ZATERDAG 28 JUNI 1930
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 9
BINNENLAND
GEMEENTEN.
VEREENIGING VAN NED.
Vergadering van de afd. Zuid-Holland.
Stad en Landschap van
Z.-H o 11 a n d.
Tri een der zalen van het Kurhaus had
Donderdagochtend de vergadering plaats
van de afdeeling Zuid-Holland van cle
„Vereeniging van Nederlandsche Gemeen
ten", onder voorzitterschap van den heer
E. Vernède. Deze opende de vergadering
met een rede, waarin hij wees op wat
sinds de vorige vergadering op wetgevend
gebied is tot stand gekomen, waarbij de
gemeenten veel belang hebben. Spr. me
moreerde de wet op de financieele ver
houding en het wetsontwerp tot wijziging
der gemeentewet. Wat de samenwerking
der gemeenten betreft, wil spr. nog de aan
dacht vestigen op 2 punten. Het eerste be
treft de samenwerking bedoeld bij artikel
18 der Ziektewet, in verband met de cir
culaire van den Inspecteur der Volksge
zondheid waarbij de Provincie wordt ver
deeld in kringen van gemeenten, die sa
men de oprichting van barakken ter hand
kunnen nemen. Spr. gelooft dat het alle
aanbeveling verdient aan dien wenk ge
hoor te geven. Vrijwillige samenwerking
is toch verre te verkiezen boven gedwon
gen samenwerking, waartoe de Kroon de
gemeenten, die onwillig zijn, kan verplich
ten. De moeilijke kwestie is voorts nog
het lastige artikel 21 der Ziektewet, de
tarievenkwostie.
Naar spreker vernomen heeft zal ëer-
lang vanwege het Departement een model
verordening worden verzonden betreffen
de de tarieven.
Het tweede punt is de inrichting van
de brandweer, waarover in de middag
bijeenkomst een voordracht door den
hoofdcommissaris van politie te Den Haag
zal worden gehouden.
Na de rede van den voorzitter werden
eenige huishoudelijke zaken afgedaan.
De periodiek-aftredende bestuursleden,
de heeren E. Vernède, F. N. V. Guant en
A. B. de Zeeuw, werden bij acclamatie
herkozen.
Mr. A. Jonker, directeur van de Ver
eeniging van Nederlandsche Gemeenten,
deed vervolgens enkele mededeelingen
over het bureau der vereeniging in het bij
zonder wat betreft de door de gemeenten
te ontvangen bijdrage van het Rijk en de
becijfering daarvan door het bureau.
Vervolgens was aan de orde: Doel en
werkwijze van het Instituut.
„Stad en Landschap van
Zuid-Holland"
in te leiden door de heeren J. van Hoey
Smith en ir. A. Siebers.
Het eerste sprak de heer van Hoey
Smith.
Het doel van het Instituut is in de eer
ste plaats ontsiering van het ^andschap
in de ruimsten zin te voorkomen. Een be
langrijk element hierbij is de plaatsing der
reclameborden.
Voorts wordt door het Instituut herhaal-
delijk gewezen op de noodzakelijkheid van
een uitbreidingsplan en van het maken van
w els tandsb epaJingen
Het maken van een uitbreidingsplan
wordt echter in den regel door het Insti
tuut niet gedaan.
Een verder moeilijk punt is een monu
mentenverordening, die voor tal van ge
meenten noodig is.
De bouwverordeningen moeten steeds
herzien worden in modernen geest. Het In
stituut geeft eveneens daaromtrent advies
en tracht daarbij steeds met zooveel moge
lijk tact te werk te gaan.
Vele' gemeenten hebben hun gemeen te-
architect en oordeelen daarom dat zij geen
schoonheidscommissie noodig hebben.
Spr. meent echter, dat de Schoonheids
commissie van het Instituut van een abso
lute neutraliteit is en acht daarom een aan
gename samenwerking met den gemeente
architect zeer wel mogelijk.
Tweede inleider was de heer ir. A. Sie
bers.
Om tot een beteren bouw te geraken,
aldus ir. Siebers, is een eerste eisch dat
onbevoegden er geen invloed meer over heb
ben en deze uitsluitend in handen komt van
de kundigen. Maar daarnaast moet men
opvoedend werken. Doet men dit niet, dan
stuit men in de kleinere gemeenten op
moeilijkheden.
Het instituut legt er zich op toe de
plaatselijke omstandigheden te leeren ken
nen en de eischen te verstaan, waaraan
beantwoord moet worden.
Het werk van het Instituut is een werk
van geduld. Men kan over de werkzaam
heden van één jaar weinig zeggen maar
spr. hoopt, dat mede door het werk van
het Instituut de prachtige, vaderlandsche
traditie van een edele en schoone bouw
kunst, welke altijd de trots van deze lage
landen heeft uitgemaakt, zal blijven be
staan.
Het werk van het Instituut kan voor-
loopig alleen nog maar negatief zijn: het
weren van ontsieringen.
Maar spr. vertrouwt, dat er, ondanks de
vele strubbelingen en moeilijkheden, toch
enkele schoone resultaten bereikt mogen
worden en men zeggen kan dat het beeld
van het landschap onzer provincie nog
steeds de moeite van het bezichtigen
waard is.
Op de beide redevoeringen volgde eeni
ge discussie.
De voorzitter der vergadering vroeg of
het niet moeilijk was een plaatselijke re
clame-verordening te maken. De provin
ciale verordening heeft alleen betrekking
op reclames, door derden aangebracht.
Een plaatselijke verordening zou echter
de reclames treffen van zaken in de ge
meenten zelf. Dit kan men toch niet gaan
verbieden. Overal ziet men toch reclames
en werkelijk niet alle even sierlijk.
Sprekers gemeente heeft zich niet bij de
Schoonheids-commissie aangesloten. Spr.
meent dat een dergelijke commissie veel
vertraging in de uitvoering veroorzaakt.
Wordt met de bureaucratische wijze van
werden, waarover zooveel geklaagd wordt,
in het Instituut gebroken.
De heer van Hoey Smith zegt, dat het
niet zijn bedoeling geweest is, dat de recla
me-s verboden worden. Men moet echter de
reclame kunnen regelen en onaesthetische
borden kunnen weren.
De Schoonheidscommissie werkt zoo vlug
mogelijk. Elke week vergadert de commis
sie en naarmate de bewoners in een ge
meente meer aan de commissie gewend ra
ken, gaat het werk spoediger.
De voorzitter sloot hierop de ochtend
bijeenkomst.
Om 2 uur opende de heer Vernède de
middagbijeenkomst, welke bijgewoond werd
door burgemeester Patijn.
Li deze vergadering werd een inleiding
gehouden (door den heer F. van 't Sant,
hoofdcommissaris van politie, commandant
der Brandweer te 's-Gravenhage, die een
en ander mededeelde over de brandweer.
Verschillende bijzondere oefeningen wer
den daarna nog aan enkele bureaux gede
monstreerd.
R. K. WERKLIEDENVERBOND
IN NEDERLAND.
Voorjaarsbondsvergadering te Breda op
22 en 23 Juli a.s.
Dc voorjaars-verbondsvergadering van
het R. Iv. Werkliedenverbond in Neder
land zal worden gehouden op 22 en 23 Juli
a.s. in hotel „De Schuur", Cat h a rina straat
Breda.
De vergadering vangt den eersten dag
(Dinsdag) aan des morgens om elf uur; den
tweeden dag vermoedelijk om negen uur.
DE V. A. R. A. EN HET ALGEMEEN
PROGRAMMA.
Naar gemeld wordt zou het eerste al-
gemeene programma, dat door de V. A. R.
A. verzorgd wordt, door de Radio-commis
sie grootendeels zijn afgekeurd.
Het „Volk" spreekt deze geruchten
met de grootste stelligheid tegen.
Blijkbaar laten enkele vol-ijverige en
weinig kieskeurige A. V. R. O.-propagan-
disten niet na, op deze wijze, reeds vóél
de uitvoering van het eerste V. A. R. A.-
program, stemming te maken en verwar
ring te stichten, schrijft het blad.
Juist is, naar het blad wordt medege
deeld, dat over enkele zeer ondergeschikte
punten het gold de namen van enkele
muzieknummers eerst overleg is ge
pleegd, waarbij het 't V. A. R. A.-bestuur
bereid was, met een enkel verzoek,
dat- weinig inhield, rekening te houden.
Het programma, zooals het intusschen
reeds is gepubliceerd, zal daarvan kan
men zeker zijn geheel worden uitge
voerd.
DE NED. VEREEENIGING VAN GEMEENTEN, afdeeling Zuid-Holland,
heeft in het Kurhaus te Scheveningen vergaderd, bij welke gelegenheid
bovenstaande foto werd genomen
EEN KWESTIE OVER EEN NIEUW
RAADSLID.
Te Amsterdam.
De overzichtschrijver van den Amster-
damschen Raad schrijft in de „Tijd":
De neutrale middenstander Jansen is
dan er toe gebracht wegens zijn ziekelijken
toestand te bedanken als raadslid en de
burgemeester heeft Woensdag enkele waar-
deerende woorden aan hem gewijd. Tereeht.
Want deze vischkoopman was zoo'n rasecht
volksman als Piet Nolting er eens een was.
Ik had achting voor hem als mensen en
van het rare samenraapselfcje, dat zich het
Neutrale Blok aller Middenstanders noemt,
was hij in den Raad verreweg de beste.
In een telegram aan burgemeester en Raad
heeft hij gisteren voor de aan hem gewijde
woorden en de instemming, die ze bij den
Raad vonden, bedankt. Hij was er toe tra
nen toe door ontroerd, zeide deze mensch
met ontvankelijk gemoed.
Hij gaat heeneen ander wipt dade
lijk op z'n plaatsjeDie man is de vol
gende van de Neutrale Middenstandsiijst,
de heer Bruinsma, die a-1 zóó lang naar een
raadszetel hunkert en in de Kamer van
Koophandel zoo'n eigenaardige figuur
slaat.
Maar die meneer Bruinsma moet, zelfs
nu, nog wat geduld oefenen.
Eindelijk.... eindelijkdan stond
hij gisteren vóór de poort van het zoo vurig
begeerde paradijs des raads-Maar: hij
mocht er nog niet in! Zijn wachten giste
ren was tevergeefs. Minstens nog veertien
dagen gecluld. Want de raedscoüxmissie,
die zijn geloofsbrieven te onderzoeken had,
is blijkbaar met haar taak niet gereed ge
komen. Haar voorzitter, de heer Klaas de
Vries, vroeg na een half uur beraadsla
ging der commissie namens de commis
sie verlof, haar taak op een nader t-e be
palen tijdstip te mogen voorzetten. Dc
raadscommissie nu was samengesteld uit
do heeren Klaas de Vries, Wierdels, Baas,
Boekman en Wijnkoop. De heer Wierdels
was destijds voorzitter der raadscommissie
van onderzoek naar de corruptiebeschuldi
gingen jegens de neutrale middenstanders.
Het rapport der toenmalige commissie
was niet flatteerend voor de neutrale mid
denstanders en de raa 1 hield hen daarop
uit sommige vertrouw ensposten. Het ligt
voor de hand, verband te leggen tusschen
het niet gereed komen der huidige commis
sie met. haar onderzoek en de beschuldi
gingen van vroeger. Er waren destijds on
der meer beschuldigingen jegens den heer
Bruinsma, dat hij bij de raadsverkiezingen
voor zijn candicLatuur geld had gestort als
mede bij de Statenverkiezingen. Als ik :ne
goed herinner, achtte de commissie van des
tijds de eefste beschuldiging niet juist, de
tweede niet bewezen. Deze zullen dus nu
wel buiten beschouwing blijven.
Alle kans is er dus, dat over veertien da
gen de commissie tot tpelating zal advisee-
ren daar 't per slot nipt aan de commissie
staat te beoordeelen of dc heer Bruinsma
het lidmaatschap waardig is, maar of zijn
papieren in orde zijn. De heer Bruinsma
zalf zal de zuiveringseed moeten afleggen.
Zoo zie ik hem over veertien dagen nog
wel den raad binnenstappen. Maar zóó z'n
entree te moeten maken in den raad lijkt
me al op zich zelf pijnlijk. Ik herinner me
uit de laatste kwarteeuw geen precedent.
GEVANGENISSTATISTIEK OVER 1928.
Daling der bevolking in de strafgestichten.
Bij de algemeene bespreking van ons
strafstelsel, die in de zoo juist verschenen
Gevangenisstatistiek over 1928, gepubli
ceerd door het Centraal Bureau voor de
Statistiek en verkrijgbaar bij de Alg.
Landsdrukkerij, aau de behandeling van
de gegevens betreffende hetgevaugenis-
wezen voorafgaat, worden voor 192S op
den voorgrond gesteld de inwerkingtreding-
van de Psychopatbenwet.ten en de voort
gezette voorbereiding van de reorganisa
tie van het strafstelsel.
De gegevens van het gevangeniswezen
betreffen in de eerste plaat-s de bevolking
in de strafgestichten. De onafgebroken da
ling van 1920 af van het aantal personen,
dat in de gezamenlijke gestichten verblijf
hield, duurde in 1928 voort. De totale be
volking in den loop van 1928 in alle ge
stichten tezamen aanwezig geweest be
droeg in 1928 23491 tegen 25685 in 1927.
In de verschillende gevangenissen werd
in 1928 bij wijze van proef klassikaal on
derwijs gegeven.
De statistiek over 1928 bevat meer me
dedeelingen betreffende het stelsel van
afwijkingen van het gewone gevangenis
regime dan die over 1927. Over het alge
meen wordt door de gevangenen op het
bezit der „afwijkingen" veel prijs gesteld;
zij beschouwen het als een groote straf,
wanneer de afwijkingen hun tijdelijk we
gens wangedrag moeten worden ontnomen.
De volgende afwijkingen blijken in het
algemeen het meest toepassing te vinden:
het toestaan van ruimer gebruik maken
van de kantine en het koopsn van meer
bijzondere kantine-artikelen; langdiuriger
verblijf in de open lucht met verlof om te
rooken. Verder is in vele gestichten het
aantal gevallen van yerleening van de vol-
geiule afwijkingen groot: zich zelf sche
ren?' haar en baard naar verkiezing dra
gen, huiselijker meubileering van de cel,
ruimer gebruik van bibliotheek, toestaan
van een nieuwsblad.
Toepassing der voorwaardelijke invrij
heidstelling had in 1928 in ruimer mate
plaats dan in 1927. T.a.v. 24.86 pet. (1927
18.35 pet.) van degenen, omtrent wie een
beslissing genomen werd, kwam vast te
staan, dat een vervroegde terugkeer in de
maatschappij kon worden toegestaan. Van
het totaal aantal voorwaardelijk in vrij
heid gestelden, wier proeftijd in 1928 ein
digde, had t.a.v. 23 pet. herroeping plaats
tegen 16.4 pet. in l9'27.
GEBRANDMERKTworden nog de paarden voor het Stamboek,
bij de keuring te Roermond. De vereeniging voor dierenbescherming
heeft hier nog een taak te vervullen
Bond van Kath. Meisjesvereenigingen in
het Bisdom Haarlem.
Te Haarlem is de eerste vorgadering
gehouden van den Bond van Katholioke
Meisjesvereenigingen in het bisdom Haar
lem. De tweede zal Woensdag, 2 Juli, ge
houden worden te Rotterdam in het Ge
bouw der St. Jozef Gezellen Vereeniging,
Stationsplein 10, des nam. drie uur.
Aanwezig waren behalve het bestuur
van den Diocesauen Bond en een groot
aantal afgevaardigden van de meisjesver
eenigingen van Haarlem, Amsterdam en
Omstreken; de voorzitter van den Dioce-
sanen Jeugdraad, professor Niekel, raej.
T. van Kersbergen en mej. M. v. d. Kallen
van de Vrouwen van Nazareth.
De voorzitter, rector Timp, opende de
vergadering, deelde mede dat Z. D. II.
Mgr. Aengenent, had besloten de organi
satie van de vrouwelijke jeugd in zijn bis
dom op te dragen aan de Vrouwen van Na
zareth. Deze vergadering, de eerste onder
zijn leiding, zou dus ook de laatste zijn.
Door de adjunct secretaresse, mej. P.
Voss, werd verslag uitgebracht over de
werkzaamheden van den _Bond gedurende
de laatste twee jaren. Kapelaan Leesberg
bracht daarna het financieel verslag uit
en het verslag over het St. Francisca Ro-
mana Liefdewerk.
Mej. M. v. d. Kallen gaf daarna een uit
eenzetting van: Doel, inrichting en werk
wijze van: „Do Graalbeweging". Hierna
werd gelegenheid gegeven tot het stellen
van vragen, waarvan druk gebruik werd
gemaakt.
RECHTZAKEN
SPAARFONDS VOOR BODEM
CULTUUR.
De bestuurders tot vergoeding der
schade veroordeeld.
Curatoren van de gefailleerde stichting
„Spaarfonds voor Bodemcultuur'' hadden
van de vijf bestuurders dier stichting
589.020.79 gevorderd wegens geledeil
schade als gevolg van op lichtvaardige en
zorgeloozc wijze verleenen van credieten
aan de thans geliquideerde scheepswerf
„Akerboom" te Boskoop.
De Haagsche rechtbank verklaarde de
curatoren niet ontvankelijk in hun vorde
ring, maar het Haagsche Gerechtshof heeft
thans beslist, dat het bestuur do credieten
verleende op verregaande roekelooze en
lichtvaardige wijze, hetgeen wanprestatie
oplevert, en veroordeelde elk der bestuurs
leden tot betaling van een evenredig deel
van genoemde schade.
Uw Bcekhoudi/it in Grde
VANAF 5.- PERIHAAND.
Brieven onder No. 134 Bureau v. d. Blad
HET SCHILD.
Het schild der geloofsverdediging ook
do vrouw moet het weten to hanteeren.
Iedero maand verschijnt „Het Schild"
en we weten het allemaal wel in hoeveel
duizenden gezinnen katholiek en niet-
katholiek er telkens weer met belang
stelling naar wordt uitgezien.
Iedere maand brengt ons Nederlandsch
apologetisch tijdschrift een flink aantal
lezenswaardige artikelen op alle mogelijk
gebied, dat in verband staat met de ka
tholieke geloofsleer en de katholieke ge
loofsverdediging; in iedero aflevering be
antwoordt Pater Otten in z'n populaire
vragenbus de meest uiteenloopende kwes
ties en moeilijkheden van katholieke, zoo
wel als van andersdenkende vragenstellers.
In dezen tijd, nu alles wankelt en ver
schuift, nu voelen talloos velen zich aan
getrokken tot de katholieke leer, die vast
staat, wijl ze geankord is in 't woord van
haar Goddelijken Stichter: „Ik zal met U
zijn tot aan het einde der tijden".
Juist de andersdenkenden voelen dit
't sterkste aan omdat zij leven in stroomin
gen en tegenstroomingen, omdat zij het
drijfzand kennen, omdat zij de kenteringen
van 't getij aan de lijve hebben gevoeld.
En met 't bewustzijn van niet te wonen
in een huis op vasten bodem, komt heel
vaak do overtuiging: als er ergens funda
menten liggen, dan kent het katholicisme
ze. Vandaar de groeiende belangstelling
voor onzen godsdienst.
Heeft „Het Schild" iets te zeggen aan
de vrouwen.
Zeer vóel.
En aan de vrouw, wier arbeidsterrein
in hoofdzaak ligt in ;t openbare leven. En
aan de moeder.
De katholieke vrouw van dezen tijd
die zooveel geven kan, wanneer zij liongc-
rigen ontmoet, die smecken om brood
zij moet haar geloof kennen, zij moet be
wust gelooven, weten waarom zij gelooft.
Dat gaat niet zonder studie. Geestelijke
wapenen kan zij niet missen, wanneer zij
strijden moet om het licht in een ziel. Een
rijk wapenmagazijn, dat is „Het Schild".
Lectuur, die doet haar dieper kennen
haar eigen geloof, die brengt haar op dc
hoogte van de geschiedenis van dat geloof,
die belicht de waarheid tegenover dc mc-
nigvoude dwalingen van den menschelij-
ken geest, dwalingen van vroeger cn van
deze tijden.
De vrouw zal die dwalingen ontmoeten,
de werkende vrouw komt. er vaak direct,
vaak indirect mee in aanraking, de moe
der heel dikwijls door haar kind, haar op
groeiende zoon of dochter. Zij moet dc
dwaling kennen, wil zij die weerleggen,
bestrijden, waar zij die ontmoet.
De vrouw, die in aanraking komt met
andersdenkenden en dikwijls velerlei mis
vattingen heeft recht te zetten, de moeder,
die de moeilijkheden begrijpen kan van
haar jongens en meisjes, de vrouw van de
zen tijd nu geloof en ongeloof zoo
scherp gewapend staan tegenover elkaar
zij heeft een schild wel noodig.
„Het Schild". IRMA MEYER.
Proefnummers zijn te verkrijgen aan hot
propaganda-secretariaat vau „Het Schild",
Tuinlaan 66, Schiedam.
WAT ER GEBEURT VOORALEER WE BUSGROENTEN KRIJGEN.
De erwtenpluk is thans in vollen gang en velen vinden er een loontje
in. De kinderen gebruiken hun vrije uurtjes en werken dapper mee
