21ste Jaargang
WOENSDAG 16 APRIL 1930
No. 6569
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Prijsdaling, Productie-overvloed,
Protectie
BUITENLAND
STADSNIEUWS
5)e Êeicbdie 6ou/fö/nl'
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betalrng van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTL. 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Modedoclingen wordt
bet dubbele van bet tarief borekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verbuur, koop en verkoop f 0.50
Drie woorden, welker koppeling den
laatsten tijd vrij veel stof heeft doen op
waaien.
De prijzen dalen.
Overal op de productcnraarkt is een
dalend prijsverloop te con sta te eren, hier
sprongsgewijs, daar gestadig, maar overal
wijst de curve met onafwendbare fataliteit
omlaag.
Deze beweging dateert niet van van
daag of gisteren. Wanneer men de cijfers
van het Centraal Bureau voor de Statis
tiek nagaat, ziet men de groothandelsprij-
zen in een nauwelijks onderbroken lijn
afglijden reeds vanaf Maart van het vorig
jaar, terwijl ook het jaar 1929 ten opzichte
van zijn voorganger een teruggang te
zien geeft. Degenen, die dit evolutie-pro
ces aan den lijve meemaken, vragen zich
met zorg af, of dit niet op een crisis moet
uitloopen.
De Tweede Kamer heeft voor het
Paasch-reces twee dagen over dit chapiter
gedebatteerd, toen zij de gelegenheid
kreeg zich te uiten over de crisis in.x>nzen
landbouw.
Algemeen bleek men toen van gevoelen,
dat deze crisis te wijten was aan over
productie, aan de te overvloedige oogsten
der laatste jaren. Wie had ooit gedacht
dat men nog eens zou kunnen verlangen
naar Chineesche toestanden, waar zoo om
het jaar de geheele oogst pleegt te ver
ongelukken met de onvermijdelijke aan
kleve van verhongering van eenige millioe-
nen Chineezen, of naar een fikscb zwerm-
pje sprinkhanen uit Noord-Afrika, of een
Australische droogte (n'en deplaise Ver
aart).
Nu mag men de minder prettige gevol
gen van dezen overvloed niet louter op re
kening stellen van ons gunstig klimaat en
onzen vet!en vaderlandschen grond, en ook
spreken van te groote intensiviteit der
landbouwproductie, van te sterke aanwen
ding van stikstofbemesting, van te groote
mechaniseering en rationaliseering en nog
van ve'e andere factoren al deze gron
den hebben dit gemeen, dat zij wy-.en op
een te veel aan aanbod tegenover een te
kort aan vraag, en dat zij er bovendien op
wijzen, dat deze verstoring van het even
wicht tus8chen vraag en aanbod min of
meer de tendenz heeft van een zekere sta
biliteit. Dat laatste vooral is een ietwat
beangstigende overweging, waaraan do
omstandigheid, dat de dalende lijn reeds
maandenlang een gelijke stugge stabiliteit
vertoont een somberen klemtoon verleent!
Het verschijnsel van den te grooten
overvloed is geenszins beperkt tot de Hol-
landsche landbouw.
Neem bijv. een product als de rubber
Stopzetting der productie gedurende de
maand Mei in de rubber-produceerendo
landen heeft men de eenige uitkomst ge
acht om in Engeland en Amerika niet te
stikken in de steeds toenemende opstape
ling der voorraden.
En nog staat het te bezien of deze maat
regel wel afdoende zal zijn, daar vele
rubbermaatschappijen voortgaan met het
uitbreiden van haar aanplantingen.
In de suiker is het al evenzoo gesteld.
Ook hier groote voorraden Cuba- en Java-
suiker en in Europa een suikeroogst
welke maar al te voorspoedig was.
Met wol en katoen is het dito. Men doet
alles wat mogelijk is om zich te ontdoen
van te groote voorraden en niet steeds met
evenveel succes, integendeel.
Dit zijn slechts enkele grepen in de
voornaam8che landbouwproducten, waan-
bij Nederland in sterke mate geintcres-
Bcerd is en voor wier fluctuaties het als
klassiek vrij handelsland ook ten zeerste
gevoelig is.
Niet altijd zijn de gevolgen der over
productie een nadeel voor ons land. Goed-
koopo tarwe bijv. kan bij ons grif plaatsing
vinden en kan niet anders dan onze vee
stapel rond en vet maken en het aanschijn
van onze Hollandsche veeboeren doen
glimmen van vergenoegdheid. Het gaat
den veeboer dan ook niet sleoht, bet
goedkoope graan is voor hem de grondstof
van zijn „industrie" en zoolang deze in
dustrie nog niet teveel produceert en er
aan den uitvoer niet al te veel hinderpalen
in den weg worden ge'egd, kan hij tevre
den zijn. Er is dan ook allerwegen toene
mende vraag naar grasland en de tijden,
dat dit .malscb groenende land, waaraan
nze landouwen bun karakteristiek aspect
ontleenen, bij voorkeur werden „ge
scheurd" liggen reeds ver achter ons.
Niet alleen het overvloedige goedkoope
graan komt ons ten goede, maar alles wat
geïmporteerd wordt als grondstof voor
onze industrieën of als verbruiksartikel
doet de betalingsbalans ten gunste van
ons doorslaan.
Tot nog toe hebben wij alleen aandacht
geschonken aan de overproductie der goe
deren en het daardoor verbroken even
wicht tusschen vraag en aanbod als ver
klaring van het dalende prijsverloop.
De Zweedscho professor Cassel be
schouwt de zaken van den anderen kant
en wijdt zijn aandacht meer aan het geld,
meer in het bijzonder aan de gedragingen
van het goud.
Waar goederen aan prijsveranderingen
onderhevig zijn, verdient het aanbeveling
niet alleen te letten op de goederen maar
ook op de waardemeter, waarmede zij
worden vergeleken.
De oorzaken van prijsdaling of prijsstij
ging kunnen te vinden zijn bij de goederen
zelf, maar het i9 ook mogelijk, dat men ze
moet zoeken bij het geld. Wanneer alle
factoren aan do zijde der goederen gelijk
blijven, maar het geld, dat immers ook een
eigen waarde heeft, gaat dalen in de
waardeschatting der menschen, zal dit
tengevolge hebben, dat voor dezelfde goe
deren voortaan meer geld wordt uitgege
ven, zoodat relatief do waarde der goede
ren stijgt oftewel de prijs omhoog gaat.
Omgekeerd dalen do prijzen, zoodra men
een grootere waarde aan het geld gaat
hechten.
In het onderhavige geval behoeven wij
ons niet tot het zilver te wenden, om
daarin de oplossing der prijsdaling te vin
den, want dit ongelukkige metaal kan zich
den laatsten tijd allerminst verheugen in
de waardeering der menschheid. De oor
zaak daarvan schijnt nu eens niet in over
productie te liggen, maar in een afstooten
van zilver als circulatie-middel.
Prof. Cassel zoekt het dus bij het goud.
Er dreigt, zegt bij, een goud-tekort door
do toenemende vraag in het betalingsver
keer. Door deze vraag stiigt natuurlijk
de goudwaarde, en de op het goud geba
seerde pri-zen dalen in evenredigheid. Zie
daar de sleutel.
Wij zullen ons niet verdiepen in de theo
rie van prof. Cassel en ons bopalen tot
het niet te ontkennen feit der overproduc
tie.
Wanneer wij zien, hoe ook ons land
lijdt aan wat genoemd is „de vloek van
den overvloed", ligt het voor de hand, dat
er stemmen opgaan, vragende om bescher
mende maatregelen.
Ons land is van ouds een gerenommeerd
vrijhandelsland, zelfs het eenigo vrijhan
delsland ter wereld, daar Engeland al
reeds jaren zij bet op bescheiden schaal
het pad der protectie heeft betreden
en zeker het Britsche Rijk in z'n geheel
(Envcland en zijn Dominions) niet tot de
vrijhandelslanden kan worden gerekend.
Ondanks deze isolatie van Nederland
temidden van tariefmuren aan alle kanten
heeft het over 't algemeen nog niet zoo
kwaad geboerd, als men onze in- en uit-
voercijfers vergelijkt met die van andere
landen. Er is dus wel reden om niet te
spoeüg van de traditie af te wijken. Maar
als de crisis ten top stijgt.. Zooals gis
teren gemeld, is de samenstelling van
een commissie in voorbereiding, welke zal
overwegen welke maatregelen genomen
kunnen worden in het belang van onzen
landbouw. Dct deze met voorstellen zal
komen tot het invoeren van een z.g. vechb-
tarief, dat ten doel heeft de landen, die
onzen uitvoer belemmeren met gelige
munt te betalen len opzichte van hun uit
voer, gelooven wij voorshands niet. Het is
o.i. een gevaarlijk middel.
Ook maatregelen tot beperking van de
productie zijn bezwaarlijk, zoolang er geen
internationale regeling op dit punt be
staat en'wanneer zal deze er ooit komen 1
Waarschijnlijk lijkt ons, dat deze com
missie met voorstellen zal komen tot ver
laging van de vrachtprijzen, en tot het
schenpen van betere toestanden in het
landbouwbedrijf. Deze maatregelen heb
ben wellicht het nadeel, dat hun werking
niet onmiddellijk wordt gevoeld, maar zij
hebben weer het voordeei, dat zij minder
ruw ingrijpen in het gevoelige hande^ver-
keerswezen en dat zij meewerken tot een
blijvende opleving.
De commissie wacht een moeilijke taak,
doch het is beter den toestand onder de
oogen te zien en midde'en te beramen tot
verbeuring, dan af te wachten totdat
onze sterk protectionistische buren ons
in een hoek dood drukken. J
INTERNAT. CONFERENTIES
Nieuwe ontwapeningsconferentie?
In verband met het sluiten der Vloot-
conferentie bepleit Lord Robert Cecil spoe-
digo bijeenroeping der Ontwapeningsconfe
rentie te Geneve.
In Britsche regeeringskringen heorscht
daarentegen do wenseh, dat eerst een po
ging zal worden gedaan om de Fransch-
Italiaansche meeningsverschillen to over
bruggen.
BELGIE
Studentenrelletjes te Gent.
Te Gent hebben gisternacht relletjes
plaats gehad tusschen Vlanmsche en
Fransch-gozinde studenten. Een student,
die „weg met België" had geroepen, werd
door de politie gearresteerd, waarbij hij
vorzet pleegde. Hij bleek in het bezit te
zijn van een revolver. De student, oen ze
kere W. uit Weert, is voorloopig in hech
tenis gesteld.
ENGELAND
HET „WIT"-RUSSISCHE LEGER.
Omtrent het reeds vermelde plan tot het
vormen van een „wit"-Ruwisch leger in En
geland tot het bevrijden van generaal
lvoetjepof en het ten val brengen van bel
bolsjewistisch bewind, bevat do „Daily
Herald" nog nadcro bizonderheden. Het
blad wijst op een advertentie, die 27 Maart
in de „Morning Bost" is verschenen en als
volgt luidde: „Geucr/uu Koctjepof. Zij die
sympathisoeren met bet werk van en zich
bezorgd maken over het lot van dezen
dapperen krijgsman, gelieven zich te wen
den tot C. R. N. 3735 Morning Post". Het
blad deelt verder mede dat degenen, die
op deze advertentie ingingen, oen confi-
dentieelo circulaire ontvingen, waarin hun
werd gezegd, dat zij zich gebonden moesten
achten door den heiligsten eed, waardoor
zij zich kunnen binden, „to act as a militant
cel" (om te handelen als een militante cel).
Verder werd gezegd, dat het in do bedoe
ling lag, het personeel aan to werven voor
een georganiseerde macht, die tor beschik
king zal staan van do Russische monarchis
tische partij en zicb bereid houdt om onder
Russisch monarchistisch opperbevel te die
nen, indien en wanneer dit wordt geöischt.
Zij, die in gebreke zouden blijven langer
dan twee wekon achtereen voeling te hou
den met de gekozen autoriteiten, zullen een
herinnering ontvangen aan de verplichting,
die zij op zicb hebben genomen; zij, dio vier
weken in gebreke zouden blijven, worden
beschouwd als uit de organisatie to zijn
getreden.
De circulaire sluit met do woorden. Ge
lieve te antwoorden aan Monomark «u
meJe te deelen of gij een conferentie
wenscht bij te wonen, waaromtrent u in de
naaste toekomst bericht zal worden gezon
den.
De „Daily Herald" meldt, dat de spe
ciale-afdeeling van Scotland Yard oen ern
stig onderzoek doet naar de werkzaamhe
den van de organisators van het plan.
De doodstraf in de legerwet.
Het Hoogerhuis heeft met 44 tegen 12
stemmen in de legerwet weer de doodstraf
opgenomen voor lafheid en desertie, welko
onlangs door het Lagerhuis uit do wet was
geschrapt.
RUSLAND
DE R00DE TERREUR.
Drie massaprocessen; 50 a 60 dood
vonnissen te wachten.
Naar via Kowno uit Moskou gemold
wordt, is gistoron te Oharkoff 'n monster
proces begonnen tegen 127 personen; die
beklaagd worden van economische contra
revolutie togen de sovjeUregeering.
Op de beklaagdenbank zitten o.a. ver
scheidene Russische ingenieurs, arbeiders
en vertegenwoordigers der Oekrainscho in-
tellectuoclon.
Volgens officieele berichten hangen op
het oogenblik in üokraine drio groote pro
cessen, wanrbij in totaal 300 personen be
trokken zijn. Men verwacht, dat als re
sultaat van deze processeu 50 tot 60 dood-
vonisscn zullen worden gevold, aangezien
de beklaagden ervan beschuldigd worden,
het sovjet-regime ten val te hebben willen
brengen.
Verder wordt uit Moskou gemold, dat
verschillende leidende ambtenaren van do
Russische coöperatie „Centrosojus" met den
directeur Sjkolnik aan het hoofd zijn ge
arresteerd onder beschuldiging van het
voeren van economische contra-revolution-
nairo actio.
Negen directeuren zijn gearresteerd, die
voor het lioogsto gerechtshof der sovjet
unie terecht zullen staan.
Moskou'» handelsrelaties met Frankrijk
In een rede ter gelegenheid van do inwij
ding van de Engelsche afdeeling der Wes
telijke Kamer vun Koophandel der Unie
van sovjet-republieken, heeft do Russische
volkscommissaris Litwinof hot betreurd,
dat er goen juridischo basis bestaat van
do relaties met Frankrijk. Hij verklaarde
o.a. dat „verschillende kwaadwillige per
sonen en zelfs respectabele instellingen van
het ontbreken van een juridische» grond
slag in de handelsbetrekkingen gebruik
maken en wel ten nadoelo van dien han
del. Vastgesteld moet worden, dat do eco-
nomischo relaties mot Frankrijk binnen
kort geheel opgeschort zullen moeten wor
den".
Litwinof verklaarde verder, dat het han
delsverdrag met Engelnnd een gevoel van
rust en veiligheid zal scheppen, zonder
welke het onmogelijk is op uitgebreide wijze
handel te drijven. Het verdrag zal ook bij
dragen tot de politieke toenadering tus
schen de beide landen en do consolidatie
van den vrede.
ROEMENIE
Studenten-onlusten te Boekarest.
Bij demonstraties van invaliden te Boe
karest zijn oen paar dagen geleden ook
eenige studenten gearresteerd, die zich te
gen de politio hadden gekeerd. Gisteren
werd opnieuw getracht te betoogon. Ecni-
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De actie in Russische kringen in Enge
land ter bevrijding van Koetjepof.
Brand in oen mijn bij Kattowitz. (Bui-
tenlandfcbe Berichten 2e blad).
Noodweer in Italië. Men vreest over
stroomingen. (Buitenlandsche Berichten 4e
blad).
BINNENLAND.
De minister van Binnenl. Zaken hoeft
verschillende wijzigingen aangebracht in
het wetsontwerp tot herziening der Ge
meentewet (2do IUad).
go studenten namen rechercheurs gevangen
die nabij het clubhuis op post tsonden,
sleepten hen het huis binnen en wilden hon
als gijzelaars houden voor hun gearresteer
de collega's. Na interventie van do auto
riteiten werden de rechercheurs, dio ver
scheidene uren waren vastgehouden weer
vrij grinten, echter zonder hun wapens en
panieren.
Twee socialistische afgevaardigden zijn
gisteren door studenten overvallen on af
geranseld. In den huidigen ministerraad
zijn maatregelen genomen om verdere on
geregeldheden te voorkomen.
DE TREINVERBINDING LEIDEN—
UTRECHT.
Gelijk door do diiectio der Nod. Spoor
wegen naar aanleiding van verzoeken van
belanghebbenden was toegezegd, zullen
bij het ingaan van don zomerdienst, ver
schillende treinen op den lijn Utrocht
Woerden—Leiden aanzienlijk worden ver
sneld, out. door opheffing van de halte
Zooterwoude, verkorting van hot opont
houd op de stat ions, niet meer oversta|>-
cn te Woerden, terwijl enkele treinen lui
Woerden sneltreinen worden, zoodat niet
in Harrro'en en Vleuten wordt gestopt.
Het nantal troinen wordt niet uitgebreid.
Zilveren jubileum J. Bromgeest.
Den Isten Juni a.s. zal het 25 jaar gele
den zijn dat de amanuensis Isto klasse J.
Bronsgcest bij Prof. Korteweg in dienst
nkL
Binds 1914 werkt hij onder Prof. Zaayer
Gedurende deze 26 jaar heeft de heer
Bronsgcest nagenoeg onafgebroken zijn
werk kunnen verrichten. Menig proefschrift
in die jaren uitgekomen, brongt dank aan
de waardigo technische hulp door hem
verlcond. En nog steeds is zijn werkkracht
en werklust <!e/.olfde gebleven. Hot zjiI
den krassen jubilaris op den dag van zijn
jubileum zeker niet aan belangstelling onC-
breken. Do meeste bekendheid onder de
p«.'tiönton heeft do heer Bronsgcest zich
verworven in de orthopaedjsche polikli
niek van Dr. Murk Jansen.
JE H0NGAARSCHE
MINISTERPRESIDENT
graaf Bcthlen, heeft
e Rome aan Mussolini
jeen officieel bezoek
gebracht, aan welk
jezoek groote politie
ke bcteekenis wordt
gehecht. Graaf Bcth
len (in grijs costuum)
bij zijn aankomst aan
h"t station te Rome
