21ste Jaargang
DINSDAG 20 MEI 1930
No. 6597
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE OMGEVING
3)e Êeicbclve (Bondam
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooTuitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeeüngen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop n verkoop f 0.50
H.M. KONINGIN-MOEDER
is Maandag te Oisterwijk
aangekomen, om daar eeni-
gen tijd te vertoeven. H.M.
werd verwelkomd door den
burgemeester
V De taak van de vrouw.
Er is in de pers nog al wat te doen ge
weest over de aanneming door de Tweede
Kamer van het amendement, van vrijzin
nige zijde gekomen, om de vrouw benoem
baar te doen zijn tot burgemeester.
Er is een ontstemming geuit, die ons
□iet onverklaarbaar is.
Wij hebben reeds onze meening daar
over gezegd.
Nu willen wij echter even deze aanlei
ding benutten, om te wijzen op een taak,
waartoe de vrouw zéker, naar aller op
vatting, buiten het gezin, geroepen
is vooral ook in onzen tijd.
Dat is het sociale charitatieve werk!
Neen, niet iedere vrouw natuurlijk. Niet
waarschijnlijk het meisje, dat met harden
arbeid het dagelijksch brood moet ver
dienen voor zichzelf en misschien ook nog
voor anderen niet waarschijnlijk de
echtgenoot en moeder, wier taak in huis
veel zorgen vereisclit.
Maar zeker zijn tot socialen oharitatie-
ven arbeid geroepen vele meisjes en vrou
wen, ongehuwden en gehuwden, die over
betrekkelijk veel vrijen tijd beschikken.
Voor dezulken is die arbeid geen soort
sportieve ontspanning; als zij dien al
dus beschouwen, dan kunnen zij er beter
van afblijven. Die arbeid is voor hen een
plicht, waartoe zij klaarblijkelijk door
God zijn geroepen, en welken zij dan ook
als zoodanig moeten opvatten.
In onzen tijd kan het katholieke meisje
en de katholieke vrouw zoo ontzaglijk veel
goeds doen op sociaal charitatief terrein.
Er ligt zulk een breed arbeidsveld open,
waarop juist de vrouw, als zoodanig,
zoo nuttig werkzaam kan zijn.
De bekende mgr. de Ségur schreef: „Men
moet den vrouwen het recht laten weder
varen, dat zij zijn en altijd zullen zijn de
ware troost van het mensohelijk geslacht.
Zij kunnen een ziek hart met fijnere in
strumenten behandelen, dan aan ons, man
nen, bekend zijn". En daarom heeft de
vrouw, als zoodanig, een speciale taak
ook in het maatschappelijke, het sociale
leven.
Dat er onder de katholieke vrouwen en
meisjes veel zijn, die hiervan niet het
minste kunnen óf willen begrijpen, is dui
delijk. Zij verslijten haar leven met aller
lei beuzelingen van den ochtend tot den
avond. Maar gelukkig is er ook een breede
schare, die zich met hart en ziel aan heel
wat edeler bezigheden wijdt. Mogen tot
deze laatsten gerekend worden al onze ge
achte lezeressen, die daarvoor door hun
levensomstandigheden in aanmerking ko
men!
VAN HET VATICAAN.
DE NIEUWE INGANG DER
VATICAANSCHE STAD.
Men meldt uit Rome aan de Msb.:
Vorige week Donderdag is de nieuwe
ingang der Vaticaansche stad aan de via di
Porta Angelica definitief gereed gekomen.
De ingang wordt afgesloten door een mo
numentaal ijzeren hekwerk, dat op een
grondslag van Travertijnsteen rust. Aan
iederen kant van het hekwerk verheffen
zich vier kolommen, die door een boog van
Travertijnsteen worden overwelfd.
In het midden van den boog bevindt zich
aan iederen kant een adelaar.
Het dubbele ijzeren hek draagt het wa
pen van Z. H. Pius XI.
Het geheel maakt een werkelijk artistie
ke n en monumentalen indruk.
FRANKRIJK.
DE VEREEN. STATEN VAN EUROPA.
De eerste commentaren op Briand's
voorstel.
Briand's plan voor een Europeeschen
statenbond heeft in de Londensche pers
weinig of geen enthousiasme verwekt. Ver-
icheidene bladen trekken openlijk de wen-
schelijkheid van een dergelijken bond in
twijfel en geen enkel blad acht de deelne
ming van Groot-Brittannië raadzaam.
De „Daily Telegraph" schrijft: Alle voor-
deelen, welke de bond zou kunnen oogsten,
kunnen ook bereikt worden door de be
staande Volkenbondsorganismen. De vol
ken van Europa zijn nog niet rijp voor gran
dioze denkbeelden.
De „Times" uit zich in vage loftuitingen
voor het plan, maar geeft tc kennen, dat
het niet waarschijnlijk is, dat Groot-Brit
tannië lid van een dergelijken bond zal
worden.
De „Daily News" betwijfelt ernstig, of
Briand's ideaal gezond kan worden geacht.
De Berlijnsche Zondagsbladen wijden
aan het memorandum van Briand veel
aandacht.
Zoo schrijft o.a. de „Germania", het Ber
lijnsche centrum, dat de Paneuropeesche
quaestie een principieele en een praktische
politieke zijde heeft. Dat het niet alleen
op formules aankomt, maar ook op de ma
nier van uitlegging en toepassing, en op
de krachten, die er achter staan, heeft ons
een tienjarige geschiedenis van den Vol
kenbond bewezen, waarmede wij in begin
sel instemmen, zonder hem in de praktijk
van zijn arbeid in alle punten te kunnen
volgen. Het blad betoogt, dat de vergade
ring van de Pan-Europa unie en hetgeen
daar besproken zal worden in de gelegen
heid zal stellen beide denkbeelden te ver
gelijken.
De „Vorwarts" hoopt, dat de Duitsche
regeering de door de Fransche regeering
geboden gelegenheid zal aangrijpen om de
groote idee van een Europeesche solidari
teit der volken een stap nader tot verwe
zenlijking te brengen. In verband met de
meening van sommigen, dat de eigenlijke
bedoeling van de Fransche regeering zou
zijn op deze wijze de hegemonie van Frank
rijk te slabiliseeren, oordeelt het soc. or
gaan, dat, gesteld al dat dit juist is, de
Duitsche regeering niets ergers zou kun
nen doen dan de Fransche voorstellen Ie
saboteeren. Want daardoor zou zij de mo-
reele isoleering van Duitschland en daar
door ook de feitelijke oppermacht van
Frankrijk des te zekerder bevorderen. De
belangen van het Duitsche volk kunnen
slechts op ernstige wijze gediend worden,
wanneer de Duitsche regeering zoo krach
tig en loyaal mogelijk meewerkt aan de
verwezenlijking van het groote denkbeeld.
De „Voss. Z.' meent, dat vele wegen niet
alleen naar Rome voeren, maar ook naar
Europeesche samenwerking. Het doel is zoo
grootsch en zoo vanzelfsprekend, dat al
len, die willen meewerken tot verwezen
lijking, welkom moeten worden geheeten.
De „Deutsche Allg. Ztg." (Volkspartij)
schrijft o.a., dat het duidelijk is, dat de
Fransche politiek meer met een nieuwe
terminologie dan met een nieuwe gedachte
verschijnt. De Fransche veiligheidspolitiek
en de bevestiging van het status quo met
behulp van waarborgen dient uit het we
reldomvattende kader van den Volkenbond
losgemaakt te worden en in het voor Frank
rijk den doorslag gevende Europeesche ka
der te worden overgedragen. Op deze wijze
bestaat de mogelijkheid den naam te ver
anderen en uit de vroegere veiligheidspo
litiek een politiek van Europeesche federa
tie te maken. In werkelijkheid echter is het
natuurlijk de oude gedachtongang, die op
een stabilisatie der Fransche opperheer
schappij en het beveiligen der verdragen
uitloopt.
ITALIË
MUSSOLINI SCHUDT DE VUIST.
Wat mooier is dan woorden.
Vanaf het balcon vau het Vecchïo-pa-
leis te Florence heeft Mussolini Zondag
voor een enorme menigte, die hem herhaal
delijk door toejuichingen onderbrak, een
groote en belangrijke rede gehouden. Na
te hebben gesproken over de binnenland-
sche vijanden, die niet openlijk durven op
te treden en over de buitenlandsche vijan
den van het fascistische regiem, verklaarde
Mussolini nadrukkelijk, dat het onlangs
opgestelde Italiaansche vlootbouw-program,
ton voor ton, zal worden uitgevoerd. On
danks alle hinderpalen zullen 29 nieuwe
schepen op stapel worden gezet.
„Men heeft ons gevraagd, zoo vervolgde
de dictator, wat men te verstaan heeft on
der de temperatuur van het Italiaansche
volk".
„Hierop antwoord ik, dat aan gene zijde
van de grens partijen en groepen zijn, die
het fascistische Italië willen isoleeren. Wij
wachten tot zij de grens zullen overschrij
den, dan zullen zij de Zwartbemden op hun
plaats vinden en deze zullen ingrijpen met
nog nimmer aanschouwd enthousiasme".
„Morgen, zoo zeide Mussolini ver
der zult gij het machtige Italiaansche
leger voorbij zien trekken. Ik ben het, die
dat gewild heeft, want woorden zijn zeer
schoone dingen, doch geweren, mitrailleurs,
kanonnen, oorlogsschepen en vliegtuigen,
zijn nog veel schoonere dingen. Het mach
tig bewapende fascistische Italië stelt ieder
voor het alternatief: óf kostbare vriend
schap, óf ernstige vijandschap!"
BRITSCH-INDIE
INDIE'S VERZET TEGEN ENGELAND.
Aanvallen op zoutdepots.
Uit Bombay wordt gemeld, dat nabij het
zoutdepot van Wadala een soort schuilspel
tusschen politie en vrijwilligers werd ge
speeld, waarbij het af en toe tot vechtpar
tijen kwam. Aangezien de zoutdepots ver
deeld over een afstand van zes vierkante
mijlen gelegen zijn, waren de omstandighe
den den opstandelingen zeer gunstig.
Groepen van ongeveer 20 vrijwilligers
trachtten steeds weer op onbewaakte pun
ten door het politie-cordon te dringen,
doch meestal werden zij door patrouilles
terug gewezen.
De tactiek der politie was er op gericht,
zoo weinig mogelijk tot arrestaties over
te gaan. De opstandelingen poogden ech
ter, zooveel arrestaties te provoceeren, dat
alle arrestanten in de gevangenissen uit
den omtrek geen plaats meer zouden kun
nen vinden. Zij zijn hierin ook, toen de
politie geen andereu uitweg meer zag dan
tot arrestatie over te gaan, geslaagd, en de
raad van het nationaal congres te Bombay
beschouwt dit resultaat dan ook als een
overwinning voor de geweldloosheidspoli-
tiek der aanhangers van Gandhi.
Nader wordt uit Bombay gemeld, dat
het de aanhangers van Gandhi bij hun aan
val op het zoutdepot van Wadola gelukt is,
groote hoeveelheden zout in handen te krij
gen, dat zij strooiden over de hoofden van
de politiemannen, die echter hun goede
humeur bewaarden.
De politie had een tijdelijke gevangenis
ingericht, omgeven door prikkeldraad, dat
onder stroom stond.
Een Reuter-bericht uit Madras meldt,
dat er Zondagavond zes bommen naar de
politie zijn geworpen, waarvan er slechts
één ontplofte en waardoor twee politie
mannen gewond werden. Er zijn verschei-
don personen gewond door steenen, waar
mee de menigte wierp.
CHINA
BOERENOPSTAND IN HET HONGER-
GEBIED.
Aanval op steden; honderden dooden.
Volgens een bericht uit Sjanghai zijn do
boeren in het Chineesche hongergebied op
gestaan.
Een bende van 4000 boeren heeft de stad
Sjan aangevallen en geplunderd, waarna
de stad in brand werd gestoken. De
boeren plunderden vooral de winkels en
magazijnen met levensmiddelen, vooral de
magazijnen, waar rijst opgeslagen lag, die
bestemd was tot leniging van den hongers
nood.
Na de plundering van Sjan hebben de
boeren onder leiding van communisten de
stad Hoekan aangevallen, waar echter he
vig verzet werd geboden.
De troepen slaagden er na gevechten,
die 3 dagen duurden, in, de boeren terug
te drijven.
Er moeten verscheidene honderden doo
den gevallen zijn.
De boeren verklaarden dat, als zij geen
levensmiddelen krijgen, zij zullen trachten
naar die provincies te trekken, die niet
door hongersnood geteisterd worden.
AMERIKA
BLOEDIGE BOTSING OP CUBA.
Uit Artemisa (Cuba), wordt gemeld: Bij
een gevecht tusschen troepen en nationalis
ten na afloop van een massa-vergadoring
van tegenstanders van president Machado
•zijn vier personen gedood en 20 zwaar ge
wond.
LISSE.
R. K. JONGE MIDDENSTANDS-
VERENIGING.
Officieele oprichting.
Zondag heeft de groote gebeurtenis
plaats gehad. Het was een gloriedag voor
de R. K. Jonge Middenstander te Lisse. Zijn
vereeniging is plechtig opgericht, 's Mor
gens werd de dag ingezet met een H. Mis,
door kapelaan H. Agterof, de moderator,
opgedragen om Gods blijvende zegen over
de vereeniging af te smeeken. Na de H.
Mis communiceerden alle leden. Dan gin
gen we naar het clubhuis, dat de heer L.
Onderwater zoo royaal ter beschikking van
de K.J.M.V. heeft gesteld. De keurig ge
dekte ontbijttafel verrastte ons alle veer-
Dit nummer bestaat uit drie
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Niet alle commentaren op Briands voor
stel inzake de Vereen. Staten van Europa
luiden even gunstig.
Boerenopstand in het hongergebied van
China.
De „Graf Zeppelin" te Sevilla geland.
(Luchtvaart en Telegrammen).
Amy Johnson moet cp Java een nood
landing maken. (Luchtvaart).
BINNENLAND.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., 2de blad).
LEIDEN.
Opening nieuw veilingterrein Leidsche
Groentenveiling. (1ste blad).
tig. Weldra heerschte er eeu opgewekte
stemming, nadat de voorz., Willem Onder
water, een aardig welkomstspeeckje ge
houden had. Onder geweldig applaus werd
het voorstel aangenomen ora aan Mgr. J.
D. J. Aengenent een telegram tc zenden
van de volgende inhoud: „De katholieke
jonge Middenstandsvereeniging Lisse, bij
de officieele oprichting feestelijk bijeen,
betuigt Uwe Doorluchtige Hoogwaardig
heid eerbied en aanhankelijkheid".
Bestuur en leden.
De moderator wenschto alle K. J. M.
V.'ers geluk met dezen vreugdedag; als
priester was hij verheugd deze stoere jon
ge kerels aan do communiebank te heb-
ben gezien om voor elkander en met elkan
der te bidden voor do innerlijke en uiter
lijke groei der vereeniging.
Inwijding van het
c 1 u b h ti i s.
Na de Hoogmis vereenigden allen zich
weer in het clubhuis. Pastoor Thomann ze
gende het gebouw in cn introniseerdc hel
H. Hart. Behalve de leden met hun mo
derator merkten wij op: do heer en me
vrouw Onderwater, Dr. Haase, mevrouw
Haase, de hecren H. P. Zwetsloot en Th.
van Rijn.
Na deze plechtigheid liicld pastoor Tho
mann een heerlijke toespraak. Hij herin
nerde aan Ozanam, den Stichter der Vin-
centiusvcreeniging, die op een zolderkamer
tje begon maar zijn vereeniging zich weldra
zag uitbreiden over heel de wereld. Aan»
hem denk ik nu ik u hier op bescheiden
wijze in een beperkte ruimte zie beginnen.
Ook gij zult uitbreiden, want Christus'
zegen zal over u neerdalen. Hij zal do hui
zen zegenen waar Zijn H. Hart vereerd
wordt. Welnu gij hebt u gesteld onder Zijn
heerschappij, voor Hem hebt gij in uw
clubhuis een eereplaats gereserveerd, \yecst
dan overtuigd van Zijn zegen.
Kapelaan Agterof sprak zijn blijdschap
uit over de welwillendheid en sympathie
van onzen grijzen herder, dio de zielen der
K. J. M. V.'ers heeft willen stellen in naam
van allen onder de Heerschappij van den
Opperherder der zielen, Christus. Spre
ker hoopt dat pastoor Thomann nog vele
jaren van nabij getuige mag zijn van de
groei en bloei van de Kath. Jonge Midden
stands vereeniging. De oorkonde werd on
derteekend door den pastoor, en het be
stuur. Daarna werd koffie geserveerd.
Willem Onderwater* bracht dank aan
allo aanwezigen voor do belangstelling, bij
zonder aan pastoor, moderator en zijn vader
en moeder.
's Avonds wer deen. feestvergadering van
genoodigden gehouden. Dc heer II. P. Zwoi-
sloot hield een zeer mooie feestrede waar
op we morgen uitvoeriger terugkomen.
De. feestvergadering.
Des avond werd de feestvergadering
gehouden.
De cerw. Moderator der K.J.M.V.
opende de feestvergadering met gebed,
heette allen van harte welkom, in 't bij
zonder de beide pastoors, de kapelaans
en dc commissie van financieel beheer.
De Moderator verheugde zich over dc
talrijke opkomst der ouders, leden cn ge
noodigden, zette ia korte trekken uiteen
het doel van dezen belangrijken avond.
Daarna werden de ingekomen stukken
door den waarnemend secretaris voorge-
lozen, o.a. van Rector Timp, oprichter
der Diocesane K.J.M.V., bisdom Haarlem,
die door verhindering tot zijn groote spijt
niet aan de uitnoodiging kon voldoen.
Inmiddels werd er aan ouders, leden