21ste Jaargang
ZATERDAG 14 JUNI 1930
No. 6617
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
STADSNIEUWS
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnó's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop n verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Kleur bekennen!
Wij, Katholieken, beleven, in oprechte
waarachtigheid, de practische verdraag
zaamheid, waardoor in onzen omgang met
alle weldenkende andersdenkenden niets
is, wat hen kan af stoot en of hun onaan
genaam kan zijn.
Deze verdraagzaamheid spruit voort uit
onze levende overtuiging omtrent anderer
goede trouw, onze waa-rdeering voor al
wat objectief en subjectief, d. w. z. in
de zaak zelve of in de bedoeling goed
kan worden geacht.
Zulk een verdraagzaamheid kan met
zich meevoeren gebrek aan kracht en durf
om positief en in alles onze eigen heilige
overtuiging te beleven; de waarheid, die
wij kennen, ook practisch te beleven als
één en onverdeeld; om: kleur te bekennen.
Dat kan gebeuren, maar dat behoeft
volstrekt niet te gebeuren en dat mag
ook niet gebeuren!
Wij, Katholieken, moeten kleur beken
nen Wij maken voor en na het gebed een
kruisteeken; het dagelijksch leven dringt
ons telkens den plicht op, om in figuur
lijken zin een kruisteeken te slaan, om
ons geloof te belijden
Heb Evangelie, dat wij belijden, komt
telkens in botsing met de practijk van
het wereld-leven. Heb is daarmede niet te
verbroederen!De schrijver Anton van
Duinkerken schreef deze week in de „Tijd"
naar waarheid, „dat het Evangelie wer
kelijk radicaler is dan alle Marxen, Be
hels, Lenins, Mussolini's en andere goden
van den tijd".
Op heel het terrein var. ons particuliere
en openbare leven zullen wij door de le
vende daad bekennen, dat wij Katholiek
zijn.
Mogen wij ons veroorloven, 'ns op één
levensuiting te wijzen, waarin wereld
zonder-godsdienst en daadwerkelijk-gods-
dienstig-zijn tegenovergestelde verschij-
nings-vormen hebben.
Wij bedoelen de „mode", speciaal zoo-
als die zich openbaart in de vrouwen-
kleeding. In d»e mondaine vrouwen-klee-
ding spreekt zich vaak allerduidelijkst uit
een vlak-weg negeeren, miskennen van de
regels der Christelijke moraal.
Men kan in deze óók misdoen door
preutschheid 'en preutschheid, beoefend
door menschen, die bovendien geen tac
tische voorzichtigheid kennen, kan veel
kwaad doen en ergernis wekken.
Maar de strijd tegen de mondaine vrou
wen-kleeding in het algemeen mag niet
worden toegeschreven aan preutschheid!
Dat is kleur bekennen voor de begin
selen van de Katholieke moraal!
VAN HET VATIC A AN.
MONOPOLIE-VERKOOP IN DE
VATICAANSCHE STAD.
Men meldt uit Rome aan de „Msb.":'
Met ingang van 7 Juni j.l. heeft de Va-
ticaansche Stad het monopolie aan zich
getrokken van den verkoop van suiker,
zout, tabak, koffie en sigaren.
Ondanks de kleine prijsverhooging door
het monopolie, zijn de prijzen van deze
artikelen toch vrij aanmerkelijk lager dan
in Italië.
Deze artikelen worden echter alleen
aan Vaticaansche staatsburgers verkocht
en slechts in bepaalde hoeveelheden.
De gouverneur heeft speciale beambten
aangesteld, om misbruiken bij den verkoop
van deze artikelen te voorkomen.
NIEUWE VERSIERING EN INDRUK
WEKKENDE VERLICHTING VAN
SINT PIETER.
Men meldt uit Rome aan de „Msb.":
Zooals bekend is, werd de basiliek van
Sint Pieter voor de heilig- en zaligverkla
ringen van dit jaar nieuw versierd en ge
heel nieuw verlicht.
Alle wanden en nissen, die weleer bij
dergelijke plechtigheden nog niet bedekt
waren, werden thans met gobelins be
kleed. Aan beide zijden van de Cathedra
zijn twee geweldige gobelins aangebracht,
die de wijsheid en sterkte voorstellen.
De andere gobelins zijn met engelen
figuren en bloemen beschilderd.
Hetgeen echter wel het meest de aan
dacht der bezoekers zal trekken, is de
nieuwe verlichting, die door een bekende
firma uit Florence wordt aangebracht.
Vooreerst werden alle kristallen luch
ters vernieuwd en tusschen de pilaren zijn
nieuwe kroonluchters aangebracht.
De zevenhonderd luchters dragen 14.000
gloeilampen. Zij verlichten de geheele ab-
sis der basiliek, den koepel van Michel
Angelo, alle pilaren en nissen; thans eerst
komen de geweldige contouren en vormen
der basiliek tot hun volle recht.
Boven de Confessio hangt een reusach
tige luchter, die alleen reeds vierhonderd
gloeilampen draagt met e-en lichtsterkte
van 2000 kaarsen. Deze lichtweelde wordt
nog versterkt door driehonderd reflecto
ren.
Achter de beelden der ordestichters zijn
gekleurde lampen aangebracht, die een
feeëriek licht rond de figuren uitstralen.
De geheele verlichting bedraagt 3000
kilowatt met een lichtsterkte van 300.000
kaarsen.
Do firma Philips levert tachtig luidspre
kers, die op verschillende punten van de
basiliek worden opgesteld. Hierdoor kun
nen ook in de uiterste hoeken van Sint
Pieter al de plechtigheden, welke zich aan
het pauselijk altaar of de Cathedra vol
trekken, worden gevolgd.
Voor deze nieuwe versiering en ver
lichting werden tot nog toe reeds 300.000
lire besteed. Hierbij komen nog 50.000 lire
voor den koepel en den gevel van Sint
Pieter.
DE HEILIGE VADER AAN EEN
ONGELUK ONTKOMEN.
Naar de „Brusselsche Standaard" meldt,
had de Heilige Vader zich Vrijdag naar
St. Pieter begeven, om er een werklieden-
afvaardiging te ontvangen, toen er een
groot stuk van een monumentaal uurwerk,
waaraan herstellingen werden uitgevoerd,
los geraakte en neerplofte juist vóór den
troon, waarop de Paus was gezeten. Het
brok sprong in stukken; maar niemand
werd gekwetst.
HONGARIJE.
DE HONGERENDE BOEREN
BEVOLKING.
Ernstige waarschuwing aan de regeering.
Wanneer de regeering niet ingrijpt, zal
het in Hongarije tot een boerenrevolutie
komen, voorspelden Woensdag in het Hon-
gaarsche parlement- twee zijner leden, dr.
C. Wolf en graaf Franz Hunyadyi.
Dr. Wolf verklaarde, dat de regeering
niets deed om de van honger omkomende
boeren te helpen, die en masse naar de
uiterste socialisten overloopen.
Als een staaltje van de geestesgesteld
heid der boerenbevolking vertelde dr.
Wolf dat de burgemeester van Ziongrad
den vorigen Zondag een deputatie van
boeren had ontvangen, die hem kwamen
verzoeken toestemming te geven om de
winkels te plunderen ten einde hun "hon
ger te stillen.
Graaf Hunyadyi verklaarde dat do
staat handen met geld verspilde en dat
het grootste gedeelte der bevolking ar-
moede leed. Een van zijn bezadigdste boe
ren had gezegd: „Als dit zoo doorgaat
trekken wij op naar Boedapest en maken
een Boerenrevolutie".
ROEMENIE
ALGEMEENE VERZOENING.
In politieke kringen verluidt, dat de kro
ning van koning Carol tot koning van Roe
menië in September a.s. te Karlsburg (Al-
ba Julia) zal plaats vinden.
Konigin-weduwe Maria van Roemenië
is te Boekarest aangekomen. Koning Carol
en alle leden der koniklijke familie waren
op het station aanwezig. De begroeting
tusschen den koning en zijn moeder was
buitengewoon hartelijk.
Naar verder vernomen wordt, is thans
een volledige verzoening tot stand geko
men, tusschen koning Carol en zijn echtgc-
noote prinses Helena, sedert gisteren ko
ningin van Roemenië. Gisteravond zat de
geheele koninklijke familie aan bij een
door koning Carol gearrangeerde feestmaal
tijd in het slot Cotroceni, die het karakter
droeg van een verzoeningsfeest.
8RITSCH-INDIE
DE ONRUST IN INDIE.
De militaire autoriteiten heben uit Bom
bay een dringend verzoek ontvangen om
onmiddellijk een geheel bataljon ter sterk
te van 500 man te zenden. Uit andere ste
den zouden eveneens troepen ontboden
zijn, waarschijnlijk in verband met het feit,
dat de vozende week de verordening te
gen het posten in werking treedt.
Uit Bombay wordt verder gemeld, dat
Jayant Palal, de hoofdredacteur van het te
Bombay verschijnende congresbulletin, ver
oordeeld is tot twee jaar strenge gevange
nisstraf, wegens het verspreiden van op
hitsende lectuur. De regeering te Bombay
heeft onlangs een verordening uitgevaar
digd, waarbij voor een tijd van twee maan
den het publiceeren van het congresbulle
tin of van ophitsende artikelen verboden
werd.
Volgens berichten uit Nellore, waar on
langs ter gelegenheid van het Moeharram-
feest ongeregeldheden plaats hadden tus
schen Hindoes en Mohammedanen, is de
spanning aldaar nog niet verdwenen. Ge
meld wordt, dat een Mohammedaansche
menigte den Hindoetempel te Thorappadi
zou hebben vernield. De Hindoes namen
wraak door een aanval te doen op de Mo
hammedaansche wijk waar zij twee hutten
in brand staken. De districtsmagistraat
heeft een bijeenkomst van de leiders der
beide bevolkingsgroepen belegd. De leiders
beloofden hun volgelingen tot rede te zul
len brengen.
Toen een vijandige menigte 11 dezer in
het dorp Khaira de arrestatie van plegers
van civiele ongehoorzaamheid wilde belet
ten, voerde de politie een charge uit. De
menigte deed een tegenaanval met knup
pels. Ton slotte ging de politie, na somma
tie, over tot het gebruik van haar vuurwa
pens. Men zou dertien dooden en verschei
dene gowohden hebbfgo told.
CHINA
HET KATHOLICISME IN CHINA.
Tien Chineezen tot priester gewijd.
Op Hemelvaartsdag heeft Mgr. Houiséc
S.J., coadjutor van Mgr. Paris. Vic. Apost.
van Nanking, 10 inlandsche priesters ge
wijd. Een aanzienlijke menigte missionaris
sen en inlandsche priesters was getuige
van deze indrukwekkende plechtigheid
evenals een groote menigte katholieke Chi
neezen, die gelukkig en trotsch waren tien
der hunnen met de priesterlijke waardig
heid bekleed te zien.
Mgr. Constantini, de postolische dele-
gaat in China, heeft door Agentia Fides
bekend gemaakt, dat hij order heeft gege
ven tot instelling eener commissie, welke
den eersten katholiekendag in China zal
organiseeren.
Waarschijnlijk zal Shanghai als congres-
stad gekozen worden. Het congres zal een
officieel karakter hebben en zich speciaal
met de kwestie der jeugdopvoeding en der
katholieke pers bezig houden.
DE KONINKLIJKE FAMILIE.
Diner ten Hove.
Gisteravond waren aan het diner ten
Hove genoodigd alle Commissarissen der
Koningin met hunne eehtgenooten, behalve
de funotionna-ris van Noord-Holland, die
aan het diner te Amsterdam had aangeze
ten.
Défilé voor de Koningin en
Prinses Juliana.
Gistermorgen om tien uur defileerde te
Apeldoorn voor H. M. de Koningin r.n Prin
ses Juliana een afdeeling van het zesde
regiment veldartillerie uit^Leiden, op door-
marseh naar de legerplaats te Oldebrock.
De troepen waren des nachts te Apeldoorn
ingekwartierd geweest. Het défilé geschied
de onder commando van den regiments
commandant majoor J. H. Haitsma Muiier.
H. M. de Koningin, Prinses Juliana en da
mes en heeren der hofhouding hadden bui
ten het groote hek voor het cour plaats ge
nomen en lieten de troepen, voorafgegaan
door een achttal hoornblazers, voorbijtrek
ken. Na afloop betuigde de Koningin haar
groote tevredenheid aan den commandant.
Het verblijf in de legerplaats duurt tot 24
Juni. De terugreis van de troepen ge
schiedt per trein.
INDISCHE MISSIE-VEREENIG ING.
Op de laatst gehouden hoofdbestuurs
vergadering der Indische Missievereeni-
ging was aan de beurt van aftreden de
voorzitter dr. J. G. C. Vriens en de tweede
secretaris, de heer J. L. Th. Sanders. Dr.
Vriens, die elf jaar lang voorzitter was
geweest, meende zich niet meer herkies
baar te moeten stellen. In zijn plaats werd
nu met algemeene stemmen gekozen het
lid van het hoofdbestuur mr. dr. D. Koo
ien.
Ook de heer Sanders stelde zich niet
meer verkiesbaar en in zijn plaats werd
gekozen pater J. v. d. Bergh M. S. C., die
tot heden de functie van adjunct-secreta
ris vervulde.
Nog altijd was er door het aftreden ver
leden jaar November van den heer Ernest
Laane de vacature van penningmeester.
Met algemeene stemmen werd nu gekozen
de heer dr. J. F. A. M. Buffart, die echter
pas tegen het einde va-n het jaar die func
tie kan aanvaarden, zoodat zoolang nog
het penningmeesterschap der Indische
Missievereeniging door den secretaris zal
worden waargenomen.
Volgens het nieuwe huishoudelijke re
glement vormen voorzitter, secretaris en
penningmeester van het hoofdbestuur met
twee vertegenwoordigers uit de provin
ciaal-oversten het dagelijksch bestuur. Als
zoodanig zijn thans aangewezen de hoog-
eerw. pater provinciaa-l der Jesuieten en
die der Redemptoristen, zoodat behalve
door deze twee, het dagelijksch bestuur
der I. M. V. gevormd wordt door mr. dr.
Kooien, voorzitter, dr. J. F. A. Th. Buf
fart, penningmeester en prof. P. G. Groe
nen, secretaris.
DE LANDBOUWCRISIS.
De pachtontwerpen.
Op de vragen van het Kamerlid Van der
Sluis betreffende de pachtontwerpen in
verband met de landbouwcrisis heeft de
minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw geantwoord, dat de omstandig
heden, waarin thans de landbouw verkeert,
de afdoening van de aanhangige wetsont
werpen niet urgenter maken. Intusschen
zal de memorie van antwoord, naar de
regeering vertrouwt, binnen bekwamen tijd
kunnen verschijnen.
De R.-K. Boerenstand.
Een crisis-nummer.
De R.-K. Boerenstand", het bekende or
gaan van den R.-K. Boeren- en Tuinders-
bond, brengt in haar jongste aflevering
een crisis-nummer, waarin de op het de
monstratief. congres te Utrecht gehouden
voordrachten, alsmede een stenografisch
verslag der discussies zijn opgenomen. Dit
lijvig nummer bestaat uit ruim negentig
bladzijden en is verlucht met portretten
der verschillende sprekers en een zestal
spotprenten op het beleid der regeering
inzake de crisis. De suggestieve omslag-
teekening van Joub Rotciv doelt op den
hedendaagschen wantoestand in het land
en tuinbouwbedrijf.
Van het congres gaven wij reeds een uit
voerig verslag.
EERSTE KAMER.
Ontwerp-Winkelsluitingswet.
Verschenen is heb Voorloopig Verslag
der Eerste Kamer over het ontwerp-Win-
kelsluitingswet. Vele leden blijken ernstige
bezwaren tegen het ontwerp te hebben.
Gezamenlijke actie van de drie
Centrales.
De drie centrale landbouworganisaties
hebben een gemeenschappelijk program
ontworpen, waarin middelen worden aan
gegeven ter beperking en verzachting van
de moeilijkheden in den land- en tuin
bouw.
Dit adres is toegezonden aan dc Re-
gcering.
TWEEDE KAMER.
Verhooging der Onderwijsbegroting.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot verhooging der Onder
wijsbegroting 1929 met 5.103.000.
Deze vijf millioei zijn noodig voor de
nieuwe salarisregc'ing, he, herstel van liet
zevende leerpliehtjaar, dc wederinvoering
van de leerlingen schaal van de „techni
sche herziening" enz.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Algeheele verzoening in de koninklijke
familie van Roemenië.
Bij een brand in een school te Kief wer
den verscheidene kinderen gedood. (Bui-
tenl. Berichten, 3e blad).
H. VORMSEL VOOR VOLWASSENEN.
Alle volwassen vormelingen moeten de
onderrichtingen bijwonen die Dinsdag,
Woensdag en Vrijdag 17, 18 en 20 Juni in
de Dekenale kerk (Mon Père) gehouden
worden des avonds om half 9.
EEN HULDEBLIJK
AAN H. K. H. PRINSES JULIANA.
Hier ter stede is gevormd een Prinses
Juliana-Comité, hetwelk de volgende op
roep tot de Leidsche Burgerij richt:
„Do jongste telg uit het Oranjehuis, onze
veelgeliefde en geëerbiedigde Prinses Ju
liana heeft gedurende ruim twee jaren zich
in onze stad ontwikkeld en bekwaamd
voor de zware en verantwoordelijke taak
welke Haar in de toekomst wacht.
Nog leeft krachtig in ons aller herinne
ring de tijd, waarin Zij binnen de muren
onzer oude vestingstad, als zoovele leden
van Hare doorluchtige familie, verwijlde.
Zij wist hier, als overal elders, door Haar
beminnelijk optreden en ongedwongen be
langstelling voor do onderscheideno lagen
en diverse levensuitingen der ganscho be
volking, de harten van talloozen te winnen.
Do onverbrekelijke, historische band tus
schen het Huis van Oranje en do stad Lei
den bestaat sedert eeuwen. Deze werd
zeer versterkt door de belangrijke plaats,
die de Oranjes steeds in het Universiteits
leven van onze stad bekleedden.
De stichting onzer Universiteit in het
jaar 1575 door Prins Willem I, gevolgd
door de studie van verschillende vorstelijke
nazaten aan Neerland's oudste Hoogc-
school en de immer betoonde belangstel
ling voor het Leidsche Universiteitsleven:
dit alles werkte er zeker toe mede, den band
steeds hechter te maken.
De uitmuntende verhouding tusschen het
Huis van Oranje en onze burgerij werd
niet slechts door onze Prinses bestendigd,
doch dank zij Haar hartelijk medeleven,
dat zich niet alleen tot de studentenwereld
beperkte, opgevoerd als nimmer tc voren
Het wekte dan ook geenszins verwonde
ring, dat ter gelegenheid van Hare promo
tie tot Eere-Doctor aan onze Universiteit,
de burgerij op even ongedwongen wijze
blijk gaf van groote en warme aanhankelijk
heid voor dc persoon van onze Prinses.
Uit deze burgerij heeft zich nu een Prin-
ses-Juliana-Comité gevormd, waarvan Bur
gemeester Van de Sande Bakhuyzcn het
oerevoorzitterschap aanvaardde, om het
Vorstenkind, dat in zekeren zin een t ijdlang
een „Leidsche burgeres" in de meest verhe
ven beteekenis van het woord genoemd
kon worden, een herinnering aan Haar
Leidsche jaren aan te bieden.
Het is een voorrecht van zeldzame waar
de in het leven schoone jeugdherinnerin-