht der nieuwe kardinalen.
Vervolgens wijdde de H. Vader eenige
woorden aan de feesten der laatste dagen,
namelijk het feest der prinsen der aposte
len, de feesten van het H. Hart van Jesus
en van het H. Bloed, in verband waar
mede Hij eenige treffende gedachten ont
wikkelde. Den verheffing van vijf vooraan
staande prelaten tot het kardinalaat noem
de de H. Vader een heerlijke bekroning
van zijn jubeljaar.
Aanwezig waren kardinaal-staatssecre
taris mgr. Pacelli; de gezanten van Frank
rijk, Italië en Brazilië, pelgrims uit ge
noemde landen; een groot aantal bisschop
pen en prelaten, benevens een aantal ver
tegenwoordigers van het H. College der
propaganda fide en van de Carmeliten-
orde.
Onder de aanwezigen bevond zich ook
de moeder en eenige familieleden van kar
dinaal Liénart.
DUITSCHLAND
MALAISE IN DE DUITSCHE
IJZER-INDUSTRIE.
De organisatie van werkgevers in de
ijzer- en staalindustrie voor de districten
Hagen, Schweim en Arnsberg deelt mede,
dat de toestand ten gevolge van het aan
houdend gebrek aan orders als hopeloos
moet worden beschouwd.
In verband hiermede heeft de directie
der ijzer- en staalfabriek te Haspe, die tot
het concern der Klöckner-Werke behoort,
al haar arbeiders opgezegd. Ter motivee
ring wordt door de maatschappij ver
klaard, dat het noodzakelijk is, de accoord-
loonen, welke bij deze onderneming vei;
boven de minimumtarieven gelegen zijn, te
verlagen en opnieuw vast te stellen. Tot
dusver hebben de besprekingen met de
vakvereenigingen geen resultaat opgele
verd. Bij deze fabriek heeft de geheele
uit 2800 man bestaande ploeg zich aan
gesloten bij de partieele, wilde stakingen)
welke Dinsdag in diverse ondernemingen
van het Rijnsch-Westfaalsehe industriege
bied de z.g. Noordwestelijke groep
zijn uitgebroken. Vandaag zullen de ar
beiders der fabriek over de door de di
rectie voorgestelde nieuwe accoordloonen
stemmen.
In het district Dusseldorp heeft de si
tuatie geen wijziging ondergaan. In alle
fabrieken der ijzer- en staalindustrie wordt
normaal gewerkt. Op 8 dezer vindt een
eerste conferentie tusschen den bond van
werkgevers en de vakvereenigingen plaats,
waarop getracht zal worden tot een rege
ling van den arbeidstijd en de loonen te
geraken.
Te Mühlheim schijnen de stakingen in
diverse bedrijven reeds weer haar einde
tegemoet te gaan. Naar wordt medege
deeld moeten van de in totaal 10.000 ar
beiders, die het werk hadden neergelegd,
twee derden hedenochtend weer in de fa
briek zijn opgekomen.
Daarentegen duurt te Mühlheim de sta
king bij de Siemens-Schuckertwerke, de
A.E.G. en de Ruhrtaler Maschinenfabrik
nog in vollen omvang voort, waarbij om
streeks 2000 arbeiders betrokken zijn. In
tegenstelling met de overige stakingen in
het Rijnsch-Westfaalsche industriegebied
heeft men bij de actie in de Siemens-
Schuckert-fabrieken met een georganiseer
de beweging te doen, die door de vakver
eenigingen wordt geleid.
Voorts wordt nog gemeld,-'dat ook de
directie der ijzer- en staalfabrieken van
Neheim-Hüsten de overeenkomst over de
accoordloonen heeft opgezegd. Deze on
derneming behoort echter niet tot de z.g.
Noordwestelijke groep.
RUMOERIGE BEGR00TINGS-
DEBATTEN.
Ter gelegenheid va-n de beraadslagingen
over de gemeentelijke begrooting hebben
zich in den Berlijnschen gemeenteraad
woeste tooneelen afgespeeld.
Reeds gedurende de debatten in de zaal
was er een levendige woordenwisseling
tusschen communisten en nationaal-socia-
listen ontstaan. Toen de nationaal-socia-
listische spreker Lippert- de zaal verliet,
volgden hem een stuk of tien communis
tische afgevaardigden, die in de voorhal
van de vergaderzaal zich op hem stort
ten, hem neerwierpen en er op los sloegen.
Afgevaardigden van andere fracties en
toegesnelde politiebeambten maakten aan
de vechtpartij een einde.
Kort daarop zetten zich de heftige too
neelen in de zaal weder voort, toen de uit
de communistische partij uitgetreden af
gevaardigde Rosenthal het woord verkreeg
en de gezamenlijke communisten in een
luid geraas uitbarstten.
Tenslotte werden de voorstellen tot dek
king van het tekort verworpen. Geen en
kele partij kon er toe komen den nieuwen
belastingvoorstellen haar toestemming te
geven.
Het gevolg van deze- verwerping is een
noodbegrooting voor de hoofdstad, die
door den eersten president van de Mark
Brandenburg wordt opgesteld.
ENGELAND
DE CRISIS OP MALTA.
Lord Strickland onverbeterlijk.
Lord Strickland, die heden naar Malta
terugkeert, heeft, naar uit een Reuter-
telegram blijkt, nog vooij zijn vertrek de
kans waargenomen om in een interview
met een Reuter-vertegenwoordiger eenige
onbeschaamdheden aan het adres van den
H. Stoel te lanceeren.
Lord Strickland verklaarde, dat het
Vaticaan blijkbaar nog niet begrijpt,
welke middelen noodig zijn om het kwaad
te herstellen, toegebracht aan den gods
dienst in de heele wereld door de poli
tieke activiteit van den bisschop van Gozo
en doordat de aartsbisschop van Malta in
gebreke is gebleven het gebruik van het
bisschoppelijk gezag en de geestelijke
macht voor persoonlijke doeleinden te be
teugelen.
Een democratische regeering, zoo ver
volgt hij, kan niet behoorlijk functionnee-
ren als niet de kerkelijke autoriteiten, die
politiek dwalen, vrijelijk gecritiseerd kun
nen worden en het wordt nog moeilijker,
als zij, die in religieus opzicht dwalen,
niet door hun superieuren worden berispt.
Gisteren werd op Malta een proclama
tie afgekondigd, waarbij aan den gouver
neur volmacht verleend wordt, wetten uit
te vaardigen bij ordonnantie, mits hij geen
inbreuk maakt op de voorbehouden vraag
stukken en do constitutie niet wijzigt.
De bestaande uitvoerende raad blijft
bestaap, doch de gouverneur heeft het
recht te handelen zonder overleg met en
zelfs tegen den wil van genoemden raad.
Alle ordonnanties van den gouverneur
sedert de parlementsontbinding zijn gel
dig verklaard.
RUSLAND
DE GELOOFSVERVOLGING IN
SOVJET-RUSLAND.
Eenige verbetering ingetreden?
De Engelsche minister Henderson ant
woordde gisteren op in het Lagerhuis ge
stelde vragen over de geloofsvervolging in
Rusland. Hij zeide dat de laatste telegra
fische medcdeelingen van den Britschen
gezant er op schijnen te wijzen, dat er
sinds de algemeene toepassing van het
decreet van Maart j.l. eenige verbetering
is to constateeren.
EGYPTE.
ONRUST IN EGYPTE.
In Egypte heerscht onrust, dank zij de
stokerij van Nahas Paja, die in het open
baar den opstand predikt, waarbij de „eed
van trouw" wordt afgenomen.
Overal wordt de publieke veiligheid
verstoord.
Ondanks dc onverschillige houding van
het publiek in het algemeen en de afkeu
ring van alle menschen met ecnig gevoel,
kan de onruststokerij van Nahas Pasja
toch wel eens een vruchtbaren bodem vin
den onder personen met een laag karakter
die steeds klaar staan in aile landen, om
tumult en onrust te verwekken.
Daarom waren gisteren strenge maatre
gelen genomen, om onlusten te voorkomen
in Zagazig, waar Nahas Pasja redevoe
ringen houdt.
In Belbeis, waar de propagandatroep
van Nahas Pasja halt maakte, werd de be-
kolking opgestookt door de deputatie, die
den Waldleidor vergezelde. Zij drong een
station binnen en bracht ernstige verwon
dingen toe aan twee officieren, twee solda
ten en beambten en bedreigde een politic
man.
De politie verdedigde zich en twee aan
vallers werden gedood.
Dc premier verklaarde, dat dc regeering
dergelijke agitaties niet zou dulden en be
sloten was, de openbare orde te handha
ven, zoowel onder Europenanen, als in
boorlingen.
ZUID-AFRIKA
ONTEVREDENHEID IN Z.-AFRIKA.
Op een vergadering te Bloemfontein,
waaraan werd deelgenomen door de verte
genwoordigers der nationalistische partij
uit drie provincies, werd uiting gegeven
aan de ontvredenheid van een deel der
TE DESIO (ITALIË), de geboorteplaats van Z. H. Paus Pius XI is eei.
monument onthuld ter eere van Z. H. den Paus. Het monument na de
onthulling
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De baret-opzetting der nieuwe kardina
len.
Malaise in de Duitsche ijzerindustrie.
De Nankingtroepen hebben weer een
overwinning behaald.
BINNENLAND
Overleden is de zeereerw. heer D. F. W.
Pichot. (Kerkn., 3e blad).
De tweede Kamer heeft het wetsont
werp tot heffing van een compenseerend
invoerrecht op sommige soorten suiker met
50 tegen 23 stemmen aangenomen.
Zwaar weer op verschillende plaatsen in
het land. (Gem. Ber., 2de blad).
DE HEER J. A. A. BOSCH TE DEN
HAAG, oud vice-president van den Hoo-
gen Raad, herdacht gister het gouden
jubileum van zijn promotie tot doctor
in de rechtsgeleerdheid aan de Leidsche
Universiteit
men, welke zich uitspreekt voor het beleg
gen van een nationaal congres tot oprich
ting van een nationalistischen bond, welke
zal streven naar de verwezenlijking der
„oorspronkelijke beginselen" van dc partij.
Stein, do oud-burgemeester van Bloemfon
tein, verklaarde, dat het belang van Zuid-
Afrika medebrengt, dat het onafhankelijk
dient te zijn.
„Wij zijn zoo betoogde spr. verder
niet gekant tegen een verzoening tusschen
de twee rassen, maar wel tegen het soort
van verzoening, dat opoffering meebrengt
van onze nationalo doeleinden, onze idea
len, eer en trots. De groeiende tendenz der
nationalistische partij, om tevreden te zijn
met de huidige positie in het Britsche ge
meentebest noemde hij in strijd met de
fundamenteele idealen der nationalistische
partij. Wij zeggen dat het in het belang
van Zuid-Afrika is thans alleen te staan.
Dr. Meyer verklaarde ten slotte: „Wij
wenschen een republiek, los van het Brit
sche rijk, met verdragen, die ons alle
voordeden en geen van de nadeelcn ge
ven, welke wij thans hebben."
CHINA
DE BURGEROORLOG IN CHINA.
Een groote overwinning der
Nanking-troepen.
Officieel wordt gemeld, dat de rcgce-
ringstroepen een beslissende overwinning
bevochten hebben op de Kwansitroepop en
het communistisch leger te Hengchowfoe.
De strijd, welke deze overwinning eindigde
had drie dagen geduurd.
Het overwonnen leger had 15.000 dooden
of gewonden, dc regeeringstroepen 5000.
Na deze overwinning komen zeven divi
sies van het Nanking-leger vrij voor den
strijd tegen de Noordelijken.
