21ste Jaargang
MAANDAG 7 APRIL 1930
No. 1651
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
LUCHTVAART
UIT DE OMGEVING
3)e £cictoelve (Bou^cmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 11
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V De liberale pers.
„Het is eene van do anomaliën in het
liberale kamp, dat de vertegenwoordigers
van de liberale beginselen in ons Parle
ment zoo weinig in aantal zijn, terwijl bun
pers zoo bloeit, en over de grootste bladen
in Nederland beschikt".
Deze uitspraak on'leenen we aan een
artikel in het „Vaderland" van Zaterdag
avond.
Hier wordt even voorbij gezien, dat de
Katholieke groot-pers staat aan de spits
der Nederlandsche groote bladen! Maar
dat kunnen we begrijpen
Waar is intusschen, dat de liberale pers
in ons land een beieekenis heeft, welke veel
en veel grooter is, dan de getalsterkte van
degenen, die uitgesproken liberaal zijn.
En waar is daarom ook, dat er zoo
velen zijn, die, hoewel niet uitgespro
ken liberaal, toch in verscheiden opzicht
liberaal zijn m hun denkeD en doen!
Waarom maken zoo velen, die niet
tot de vrijzinnigen behooren, tóch de vrij
zinnige pers groot door hun abonnement,
hun indirecte propaganda?Een dezul
ken verontschuldigd antwoord kan op deze
vraag eenvoudig niet worden gegeven. Zij
kunnen geen enkele plausibele reden, geen
enkel aanvaardbaar motief aanvoeren voor
hun handelwijze.
De smaak van verreweg de meesten de
zer lezers van liberale bladen vergelijken
we met die van.... kleine kinderen, die
immers bij een vreemde èltrjd een boter
ham lekkerder vinden dan thuis l Alleen
zóó is in het algemeen een voorkeur van
Katholieken voor de liberale pers te ver
klaren.
Wij bedoelen hier natuurlijk Katholie
ken, die belang stellen in het katholieke
leven bij de onverschilligen is zulk n
voorkeur natuurlijk wèl verklaarbaar.
In ieder katholiek gezin een katholiek
dagblad, moet zijn en blijven de leuze van
groote, intensieve própaganda!
V' Klassenstrijd.
Wij lezen in „Het Volk" onder het kopje:
„Katholieke klassenstrijd":
Over de staking van roomsche metaal
bewerkers tegen roomsche werkgevers te
Tegelen-Blerick, waar het hard toegaat,
schrijft de katholieke „Morgen":
„Het is dus klassenstrijd in optima for
ma, waaruit de socialisten weer argumen
ten zulleD smeden, dat men zonder
klassenstrijd toch niet tot betere toestan
den komt".
Juist, collega. En ontken eens, dat het
zoo is. Geen klasse heeft nog ooit vrijwil
lig haar voorrechten afgestaan.
Bij deze in haar kortheid schijnbaar
krach tig-rake opmerking van „Het Volk"
moeten wij toch bescheidenlijk opmerken,
dat wij wèl en héél beslist ontkennen,
„dat het zoo is"!
Wij ontkennen met overtuiging, dat men
zonder klassenstrijd niet tot betere toe
standen zou kunnen komen.
Kort, maar toch ook heel duidelijk, naar
we meenen, zullen wij nog eens even zeg
gen, hoe wij over klassenstrijd denken.
Daarvoor citeeren wij de encycliek „Re-
rum N ovarum".
In „Berum Novarum" verwerpt Paus Leo
XIII de theorie van den klassenstrijd met
de volgende woorden:
„Een hoofdfout bij de behandeling van
het sociale vraagstuk is hierin gelegen, dat
men de onderlinge verhouding tusschen de
bezittende en de onvermogende, arbeiden
de klasse zoo voorstelt, alsof beide uit hun
aard onverzoenlijk tegenover elkander
staan, en als het ware zich genoodzaakt
zien om een strijd te voeren op leven en
dood. Juist het tegendeel is waar. De na
tuur heeft veeleer alles geordend tot een
drachtig samenwerken, tot onderlinge har
monie".
En mgr. Aengenent teekent hierbij aan
in zijn Leerboek der Sociologie:
„De Paus ontkent dus niet, dat er f e i-
t.el ijk dikwijls botsingen zijn voorgeko
men, maar hij veroordeelt wel de bewering,
dat de strijd tusschen de klassen nood-
z a k e 1 ij k is, dat zij uit hun aard
vijandig tegenover elkander staan".
Dat de arbeiders gerechtvaardigde en bil
lijke wenschen niet kunnen verwezenlijkt
zien, tenzij ze deze door strijd afdwingen, wij
ontkennen het geenzins. Maar wèl ontken
nen wij ten sterkste, dat het zoo moet
gebeurendat het niet anders kan.
Den socialistischen klassenstrijd kunnen
en willen wij niet aanvaarden als werke
lijkheid
INTERNAT. CONFERENTIES
DE VLOOTCONFERENTIE.
Briand heeft verklaard, dat er groote
toenadering is te constateeren in de Fran-
sche en Britsche gezichtspunten ben aan
zien van de veiligheidskwestie en dat er
Zaterdagmorgen flinke veruitgang is be
reikt.
Zaterdagmiddag is Briand naar Parijs
vertrokken, om Dinsdag weer naai Londen
terug te keeren.
FRANKRIJK.
DE ONTVOERING VAN KOETJEPOFF.
Een interpellatie in den Parijschen
gemeenteraad.
In den Parijschen gemeenteraad heeft
een lid der rechterzijde den prefect van
politie geïnterpelleerd over de verdwij
ning van generaal Koetjepoff.
De prefect antwoordde, dat de generaal
in het afgeloopen jaar de politie om be
scherming had verzocht, doch later daar
van weer had afgezien.
Na zijn ontvoering wendde zijn familie
zich opnieuw tot de politie. Deze stelde
dadelijk een grondig onderzoek in. doch
werd hierin zeer bemoeilijkt door de in
de Russische kringen heerschende twee
dracht.
Thans is de politie de plek bekend,
waar generaal Koetjepoff aau boord van
het schip werd gebracht, doch zij weet
nog niets omtrent de daders.
Het internationaal karakter dezer af
faire maakt het onderzoek buitengewoon
moeilijk.
Sedert drie jaren heeft de poHtie gecon
stateerd dat uit Rusland sovjet-agen'en
komen om communistische propaganda te
voeren en deze te financieren. De activi
teit der politie kan zich slechts in beperkte
mate doen gelden, maar zij laat de ver
dachte vreemdelingen steeds meer bewa-
ZWEDEN
HET OVERLIJDEN VAN DE KONINGIN
De overbrenging van Het stoffelijk
overschot
De Zweedsche kroonprins, die tijdens de
afwezigheid van den koning het regent
schap voert, had Zaterdagavond den
kroonraad ten paleize bijeengeroepen. Er
is nog geen beslissing genomen aangaande
de overbrenging van het stoffelijk over
schot. De rijksmaarschalk bevestigde ech
ter, dat naar alle waarschijnlijkheid een
Zweedsch oorlogsschip naar Italië zou
vertrekken, teneinde het stoffelijk over
schot der Koningin van Rome naar
Zweden te brengen. De commandeerende
admiraal te Karlskrona deelt mede, dat
hij ieder oogenblik het bevel verwacht,
een pantserschip in gereedheid te brengen.
Het schip zal voor de heen- en de terug-
I reis ongeveer 7 k 8 dagen noodig hebben,
J zoodat ten minste 14 dagen zullen ver-
I strijken voor de koningin in Stockholm zal
kunnen worden bijgezet. Aan de baar der
koningin zal tijde den overtocht een offi-
I eierswaebt worden opgesteld.
I Volgens een telegram uit Rome hebben
j aan het sterfbed de koning, prins Wilhelm
j en prinses Ingrid gestaan. Het stoffelijk
I overschot is in de villa Svecia op een baar
i geplaatst. Sedert de koningin in October
I 1929 uit Duitschland naar Rome terugge
keerd was, heeft zij haar ziekbed niet meer
verlaten en werd voortdurend door den
1 lijfarts prof. Munthe behandeld.
PALESTINA
De staat van beleg afgekoiv.ligd in
Zuid-Palestina.
Naar uit Stamboel gemeld wordt, is in
het Zuiden van Palestina de staat van
beleg afgekondigd. De politie heeft ver
scheidene radicaal-nationalistische Ara
bieren gearresteerd.
BRITSCH-INDIE
GANDHI SCHENDT DE ZOUTWET.
Eenige arrestaties.
Gandhi is Zaterdagmorgen te Dandi aan
de zeekust aangekomen en heeft aldaar
Zondagmoigen de campagne van burger
lijke ongehoorzaamheid ingezet door de
Indische zoutwet te schenden. Om half ze
ven begaf hij zich in zee en nam een hand
vol zand, dat zoutkristallen bevat, en ver
kocht op een daarop volgende vergadering
voor 425 roepijen.
De groote daad was verricht: Gandhi
had zout verzameld en zich daarmede
schuldig gemaakt aan overtreding van de
zout wetten.
Kort daarop begaven zich 82 volgelin
gen, die met den Mahatma van Ahmedabad
waren gekomen, naar een naburige kreek,
waar zoutkristallen in groote hoeveelheden
te vinden waren.
Er had geen enkele politieke demonstra
tie plaats en alles geschiedde zonder eeni
ge opwinding. Nergens was een politie
agent te bespeuren.
De werkelijke beteekenis van Gandhi's
daad werd later duidelijk op den weg van
Dandi naar Jalalpoer, waar in een bijna
droogliggende rivierbedding ruim 150 aan
hangers van Gandhi uit het naburige dorp
druk bezig waren zout te verzamelen, dat
zij in zakken we*b, „?hten. Dit heele be
drijf had plaats met militaire orde: beve.en
werden gegeven door een der leiders met
scherpe stooten op een fluitje, blijkbaar
wa6 deze groep zoutgaarders lang van te
voren grondig voorbereid. Het was nog
vroeg in den morgen, doch de leiders deel
den met trots mede, dat men reeds 1000
pond verzameld had. De dorpelingen wa
ren voornemens met de zoutwinning voort
te gaan, ook wanneer de termijn van één
week voor de campagne van burgerlijke
ongehoorzaamheid, door Gandhi gesteld,
voorbij is.
Verder beweerden zij, dat het feit, dat
de regeering Gandhi niet gearresteerd
heeft, beteekent, dat de zoutwet binnen
kort zal moeten worden ingetrokken.
Gistermiddag heeft de - politie het op
deze wijze verzamelde zout in beslag geno
men. De dorpelingen namen een zuiver pas
sieve houding aan: aan geen van beide zij
den heerschte een vijandige stemming. Na
dat de politie-agenten waren weggegaan,
zetten de dorpelingen de zoutwinning
voort.
Men schijnt nog steeds van meening, dat
het tenslotte onvermijdelijk zal zijn,
Gandhi te arresteeren, doch tot dusver be
staat er geen enkele aanwijzing, dat men
hiertoe inderdaad zal overgaan.
In het district Ahmedabad zijn, naar ge
meld wordt, 58 schenders van de zoutwet
gearresteerd, die allen beschuldigd wer
den van onwettig gewonnen zout. On-?pr
hen was Manilal Kothari, een van Gandhi's
beste helpers.
Ook te Jalapoer is een aantal „onge-
hoorzaraen" gearresteerd, o.a. Gandhi's
zoon Ramdasz Gandhi en nog vijf ande
ren, wegens het onwettig inzamelen van
zout.
De gearresteerden weigerden tegen borg
stelling vrijgelaten te worden.
Op een vrouwenbijeenkomst te Bombay,
werd eenstemmig een resolutie aangeno
men, waarin verklaard wordt, dat de vrou
wen door het spinnen van garen6 en door
het waken tegen den verkoop van sterke
drank de mannen zullen helpen bij hun
nationalen 6trijd.
De associatie van Indische kooplieden
in manufacturen te Bombay heeft besloten
dat haar leden gedurende den tijd van drie
maanden geen buitenlandsche weefsels zul
len besteilen of zullen aankoopen in de
plaatselijke bazars.
Staking bij de spoorwegen.
In het district Bombay is een spoorweg
staking uitgebroken, waarbij het tot ern
stige incidenten is gekomen.
Bij het station Kurla, 13 K.M. van Bom
bay, opende de politie Zondagochtend het
vuur op de stakers, van wie er twee wer
den gedood en vijf zwaar gewond. De sta
kers wierpen met steenen en verwondden
vier werkwillige Pathanen.
Aan het station Thana, 20 K.M. van
Bombay stelden de stakers zich op de
spoorlijn op om het verkeer te belemme
ren, zij werden echter door Pathanen uit
eengejaagd. Daarna wierpen zij met stee
nen naar de treinen, waarbij drie agenten
werden gewond; 19 stakers werden ver
volgens gearresteerd.
AFRIKA.
Ras Tafari proclameert zich tot keizer.
Nu keizerin Zaoditoe is gestorven heeft
Ras Tafari zich tot koning der koningen
van Abessynië laten uitroepen en zich allo
souvereine rechten laten toekennen.
VOOR 1000 DOLLAR VAN AMERIKA
NAAR EUROPA.
De vervoerprijs per Zeppelin.
Dr. Eckener heeft de hoop uitgespro
ken, dat een rege'matige half-maandelijk-
schp Zeppelindienst voor passagiers en goe
deren reeds in Juni 1931 zal kunnen begin
nen. Het tarief van Amerika naar ïriropa
voor een passagier zal duizend dollar be
dragen.
Ernstig vliegongeluk te New-York.
Boven het New-Yorksche vliegveld Roo-
seveltfield geraakte een driemotorig een-
dekker-vliegtuig in brand en stortte naar
beneden. De beide inzittenden verbrand
den. De passagier aan boord, die om het
leven kwam, was de president van de Back-
v'iegtuigenfabrieken uit Los Angeles, die
eigenaar was van het toestel. De piloot
was de oudste piloot van de Back-fabrie
ken.
VOORHOUT.
Landbouwwinterschooi.
Zaterdagmorgen had onder zeer groote
belangstelling een openbaro eindles plaats
van de R. K. Landbouwwinterschooi. Aan
wezig waren o.a. den zeerecrw. heer Rector
Kok, voorzitter schoolbestuur; Burge
meester Bulten, voorzitter Commissie van
Toezicht, Burgemeester Kampschöer, voor
zitter L. T. B., Lr. W. G. Dekker, secretaris
L. T. B.; Prof. Steger, de Overste van
de Bisschoppelijke Nijverheidsschool, Rec
tor Roozen, Kap. Rijk, Ds. Klomp, alle
leeraren en zeer veel ouders.
De directeur der school, Ir. G. J. Heij-
meijer, heette allen welkom en verheugde
zich over de bijzondere groote belangstel
ling, omdat hij hierin de erkenning van de
noodzakelijkheid van deze school ziet.
Spreker hoopte, dat deze overtuiging ook
meer en meer onder de practici zal door
dringen. Na deze begroeting geeft spreker
de leiding van deze bijeenkomst over aan
Rector Kok.
Rector Kok spreekt zijn blijdschap uit
over het feit, dat thans wederom 12 leer
lingen en 3 toehoorders het bewijs van
hun bekwaamheid zullen ontvangen. Ver
volgens verzoekt hij den directeur een aan
vang met de les te nemen.
De directeur vangt met de les aan met
een verhandeling over de aardappelen-
ziekten, waarna Ir. J. C. Bles, leeraar,
sprak over de melkwinning en kaasberei
ding, terwijl tenslotte de lieer C. Wille-
mans over de ziektebestrijding in en ex
ploitatie van boomgaarden sprak.
Vervolgens brachten Rector Roozen en
de directeur verslag uit over den toestand
van de school over het algemeen, waarna
aan de navolgende leerlingen de diploma's
werden uitgereikt: P. J. Koopman te An-
dijk (met lofj; L. N. Berg te Zoeterwoude,
J. Boonman te 's Heerarendskerke, J. J.
Th. Buis te Spierdijk, P. J. F. Bus te Haar
lemmermeer, P. S. Deken te Hoogwoud, 1.
T. Halsema te Leens, VV. J. J. Koek Span
broek, G. A. Wülenborg te Spierdijk en A.
M. C. J. Steger te Heemstede. Aan de toe
hoorders in Groenten- en Fruitteelt t.w.
H. J. van der Hoef, leerling warmoezier
der Bisschoppelijke Nijverheidsschool, J. A.
van der Hoef, idem, en Br. Chrysanthus,
novice broeder der Bisschoppelijke Nijver
heidsschool, werd het getuigschrift uitge-
erikt.
Rector Kok sprak de geslaagde leerlin
gen toe en wenschte hun geluk mei dit
succes. Vervolgens werd het woord nog ge
voerd door Rector Roozen en Burgemees
ter Bulten.
De leerling A. M. C. J. Steger, sprak
namens alle leerlingen oen woord van dank
tot den directeur en de leeraren der school,
waarna de directeur voor Je autste maal
de leerlingen toesprak en hun nog v.cos
op enkele dingen, welke zij voor hun la
tere leven konden medenemen en onthou
den.
Nadat rector Kok vervolgens nog een
kort en krachtig slotwoord had gesproken
en men intusschen eenige ververschingen
had gebruikt, werd deze les gesloten.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een interpellatie in den Parijschen ge
meenteraad omtrent de ontvoering van ge
neraal Koetjepoff.
Gandhi's volgelingen schenden de Brit
sche zoulwet Enkele arrestaties en inci
denten in verband met een spoorwegsta
king.
Duitsch vliegtuig in Engeland brandend
neergestort. Twee dooden. (Telegrammen).
LEIDEN.
JUBILEA BIJ „DE FAAM"
«K—
DE HEER J. A. RIEBEEK.
Wegen. Langs de Mgr. Broerestraat, de
Willem Botsstraat en de Boerhaavestraat
zijn deze week vanwege de gemeente boo-
men geplant. In de eerstgenoemde twee
straten zijn zij aan weerskanten geplant,
terwijl de Boerhaavestraat slechts aan de
trottoirzijde met boomen is getooid, omdat
de andere zijde roods voorzien is van boo
men. Genoemde straten hebben hierdoor
meer aspect gekregen.
De nieuwe weg langs den spoorbaan is
eveneens met acacia's beplant geworden
a n de linkerzijde. Ook hier is het aan
zien aanmerkelijk verhoogd.
Meisjesschool. Met den bouw van de
R. K. Meisjesschool en de stichting van
het complex gebouwen voor hot gesticht
van ouden van dagen enz. is men thans
zoover gevorderd, dat men de bestaande
R. K. Meisjesschool gaat sloopen.
In verband hiermede hebben do leerlin
gen van die school, alsmede van do be
waarschool een week vroeger vacantio ge
kregen.
Hoogst waarschijnlijk zal de nieuwe R.
K. Meisjesschool en de Bewaarschool mot
ingang van 1 Mei in gebruik genomon
kunnen worden.
Tarieven Waterleiding. - Uit goede
bron hebben wij vernomen, dat de tarie
ven voor de drinkwaterleiding dezer ge
meente niet met 1 April j.l. in werking
zullen gaan, zooals oorspronkelijk de be
doeling, doch eerst met 15 April a.s.
HOOGMADE.
Bijz. Vrijw. Landstorm. Dc sergeant
E. de Goede, leider dezer afdeeling, was
in de gelegenheid gesield om eenige prijs
jes te doen verschieten onder de leden
dezer afdeeling. De uitslag was: le pr. A.
Hoogervegt, 2e pr. Jac. N. v. d. Salm Wzn.,
3e pr. H. Bank met gelijke punten en 4e
prijs P. Borst Lzn.
Zeker een mooie gelegenheid om den goe
den geest er in te houden.