Z/TERDAG 15 MAART 1930
BINNENLAND
TWEEDE KAMER.
DE WINKELSLUITING*.
Voortgezet wordt de behandeling a;i
hél wetsontwerp tol regeling van de Win
kelsluiting.
Het amendcment-Vi&aelier (uitsluiting
\an Zondagen onder de -1 dagen waarop
gemeenteraden ontheffing van de wot kun
nen vcrlocnen) wordt verworpen met 39
tegen 38 stemmen.
Het amendemcnt-Visscher (uilsluiting
eveneens van feestdagen en daaraan voor
afgaande dagen wanneer die op Zondig
vallen) wordt verworpen met 39 tegen 3S
stemmen.
Het amendement-Visschor (geen onthef
fing van Zondagssluiting voor fancy-fairs,
bazars, veilingen c.d.) wordt verworpen
met 55 tegen 19 stennncn.
Art. 9 wordt z. h. st. goedgekeurd.
Bij art. 10 licht de heer v. llcllou-
bcrgHubar (R.K.) een amendement toe
om de maximum-boete op overtreding der
wet tc vorhoogen van 25 gulden tot 250
gulden. Daar de naleving van verschillen
de bepalingen dezer, wet niet gemakkelijk
is te controleeren en de verleiding um
deze bepalingen tc overtreden groot is,
verdient het volgens spr. aanbeveling met
dusdanige straf te dreigen, dat daarvan
oen voldoende proccntieve werkign uitgaat.
De heer Van Rappard (V.B.) meent,
Jat de toelichting van den voorsteller niot
vleiend is voor don middenstand.
Het is echter niet noodig. dat «ie Kamer
aan den minister strafbepalingen op
dringt, die hij niet noodig acht. De straf
moet in evenredigheid zijn met do over
treding. In vérgclijking met de boelen, die
op andere delicten staan, is 250 gulden veel
tc hoog.
De heer Oud (V.D.) acht de boete van
25 gulden boog genoeg. Wanneer dc zaak
zoo is, dat bet geldelijk karakter dor straf
niet meer van invloed is op den overtre
der, zal de rechter moeten overgaan tot
het opleggen van principale hechtenis.
Dc Minister erkent, dat dc directe
baten der overtreding grooter kunnen zijn
dan de boete, die kan worden opgelegd.
Spr. zou het willen probeeren met do voor
gestelde boetebepalingen.
Het amendement wordt ingetrokken.
Dc artt. 11 en 12 worden goedgekeurd
De lieer v. d. Bergh (S.D.) verdedigt
een nieuw art. 12a, bepalende, dat art. 2
van do Zondagswet komt te vervalleuv
Na invoering van dc Winkelsluitingswet
is het niet mogelijk aldus spr. -- dit ar
tikel tc handhaven. Volgens dit ontwerp
zijn er belangrijke uitzonderingen op de
Zondagssluiling. Kan men nu te zelf der
tijd handhaven een artikel van een andere
wet, volgens hetwelk dc winkels gesloten
moeten zijn?
De heer v. Wijnbergen (R.K.) meent,
dab dit amendement bestaansgrond heeft
gekregen dooi hetgeen de minister giste
ren heeft gezegd. Zoolang een wet bestaat,
moet zij worden gehandhaafd Kan dal
niet, dan moot die wet korden gewijzigd
of ingetrokken. Dc gemeentelijke verorde
ningen zullen dan ook worden getoest aan
dc Zondagswet. Toch meent spr. niet te kun
nen meegaan met den heer v. d. Bergh.
Dit voorstel zou immers zonder nadere re
geling van de Zondagswet do gemeentera
den vrijheid geven een materie te rege
len, die ui dc Zondagswet thuis behoort.
Spr: hoopt verder, dat het debat iu de
Kamer een spoorslag zal zijn voor dc Re-
gecring om de Zondagswet zoo spoedig
mogelijk te wijzigen.
De heer Oud (V.D.) vraagt wat het
standpunt van den heer v. Wijnbergen
zou zijn als do Overheid overal plotselig
dc Zondagswet van 1815 zou gaan toepas
sen. Dc heer v. Wijnbergen cn zijn coali'ic-
genooten heben vele jaren het heft iu han
den gehad, maar zij hebben nooit een
hand uitgestokcu om die wel tc hand
haven.
Hier wordt echter een stuk Zondagswet
geving geregeld. Daarom is liet volkomen
geoorloofd, dit artikel uit dc Zoudagswct
te verwijdoren. Het gaat hier om waar
heid in de wetgeving.
Dc heer Schokking (C.H.) consta
teert, dat dc rechterzijde nooit heeft aan
gedrongen op uitstel van behandeling van
de nieuwe Zondagswet. Dezo besprekingen
bewijzen echter, dat er meer overeen
stemming w dc rechterzijde is, dan dc
linkerzijde aangenaam is. Spr. komt er
tegen op, als zou de rechterzijde met den
Zoudag oen spel gespeeld hebben. Herzie
ning van de Zondagswei blijft urgent. Met
'betrekking tot den Zondag gaat dit ontwerp
verder dan do Zondagswet, die winkclvor-
koop algemeen toestaat. Spr. acht het n-
mogclijk, een artikel te gaan intrekken
wanneer niet eens do Minister van BinnenL
Zaken is gehoord geweest.
De Minister zegt, dat dit ontwerp
een uitgangspunt kan vormen voor veler
lei beschouwingen op verschillend gebied.
Een uitstapje naar de Zondagswet is ge
heel buiten dc orde. In art. S is weliswaar
dc norm van de Zondagswet overgenomen.
De Zondagswet strekt zicb ook uit tot de
feestdagen. Spr. heeft gisteren reeds liet
verschil iu matorio uiteengezet. Hij hoeft
dan ook gisteren uict gezegd, dat dc ge
meentelijke verordeningen zullou worden
getoest aan do Zondagswet. De verhouding
tot de Zondagswet is niot zoo ingewikkeld.
Een afwijking van art. 8 is vanzelf oen af
wijking van de Zondagswet. De Zondagswet
en de Winkelsluitingswet zijn twee cirkels,
die elkaar in art. S dekken.
Wat nu het amendement betreft, dit is
oen slecht voorbeeld van wetgeving. Aan
neming van dit amendement maakt dc wet
onaannemelijk.
De heer v. d. Bergh handhaaft zijn
amendement.
De heer Knottenbelt (V.B.)komt
op logen een uitspraak van den heer
Schokking, dat de liberalen geen gevoel
zouden ohbben voor het begrip Zondagsvie
ring, dat do heer Schokking huldigt. Spy.
merkt op, dat van liberale zijde uooit
ccuigo hinder w den weg is gelogd aan de
genen, die den Zondag willen vieren op
dc w ijze, als do hoer Schokking dit wenscht.
Andersom hebben de Christ. Historitchcn
dc anderen willen dwingen den Zondag up
een bepaalde wijze te vieren. Spr. is het
eens met den heer v. d. Bergh. De libera
len hebben recht op zekerheid. Die hooft
men niet als de twee wetten naast elkaar
blijven bestaan. Dc consequentie van hot
beloog van den hoer Scbokking is, dat de
Minister schorsing der beraadslagingen
vraagt om den Minister van Binnenl. Zaken
te raadplegen
Dc heer v. Wijnbergen (R.K.) repli
ceert.
De heer L i n g b e e k (H.G.) zegt, dat
bij iedere verkiezing dc coalitie in uit
zicht stelde wijziging der Zondagswet. Kr
is nooit iets van gekomen. Zij durfde dc
Zondagswet niet aan. Nu komt do rechter
zijde met deze wet om de herziening der
Zondagswet onnoodig te maken.
Dc hoer Nolens (R.K.) merkt op, dit
vcrschillendo argumenten zijn aangevoerd,
die met 't amendement niets te maken he »-
ben. Spr. zal tegen liet amendement stem
men omdat het hem ongewenscht voorkomt
incidenteel een artikel uit een andere wet
tc lichten. Wel lijkt het hem, dat het *n
werking zijn van de wetten als deze tot
moeilijkheden aanleiding zal geven. Daar
om acht hij het gewcnscht, dat het ont-
worp-Zoudagswet wordt afgedaan.
Dc Minister dupliceert. Hij zal z'jn
indrukken overbrengen aan don Minister
van Binnenl. Zaken en meent ook, dat tot
standkoming dezer wet een dringende re-
don is tot wijziging der Zondagswet.
De heer v. d. Berg h (S.D.) trekt zijn
amendement in omdat, werd het verwor
pen, dit tot onjuiste conclusies zou kunnen
ioideu, u.l. dat de Kamer wijziging dor
Zondagswet niet zou wcnschen.
Hel artikel wordt aangenomen z. h. st.,
dc overige artikelen eveneens.
De stemming over het ontworp wordt
bepaald op Vrijdag van dc volgende week.
Interpellatie-Wijnkoop.
Aan dc orde is dc interpellatie-Wijnkoop
naar aanleiding van de huiszoekingen, die
gedaan zijn bij de Communistische Partij.
Dc heer W ij n k o o p (comm.) betoogt,
dat men in verschillende plaatsen huiszoe
kingen heeft godaan. Tc Utrecht heeft men
iemand gearresteerd, te Leiden zijn van
icjnand een portret en vingerafdrukken
genomen en heeft men geschriften in be
leg genomen, in Rotterdam heeft men een
leden register in beslag genomen, den ver
spreider van biljetten voor een protestver
gadering gearresteerd en een reclamewagen
in beslag genomen. Men heeft echter ner
gens iets gevonden, dat op grond van de
Noderlandsche wetten aanleiding kon ge
ven op deze wijze op tc treden tegen een
politieke partij. Men kan zeggen, dat het
ging om Het Militair Zakboekje cn Het
Pantsor. Spr. heeft een. nummer van Het
Pantser bij zich en leest daaruit voor den
commuuistischen eed voor dc soldaten,
waarin dc soldaten o.a. beloven trouw te
DE LEIDSCHE COURANT
zijn aan do sow jet. Spr. onderschrijft dezen
eed van a tot z.
De voorzitter, mr. v. Schaik:
weet wel, dat u hier zoo uict sprekon mag.
Dc heer W ij u k o o p leest den eed nog
eens voor en vraag' zich af wat daarin
staat, dat niet voorgelezen sou mogen wor
den.
Dc voorzitter: Ik bclol u niot hot
stuk voor te lozen maar ik heb bezwaar te
gen wat u erop liet volgen.
De hoer Wijnkoop: Dat ik dien eed
onderschrijf
De voorzitter: Juist!
Dc heer W ij n k o o p: Als ik interpelleer
ovor iet», dut in bet Pantser staat, moet
ik do stukken toch kunnen voorlezen.
De voorzitter: Dat bclot ik u niot,
maar stapt u er nu maar van af.
De heer W ij n k o o p is or verheugd over,
dat liet anti-militairisme hier meer cn meer
toeneemt.
Dc voorzitter: Als u zoo doorgaat
moet ik u het woord ontnemen.
Dc heer Wijnkoop: Ik sta hier als
vertegenwoordiger van dc arbeiderslda vo
en ik zal van mijn rechten gebruik maken.
•Spr. stelt do volgende vragen:
le. Wat zijn du motieven, die dc justitie
tot de huiszoekingen bij de communisti
sche partij Holland hobbcn geleid?
2e. Wil do minister medodoelen, waar
dc huiszoekingen precies hebben plaats ge
vonden.
3e. Wat zijn, volgen» den minister, de re
sultaten van de huiszookingen, afgescheiden
van de drukwerken cn geschriften, welko
de justitie meegenomen heeft?
-tc. Heeft de justitie de stukken aan dc
rechthebbendeu teruggegeven? Alle stuk
ken of slechts ocnigc? Indien het laatste,
welke dan niet en waarom niet?
De Minister van Justitie, dc
heer D o n n o r, betoogt, dat do interpel
latie op oen misverstand berust. Dc huis
zoekingen zijn niot goschiod op last van
do rogccring, maar van den rechter. Spre
ker kan ook uict spreken over dc wyr.e,
waarop de huiszoekingen hebben plaats
gehad, omdat hiervoor dc rechter-commis-
saris verantwoordelijk is. Dit vooropstel
lende, antwoordt spreker op dc vragen en
noemt do adressen, waar huiszoekingen
hebben plaat.s gehad, ter opheldering van
de verspreiding van een opruiend ge
schrift tc Utrecht. Het resultaat van dc
huiszoekingen is geweest, dat degene, die
voor dc verspreiding aansprakelijk is ge
bleken tc ziju, veroordeeld is tot een ge
vangenisstraf van 3 maanden. De stulckon
zijn nog bij do justitie, doch in geen go va)
zullen stukken worden teruggegeven, waar
mee strafbare feiten kunnen worden go-
pleegd.
De hoer W ij n k o o p repliceert cn ziet in
het fornioole antwoord van den minister
een poging om van de verantwoordelijkheid
af te komen.
Dc heer De Visser (c.p.) zegt, dat het
hem spijt, dat doze interpellatie behandeld
is op oei» wijre, zooals so niot had moe:en
worden behandeld. Iemand, die eigenlijk
mot dc communistische Internationale
waarop dc jusritie-aanvwl was gericht, niets
meer te maken heeft, werpt zich op als dc
vertegenwoordiger dier Internationale,
waaronder de ernst van het onderworp
moot lijden.
Wij verkeercn iu ecu tijd, die als twee
druppelen water gelijkt op dien van voor
den wereldoorlog en de eenige macht, die
een nieuwe oorlog kan voorkomen, is de
socialistische sovjet-republiek.
Dc heer Boon (lib.): Iu China, om een
spoorlijntje.
Dc lieer Do Visser: In China is het
wereldkapitalismo tegen Rusland opgetre
den. Dc misdadigers zijn niet aan den kant
van het communisme, doch do misdadigers
zijn zij, die in gcgalonnnccrdo pakjes
Do voorzitter hamert.
Du heer Do Visser betoogt, dat de
daden van wederrech tel ijken inval, van
wederrechtelijke inbraak, van wederrechte
lijke....
Dc voorzitter: Houdt u or inec op of
niet?
De hoer Dc Vi%ser: Ik zal voortgaan
tc zeggen, wat ik tc zeggen heb. Men is
uitgegaan om te zoeken nuar Het Pantser
cn men is weggegaan mot dossiers, dio met
Hot Pantser niet» te maken hadden. Hot
was in tegenstelling met dc opdracht om
te gaan zoeken naar Het Pantser. Het doel
was dan ook de namen te kennen van de
communisten om uil kapitalistische opvat
tingen op tu kunnen treden. Du regcering
bevordert daardoor de kapitalistische wan
orde.
Dc voorzitter hamert.
Do hoer Do Visser: Mag ik dat niet
eens moor zoggen? Onder voortdurend ha-
meren protesteert de heer dc Visser tegen
wat hij noemt de partijdige leiding van de:»
voorzitter.
Do voonitter: AU u zoo Joorgaot
ontneem ik u het woord.
Dc heer Do Visser: Goed. dan ont
neemt u mij het woord. Spreker gaat voort
te protesteereu.
Dc voorzitter ontneemt don heer dc
Visser hot woord. Deze gaat ocnigen tijd
door, doch wordt door het gehamer van den
voorzitter overstemd.
Do ooriitter sluit de intcrpellalio
en dankt do regeering voor de verstrekte
inlichtingen.
De vergadering wordt te I u. 50 verdaagd
tot Dinsdag 1 uur.
OE ZENDTIJD-VER DE EL ING.
Het advies van den Radioraad aan den
minister van Waterstaat.
Gelijk mou weet, heeft dc minister van
Wat ci staat, mr. Reymer, in de vergadering
der Eerste Kamer van jJ. Woensdag me
degedeeld, dat het advies van den Radio-
raad in zako de zendtijd-vcrdoeling, hem
Vrijdag j.l. bereikt heeft.
Van wcl-ingelichtc zijde vernemen wij,
dat dit advies hierop neerkomt.
Voorgesteld wordt over do beide zenders
(Hilversum en Huizen) por week tc ge
ven:
aan dc Y.A.R.A., K.R.O. en N.C.R.V. 18
procent
aan de A.V.R.O. 2(i procent;
aan de bijzondore omrocpvercenigingcn
5 procent.
Voorts zal 15 prooent bestemd zijn voor
uitzending van oen ulgemrcn programma
(eveneens over beide zenders), echter met
dien verstande, dat iedere week ten an
dere umrocpvcrocniging dit progrumma zal
uitzeudcu.
Ditmaal is het advies van den Radiaraud
éénstemmig geweest. Wij vernomen oven-
wel, dat een groep van don Raad (vor
mende oen minderheid) een soort „minder-
heidsnota" hooft ingediend, waarin do mo
tieven worden uiteengezet, waardoor deze
leden tot ondertoekening van bedoeld
adves zijn gekomen. Onze zegsman decldo
ons mede, dat dit geschied is, om „nog
erger tc voorkomen'*. „Hbld.
Wijziging der Drankwet.
Een adres.
Do Nieuwe Noderlamlhclic Bond van
Koffiohuishoudors on Slijter» heeft 'n
adres gezonden aan den Min. vau Arbeid,
Handel on N ij verheid cn de leden der
Tweede Kamer, waarin hij enkele bepalin
gen van hel wetsontwerp tot regeling vnn
den kloinhaudel tn sterken drank aan cri-
tick onderwerpt.
In hol wetsontwerp blijft toegestaan,
dat zwuk-alculiolischo dranken mogen ver
kocht worden in winkola, waar ook in an
dere artikelen nering gedreven wordt.
Adressant dringt er op .aan, dat de ver
koop van zuak-alcoholischc dranken uit
sluitend aan do slijters zal worden overge
laten.
Een tweede bezwaar geldt do bestendi
ging der bovocgdhedon van gemeentera
den, neergelegd in art. 0 en 10 van het
ontwerp, waardoor het mogelijk wordt gr-
heelc stad»* ijken droog te loggen, hetgen
volgens adressant dcu clandcslioncn ver
koop bevordert cn oen ondemocratische
maatregel u.
Voorts heeft adr. bezwaar tegen art. 20
der wet, volgens hetwelk voor do bereke
ning vau het vergunningsrecht wordt aan
genomen de jaarlijks te schatten huurwaar
de, terwijl volgens adr. dc omzet van stek
ken drank grondslag bohoort te zijn.
Het voornaamste bezwaar van adr. geldt
art. 25, waarin dc vervanging iu du ver
gunning wordi toegestaan. Hierdoor zal uo
vervanger loder bedrag, dat dc vergun
ninghouder voor zijn vergunning vraagt,
mouten betalen. Dit vtclsc) kan en moot
leidon tot chantage cn sabotage. Er wordt
op uangedrongrn, dat in dc plaats van het
recht vau vervangng, hetwelk in wezen
oen recht tot verpachting der vergunning
is, oon behoorlijk uitgewerkt stelsel t>»L
het in bezit verkrijgen van oen vergun
ning voor den werkelijken uitoefenaar vin
het bedrijf komt.
Adr. dringt er verder op aan, dat voor
localitciton, waarin een nachtvergunning
is of wordt geplaatst, aan den eigenaar
der zaak oen verlof wordt uitgereikt zoodra
de vergunning niet meer zal gelden.
VIERDE BLAD PAG. 13
GIJZELING.
Een verschrikkelijk feit.
Wij lezen iu dc „Limb. Koerier":
Volgens onze wetgeving is het mogelijk
iemand, die bij ander iu het krijt
staat en «leze schuld niet voldoeu kau af
niot xoldoen wil, tc laten gijzelen mit*
de schuldenaar niet iu staat van faillis
sement verkeert. Gijzelen wil zeggen, dat
op xorzoek vau dru xchuklcischeiwde be
trokken persoon kan worden gevangen
gezet, totdat dc gchvelc schuld is inge
lost.
Al blijft gijruliiiK een slechts bij uitzon
during gebruikt middel, om wcers|iannigv
crediteuren tot betaling to brengen, toch
komt het moer voor, dan won denkt.
Nog in l!>2t» werden nauwkeurige cy
fers hierover konden wij niet krijgen -
ongeveer 400 personeu gegijzeld
Hut un.it Itiurbij gewoonlijk om betrek
kclijk kleine bedragen en om mcnschcn.
die xaak door cigon schuld muar dikwijls
ook door onverwachte omstandigheden,
eenvoudig niot kunnen betalcii.
Dezer dagen zijn in du Kauier x ragen
aan den minister van justitie gesteld over
een geval van gijzeling, dat zich to Gouda
afspoelt, on dat een scherp licht werpt op
du excessen, waartoe dit instituut-van
rechtspleging leiden kan. Een vader van
vier kinderen xvas in de oniuogolijkhoid
och schuld van 37.50 tc voldoen aan een
handelaar in papier. iDus werd hij in gij
zcüng gesteld een gijzeling, dio nu rnods
meer dan honderd dagen voortduurt. IN
man is straatarm. Hij ziet mot den besten
wil van dc weruld geen kans ziju schuld af
te doen. Dc gijzeling kan dus, indien niet
op eeu of andere manier wordt ingegrepen
nog onbepaaldcn tijd x-nortdurcti. Maar
komt dan niet do „straf" in oen wel zeer
scheevo verhouding tot liet gepleegde
„misdrijf" to staan?
Muii gaat zich, mot in(ur|Hdlaut, afvra
gen. of het instituut vun gijzeling niet ein
delijk uit onze wetgeving moot worden
geschrapt of iu ieder geval grondig wor
den herzien.
Vooral cii daarop mag hier wol ecu»
gewezen worden daar gijzeling het ge
liefkoosd middel van geldschieters i», die,
nadat zij eerst hun slachtoffers tot den
luatstcn cent toe hebben uitgebuit, door
gijzc'ing vau dcu betrokkene nog probee
ren te halen wat cr mogelijkerwijze te lu
ien is.
Het „Volk" drukt do rekening af, welke
voor do gijzeling betaald moest xvordrn.
„Op hot kantoor van dc dcurwnardor
Gouari cu Van Xicuwenhuizon, had een
klerk eenige lijd noodig, om dc hoe
grootheid van do x-rijkoopsom vaat tc
stellen.
Dc jongeman rokende als volgt:
Hoofdsom 374*5
Oelilrwidcerde kosten 14.05
Grosse vonnis 1.00
Betremaning en bevel s.
Gijzeling 25 AO
Akte 5.10
Zegel eu volmacht 0.30
Onderhoud 110 dagen 1.75
i" 1 <U| I9A0O
Vac. omslag 3.
2884K)
Dc umvanke'i'kc schuld van f 37.05
bleek dus tc ziju gegroeid tot een bedrag
van 288.00."
Wij noemen, aldus Dr. A. iu dc „N. Tilb.
Crt.", zooiets een verschrikkelijk feit.
Iemand honderd en tien dagen gijzelen
voor zulk een som do .kosten" n rooter
makend, en terwijl de gegijzelde niet ar
beiden kan om uit de green te mkrn.
Zooiets moest in een Christ dijken en
deniocratischcii rechtsstaat niet mogelijk
ziju.
Sociale weck R. K. Werkliedenverbond.
Door dc VcrlHnidkxurgadcring van het
R. K. Werkliedenverbond werd indertijd
besloten tot hot orgsnisecrcn van een so-
lilt ,«f||
Deze zal gehouden worden in dc derde
m al na h 1 1 m vól bi Iu I rttcofü
hui* „St. Alphonsus" te Amersfoort.
Op WoentdagAxond om 8 uur zal dc
opening plaats hebben en op Zaterdab na
den middag de sluiting.
Hel is de bedoeling, dat do deelnemers
zooveel mogelijk ook des nuchts in 't huis
h rblHn b
Nadere medodcclingcn kunnen spoedig
worden tegemoet gezien.
EEN GRAANKARAVAAN -
Deze week heeft Mussolini
officieel het vertreksein ge
geven voor de „graankara-
vaan". een rijdende ten
toonstelling op het gebied
van den landbouw. Deze
is ondergebracht in een
reeks automobielen en zal
iedere stad en dorp van
eenige beteckenis bezoeken.
Hierboven Mussolini op het
oogenblik, dat hij te Rome
het sein tot vertrek geeft
EEN MOTORBOOT-SNELDIENST IN HET HARTJE VAN LONDEN.
Ongeveer 9 Kilometer van het centrum der Engclschc hoofdstad
bevindt zich een meer. ongeveer 1.2 K.M. lang cn 275 M. breed.
Het is voor de Londenaren een geliefkoosd ontspanningsoord en
een der bewoners van de City heeft van de gelegenheid geprofi
teerd een sneldienst te water uit het hartje van Londen daarheen
te organiseeren. De eerste rit kon al eenige passagiers boeken
