21ste Jaargang
VRIJDAG 23 MEI 1930
No. 6600
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
S)e£cicbclve6ouAomt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voornitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen F
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden
het dubbele van het tarief
n wordt
berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop n verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vier bladen
Een socialist en een christen
Een Christen heeft tot plicht, óók voor
de stoffelijke nooden van zijn medemensoh
te hebben open oog en open hart prac-
tisch gezegd: open portemonnaie.
De door de Christenen gevoerde politiek
heeft óók ten doel, de stoffelijke welvaart
te bevorderen, in den meest uitgebreiden
zin.
Maar daarom is iemand, die inderdaad
meevoelt met de nooden van zijn mede
mensch, en die een gezonde welvaartspoli-
tiek voorstaat nog geen Christen!
Dit is een eenvoudige waarheid, welke
eigenlijk tè eenvoudig moest zijn, om er
aan te herinneren.
Zulk 'n herinnering schijnt echter voor,
slechts de oppervlakte der dingen rakende,
zwevende zielen niet geheel en al overbo
dig.
Zoo zijn er, die na het verscheiden van
Troelstra, om een werkelijk gegronde
waardeering te uiten, de absoluut onge
gronde bewering waagden, dat Troelstra
toch eigenlijk Christen was
lil soortgelijken geest zou zich zelfs heb
ben geuit de Amsterdamsche predikant dr.
J. G. Geelkerken. Volgens „Het Volk"
het blijft voor rekening van dit orgaan
heeft deze dominé Zondagavond onder de
godsdienstoefening in zijn kerk gesproken
over Troelstra's verscheiden; en wij lezen
in genoemd blad:
Hij herinnerde er daarbij aan, dat
enkele dagen tevoren een groot man
ten grave was gebracht. die, hoewel
hij volgens veler oordeel (de redenaar
zou daarover geen vonnis of uitspraak
doen) geen christen was geweest, daad
werkelijk in zijn gansche leven had
betoond in daad en woord wat voor
genaamde christenen taak en roeping
Wie, die ook nog maar eenigen positief
godsdienstigen inhoud geeft aan het be
grip Christen, twijfelt 'n oogenblik aan de
juistheid van de uitspraak, dat Troelstra
geen Christen was 1('n Uit
spraak, die, natuurlijk, niet in 't minst ?n
vonnis is).
In 't slot van 't hier geciteerde komt
veronderstellende, dat het juist weer geeft
typeerend uit de onlogische verwarring,
welke wij in den aanvang van dit artikel
signaleeren. Nogmaals:
Taak en roeping van Christenen van
geestelijken en leeken is inderdaad,
ook te voelen, te arbeiden, te offeren voor
de stoffelijke belangen hunner mede-men-
sohen. Maar dat alléén maakt hen niet tot,
stempelt hen niet als ChristenenEen
Christen heeft ook andere plichten, hun
oorsprong vindend in Christus' wil en wet,
heeft ook een ander doel, dat zijn le
vensdaden draagt
Ge ontvangt op een avond twee bezoe
kers; een er van is een uwer goede be
kenden uit tientallen, de ander is een van
uw enkele vrienden, misschien wel uw
eenige vriend. Beiden hebben bij hun be
zoek tot doel, om, van uwe gulle gastvrij
heid profiteerend, in uw prettig gezel
schap een aangename ontspanning te ge
nieten. Dit is een doel, dat beiden zich
ook gerust mógen stellen zooals van
zelf spreekt.
Maar ge moet hen teleurstellen. Ge
hebt niet op bezoek gerekend en kunt hun
niet dat voorzetten, wat zij eigenlijk ver
wachten. En, daarenboven, tengevolge van
een of andere teleurstelling, die u heeft
aangegrepen, is uw stemming niet opge
wekt noch opwekkend. Ge zit zoo men
dat wel noemt in de put. Er ligt een
neerslachtigheid over u; ge doet uw best
uw bezoekers bemerken 't wel er on
der uit te komen, maar dat gelukt u niet
gemakkelijk.
En de eene bezoeker, een uwer goede
bekenden, weet al gauw een reden te vin
den, om aan uw gezelschap te ontkomen;
hij kan immers het doel, dat hij met zijn
bezoek ten uwent beoogde, nu veel beter
in een café bereiken; daar is 't veel pret
tiger. Maar de ander, uw vriend, denkt er
niet over, heen te gaan; hij vergeet, dat
het doel van zijn komst was zichzelf een
prettigen avond te geven, en tracht nu, om
uw gedachten in een andere atmospheer te
brengen. En, hoewel dat niet zoo gemak
kelijk gaat en ook niet geheel wil slagen
hij prijst zich gelukkig, dat hij bij u is
gekomen en dat ge niet in een neerslachti
ge stemming alleen zijt gebleven. Hij heeft
de blijde voldoening, dien avond niet be
ter te hebben kunnen besteden.
Dat is een vergelijking, waarin men
ziet, dat twee personen oogenschijnlijk
precies hetzelfde doel kunnen hebben en
toch in hun bedoeling zoo onoverbrugbaar-
breed van elkaar af kunnen staan.
Zóó de godsdienstlooze socialist en de
geloovige Christen, die beide ernstig stre
ven naar stoffelijk welvaart voor de
menschheid
DUITSCHLAND
DE TOENEMENDE WERKLOOSHEID.
Evenzeer als in Engeland begint in
Duitschland de toeneming van de werk
loosheid steeds meer te nijpen. Bij de re
geering en de regeeringspartijen is dan ook
den laatsten tijd herhaaldelijk onderwerp
van beraadslaging geweest de oude vraag
hoe de werkloozenverzekering moet worden
gesaneerd wil men do rijksbegrooting, bij
het toenemend aantal steuntrekkers, niet
totaal ontwrichten. Gisteren hebben weer
conferenties plaats gehad tusschen den
rijkskanselier, den minister van Arbeid en
den minister van Financiën.
De toestand op de arbeidsmarkt is sinds
het vorige jaar weer slechter geworden.
Op 1 Mei waren er 754.000 werkloozen en
ondersteunden meer dan op 1 Mei '29. Het
verzekeringsinstituut schat het aantal
werkloozen voor '30 op 1.5 millioen, welk
groot aantal door deskundigen nog te ge
ring wordt geacht.
Als redmiddel" overweegt men weer ver
hooging van de bijdrage (men weet, dat
onder het kabinet-Müller een verhooging
van de bijdrage van 3 1/2 tot 4 pet. werd
verworpen). Thans is sprake van een ver
hooging van 3 1/2 tot 4 1/2 pet-.!
Ook is de. gedachte aan een „noodoffer"
weer opgedoken.
Zoowel de minister van arbeid Steger-
wald als de minister van financiën Mol-
denhauer moeten het erover eens zijn, dat
er een verhooging van de bijdrage met een
percent moet komen.
Men verwacht in dien geest spoedig re-
geeringsvoorstellen.
Berlijnzonder hoofd.
Nu dr. Böss is ontslagen als burgemees
ter en bet nog wel een maand of drie kan
duren alvorens de beslissing in hooger be
roep volgt, maakt men zich bezorgd over
het feit, dat de rijkshoofdstad zulk een
langen tijd zonder hoofd zal zijn. Immers
waarnemend burgemeester Scholz, die
reeds zooveel maanden de groote verant
woordelijkheid getorst heeft, is met ziekte
verlof. Verschillende hooge gemeenteamb
tenaren zijn om verschillende redenen bui
ten dienst. Dit wordt een onmogelijke toe
stand geacht, zoodat men rekening moet
houden met den oisch van de bevolking,
dat op een of andere wijze daarin wordt
voorzien.
FRANKRIJK.
BRIANDS VEREENIGDE STATEN.
De koele ontvangst.
In het rapport van Albert Thomas, den
directeur van het Internationaal Arbeids
bureau, dat aan de internationale arbeids-
conferentie zal worden voorgelegd, geeft de
samensteller in scherpe bewoordingen zijn
vrees te kennen, dat weldra, wanneer de
staten voortgaan conferenties buiten den
Volkenbond te houden, zooals de vlootcon-
ferentie van Londen en de Locarno-confe-
rentie en' voorts wanneer de idee van
Briand voor een Europeesche statenbond
wordt verwezenlijkt, zoowel de arbeidsor
ganisatie als de Volkenbond leege organen
worden, die alleen nog zullen dienen om
DE BEROEMDE JEANNE D'ARC-
FEESTEN zijn dit jaar weer te Com-
piegne gehouden. De vertolkster der
heldenfiguur in de stoet.
de elders genomen besluiten goed te keu
ren. Wanneer het arbeidsbureau aan zijn
doel, het ideaal van Wilson, wil beantwoor
den, moet men het niet verzwakken.
De gewezen Fran-' l4 premier Herriot,
die, zooals bekend, burgemeester van Lyon
is, heeft een rede gehouden over Briand's
memorandum. Herriot zeide te vreezen, dat
men in den laatsten tijd wat internationale
politieke verdragen betreft wat te veel van
het goede heeft gehad. Men denke slechts
aan de mislukkingen ten opzichte van
douaneverdragen en ontwapeningsaccoor-
den. Daarom achtte hij het beter eerst een
gemeenschappelijke arbeidsorganisatie te
stichten, waarin de vertegenwoordigers der
Europeesche landen kunnen werken aan de
regeling hunner geschillen. Het doelmatigst
zou zijn, zoo besloot Herriot, wanneer men
eerst internationale verdragen sloot tot
veimiindering der werkloosheid, voor unifor
me regeling van het postwezen, spoorweg
verkeer, autc en vliegverkeer, en ten slotte
voor de radio. Op deze technische gebieden
is misschien het gemakkelijkst iets werke
lijk Europeesch te bereiken.
SPANJE.
DE KONING IN CATALONIE.
Koning Alfonso bevindt zich momenteel
te Barcelona voor een veertiendaagsch be
zoek.
De koning is vergezeld van de koningin
en de geheele koninklijke familie met uit
zondering van den troonopvolger, den In
fant Jaïme.
Aan het koninklijk bezoek aan de hoofd
stad van Catalonië, het brandpunt der on
afhankelijkheidsbeweging, wordt groote
politieke beteekenis gehecht. Het wordt
beschouwd als een ernstige poging van
het nieuwe bewind om do Catalanen voor
zich te winnen. De monarchisten te Madrid
hebben zich beijverd om van tevoren reeds
een plechtig karakter aan de reis te geven
door de koninklijke familie bij haar vertrek
een grootsche ovatie te bereiden. Te Barce
lona hadden de autoriteiten in proclama
ties de Catalanen herinnerd aan de jong
ste amnestie aan de leiders der Catalaan-
sche propaganda, eraan toevoegend dat
het moment was gekomen om waardeering
te toonen voor de verzoeningsgezindheid
der Kroon. Duizenden juichten de konink
lijke gasten dan ook bij hun aankomst toe.
Op het program staan tal van plechtig
heden, welke er op zijn berekend om de
Catalanen nader tot het koninklijk huis te
brengen, o.a. een door den koning bij te
wonen Catalaansch concert, waarop liede
ren zullen worden gezongen, die tijdens de
Dictatuur verboden waren.
Toch moet worden afgewacht of dit alles
de gewenschto uitwerking zal hebben. De
toon der pers is vrij koel, en de Liga Cata-
lanista, vooralsnog de machtigste politieke
organisatie in Catalonië, toont zich weinig
toeschietelijk, evenmin naar van zelf
spreekt de Accio Catalana, een republi-
keinsche organisatie.
Het bezoek aan Barcelona zal worden
gevolgd door een bezoek aan alle steden
der provincie.
ITALIË
MUS60LINI TE MILAAN.
„Wie heeft alles gedaan?"
„Dc duce!"
Gisteren bezichtigde Mussolini te Milaau
wederom verschillende instellingen. Voor
de Milaneesche arbeiders hield hij een groo
te redevoering, waarin hij o a. verklaarde,
dat de fascistische regeering in de acht
jaren van haar bestaan zich steeds het
lot der arbeiders ten zeerste had aange
trokken.
Op de vragen van Mussolini: „Wie heeft
in 1923 de achturenwet tot stand gebracht?
Wie heeft den arbeidstoeslag gedurende
den tijd van zwangerschap verhoogd? Wie
heeft de gedwongen verzekering tegen de
tuberculose ingesteld?" antwoordden de
verzamelde arbeiders telkens eenstemmig:
„De Duce!"
„Dit echter", ging Mussolini voort, „is
nog slechts een gedeelte, de fascistische
heerschappij heeft arbeid en kapitaal op
gelijken trap gezet, met gelijke rechten,
en gelijke plichten. Iets dergelijks is in geen
enkel land tor woreld geschied".
Na nog gewezen te hebben op het groote
aantal werkloozen in Engeland, besloot
Mussolini met de vraag: „Aan wie behoort
het recht op den arbeid?" Waarop de ge
heele vergadering wederom eenstemmig:
„Ons", schreeuwde.
BRITSCH-INDIE
DE TOESTAND IN BR. INDIE.
Troepen naar Surat.
De toestand in Indië blijft zioh nog
steeds ernstig ontwikkelen. In de haven
stad Surat, 80 K.M. ten Noorden van
Bombay gelegen, zijn gisteren 250 cavala-
risten onder bevel van een overste aange
komen, die geheel van oorlogsuitrusting
zijn voorzien en 5 pantserauto's en een
zeer groot aantal machinegeweren bij zich
hebben. De troepen hebben in do nabij
heid van het hoofdkwartier der politie hun
tenten opgeslagen. Aangezien de Britsche
autoriteiten een scherpe censuur uitoefe
nen, is nog niet bekend welke gebeurtenis
sen aanleiding tot het zenden van deze
troepen zijn geweest. Van het station Ka
rachi zijn groote hoeveelheden dynamiet
uit een spoorwegwagen verdwenen. Het
onderzoek door de politie leverde geen
resultaat op. Te Bombay vond onder lei
ding van den afgetreden voorzitter der
wetgevende vergadering Patel dc grootste
tot nog toe gehouden massa-demonstratie
plaats, waaraan naar schatting 100.000
personen deelnamen. Behalve Patel voer
den nog 50 andere sprekers het woord.
De redevoeringen werden met behulp van
luidsprekers verstaanbaar gemaakt.
Een run op de bank
van Indië.
Gisteren begon, naar uit Bombay ge
meld wordt, een ware ruu op de bank van
Indië. Niet alleen te Bombay maar ook in
vele andere plaatsen werden bij de filialen
van de bank groote bedragen aan geld en
waarden opgenomen. Alleen de bank van
Indië te Bombay betaalde gisteren in to
taal 500.000 pond sterling uit. Slechts bij
de filialen te Calcutta en Allakabad kwam
geen bijzondere drukte voor.
Gewijzigde tactiek.
De oorlogsraad van het Indische con
gres is tot de conclusie gekomen, dat de
kleine aanvallen op de zoutdepots nutte
loos zijn.
Besloten is derhalve in dc toekomst
massa-aanvallen te organiseeren. Zulk een
aanval is beraamd te Dharasana, doch de
datum er voor is nog niet bekend ge
maakt.
Naar uit Pesjawar wordt gemeld, zijn
bij een luchtbombardement een groot aan
tal aanhangers van den hadji van Toe-
rangzai gedood of gewond.
DE CRISIS IN DEN LANDBOUW.
Een steunmaatregel van de regeering.
Binnenlandsch vleesch
voor het leger.
Naar de „Msbd." verneemt, heeft de
Minister van Defensie bepaald, dat bij de
eerstvolgende aanbesteding voor het le
veren van vleesch aan het leger alleen
binnenlandsch vleesch in aanmerking mag
komen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Toenemende werkloosheid in Duitsch-
De toestand in Britsch-lndië blijft zich
ernsSig ontwikkelen.
De „Graf Zeppelin" gisteravond te Per-
nambuco geland. (Luchtv. 2de blad en Te
legrammen).
Men maakt zich ongerust over het lot van
Amy Johnson, van wie geen berichten ont
vangen werden. (Luchtvaart, 2do blad).
BINNENLAND.
Door de Tweede Kamer zijn gisteren de
wets-ontwerpen tot wijziging der Ongeval
lenwet 1921 van de Land- en Tuinbouw-
ongevallenwet 1922 z. h. s. aangenomen.
(3de blad).
Bij Kon. Besluit zijn benoemd de afge
vaardigden van Nederland naar de 14e In
ternationale Arbeidsconferentie te Genève
(lste blad).
Bepaald is, dat voortaan voor het leger
uitsluitend binnenlandsch vleesch mag
worden gebruikt, (lste blad).
Mgr. F. Evers neemt ontslag als hoofd
aalmoezenier en zal worden opgevolgd
door aalmoezenier J. Noordman (L. en V.,
3de blad).
Dreigend conflict in de sigaren-industrie
(lste blad).
Een kassierskantoor te Breda heeft zijn
betalingen gestaakt. De kassier spoor
loos verdwenen. (Gem. Berichten, 2de
blad).
DE VEERTIENDE INTERNATIONALE
ARBEIDSCONFERENTIE.
Nederlandsche afgevaardigden.
Bij Kon. besluit van 12 Mei zijn tot le
den van de afvaardiging van Nederland
naar dc 14de Internationale Arbeidscon
ferentie, welke op 10 Juni a.s. te Genève
is bijeengeroepen, benoemd:
tot afgevaardigde der Nederlandsche
Regeering, tevens voorzitter der delegatie
dr. W. H. Nolens, Minister van Staat, voor
zitter van den Hoogcn Raad van Arbeid,
voorzitter van den Mijnraad; tot afge
vaardigde der Nederlandsche 'Regcering
dr. E. Moresco, oud-vice-president van den
Raad van Nederlandsoh-Indië;
tot afgevaardigde, vertegenwoordigende
de Nederlandsche werkgevers, F. L. van
der Bom, voorzitter van de Christelijke
Werkgeversvereeniging te Amsterdam;
tot afgevaardigde, vertegenwoordigende
de Nederlandsche arbeiders, G. J. A. Smit
Jr., voorzitter van den Ncdcrlandschon
Bond van Handels- en Kantoorbedienden,
secretaris van dc Internationalo Federatie
van Handels- en Kantoorbedienden.
Tot technische raadsleden van de rc-
geeringsafgevaardigden: mr. N. C'. Couvée
referendaris bij het Departement van Wa
terstaat; dr. B. J. Ha-ga, hoofdambtenaar
bij het Departement van Binnenlandsch
Bestuur in Nedcrlandsch-Indië; H. L.
Scholte, hoofdinspecteur van den arbeid,
toegevoegd aan den directeur-generaal
van den arbeid; Raden Adipati Ario Soe-
jono, oud-regent van Pasocroean thans lid
van het college van gedelegeerden uit den
Volksraad; mejuffrouw mr. G. J. Stem
berg, referendaris bij het Departement van
Arbeid, Handel en Nijverheid, tevens se
cretaris der afvaardiging.
Tot technische raadslieden van den af
gevaardigde voor de werkgevers: dr. J. F.
A. M. Buffart, oud-voorzitter van den A.
V. R. O. S. te Medan; mr. A. Haex, di
recteur der Maatschappij tot Exploitatie
van Limburgsche steenkolenmijnen te
Heerlen; mr. P. W. J. H. Cort van der
Linden, secretaris van de Afdeeling „Ne
derland" der Intern. Organisatie Van In
dustrieel e Werkgevers, algemeen secreta
ris van het Verbond van Nederlandsche
Werkgevers, toegevoegd lid van den raad
van beheer van het internationaal Arbeids
bureau; J. Mous, chef van de sociale afdee
ling der Staatsmijnen in Limburg.
Tot technische 'raadslieden van den af
gevaardigde voor dc arbeiders: J. Nauta,
lid van het dagelijksch bestuur van het
Christelijk Nationaal Vakverbond, voor
zitter van de Nederlandsche Vereeniging
van Christelijke Kantoor- en Handelsbe
dienden te Amsterdam; Jos. Pelzer, secre
taris van den Ncdcrlandschon Roomsch-
Katholieken Mijnwerkersbond te Heerlen;
Hadji Agoes Salim, ondervoorzitter van
de Vereeniging „Sarckat Islam" tc Welte
vreden; P. J. S. Serrarens, bestuurslid van
het Roomsch-Katholiek Werkliedenver
bond in Nederland, secretaris van het In
ternationaal Christelijk Vakverbond te
Utrecht.
