21ste Jaargang
ZATERDAG 8 MAART 1930
No. 6428
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
RECHTZAKEN
3)e Emdóchz 0oii4oml'
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Lejden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1)
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mede .(relingen wordt
hot dubbelo van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van Urn hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen,
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Ons protest tegen de geloofs
vervolging in Rusland.
Blijkbaar met groote ingenomenheid
neemt „Het Volk" een artikeltje over
uit de „N. Rott. Crt.", daarin geschre
ven door den oud-katholieken p ts^oor
dr. van Riel, die zegt. met grooten
schroom aan den bidstond in verband
met de Russische geloofsvervolging te
hebben deelgenomen:
Kon men ons van de andere zijde niet
tegenwerpen: Wat verwijl gij ons, waar gij
zelf gedurende den wereldoorlog niel an
ders, ja nog erger gedaan hebt? Gij zelf
hebt uw mede-christenen uw broeders in
den Heer, zooals gij ze noemt bij mil-
lioenen afgeslacht. En dat nog wel in den
naam van uwen Christus zelf! Wat verwijt
gij ons, dat wij den godsdienst uil roeien,
waar gij uw eigen godsdienst door uw on-
derlingen strijd bijkans den genadeslag hebt
toegebracht. En dat desondanks uw Chris
tendom niet te gronde gegaan is, is ntcbaan
u te danken! Kon men ons niet vuorhou-
den: Wat maakt gij u druk over ons, 'erwijl
gij jegens elkander vaak niet anders doet,
al doen wij het wat openlijker en afduender.
Als men ons dat voorhoudt, zoo
schrijft dr. v. Riel, dan hebben wij zwij
gend het hoofd te buigen.
De schrijver buigt het hoofd en
zwijgt, wanneer. het heelemaal niet
noodig is!
Wij vinden den oorlog even afschuw
wekkend en weerzinwekkend als dr. v.
Riel. Maar. dat we niet tegen de
godsdienstvervolging in Rusland zou
den mogen protesteeren, omdat
wij den oorlog niet hebben kunnen
tegenhouden, omdat in een o n c h r i s-
telijke oorlogsverdwazing
(als waarop dr. v. Riel zinspeelt) ook
zoo vele Christenen zijn meegesleurd
't is toch al te onlogisch! Het
moest eigenlijk strafbaar zijn, dat
iemand, die gestudeerd heeft, die doc
tor is, schrijft, zonder eerst te hebben
nagedacht! Want als dr v. Riel eerst
had gedacht en daarna geschreven,
zou hij, naar onze besliste overtuiging,
niet hebben geschreven, zooals hij nu
geschreven heeft. Welk geschrijf de
„N. Rott. Crt.", zonder protest na
tuurlijk, plaatst, en waaraan „Het
Volk" smult!
Mogen wij den oud-katholieken pas
toor er ook nog even aan herinneren,
dat ook wat den wereldoorlog betreft,
de wereld ontzaglijk veel leed zou zijn
bespaard, als.... zij had willen luis
teren naar de vermanende stem van
den Paus van Rome!
Naar wij vernemen, zal morgen in
alle kerken van ons Bisdom worden
voorgelezen een schrijven van Z D H.
den Bisschop van Haarlem, betreffende
de godsdienstvervolging in Rusland.
BELGIE
Een geheim politiek fonds.
Onlangs stelde Wars Hermans aan
den Belgischen minister van buiten-
landsche zaken deze vraag:
„Kan de min:ster mij nader ophelde
ring geven over het .fonds voor gehei
men doeleinden" (100 090 francs) in-
ieschreven op pag. 3 der begrooting?
'ndien de minister de gewenschte uit-
'eggingen niet geven kan. meent hij dan
niet, dat zulke geheime fondsen in
trijd zijn met de nieuwe bagrippen die
•oogenaamd sedert Genève en Locarno
rouden haerschen. in wat men gaat
noemen de „onen diplomatie"?
Het schriftelijk antwoord van den
minister lu:dde aldus: „De benaming
van het crediet toont aan, dat er op de
gestelde vraag niet dient geantwoord".
INTERNAT. CONFERENTIES
DE VLOOTCONFERENTIE.
Werkelijke reden tot optimisme.
De Londensche correspondent van
de „Msbd" seint:
De vlootconferentie heeft gisteren
haar werkzaamheden hervat.
Het eerste rapport van de eerste
commissie, betrekking hebbend cp de
methoden van de technici en dc cate
gorische cijfers, werd in details behan
deld. Vedere bestudeering zal volgen.
De eerste commissie is niets anders
dan de conferentie, vergaderd in vol
tallige comité-generaal.
Na afloop der vergadering van de
commissie werd een officieel communi
qué uitgegeven, terwijl MacDonald
bovendien met de pers sprak.
Hij toonde zich zeer optimistisch.
Wij vernamen dat de besprekingen
zeer spoedig zullen zijn afgeloopen,
mogelijk nog voor de behandeling der
begrooting op 14 April.
Alles zal nu vlot van stapel loopen
en uit de conferentie zal een verdrag
geboren worden, zoo werd verzekerd.
Woorden moeten aang?vuld met pro
gramma's, welke geen dreiging vormen
voor andere naties, aldus werd betoogd.
De Britsche regeering heeft er klaar
blijkelijk alles op gezet om gedurende
de behandeling der begrooting nog een
5 mogendheden-overeenkomst aan het
lagerhuis te kunnen voorleggen.
De Britsche zegsman ontkende even
wel niet, dat er nog verscheidene inge
wikkelde en moeilijke kwesties te_ rege
len zijn.
Gistermiddag kwam de eerste com
missie opnieuw bijeen en er hadden ook
eenige particuliere besprekingen plaats,
waarvan de voornaamste was die tus-
schen de Japansche en Amerikaansche
delegatie, betreffende de Japansche
aanspraken.
Algemeen werd er gezegd, dat er
vorderingen gemaakt werden.
Maandag komt de eerste commissie
opnieuw bijeen.
DUITSCHLAND
HET ONTSLAG VAN DR. SCHACHT
Zooals gisteren gemeld, heeft dr.
Schacht, de president van de Duitsche
Rijksbank gisteren als zoodanig ontslag
genomen.
Dit bericht bracht groote ontsteltenis
teweeg op de Berlijnsche beurs, daar
er allerlei wilde geruchten gingen over
de motieven van Schachts aftreden.
De ontslagaanvrage staat in verband
met Schachts opvatting, dat Duitsch-
land door het Youngplan te aanvaar
den, zooals het tenslotte in Den Haag
is vastgesteld, een te zware last op
zich heeft genomen. Zijn aftreden kan
men ongetwijfeld ook als een manifes
tatie opvatten, maar het oogenblik
waarop zij er nog toe mee zou kunnen
werken om het plan Young in gevaar
te brengen is voorbij.
Wel ontveinst men zich niet, dat de
eerste indruk van dit aftreden in het
buitenland ongunstig kan zijn. Zij. die
twijfelen aan Duitschlands oprechten
wil om aan de eischen van de regeling
van Young tot het uiterste te voldoen,
kunnen dit ontslag van den man, die de
onderhandel'ngen voor Duitschland als
deskundige heeft gevoerd, als een be
vestiging van hun opvatting aanvoeren,
maar er wordt aan herinnerd dat
Schacht tijdens de conferentie van Den
Haag den geruchtmakenden brief heeft
geschreven, waarin hij op een voor de
Duitsche delegatie zeer we:nig passend
oogenblik de onvervulbaarheid van het
plan Young heeft betoogd en dat de
conference over den brief tof de or Je
van den dag is overgegaan. Zoo zou de
wereld ook over zijn ontslag tot de orde
van den dag overgaan. Daarmee houdt
zijn invloed op.
Dr. Schacht heeft :n de laatste we
ken ongetwijfeld met stijgende zorg
gezien dat van de groote financieele
hervorming, die de ten uitvoerlegging
van het plan Young gemakkelijk of mo
gelijk zou moeten maken, door hel ge
sjacher van de partijen en door de on
derhandelingen van de regeering met
de partijen en met de landen en ge
meenten, niet anders dan een prutsig
compromis overgebleven is. Daarom zal
zijn besluit, dat mede door dezen gang
van zaken is bepaald, ten goede komen
aan het streven van het Centrum om de
regeling van de financieele kwesties
vóór de aanneming van het plan Young
def'nitief af te doen.
De rijksminister van financiën, Mol-
denhauer, daarentegen zal nu eerst
recht op de bres staan voor de aanne
ming van hetgeen van 'n reeds van den
aanvang af karig noodprogram nog
overgebleven is en dc regeering zal zich
niet hem solidair moeten toonen. Zoo
kan het besluit van Schacht om af te
treden nog zeer wel een werking ten
goede hebben.
ENGELAND
DE GODSDIENSTVERVOLGING
IN RUSLAND.
Houding der Engelse he regeering
afgekeurd.
Thans heeft, na het Lagerhuis, ook
het Hoogerhuis het optreden der regec-
ring besproken, welke bevel had gege
ven, dat militairen van de verschillende
wapens niet verplicht mogen worden
gezamenlijk de speciale diensten bij te
wonen, waarin gebeden worden gezegd
voor de vervolgde Christenen in Rus
land.
De hertog van Atholl noemde het de
„grootste stomheid" van de regeering
en zeide, dat in Rusland de schande
lijkste gewelddaden worden gepleegd,
die ooit in de wereld zijn voorgekomen.
Dc aartsbisschop van Canterbury
noemde het optreden der regeering on
gelukkig en onncr ,-jI. Hij ontkende,
dat de oproep tot het houden van een
biddag eenig verband houdt met poli
tieke geschillen. Lord Thomson en lord
Parmoor verdedigden de houding der
regeering, die de betrekkingen met Rus
land niet in gevaar wil brengen. De mi
litairen mogen wel vrijwillig de spe
ciale diensten bijwonen.
RUSLAND
Geen massa-vlucht.
Een aantal buitenlandsche journalis
ten heeft zich tot het Poolsche ministe
rie van buitenlandsche zaken gewend,
met de vraag, in hoeverre het juist was,
dat „duizenden Russische boeren om
de collectivisatie te ontvluchten, hun
toevlucht in Polen zochten". Het mi
nisterie heeft geantwoord, dat van een
in massa overschrijden van de Rus-
sisch-Poolsche grens geen sprake u en
dat de berichten daarover uit de lucht
gegrepen zijn.
CHINA
NIEUWE STRIJD IN ZUID CHINA.
Kanton-troepen teruggeslagen.
Uit Hong Kong wordt gemeld, dat de
Kwangsi-troepen, die in opstand zijn
tegen de Nanking-regeering, Lintsjau
en Pakhoi ten Zuidwesten van Kwan-
toeng bezet hebben. De Kwangsi troe
pen zijn plotseling hun opmarsch be
gonnen en hebben de Kanton-troepen
bij verrassing overvallen. Deze actie
beteekent eer hervatting van den strijd
op ernstige schaal.
R K. JONGE MIDDENSTANDS-VER
Belangrijke vergadering in Haarlem.
In het „Egen Huis" van de R.K
Jonge Middenstandsvereen. te Haar
lem vergaderden gisteravond de bestu
ren der Jonge Middenstandsorganisa
ties. Aan den oproep van de D'ocesane
Contactcommissie hadden, behalve
Haarlem, eveneens gehoor gegeven
Den Haag. Leiden, Amsterdam, Alk
maar en Heemstede, terwijl Lisse,
waar nog geen J M. V. is opgericht,
een deputatie had gestuurd. Ook de
I moderators der verscnillende veieeni-
gingen waren aanwezig, terwijl Mr.
Bach van het Centraal Hanzeburcau
als technisch adviseur de bijeenkomst
bijwoonde.
Dzc vergadering was bijeengeroepen
in verband met den wensch van Z.D H.
Mgr. Aengenent, om meer uniformiteit
aan de R.K. Jonge Middenstandsorga
nisatie te geven. De leiding berustte bij
den voorzitter van de Dioc. Contact
commissie, den heer B. Walenkamp.
Deze opende ongeveer acht uur de bij
eenkomst met den christelijken groet
en heette alle aanwezigen van harte
welkom, met vreugde constateercnde,
dat zoovelen aan den oproep van de
D. C. C. gehoor hadden gegeven. In het
kort zette spreker de bedoeling van
dezen avond uiteen en memoreerde,
dat cr verschillende offers door de in-
dividueelc verecnigingen gebracht zou
den moeten worden om tot een olijvend
resultaat te komen.
Vervolgens gaf dc voorzitter het
woord aan Rector Timp, die een korte
inleiding hield. Spreker legde direct
grooten nadruk op dc dringende wen
st helijkheid om tot een hechte eensge
zindheid in het Bisdom te komen. Bo
vendien is het hoog tijd, dat meer aan
dacht aan den jongen middenstander
besteed wordt. Spreker vergeleek in
dit verband de gunstige positie, waarin
de jonge arbeider zich bevindt, die in
vrijwel ieder- plaais van beteekenis
zijn eigen thuis vindt. In dit opzicht is
er voor den jongen mi Jdenstander vrij
wel niets gedaan, en toch is dit zoo
dringend noodzakelijk, daar een goed
geleide organisatie den jongen midden
stander in dc gevaarlijkste jaren van
zijn vorming van .zoo onberekenbaar
groot nut kan zijn, lichamelijk zoowel
als geestelijk. Het is nu de wensch van
den Bisschop dat deze organisaties
overal worden opgericht. Deze /erecni-
gingen van jonge nrddenstanders be
oogen niet u'tsluitend een soc'alc ver-
ceniging te zijn, ook niet een bepaalde
standsorganisatie of ïmusementsgelc-
genheid, maar zij moeten zijn, wat dc
Josephgezellen voor den arbeider is.
Deze gedach'engang ligt geheel in dc
lijn van Mgr. Aengenent. Aan de rij
pende jeugd vanaf zeventien jaar moet
leiding en vorming gegeven worden om
hen te maken tot menschen, die een
waardige plaats in Kerk en Maatschap
pij innemen Daarom moet alles wat
middenstander is ook in dc J. M. V.
opgenomen worden met terzijde-stelling
van standsvcrr.ch'l. Mm moet tegenover
zichzelf eerlijk zijn. Is men geen arbei
der en behoort men niet tot de noogere
standen, welnu dan :s men midden
stander. Alleen dan, wanneer men zich
op dit eenig groote standpunt stelt,
zullen wij komen tot een machtige jon
ge middcnstandsorganisat'e, die een
kracht zal kunnen ontwikkelen waar
over men verbaasd zal staan. Het
ideaal is overal een eigen huis. Waar
om heeft de arbeider dit wel en de
m'ddenstander n:et? Ook voor den
stand is dit mogelijk, wanneer wij
royaal zijn en allerlei kleinigheden
voorbij zien.
Vervolgens kwam spreker op de con-
cept--tatuten. Hij verzocht de aanwe-
z:gen eerli'k hun meening h erover te
zeggen. Bij dc behandeling dezer sta
tuten ontspon zich een levendige en
langdurige di-cuss:e, waarbij mr. Bach
herhaalde malen van advies dicrde.
Het resultaat was, dat met enkele aan
gebrachte wiiziging de statuten gocd-
i gekeurd werden. Verder werd omwille
der uniformite't een a'gemeene naam
aangenomen. Deze zal luiden: R K.
Jonge Middenstonds Vereen., terwijl
iedere verecniging het recht heeft een
evertueele p'aatse':jke benaming eraan
toe te voegen Ook werd tot aann aak
van een verplicht insigne besloten. Dc
verschillende vereenigingen zouden een
prijsvraag uitschrijven. Ontwerpen
moeten binnen veert:en dagen bij het
secretariaat van de D. C. C. ingeleverd
worden. Op de eerstvolgende vergade
ring in Haarlem op /rijdag 4 April,
zal definitief deze kwestie geregeld
worden. Evenezns de vraag of men tot
oprichting van een bond of federatie
moet overgaan. Mr. Bach pleitte voor
een hond; daar dit meer uniformiteit
geeft. Verschalende aanwezigen waren
bevreesd, dat een bondsverband te
groote verplichtingen zou kunnen op
leggen, waarop Mr. Bach betoogde, dat
1 dit gevaar toch niet zoo neel groot was,
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Optimistische verwachtingen ter Vloot
conferentie te Londen.
Nieuwe strijd in China.
De overstroomingsramp in Zuid-Frank
rijk. Deelneming van H. M. Koninging Wil-
helrr.ina. (Builen]. Beriohten, k b m)<
BINNENLAND.
De Winke'sluitingswet. Dr Minister
van Arbeid aan het woord (4e blad).
Rede van den Minister van Justitie in dr
Eerste Kamer (4o blad).
Een moordaanslag te Rotterdam. (Gom.
Berichten, 4e blad).
daar cr in ieder geval voldoende reke-
ning gehouden zou worden met speciale
toestanden. Hierop werd besloten tot
ontwerp van voorloopige bondsstatuten
Tenslotte deelde dc voorzitter mede,
dat men zal trachten »n nader overleg
met Rotterdam te treden, die op de
uitnoodiging naar Haarlem tc komen
niet gereageerd heeft.
Nadat er van de rondvraag nog door
enkele aanwezige gebruik gemaakt
Mas, werd deze geanimeerde en hopen-
lijk vruchtbare vergadering, duor den
voorzitter, onder dankzegging aan al
len, die door hun aanwezigheid blijk
hadden gegeven van hun daadwerke
lijke belangstelling voor den jongen
middenstand, met den christelijken
groet gesloten.
NA DE ZAAK LIEBEKMANN
Civiele actie legen Mr. L
Gtgch Jr.?
Naar dc „Nieuwsbron" verneemt, heelt dc
heer S. Licbermann aan mr J. E. W Duv»
opdracht gegeven een juridisch onderzoek in
te «lellen naar de mogelijkheid van een iviale
actie wegens onrechtmatige daad, lol een be
drag van 60.000 (egen mi L van Glgch Jr.
to Amsterdam.
Mr. van Gigch heelt dit bedrug, zooals be
kend, getoucheerd voor zijn „adviezen" in dc
Veendammer-af faire.
Mr. Duyt heelt de opdrazht van Lieh.nnann
aanvaard.
IS EEN VARKENSHOK EEN WONING"?
Toepaning van art 52. der Woningnet.
In den gemeenteraad van Wamel (Muaa cn
Waal) is ezn mcdcdeeling <fan den rechtskun
digen adviseur der gemeente, mr Bbuwpot
ten Kale te Nijmegen, ontzangen, inzake ccri
administratief en juridisch geschil betreffende
het bouwen van een varkenshok zonder ver
gunning van B. en W.
Volgens dc arrondiasemcnls-rechtbank Ie
Ticl is een varkenshok geen „gebouw", roodat
daarvoor geen vergunning van het gemeente
bestuur noodig is. De rechtskundige adviseur
is het met die opvatting niet eens. De overwe
gingen der rechtbank zijn volgens hem naief
als die van een kind en ook niet in overeen
stemming met haar eigen jurispru Jenlie.
Ook de Hoogc Raad trouwens is «cn andere
rrccning toegedaan. Mr, Rlauwpot ten Kate
acht de woorden „woning' cn gebouw niet
identiek en stelt voor art. 52 der Woningwet
toe te passen en het varkenshok door de ge
meente te doen afbreken als zijnde /onder
vergunning van B. en W. gebouwd.
Een beslissing is nog niet genomen.
Met belangstelling wordt in administratieve
kringen de uiteindelijke afloop dezer aange
legenheid tegemoet gezien.
VOOR DEN HAAGSCHEN POLITIE
RECHTER.
Een jongen uit Woubrugge cn een meisje
uit Hoogmade wandelden samen, toen zij wer
den gevolgd door een dede" uit Hoogmade.
Toen deze derdf eindelijk werd aangemaand
om door te loopen gaf hij den verliefden jon
geman een flinke klap.
Daarvoor had hij zich gisteren voor den
Politierechter te 's Gravenh .ge te verantwoor
den. Daar de man al meer voor mishandeling
had lerechtgeeitaan veroordeelde de Politic-
richter hem tol 40 gld. ol 20 dagen. Dat kan
ik nooit betalen, zei de man, dan zal ik maar
gaan zitten.