De bouw van de
grootste sluis ter
wereld
KERKNIEUWS
UIT DE OMGEVING
DINSDAG 25 MAART 1930
DE LEIDSCHE COURANT
Een unieke prestatie op het
gebied van ingenieurskunst
(Speciale correspondentie).
IJmuidcn voorheen een klein plaatsje,
opgegroeid tot moderne visschersplaals en
voorhaven van Amsterdam, slaat in den laat-
sten tijd in het middelpunt van de internatio
nale belangstelling door den bouw van de
grootste sluis ter wereld, welke op Dinsdag
29 April a.s. door H.M. de Koningin officieel
zal worden geopend. Uit de voorgeschiedenis
van den bouw van deze sluis eerst het volgen
de. De eenige waterweg van Amsterdam naar
de zee (nadat de groote vaart over de Zui
derzee niet meer bestond) voerde voorheen
over het Noordhollandsch kanaal. Het Noord-
liellandsch kanaal voldeed echter reeds lang
niet meer aan de eischen, welke aan een mo
derne vaart mochten worden gesteld. Op de
eerste plaats was de weg veel te lang. terwijl
het Noord-Hollandsch kanaal niet meer toe
gankelijk bleek voor de «teeds grooter worden
de zeeschepen. Men besloot toen tot een door-
bi aak van Holland op zijn smalst, welke in
1876 tot stand kwam. In dat jaar voeren de
eerste zeeschepen met bestemming voor Am
sterdam door het Noordzcekanaal. Het be-
hceft geen betoog, dat deze maatregel, de door
braak van Holland op zijn smalst, van heslis-
senden invloed was voor de verdere ontwikke
ling van verschillende plaatsen aan den cuden
en den nieuwen waterweg gelegen. De eerste
sluis, welke tegelijkertijd met den aanleg van
den nieuwen waterweg van Amsterdam naar
de zee werd aangelegd had een lengte van 119
Meter, een breedte van 25 Meter en een diepte
van 12 Meter. De sluis voldeed aldra niet meer
aan de eischen van het immer toenemende ver
keer; vooral het steeds grooter worden van
de zeeschepen baarde veel zorg. Vrij spoedig
moest men dus overgaan tot der. bouw /ai een
nieuwe sluis, welke dan ook in 1896 gereed
kwam en waarvan de lengte 225 M. werd Ook
deze sluis bleek na verloop van tijd niet meer
voldoende voor de vloten van de groote scheep
vaartmaatschappijen. In het jaar 1907 werd een
commissie ingesteld om het vraagstuk van
de sluis bij IJmuiden te bestudeeren en daar-
o\er rapport uit te brengen aan de regcering.
De commissie voleindde in 1911 haar taak en
gaf in een door haar aan de regeering aange
beden rapport in overweging om een uieuwe
sluis te bouwen, waarvan de afmetingeo 360
bij 40 meter zouden zijn bij een diepte van
14 meter. Toen men reeds de noodige maat
regelen zou treffen, om met den bouw tan te
vangen, brak de oorlog uit, welke ook hier
stagnatie bracht. Na den oorlog bleek men
van meening, dat een sluis, welke aar. alle
verwachtingen, ook voor de verre toekomst,
n-.oest voldoen, grootere afmetingen moest
hebben dan de in 1911 geprojecteerde sluis.
Besloten werd daarom tot den bouw van een
sluis, welke bijna 400 meter lang en bijna 50
meter breed zou v.orden. De kosten van het
geheele werk werden geraamd op 18 millioen
gulden. De diepte van het geheele Noordzee
kanaal zou worden gebracht op 15 meter
(deze was tot voor kort 9.2 meter), fn dit
verband moeten wij eerst nog iets over het
kanaal mcdedeelen. De breedte van het ka
naal, welke zooals boven reeds gemeld, va
rieert tusschen 60 en 100 meter, is niet meer
voldoende dat de grootste zeeschepen elkaar
overal zouden kunnen passeeren. (Middelma
tig groote schepen kunnen elkaar overal met
gemak passeeren). Men heeft bovendien zeer
veel last van verzandingen, zoodat men ge
regeld moet baggeren. De meening. dat het
Noordzeekanaal niet meer geheel beantwoordt
aan den eisch. welke aan een modern kanaal
vcor de groote scheepvaart mag worden ge
steld, is duidelijk uitgesproken door den
hoofdinspecteur van de scheepvaart, toen de
zaak betreffende de aanvaring door het S.S.
Pioteus van de Nederlandsche Stoomboot
maatschappij en het Engelsche stoomsc..ip
Wenning voor den Raad voor de Scheepvaart
voorkwam.
Hier willen wij er nog op.wijzen, dat in 1929
bijna 8000 zeeschepen het Noordzeekanaal be
voeren, met een gezamenlijk tonnage van bij
na 55.500.000 bruto tonregister. Hierbij is nog
geen rekening gehouden met de drukke bin-
ncnscheepvaar» en het beurtverkeer. Bij den
bouw van de nieuwe sluis moeten vanzelfspre
kend ook baggerwerken worden uitgevoerd.
Tusschen de nieuwe groote sluis welke
werd gebouwd door de N.V. Hollandschc Be-
tonmaatschappij en de firma Broekhoven en
van Zuilen onder toezicht van Rijkswater
staat de haven bevindt zich het zooge
naamde buitentoeleidingskanaal, dat onmid
dellijk aansluit aan het buitensluishoofd.
Bij het op diepte baggeren van dit kanaal
werden aan de walkanten grondverzakkingen
geconstateerd. Door de firma Christiani en
Nielsen wordt nu aan beide zijden van den
wal een ijzeren dam geheid, welke werkzaam-
zaamheden nog circa vijf maanden zal duren.
Zoodra dit werk gereed is, en daarmede het
euvel verholpen, zal men verder gaan met het
uitbaggeren van het kanaal. De sluisput zelf
was ook geheel omgeven door een diep in den
grond gaanden ijzeren damwand. Sinds het
graven van het Noordzcekanaal hebben zich
in deze streek verschillende groote indus
trieën gevestigd. Wij willen hiervan s'echts
enkele noemen, en wijzen dan in de eerste
plaats op onze artillerie-inrichting aan de
Hembrug waar ook de chemische oorlogvoe
ring wordt bestudeerd. Verder de hoogoven-
bedrijven in Velsen (met een productie aan
ruw ijzer in 1928 van 250.000 ton) en haar
dochtermaatschappij het stikstofbinding.be-
diijf (waarvoor zich ook onze oliebe'angcn
interesseerden) en de groote papierfabriek
van Van Gelder en Zonen, welke aan 1600
n.an werk verschaft. Een ander vraagstuk is
hiermede ook hier urgent geworden, namelijk
de verontreiniging van het Noordzeekanaal
door afvalwateren van de verschillend*, fa
brieken. Speciaal werd geklaagd over het
afvalwater van de papierfabriek. Deze fabriek
zal nu haar afvalwater di'ect loozen op de
buitenhaven van IJmuiden. De hiervoo. be-
noodigde persleiding is bereids door de di
rectie van de fabriek besteld. Een ander
vraagstuk bij het aanleggen van het Noord
zeekanaal was de verbinding Zuid-Noord
waarbij wij even willen memoreeren, dat wij
in de Hembrug de grootste draaibrug van de
wereld bezitten. Wat nu aangaat de nieuwe
sluis te IJmuiden, kan nog het volgende
worden medegedeeld. In 1919 werd een aan
vang gemaakt met het grondwerk namelijk
het graven van den sluisput en de verbin-
d.ngskanalen met het Noordzeekanaal en de
britenhaven van IJmuiden, onder leiding van
Jhr. Panhuys. Op 1 Mei 1921 werd deze ver
vangen door dsn tegenwoordigen directeur-
generaal van Waterstaat Ringers, terwijl na
1 Mei 1927 de leiding van bet groote werk
in handen kwam van hoofdingenieur Heyning.
Voor het werk van de nieuwe sluis moesten
twee millioen kubieke meter zand worden uit
gegraven. Dit zand werd voornamelijk ge
zonden naar Amsterdam, waai het werd be
nut voor ophooging van terreinen. Verder
werden gebruikt 225.000 ton gewapend be
ton, 15.000 palen (voor de fundeering) en
3500 beschoeiingsplanken. Met de uitvoering
van de betonwerken werd een aanvang ge
maakt in 1923. De nieuwe sluisdeuren wegen
ieder bijna 1.200.000 K-G. Het middengedeel
te van de sluisdeuren is de zoogenaamde
d.ijfkist bestaande uit 16 afdeelingcn. welke
naar believen met water of met lucht kunnen
worden gevuld. De totale inhoud van de drijf
kist bedraagt ongeveer 1400 M3. De drijfkis
ten dienen o-a. om bij eventueele reparatie
aan de sluisdeuren hen geheel met lucht te
vullen, waardoor de sluisdeur als het ware
een dok wordt en zoodoende gemakkelijker
te hanteeren voor reparatie, terwijl dan tij
delijk een reserve sluisdeur kan worden aan
gebracht De sluisdeuren rusten op rolwagens,
welke op rails loopen. De sluisdeuren wer
den geplaatst op 1 October j.l., waarbij ge
bruik werd gemaakt van de drijvende kraan
van de firma H. en J. Suyer te Amsterdam.
Het aanbrengen van de rolwagens, welke op
rails loopen (eventueel kunnen de sluisdeu
ren ook zonder rolwagens worden gebruikt)
was een zeer moeilijke opdracht. Nog lasti
ger was het aanbrengen van de sluisdeuren
zelf. De werkzaamheden zijn echter zonder
stoornis verloopen. De 'aatste dam, welke de
sluis van het buitenwater scheidde, werd voor
liet grootste gedeelte door een grooten zand
zuiger weggegraven. Toen werd een nauwe
opening in den dam gemaa'.t, waardoor het
water langzaam kon binnenstroomen. zoodat
het waterniveau binnen en buiten de sluis
gelijk kwam te staan, waarna de dam verder
kon worden weggegraven. Midden November
van het vorig jaar was de dam, welke de
sluis van de buitenhaven van IJmuiden
scheidde, geheel weggegraven en ging als
eerste door de sluis een sleepboot met een
sleep zandbakken van de Amsterdarasche
Ballastmaatschappij. Dit konden wij met
recht een historisch moment noemen, dat ech
ter vrij onopgemerkt voorbij ging. Als eerste
gioote proef werd de Johan van Oldenbar-
neveldt van de Stoomvaartmaatschappij Ne
derland geschut.
Voor het schutten van dit 19.000 ton me
tende schip had men twintig minuten noodig.
hetwelk een succes mocht worden genoemd.
Intusschen moest de officieele datum van de
ingebruikname van de nieuwe sluis, welke
oorspronkelijk was vastgesteld op ongeveer
1 Januari, eenige maanden worden uitgesteld
in verband met eenige verzakkingen welke
verleden jaar plaats hadden en waarvoor na
dere voorzieningen noodig waren. Het l'gt in
de bedoeling de opening van de Noordtrsluis
t« IJmuiden tegelijkertijd te doen geschieden
met bet eerste uitvaren naar Batavia van het
bijna 10 000 ton groote nieuwe motorschip
„Johan van Oldenbarneveldt", dat tot heden
het grootste schip der Amsterdamsche vloot
is. De nieuwe sluisdeuren hebben een lengte
van 53 meter en een breedte van bijna 8 me
ter; de hoogte van de sluisdeuren is ruim 20
meter. Kon in de oude sluis een scheeps-
ruimte van ongeveer 21.000 ton worden ge
schut, in de nieuwe sluis wordt deze opge
voerd tot 45.000 ton cn bij voorzichtig schut
ten kan dit nog belangrijk worden verhoogd.
De grootste schepen van de White Star Line
en de Cunard Line, alsmede van de Duitsche
en eigen scheepvaartmaatschappijen kunnen
dus in IJmuiden worden geschut. Mcnsche-
lijkerwijze gesproken behoeft men voor de
toekomst niet bang tc zijn, dat de sluis op
nieuw te klein zal blijken. Met rechtm&tigcn
tiots wijzen wij op deze grootste sluis van
de wereld in het land van de waterbouwkun
de. Dit willen wij even met een paar getallen
toelichten. De sluis van de Bremerhaven,
welke nog nic* geheel voltooid is, is 350 M.
lang cn 45 M. breed; de sluis in het Kaiser
\X ilhclmkanaal 330 M. lang en 45 M. breed;
de Glad tone-sluis te Liverpool is 325 M.
lang en 40 M breed en die van het Panama-
konaal 305 M. lang cn 44 M. breed. Wij be
hoeven dus zeker niet onder te doen voor
het land van de onbegrensde mogelijkheden.
Men verwij' den Hollanders gaarne, dat z j
altijd eerst de kat uit de boom kijken Bij
IJmuiJen kent men'alleen het woord „voort
varendheid".
Bij de nieuwe sluis worden eveneens ge
bouwd een administratiegebouw cn een sluis
wachterswoning, terwijl tevens plannen zijn
gemaakt voor den bouw van een nieuwe elcc-
trische centrale te IJmuiden. waarvan d« kos
ten zijn geraamd op 12.000.000 Geplaatst
zullen worden twee machines met een snel
heid van 1500 omwentelingen en een capaciteit
van 24 030 K.VV. ieder. De bouw van de groo
te sluis te IJmuiden wekt vanzelfsprekend
de bewondering van de geheele wereld. Had
een bekend Franschman «ertijds reeds ge
zegd. odelend op de Hollandschc waterbouw
kundige werken: „God heeft de wereld ge
schapen, behalve Holland. Dit hebben de
Hollanders zelf gamaakt", wij willen dit arti
kel eindigen met een aanhaling uit een
Duitsch blad, dat zich over dit grootsche
werk aldus uitliet: „De geheele bouw is een
geniaal doordacht cn onovertroffen werk een
buitengewone prestatie, waarop Holland
trotsch kan zijn".
Em. Pastoor A. J. H. Wrecsiran t
Zondugavond te zes uur is het btoffolijk
overschot van den zeereerw. heer A. J. H.
Wreesman, cm. pastoor van de St. Elisa-
bethkerk to Rotterdam, overgebracht vau
het sterfhuis naar dc St. Elisabeth-kcrk.
Aan don ingang van de kerk word het
lijk ontvangen dcor den pastoor A. Quo
te !e van do E!isabeth-kcrk.
lijdons dezo overbrenging luidden do
klokken en langs den weg. welke de lijk
stoet nam, stond veel volk geschaard.
Tc zeven uur vingen de Metten aan.
Agens was hierbij pastoor J. Pompc, dia
ken pastoor J. Vollering, subdiaken pas
toor W. Dealing, allen oud-kapelaans. A!h
cantoro* fungeerden kapelaan J. Bier
mans en kapelaan C. Schaper, terwijl kn-
pclaan K. Elzenbroek als ccremoniarius
optrad.
Dc deken van Rotterdam en verschil
lende pastoors, benevens tal van kape
laans cn paters woonden dezo liturgische
herdenking bij.
Maandagmorgen te half tien vingen in
dc St. Elisabethkerk te Rotterdam dc Lau
den aan, waarbij als agens fungccroo pa
ter J H. Peters O.C., uit Aalsmeer.
Te tien uur begon de Plechtige II. Mis
van Requiem, opgedragen door Kanunnik
J. W. van Hecswijk, deken van Rotterdam,
geassisteerd door Rector v. d. Heuvel uit
Bcnnebroek, een neef van den over.©dene,
als diaken en kapelaan A. H. Harst uit
Schevcningen a s sub-diaken. Cercmonia-
riui was kapelaan G. van Zuilen, terwijl
als cantorcs fungeerden kapelaan J. Bier
mans en A. Schaaper, die met het jongens
koor der St. Elisabethkerk dc Grcgoriaan-
sch© Requiemmis zongen.
Do belangstelling der geestelijkheid >n
Rotterdam en ook daarbuiten was zeer
groot. Aan de zij-altaren werden stille
H.H. Missen opgedragen door tweo klas-
genootcn van den overledene. Mgr. H. J.
M. Taskin, [iresident van het Groot-Semi
narie to Warmond en pastoor Eg. van
Übdaro.
In overeenstemming met den laatsten
wil van den overledene werd er geen lijk
rede gehouden. Toch betrad pastoor Ch.
Querc lo der St. Elisabethkerk den kan
sel, om met enkele woorden te wijzen op
do tegenstelling tusschen 23 Februari on
23 Maart. Toen een dag van blijden jubei,
waarop do grijze he- 'cr van de St. E isa
beth-parochie een plechtig danklof cc e-
breerde tot besluit van de feestviering van
bet zilveren bcstaansfccst der parochie,
nu e -n dag van droefheid en rouw, waar
op de grijze herder hier zijn kerk is bin
nengedragen cn <!e priesters rond zijn lijk
baar zijn geknield. Spr. wees %erdcr oo
den lof. wo'ke dien dag zoowel pater H.
de Grccvc SJ. .- seek het Kerkelijk Gezag
Z. D. H. Mgr. dc Bisschop, aan pastoor
Wrccsman hadden gebracht. Dat nu zijn
lijk ruste temiaden der blccmcn van feest
viering. In lergte van dagen zal de naam
van pastoor Wreesman aan deze kerk cn
parochie blijven verbonden. Weest hem
dankbaar door u* gebe-len.
Hierna werden de vijf Onze Vaders <*n
vijf Wees Gegroeten voor den overledene
gebeden.
Deken van Hecswijk verrichtte de ab-
soute en onder het luiden der kK -.ken
werd het stoffelijk overschot do kerk uit
gedragen. De begrafenis had niet te Rot
terdam, doch te 's-Gravenhagc plaats.
Tot aan de grens der gemeente reden
de volgkoetsen met de genoodigden in den
stoet mee, waar het lijk werd overgebracht
in een auto, waarmede de tocht naar den
Haag werd volbracht.
Op 't kerkhof aan de Kerkhoflaan te
's-Gravenhage had de bijzetting plaats in
het fami'iegraf.
De opvolger van pastoor Wreesman,
pastoor Querelle, verrichtte hier dc ab-
soute.
Pater Delphinus Joosten O.F.M. t
Uit Kuotzeko in China is bericht ont
vangen van het overlijden van Pater Del
phinus Joosten O.F.M.
Peter Jocstcn werd in 1894 te Weert ge
boren, s'udccrde aan het Bisschoppelijk
Colle c te Weert en trad in 1914 in de
orde der Minderbroeders. Op 0 Maait 1921
word hij priester gewijd, om rco Is het jaar
daarop a's missionaris naar China te ver
trekken. Hier was hij eerst te Ankon, la
ter tc Mackang kap. Bcnccmd tct pas-
toor tc Kuotzeko, is hij aldaar op 22 Fe
bruari in den ouderdom van bijna zes en
dertig jaar aan vliegende jicht overleden.
Mgr. Jan Olav Smit.
Z. D. H. Mgr. Jan Olav Smit, thans ver
blijf houdende te Rome, zal binnenkort
een bezoek brengen aan ons land. Op 17
cn 18 Ju'i a.s. zal Mgr. Smit dc H.H. Wij
dingen t-'cdier.on in de kapel der Kruis-
heeien tc St. Agatha.
Nieuwe Rectoraatskerk te Bleijerheide.
In het rectoraat der Minderbroeders-
Franciscanen te Bl«er heide-Kcrkradc,
wordt in den kloostertuin een nieuwo rec
toraatskerk gebouwd. Dc aanbesteding
zal reeds over een paar weken gesohieden.
0EGSTGEEST.
Dc Burgemeester op bezoek bij de
bloemenveiling „Flora".
Dc nieuwe burgemeester van Oegstgecst
bewijst reeds groot belang te stellen in de
groote bcdriiven, welke in deze gemeente
gevestigd zij'h. Zoo bracht hij Maandag
morgen reeds vroeg in den ochtend con
bezoek aan do bloemenveiling „Flora".
Wethouder Zandbergen vcrgozoldc hem op
zijn tocht.
Ze werden ontvangen door don voorzit
ter der vcilingveiecniging den heer T.
Kralt, die zcide het zeer op prijs to stellen
dat Z.Ed. Achtb„ zoo kort slechts in do
gemeci.to Cegstgeet als burgemeester aan
gesteld, thans reeds een bezook aan het
veilingbedrijf bracht, waarin spreker hoopt
op tc merken een warme belangstelling cn
sympathio voor dit bedrijf, dat zich gere
geld uitbreidt.
Nadat enkelo bestuursleden waren voor
gesteld bezichtigde men de zaal waar een
150-tal veilingwagens, vol beladen met
blccmcn, hoofdzakelijk tulpen, hyacinthen
en narcissen gereed stonden ter veiling cn
een schoon overzicht gaf van hetgeen da
gelijks wordt vorhandeld.
Toen het veilen een aanvang nam, ver
kreeg do burgemeester een plaats op de
tribune en volgde met aandacht den ver
koop, die met het clcctrisch werkende af-
inijntoestcl zeer snel verloopt. Keu doch
ter.je van den voorzitter bood Z.Ed. Acht
bare een bouquet bloemen aan, waarvoor
de/c zeer erkentelijk was.
Hierna begaf men zich in het admini
stratiegebouw, waar de heer A. v. d. Bos,
aan wien hier do leiding is toevertrouwd,
uit de booken aantoonde dc totale omzet
over de laatste jaren, waaruit bleek, dat
DE CROCUSSEN BLOEIEN AL Zjj zijn
dc lenteboden
in 5 jaar tijd do omzet por jaar met eon
millioen gulden was vennee 'erd. Dnnr
Z.Ed. Achlb. ook belang stelde in dc ad
ministratieve werking der veiling, word
ook dit aangetoond en uiteengezet, waar
over hij niCwoutlt iimdio 111'
bedankte den heer v. d. Bos voor zijn uit
eenzetting.
Na do zalen te hebben bezocht, waar in
koopers en exporteurs druk bezig waren
hun bloemen te verpakken, werd do bur
gemeester in de bestuurskamer de koffie
aangeboden. Hij dankte het bestuur, in
zonderheid den heer Kralt voor zijn aan
gename ontvangst eu rondgeleiden door
de gebouwen.
Gomeenteraad. Dc gemeenteraad ver
gadert op Donderdag 27 dezer des namid
dags 7 uur.
Te behandelen punten: l. Mededeeling
isgekonwo stokken L Oatri>pi
mej. de Moor als onderwijzeres O. L. school
Terweeweg. 3. Benoeming onderwijzeres O.
L. S. Voordracht: I. M< j E. J. van Jrift
huijsen onderwijzeres te Leiden. 2. E. E.
K. Schol tijd. onderwijzeres Leiden. 3. mej.
A. van Heusden idem. 4. Crediet voor
kwcckcling O. L. School Terweeweg.
Aanvraag ontslag van den heer L. G. M.
van Gricthuijscn als A. v. d. H. 8. 0. Be
noeming tweo ambtenaren v. d. B. K. 7.
Foorstel inioko Mnsloiting rooi Ziokte
verzekering volgens de Zioktew cL 8. Comp
labiliteit. 0. Missive v. Ged. Kt- ten inzake
afvoering van Wijckerslootlaantjo van den
Legger van Wegen en Voetpaden. 10.
Vastelling kohier verlichtingsbolasting
1030. 11. Voorstel ontbinding huur huis
RijngecMoret raat weg 122. 12. Reclame
schoolgeld.
Gyrrnastiekvereeniging. Gisteravond
heeft een bespreking plaats om te komen
tot oprichting van een plaatsnÜjko gym
nastiekvereniging. Het initiatief in deze
is ingenomen door do heeren A. T. Kraan -
M. do Troije, H. W. Collec, J C'. Donk cn
A. Timmermans Dzn. Er is alle roden om
succes to verwachten.
TER AAR.
De eerste snijboonen. Maandag wcr
den aan de Veil. Ver. „Ttiindcrsbelnng"
de eerste Knijboonen aangevoerd door den
tuinier J. C. v. d. Jagt. Zij werden gekocht
door den heer G. Koeleman voor den prij*
van 16 cent per stuk. I)it is zeker een mooi
succes voor den kwoeker en voor Ter-Aar
dat zij nog nergens zijn aangevoerd.
CALCUTTA is ieder jaar het centrum van ccn groote samenkomst
der Indiërs voor het „Id-Ul-FitzM feest. In verband met de verzet-
actie van Ghandi waren dit jaar er tienduizenden Indiërs verzameld.
Een foto van de menigte
