LEIDSCHE COURANT
VOOR HUIS EN HOF
ALLERLEI
RANDSCHORTEN
INDANTHREN
KLEUREN
TUINSLANG
Dameskousen z|d
iteileer! in dc „Leidsche
HET NU
STIKSTOFMESTSTOFFEN.
Gedurende tientallen jaren was Chili-
salpeter de stikstofmeststof op de mest-
stofferunark. Wel had men nog zwavelzu
ren ammoniak, een bijproduct van de gas-
en cokesf a brieken, maar de productie
hiervan was beperkt. Chili-salpeter be-
heerschte de markt en was derhalve duur.
Zij wa-s echter onmisbaar, en men maakte
zich bevreesd, dat de salpeterlagen in Chili
die hoewel groot, natuurlijk niet onbeperkt
waren, binnen afzienbaren tijd uitgeput
zouden zijn. Het werd ons voorgerekend
hoe lang dit hoogstens zou duren, daar
buitengewoon groote hoeveelheden ver
scheept werden naar Europa en Amerika,
Japan en Indië. Maar die vrees en be
zorgdheid waren voorbarig. Want op dit
oogenbirt kan Chili aan alle aanvragen
nog gemakkelijk voldoen en zou het gaar
ne nog meer afleveren. De overheersehing
van de Chili-salpeter is bovendien geëin
digd. Nieuwe stikstof bronnen zijn voor de
bemesting onzer cultuurgronden geopend.
Een onuitputtelijke stikstofbron heeft men
dienstbaar weten te maken, n.l. de atmos
feer, de lucht, die voor niet minder dan
4/5 uit stikstof bestaat. Dat is evenwel
vrije, niet gebonden, stikstof, welke de
planten niet kunnen opnemen. Maar de
wetenschap der scheikunde heeft ons ge
leerd die vrije stikstof vast te loggen in
een stikstof zout: Kalksalpeter, of Norge-
salpeter (Norge Noorwegen). In Noor
wegen deed men dit het eerst: in een
electrische verbrandingsoven werd de
luchtstikstof verbrand; men kreeg dan een
stikstofoxyd, dat met water salpeterzuur
geeft, en dit salpeterzuur vormde met kalk
het zout, dat wij nu kennen als kalk- of
Norge-s al peter. De benoodigde electriciteit
werd eerst opgewekt door vallend water,
waardoor de productie te gering bleef om
in de behoefte van land- en tuinbouw te
voorzien. Later, in den oorlog, werden in
Duitschland nieuwe methoden gevonden,
zoodat thans de Chili-salpeter een zeer
ernstige concurrentie wordt aangedaan.
Waartoe ook nog bijdraagt de omstandig
heid, dat er methoden zijn gevonden,
waarbij ammoniak wordt bereid uit haar
grondstoffen: waterstof cn stikstof, de
laatste ook al weer uit de lucht, terwijl
voorts de cokesfabrieken het gewonnen
gas niet enkel meer aanwenden voor ver
lichting en verwarming, maar ook voor
andere scheikundige doeleinden, en één
hiervan is het maken van zw. ammoniak.
Ook in ons land worden reeds groote
hoeveelheden zw. ammoniak vervaardigd:
in de staatsmijn Maurits b.v. 11000 K.G.
per uur! 't Zal niet lang meer duren of
ons land zal in zijn eigen behoefte aan
stikstof voor bemesting kunnen voorzien.
Welke koolraap de beste? Het instituut
voor plantenveredeling te Wageningen
noemt als zoodanig: 1. Wilhelmsburger
koolraap: 2. Friesche koolraap; 3. Witte
van Aubigny. De Wilhelmsburger is eën
mooie, gelijkvormige, best opbrengende
geelvliezige koolraap, welke algemeenin
den smaak valt, zeer gemakkelijk is to
rooien en weinig misvormingen geeft. Bij
een bewa rings proef bleok deze raap het
best houdbaar. BornV Friesche koolraap
is ook geelvliezig, iets minder gelijkmatig
van vorm en ook wat lastiger te rooien.
Bij een bewaringsproef voldeed deze soort
minder dan de eerste. De Witte van
•Aubigny gaf aanmerkeijk meer dan 1 en 2,
na-ar is wit, en heeft velé onaangename
ïigenschappen. Zoo is deze raap onregel-
nafcig met vele wortels- en vertakkingen,
velke diép in den grond gaan. Het rooien
gaat daardoor lastig. Veel lang- en meer-
halzige komen voor.
Zonlicht voor kuikens. Dat hoenders en
kuikens voor hun groei en gezondheid ook
licht noodig hebben, weet thans iedere
kippen'houder: men zie maar eens naar de
duizenden doelmatig ingerichte hoender
hokken! Toch is men hier nog niet waar
men wezen moet. Behalve uit een 7-tal ge
keurde lichtstralen bestaat het witte zon
licht uit nog vele niet-gekleurde licht- en
warmtestralen die men ultra-violette stra
len noemt. Deze gaan maar voor een ge
ring deel, voor slechts 10 pt„ door gewoon
ta-ge zullen voorkomen. Wil men beslist
gewaarborgd zijn voor een goede kwaliteit
dan late men de laatste zes woken der
mestperiode na vischmeel te voederen; of
men gebruikte een vetarme vischmeel soort
van goede kwaliteit.
Snel recht. Snel en goedkoop recht,
waar is dat te vinden? In ons land zeker
niet. Toch zijn er nu en dan voorbeelden
van snel reebt te vermelden. Op 14 Maart
j.l. kwam op 't kantoor van een rechtskun
dig Bureau voor den landbouwer, in 't
Noorden van ons land, een landbouwer,
die in 't bezit bleek te zijn van een goed
huurcontract, en nochtans door den tegen-
woordigen huurder der boerderij niet werd
toegelaten. De laatste beweerde, dat hij
opnieuw had gehuurd; hiervan was ook
wel ernstig sprake geweest, maar een con
tract was niet geteekend. De rechtzaak
werd door de arr. rechtbank te Groningen
beslist in kort geding, waarbij een voor-
loopige beslissing werd genomen, die tot
nadere voorziening van kracht blijft. Bin
nen 6 dagen nadat, de zaak werd aange
vraagd viel de bpslissing, en wel ten gun
ste van vermelden landbouwer.
Rupsen in vruchtboomen kan men ver
nietigen (verbranden) met behulp van een
ouden stalbezem, gedoopt in teer, beves
tigd aan een langen stok.
Vóór het melken moet de uier eerst
worden gewreven, opdat alle stof eerst
op den grond valt. In den rusttijd, als er
niet gemolken wordt, kunnen zich in het
slot-gat van de speen vele bacterieën op
hopen. De eerste stralen doe men daarom
weg, zij bestaan toch goeddeels uit water,
glas heen. En nu hebben proeven bewezen,
dat die ultra-violette stralen niet ont
beerd kunnen worden. Achter glas onge
sloten, krijgen gevoelige kuikens verlam
mingsverschijnselen, ze groeien slecht, of
gaan dood. Nu heeft men gefabriceerd z.g.
callonglas, ook glas, vitrex en vita.gla-s ge-
heeten, dat genoemde stralen voor 25 pCt.
doorlaat. Achter dit glas bleven de dieren
gezond en verdwenen de ziekte- en ver-
zwakkmgs-verschijnselen. Wij zijn be
nieuwd of deze glassoort algemeene toe
passing zal vinden,
De melkmachine „Egle". Een melkma
chine is, of was, tot dusver duur; dit was
zeker een dor redenen, waarom ze niet'
meer werd aangetroffen. Den laatsten tijd
zijn de prijzen gezakt, en „Egle" is een der
goedkoopste apparaten, misschien wel het
goedkoopste. Zij kost slechts f 75.Men
vertelt ervan (in het prospectus) dat deze
machine geen kracht eischt, elke koe
melkt zich zelf. Prof. Martiny te Halle
nam er een proef mee: één koppel werd
gemolken met de hand, een andere met
de „Egle". De laatste koppel was er spoe
dig slechts aan toe: na een week of acht
waren van de 60 uierkwartieren 5S aan
getast door streptococoencastitis, bij den
anderen koppel kwamen maar twee aange
taste kwartieren voor. De oorzaak is hier
in te vinden, dat buisjes in de tepel-
opening worden gebracht, zoodat de strep-
toc-coen een schitterende gelegenheid
hebben om den uier binnen te dringen.
Emeltschade. De emelten doen hier en
daar weer van zich spreken. Hoe kan
men zo bestrijden? Op de volgende wijze:
voor een hectare (bunder) grond neme men
één Kilo Parijsch groen (bestel het bij uw
coöperatie) en vennenge dit met 25 kilo
zemels; doe er zooveel water bij dat de
massa juist vochtig is. Op een achter
middag, als het weer niet te vochtig is,
wordt het mengsel uitgestrooid. Dit mid
del kan niet toegepast worden daar, waar
hoenders loopen, en ook voor andere huis
dieren is het schadelijk. Opgepast dus!
Vischmeel aan varkens. Men heeft bij
mestvarkens 4 vischmoelsoorfcen toegepast
en vergeleken: 1 Zout- en vetarmharing-
meel; 2. Vetarm, zoutrijk haring-meel (pl.m.
10 pCt. keukenzout); 3i Vetrijk zoutarm
haringmee] (pl.m. 10 pCt. vet); 4. Zoutrijk
en vetrijk haringmeel (10 pCt. keukenzout
en 10 pCt. vet). Een vischreuk of viscli-
smaak werd bij de slachfcproducten niet
waargenomen, noch bij 't proeven, noch bij
't scheikundig onderzoek. Wel was in en
kele gevallen het vet van de varkens, die
met vetrijk vischmeel waren gevoederd,
iets geelachtig. Een te hoog vetgehalte
bij vischmeel is nooit aan te raden, 't is
immers om de eiwitbehoefte der dieren te
bevredigen. Ook het zoutgehalte moet niet
te hoog worden, omdat dan meer waarde
volle bestanddeelen in een lager percen-
Een interessante uitvinding.
De correspondent van 't Londensch week
blad „Sunday Dispath" in New-York, maakt
melding van een opzienbare uitvinding
door 'n jong Amerikaan, Me Franeis Jeu-
kins gedaan is. Deze heeft n.l. een instru
ment geconstrueerd, dat als een soort
„spiedend oog'1 van uit de hoogero luchtla
gen werkt. Met dit apparaat moet het mo
gelijk zijn om een gebied van 400 mijlen (611
K.M.) middellijn af te zoeken.
Voor dit doel wordt in den vloer van de
cabine van een vliegtuig een ïonde opening
met bepaalde middellijn aangebracht en
hierin wordt het toestel, clc verrekijker, op
gesteld.
Het apparaat bezit een ontvangtoestel en
een zender, die haast gelijktijdig van een
plaats op den aardbodem beelden kunnen
ontvangen en ook weer uitzenden. Op deze
wijze zal het mogelijk zijn, om in zekeren
zin met één blik b.v. versterkingen, stand
plaatsen van kanonnen, munitiedepots enz.
te overzien, die. zich op het gebied bevin
den, dat men afzoekt. Ook kan men dan ge
makkelijk alle troepenbewegingen, die bin
nen dat gebied plaats hebben, nauwkeurig
volgen. De militaire dVerheden van Ameri
ka achten deze nieuwe uitvinding van zeer
groot belang. In verloop der drie volgende
weken zullen practische ppoeven met het
apparaat genomen worden in de omgeving
van Washington.
Volgens aanwijzingen van den uitvinder
zal er op een daartoe geschikte plaats een
station gebouwd worden, waar vfriogon-
woordigers van dén Generalen Staf van
Amerika zullen plaats nemen. Zij zullen
daar op een gewoldig groot stuk linnen, de
beelden voor zich zien verschijnen die de
uitvinder hun van uit zijn vliegtuig iu den
vorm van electrische trillingen, toezendt.
Het eenzame meisje.
Het is niet goed, dat de mensch alleen
zij dacht een jong meisje, dat zich
gruwelijk verveelde op een eenzame boer
derij in Zuid-Afrika. Als men nu van tijd
tot tijd tenminste maar eens oen gezelligen
brief kreeg, het behoeft niet eens- een
echte minnebrief te zijn, ofschoon het ook
niet te ontkennen valt dathm!
Enfin, het eenzame meisje plaatste een
advertentie in een 3e r meestverspreide
Engelsche bladen, waarin zij vroeg of er
geen sohrijflustige zielen waren die me
deleden met haar hadden en een brief
naar de Afrikaansche eenzaamheid wil
den stureneen brief, verder niets! Wie
nog niet aan d© maoht van adverteeren
gelooft, zal wel van meoning veranderen
is hij verneemt welke resultaten het meis
je daarmee behaalde
Nauwelijks wa-s do tijd verloopen, die
de Engelsche luchtpost noodig heeft om
brieven naar Zuid Afrika te brengen, of
de eerste „troostbrieven" kwamen binnen.
„Hamdullilah, daar heb je ze!" zei het
jonge meisje verrukt en verdiepte zich in
de lectuur van de aangekomen brieven.
Maar de zaak werd wel een beetje zorg
wekkend, toen de eerstvolgende boot uit
Eugeland binnenkwam en een heelen zak
brieven, kaarten, kranten en pakken mee
bracht voor het afgelegei. postkantoor in
Malmsburgh, waar de boerderij van het
eenzame meisje gelegen was. De medelij
dende zielen, die op den noodkreet uit dc
woestijn antwoorden waren en niet ten
onrechte van meening, dat naast een
gezelligen brief ook nog wel wat lectuur
en misschien een proefzending van aller
lei lekkere dingen zeer welkom zouden
zijn. En dat was nog niet zoo onverstan
dig gedacht. De eerste lawine werd nog
wekenlang door andere, niet minder om
vangrijke zendingen gevolgd, zoodat de
eenzaamheid op de boerderij en de verve
ling absoluut verdwenen zijn.
Romantisch aangelegde menschen zien
nog heel andere gevolgen van deze cor
respondentie b.v. dat het eenzame meisje,
dat nu niet eenzaam meer is, onder haar
correspondenten plotseling een „bijzonder
sympathieke figuur" ontdekt en zoo kun
nen er misschien over duizenden mijlen
afstand nog teere draden van een roman
tische liefde gespannen worden.
Een roman, van buiten geleerd.
Er zijn wel mcnschcn die een bijzonder
„mooien" roman drie of zesmaal lezen,
maar dat iemand een heelen roman van
buiten leert, zal wel een zeldzaamheid ge
noemd mogen worden.
De Fansche scheepskapitein Clegeau
heeft het, toch gedaan! Op zijn zwerftoch
ten op den Stillen Oceaan heeft hij ,,do
drie musketiers" v. Alexander Dumas vol
ledig van buiten geleerd. Wat 'n prestatie
dat is- blijkt wel hieruit, dat de origineel©
Fransche uitgave bstaat uit twee boekdoe
len van tezamen 750 bladzijden kleinen
druk Uit waardeering voor' dezo daad
heeft~J. Lucas-Dubreton zijn nieuwe bio
graphic van Dumas opgedragen aan Ka
pitein Clergeau.
Wie heeft recht op het hoogste lot?
Renigeir. tijd geleden speelde zich den
eigenaardige loterij-geschiedenis af in
Stookhohn.
Een arbeider in Karlstadt hacl onlangs
een Staats-obligatie gekocht cn deze in
het obligatie-bureau van Stockholm ge
deponeerd. Bij de trekking kwam de obli
gatie er uit met den hoofdprijs 300.000 kr.
Toen de eigenaar nu zijn obligatie uit
het depot wilde halen, bleek, dat men dc
obligatie bij vergissing voor dc tweede
maal verkocht had, zoodat er nu twee
rechtmatige winnaars van den hoofdprijs
zijn. Eon ieder ruaakto natuurlijk aan
spraak op de som.
Wat zullen de juristen hiervan zeggen?
STOOM VAARTBERICH1 EN
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
BORNEO,,(huisr.) arr. 21 Mei te Mar
seille.
JOHAX VAN OLD EN BAR NEVELT
(uifcr.) vertr. 21 Mei van Suez.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
BRIELLE vertr. 22 Mei van Amsterdam
naar Curasao.
HEBE arr. 23 Mei van Hamburg te Am
sterdam.
ODYSSEUS vertr. 22 Mei van Amster
dam naar Dantzig.
TELAMON vertr. 22 Mei van Amster
dam naar Rotterdam.
KON. H0LL. LL0YD.
DELFLAND (uitr.) vertr. 22 Mei van
Bahia.
GELRIA (uitr.) vertr. 22 Mei van Las
Palmas.
RIJNLAND (thuisr.) vertr. 21 Mei van
Paranagua.
HOLLAND—AMERI KA-LIJN.
DELFTDIJK arr. 22 Mei van Vanc. 1.
v. Londen te Rotterdam.
DRECHTDIJK arr. 21 Mei van Seattle
te Portland (O.).
LEERDAM, Rotterdam naar New Or
leans, arr. 22 Mei te Antwerpen.
HOLLAND—AUSTRALIË LIJN.
KRAKATAU (thuisr.) 21 Mei van Ade
laide, IS Mei te Port Said verwacht.
KON. PAKETV. MIJ.
N. ZEELAND vertr. 21 Mei van Syd
ney naar Singapore.
HOLLAND-OOST-AZIE LIJN.
OUDERKERK (uitr.) arr. 22 Mei te
Manilla.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
MAASKERK arr. 21 Mei van Amster
dam te Hamburg.
REGGESTROOM (uitr.) arr. 21 Mei te
Bordeaux.
ROTTERDAMSCHE LL0YD.
BL1TAR (uitr.) arr. 22 Mei te Singapore.
KOTA RADJA (thuisr.) arr. 22 Mei te
Suez.
KOTA GEDE (uitr.) vertr. 20 Mei van
Belawan.
TERNATE Djeddah naar Batavia, pass.
21 Mei Kaap Guardafui.
IXDRAPOER A (thuisr.) pass. 21 Mei
Perim.
DJAMBI (uitr.) vertr. 21 Mei van Genua
ROTTERDAM—ZUID-AM ER I KA-LIJN.
ALGORAB (thuisr.) vertr- 21 Mei van
Victoria.
ALCHIBA arr. 21 Mei van Rotterdam
te Buenos Ayres.
EMZETCO LIJN.
JONGE ELISABETH. Valencia naar
Rotterdam, pass. 22 Mei Ouessant.
JONGE JACOBUS vertr. 21 Mei van
Gandia naar Valencia.
eiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuB
NIEUWE COLLECTIE
in zwart, wit en zwart, zeer fiftaie beuren
2.45 - 2'M A £15
DAMES JASSCHG.gfTEN
gestreept Pen spruit /loulinf,
3.10 i 4 l 2.8£?
In Mousselines en Kunstzijde- jyyaren we ge
deeltelijk uitverkocht^ Door nieuwe zendingen
welke we deze-Week ontvingen, is onze sor
teering weer compleet
Onze prijzen zijn, zooals U weet, zeer concurreerend
MOUSSELINES 10 - 19 - 24 - 28 -
KUNSTZIJDE 29 - 39 - 48 - 56 -
40
62
süüiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiK
Cs-, if. mahsmm's
Ê\e tpilljbn
teg'ui Aandelen
werken phnstilleiyfen genezen
in korten^tijd /de ontstoken
slijm vliezeus^D/^
Tojfi*
vorm
maakt mt inbreigen zeer ge-
makkeLpk. T
Vetfrijgbaar bil allo apo
thekers en drogisten a f 75
per doosje van 12 Stuks.
fliiverteeren doetverkoopen
pee Meter 0.90, 0.50 I
GIETEJtf^ /cblakL.^» ge-
naivantsp.p.inr
Kort Rapenbi^BiMr^Tel. 25.
Heereuöfi»Cm112. Tel. 1549
OPGERICHT 1804.
Ziet onze Etalages.
SPECüALE AABtiSSEDflfö&ESfl
VOO3" P£ffll*:ïp©!ri
voor Dames voor Kinderen
mooie kjcu/ren, soüede or
de/ladotJrvrij 03
DAMES ONDERJURKEN
onder en boven kant. - Gestreepte zijde, in 17^
mooie kleuren
HEEREN OVERHEMDEN
in alle maten Moderne dessins Met boord J gg
MilI1KIIII MINIM III I ll.lll lllll lllll
HAARLEMMERSTR.
96—98—100—113
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiiii
^AAROM kwam Uw adver
tentie heden niet voor in
„De Leidsche Courant". Het is
toch overbekend, dat dit blad
door zijn ruime verspreiding in
Leiden en ver daarbuiten door
duizenden gelezen wordt en een
geregeld adverteeren daarin Uw
bedrijf of zaak een algemeene be-
- kendheid geeft, waardoor Uwe re
plies zich steeds meer uitbreiden
en sluit no^.beden een contract
af met
bureaux Ttnfflrirm
PAPENGRACHT 32
LEIDEN
