21ste Jaargang
DONDERDAG 27 MAART 1930
No. 6444
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
STADSNIEUWS
BUITENLAND
3)e Scidódre 6oMAa/nT
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verechijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feeatdagen 1
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededoehngcn wordt
bet dubbelo van bet tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden .tangeboden of gevraagd, buur en
verbuur, koop en verkoop 10.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
De communistische actie.
De communistische diatrictsoonferentie
Noord-Holland heeft een oentraal storih-
plan van de communistisohe jeugd aan
genomen, waar do taak wordt aangegeven,
welke de sectiee inzake het stiohten van
cellen, enz. hebben te vervullen.
Aan de „Tribune' ontleencn we daar
aan het volgende:
De sectie West zal 26 leden winnen
en een nieuwe cel vormen, bodrijf6-
kranten uitgeven, oen soldatenkrant
saunenstellen, 20 nieuwe jeugdleden
werven voor de Liga enz.
De sectie IJ IJ moet oju. een cel
oprichten bij Dc Waal, van Leer en
Blooker, 5 fabriekskranten uitgeven.
De stormgTocp voor de van Leer
fabriek moet binnen 12 dagen met
'n fabriekekrant uitkomen, twee ver
gaderingen voor de fabriek houden.
De stonngroep voor de Blookerfa-
brieken beeloot binnen 10 dagen een
fabriekskrant en een fabriekstelegram
uit te geven, tweemaal voor dc fa
briek te spreken en een bedrijfsver
gadering te beleggen.
De scheepscel heeft zioh tot taak ge
steld het winnen van 6 vertrouwens
mannen, een cel bij Verschure'en Ned.
Dok, poging tot oprichting van een
afweer-organisatie op grondslag van
bet bedrijf en uitgave van 4 fabrioks-
kranten.
De houweel besloot een speciale
vergadering voor de nageljongens van
den scheepsbouw te be'cggen, voor
bereid door spreken op de fabriek
en een bedrijfstclogram, onderwerp:
Haarlemseho staking en de strijd van
nageljongens aan <le Ned. Scheeps
bouwmaatschappij.
Do sectio Jordaan zal een cel stich
ten bij Numan. Haarlemmermeer geeft
twee dorpskranten uit. De nieuwe
afdeeling Haarlem zal haar invloed
moeten bevestigen bij de Conrad en
de Haarlemsohe Scheepsbouw en
Droste, waarin ze 3 cellen zal vormen.
Ziehier één staaltje van communistische
actie
't Is goed, van den tegenstander te
leeren Maar, laten wij er onmiddellijk
aan toevoegen, de strijd-t e c h n i e k van
de oommunisten is ons geen voorbeeld
ter navolging!.... Het werken in de
donkerte, het wroeten onder den grond,
bet aanvallen in het geheim wij ver
afschuwen hetl
Gelijk het vaandel van een doelbewuste
organisatie-maoht het schoonst is, als het
fier wordt opgeheven en voort gedragen
in de stralende zon, zoo is een beginsel
actie, een partij-strijd dan het mooist, dan
alléén mooi, als zij openlijk wordt ge
voerd, in het volle daglicht, onder het
gouden zonnelicht van Gods allo meneohen
omvattende Liefde.
De strijd-tactiek van de communisten
verafschuwen wij! Haar, in gehéél an
deren zin, zouden wij ook wel willen
spreken van cellen-vorming doorKa
tholieken.
In dezen zin, dat wij, Katholieken,
waar wij ook zijn, ook al zijn wij in nog
zoo kleine minderheid, onszelf moeten
blijven; onze gedragingen moeten laten
leiden door wat wij krachtens onze begin
selen erkennen als goed en als kwaad,
cn deze niet moeten laten vervloeien in
de geestelijke onverschilligheid van een
gemengd gezelschap.
In dezen zin, dat wij, katholieken,
overal onze maatschappelijke taak ver
richten, zóó, dat anderen wel evenveel
maar niet meer plichtsbesef aan den
dag kunnen leggen. Zóó moge 't zijn!
Zóó mogen wij overal „kernen" vormen.
Intusscben moet ons de door do com
munisten ontwikkelde actie ook wèl lee
ren met welk 'n intensen toeleg er wordt
gestreefd naar een revolutionaire bewoging.
En dkt daaruit leerend, moet 't voor
ieder onzer vanzelf sprekend zijn, dat,
afwerend en opbouwend, aller actie moet
zijn gericht, om de ramp van een revo
lutie, de ramp van een communistische
overwinning van ons vaderland ai te
wenden.
OP HET ALEXANDERVELD te Den Haag zijn Woensdag bij gelegen
heid van het vertrek van ritmeester Feenstra oefeningen gehouden
door de huzaren. Patrouille-springen
BELGIE
Frank-Heine tot zes maanden veroordeeld.
Dc Brusselschc rechtbank heeft Albert
Frank-Heine (den bekenden vervalschor
van het z.g. Fransch-Belgische militaire ver
drag) die zich tot tweemaal toe hooft uit
gegeven als ambtenaar der recherche, ter
wijl hij slechts in dienst was van een par
ticulieren inlichtingendienst, tot zes maan
den gevangenisstraf veroordeeld.
DUITSCHLAND
NIEUW BERLIJNSCH SCHANDAAL.
Het „Berliner Tagcblatt" maakt melding
van een nieuwe stedelijke schandaalaffaire,
waarbij „Schiebungen" gepleegd zijn bij den
aankoop van stukken grond in het oentrum
der stad voor dc „Verkerhsgesollschaft".
Wat dc schade en den kring van betrok
ken personen betreft, moet dit een schan
daal van gelijken omvang als de Sklarek-
affaire zijn.
Verdacht worden o.a. „Stadtrat" Buseh
en vooral Golde, de leider van de „Berolina
G. m. b. H".
Behalve namen van bekende firma's
duikt ook de naam van burgemeester
Schneider op, benevens die van „Stadtrot"
Zangemeister.
Naar aanleiding van het bericht in het
„B. T." over nieuw ontdekte onregelmatig
heden bij het Berlijnsche gemeentebestuur
bjj den verkoop van aan do stad bchooren-
de terreinen wordt meegedeeld, dat hier
naar reeds sedert geruimen tijd een onder
zoek gaande was.
Het verslag der desbetreffende commis
sie zou in April worden gepubliceerd.
Nu de zaak echter in de pers ruchtbaar
is geworden, zou gistermiddag in een verga
dering van den gemeenteraad reeds medc-
deeling van verschillende punten uit het
rapportworden gedaan.
Ontkend wordt, dat de in hot „B. T."
genoemde ambtenaren zich zouden hebben
laten omkoopen.
FRANKRIJK.
Studenten plegen lijdelijk verzet
Het is den laatsten tijd zeer onrustig
aan do Parijsche universiteit. De studenten
hebben daar de gewoonte, zooals men weet,
steeds op zeer luidruchtige en vaak geweld
dadige wijze hun afkeuring te kennen te
geven over een hoogleeraarsbenoeming,
over do kundigheden van een bepaalden
hoogleeraar of over diens politieke opvat
tingen. Het laatst moert prof. Blanchc-
tièrc, hoogleeraar in de pathologische che
mie, er aan gelooven, die het misnoegen
zijner studenten had opgewerkt in verband
met zijn examen-plannen. Telkens wanneer
prof. Blancbetière zijn college wilde aanvan
gen, werd hem dit onmogelijk gemaakt.
Er bestaat een bepaling dat een hoog-
Iceraar zijn college mag geven zoodra er
drie hoorders aanwezig zijn. Dc studenten
zijn nu bezig de colleges min of meer te
sabotecren door telkens gedrieën te ver
schijnen opdat het college kan doorgaan
en de examens niet behoeven te woylcn
uitgesteld. Nu eens gaan die drie studenten
dan weer een ander drietal, doch ze zorgen
ervoor dat het vereisehte „quotum" steeds
aanwezig ia!
TSJECHO-SLOWAKIJE
TSJECHISCHE OPWINDING.
Over een Oostenrijkaehe benoeming.
Dc Tsjechische burgerlijke zoowel als so
cialistische pers begint zich uitvoerig be
zig te houden met de kwestie van de direc
teursbenoeming bij do Ootbenrijksche
bondsspoorwegen, we' e niet alleen oen bin-
nenlandschr politieke, uiuai volgens haar
ook oen uiterst belangrijke buitenlandsche
politieke zijde heeft.
Uit dc hardnekkige houding, die dc mi
nister van oorlog, Vauguin, op order van
Seipcl, inneemt en uit de taaiheid, waar
mee hij de benoeming van Strafella. den
candidaat der Heimwchr en der Christen-
socialisten verdedigt, leidt inen af, dat 8ei-
pel streeft naar oen spoodigen val van do
regecring Schober; de Tsjechische bladen
weten te melden, dat in verband hiermee
een vertrouwelijke bespreking tusschen Sei-
pel, Rintclen, Hoindl en Guertlcr gehouden
is en dat nog deze week de kwestie Stra
fella in den Oostenrijkschen ministerraad
weer aan de orde zal komen.
Dc buitenlandsche politieke beteoloenis
ziet dc Narodni Listy in de ongemoeno
belangstelling, die Italië voor de bezetting
van den post aan den dag legt. Deze be
langstelling is begrijpelijk wanneer men
aan dc betrekkingen tusschen Heimwchr en
Italië denkt, die thans door bet hernieuw
de bezoek van majoor Pabst aan Rome nog
eens zijn versterkt.
Dc benoeming van Strafella, die een be
kend Heimwohr-politicus is, zou het den
fascistischen vertrouwenslieden in Woeiven
mogelijk maken via zijn persoon een nauw
keurige controle uit te oefenen op de
transporten van het materiaal, dat Zuid-
Slavië bij Skoda besteld heeft, welke trans
porten over Oostenrijk rollen. Anderzijds
zal voor Italiaanschc leveringen van wa
pen» naar Hongarije de noodigc discretie
zijn gewaarborgd. Inderdaad heeft de Po-
polo d'ltalia zich met de leveranties van
Skoda dezer dagen juist uitvoerig bezig
gehouden. Ccskc Slovo herinnert met be
trekking tot de leveringen naar Hongarijo
aan den wapensmokkel van San Gotthard.
Geconstateerd wordt, dat, ofschoon de
Oostenrijkaehe regcering en de openbat e
meening tegen Strafella zijn, de regoering
den weg tot het publiek afgesloten vindt
door de omstandigheid, dat het officiecle
regeeringspersbureau in handen der Seipel-
manncn is. «Vod."
POLEN
Een nieuwe kabinetsformateur in Polen.
De Pool ache itaataprerident heeft gister
middag den afgevaardigde van het regce-
ringsblok Jan Pilsoedtki de vorming van
een nieuwe regeering opgedragen De af.
gevaardigde, wn broeder van maarschalk
Pilsoedski, heeft de opdracht aanvaard.
CHINA
Opnieuw burgeroorlog in China.
De Britsche minister van buitenlandsche
zaken Henderson heeft gistermiddag in het
En ge Uc he Lagerhuis meegedeeld, dat tiij
van den Engelschcn gezant in China be-
I trouwbare inlichtingen had gekregen, vol
gen» welke de burgeroorlog weer voor dc
deur stond. Er -cbeen geen hoop, dat Feng
cn Jen zich ditmaal weer met Nanking
I zouden verzoenen.
DE TECHNIEK DER OFFSETDRUK.
Leidsche Ver. tot Bev. van de Kennis
in de Grafische Vakken.
In de Oranjezalen van de ..Harmonie"
hield gisteravond de heer G. ,1. Gcslnian
uit den Haag een lezing over: De Tech
niek der Offsetdruk. Deze lezing ging \er-
gezeld met een prachtige collectie tentoon
gesteld Offsetdruk, dat na afloop der le
zing door den heer Gestman met de aan
wezigen werd behandeld.
Nadat de voorzitter van bo>«*ngenoem
de vereenjging, de heer N. de Bink. een
woord van welkom had uitgesproken en
zijn blijdschap had te kunnen gegeven,
dat hij door het succes, dat de vorige le
zing over Steendruk van den heer Gent
iaan had geoogst, genoemde heer niet na
der meer in do aandacht dor aanwezigen
behoefde aan te bevelen, gaf hij vervol
gens het woord aan den sprekei.
De heer Gestman begon met er op te
wijten, dat de Qfftetpcrs oen verfijnd
mechanisme is, waarvau de druktechniek
de volle aandacht vereischt. De bewerking
komt hierop neer, dat de op een cylinder
bevestigde positieve zinkdrukvorm een
omgekeerd beeld afdiukt op een gummilaag
van den eigenlijken drukcylinder, welke
het dan op papier afdrukt. Het beeld op
den gekornden zinkdrukvorm stoot water
af en neemt inkt aan, terw ijl do korrel vau
dezen vorm water aanneemt en inkt af
weert. Bij steendruk heeft het afdrukken
plaats vanaf een positief beeld, vandaar
dat de lithograven, die in verhand daar
mede gewend waren negatief te toekeren
en zich wilden aanpassen bij offsetdruk,
zich moesten vaardig maken in het posi
tief teekenen.
Men begint met dc zinkplaat te sIijihmi,
waarvoor zij in een bak gaat vol met knik
kers, fijn zand enz., waarna deze bak on
geveer een half uur wordt geschud Daar
na wordt de plaat er uit gehaald en goed
droog gemaakt, waarna bij oen minuut of
in een zuurbad gnat om te ontzuren,
waardoor dc plaat een groatc gevoeligheid
heeft, verkregen. Om een zuivere maat te
verkrijgen maakt men, ovenals bij den
steendruk, gebruik van kruisjes. I)e zink
plaat is ruw om een goed kom te verkrij
gen.
Hefc overdrukken geschiedt als bij steen
druk en is die overdruk gemaakt, dan kan
de teekening ook bijgewerkt worden. De
zinkplaat wordt uiterst dun gegomd, daar
na uitgewasschen en de teekening wordt
in een cenigszins bruinen tint zichtbaar,
de rest wordt blank; na het invetten is er
don een toon zichtbaar. Dezo bewerking
wordt, naarmate hot noodig is, ocnigc ma
len herhaald. Daarna is de plaat klaar.
Het etsen is niet als bij de chcmigrafie,
doch is bier niet anders dan ongevoelig
maken voor vet, meer gevoelig maken
voor water.
Dc offset is een roteerende machine,
waarin men 3 soorten onderscheidt: een 2-
en een 3-cylinder en een }oogcnaarado rol-
lenoffset (eindeloozc papierbaan), welke
het mogelijk maakt 7000 druks per uur in
2 kleuren te vervaardigen. Het 2-eylinder
systeem heeft zoo goed als afgedaan, om
dat vanwege de ongelijke groothlid der
cylinders geen voldoende «ne'heid kan ont
wikkeld worden. Het 3-cylinder-systecrn
kan door het even groot zijn van de cylin
ders oen snelheid ontwikkelen van onge
veer 4200 druks por uur. De machinebouw
is simpel, doch de bediening eischt de volle
aandacht. De roteerende machine, welke
10 meter lang cn 4.50 meter hoog is, kan,
zooals reeds gezegd, een snelheid ontwik
kelen van 7000 druks per uur in twee kleu
ren en tevens snijden. Hierdoor is het bij
voorbeeld mogelijk om pondzakken, welke
in een 15-tal tegelijk op het drukoppervlak
geplaatst worden, met een «nolheid van
100.000-per uur in 2 kleuren bedrukt af te
leveren, welke dan ook tevens geplukt de
machine verlaten.
Do druk kan een aanvang nemen, nadat
de inkt plaat goed recht en de rubber goed
strak gespannen is, alsook de verfrollen
(ijzeren rollen met ruw leer omspannen)
en waterrollen gesteld en de inlrtbakken
gevuld zijn.
Het principe is dat zoowel glad als ruw
papier en carton bedrukt kan worden. Wel
heeft men last van sommige par»ier*oorten
(voornamelijk kunstdruk! die afbreken en
op den cylinder blijven zitten, en ook heeft
men moeilijkheden met het rekken van het
papier.
Het verf aanmaken stelt hoogc eisrhen;
deze moet /eer intensief zijn en geeft daar
door geen kans van overzetten.
Als een voorname uitvinding zij gewe
zen op de Rrpetex-muchine, een uitvinding
van een Hollander, den heer Meijer in den
Haag, die bet mogelijk maakt om zonder
gebruik te maken van overdruk direct te
copiëeren op de zinkplaat voor de offset
machine.
i Als bijzonderheid zij tevens geweren op
het feit dat in 1922 h» Nederland in ge-
BUITENLAND.
Een nieuw Berhjmch schandaal.
Aardbeving op een der Liparische eilan
den. (Telegrammen).
BINNENLAND.
De interpellatie Van den Heuvel over dr
Landbouwcrisis in de Tweede Kamer (2de
blad).
De proeven van den regenmaker weder
om niet geslaagd ttde blad).
In de gisteravond gehouden vergade
ring van den Amsterdamschen Gemeente-
rand is het voorstel tot demping van het
Rokin met 22 tegen 21 stemmen verworpen
(2de blad).
hruik waren 40 offscUnnchim- wat tot lie
den is gestegen tot 145. Allicht zou uien
denken, dat daardoor «Ir -dcendruk is afgr
nomen, maar dit is niet het geval, want in
1922 waren er in ons land 3U0 steendruk-
|H*iecn in gebruik, wo'k aantal than* <100
bedraagt. Ook aan dc boekdruk deed liet
offset-proerde geen bijzondere schade,
want ook daarin is do toename van werk
merkbaar.
Deze 145 offset-persen levrrcn zoosnel
werk, waarvoor I50U snelpersen noodig
zijn. Do tociiainr van drukwerk moet ech
ter in hoofdzaak gevonden worden in dc
vele en uitgebreide reclame en den tegen-
woordigen eisch naar verpakte artikelen,
aan welke de fabrikant gaarne ceniff
cachet geeft. Spreker eindigde zijn uict
volle aandacht toegehoorde redo met te
wijzen op het grootc verschil der eenvou
dige machine van Senefeldcr en den ge
weldigen omvang vau dc Offselprrs.
Nadat door spreker nog ocnigi vragen
waren beantwoord, was de voorzitter zeur
zeker de tolk van alle aanwezigen door den
heer (iettuian hartelijk dank to zeggen
mor al het leerzame, dat bij bDh dezen
avond had verteld en getcckend eii leek
hej. hom z.i. lang geen sinecure drukker ie
zijn aan oeii offsetuiachine, die inderdaad
niet alleen «Ion vollen mer-»ch eischt door
haar ingewikkeld mechanisme en buiten
gewoon snellen k>op, doch hei ook noodza
kelijk is daarbij een allround vakman te
zijn. Is men dit niet, dan geeft «lit en voor
het werk en voor zichzelf een massa ellen
de Hij Mhttl dfh du ook -'-bikkig het
vak in het algemeen en de afdeeling Off
set in het bijzonder te kuunen gclukweu-
schen met een vakman als den heer Govt-
man. Nadat onder daverend applaus deze
woorden van den voorzitter door do aan
wezigen waren bekrachtigd, werd deze
leerzame bijeenkomst, ua cenigo medede
lingen van huisboudolijkeu aard, op de ge
bruikelijke wijzo door den voorzitter gr
sloten.
SCHOOLKINDERVOEDING EN
•KLEEDING.
Gisteravond vergaderde de vcr< nigjug
Schoolkin lervocdiriK cn -klee<ling in het
gebouw Pieterskerkgracht 11.
Sa opening door den v«>orz., den heer V
Knsink en hel lezen der noutlen door «in
wild. socretaresvc mevr. Vurthciin V.lk,
las de laatste het jaurverslag, «lal onder
dank zonder aanmerkingen werd goedg>*
gekeeurd.
De eerste uiuitM-iiiig van kleediug had
plaats in Maxtrt, l'itgedeela werden 203
jongtznshemden u -broeken, 906 meisje
hemden en -broeken cn 55* paar kousen.
Bij de tweede uitdceling in November wcr
den uitgereikt 165 jongensblouse» en man
chestcrbroeken en 176 meisjesjurken, 170
schorten en 361 paar kousen en 1046 paar
klompen.
Gedurende dc zatncrvocding werden uit
gereikt 30080 porties, gedurende de winter
voeding 69435 porties, tezamen 99124 por
ties.
Gedurende het jaar 1929 verstrekte dc
Armenraad 476 rapporten, waaronder ver
schillende heronderzoeken.
De leerlingen waren als volgt over d«
verschillende scholen verdeeld: Aantal
kinderen per dag: MiddeUtegracht 9, Dtii
venbodestraat 11, Vrouwcnkerksleeg 63,
Pasteurstraat 28, Zuidsingcl 39, Caeciiia
straat 28, Schuttersveld 28, Krauw eist erg
l.'i, l'elikaan knal M 0 It 1 I 9 Pfc I
Krugcri'ruat 46, Ha verstraat 37, Plant
socn 9, Munnikcnstraat 0. Totaal 362.
Du kosten p«*r portie kwamen op 16 4/100
cent. liet gemiddelde aantal kinderen per
dag bedroeg 3*2. I>«' g' meld. gr«»olt-
der porties was 0.702 L.
Het bestuur werd bij het toezicht en bij
het toedienen der maaltijden bijgestaan
door hoofden vau scholen en onderwij
zend personeel. De extra aangestelde hulp
op d«- school Vrouwenstee? en Haver-
straat b eef ook in het afgeloopcn jaar ge
handhaafd.
Enkele kinderen ontvingen op verzoek
