21ste Jaargang
WOENSDAG 2 JULI 1930
No. 6632
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
7
S)e £eicbclie 0ou4omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnó'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop n verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
V Het communistisch gevaar.
Voor of tegen den Godsdienst, voor of
tegen Christus dit is een zich steeds
scherper toespitsende tegenstelling.
Tegen den Godsdienst, tegen Christus
staan vele stelsels, die hun, tot in het
uiterste doorgevoerde, consequentie
maar dan toch werkelijk een conse
quentie vinden in het Communisme.
De heillooze communistische denkwijze
dringt steeds dieper door in de samen
leving.
Kardinaal Faulhaber, aartsbisschop van
München en Freising, drukte nog dezer
dagen in een toespraak, ter gelegenheid van
een bedevaart, zijn groote bezorgdheid uit
over den steeds toenemenden communisti-
schen invloed op de geesten.
„Ten tweede maak ik mij bezorgd over
de wijze waarop het bolsjewisme zich dringt
in alle vraagstukken. Hierbij moet gezegd,
dat het Russische bolsjewisme in Duitsch-
land nog bedenkelijker is dan het Russi
sche bosljewisme in Rusland. Gij hebt het
immers wel gelezen:
Twee dagen geleden werd bij besluit
van den Rijksdag vastgesteld, dat bij den
eed voortaan niet alleen den naam van
God geheel wordt weggelaten, maar dat
zelfs de benamingen „eed" en „zweren"
vervallen, omdat hieraan immers het Gods
begrip verbonden is. Ja het is een teeken
des tijds, dat wederom een stuk Godsdienst
uit het openbare leven zal worden ge
schrapt, we zijn weer een eind verder op
weg naar Moskou, nu de naam God in het
geheel niet meer genoemd mag worden.
Maar hoe zal dan het geweten gebonden
worden als het niet is door het eeuwige
Woord!
Dat deze teekenen de katholieke mannen
doen ontwaken en dat zij tevens slijpstee-
nen vormen waaraan het katholieke karak
ter zich kan scherpen!"
En onlangs werd gepubliceerd, dat de
bond der vrijdenkers in Duitschland, die
in 1918 nauwelijks 3000 leden had, zich nu
kan beroemen op 600.000 leden, waarvan de
helft te Berlijn woont.
De groot-steden zijn het dankbaarst ar
beidsterrein voor de communistische pro-
Maar ook de kleinere steden en ook het
platteland blijven niet buiten den commu-
nistischen invloed.
Wij herhalen, wat wij al meermalen heb
ben geschreven:
Ongegronde vrees en angstige benauwd
heid leiden tot niets goeds. Maar heel iets
anders is: een klaar inzicht te hebben in,
zich wèl bewust te zijn van een dreigend
gevaar in dit geval van het dreigend
gevaar van het Communisme. En dat klare
inzicht onzen lezers zoo noodig te openen
of te verdiepen dat is onze bedoeling.
DUITSCHLAND
DE BEVRIJDINGSFEESTEN.
Een hulde aan de 'dooden
In verband met de bevrijding van Rijn
land heeft, namens de rijksregeering, de
rijksminister van binnenlandsche zaken op
de graven van president Ebert en der
overleden rijksministers kransen doen
neerleggen, uit dankbaarheid voor hetgeen
zij tijdens hun leven voor de bevrijding van
bezet Duitschland hebben gedaan.
De rijkskanselier deponeerde, in op
dracht van president Hindenburg, een
krans op het garnizoenskerkhof in Hasen-
heide, om aldus, op dezen vrijheidsdag,
Duitschlands dank tot uiting te brengen
jegens allen, die in den wereldkrijg voor 't
vaderland hun leven gaven.
Van hier begaf dc rijkskanselier zich
naar het graf van wijlen dr. Stresemann,
om daar met een prachtigen krans uiting
te geven aan de dankbaarheid van regee
ring en volk jegens hem, aan wiens beleid
en kracht de vervroegde ontruiming van
het Rijnland vooral te danken is.
In alle steden wordt de bevrijding met
groote feesten gevierd.
Uit den Rijksdag.
Moties van wantrouwen
verworpen.
De Rijksdag heeft gisteren de motie van
wantrouwen in dr. Curtius, den rijksminis
ter van buitenlandsche zaken, ingediend
door de Duitsch-nationalen en communisten,
verworpen met 283 stegen tegen 121, met
drie onthoudingen.
Ook een tegen dr. Stegerwald, rijksmi
nister van arbeid, door de communisten
ingediende motie van wantrouwen is ver
worpen en wel met 209 stemmen tegen 61
en 133 onthoudingen De sociaal-democra
ten onthielden zich, terwijl de Duitsch-na
tionalen tegen stemden.
Botsingen met communisten te Neumünster
Gisteravond hebben in de hoofstraten
van Neumünster (Sleeswijk-Holstein) ern
stige botsingen plaats gehad tusschen com
munisten en nationaal-scocialisten. Zoowel
communisten als nat.-socialisten hadden
zich voor het houden van optochten ver
zameld.
~Er hadden verschillende botsingen
plaats, waarbij geschoten werd. De com
munistische leider kreeg twee schoten in
de buik en werd in hopeloozen toestand
naar heb ziekenhuis vervoerd. Een andere
communist werd ook door een schot getrof
fen. Ook de nat.-socialisten hadden eenige
gewonden doch minder ernstig. Geduren
de den avond werden 6 personen gearres
teerd.
FRANKRIJK.
NEDERLAND'S ANTWOORD OP
BRIANDS MEMORANDUM.
Aan den Franschen gezant overhandigd.
Het antwoord der Nederlandsche re
geering op het memorandum van Briand
betreffende een federale Europeesche
Unie is aan den gezant van Frankrijk te
's-Gravenhage overhandigd en zal onmid
dellijk worden gepubliceerd.
Nederland heeft evenals Spanje een
aantal reserves gemaakt, die in 't bijzon
der betrekking hebben op le koloniën.
ENGELAND
DE KANAAL-TUNNEL VERWORPEN.
Politieke en diplomatieke overwegingen
gaven den doorslag.
Bij het debat in het Lagerhuis inzake
den bouw van een kanaal-tunnel, waar
omtrent de regeering in een vrije stem
ming toestemde, zeide MacDonald, dat
de kern der zaak niet slechts was of de
tunne] uit financieel oogpunt mogelijk was,
doch of men ze zou mogen bouwen, met het
oog op de nationale belangen van Groot-
Briltannië. MacDonald, die er op wees dat
Baldwin en Lloyd George de beslissing
der regeering tegen de tunnel ondersteun
den, zeide verder dat de politieke en di
plomatieke gevolgen van het bouwen van
een tunnel voor den eersten keer waren
onderzocht en dat zij, die verantwoorde
lijk waren voor het beleid van buitenland
sche zaken het er over eens waren, dat het
bestaan van een tunnel de leiding der di
plomatieke zaken van Groot-Brittannië
niet zou vergemakelken en de tegenwoor
dige positie van Groot-Brittannië te ver
kiezen was voor de bevordering van zijn
vredespolitiek.
De motie ten gunste van het bouwen
van een Kanaaltunnel is met 179 tegen 172
stemmen verworpen.
De voorstanders niet ontmoedigd.
De voorstanders van de tunnel onder
het Kanaal zijn niet afgeschrikt door de
verwerping van het voorstel in het Lager
huis, daar dit slechts met een zeer klein
verschil in stemmenaantal is gebeurd en
vooral de jongere leden van het Huis
geestdriftig voor het plan bleken te zijn.
De voorstanders verwachten bij een toe
komstige stemming een groote meerder
heid.
Het werkloozencijfer.
Verminderd met 700 0.
Het aantal op 23 Juni geregistreerde
werkloozen bedroeg 1.815.300, of 7001. min
der dan op 13 Juni, doch 697.493 meer dan
in hetzelfde tijdvak van het vorig jaar.
SPANJE.
De incidenten.
Ook uit Bilbao worden nu ernstige bot
singen tusschen staker en politie gemeld.
In een nieuw huis zijn Maandag twee bom
men ontploft, waardoor het gebouw geheel
verweest werd. Toen stakers poogden en
kele tramrijtuigen tegen te houden, ont
stond een gevecht, waarbij van de wapens
gebruik werd gemaakt. Drie gewapende
communisten werden gearresteerd.
FINLAND
TIEN FINSCHE COMMUNISTEN
ONÏVJiLftD.
En over de grens gezet.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
zijn tien communisten op verschillende
plaatsen in Finland van hun bed gelicht en
per auto ontvoerd. De daders hoogst
waarschijnlijk activistische Lappo-men-
schen zijn nogal systematisch te werk
gegaan, ze hebben uren lang gezocht voor
ze de tien communisten te pakken had
ken Het zijn allen bekende leiders of func
tionarissen en volgens geruchten, die nog
niet officieel bevestigd zijn, zouden een of
meer Rijksdagleden zich onder hen be
vinden. Zij zijn vermoedelijk over de Rus
sische grens gezet.
De laatste dagen zijn verschillende socia
listen door Lappo-menschen lastig geval
len, omdat zij zich kanten tegen de Lappo-
beweging. Enkele malen zijn socialisten
tientallen kilometers ver van de eene
plaats naar een andere gebracht en mis
handelingen moeten ook voorgekomen
zijn. Dit heeft het bestuur der sociaal-de
mocratische partij er toe geleid een depu
tatie naar den minister van binnenland
sche zaken te zenden. Minister Linturi
deelde den afgevaardigden mede dat hen
van de verschillende ontvoeringen en an
der wanordelijkheden in kennis was gesteld
en aan de gouverneurs der provincies op
dracht had gegeven de feiten nauwkeurig
na te gaan. De justitieele autoriteiten heb
ben order gekregei# alle geoorloofde maat
regelen te nemen om dergelijke vergrijpen
te voorkomen.
AMERIKA
DE OPSTAND IN BOLIVIA.
Een regentschapsraad ingesteld.
Volgens een mededeeling van het Duit-
sche gezantschap is in La Paz een voorloo-
pige regentschapsraad gevormd, welke uit
zes offieeren onder voorzitterschap van
generaal Carlos Blanco Galindo staat. Er
heerscht op het oogenblik rust. Op voor
stel van het diplomatieke corps hebben al
le gezantschappen een militaire wacht ge
kregen.
De drankwet moede.
De drankwet-commissaris van New-York,
Camwell, heeft, na. zijn ambt 3 jaar te
hebben vervuld, thans zijn functie neerge-
Ieed-
Op grond van zijn ervaringen is hij
thans voor opheffing van de drankwet.
Samenzwering in Mexico.
De Mexicaansche regeering heeft te Gua-
delajara verscheidene personen doen arres
teeren op de beschuldiging, dat zij zijn be
trokken in een samenzwering ongeveer
van denzelfden aard als die, welke ver
leden week in Chihuahua was gesmeed. In
Chihuahua heeft, zooals bekend, een aan
tal opstandelingen een aanval op het pa
leis gedaan, den gouverneur afgezet en in
diens piaats hun eigen leider benoemd. Bij
botsingen tusschen opstandelingen en troe
pen, die door de regeering uit Torreon
gezonden waren om de orde te herstellen,
werden ongeveer 20 personen gedood. De
regeering heeft een commissie gezonden
om rapport over do situatie uit te brengen
en deze commissie sprak zich uit ten gun
ste van den afgezetten gouverneur die
weer in zijn ambt is hersteld.
„Tel."
BRITSCH-IND1E
Het verzet tegen Engeland.
Een brandstichtersgroep.
Te Tacca (Bengalen) zijn 8 jongelieden
gearresteerd, die beschuldigd worden in
het district Munshigan telegraaflijnen
doorgesueden te hebben. Twee van hen
zouden behooren tot de onlangs opgerichte
groep die belast is met het in brand ste
ken van postkantoren als protest tegen het
rapport van de commissie-Simon. De le
den van deze organisatie bepleiten lat als
men er niet zonder geweld kan komen, het
maar met geweld moet. In verband hier
mede worden alle congresleiders in dit dis
trict door de politie gezocht.
TWEEDE KAMER.
De Binnenschipperij. Het
Suikerwetje.
Nadat wat kleingoed was opgeruimd,
kon de heer de Boer, de Benjamin der
Sociaal-Democratische fractie met de
binnenschippers van wal steken en debu-
teeren met zijn interpellatie over den
noodtoestand van de binnenschipperij en
de maatregelen, door de Regeering met
betrekking tot den noodtoestand te nemen
DE LAATSTE BEZETTIN
GEN IN HET RIJNLAND
zijn thans opgeheven. De
Fransche troepen verlaten
het bezette gebied
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De plannen tot bouw van een tunnel on
der het Kanaal zijn door het Engelsche par
lement verworpen.
Nederland heeft geantwoord op Briand's
memorandum inzake de Vereen. Staten van
Europa.
BINNENLAND.
Fabrieksbrand (Gem. Berichten, 2de
blad).
LEIDEN.
R. K. Onderwijzersdag.
of te bevorderen.
De heer do Boer slaagde er ongetwijfeld
in om aan te toonen, dat de menschon,
die hun boterham in de binnenvaart moe
ten verdienen, wel hun portie meekrijgen
van de algemeen malaise.
Evenwel schijnt het door interpcllant
aan de hand gedane middel tor voorzie
ning nu niet bepaald het meest deugde
lijke. Al wees Minister Ruys de Beeren-
brouck een algemeene steunregeling nog
niet bepaald af, Z.Exc. kon toch niet veel
hoop geven. Alvorens definitief te beslis
sen, wil de Minister nog het advies eener
door gemeenten ingestelde commissie af
wachten. Maar reeds nu verklaarde hij dat
de moeilijkheden, in het algemeen verbon
den aan een Rijkssteunregeling, zoo groot
zijn, dat hij betwijfelt of invoering wel
mogelijk zal zijn.
Niettemin probeerde de interpellant
het met een motie, die evenwel niet veel
instemming vond, alleen van do roode ■l\-
de. De meerderheid der Kamer, beschouw
de deze motie terecht als een „dooio
musch".
Daarna kwam aan de orde het Suiker
wetje, dat, zooals mén weet, een compen-
seerend invoerrecht brengt van 2.40 per
100 kilogram op sommige soorten van
suiker, en bedoeld is als een noodwetjo
ten bate van den bietenbouwer ingediend.
De discussies zijn begonnen, maar nog
niet geëindigd.
DE WIJNKOOP-GROEP.
Haar Russificatie.
Zaterdag is het laatste nummer van De
Communistische Gids, het orgaan van de
Wijnlcoop-groep, verschenen.
De heer Wijnkoop deelt daarin met de
vo-lgende bewoordingen de capitulatie van
zijn groep voor de Moskousche Internatio
nale mede:
„Het oentraal comité heeft, zooals in elk
geval sinds het onderschrift bij den Open
Brief van de Executieve aan het congres
van de O. P. H. in Januari van dit jaar
de bedoeling was, en sinds de bevestiging
hiervan door de landelijke conferentie van
2 Maart j.l. vaststond, gecapituleerd voor
de Communistische Internationale, wier
critiek wij daarbij accepteerden.
Die capitulatie mag niet het spreekt
vanzelf enkel formeel en organisatorisch,
dus uiterlijk zijn; ze moet integendeel in
de eerste plaats een concreten politieleen
inhoud hebben. En dien inhoud heeft ze
dan ook.
Do capitulatie van het Centraal Comité
voor de Communistische Internationale en
voor zijn Hellandsche sectie betcekent niet
alleen, dat het C. C. zijn fouten uit heb
verleden uitdrukkelijk erkent, maar vooral
dat do strategie, de tactiek en discipline
van de Communistische Internationale vol
ledig zullen worden gevolgd, in het bij
zonder ook ten aanzien van de vakbewe
ging en van den strijd der koloniale vol
keren".
Ten slotte zegt schr., met volle vertrou
wen en zonder aarzelen de leiding van de
Communistische Internationale te aanvaar
den. Hij roept de eenheid uit met de groep
van den heer De Visser en raadt zijn mede
leden aan abonné te worden op het orgaan
van die groep (die zich- reeds onder cura-
teele van de Russen had geplaatst).
NIEUW UNIVERSITEITSGEBOUW TE
NIJMEGEN.
Aanbesteding reeds deze maqnd.
Er is thans een beslissing genomen in de
reeds lang hangende plannen betreffende
een nieuw universiteitsgebouw te Nijme
gen, noodig geworden door den groei onzer
Katholieke Hoogere School. Volgens plan
nen van de architecten Willem Robbers en
van Goyen, goedgekeurd door de St.- Rad-
boudstichting, zal het worden gebouwd aan
den hoek van Wilhelmina- en Bijleveldsin-
gel te Nijmegen. Het terrein daarvoor was
reeds lang gereserveerd.
De aanbesteding van hot gebouw met
bijkomende werken zal reeds deze maand
plaats hebben. Tot dusver moesten de in
stituten, zooals men weet, in een minder
aanzienlijk stadsgedeelte worden onderge
bracht.
