WOENSDAG 9 APRIL 1930 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD PAG. 2 Uitbreiding Ambachtsschool. De Vereeniging de Ambachtsschool ver- zqcht den Raad te willen beslissen dat uitbreiding van do school noodzakelijk moet worden geacht. Met de Commissie voor het Onderwijs zijn B. en W. van ge voelen dat ten spoedigste een einde be hoort te komen aan den ontoelaatbaren toestand dat vele voor het toelatingsexa men geslaagde jongelieden uitsluitend we gens gebrek aan plaatsruimte moeten worden afgewezen. Tengevolge van dit laatste is echter oen beslissing volgens art. 25 2e en 6e lid der Nijverheidsonder wijswet niet vereischt. Niettemin zou een adhaesiebetuiging van den raad de ge- wenschte uitbreiding wellicht kunnen be vorderen en B. en W. stellen voor daartoe over te gaan. Verkoop van grond. B. en W. stellen voor te verkoopen aan den heer B. Buurman q.q. een perceel bouwterrein op het Raamland gelegen aan de Fruinstraat groot pl.m. 555 vierk. me ter tegen 10.de vierk. M.; aan den heer F. Visser een strook grond op het Raamland golegen aan de Fruinstraat groot 30 vierk. Meter tegen denzclfden prijs. Verpachting Leiderdorpsche brug'. B. en W. deelen den Raad mede, dat onderhandelingen met Ged. Staten over opheffing van den landtol, met behoud van den watertol, zijn afgesprongen op verschil van Inzicht betreffende de finan cieel© regeling. B. en W. stellen voor, de tol- en brug gelden wederom, nu -niet voor 1 jaar, doch voor 3 jaar, te verpachten aan den heer P. J. Ramakers, voor 3000 gld. per jaar. De pachter, die 2000 gld. betaalde, neomt met deze verhooging Onderhoud Haarlemmertrekvaartweg. De N.V. Bloembollenkweekerij en -han del voorheen Firma J. de Groot en Zo nen te Noordwijk verzocht een gedeelte van den Haarlemmertrekvaartweg bij de Piet-Gijzenbrug zoodanig te verbeteren, dat vrachtauto's met duinzand daar kon den passeeren, teneinde eenige perceelen weiland tot bollenland te maken. B. en W. stellen voor dit verzoek af te wijzen. Het bedoelde weggedeelte is een kool- aschweg, aldus B. en W., die als zoodanig op redelijke wijze wordt onderhouden. Voor zwaar autoverkeer is de weg in het geheel niet geschikt en in verband met de oorspronkelijke bestemming als trekpad ook niet aangewezen. Overeenkomstig de gedragslijn, welke voor de z.g. buitenwegen in het algemeen wordt gevolgd, bestaat ei' voor de ge meente geenerlei aanleiding om ten aan zien van den weg meer te doen, dan waartoe zij door haren onderhoudsplicht is gehouden. Door den weg welks in standhouding in hoofdzaak een belang vormt voor de gemeenten binnen wier ge bied hij is gelegen op de aangegeven wijze te onderhouden voldoet de gemeen te Leiden reeds ruimschoots aan den on derhoudsplicht; allerminst kan van haar worden gevergd, om den weg geschikt te doen maken en te houden voor het zware autoverkeer. Verkoop aan Bloemendaal. Het hieronder volgend verzoek van Bloemendaal juichen wij toe, omdat door zóó te handelen, ten slotte een goede toestand kan worden verkregen op de Haarlemmertrekvaartweg (zie boven). B. en W. stellen voor aan de gemeente Bloemendaal op haar verzoek in eigendom over te dragen het 'aan Leiden behoorend gedeelte van de Haarlemmertrekvaartweg; zulks om niet, mits Bloemendaal alle kos ten mede betaalt. Het bedoelde gedeelte weg is in be heer en onderhoud bij de gemeente Haar lem, doch gemeenschappelijk eigendom van Haarlem en Leiden. De scholen aan de Hoogl. Kerkgracht. De onteigeningsprocedure inzake eeni ge perceelen aan de Koppenhinksteeg ten behoeve van den bouw van een gymnastiek lokaal voor de beide bijz. scholen aan de Hooglandsche Kerkgracht en ten behoeve van de uitbreiding van de Kaasmarkt is thans afgeloopen. Het bedrag der schade loosstelling is bepaald op 8500.(het bedrag, dat door den Raad was vastge steld). B. en W. stellen nu voor aan het bestuur van genoemde scholen op Geref. Grondslag do gevraagde grond af te staan en tevens een nader gevraagd perceel groot pl. 237 vierk. M. Het bestuur zal moeten betalen een evenredig deel van de onteigeningssom nl 164 vierk. M. ad 35 per vier. Meter en •73 vierk. Meter Kaasmarktterrein ad 10 per vierk. Meter, benevens de kosten van overdracht. LUSTRUMVIERING L. S. C. In een vorig bericht betreffende de lus trumviering van het Leidsch Studenten corps is in sommige bladen de schijn ge wekt als zou de middagoptocht door de stad op Woensdag 25 Juni in de plaats komen van dien op Donderdagavond 20 Juni. De Lustrumcommissie meent derhalve goed te doen er de aandacht op te vesti gen, dat zoowel de aanvankelijk op Don derdagavond vastgestelde optocht na af loop van do tweede opvoering van „Do Vliegende Hollander" op Do Kaag als de extra-optocht op Woensdagmiddag ten behoeve van de Leidsche Burgerij door gang zullen vinden. De opvoeringen van het waterfeestspel op De Kaag zullen plaats vinden op Dins dag 24, Donderdag 26 en Zaterdag 28 Juni. BESTRIJDING VAN DEN WOEKER. Stichting Leidsch Borgstellingsfonds. De oprichting een succes. Gunstige resultaten. In de gistermiddag onder voorzitter schap van Mr. P. A. Pijnacker Hordijk ge houden vergadering van het bestuur van de Stichting Leidsch Borgstellingsfonds heeft de secretaris, de heer P. A. van Ag- gelen, directeur der gemeentelijke bank van leening alhier, verslag uitgebracht van de werkzaamheden van het fond9 sedert haar oprichting 26 October 1928 tot 31 De cember 1929. De secretaris heeft in dit ver slag tevens enkele mededeolingen gedaan over hetgeen aan de oprichting van het fonds is voorafgegaan en de wijze waarop het fonds is tot stand gekomen. Aan dit verslag is het volgende ont leend: De behoefte aan een fonds, dat borg zou kunnen staan, werd herhaaldelijk gevoeld bij de Gemeentelijke Bank van Leening alhier. Bij deze instelling moesten vele credietbehoevenden, die alleszins waard waren om aan een geldleening geholpen te worden, afgewezen worden, omdat zij, ondanks huil ernstige pogingen, niet in staat waren een borg to stellen of andere zekerheid te verstrekken. Ook de Armenraads-Commissie tot on derzoek naar den woeker was gebleken, dat de strijd tegen den verderfelijken woeker krachtiger zou kunnen worden gevoerd, wanneer ook aan deze credietbehoevenden hulp kon worden verleend. Een en ander was aanleiding, dat door nu wijlen Prof. dl*. P. J. Blok, in leven pre- sident-comimssaris der gemeentelijke bank van leening, en den heer P. A. vau Agge- len, directeur dier instelling, op 12 Januari 1928, ten huize van Prof. Blok, Oude Sin gel No. 66, alhier, een vergadering werd bijeengeroepen met het doel te komen tot oprichting van een borgstellingsfonds, ten einde te Leiden een nieuw middel te schep pen tot bestrijding van den woeker in het volkscredietwezen. De verdere ontwikkeling van het Fonds zal de lezer zich zeker nog wel herinneren. Besloten werd, alvorens tot definitieve oprichting over te gaan, over deze punten eerst het gevoelen van Burgemeester en Wethouders in te winnen, omdat aan dit College enkele bevoegdheden, o.m. betref fende doelstelling en opheffing der Stich ting, werden toegekend. Nadat van B. en W. bericht was ontvan gen, dat zij zioh met de punten van op richting konden vereenigen, werd ten over staan van Notaris Mr. H. M. A. Coebergh op 26 October 1928 opgericht de Stichting Leidsch Borgstellingsfonds. Doel der Stichting is woekerbestrijding door borg te staan voor credietwaardige credietbehoevenden, die trots ernstige po gingen, niet slaagden in het vinden van voor credietverleening geëischte borgen of in het stellen van gevorderde zakelijke ze kerheid. Het bestuur der Stichting werd gevormd door de oprichters, de heeren Prof. Mr. D. van Blom, voorzitter; P. A. van Aggelen, secretaris; G. A. Smit, penningmeester; Mr. P. A. Pijnacker Hordijk, 2e voorzitter en T. S. Goslinga, lid, terwijl zich mede bereid verklaarden in het bestuur zitting te nemen resp. als 2e secretaris en plv. penningmeester, Mr. P. A. van Tooren- burg, secretaris van den Armenraad en mejuffrouw D. M. J. Coebergh, penning- meesteresse van de Leidsche Maatschap pij van Weldadigheid. Prof. dr. P. J. Blok had te kennen gege ven, dab hij, met het oog op den wankelen toestand van zijn gezondheid en zijn hoo- gen leeftijd, geen zitting kon nemen in het Bestuur. Aan B. en W., het bestuur van de Leid sche Maatschappij van Weldadigheid en het bestuur vau den Armenraad is invloed op de saemnstelling van het bestuur toe gekend. Kapitaal der Stichting. Met groote dankbaarheid maken wij melding van den belangrijken steun, welken wij bij de vorming van het kapitaal hebben ondervonden. Al werd hetgeen wij ons voorstelden bij een te brengen, n.1. 25.000.niet geheel bereikt, wij kunnen mededeelen, dat bin nen enkele maanden na de oprichting van het fonds een bedrag van 20.047.50 aan giften voor het kapitaal bijeen was. Om u te laten zien hoe belangrijk die steun was, laten wij hieronder een specifi catie der giften volgen. Van particulieren: een van 2000. vier 1000.4000. drie 500.— 1500.— drie 250,— 750.— twee 200.400. vier 100.400.— van de Leidsche Maat schappij van Welda digheid 5000. van de Gem. Leiden 5000. van de N.V. Sajetfa- brieken P. Glos en Leembruggen 500. van de Waalsche Dia conie 250. aan giften beneden de 100.—247.50 Totaal.... ƒ20.047.50 Schriftelijk hebben wij den gevers onzen grooten dank betuigd voor den belangrij ken steun. Zonder dien steun zouden wij nagenoeg niets hebben kunnen uitrichten. Ook in dit verslag zij den gevers nog maals hartelijk dank gebracht. Het kapitaal der Stichting is belegd in solide obligaties. Op 2 Januari 1929 werd met de werk zaamheden van bet borgstellingsfonds een aanvang gemaakt. De secretaris hield eiken Zaterdagmid dag om 5 urn' spreekuur in liet gebouw Nieuwsteeg No. 4. Het dagelijksch bestuur kwam in 1929 29 maal bijeen. Bepaald is, dat het dag. bestuur beslist over borgstellingen, overeenkomstig het doel der Stichting. Het neemt slechts be sluiten in voltallige vergadering.. Voor borgstellingen boven de 300. behoeft het de goedkeuring van het ge- heele bestuur. Het geheele bestuur vergaderde 3 keer. Borgstellingen. Door heb dagelijksch bestuur werden 244 aanvragen voor een borgstelling behan deld. Alle aanvragen werden nauwkeurig on derzocht. 136 aanvragen voor een borgstelling tot een gezamenlijk bedrag van 10.614.wer den ingewilligd, verdeeld als volgt: 1 van 12.1 van 15.1 van 17.2 van 25.2 van 30.1 van 35.2 van 40.2 van ƒ45; 32 van 50.5 van ƒ00.4 van ƒ65.—; 21 van ƒ75.1 van .90.56 van 100.2 van 125. 1 van ƒ130.1 van f 150.en 1 van 300.-. Vele gezinnen, die door omstandigheden als ziekte, bevalling, verhuizing, handels- j geld, aanschaffing van ldeeding, bedde- goed, ledikanten, vernieuwing van huis- houdelijke beno'odigdheden, huisraad etc. op een bepaald tijdstip geld noodig hadden en credietwaardig waren, werden aan een borgstelling geholpen, ten einde een geld leening mogelijk te maken. Voornamelijk waren het gezinnen van fa- brieks- en vakarbeiders. In vele gevallen werd door de voorschot nemers tevens een z.g. moreele borg ge steld. 108 aanvragen voor een borgstelling moesten worden afgewezen, omdat le. de aanvrager niet credietwaardig was; 2e. de reden, waarvoor men een geld leening noodig had, niet beantwoordde aan het doel cler tSichting; '3e. de aanvrager geen ernstige pogin gen had gedaan, om een borg te vinden^ 4e. het bestuur zich moest beperken op een enkele uitzondering na tot aan vragen beneden de 150.— ben einde aan zooveel mogelijk aanvragen te kunnen vol doen en 5e. het bestuur aanvragen, welke het gaarne zou hebben ingewilligd, moest af wijzen, omdat het- fonds nog niet over vol doende inkomsten beschikt. Verloop der borgstellingen. Verleend werden 136 borgstellingen tot een gezamenlijk bedrag van 10-614. vervallen borgstel lingen door het af doen der leening 38 borgstellingen 2432. verminderde borg stellingen door ge deeltelijke aflossing 3393.50 5.825.50 zoodat op 31 December ten laste van het fonds uitston den 98 borgstellingen tot een gezamenlijk bedrag van 4.7S8.50 Het gemiddeld bedrag der in den loop van het jaar verleen de borgstellingen bedroeg 73.30 Heb gemiddeld bedrag der op 31 December nog uitstaande borgstellingen bedroeg 48.85 Door de personen, aan wie een borgstel ling is verleend, wordt over het alge meen behoorlijk aan hunne verplichtingen voldaan. Heb Borgstellingsfonds behoefde slechts in één geval een bedrag van 36.als borg te betalen. Het bestuur zou gaarne nog meer willen doen, om den woeker hier ter stede 'een krachtig „halt" toe te roepen. Zooals wij reeds hebben vermeld, moesten ook aanvragers worden afgewezen hoe wel wij hun gaarne hadden willen helpen omdat de inkomsten van het fonds dat niet toelieten. Het bijeen gebrachte kapitaal moet in tact worden gehouden, zoo mogelijk zelfs vermeerderd, opdat het fonds tot in leng te van clagen zijn diensten zal kunnen blij ven bewijzen. Daarom is bepaald, dat uit sluitend uit de inkomsten van het fonds de eventueel te betalen borgstellingen moe ten worden gekweten. De inkomsten van het fonds kan men helpen vermeerderen door middel van een jaarlijksche bijdrage. Met groot genoegen mogen wij constatee- ren, dat het Leidsch Borgstellingsfonds in den lande groote belangstelling heeft ge wekt. In vele gemeenten worden pogingen in het werk gesteld om te komen tot op richting van een borgstellingsfouds. Het Arnhemsch Borgstellingsfonds en het Alkmaarsch Borgstellingsfonds zijn reeds opgericht, bij welke laatste de in richting van het Leidsch Borgstellings fonds als voorbeeld heeft gediend. In het afgeloopen jaar is door het Leidsch Borg steil ingsfonds zeer nuttig so ciaal werk verricht. Het fonds heeft vooral diegenen kunnen helpen, waaronder de woeker het weligst tierde. Tal van personen, waarvan geble ken is, dat zij waard waren om geholpen te worden, zijn door het fonds uit handen van woekeraars gehouden, terwijl het be- stuui; meermalen de behulpzame hand heeft kunnen bieden aan personen, die ge bukt gingen onder financieole verplichtin gen, welke zij op zich hadden genomen. Het bestuur besluit dit verslag met dank bare hulde te brengen aan do nagedach tenis van Prof. dr. P. J. Bolk, in leven president-commissaris van de gemeentelijke bank van leening. Aan het verslag is een biljet toegevoegd, waarbij men zich kan opgeven voor een jaarlijksche bijdrage. Den secretaris werd dank gebracht voor zijn vele werkzaamheden. De gedachte tot oprichting van het Leidsch Borgstellings fonds is van hem uitgegaan; de werkwijze heeft hij aangegeven. De rekening en verantwoording van den penningmeester, Pastoor G. A. Smit, voor ganger van de Oud-Kabh. Kerk alhier, sloot in ontvangst met ƒ20.860.47 en in uitgaaf met 20.351.83 en een saldo van 517.65. Den penningmeester werd eveneens dank gebracht voor zijn accuraat beheer. „ST.-AUGUSTINUS". Voordracht Willem Nieuwenhuis. In aansluiting bij den Tweeden Dietsch Academischen Leergang hield de R.-K. Stud. Ver. „Sanctus Augustinus", gister avond een buitengewone vergadering. Tot het bijwonen van deze vergadering, alwaar de heer Willem Nieuwenhuis het woord voerde over: de Literatuur der Ka tholieke Jongeren", waren de Vlaamscho en Zuid-Afrikaansche deelnemers aan den Leergang uitgenoodigd. Voor de vergadering was het reeds een druk bewegen in en om het Eigen Huis en overal heerschte een geanimeerde gezellig heid. Te half negen opende de voorzitter, de heer H. Frank en na een speciaal woord van welkom geuit to hebben tot den hoog- eerw. heer Deken Homulle, die deze bijeen komst met zijn tegenwoordigheid vereerde, sprak hij een kort, bondig hartelijk woord tot de Vlamingen. De vereeniging achtte zich gelukkig bij deze gelegenheid te hebben kunnen mede werken om nun een zoo gul mogelijke ont vangst te bereiden. Spr. hoopte, dat de vriendschap®ban den, die dezen avond tusschen de studen ten gesmeed zouden worden, sterker zou den zijn dan ooit. Ook de voorbereidingscommissie van den Leergang dankte spr. voor de prettige sa menwerking. De heer mr. Wildiere voerde, bij afwe zigheid voor mr. J. Casters, voorzitter van het Algemeen Vlaamsch Hoogstuden- tenverbond, het woord. Voor de Vlamingen is het altijd een ge lukkige gebeurtenis, zoo zij naar Neder land te kunnen komen. Maar hier nu als Katholieken met Katholieken waar. er dus nog een gemeenschapsband meer is en welke nog inniger bindt, is het voor de Vlaamsche studenten als waren zij hij hun broeders thuis. Indien waar is, wat de voorzitter zegde van den Katholieken student in Neder land, dat de hardnekkigheid van de Vla mingen in hun strijd voor het behoud der Nederlandsche kuituur hun bewondering wekt, zóó, dat zij er zelf een les aan ne men, het omgekeerde is hier ook waar. Den strijd der Katholieken volgen wij in Vlaanderen van heel nabij en ook was het voor ons, aldus spr., een vreugde, toen Nijmegen en Tilburg verrezen- In de eenheid van geloof, in de eenheid van taal en kuituur hebben wij samenwer- roeping te vervullen. Laten wij samenwer ken zóó, dat het èn ons volk èn onze Moe derkerk ten goede komt. De heer W. J. Bijleveld sprak vervol gens namens de commissie voor voorberei ding, die de vergadering bijwoonde. Hij dankte de vereeniging „Sanctus Augusti nus", die dezen avond voor de deelnemers- gasten dezer leergang maakten tot een blijvende herinnering van de Nederland sche beroemde gastvrijheid. „Do Literatuur tier Katholieke Jongeren." Daarna wrong de heer Willem Nieuwen huis zich door de massa der studenten heen om bij den katheder tc komen en zijn voordracht te houden over bovengenoemd onderwerp. Bij de Beweging van de tachtigers was de invloed der Kath. zeer zwakjes. En die zwakke stem van het kleine Katholieke groepje liet geen vibreeren na. Met do groote Katholieke emancipatio onder de stuwende kracht van een dr. Schaepmann hier' in Nederland ging ge paard de Vlaamsche emancipatie in het Zuiden. Thijm was de man, die een program lanceerde van nationaal-socialen aard. Hij wilde weer de Nationale Dietsche Kuituur zien omglansd door het licht en de glorie van het Katholicisme. Onvergeeflijk is het geweest, dat wij het erfdeel van Thijm hebben verlaten. Nu ech ter, sinds 1910, is een nieuwe generatie ontstaan van Katholieke jonge literatoren, die niet apart willen staan maar heel het nationaal kultuurleven willen doordringen. Zij hebben hun volle recht genomen: de. katholieke emancipatie is door hen vol- trokkeh en de anderen hebben dit aan vaard. De geestestrekken van deze richtingen zijn niet alleen weder te geven om te spre ken van een generation née de la guerre, men moet daarbij denken aan de actie door Pius X ontketend in de zielen zelf. Door wederom het Brood der Altaren tot de dagelijksche spijs te maken der zielen. Vandaar, dat deze generatie aanvaardt den Sterk ingrijpenden invloed van de Ka tholieke practijk. De jongeren hebben daarnaast een ver ruimingskuituur ondergaan. Bij hen geen splitsing tusschen kunste naar en mensch, tusschen geloof en kunst. Zij zijn geworden een waarschuwing voor de kuituur van de onschadelijkheid, die heeiemaal niets inhoudt. In het tweede deel van zijn voordracht karakteriseerde hij ieder der jongeren en las eenige gedichten voor van Jan Engel man, Alb. Kuyle, Mien Proost, ook een stuk proza van Alb. Helman. De lezing genoot veel bijval. Verder is de avond gezellig voortgezet en mocht prof. Keesom ook een hartelijke ovatie ontvangen van de Vlaamsche stu denten. Twaalf uur sloeg de klok en 't uur van gaan was gekomen zooals altijd veel te vroeg. Door M. B. B. is bij de politie aangif te gedaan, dat zijn rijwiel is ontvreemd, dat hij onbeheerd in de Groenhovenstraat had laten staan. Men verzoekt ons te willeu mededeelen, dat morgenavond te S uur in de Harte- brugskerk de maaudelijksche recollectie- avond voor oud-retraitanten wordt ge houden. Gemeentelijke Aankondigingen Burgemeester en Wethouders van Lei den brengen ter openbare kennis, dat zij ontheffing hebben verleend van het slui tingsuur voor winkels uitshii^njl ten aan zien va-n de door de JÈJrnsteÜÉje Jonge Mannenvereeniging P$Tvindrff7\p 10, II en 12 April a.s. te Muden fancy-fair, in het clubgebouw aan#e Laipmejparkt, al hier. i A. VAN DE ffANDE RAKHUYZEN Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris. Leiden, 9 April 1930. Hinderwet. Burgemeester en Wethouders van Lek den brengen ter al^m^en^ kennis, dat door hen de bes'lissipg jrp hjt verzoek van a. de N.V. Hollandse]» Constructiewerk- plaatsen om vergimning-i^I het uitbreiden van de constructi#werkplatitsen op de per ceelen Zoeterwofdsche Iveg, kadastraal bekend gemeenty Leiden, Sectie O- Nos. 153 en 183 en b. C. Borgsteijn om vergun ning tot het oprichten van een timmer fabriek op het perceel Haagweg No. 80, kadastraal bekend gemeente. Leiden, Scc tie O. No. 1287, is verdaagd. Hinderwet. Burgemeester en Wethouders van Lei den brengen ter algemeen^ kennis, dat door hen vergunning is v/rlegftcl aan: a. Gebrs. C. J. en P. van de# Jaocl en recht verkrijgenden tot het uitBrtndel van dc waschinrichting in het |e/ceeb Haarlem merweg no. 32, ka da stray bellend Sectie K. No. 3699; b. J. Schuster rechtver krijgenden tot het opricMen renfabriek in het perceel Nis. 33 en 35, kadastraa]^ H. Nis. 1877 en 1878. r Leiden, 8 April 1930. A. VAN DE SANDE BAKHULJZEN. Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Agenda LEIOEN. Woensdag. R. K. J. M. V. „St. Peter Kanis" ,,Den Burcht", half negen. Donderdag R. K. Transportarbeiders, Bondsgebouw, S uur. Donderdag, Recollectie-avond Hartebrugs- kerk, 8 uur. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken wordt van Maandag 7 tot en met Zondag 13 April a.s. waar genomen door de apotheek P. du G'roix, Rapenburg 9, telef. 807. DE TOEKOMST DER KERK IN fNDlE. „De ergste vijanden van de Missie zijn de Kath. leeken". Door professor Berg, hoogleeraar aan de universiteit alhier, werd gisteravond voor „Geloof en Wetenschap" een lezing gehouden over: „Java en zijn houding tegenover de drie wereldgodsdiensten". In deze lezing wilde spr. de aandacht vestigen op het godsdienstig leven op Ja.va, zooals zich dat door de eeuwen heen ontwikkeld heeft. De problemen, daarmede samenhangend zijn speciaal voor de Neder landsche Katholieken geenszins van be lang ontbloot. In Nederland zijn de laatste jaren tien tallen missie-seminaries opgericht, die honderden missionarissen hebben uitgezon den. Het missiewerk in de overzeesche gebieden is een van de heiligste plichten van ons volk. Ook de Protestanten leggen een groote activiteit aan den dag. Ondanks dat alles, kunnen wij slechts weinig verheugd zijn over de resultaten. Na zoovele jaren van missie-arbeid is slechts 0.3 pet. der geheele inheemschc bevolking christen en deze bevolking woont voor het grootste gedeelte op eilanden, die politiek en economisch van geen bc- teekenis zijn. Bovendien wordt het missiewerk in Indie hoe langer hoe onvruchtbaarder door het toenemend verzet van de bevolking, meer om politieke dan om cultureels overwe gingen. Van de 325 jaren, dat Indië tot ons ge bied behoort, zijn meer dan 300 ongebruikt gebleven. Toch mag men het geringe suc ces der Missie niet geheel toeschrijven aan de handelwijze der Oost-Indische Compagnie. De oorzaak van het geringe succes is ook gelegen in het zendingswerk zelve. De Pausen hebben de laatste jaren aan gedrongen op de vorming van inlandsche priesters en op de onthouding door de missionaris van alles wat als rassen-waan beschouwd kan worden. Er was tot nu toe gebrek aan inzicht in de eigen, inland sche gedachtenwerekl. Daarom is de stu die van de Javaansche godsdienst ook van practisch belang voor de Missie en voor allen, die met de Javanen in wat nauwer contact komen. Spr. gaf daarna een verhandeling over de historische ontwikkeling va-n het gods dienstig leven op Java. De bronnen over de Javaansche oud heid zijn tamelijk overvloedig, In het mu seum op het Rapenburg liggen honderden op palmbla-d geschreven boeken, waarvan de oudste dateeren van 1000 vóór Chris tus. Over de godsdienst van de hoogere standen der bevolking geven deze boeken ons ruime inlichtingen, niet echter over dc lagere bevolking. Door de kolonisatie van Hindoes op Java heerschte ook daar het Kasten-stelsel, evenals in Voor-Indië. Het Hindoeïsme, van de volksmassa was iets geheel anders dan van de hoogere Kasten. Van de twee pijlers van het Hindoeïsme: Kastenstelsel en zielsverhuizing, is het Kastenstelsel het eenige principe dat on-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 2