21ste Jaargang ZATERDAG 3 MEI 1930 No. 6583 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Naar O. L. Vrouw ter Nood BUITENLAND KERKNIEUWS BINNENLAND S)e DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Eet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen U TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ton hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuar, koop n verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit vijf bladen, waaronder geïllustreerd Zondags» blad. Excursie van R.K. Journalisten naar Heiloo Op den eersten dag der maand van Onze Lieve Vrouwe zijn de R.-K. Jour nalisten op vriendelijke uitnoodiging van de bisschoppelijke commissie van O.L.Vr. ter Nood opgegaan naar het oude „Capel le" om velen te kunnen verhalen hoe de godsvrucht dit genadenrijke oord in vijf en twintig jaren heeft gemaakt tot een lusthof van Onze Lieve Vrouw. Een bezoek van de Koningin der aarde aan de Koningin des Hemels. Het was op 20 Maart van het jaar 1905. De devotie tot de H. Maagd, die in het oude Hejlig Loo, het land van St. Willibrord, voer <le reformatie bloeide is stilaan uitge storven. De kapel van O. L. Vrouw ter Nood bestond reeds lang niet meer en slechts de naam van dien bron die in over oude tijdea voor de kapel zich had bevon den, leefde nog voort in de geloovige har ten: Runxp'it En men sprak dan ook wel van O. L. Vr. >er Runxputte. Die kapel was in de droeve dagen der Hervorming ver woest, n.l. in het jaar 1573 w het bezoe ken der heilige plaats was onder strenge strafbepalingen bij plakkaten aan de Ka tholieken verboden. Maar het trouwe volk liet zioh zijn Heiligdom niet ontnemen en bleef, nu het meer noodig was dan ooit. dc hulp inroepen van de Troosteres der Bedrukten bij de ruïne van haar kapel. Om dien stroom van pelgrims te keeren ha<d men in bet jaar 1637 de ruïne der ka pel gesloopt, den heuvel waarop de kapel had gestaan geslecht, de Runxput vernield en met puin en zand gedempt. Maar trots •1 deze maatregelen, ondanks de nieuwe en strengere plakkaten, bleef het vrome volk naar „Kapel" trekken en wel in steeds groot er getale, want zooals het oude lied verhaalt: „Maar d'ijver van 't volk groeit. sevenmaal soo groot, Daer men gevoelt de hulp, van dees Lievrouw ter Noodt." Zoo bleef de heilige plaats voor onze voorouders het hen trekkende „Kapel' wel ke naam nog tot op heden aan de geheele omgeving aldaar wordt gegeven. „Op het altaar groen", het op de heilige plaats groeiende gras, neergeknield, zongen zij Maria's lof cn ondervonden haar moeder lijken bijstand in lijfs- en zielsgebrek; zij verhaalden elkaar van de „miraculen en singuliere gaven" en noemden 't hun dier bare plekje, volgens 't mooie oude .liedeke van Heyloo: „Capelle soet" en smeekten hun hemelsche Moeder, dat Zij toch van haar lieven Zoon zou verkrijgen, dat deze plaats toch nooit vergeten zou worden. „Verkrijg, o Maagd door 't groot vermogen Bij onsen Heer, Zijn Godheid niet te willen doogon, Dat immer meer Dees soete plaatse voor onze gedachten Verduisterd word' Waar menig ziel haar droeve klachten Heeft uitgestort". Heerlijk is die ontroerende bede in ver vulling gegaan, eeuw aan eeuw trokken tal van pelgrims naar het oude „Capelle". Eerst in het jaar 1830 of daaromtrent zien wij de devotie verminderen; het scheen dat zij zou uitsterven, maar de oude plek, „waar bet", zooals een vrome in de nabij heid wonende vrouw 't zoo eenvoudig mooi vertelde, „zoo heerlijk was om te bidden", werd nooit geheel vergeten. Men bleef el kander van „Kapel" verhalen. Nog leefde er in 1904 een negentigjarige grijsaard, die in zijn jeugd mede ter Beevaart was ge weest en in menig hart zal wel de stille wensch gesluimerd hebben, welke dezelfde vrome vrouw, van wie hierboven sprake was, ook uitte: „Wat zou bet toch mooi wezen als er weer eens een kapelletje kwam, al was het maar een houten huis je" een wensch, die kort daarna boven verwachting in vervulling zou gaan. Behalve door de plaats zelf, werd de her innering aan „Kapel" ook bewaard door tal van geschiedschrijvers, zooals wij- in Pater Kronenburg's Maria's Heerlijkheid tn Nederland uitvoerig kunnen lezen, in het IVe deel. In het jaar 1886 begon de devotie weder te herleven. Pastoor Kimman z.g. vestigde jij gelegenheid van een Missie op de oude levolie de aandacht. Er werd in de paro- •hiekerk een altaar opgericht ter eere van Jnze Lieve Vrouw ter Nood. In het jaar 1902 kocht zijn opvolger, pas toor Geenen z.g., het oude Kapelleboschje, de plaats, waar Maria's Heiligdom gestaan had, maar, daar Z.Eerw. kort daarna stierf, scheen het wel, dat er voorloopig aan dat bezit maar weinig aandaoht zou worden geschonken. Maar wat niemand verwacht had, geschiedde kort daarna. Want, zooals gemeld, had in het jaar 1904 dit bijkans vergeten plekje op meer bijzondere wijze de aandacht van meerdere personen gelrokken en dit had het verlan gen doen ontwaken, om iets te doen ter eere van Onze Lieve Vrouw ter Nood. Het gevolg was, dat in het begin van 1905 aan het Kerkbestuur verlof werd gevraagd en verkregen, om te onderzoeken of wellicht de grond van de heilige plaats ons iets kon verhalen van het verleden. Men begon een gedeelte van het kreupelhout, dat er groei de, uit te rooien, den grond om te spitten en, werkend van Zuid naar Noord, vond men op den 20sten Maart, meer dan een meter diep onder den grond, een afgebro ken put, gedempt met puin en zand. De oude Runxput was wederge vonden, het uur was geslagen, waarop Onze Lieve Vrouw ter Nood tot haar trouwe volk we derkeerde op de oude heilige plaats. Nadat de put gezuiverd was en voorloo pig tot aan het maaiveld was opgetrokken, werd van de merkwaardige vondst aan Z.D.H. Monseigneur Calüer kennis gege ven, die met belangstelling kennis nam van alles wat er geschied was, maar te vens "tot groote omzichtigheid aanspoorde, er op wijzend, dat men zich wel vergewis sen moest, of de gevonden put wel inder daad de Runxput zou blijken te zijn. Maar al werd er op aangedrongen, om den loop der gebeurtenissen af te wachten, niets kon het vrome volk weerhouden om het luide te verkondigen, dat de Runxput op Kapel was weergevonden en van heinde en verre snelde men naar 't oude „Kapel" om daar t© bidden en Maria's lof te zingen. De „Vox populi" bleek dra, na ernstig on derzoek, de „Vox Dei" te zijn geweest. Om echter do ontwaakte devotie een zekere en vaste basis te geven, werd er al spoedig in het nog overgebleven gedeelte bosch, op de p!aatsr waar men zeker wist, dat de oude kapel gestaan had, een eenvoudig kruis geplant met bidbank en aan het kruis een afbeelding van de H. Maagd be vestigd en vanaf dat oogenblik had dat stille devotieplekje de liefde van het volk gewonnen en knielde, als voor eeuwen. Ka tholiek Holland weer biddend neder op den ouden heiligen grond, op het altaar groen van het dierbaar „Capelle soet". Eer het jaar 1905 geëindigd was, waren ei' duizenden ter bedevaart gotrokken, naar Onze Lieve Vrouw ter Nood te Heilo, naar „Kapel", er waren reeds Bedevaarten geor ganiseerd; onweerstaanbaar trok de H. Maagd hare kinderen opnieuw naar het tot dan bijna onbekende „Kapelle"-boschje te Heilo, naar „Capelle soet". Is het ^vonder, dat Z.D.H. Monseigueur Gallier, ziende dien heerlijken opbloei vau de aloude devotie, „tot meerdere eer en glorie van de allerheiligste Maagd en Moe der Gods Maria", een Bisschoppelijk Co mité instelde „dat zich ten doel zou stel len de kapel, welke eertijds bestoud op de bedevaartsplek van Onze Lieve Vrouw ter Nood of te Runxput, te herstellen en de devotie tot Onze Lieve Vrouw ter Nood te herstellen en te verspreiden". Hoe onder Gods zegen en de bescher ming van Onze Lieve Vrouw, die heer lijke taak vervuld mocht worden, daarvan getuigen de feiten, welke wij allen kennen. Waar 25 jaar geleden zich slechts een arm kreupelbosch bevond, daar 6taat nu 6inds meer dan 20 jaren te midden van een heei'- lijk park de voorloopig opgerichte kapel van Onze Lieve Vrouw ter Nood, alsmede de voorloopige, fraaie, groote Beevaarts- kerk. Al de omringende terreinen van de oude plek werden het eigendom van het Bisschoppelijk Comité cn nu na een kwart eeuw prijkt, luistervoller dan ooit., onze lieve Moeder „Als vlekkelooze roze. in Hollands tuin." Bij duizenden komen er jaarlijks de be devaartgangers onder geestelijke leiding om daar Maria's voorspraak in te roepen; om Haar te danken voor de vele gebedsver- booringen, waarvan de Heilooër annalen getuigen. Nu zijn we in het zilveren jubeljaar van Onze Lieve Vrouw ter Nood en het is waar geweest wat het oude vrouwtje, Moeder Haaker, voor vijf en twintig jaren in een voudig diep geloof reeds getuigde: „Wat is hel hier toch mooi om te bilden. Als hier nu eens een kapelltje kwam, al was het maar van hout." En hier is gebeden, veel, heel veel en in nig. En die groote devotie der geloovigen heefi gemaakt, dat de wenscb van Moeder Haaker spoedig in vervulling is gegaan en zelfs meer dan haar wensch. Want toen, nadat op 12 Juli 1905 het kruis aldaar was ingewijd, op 16 Juli daaropvolgend de eerste processie uit Amsterdam te voet naar Heilo kwam, meevoerend het beeld der Zoete Lieve Vrouwe, kreeg dit een plaats in een houten huisje, zooals Moeder Haaker gewenscht bad. En steeds meer en ir grooter getale kwamen de Christenen naar deze plek vol van genaden, aan Maria toegewijd. Daar verrees een kapel, een devotieka pel op de historische plaats, waar eens in voorbije eeuwen, de oude kapel gestaan had. Door de devotie van het Katholieke volk is dit oord een lusthof gewoiden van Maria. Een uitgestrekt landgoed is het nu met bosschcn en weiden on rijvers en den geloo vige is het goed, hier in diep geloof te overwegen, den Kruisweg van Christus te herdenken die in mooie steenen statie-ka- pelletjes om het terrein is opgericht. Aan het einde bij de twaalfde statie be vindt zich hoog de Kruisberg waar de Zoon Gods vanaf het hooge kruis op de ge loovige bedevaartgangers neerblikt. Behalve de devotiekapel is er een groo te bedevaartkerk, waar nu tevens eind Juli, begin Augustus weer een ziekentri- duum zal worden gehouden, want wie meer dan kranken cn lijdenden behooren daar te komen bij O.L.Vr. ter Nood. Die lusthof der Moeder Gods wordt nu voltooid in haar zilveren jubeljaar. Een nieuwe devotiekapel is op de plaats van de oude over enkele maanden gereed, opgetrokken van statige Nievelstecnen uit de groeven van Herzogenxath. Aansluitend aan die kapel wordt om de Runxput, die dicht bij de ingang der kapel zich bevindt eeu pergola, een zuilengang gebouwd en weer wacht de Zoete Lieve Vrouw, wier devotie hier al6 vanzelf groeide en welde uit dezen grond haar kindeien, die tot haar komen in smart en pijn. In het oude houten huisje staat nu het beeld van St. Willibrord, die in Heilo zijn lieilgen arbeid verrichtte ri op wiens ge bed een waterbron o: i .rudde aan den grond, die in Heilo b,„- dc oude kerk be waard is gebleven. De devotie hier heeft St. Willibrord een plaats gegeven in het geloovige hartde devotie tot hem, die werkte voor de bckee- ring van Nederland, is onufschcidelijk ver bonden aan die van Onze Lieve Vrouw ter Nood. Ook wij. Katholieke journalisten, hebben op deze heilige plaats, gewijd door vroom gebed en heilige traditie, gebeden voor dc bekeering van Nederland zooals van nu af ieder jaar duizenden pelgrims doen, die van verre streken komen naar Maria's ge nadeoord. En is het dan tc voel gevraagd door do Bisschoppelijke Commissie van O. L. Vr. tor Nood, als zij gaarne aan Maria haar nieuwe kapc] onbelast wil aanbieden. En meer dan geboden alleen zul het Xe- derlandscbc Katholieke volk willen storten daar waar Maria zoo rijke genaden uit deelt. Het zal ook willen bijdragen in den bouw dezer nieuwe kapel, en dc ver fraaiing van Maria's lustoord om zoo krachtiger zijn gebeden te ondersteunen. Dat zal tevens het antwoord zijn op do vraag in dit zilveren jubeljaar dezer Zoete Lieve Vrouwe: „Wat zullen wij haar we dergeven 1" Een sehoonere woon Haar waardig, die ons reeds zooveel genaden schonk. En in die nieuwe genadekaocl zal dan luider klinken ous gebed tot Haar om dc bokeering van ons Vaderland. Giften voor dit doel kan men over- maken aan Prof. W. Nolet, Groot Semina rie te Warmond of aan den heer G. v. d. Bosch, Huize „Duinrust" Overveen. FRANKRIJK. DE STRIJD TEGEN DE PORNOGRAFIE. Eindelijk heeft de „Ligue fran^aisc pour Ie relèvement de la moralité publique" een schit terende overwinning op de pornografische pers behaald. Enkele leden van de liga hadden indertijd met den tegeuwoordigen minister van arbeid Georges Pernot bij den toenmaligen minister van justitie Barthou een aanklacht tegen de pornografische pers ingediend. Door den rech ter van instructie werd daarop eeu strafproces ingeleid, en thans is vonnis geveld. De reclames, groot en klein, van onaedelij- ken aard in de bladen worden verboden. De exploitanten van dit zedeloos bedrijf, die van de opbrengst dezer advertenties leefden, en er jachten en villa's in Deauville op na hielden, zullen op minder grooten voet moeten gaan le ven, want naar schatting wordqn de inkomsten der pornografische pers tengevolge van dit vonnis jaarlijks met een millioen verminderd. Verschillende uitgevers hebben dan ook de uitgaven van hun pornografisch^ bladen reeds moeten staken. ENGELAND SCHOOLSTRIJD IN NOORD-IERLAND Bijbelsche geschiedenis In plaats ven godsdienstonderwijs In Noord-Ierland is een heftige schoolstrijd ontbrand. Bij het parlement is een wetsontwerp irgediend. om het godsdienstonderricht, dat thans op de scholen gegeven wordt, te vervan gen door gewoon onderwijs in de bijbelsche geschiedenis. De protesten, die door de bisschoppen van Ierland zijn ingediend, werden door den mi nister van onderwijs als „onzinnig" afgewezen. Toen echter het wetsontwerp in tweede le zing behandeld werd, heeft een professor van de koninklijke universiteit, namens de onaf hankelijke unionisten, de protesten der bis schoppen andermaal naar voren gebracht en verklaard, dat door deze nieuwe wet de katho lieken bij de protestanten achtergesteld wer den. Verschillende protestantsche afgevaardig den sloten zich aan bij dezen spreker. Een heel bekend protestantscb geleerde ver klaarde, „dat gewoon bijbelscb onderricht voor protestantsche kinderen voldoende was, maar voor katholieke kjnderen werd meer gevor derd". Het voorwendsel, dat dit wetsvoorstel een onpartijdige oplossing zou brengen voor dit vraagstuk is trouwens belachelijk. Want ieder een weet, dat dit voorstel van eenvoudig bij belscb onderricht een van de wezenlijke ver schillen vormt tusschen Katholieken en Pro testanten. Er kan geen sprake zijn van gelijkberechti ging, waaneer er, met behulp van de belasting- penningen, die ook gedeeltelijk door de Ka tholieken betaald worden, een bepaald sys teem van onderricht wordt ingevoerd, dat zui- vcr-protestantsch is, zonder dat er tevens re kening wordt gehouden met de redelijke eischen, die door de Katholieken terecht ge steld mogen worden". PERZIE OUD-PREMIER VEROORDEELD Dc oud-premier prins Firoez Nozrat Ed Dowleh. dc eerste premier in de geschiedenis van Perzië, die terechtstond, is schuldig bevon den aan corruptie wegens het aannemen van 387 cn tot vier maanden gevangenisstraf en een boete van 1100 veroordeeld. Boven dien werden bem zijn politieke rechten ont- BRITSCH-INDIE DE ACTIE VAN GANDHI Te Rander het woord voerend in een verga dering, deed Gandhi een beroep op de Mo hammedanen om deel te nemen aan de cam pagne tegen de zoutbelasting en het drinken en ter bevordering van het spinnen. Hij voegde er bij, dat dit hun harten zou zuiveren. Er was geen aanleiding om te strijden, maar zij kon den strijden, als zij dit wilden- Uit Jalalpocr wordt gemeld, dat zeven vrij willigsters van Ganhi, die gisteren door de stad trokken, poogden eenige dronken vrouwen in een drankwinkel te bekeeren. Ze werden echter op scheldwoorden onthaald. Engelache admiraalsdochter Gandhi's adjudante. Engelsche journalisten, die ter wille van de copy Gandhi op zijn onafhunkelijkhcids-veld- tocht volgen, signaleeren een buitengewoon merkwaardige figuur onder de aanhangers van den mahatma: Mira Bey, vroeger Miss Glade. Zij is een buitengewoon begaafde Engelsche vrouw, dochter van een Engelscb admiraal. Zij moet, in Engeland, zoowel als in Britscb-Indië, reeds een vermaardheid hebben, zoo groot als die van Gandhi zelf. Zij is lang geleden tot den godsdienst der Hindoe's overgegaan en in haar kleederdracht, haar gedachtenleven vol komen Indische geworden. Zelfs haar oaam heeft ze verindischt Onder Gandhi's volgelingen bevindt zich ook een blanke Eogelschman, die met buitenge woon enthousiasme de donkere gestalten der wetschenders volgt. Maar Mira Bey is toch van meer belang voor de beweging. Zij geeft leiding. Zij is Gandhi's rechterhand geworden en hij moet gezegd hebben. dat zij zijn adjudante en plaatsvervangster is. ZUID-AMERIKA Veertig agenten gedood in Sao Paulo Telegrammen uit Brazilië melden, dat op standelingen veertig provinciale politie-agen- ten van den staat Sao Paulo in een hinderlaag hebben gelokt en gedood. De rebellie is ge richt tegen bet bewind van den staat Sao Paulo en niet tegen de federale regeering. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Een schoolstrijd in Noord-Ierland. Nadere bijzonderheden omtrent het ge beurde te Poet Darwin in Australië. Botsing tusschen de Nankingtroepen en de troepen uit het Noorden van China. Aardverschuivingsramp bij de Dront- heimfjord in Noorwegen. (Buitenl. Be richten, 4de blad en Telegrammen). CHINA DE NIEUWE BURGEROORLOG De vijandelijkheden begonnen Uit Sjanghai wordt gameid, dat daar gister avond laat bericht is ontvangen dat de lang verwachte botsing tusschen dc opstandige troepen in Noordwest China en het leger van de Nankingregeering eindelijk heeft plaats ge vonden. Langs de spoorlijn TientsinTukau Lunghai zijn de gevechten in grooicn omvang begonnen. Twee vliegtuigen wierpen bommen op vijandelijke troepen, die in de nabijheid van Tungingsjen ten Westen van Sjantoeng dc Gele Rivier wilden oversteken. Japaruch consulaat te Charbln aangevallen Een uit Chineezeo en Koreanen bestaande menigte heeft Donderdagavond een aanval ge daan op het Japansche consulaat te Charbin. De ruiten werden ingegooid en dc meubelen beschadigd. De politie arresteerde 32 personen. AUSTRALIË HET GEBEURDE TE PORT DARWIN De „Daily Herald" meldt oader omtrent het gebeurde te Darwin in Australië, waar werk- loozen het regeeringsgebouw bezetten, dat een aantal werkloozen naar het gebouw trokken cn werk of volledigen onderstand eischten. Daar deze eisch niet werd ingewilligd, werden alle ambtenaren in hun bureaus opgesloten en kampeerden de werkloozen gedurende den nacht op de veranda's van het gebouw. Om den opstand volledig te maken werd de roode vlag geheschcn op Liberty Square. Toen trad de politie op die de hulp inriep van allen die daarvoor in aanmerking kwamen cn de leiders gelastte zich te verwijderen. Blijkbaar vreesde men voor de veiligheid der blanken, want de ambtenaren dezer instellingen kregen last op bun post te blven. Daar de gevaugenisruimte beperkt was, had het geen zin de opstandelingen te arrcstccren. Het noordelijke territoir, waarin Darwin ligt, telt slechts 32 politie-agenten voor een opper vlakte van een half millioen vierkante Engel sche mijlen; daarvan zijn er 7 te Darwin gc- slotionneerd. Daar Darwin geheel geïsoleerd is behalve wat lucht- en telegrafische verbinding betreft, besloot de politie maar een afwachtende hou ding aan te nemen; bij het afzenden van het bericht van den correspondent van de „Daily Herald" kampeerden de werkloozen nog op de veranda's. De premier van het gemeencbest, Scullin, heeft besloten den nood te Darwin te verlich ten door stukken land beschikbaar te stellen voor de teelt van aardnoten; er zal tot aan den oogst een wekelijksche onderstand werden gegeven van 30 shilling per week. Io een massavergaderiog hebben de werk loozen een onderstand van 5 per week ge- eischt, het ontslag der regceringsambtcnaren cn het bezigen van hun salarissen tot hel le nigen van dc werkloosheid, Men ging uiteen onder het zingen van „De Roode Vlag". ,uu .tou.ddtuli (shrdxshrdlcmfwv aodrdwwak Audiëntie. Z. D. H. de Bisschop van Haarlem zal Woensdag en Donderdag van de volgende week geen audiëntie vcrlecnen. DE ZOMERTIJD. Voor zooveel noodig wordt er aan hcrin- I nerd, dat de Zomertijd aanvangt den 15©n Mei a.s. i De overgang geschiedt in dier voege dat, I wanneer do middelbare zonnetijd van Ani- sterdam, op den dag waarop de Zomertijd aanvangt, 2 uur aanwijst in den voormid dag, het geacht wordt te zijn 3 nur in dien voormiddag. De overgang naar den Zomertijd ge- I schiedt, m.a.w. dit jaar dus in den nacht van Woensdag 14 Mei op Donderdag 15 Mei j ten 2 nre.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1