21ste Jaargang
DONDERDAG 3 APRIL 1930
No. 6448
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e ÊeidacHeSou/tamf
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Modedeelingen wcrdt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Ongelijkheid.
De heer Lingbeek c.s. maken zich in de
Kamer nog al 'ns bezorgd over de salaris
sen, die religieuze onderwijzeressen en on
derwijzers ontvangen en die zij niet voor
zichzelf opmaken, 'n Bezorgdheid, die, zoo
als men weet, haar oorsprong vindt in een
anti-katholieke gezindheid.
Wat er van die salarissen, na aftrek van
de kosten van een zeer bescheiden levens
onderhoud, overschiet komt o gruwel
ten goede aan de Katholieke Kerk, aan
Katholieke doeleinden 1 Dat er door Ka
tholieke religieuzen veel belangeloos op
cultureel en charitatief gebied gearbeid
wordt, waarvan direct of indirect ook
niet-Katholieken profiteeren dat wordt
er door die heeren, natuurlijk, niet bijge
zegd.
Maar 't is ook zoo: gelijke monniken,
gelijke kappan! De eenen godsdienst niet
bevoordeelsn boven den anderen
En wij verwachten dan ook, dat de heer
Lingbeek of een van zijn geestverwanten
spoedig met een voorstel in de Tweede
Kamer zal komen, nu de chr.-hist. „Neder
lander" er ons dezer dagen weer 'ns aan
herinnerd heeft, dat door héél Nederland
een heel respectabele som gelds wordt bij
eengebracht voor de instandhouding van
theologische faculteitn aan de openbare
universiteiten.
Dat geld, waarvan alle belastingbeta
lers het hunne bijdragen, dient ten slotte,
bijna uitsluitend voor de opleiding van
een betrekkelijk klein aantal do-
miné's.
Den rechtsvaardigheidszin van een ds.
Lingbeek zal dit, bij nadere overweging,
grievenzoo veel voor de theol. facul
teiten aan de openbare universiteiten, en
zoo goed als niets voor andere hooger-on-
derwijsinstellingen, waar ook .theologie
wordt gedoceerd, zooals de Katholieke
Universiteit te Nijmegen en de Katholieke
Seminaries 1
In ernst. Wij zullen ds. Lingbeek niet
lastig vallen, als hij een dergelijk voorstel
niet doetOp deze voorwaarden ech
ter, dat hij met zijn ons en zéér velen
Protestanten vervelende praat over de
salarissen van religieuze onderwijzeressen
en onderwijzers nu 'ns ophoudt. De Katho
lieken ontvangen niet meer dan anderen,
wel minder. Men late ons vrijheid, over de
manier, waarop verdiende salarissen
worden gebruikt. Dat is toch niet te veel
gevraagdGelijke monniken, gelijke kap
pen!
V Een mooie daad.
Pensioenen zijn ongelijk onder de men-
schen verdeeld. De een krijgt-, eerst als hij
haast niet meer werken k&n, een pensioen,
te weinig om te leven en te veel om te
sterven; en de ander ontvangt reeds een
pensioen, als hij de gemeenschap in een
officieele functie enkele jaren heeft ge
diend en weer frisch-op op andere wijze
geld gaat verdienen.
Wij misgunnen het den laatstbedoelden
niet, maar zouden 't alleen voor de eerst-
bedoelden wat beter wenschen.
Een „pensioen", dat zeker verdiend is,
een jaargeld, dat aller sympathie heeft,
is door de gemeente Bussum toegekend
aan den 70-jarigen litterator Frederik van
Eeden. Het „Handelsblad" schreef gister
avond daarover:
Gisteren deed de Bussumsche Raad
weder een materieele daad, vrij van
politiek, die uitgaat boven de mate
rieele, alledaagsche bestuursbemoei-
ingen. Frederik van Eeden heeft bijna
veertig jaren in en om Bussum gewor
steld naar het licht en de schoonheid,
met tal van mislukkingen en teleur
stellingen een arbeid naar idealen,
maar een weg vol tranen. Toch z^jn
uit dien arbeid zielsuitingen overge
bleven, die Nederland veel eeuwen zal
bewaren als een mooi goed. Den kran-
ken, zwakken dichter in zijn levens
H. M. DE KONINGIN-MOEDER EN H. K. H. PRINSES JULIANA hebben Woensdag een be
zoek gebracht aan de groote Aalsmeersche BIoemen-Tentoonstelling. De hooge bezoeksters
worden rondgeleid
avond een jaarlijksche gift toezeggen,
als een deel van dat wat vrienden en
bewonderaars bijeen willen brengen
is een mooie daad van piëteit en
een voorbeeld van wat een gemeente
materieel op niet materialistisch ge
bied kan doen.
Inderdaad, het voorbeeld van Bussum
is navolgenswaard Een gemeente, de ge
meenschap wordt niet alleen gediend door
degenen, die in loondienst zijn.... Ten
slotte moeten üllen ieder in zijn staat
en stand de gemeenschap dienen. En
ieder, die zijn plicht vervult, dient ook
feitelijk, in meerdere of mindere mate,
daardoor de gemeenschap.
Maar wie er voorzichzelf tegelijkertijd
een rijk inkomen mee verdient staat er
toch wel wat anders voor dan b.v. de schrij
ver en dichter, die van den eenen dag in
den ander moet leven. En be''er verdien
sten voor de gemeenschap zijn wellicht
omgekeerd evenredig aan hun financieele
inkomsten.... Daarom hulde aan Bussum,
dat zij 't dan ook op zeer bescheiden
wijze aan een groot kunstenaar in stof-
felijken vorm iets weet terug te geven
voor wat hij aan de gemeenschap heeft
gegeven!
BELGIE
DE VERVLAAMSCHING VAN GENT'S
H00GESCH00L.
Nadat de Belgische Senaat gistermid
dag met 101 tegen 33 stemmen een amen
dement had verworpen tot handhaving
van dubbele leergangen aan de technische
scholen, werd met 111 tegen 14 stemmen en
17 onthoudingen het wetsontwerp tot ver-
vlaamscbing der Gentsche universiteit
goedgekeurd in den vorm, zooals het door
de Kamer was aangenomen. De wet zal
thans den koning ter onderteekening wor
den voorgelegd.
DUITSCHLAND
DE POLITIEKE TOESTAND.
Verwerping der moties óf ontbinding.
De „Voss. Ztg." meldt: Dc D. nationale
fractie heeft door haar voorzitter Ober-
fohren den rijkskanselier meegedeeld, dat
zij een voorstel wi] indienen tot verdaging
der stemming over de moties van wantrou
wen tot 14 April. De rijkskanselier heeft
geantwoord, dat hij daarvan niets weten
wil. Of de D. nationale fractie zorgt er
voor, dat Donderdag de moiies van wan
trouwen niet worden aangenomen óf dc
rijksdag wordt ontbonden.
Het ontbindingsbesluit beeft de rijks
kanselier in handen.
De „Börsenkurier" meldt volgens Wolff,
dat de Duitsch-nationalen gestemd heb
ben vóór de molie van wantrouwen, 18 te
gen en 8 blanco.
In regeeringskring' is men er volgens
het blad op voorbereju, dat de motie van
wantrouwen heden zal worden aangeno
men en dat de Rijksdag zal worden ont
bonden. In dit geval zal rijkskanselier
Brüning de verklaring afleggen, dat arti
kei 48 slechts op grondwetiigen grondslag
zal worden toegepast en dat bij alle ver
ordeningen en besluiten op grond van dit
artikel eerst zal worden nagegaan of ze
ingevolge de grondwet toelaatbaar zijn.
De zaak-Koetjepoff.
De ontvoering van Koetjepoff houdt nog
sleeds de Parijsche pers en de politie be
zig.
M>en heeft thans de ontvoering, zooals
die door ooggetuigen zon zijn gezien, gere-
contrueerd, waarbij volgens de berichten
in de bladen de juistheid der verklaringen
van de getuige is gebleken.
Ook zou het de politie gelukt zijn den
chauffeur te ontdekken, die de taxi, waar
in de generaal is ontvoerd, heeft bestuurd,
De naam van den chauffeur wordt echter
in het belang van het onderzoek geheim
gehouden.
Een petroleumschandaal?
De „Intransigeant" meldt volgens een
B. T. A.-bericht dat er in Kamer- en
rechtskringen druk gesproken wordt over
een petroleumschandaal, dat od het punt
zou z^n aan het licht te komen, waarbij
verscheiden parlementsleden betrokken
zouden zijn. Twee leden van de mijncom-
missie zouden een rapport over de petro
leum hebben verdonkeremaand dat aan
het initiatief der regeering te danken is
voorts zou er geknoeid zijn met den invoer
van petroleum.
Het bezoek van Sir Henri Deterding
aan Tardieu schijnt nieuwen grond te hen-
ben gegeven aan deze geruchten. Tegen
over de pers heeft de premier zijn vaste
besluit niet verheeld om het recht in alle
onafhankelijkheid zijn loop te doen heb
ben.
In het Paleis van Justitie werd ver
klaard dat bij het parket van de Seine
en bij de financieele af Jeeling van het par
ket nog niets omtrent deze zaak aanhangig
was gemaakt.
ENGELAND
DE GODSDIENSTVERVOLGING IN
RUSLAND.
De aartsbisschop van Canterbury in
't hoogerhuis.
In het Britschc hoogerhuis verklaarde
de aartsbisschop van Canterbury, dat hij
bericht had ontvangen, dat het vorig jaar
71 personen werden veroordeeld, om ge
fusilleerd te worden en dat 112 personen
werden veroordeeld tot gevangenisstraffen
van 2 tot 10 jaar.
Ik weiger aan te nemen, zeide dp aarts
bisschop, dat een critiek op de sovjetregee-
ring een oorlogsbedreiging insluit en stelt
voor, dat de Britsche regeering de aandacht
van de verschillende Russische vertegen
woordigers zal vestigen op de volgende
punten:
Ten eerste: gelijkheid van burgerrechten
voor geestelijkheid en andore burgers.
Ten tweede: De mogelijkheid voor de
arbeiders, om de Zondagen en verplichte
feestdagen in de werkweek van vijf dagen
te onderhouden.
Ten derdo: verlof, om boeken betreffende
godsdienstonderricht te doen verschijnen
en in omloop te brengen.
Ten vierde: afschaffing van de restrictie
inzake het onderwijs der kinderen in groe
pen.
Ten vijfde: Invrijheidstelling van de gees
telijken, die in Siberië in de gevangenis
verkwijnen.
Ten zesde: intrekking van het bevel van
algemeene kerksluiting.
Lord Parmoor antwoordde namens de re
geering, dat het niet de bedoeling was, de
diplomatieke relaties te verbreken.
De lersche Kabinetscrisis.
Naar uit Dublin wordt gemeld, is gister
in de stampvolle zaal van den Dail het
voorstel van de republikeinen behandeld
om De Valera Lot minister-president te kie
zen, in plaats van den afgetreden president
Cosgrave. Na met 93 tegen 54 stemmen de
benoeming van De Valera tot minister-pre
sident, en daarna die van O'Connell te
hebben verworpen, heeft de Dail Cosgrave
herkozen.
CHINA
COMMUNISTEN-TERREUR IN CHINA.
Plundering en moorden in de provincio
Kiangsi.
Te Peking zijn berichten ontvangen over
een verschrikkelijke plundering, op 23
Maart j.l., van Joeanchau, in het uiterste
westen van de provincie Kiangsi, waarbij
één Amerikaansche en twee Britsche zen
delingen werden ontvoerd. Roode troepen
vielen de stad aan en plunderden haar drie
dagen lang, terwijl zij de inwoners terro
riseerden.
Een magistraat werd met kokende olie
overgoten, andere voorname burgers, on
der wie de leider der hooge school en het
hoofd der Chineesche inlandsche zending,
werden wreed vermoord.
Verscheidene winkeliers en anderen wer
den gemarteld, en zes buitenlanders, waar
onder zendelingen, werden gevangen geno
men, doch drie hunner slaagden er in te
ontsnappen.
De toestand in de provincie Kiangsi
wordt voortdurend slechter; overal treden
rooversbenden op. Sedert de laatste twee
jaar hebben duizend man roode troepen
in Kiangsi, Kwangsi en Foekian huisgehou
den. Zij hebben verschrikkelijke wreedhe
den bedreven, en regeeringsgebouwen en
zendings- en andere buitenlandsche eigen
dommen vernield.
De stemming tegen de buitenlanders is
vijandiger dan ooit sedert 1927.
De rooverbenden treden ook buitenge
woon actief op aan den bovenloop van den
Jangtse en in de buitenwijken van Hankow
en Shanghai.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
In Duitschland verwacht men een aan
neming van de motie van wantrouwen en
ontbinding van den Rijksdag.
Een groote scheepsramp in Japan. (Bui
tenl. Berichten 2e blad).
ZELDZAAM JUBILEUM TE ZEGWART.
De heer W. Gorissen herdacht zijn
65-jarig jubileum in dienst van de familie
Van Alphen te Zegwaart.
PAST OP DE WEERVOORSPELLINGEN
Ze komen niet uit.
Nu hebben we allemaal genoten van
een zeldzaam mooien maand Maart. De
staart werd ganschelijk niet geroerd; liet
was voortdurend droog en zonnig.
Ziehier echter wat de weerprofeten van
den Enkhuizer Almanak voorspelden:
„Maart sneeuw en stormachtig, maar
tegen de helft helder vriezend weer. Daar
na sneeuw, stormachtig, regen en wind."
't Is waarlijk nogal meegevallen 1
Nu April.
Do Enkhuizer weerkundigen voorzagen:
„Bij 't begin zacht groeizaam weer, doch
zeer buiig on winderig en pas tegen den
12en prachtig lenteweer, gevolgd door
goed lenteweer, waarna het weer veran
derlijk wordt".
We zullen zien.
't Begin komt alvast half uit, zoodat
we.Maar laten we nu niet zolf ook aan
t profeteeren slaan!
Strijd in de metaalindustrie te Blerick
en Tegelen.
Naar de „Volkskr." meldt, hebben do
Nederl. R.-K. Meiaalbewerkersbond en dc
Alg. Nederl. Metaalbewerkersbond don
volgenden brief gezonden aan de twee
werkgevers in de metaal-industrie te Ble
rickVenlo en de zes werkgevers te Te-
gelen, bij wie resp. een staking en uitslui
ting gaande was:
„Bekend mogen onze besturen het bij u
veronderstellen dat bovengenoemde orga
nisaties met uw vereeniging geruimen tijd
onderhandelingen hebben gevoerd over de
afsluiting van een collectief contract.
Na langen, moeilijken arbeid zijn de be
sturen zoowel van werkgevers- en werkne
mers-organisaties er in geslaagd, tot over
eenstemming te komen over een ontwerp-
contract, hetwelk ter behandeling aan dc
betrokken ledenvergaderingen zou worden
voorgelegd en verdedigd. Dc werknemers
vakbonden aanvaardden de overeenkomst,
terwijl wij tot onze spijt moeten vernemen,
dat mede door uw afstemming, het con
tract in uw vereeniging niet de vereischtc
meerderheid kon vinden.
Het zal u niet verwonderen, omdat zulks
wol vauzelf spreekt, dat het conflict, in uw
bedrijf aanhangig, door deze daad uwer
zijds een heel ander karakter krijgt.
Meergenoemde organisaties meenden
daarom in dit verband verplicht te zijn u
mee te deelen, dat de oplossing van dc
meeningsverschillen, die het conflict tus-
schen u en den Nederl. R.-K. Metaalbe
werkersbond tot gevolg hebben gehad,
niet meer toereikend is om den arbeid
door de werklieden te doen hervatten.
Naast bedoelde verschilpunten vormt de
afsluiting van het u bekende collectief con
tract thans den inzet, waarvan de verwe
zenlijking zal noodig zijn om het bedrijf
wederom te doen functionneeren.
Dat dit laatste in bet belang van alle bij
het bedrijf betrokkenen zoo spoedig moge
lijk verwezenlijkt moge worden, is de hart
grondige wensch van de namens de werk
lieden bij het conflict betrokken organisn