21ste Jaargang
MAANDAG 14 APRIL 1930
No. 6567
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Pranco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Modedeclingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ton hoogste 30 woorden, waarin
botrekkingen worden aangcbodeu of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
ZIJNE HEILIGHEID, PAUS PIUS XI. heeft be
noemd tot Aartsbisschop van Utrecht den Hoog-
Eerwaarden Heer JOANNES HENRICUS GERAR-
DUS JANSEN, vicaris-kapitulaar van het Aarts
bisdom, kanunnik van het kathedraal kapittel,
deken van Utrecht en pastoor van de Heilig
Hart-kerk in Oudwijk te Utrecht
Nadat de aartsbisschoppelijke zetel
te Utrecht betrekkelijk langen tijd heeft
opengestaan, is deze nu weer bezet. De
Nederlandsche Kerkprovincie heeft
weer haar Aartsbisschop!
Gisterenmiddag deed de Internuntius
Mgr. Schioppa, vergezeld van zijn
secretaris, pater Kleijntjes, op de pas
torie van de H. Hartkerk aan de Oud-
wijk te Utrecht de mondelinge mede-
deeling aan den vicaris-capitulaar, Mgr.
Jansen, dat Z. H. de Paus hem tot aarts,
bisschop van Utrecht had benoemd. Mgr
Schioppa, dirttehalf zes arriveerde en
kwart voor zes vertrok, bood tegelijker
tijd zijn persoonlijke gelukwenschen
'aan.
De beide secretarissen van het aarts
bisdom waren bij de overbrenging van
het bericht aanwezig.
Rond zeven uur heeft Mgr. Jansen
daarop van zijn benoeming per telefoon
mededeeling gedaan aan de bisschop
pen. Te half acht kon de radio, op de
hoogte gesteld door een secretaris van
het Aartsbisdom, het verheugende be
richt verspreiden over Nederland.
Monseigneur Johannes Hendrikus Ge-
rardus Jansen werd geboren 9 Mei
1868, priester gewijd 15 Augustus 1893.
Op 6 October d a.v. werd hij benoemd
tot assistent te Heeg (Fr.), op 30 Juni
1894 tot kapelaan te Sneek, op 14 Ja
nuari 1898 tot kapelaan van de St. Wil-
librordus-kerk te Arnhem. 14 Septem
ber 1900 werd hij profesor in de H
Schrift aan het Groot-Seminarie Rij-
senburg.
Dan riepen hem herderlijke plichten
weer naar elders.
Mgr. Jansen werd 16 October 1908
benoemd tot pastoor te 't Goy, 23 Ja
nuari 1914 tot pastoor te Harlingen, 27
September 1918 tot pastoor der O. L.
Vrouw-kerk te Utrecht, 31 Mei 1929 tot
pastoor der door hem gebouwde H. Hart
kerk (welke nieuwe parochie van de
parochie van O. L. Vrouw werd afge
scheiden). Op 25 October 1929 benoem
de Mgr. Van de Wetering z.g. hem tot
deken van Utrecht als opvolger van
den hoogeerw. vicaris-generaal Mgr
B. A. de Wit, wien van deze functie
eervol ontslag was verleend.
In 1920 was pastoor Jansen reeds be
noemd tot kanunnik van het Metropoli-
taan kapittel.
Op 19 November j.l., na het overlij
den van Z. D. H. Mgr. v. d. Wetering,
koos het Metropolitaan kapittel hem tot
vicaris-capitularis.
Monseigneur Jansen was door de
volksopinie reeds algemeen als de
nieuwe Aartsbisschop aangewezen, nog
voordat de kerkelijke uitverkiezing was
geschied.
De nieuwe Bisschop is in Utrecht on
der geestelijken en leeken een zeer be
minde persoonlijkheid.
Hij is een sterk bevorderaar van het
katholieke jeugdwerk. Als zoodanig
deed hij zich kennen in zijn kwaliteit
van onder-voorzitter van de R.K.
Jeugdcentrale der stad Utrecht, voorts
als voorzitter van de centrale commis
sie der meisjespatronaten „St. Cunera",
als voorzitter van het bestuur en op
richter van het R.K. Lyceum der St. Bo-
nifaciusvereeniging, die hem Dinsdag
14 Januari tot haar eere-voorzitter be
noemde en hem als blijk van waardee
ring voor zijn H Hart-kerk een luidklok
aanbood, welke hij toezegde als ,,St.
Bonifaciusklok" te zullen doopen, het
geen dezer dagen ook geschied is.
Mgr. Jansen is bekend als voorzitter
van het comité ter bevordering van
bedevaarten ter eere van den H. Boni-
facius naar Dokkum.
Met Mgr. van de Wetering deelde
Kanunnik Jansen de godsvrucht voor
de vaderlandsche Heiligen. Wij herin
neren ons levendig zijn opwekkend
woord op den vooravond van den Ka
tholiekendag te 's Gravenhage.
De nieuwe Aartsbisschop, indertijd
als professor te Rijsenburg zeer be
vriend met dr. Schaepman, was een der
beste vrienden van Mgr. v. d. Wetering
z g., die veel met hem confereerde over
de zaken van zijn bisschoppelijk be
stuur. Na het overlijden van plebaan
Starink was hij ook diens biechtvader.
Den nieuwen Aartsbisschop, die 61
jaar oud is, maar de frischheid van de
jeugd heeft weten te bewaren in de ge
rijpte kracht van de mannelijke ener
gie, mogen vele bestuur-jaren worden
geschonken. Zijn groote gaven van
geest en hart zullen ongetwijfeld rijke
vruchten afwerpen voor het Aartsbis
dom Utrecht en voor de Nederlandsche
Kerkprovincie.
Toen na het overlijden van wijlen
Mgr. H. v. 3. Wetering de aartsbis
schoppelijke zetel kwam open te vallen,
trad onmiddellijk de periode in die
,,Sede vacante" wordt geheeten.
Volgens Canon 432 van het Kerkelijk
Wetboek was het Metropolitaan Kapit
tel verplicht binnen acht dagen een „vi-
carius capitularis" aan te wijzen, om
het bestuur op zich te nemen tot een
opvolger den aartsbisschoppelijken ze
tel zou hebben bestegen.
Aangewezen werd toen Mgr. Jan
sen, wiens tijdelijk bestuur thans door
zijn benoeming tot een blijvend is ge
worden.
Op de gebruikelijke wijze als in het
Kerkelijk Wetboek bepaald, werd
daarop aan den H. Vader, wicn de be
noeming van bisschoppen alleen is
voorbehouden, een voordracht gezon
den door het Kapittel van het Aartsbis
dom. En hoewel men vreesde, dat door
het overlijden van Zijne Eminentie
Kardinaal Perosi, die secretaris was I
van de Congregatie van het Consistorie,
welke de bisschopsbenoemingen behan
delt, groote stagnatie in het afdoen der
werkzaamheden zou ontstaan, zoodat
de Utrechtsche zetel nog eenigen tijd
verweesd zou moeten blijven, is deze
vrees gelukkig voorbarig gebleken.
Mgr. Jansen is thans de vijfde Aarts-
bissscbop sinds het hersttl der bisscho-
pelijke hiërarchie in Nederland.
In 1853 toen de kerkelijke hiërarchie
in ons land werd hersteld, werd Mgr.
Joannes Zwijsen benoemd tot Aarts
bisschop van Utrecin met residentie te
's Hertogenbosch, over welk bisdom
Mgr. Zwijsen reeds als bisschop was
gesteld.
De heftige Aprilbeweging had n.l. tot
resultaat gehad, dat op 10 September
de wet op de Kerkgenootschappen ver
scheen, welke als hoofdzaak inhield,
dat de bisschoppen zich niet officieel
te Utrecht en Haarlem mo-hten vesti-
gen.
Ingevolge deze omstandigheden had
de benoeming van Mgr. Zwijsen plaats
gehad. Toen echter in 1858 de beruchte
wet werd ingetrokken, volgde onmid
dellijk de benoeming van Mgr. Schaep
man tot Aartsbisschop van Utrecht. In
1883 volgde hem op Wiïlibrord's zetel
op Mgr. Petrus Matthias Snickers, die
sinds 1877 bisschop van Haarlem was.
Op hem volgde den in November j.l.
gestorven kerkvorst, Mgr. H. v. d. We
tering, die langen tijd hulpbisschop van
Mgr. Snickers was.
Daar een Metropolitaan of Aartsbis
schop is gehouden of persoonlijk of
door middel van een procurator binnen
drie maanden na zijn consecratie aan
den H Vader het Palluim te vragen,
ten tecken van de hem verleende aarts
bisschoppelijke macht, is het dus zeer
vermoedelijk, dat Mgr. Jansen binnen
den gestelden tijd naar Rome zal ver
trekken.
aanvaard waa met 217 tegen 205 stemmen.
Dezo uitalag, waardoor de rijksdagont-
binding vormoden word, word dor do
communisten met goroep van pfui begroet,
en de beweging onder de vele van een
zware last bevrijJo afgevaardigden waB
zoo levendig, dat do voorzitter een korte
onderbreking der zitting gclas.to.
Do karige meerderheid voor het kabinet
ie hieraan te danken, dat do meerderheid
der Duitsch-nationalen, n.l. afgevaardig
den, vóór het verbindingsvoorstel had go-
stemd, do Duitsch-nationalo afgevaardig
de Bicnor had zich van stemming ont
houden en zes leden der fractie hudden
aan do stemming in 't geheel geen dool-
iu volle sterkte togen de regocring optre
den, daar 16 leden der fractie ontbraken,
waarvan acht zich wegens ziekte of om
andere redenen hadden laten veront
schuldigen.
Door de communisten was een nicuwo
motie van wantrouwen togen het kabinet-
Brüning ingediend dio naar do gebrui
kelijke parlementaire practijk oertl na do
dorde lezing der dekkingsvoorstellen in
stemming zou zijn genomen. Op uitdruk
kelijk verlangen van den Rijkskanselier
werd daarover reeds Zaterdag gestemd,
met hot resultaat, dat de motie van wan
trouwen met 222 legen 203 stemmen, bij
één onthouding, werd verworpen. Zonder
onderscheid stemden voor do motie do
communisten, de sociaal-democraten du
nation.""1 social' i n, te-wijl do Duitsch-
nationalo fractie, ziok op dezelfde wijze
als bij het verbindingsvoorstel had ver
deeld.
BUITENLAND
DUITSCHLAND
DE REGEERING HEEFT
OVERWONNEN.
De voorstellen aangenomen.
De rijksdag wordt niet ontbonden, het
kabinet Bruniog heeft een meerderheid!
Dat is het verrassend resultaat van do
krachttoer, welke rijkskanselier Dr. Brü-
ning Zaterdag met medewerking van de
regeeringspartijen heeft uitgehaald.
De regeering had voors.ellen ingediend
ter saneering van de financiën on tot hulp
aan den Oost-Pruis isohen Landbouw. Om
het eene voorstel door middel van het
andere er door te trekken, was een voor
stel ingediend om het een met het ander
te verbinden. Do wet ter bescherming
van. den landbouw zou niet in werking
treden als niet tegelijkertijd de dekkings
voorstellcn waren aangenomen. Als dit
verbindingsyoorsto! niet zou worden aan
vaard, zou de rijksdag,worden ontbonden.
Dr. Brüning had het decreet daartoe, gc-
teekend door von Hindenburg, reeds in
z*n zak.
Men had verwacht, dat zoowel de ro-
ciaal-domocrateo als de Duitsch-nationalen
zouden tegenstemmen, doch bij de stem
ming blee'f, dat het vcrbindingsvoors'.el
ZWEDEN
BIJZETTING VAN KONINGIN
VICTORIA.
Indrukwekkende plechtigheid te Stockholm
Zwcdene hoofdstad, waar Zaterdag het
stoifclijk overschot van koningin Victoria
arriveerdo, was in rouw gedompeld. Allo
kantoren, banken en winkels waren ge
sloten.
Un 1 uur gooido het cskador, bestaan
de uil do kruiserr „Gustaf VII en „Droti-
ning Victoria'' het anker uit, terwijl 21
saluutsclioien werden gelost. Vervolgens
werd do lijkkist overgebracht naar hot
marinosiation van .Stockholm, op hot
cilund Skcppsholmon. Onder diegonen, dio
aldaar aunwezig waren, bevonden zich
de koning en do kroonprins van Noorwe
gen, de koning en do koningin van Dene
marken, do l'insoho president, groot-her
togin Hilda van Baden, prins Adalbert
van Pruisen, do prins von Hobciuollern—
Sigmaringen, prins Victor von Wied, do
leden yau het corps diplomatique en dor
regccring.
Toen do stoot zich io boweg^ng zqttc,
begonnen allo kcrkkloken te luiden. Do
lijkwagen, die door zes paarden word ge
trokken, word voorafgegaan en gesloten
door detachementen zee-cadetten, cavalo-
rio en artillerie. Te voet volgden do ko
ning en allo vorsten en autoriteiten. Do
kist werd bijgezet in do kapel van Kid-
dersholmskyrken, terwijl 42 kanonschoten
werden gelosi.
Na do plechtigheid speelde het orkest,
ingevolge den wenzch van do overledene,
de prelude van Parsifal. Ten slotte word
oen hymne gezongen, gecomponeerd door
den schoonvader van wijlen koning Oscar
II bij do teraardebestelling vaa zijn moe
der koningin Josephine in 1876.
AFRIKA
REVOLUTIE IN ABESSINIE?
Volgens de „Observer" is te C&ird uit
oen in den regel betrouwbare bron het
bericht ontvangen, dat in Abcssinio on
lusten zouden zijn uitgebroken. Een der
leidende Ras zou zich tot tegenkcizcr
van Ras Tafari hebben laten uitroepen.
BRITSCH-INDIE
DE NATIONALE
0NGEH0 0RZAAMHEIDSWEEK.
Groote demonstraties.
De nationale week van do campagne
voor civielo ongehoorzaamheid is Zondag
met groote betoogingen te Bombay en el
ders geëindigd.
Aan de demonstratie op het strand van
G'howpattcc bij Bombay werd naar schat
ting door minstens een half millioen men-
schen deelgenomen. Een afschrift van do
zout wei ten werd in zee geworpen. Gedu
rende don gebeelen dag trokken stroomen
aanhangers van Gandhi naar Cbowpattee
voorzien van potten, om zeewater te schep
pen en mee naar huis te nemen \*oor de
Dit nummer beataat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLANO.
De Duitscho regeering heeft het pleit
gewonnen. Haar voorstellen zijn door den
Rijksdag aangenomen.
Revolutie in Abessinic.
Do nationalistische beweging in Indië.
Do Zeppelin zou vandaag naar Spanje
vliegen. (Luchtv., 2e blad).
BINNENLAND.
Dcor Z. H. den Paus is benoemd tot
Aartsbisschop van Utrecht de hoogeerw.
heer mgr. J. H. G. Jansen, vicaris-capitu
laris van het Aartsbisdom.
Verschillondo ernstigo verkeersongeluk
ken. (Qom. Ber. 3de blad).
Moordaanslagen te Eindhoven en Maas
tricht (Gem. Ber. 3do blad).
Ernstige fabrieksbrand te Leeuwarden.
(Gem. Ber. 3do blad).
Brandstichting te Spekholzerheide. (Laat
ste Berichten).
zoutwinning. Dn straten weorklonkon van
nationalistische liederen, waarvan het ro-
frein was „do zoutwnt is geschonden". In
cidenten deden zich hier niet voor.
Te Karateji trok een optocht van ongo-
vcor 10.000 personen door de voornaamsto
straten. Dn leiders wierpen kruis of munt,
om te beslissen wie 't /rewutcr zou halfcn
voor den zoutaanmaak In don namiddag
trok een «toet, voornamelijk bestaande uit
jongelui, door do stad steenon wordon ge
worpen naar passeorende auto's cn ver
scheiden chauffeurs werden daarbij ge
wond. De optocht begaf zich naar een
groot sportterrein, waar het meogobraohto
zeewater plechtig in twee groote potten
werd gegoten, die op het vuur werden ge
plaatst. Hrt gemaakte zout werd zooalt
olders aan don hoogstbiedende verkocht.
Te Allahabad werd opnieuw zout in het
openbaar aangemaakt, doch or waren tnfn-
der toeschouwers dan eenigo dagen gele
den, terwijl eon groote daling in ingetre
den in den prijs, dio voor het gewonnon
zout betaald wordt.
De congrch b-i Ier Xcroe kondigde aan,
dat na do in'ciding der beweging togen de
zout wet van de vorige week thans op
grooto schaal mot do ongehoorzaamheids-
campagne begonnen zal worden. Zout zal
worden aangemaakt in verschillende parti-
culiero huizen, terwijl men do oprichting
van con onwettige zoutfabriek zal overwe
gen.
Te Caloutla nam do ongehoorzaamheids-
campagno een nieuwen vorm nan. Gister
morgen*verzamelde zich een groot aantal
studenten op het plein voor do universiteit
en verschillondo sprekers begonnen passa
ge* voor te lezen uit door do regccring
wegens hun opruiend karaktor verboden
boeken. Dertig studenten werden goarrci-
feerd. Wegeti' do vijandige houding «Ier
menigte was do politio genoodzaakt, ver
sterkingen te laten aanrukken en een
charge uit te voeren, waarbij ongeveer 15
personen werden gewond.
Gistermiddag gaf do bekendo nationalis
tische burgemeester van Calcutta, Ren
Gupta, gevolg aan zijn aangekondigd voor
nemen. dat ook hij passages uit bovenge
noemde verboden boeken zou voorlezen
hij werd gearresteerd, doch hot incidont
had een kalm verloop.
Op het oogenblik is hot nog onmogelijk
oen juisten indruk tc krijgen van den stand
van zaken in Indië. Men zal moeten wach
ten, totdat rnen weet hoever do beweging
onder Gandhi's volgelingen zal gaan en hoe
ver de regcering dio beweging ongehinderd
zal laten voori chri lea D. IfcoatSa is in
geen geval geruststoilend.
Do aarzeling der regeering, om Oandhi
door arrestatie tot martelaar te maken,
wordt in Britsche kringon begrepen, doch
de laatste punr dagen gaan rnner en meer
stemmen voor zijn onmiddellijke arresta
tie op. Di' zakenwereld begint den stil
stand van alle bedrijven cn do daling van
den wisselkoers moede te worden en de
ambtenaren staan toch al voor zooveel
mocilijkherlrn, dat naar hun tneening deze
door Gandhi's arrestatie niet grooter kun
nen worden, terwijl de gematigden, die men
door Gandhi vrij te laten hoopt te winnen,
op het oogenblik een volkomen negatieven
factor vormen.
Gandhi is de «-enige, wicn* persoonlijk
heid de agitntm levon kan inblazen, en,
zoo mecncn de Engelsohen dat, als er een
revolution-ire uitbarsting komt na zijn ar
restatie, zou dat een beweging zonder lei
der zijn.
