WAJANG,
CIGARETTES
De meester der lucht
DONDERDAG 22 MEI 1930
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
GEMENGDE BERICHTEN
ONCELUKKEN.
SLACHTOFFERS VAN HET VERKEER.
Bij het oversteken van den
weg aangereden.
Gistermiddag werd op den 's Hertogen-
bosschenweg te Tilburg de 41-jarige B. uit
Oisterwijk, toen hij achter een stilstaanden
auto den weg wilde oversteken, door den
juist passeerenden vrachtauto der firma
van E. uit Tilburg aangereden-
De man kreeg een der wielen over het
hoofd en overleed eenige minuten later.
Motorrijder door een kat naar
het ziekenhuis.
Doordat hij wilde uitwijken voor een den
weg. overstekende kat kwam de manufactu-
rier H. D. R. uit Amsterdam Dinsdagmid
dag op den Amsteldijk te Nieuwer Amstel
met zijn motorrijwiel te vallen. De heer
R. kwam hierbij met zijn hoofd tegen een
z.g. meerpaal terecht en bleef bewusteloos
liggen. Na in een nabijgelegen woning te
zijn binnengedragen, kwam hij spoedig weer
bij. En ontboden geneesheer constateerde
hersenschudding en achtte overbrenging
naar een ziekenhuis noodzakelijk. Het mo
torrijwiel werd slechts licht
Drie jongetjes gedood.
De zevenjarige W. R. uit Hillegersberg
liep met een jonger broertje op den Klei
weg aldaar. Onverwachts stak hij over.
Hierbij werd hij gegrepen door 'n autobus
van den dienst SchiedamHoldijk. Hij
werd naar het ziekenhuis aan den Berg
weg overgebracht en is daar overleden.
Het zevenjarig jongetje J. Pal the is
aan de Gedempte Slaak te R'dam bij het
oversteken van de straat overreden door
een auto. Hij is naar het ziekenhuis ge
bracht en daar overleden.
Het 5-jarig jongetje J. Scheeuwe is op
den Rotterdamschen Dijk bij Schiedam bij
het oversteken van den weg door een
vrachtauto overreden. Het kind is in het
Schiedamsche ziekenhuis aan de gevolgen
van de bekomen verwondingen overleden.
Van een wagen gevallen.
Een 7-jarige knaap die te Roozendaal
op een boerenkar met bespanning was ge
klommen om mee te rijden, is, toen hij bij
den spoorweg was gekomen en den wagen
wilde verlaten, van de kar gevallen, juist
voor het achterwiel dat hem over het
lichaam ging. Met hevige pijnen werd de
kleine opgenomen en in een nabijzijnde
woning binnen gedragen, waar geneeskun
dige hulp werd verleend.
DE ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Doodelijk ongeval.
Bij een onbewaakten overweg aan den
Haarweg onder Gorinchem is een inwoner
van die gemeente M. T. door een trein ge
grepen en gedood.
Verdronken.
Te Vlaardingen is de 6-jarige J. Vink in
de nieuwe haven gevallen en verdronken.
Het lijkje is gedregd.
Gasontploffing.
Toen één der bewoners van een perceel
in de Jan van Nassaustraat te Den Haag
zich in de badkamer op de tweede etage
bevond is plotseling de geijser van de warm
waterinstallatie ontploft met een zoo he-
vigen knal, dat de ruiten van do kamer
vernield werden. De geijser bleek defect te
zijn en is door personeel van de gasfabriek
hersteld. De badende huisgenoot kreeg
geen letsel.
Autogeen-laschapparaat gesprongen.
Bij het werken met een autogeen-lasch
apparaat in de smederij v. A. v. P. te Oud-
Beyerland sprong dit toestel plotseling uit
elkaar. Het dak vloog van de smederij af.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Aan bloedvergiftiging overleden.
Het 12-jarig zoontje van den héér Wijma
te Heerenveen krabde een puistje in het
gezicht open. Gisteren is hij aan bloedver
giftiging overleden.
BRANDEN.
Woonhuis verbrand.
Te Budel is het huis- van M. St. een i
prooi der vlammen geworden. Twee var- 1
kens kwamen in de vlammen om.
Radio-fabriek uitgebrand.
In de werkplaats van den groothandel
en fabriek van electrische en radio-artike
len van den heer J. v. d. Ven, aan de Pa
radijslaan, brak Dinsdagavond brand uit.
Het vuur deelde zich mede aan een
I groote flesch benzine, welke onmiddellijk,
j evenals andere licht ontvlambare stoffen,
in lichter laaie stond. Terwijl het personeel
voorraden en bescheiden naar buiten
bracht, slaagde de brandweer erin, uitbrei
ding van den brand tegen te gaan.
Na ruim een half uur was men het vuur
meester. De brand- en waterschade was
aanzienlijk. Het bedrijf, dat op beurspolis
verzekerd is, behoeft echter niet te worden
stopgezet.
Engelsch stoomschip tegen de Zuidersluis
te IJmuiden geloopen.
Dinsdagavond tegen twaalven is het En-
gelsche stoomschip „Brinkburn", bij het
fc'onenkomen in de binnenkolk van de Zui-
iis te IJmuiden, tegen de remming
•open, waarna het schip met de
ieuren in aanraking kwam. De sluis is
beschadigd, terwijl de „Brinkburn" ern
stige averij nan bakboordboeg opliep. Het
schip zal waarschijnlijk te Amsterdam re-
pareeren.
Schippers-relletjes.
Toen Maandag een sleepboot met zand
bakken van een particuliere Mij. uit Gro
ningen naar Delfzijl was gekomen om zand
te laden, werd dit door schippers belet,
daar dezen meenden, dat dit buiten de
beurs om niet mocht geschieden.
Het kwam zelfs zoover, dat men den
sleepbootkapitein te lijf wilde gaan, wat
echter op tijd door de politie werd verhin
derd. Deze sommeerde de schippers uit
een te gaan. Toen hieraan geen gevolg
werd gegeven, maakten zij van de blanke
sabel gebruik, waarbij enkele schippers
klappen opliepen.
Een protest van een groote menigte
schippersvrouwen, die na het gebeurde
naar het gemeentehuis trokken om den
burgemeester om steun te vragen, mocht
niet baten. Ze werden netjes naar boord
teruggestuurd.
fcen „schlager"
ogenomen iqrfte
saïabett>yêditie.
Uw WAJftfNG-leverancier
kan re U gratis verstrekken
20V00R SO CT
(Reel.)
Ernstige mishandeling.
Door den G. G. D. te Maastricht is naar
het hospitaal Calvariënberg overgebracht
een man die door de politie in deernisweK-
kenden toestand aangetroffen was buiten
de Boschpoort. De man bleek ernstig mis
handeld te zijn door onbekenden die hem
op den Smeermaeserdijk van zijn rijwiel
hebben geslagen. Een zijner oogen puilde
hem gedeeltelijk uit het hoofd terwijl een
zijner wangen zeer ernstig was toegeta
keld. De mishandelde bleek te zijn de
zwerver H. F. geboortig uit Zutphcn.
Oneerlijke brievenbesteller.
Onder verdenking van valschheid in ge
schrifte en verduistering is te Aalten de
brievenbesteller R. gearresteerd en ter be
schikking der justitie gesteld.
Diefstal.
In den laatsten tijd werd bij de N.V.
Zwanenberg Slachterijen te Oss vleesch-
waren en conserven vermist. In den nacht
van Maandag op Dinsdag zagen veldwach
ters twee personen met zakken wegsluipen.
Zij waarschuwden de gemeente-politie, die
direct een onderzoek ten huize van V. in
het Vierhoekje instelde, waar echter niets
gevonden werd, wel werd de 16-jarige V.
die te middernacht pas thuis kwam aange
houden. Des morgens werd een tweede per
soon in arrest gesteld, die direct bekende
en V. als den dief aanwees.
UIT DE RADIO-WERELD
Programma's voor Vrijdag 23 Mei.
Huizen, 1875 M.
10.30—11.00 NCRV. Ziekendienst.
11.3012.00 KRO. Godsdienstig halfuurtje.
12.0112.15 Politieber.
2.151.15 Concert door KRO-Trio.
I.152.00 KRO. Gramofoonpl.
2.003.00 KRO. Gramofoonpl.
4.005.00 NCRV Gramofoonpl.
5.006.30 NCRV. Concert door het „Delft-
sche Trio" (viool, cello en piano).
6.306.40 KRO. Gramofoonpl.
6.407.00 Klaas Steenhuis: „Iets over de
Pelskonijnenfokbeweging".
7.007.30 KRO. Gramofoonpl.
7,30 VPRO.-uitzending.
Hilversum, Na6 uur: 1071 M.
10.0010.15 Morgenwijding.
12.002.00 Concert. AVRO-Kwintet.
2.052.45 Uitz. voor scholen.
2.453.00 Gramofoonpl.
3.004.00 Maak-het-zelf! cursus.
4.305.00 Gramofoonpl.
5.306.00 Concert. Omroeporkest.
6.00 Tijdsein. Voortz. concert.
6.30 Koersen.
6.457.15 Dr. F. Goedewaagen: „De aesthe-
tiek van Haen".
7.157.30 Het Zwitsersch Jodel-Duo Frey
Bernhardsgrütter,
7.307.45 Gramofoonpl.
7.458.00 Jodel-duo.
8.089.10 Aansl. van het Concertgebouw te
Amsterdam. Uitz. van het eerste deel der Gen.
Repetitie van het Kinderkoor der Ver. tot
Verbetering van den Volkszang. Jo Vincent
(sopraan), het Concertgebouw-Orkest.
9.1010.10 Optreden van Jack Hylton en
zijn Band.
10.10 Persber.
10.2010.30 Gramofoonpl.
10.3011.30 Tweede optreden van Jack
Hylton en zijn Band.
II.30 Gramofoonpl.
12.00 Sluiting.
Daventry, 1554.4 M.
10.35 Morgenwijding.
11.05 Lezing.
11.50 Uitz. voor scholen.
12.20 Concert.
12.50 Orgelspel.
1.50 Gramofoonpl.
2.50 Uitz. voor scholen.
3.50 Concert voor scholen. Kwartet.
4.35 Orkestconcert.
5.35 Kinderuurtje.
6.20 Lezing en Nieuwsber.
7.00 Orgelspel door W. S. Vale.
7.20 Lezingen.
8.05 Piano-recital door C. Smith.
8.20 „Elias". Oratorium van Mendelssohn.
Koor, orkest en solisten.
9.20 Nieuwsber.
9.35 Vervolg „Elias".
10.35 Marktber. en Lezing.
11.0012.20 Dansmuziek.
„R a d i o-P a r i s", 1725 M.
12.20 Concert.
12.50 Gramofoonpl.
4.05 Orkestconcert en soli.
9.05 Concert, orkest en solisten.
Langenberg, 473 M.
7.257.50 Gramofoonpl.
7.508.50 Orkestconcert,
10.3511.35 Gramofoonpl.
12.30 Gramofoonpl.
I.25—2.50 Concert. Orkest en sopraan.
5.506.50 Gramofoonpl.
8.209.15 Concert. Orkest en piano. Daar
na tot 12.20: Dansmuziek.
Kalundborg, 1153 M.
12.202.20 Orkestconcerti
3.005.00 Concert. Orkest en zangeres.
5.006.00 Kinderuurtje.
8.2010.20 „Arabrosius". Tooneelspel in 4
bedr. van K. F. Molbech. Muzikaal geillus-
tieerd.
10.4011.25 Orkestconcert.
II.2512.50 Dansmuziek.
Brussel, 508.5 M.
5,20 Kamermuziek.
6.55 Gramofoonpl.
8.35 Gramofoonpl.
8,50 Concert georganiseerd door de Resef.
Z e e s.e n, 1635 M.
6.5012.20 Lezingen.
12.201.15 Gramofoonpl.
1.152.20 Berichten.
2.202.50 Gramofoonpl.
2.504.50 Lezingen.
4.505.50 Concert.
5.808.20 Lezingen.
8.20 Concert. Vocale en instrumentale solis
ten.
8.50 „Revolution in China", hoorspel van
Otto Zolff.
9.50 Concert door Militair Orkest. Daarna:
Berichten en Dansmuziek.
BUITENL. BERICHTEN
DE ZUIGELINGENSTERFTE
TE LUBECK.
Belangrijke verklaring van minister Wirth.
Dc- Duitsche rijksminister van binnen-
'andscbe zaken, Wirth, heeft gisteren in de
begrootingscommissie van den rijksdag
meegedeeld, dat een uitgebreid onderzoek
over ,het gebeurde te Lubeck nog in gang
is. Het zal langen tijd duren, eer dit on
derzoek afgeloopen is.
Waneer er tekortkomingen zijn voorge
komen, zullen de verantwoordelijke perso
nen volledig rekenschap moeten geven.
De minister verklaarde voorts, dat hij,
dadelijk na het bekend worden dor gebeur
tenissen te Lubeck aau alle Duitsche land-
regeeringen een schrijven heeft gericht,
met het verzoek, de behandeling met het
Calmette-middel algemeen te staken, tot
er volledige opheldering heeft plaats ge
had van het voorgevallene te Lubeck.
Reeds bij een vroegere gelegenheid in
Mei 1927 zeide de minister, heeft het
rijks ministerie van binnenlandsche zaken,
in overeenstemming met de besluiten van
den rijksgezondheidsraad, in de heele aan
gelegenheid terughoudendheid aanbevolen.
Do rijksgezondheidsraad had zich reeds
toen op het standpunt gesteld, dat er voor
eerst nog verdere proefnemingen van alle
nieuwere voor prophylactische behandeling
tegen tuberculose aanbevolen middelen
noodzakelijk waren, voordat vooral die be
handelingen, waarbij levende tuberkelba
cillen gebruikt worden, bij menschen in
grootereu omvang beproefd kunnen wor
den".
DE BRAND OP HET
KROONPRINSELIJK SLOT TE OSLO.
Omtrent den brand in het slot Skaugum
van kroonprins Olaf wordt nog gemeld, dat
het huis tot den grond toe is afgebrand.
Het gebouw was vroeger eigendom van
den Noorschen gezant te Parijs, Wedel Ja-
risberg, die het, zooals men weet, den
kroonprins ter gelegenheid van diens huwe
lijk ten geschenke gaf.
De oorzaak van den brand was een
schoorsteenbrandje. In korten tijd stond
het slot, dat 40 kamers bevat, voor het
grootste deel in vlammen.
De bewoners van de in de omgeving gc-
legenboerderijen verleenden de eerste
hulp, terwijl spoedig do brandweer uit
Oslo arriveerde en uit verschillende dorpen
uit de omgeving. Het blusschingswerk le
verde echter groote moeilijkheden op, om
dat het water, dat de spuiten moesten voe
den, over een afstand van drie kilometer
moest worden opgepompt.
Men slaagde erin, ondanks hot snel om
zich heen grijpen van het vuur, de meeste
kunstvoorwerpen, de kostbare meubelen en
de kostbaarste stukken uit de schilderijen-
verzameling te redden. Ook de huwelijks
geschenken van het kroonprinselijk paar
konden in veiligheid worden gebracht. De
juweelen van de kroonprinses waren opge
borgen in een brandvrije safé, die eerst*
kort geleden is gebouwd. Het is nog niet
bekend, of het metselwerk weerstand aan
het vuur heeft kunnen bieden.
De schade wordt geschat op ongeveer
anderhalf millioen kronen en wordt nog
vergroot door de omstandigheid, dat het
tijdens het blusschingswei-k vrij hard ge
regend heeft, waardoor de geredde en in
do open lucht neergezette meubelen zeer
geleden hebben.
FEUILLETON
door
MARC G OU VIEUX.
33)
El Quatia, 10 April.
Ik ben door die vervloekte streek ge
trokken, waar Mores vermoord werd. Het
is de vierde maal in de twaalf jaar van
mijn leven in de Sahara, dat het toeval of
de reis mij hierheen bracht. Telkens ben ik"
hier terecht gekomen op dit kruispunt van
de wegen van Ghadames en Sinaoun bij die
groepen van jujubesboomen, waar gedu
rende vijf uur de worsteling had plaats ge
had
AVanneer men, niet lang geleden, naar
den grond keek, zag men in het zand,
zwart geworden bloedsporen
De Sokrass eerbiedigden mijn stlzwij-
genZij wisten, dat ik bad voor hom,
dien zij den „Grooten bleeken Franschman"
noemden
Ik sloeg mijn kamp op, op eenige meters
afstands van die akelige plek, dicht bij den
put van Méchiguig, naast de alleenstaande
wolfsmelkplanten die daar in de vlakte
stond.
Ik dacht aan Morés," maar naast hem,
dacht ik aan dien avond bij Brux, dien win
ter te Parijs, in zijn bibliotheek, toen wij
het over den onderzoeker haddenIn
mijn verbeelding zag ik in het kleine Chi-
neesche salon, geheel verlicht, het profiel
van Féridek terug.
Zij speelde langzaam op den prachtigen
pianoZij was zoo dicht bij!
Een windvlaag rukte mij uit mijn ge
peins. El Quatiavervloekte plekik haast
mij je te verlaten
Ghadames 15 Mei.
Ik heb met emotie de geheimzinnige
stad teruggezien. De eeuwenoude plaatsen
in het land, dat ik doorkruist heb, de
groene grond van zijn oase, de vijgen- en si-
naasappeltuinen in den schaduw van groote
daleboomen, te midden der seghias, waar
het troebele water zong.
'Rondom het palmbosch ligt de groote
doodschc vlakteDaar liggen in kleine
groepen de tenten der Touaregs, bondge-
nooten van de kooplieden uit Ghadames en
gekomen om te ruilen.
Ik heb handen en schouders omkneld, ik
vond vriendschap en hoorde van smai-ten...
Nu ik hier ben, begint mijn functie van in
genieur der Wereld Luchtvaart-Mij.
18 Mei.
Do dagen gaan eentonig voorbij. Rood
achtige Hamada, waar de drommedarissen
uiterst voorzichtig loopen om zich niet te
verwonden, de breede pooten der kameelen
drukten diepe sporen in het zand haast
geen magnesiahoudende putten voor het
bittere watermen moest zijn mond eerst
omspoelen, alvorens te eten teneinde ge
woon te raken aan den walgelijken en flau-
wen smaak van het water.
Mijn karavaan was groot: dertig kamee
len, vijftien sokrarsmijn oude vriend
Kaimaker van Ghadames wilde me een es
corte geven van Touaregs Adjzers. Zij trok
ken vooruit, een sombere groep op de blan
ke drommedarissen. De groote tahaba
(zwaard) hing dwars over hun rug langs het
schild van buffelenhuid
Een harden dag: de dag kwelde ons dub
bel. Wij zijn vandaag op den drie-en-der
tigsten dag van onze reis, ongeveer 800 ki
lometer ten zuiden van Djerba. De Ram
ses zou dien afstand in drie en een half
uur afleggen. Ik bleef denken aan deze
consfateering.
Langs een omweg, met een uitgedroogde
keej over de steile roode kust, verscheen
in de verte Tcmassin, te midden van een
groote met schitterende misca's en dwerg
achtige gomboomen bedekte vlakte
Temasin. Ziedaar het doel van mijn reis,
de plaats waar ik mijn tenten zou opslaan...
Voor hoe langen tijd?
Ik keek door den verrekijker....
Het versterkte dorp der inboorlingen
lag tegen de flanken van een steile en plat
te „gara" als een tafel.
Een kleiue palmentuin wierp zijn scha
duw op de leemen omwalling. Een grijze
moskee stak boven de huizen uit. In het
gezicht van den post, op schotsafstand, ver
hief zich een gara in den vorm van een ke
gel gansc'n alleen midden in dc vlakte. Er
bestaat alles kans, dat ik in zijn flinken de
cellen zal uithollen vor de mailbooten der
luchtvaartmaatschappij.
In dat vetrlaleu land, zonder wegen,
zonder verbindinglijnen, zonder waiter, zon
der bosschen, zonder ijzer, waar moest ik
dan een onderdak vinden, als er zelfs geen
berg was
De holbewoners van het Tripolitaansch
gedeelte der'Sahara, gaven zij mij geen
voorbeeld met hun onder dc aarde ge
bouwde steden in de bergwanden.
Ik liet mijn karavaan stilhouden, om
een beetje orde tc brengen in den warboel
van ons convooi. Ik profiteerde van de
plaats om nog eens met den verrekijker
mijn nieuw gebied te onderzooken.
Boven het dorp der inboorlingen, een
opeenhooping van leemen huizen, stond
een versterkte hoeve met arcaden en een
groot terras in een schitterende coquette
blankheid. De Fransche vlag wapperde cr
boven op. Dat was de zetel van den mili
tairen post van Kanem, onder bevel van
commandant Dury, Ik heb aanbevelings
brieven bij mij voor dezen officier.
Wat zou ik aan hem hebben?
Een vriend of een vijand?
Op dezen kalen grond met zijn hevige
hartstochten, is slechts zelden plaats voor
onverschiligheid.
Post van Témassin, Augustus.
Werk, werk
Dat is het eenige woord, dat ik in het
dagboek kan neerschrijven, sinds drie
maanden. Dat is het eenige woord, dat mijn
leven samenvat. WerkIk heb er een
toevlucht in gevonden met 'n bittere blijd
schap. Ik tracht te vergeten
Ik wil slechts aan mijn beroep van in
genieur denken in mijn luchthaven.
De dagen vliegen voorbij. Alleen de nach
ten zijn min of meer hard, vooral de nach
ten van koorts, na dagen van warmen wind
wanneer de zenuwen gespannen zijn, als de
slapen vlug kloppen. Dan komt haar beeld
mij voor den geestmaar do koorts
wordt niet minder.
Ik vond in Dury een machtige en loyale
hulp. Onder een vurig hart; ook hij moest
in ballingschap gaan in de Sahara om er
rust te vinden en haar te vergeten. Men
trekt zich toch in de woestijn terug om zich
te verwijderen van het geweldig materialis
me of wel om zijn wezen geestelijk voedsel
te geven. De eenzaamheid heeft een mo-
reele waarde. De geesten van de asceten
weten op te stijgen, als die van mannen
als Laperine en Foucauld, naar altijd hoo-
ger sferen.
Vanuit mijn cel met één raam kau ik de
ten-assen overzien van Ksar de kronkelend»-
nauwe steegjes, die tusschen dc huizen
door slingerden als wortels, de binnenplaat
sen, waar dc negers dc gerst fijnstampten,
dc bruisende kruinen van de palmen der
oase, on vóór mij aan den anderen kanL
der vallei, de tweede gara, die het centrum
van mijn luchthaven zou worden. Ik bekeek
haur niet trots! Wat een verandering was
er al gekomen sinds die drie maanden.
Wat een bedrijvigheid nu in die eenzaam
heid. Een leger van werklieden: Tripolita
nen, Imrots, (Touaregsche lijfeigenen) sla
ven van Bornon, negers uit den Soedan, de
eencn gekleed in een korten kiel, de ande
ren met n djebolla, zijn daar aan 't werk in
de vlakte, onder leiding van mijn Europee-
schp opzehters, die hier een maand geleden
arriveerden. Het goud van de Luchtvaart-
Mij. deed hier iu deze woestijn wonderen.
Zij kwamen met honderdtallen aangeloopen
uit Fezzan,. van l'Air, Kanem, van den Nijl
en van Tchad, om aan de luchthaven to wel
ken. Met hun handen, met hun spaden, met
hun wanden van alfa, vielen zij den berg
aan, kapten hem open en droegen hem
weg.
Reeds vertoont de opening een tunnel
van twintig meter middellijn. Als hij een
lengte van honderd nieter heeft, zal hij van
binnen gemetseld worden met inlandsche
kalk, zoodat twee luchtbooten van zeven
tigduizend ton van het type van de Ramses
er een veilige haven in zullen vinden te
gen aanvallen van den heeten Saharawind.
(Wordt vervol cd d
