YL 21ste Jaargang MAANDAG 26 MEI 1930 No. 6602 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berokend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop n verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit drie bladen V Niet onaardig gezegd! Overdrijving van heb standsverschil is ook in onze kringen meermalen ergerlijk. Wij miskennen niet de werkelijkheid, die aan standsverschil ten grondslag kan liggen. Maar wij veroordcelen alleen de overdrijving in het scheppen van ontelbare standen en de overdrijving ook in de be- teekenis van een bepaalden stond een overdrijving die zich uit in een teveel of tekort aan waardeering van degenen, die tot dien stand behooren. De schrijver van „Oproerige Krabbels" in „Het Volk" nam dezer dagen een loopje met het velerlei standsonderscheid tus- schen de arbeiders onder elkaar. En de schrijver, wiens gespot wij vaak met erger nis lezen, gaf deze keer een niet onaardige typeering van een valsche opvatting van stand, van beschaving: Toen ik jong student was, liep ik eens met een vriend op straat. Ik droeg een bak met gereedschap; hij torste een paar enorme planken. Wij moesten iets vertimmeren aan het tooneel, waarop wij" studenten 's avonds zouden - optreden, allemaal jongens, in.... -Romeo en Julia". Ter wijl wij zoo stapten met onze spullen, kwam er nóg een student aan, een half-verzopen jonker. Hij vroeg mijn vriend op afgemeten toon„Zag, sc'haam je je niet om met planken over straat te loopen?" Waarop mijn vriend prompt antwoordde: „Ik zou me wèl schamen om met jou over straat te loopen Niet onaardig gezegd Ook onder Katholieken is er, helaas, wel een domme valsche schaamte voor een openbaar optreden, terwijl er voor schaam te niet de minste reden is en ook om gekeerd! Een onchristelijke en onbeschaaf de onredelijkheid in de waardebepaling van menschen en dingen BUITENLAND DUITSCHLAND DE RIJNLANDONTRUIMING De ontruiming van de derde zone van hei Rijnland door de Franschen is in vollen gang. Van de 1100 Franschc soldaten, die te Zweibrücken in garnizoen lagen, is Vrijdag de helft naar -Frankrijk teruggekeerd, terwijl de rest morgen vertrekt. Te Worms passeeren ver scheiden treinen met naar Frankrijk terugkee- rende soldaten. In de begrootingscommissie van den Rijks dag heeft de minister voor de Bezette Gebie den, Treviranus, mededeeling gedaan van de termijnen, die voor de ontruiming zijn vastge steld. Voor 31 Mei verlaat tweederde der be zetting de volgende plaatsen: Germersheim, Spiers, Worms en Bingen, voor 17 Juni wor den ontruimd: Kaiserslautern, voor 26 Juni: Trier, Landau en Neustadt, voor 28 Juni Kehl en voor 30 Juni Mainz en Wiesbaden. De meeste troepen zullen echter reeds 21 Juni uit beide laatstgenoemde plaatsen zijn vertrokken ITALIË MUSSOLINI SPREEKT WEER Mussolini heeft te Milaan in tegenwoordig- hei van meer dan 300.000 personen, die zich op het plein voor den Dom hadden verzameld, een rede gehouden. Zijn te Florence en Li- vorno gehouden redevoeringen, zeide hij, had den ten doel en dit doel hebben zij bereikt te verhinderen, dat het Italiaansche volk zou inslapen bij het geblaat der in schaaps- kleederen gehulde wolven en zich morgen bij het ontwaken in tegenwoordigheid van de meer of minder tragische verrassingen der ge schiedenis zou zien geplaatst. Mijn regeering is geen ministerie, doch een regiem, waarvan ik het hoofd en de schepper ben, doch waarvan ik ook de verdediger moet zijn, gezien dat de leerstellingen van dit re giem worden miskend en dat het regiem in zijn leiders en hoofden wordt beleedigd en verguisd. Mussolini herinnerde eraan, dat het juist 15 jaar geleden is, dat Italië zich in den wereld oorlog mengde. Wij vieren dezen dag echter niet om de oude vijandschap weer aan te wak keren, daar wij reeds volledig en oprecht met onze vroegere vijanden zijn verzoend en met sommigen zelfs door hechte vriendschap ver bonden zijn, wij vieren dezen dag, omdat in Mei 1915 de Italiaansche revolutie beginnen is, die van 't Italiaansche volk, in plaats van een toeschouwer, de eenige handelende persoon op het tooneel der geschiedenis heeft gemaakt. Na het ontstaan en het eerste begin van het fascisme in de gedachten te hebben terugge roepen, zeide Mussolini, dat het Italiaansche volk thans eigen heer en meester over zijn lot -is. Wij zijn geheel zeker van onze toekomst, en daarheen richten wij alle onze krachten en bepalen wij al onze energie, want wij zullen ons nooit door de gebeurtenissen laten over vallen. Wij kwamen van Versailles met een ver minkte overwinning, maar wij hebben deze overwinning nog in onze vuist. RUSLAND Df GODSDIENSTVERVOLGING IN RUSLAND Nieuwe bolsjewistische maatregel. Het Nederlandsch christelijk persbureau meldt: Het commissariaat voor groot-Rusland heeft, naar de jongste berichten uit Moskou luiden, een nieuwe registreering van alle reli- gieuse vereenigingen bevolen. Alle kerkelijke organisaties zijn verplicht, zich vóór den eersten October 1930 te laten registreeren, terwijl bij niet-opvolging van dit bevel hun kerkgebouwen (althans voor zoover deze nog open zijn) door de sovjet-autoriteiten gesloten en hun vermogen ten gunste van den staat in beslag genomen zal worden. Bij registreering moeten preciese opgaven over het getal der leden eneen nauwkeu rige lijst over de geldmiddelen aan kapitaal en aan inkomsten, die voor het instandhouden der religieuse instituten noodig zijn, worden Welk gevaar in dezen nieuwen maatregel der Russische godsdiensthaters schuilt, behoeft wel geen toelichting. 8RITSCH-INDIE DE TOESTAND IN BRITSCH-INDIE De politie wilde Zaterdag te Karasji een inval doen in een opslagplaats van onwettig gewonnen zout, doch werd daarin belet door een gröote menigte, die werd uiteengedreven en waarbij verscheiden personen werden ge wond. Terwijl de politie zich in het gebouw bevond, waar groote hoeveelheden zout waren opgeslagen, die in beslag werden genomen, ver zamelde de menigte zich weer voor de opslag plaats en nam een dreigende houding aan. Na dat de politie de menschen met stokken uit eengedreven had, vormde zich een stoet, die onder het slaken van opstandige kreten door de inlandsche wijken trok. Later op den dag werd de orde weer hersteld. De magistraat van het district Soerat heeft een verordening afgekondigd, waarbij het dragen van stokken, lathi's en andere wapens, alsmede samenscholingen van meer dan vier personen in de dorpen Oentadi en Donsegri worden verboden. Te Dacca is de tusschen Mohammedanen en Hindoes bestaande gespannen toestand Zater dag zeer verergerd, doordat men het lijk van een Mohamedaan op straat heeft gevonden. De Mohammedanen beschuldigden de Hindoes er van den man te hebben gedood en trokken met het lijk de stad door. Dit leidde op verschil lende punten van de stad tot vechtpartijen, waarbij een Mohammedaan werd neergestoken De Mohammedanen vielen vervolgens de huizen der Hindoes aan, plunderden ze en sta ken ze in brand, werden echter door de Hin does met stakken teruggedreven. Later deden Mohammedanen, die uit de moskee kwamen een aanval op een Hindoe-tempel, die zij even eens in brand staken. Een aantal Hindoes en Mohammedanen moesten gewond in het zie kenhuis worden ondergebracht. Op het oogen- blik patrouilleeren pantser-auto's en gewapen de politie de stad. Uit Amritsar wordt gemeld, dat 20 personen werden gewond door de ontploffing van een bom op een godsdienstig feest. Onder de ge wonden zijn verscheidene kinderen. CHINA DE OVERWINNING DER NANKING- TROEPEN. Havas melt uit Sjanhai: De nederlaag, die het nationalistische leger den Noordelijken troepen heeft toegebracht, is des te zwaarder, omdat één van de generaals der Noordelijke troepen naar de partij, die de overwinning behaalde, is overgeloopen. Tengevolge van dit verraad is een andere generaal van het Noordelijk leger, die aan de spoorlijn Lin-Hai het opperbevel voerde, ge vangen genomen. BANDIETEN-OVERVAL OP EEN STAD De „Associated Press" meldt uit Sjanghai, dat 500 bandieten een stad in de nabijheid van Suining, in het noordelijke deel van de pro vincie K'iangsoe, overvallen hebben. Ze doodden 100 inwoners en namen er 400 gevangen, om losgeld te krijgen. BINNENLAND WEDEROPBOUW REGALE ABDIJ VAN EGMOND. Vast staat, dat de abdij in haar ouden luister zal verrijzen. Dezer dagen werd in Huize Voorhout .e 's-Gravenhage de jaarvergadering ge houden der Algemeene R. K. Werkgevers- Vereeniging in heb Diocees Haarlem onder voorzitterschap van den heer J. van Vlij- m. te Amsterdam. in deze verg-aering werd van gedachten gewisseld over den toestand van vrouwen en meisjes in de fabrieken en in verband daarmede werd medegedeeld, dat in de groote steden de Graalbeweging met steun der B- IC. Werkgevers heilzaam werk ver richt. Geklaagd werd over de hooge vracht- tarieven der spoorwegen voor goederen, die t.z de grenzen van het land moeten worden vervoerd. Ook werd er op gewezen, dat in dezen tijd van prijsdaling gebleken is, dab de Staatsmijnen niet in t belang van de in dustrie en van het land hebben gehan deld, door met de Duitsche producenten een prijsovereenkomsb aan te gaan, die een beletsel vormt de zoo gewenschte prijsda ling te volvoeren. Ka afloop der huishoudelijke vergade ring hield prof. Nokt uit Warmond een voordracht over de geschiedenis van de stichting, den bloei en de verwoesting van de Regale Abdij van Egmond. De betee- kenis der Abdij uit religieus, cultureel, staatkundig en economisch opzicht werd door spr. aangestipt, waarbij de verwach ting werd uitgesproken, dat wanneer de Nederlandsche Benedictijnen weldra lnm Abdij weer zullen bewonen .zij een grondige studie zullen maken van de be- teekenis der monniken voor ons vaderland. Spr. gaf te kennen, dat het vast staat, dat de Abdij in haar ouden luister zal ver rijzen. Hierop heeft de heer B. J. Koldeweij, architect te Voorburg een met lichtbeel den geillustreerde causerie gehouden over de plannen van den architect Kropholler tot wederopbouw van de Abdij. Volgens den heer Koldeweij is sedert den tijd der Renaissance een steeds toe nemende verwijdering ontstaan tusschen kunstenaar en gemeenschap. De bouwmees ter trok zich terug van de bouwplaats in zijn atelier, ontwierp daar een uitzonder lijke architectuur, die voor den leek steeds raadselachtiger en onbegrijpelijker werd. De groote waarden der bouwkunst, zooals grootschheid, schoonheid in eenvoud, asy- metrische, natuurlijke opbouw werden uit het oog verloren. Dr. Cuypers luidde op heb einde der vorige eeuw het herstel in en bracht op nieuw contact tusschen bouwmeester en leek. Berlage heeft in zijn eerste werken deze lijn doorgetrokken, gevolgd door Kropholler. Spr. toont, na een toelichting der plat tegronden, in het plan der Egmonder Abdij grootschheid, eenvoud en natuurlijkheid, waarmee het zich aansluit bij de traditie der Hollandsche bouwkunst van het ver leden. Beide voordrachten oogstten bij heb tal rijk gehoor levendige instemming. In de vergaderzaal waren de uitgewerkte plan- teekeningen van den heer Kropholler ten toongesteld. De vergadering werd bijgewoond door het bestuur en de leden van den Academi- schen Kring te 's-Gravenhage, en door ver tegenwoordigers van de Sociale Groep van Katholiek Den Haag. KON. BEZOEK AAN AMSTERDAM. Zaterdagmorgen heeft de Koningin een bezoek gebracht aan het Gemeentelijk Ly ceum voor Meisjes. „Zuid" en „West" hebben Zaterdagmid dag van den grootsten rijtoer, welken het Koninklijk Gezin tijdens het huidige be zoek heeft gemaakt, het leeuwendeel voor zich opgeëischt. Ditmaal werd de lange rib 20 kilometer in totaal niet onder broken. Des avonds bezocht de Koninklijke fami lie den Stadsschouwburg ter bijwoning van de galavoorstelling van „Een huwelijk on der Lodewijk XV'. De Koningin droeg een avondkleed van goud-brocaat, het kapsel getooid door de tiara met diamanten bezet, haar in 1918 als nationaal huldeblijk aan geboden. Prinses Juliana droeg een licht blauwe avondjapon, dc Prins de generaals uniform. Zondagmorgen heeft de Koninklijke fa milie den jeugddienst in de Nieuwe Kerk bijgewoond, waar ds. W. van Limburgh voorganger was. Ten slotte had Zondagmiddag de tradi- tioneele Zondagsche rit-fmet-do-jookeys plaats. Ondanks het slechte weer werd do geheele toer weder in open rijtuigen ge maakt. De rit werd onderbroken door oen bezoek aan de Rodin-tenrtoonstelling in het Stedelijk Museum en de voorjaarstentoon stelling in „Arti". Vanmorgen is de Koninklijke Familie om 7.50 per trein uit de hoofdstad vertrokken. Men meldt ons uit Amsterdam nader: Het Koninklijk bezoek aan de hoofdstad is weer voorbij. Hedenmorgen tegen 10 uur heeft de Koninklijke familie met groot ceremonieel de stad verlaten. Tegen half tien kwamen op den Dam de rijtuigen. Het eere-escorte huzaren stond reeds opgesteld en ook de eerewacht der mariniers kwam in het geweer. Even half tien verscheen de Koninklijke familie. Tusschen een breede haag men schen werd langs het Damrak naar het Station gereden, waar zich op het plein een vrij groote menschenmenigte verza meld had, die het Koninklijk gezin harte lijk toejuichten. Op het perron waar een extra trein met heb Koninklijk salonrijtuig gereed stond, werd het hoogc gezelschap door verschillende autoriteiten uitgeleido gedaan. Nadat de Koningin zich enkele oogenblikken met den burgemeester had onderhouden en met de Prinses afscheid had genomen van den Prins die achter bleef, werd heb salonrijtuig bestegen. De brein vertrok om 9.50 uur. De Koningin en de Prinses zouden tot Hilversum per trein rijden en vandaar de reis per auto vervolgen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Weer een redevoering van Mussolini te Milaan. Een nieuwe maatregel tegen de kerke lijke organisatie in Rusland. De Zeppelin te Rio de Janeiro geland. (Telegrammen). BINNENLAND. Het 25-jarig bestaan van de R. K. Staatspartij. De feestvergadering te Utrecht (2de blad). Wederopbouw van de abdij van Egmond (lste blad). Een felle fabrieksbrand te Kaatsheuvel. (Gem. Berichten, 3de blad). HULDIGING VAN JAC. WIJSMAN. Zondagavond stroomde het groote Bonds- gebouw te Lisse vol. Wij zagen alle gees telijken van beide parochies, de besturen van bijna alle organisaties, afgevaardigden van het hoofdbestuur van St. Deus Dcdit. waaronder de bondsvoorzitter A. J. Loer akker en nog vele anderen. De eenvoudige Wijsman moest gehuldigd worden. Vijf en twintig jaren lang was hij bestuurder ge weest van de, groote landarbeiders verr :mi- ging „St. Isidorus". En men wilde hem nu eens op den voorgrond plaatsen Wethou der Warmendam met voorzitter van der Vlugt gingen hem 's avonds afhalen en onder de forsche tonen der „Kolping"- muziek trad de feesteling met zijn familie de versierde Bondszaal binnen. Al spoedig trad ook pastoor Sentenie dc zaal in en nam als eerste spreker het woord en sprak een warm en waardeerende hulde uit, waarna hij ten slotte nog een „verrassing" mededeelde. Wat deze verrassing was la ten wij onze lezers raden, maar wij willen ZONDAGMORGEN begaf H.M. de Koningin zich met H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Hendrik te voet van het Paleis naar de Nieuwe Kerk, om daal den dienst bij te wonen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1