w
21ste Jaargang
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1930
No. 6404
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon-, en Feestdagen
II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededcelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
botrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen,
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Een treffend gesprek.
In zijn rectorale rede, hedenmiddag ter
gelegenheid van den 355sten verjaardag
van de Leidscho Universiteit gehouden,
over „Optimisme en pessimisme in de Rus
sische Letterknde", citeerde prof. mr.v.
Wijk het gesprek tusschen een Duitsch en
een Russisch boerenjonge'.je uit een ge
schrift van den Russischen schrijver Sal-
tykow. Wij drukken deze passage hier af.
Tusschen Bromberg en Berlijn is de
schrijver in slaap gevallen en dan ziet
hij in zijn droom een Duitsch dorp en
in de dorpstraat een keurig net jon
getje van zeven of acht jaar. Plotse
ling komt een Russisch boerenjonge
tje van denzelfden leeftijd aangeloo-
pen en tusschen de beide kinderen
ontwikkelt zich een merkwaardig ge
sprek. Wel een tegenstelling! Even
verbaasd als het Rusje is over de fat
soenlijke, door geen modder verontrei
nigde kleedij van het Pruisje, even
onbegrijpelijk vindt deze het, dat de
ander in een uiterst primitief cestui-.»,
rondloof-t, dat hij nog pleegf te be
vuilen door zich in een plas te wente
len. En in Duitschland staan de
vruchtboomen met vruchten en al zoo
maar langs den weg; m Rusland Ivd
men er al lang met de vruchten ook
de takken afgerukt! En tot de ge-
kuischte taal van het Duitsche cultuur
kind staat de ongegeneerde platheid,
waarmede het Rusje zich ui'drukt, in
een schel contrast. Terwijl bij de Duit-
schers de betrekkingen tusschen de
menschen door contracten enz. behoor
lijk geregeld zirn, heerscht in Rusland
barbaarsche willekeur. De Duitschers
kunnen zich beroemen op „een oude
cultuur, een degelijke wetenschap, een
schitterende letterkunde en vrije in
stellingen", maarhoe komt het,
dat de dragers dezer beschaving, als
zij naar Rusland komen, daar de „al-
lermeedocgenlocste onderdrukkers van
den arbeidenden Russischen mensch"
>f de „alleronbarmhartigste pa eda gogen"
zijn? Ts dat niet verontrustender dan
de onbeweeglijke toestand van armoe
de, onbeschaafdheid en onderdrukking
in Rusland? Ofschoon het Duitscber-
tje zich blijft verweren, de Rus be
houdt het laatste woord: het Duit
sche cultuurkind heeft zijn ziel aan
den duivel verkocht, voor een grosche,
hij zelf, de Rus, nam geen geld aan:
,.ik heb haar gratis afgegeven, dus:
ik kan haar ook weer terugnemen".
Hier treft ons het optimisme van den
schrijver, die voor zijn volk verwacht een
ops'anding uit de ellende van het kwaad,
omdat het niet met g e 1 d e 1 ij k e banden
aan dat kwaad geboeid is..:.
In het slot, de laatste woorden, van dat
gesprek wordt o. i. heel fijntjes en toch
ook zoo kernachtig gezegd een waarheid,
waarvan het leven rondom ons zoovele be
wijzen geeft. De waarheid nl., dat voor
hem, die, om uit de zonde op te staan,
moet prijsgeven het bezit van geld, de op
standing veel moeilijker is.
'Dit gesprek van den genoemden Russi
schen schrijver is inderdaad treffend
V Kleur bekend!
Daar zijn nog Katholieken, die er heele-
maal niets vreemds of verkeerds in schij
nen te zien, als zij geregeld in neutrale
lectuur hun voorlichting, ontspanning en
ontwikkeling zoeken.
Wij willen in deze ernstige aangelegen
heid geen speldeknop overdrijven.
En tóch aarzelen wij geen oogenblik,
om te beweren, dat de Katholieken, die in
hun huiskamer geregeld neutrale lectuur
toelaten, inplaats van principieel-katho-
lieke, in de beginselvaste opvoeding van
hun kinderen zéér te kort schieten!
Neutraliteit in de dagelijksche geestes-
voeding, hoe dan ook, kweekt water-en-
melk-karakters; vormt menschen, die koud
noch warm, maar lauw zijn!
Zulke „neutrale" menschen ontwijken
alle fieren strijd met open vizier voor een
heilig beginsel. Zulk een strijd is door hen
al a priori veroordeeld met hun geliefkoosd
brandmerk: „dweeperij!"
Typisch is het bijv. nu weer in de
laatste dagen, hoe door die „neutrale"
menschen in woord en geschrift wordt af
gegeven op het feit, dat de regeering een
„danscommissie" heeft ingesteld; hier
wordt kleur bekend, en dat is in de oogen
van alle halfslachtigen van alle „neutra
len" haast gelijk te stellen met een hals
misdaad!
In verband met dit laatste nemen wij
hier graag over het slot van een artikcf
over „Het zedelijkheidsvraagstuk" van mr.
A. baron van Wijnbergen in „De Maas
bode":
„Had bij de behandeling der Bc-
grooting van Binnenlandsche Zaken
het lid der Tweede Kamez-, mejuffrouw
Annie Meijer, de Regeering gewezen
op het kwaad der danswoede, en in
overweging gegeven, na te gaan, op
welke wijze het kwaad zou kunnen
worden beteugeld, enkele dagen gele
den bracht de Staatscourant het ver
blijdend bericht, dat de minis!ers van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw
en van Justitie een commissie heVen
ingesteld, aan welke wordt opgedra
gen de Regeering van voorlichting te
dienen over de vraag, in hoeverre
van overheidswege met betrekking tot
het dansen maatregelen dienen te
worden getroffen. Wij meencn, dat
der Regeering een woord van oprech
ten dank en hulde toekomst voor deze
met zooveel voortvarendheid gestelde
kloeke daad.
Nu echter de Regeering blijk geeft
in de door zoovelen gewenschte rich
ting te willen gaan teneinde ons volk
te beschermen tegen de steeds meer
dreigende gevaren op zedelijk tor-
rein, moge zij dan ook daarbij in de
komende jaren van het volk ontvan
gen daadwerkelijke belangstelling en
steun, die zij zeer zeker op dit ter
rein, waar de Overheidsbemoeiing
niet onverdeelde instemming zal vin
den, niet ontberen kan."
Kleur bekennend, zullen wij deze instem
ming geven!
VOLKENBOND
DE OPIUM-COMMISSIE.
Beperking der fabrieken.
De opiumcommissie van den Volkenbond
heeft gistermiddag eenstemmig aangenomen
een plan tot rechtstreeksche beperking van de
fabrieken van verdoovende middelen.
Het plan was ontworpen door een subcom
missie onder voorzitterschap van den Neder-
landschen gedelegeerde van Wettum.
Het plan stelt op den voorgrond, dat iedere
staat zelf zal aangeven, hoeveel morphine en
cocaïne hij jaarlijks noodig heeft voor de vol
doening zijner rechtmatige medische en weten
schappelijke behoeften.
Het totale bedrag dezer nationale behoeften
zal dan het maximum woden. dat jaarlijks in
de geheele wereld mag worden vervaardigd.
Met betrekking tot de verdeeling van de
hoeveelheden te fabriceeren verdoovende mid
delen over de verschillende landen, die mor
phine en cocaïne bezitten, s*elt de opium
commissie voor, dat de regeeringen eerst zul
len trachten met behulp der fabrikanten uit
de landen het onderling eens te worden over
een plan van rantsoeneering. Gelukt een der
gelijke poging niet, dan zal ieder tot dusverre
fabriceerend land een aandeel in de wereldfa-
bricatie krijgen naar evenredigheid van de te
genwoordige vervaardiging van verdoovende
middelen voor rechtmatige doeleinden.
Bovendien zal ieder fabriceerend land be
voegd zijn, minstens zooveel te fabriceeren als
het voor zijn eigen gebruik noodig heeft. De
opiumcommissie stelt aan den volkenbondsraad
voor in October een conferentie te houden tot
het sluiten eener conventie op den grondslag
van dit plan.
BELGIE
DE TAALKWESTIE IN BELGIE.
De Brusselsche correspondent van de
„Msbd." meldt:
Het debat op het wetsvoorstel der regeering
vcor de vervlaamgching van de hoogeschool
van Gent, is Donderdagmiddag in de Kamer
begonnen.
Eerste spreker was de liberale franskiljon
Ame'.ot, die beweerde „dal de vervlaamsching
van Gent een eerste stap is naar de volledige
ver-n.ederlandsching van Vlaanderen en Brus
sel".
De liberale en socialistische Walen spraken
verder tijdens het debat opzettelijk over „ver-
nederlandsching" in de plaats van vervlaam
sching. De laatste spreker was de katholieke
Gentsche minimalist mr. de Schrijver, die. een
k!oeke goed gedocumenteerde en op stevige
argumenten gebaseerde rede hield, om het
goed recht van de Vlamingen aan te toonen op
het bezit van een eigen universiteit.
Het klinkt mal, natuurlijk, dat men nog
lange redevoeringen noodig heeft, om zooiets
te bewijzen, doch na honderd jaar onafhanke
lijkheid zijn, hier nog een massa menschen, die
van oordeel zijn, dat de Vlamingen, er zijn
ter meerdere eer en glorie van de „culture
frangaise"!
De socialistische groep, die aanvankelijk be
sloten had. zich bij de stemming te onthouden,
is op dit besluit teruggekomen op aandringen
van de Vlaamsche socialisten die terecht aan
toonden, dat zij zich in een onmogelijke posi
tie zouden plaatsen met zich te onthouden bij
de stemming van een door geheel het Vlaam
sche volk geëjschte hervorming.
Vandervelde heeft goedgevonden, dat elk zal
stemmen naar eigen goeddunken.
ITALIË
OOSTENRIJK EN ITALIË.
De Paus ontving gister in bijzondere audiën
tie den Oostenrijkschen bondskanselier dr.
Schober volgens het cereinonieele protocol
voor staatspresidenten. Het onderhoud duurde
vijf en twintig minuten. Na de Pauselijke
audiëntie bezocht dr. Schober den kardinaal
staats-secretaris Gasparri, die het bezoek op
het Ooslenrijksche gezantschap bij den H.
Stoel beantwoordde.
Donderdagavond gaf Mussolini een diner
ter eere van den Oostenrijkschen bondskanse
lier Schober, waaraan door beide staatslieden
hartelijke toasten 'rrd,>*n gewisseld.
Mussolini zeide o.a. dat de regeering en het
Italiaansche volk het bezoek van Schober har
telijk hadden begroet en vooral op prijs had
den gesteld, daar in het nieuwe verdrag de
vriendschap tusschen beide uaties was vastge
legd.
De beteekenis van Oostenrijk in. Europa is
altijd duidelijk geweest voor de fascistische re-
gcering. Dit verklaart ook de houding van
Italië op de Haagsche conferentie.
Met belangste'ling volgt Italië de pogingen
van Oostenrijk, om zijn po'itieke en economi
sche positie te saneeren. Mussolini eindigde
zijn speech met een dronk uit te brengen op
den bondspresident, de republiek en den
bo"d-kanselier.
Schober dankte Mussolini voor zijn. vriende
lijke woorden, die in zijn hart weerk'nk had
den gevonden. Het resultaat van de Haagsche
conferentie is voor Oostenrijk van historische
beteekenis. Dit resultaat had niet kunc.cn wor
den bereikt, wanneer Italië dat de grootste
scbuldeischer van Oostenrijk is, niet ook dit
maal weer begrio had getoond voor de moei
lijkheden en vitale belangen van Oostenrijk.
De vriendschsopelijke betrekkingen tus
schen Italië en Oostenrijk zijn door het vriend
sckspsverdrag versterkt.
Ten slotte sprak Schober zijn oorechten
dank uit voor de ontvangst in Italië en dronk
on het welzijn van den koning van Italië, oo
Mussolini en op het geheele Italiaansche volk.
RUSLAND
DE GODSDIENSTVERVOLGING.
Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft de
Gepeoe bisschop Pitirim te Chabarowsk ge
arresteerd, naar het heet, wegens deelneming
aan anti-sovjetpropaganda. Hij zal naar Omsk
worden overgebracht en daar voor een krijgs
raad verschijnen.
Volgens een mededeeling van den voorzitter
der Russische bisschopssynode aan den bis
schop van Chelmford zijn rinds het uitbreken
der bolsjewistische revolutie 3 bisschoppen,
1560 geestelijken en over de 7000 monniken en
nonnen zonder vorm van proces gedood.
Acht en veertig bisschoppen, 3700 geestelij
ken en 8000 monniken en nonnen vertoeven nog
in de Russische gevangenissen.
Het Vaticaansche blad „Osservalore Roma
no" kondigt aan, dat er spoedig een aantal
pauselijke documenten over den godsdiensti-
gen toestand in Rusland zullen verschijnen.
AMERIKA
AANVAL OP DEN VICE-PRESIDENT
VAN BRAZILIË.
Naar uit Rio de Janeiro gemeld wordt, is de
verkiezingsstrijd in Brazilië thans in vollen
gang. De vice-president Mello ViaDaa werd
terwijl hij te Monte Claros in den Staat Minas
Geraes het woord voerde, het middelpunt van
een verkiezingsrelletje, waarbij het spoedig
tot een handgemeen kwam. De vice-president
werd zwaar gewond en enkelen der toehoor
ders werden gedood.
STILLE OMGANG.
Van 15 op 16 en van 22 op 23 Maart.
Do nachtelijke Stille Omgangen te Am
sterdam worden dit jaar gehouden in do
nachten van 15 op 16 en van 22 op 23
Maart.
De Algemcono Intentie is ditmaal:
„Het Behoud en de Uitbreiding van het
Geloof in het H. Altaar-Sacrament door
geheel ons Vaderland".
V/ETTELIJKE REGELING VAN HET
HYPOTHEEKRECHT.
Het ontwerp van de Staatscommissie.
Verschenen is het door de Staatscom
missie voor do Nederlandseho Burgerlijke
wetgeving samengesteld ontwerp tot her
ziening van de wettelijke regeling van het
hypotheekrecht.
Aan do Mom. van Toelichting is liet
volgende ontleend:
Het nieuwe entwerp sluit, behoudens
enkele uitzonderingen, geheel aan bij het
in 1916 verschenen ontwerp der Staatscom
missie, ingesteld bij K. B. van 30 Juni 1906
Dit ontwerp heeft in hoofdzaak ten doel,
te komen tot een betere regeling van het
huuibeding, de executie en de zuivering
terwijl daarin tevens is bepaald, wat do
rechtsgevolgen zullen zijn van het vesti
gen van zakelijke rechten op een gced, na
do vestiging van een hypothcok.
Van do thans bcstaando gelegenheid is
tevens gebruik gemaakt om wijziging van
verschillende minder belangrijke punten
vcor te stellen.
Een hypotheekwetgeving kan dan alleen
voldoende worden geacht, als zij den hypo
theekhouder de grootst mogelijke zeker
heid met betrekking tot het hem gegeven
onderpand verschaft. In verschillende op-
zichtenzichtcn voldcet de thans geldende
wetgeving niet aan dat vereischte.
Leemten van de thans geldende wet.
De leemten zijn, kort omschreven, do
volgende: lo. do onvoldoende bescherming
van den hypotheekhouder tegen voor hem
schadelijke handelingen van den verhuur
der van het verhypothekeerde goed; 2o.
het ontbreken van een regeling, welke do
hypotheekhouder beschermt tegen de ge
volgen van het vestigen van zakelijke
rechten op zijn onderpand na de vestiging
van zijn hypotheekrecht; 3o. de gebrekkige
wijze van te gelde maken van het onder
pand, te welen, voor wat betreft den eer
sten hypotheekhouder, door verkoop
„krachtens een onherroepelijke volmacht",
voor wat betreft de verdere hypotheek
houders door verkoop na executoriaal be
slag; 4e. do onvoldoende regeling der zui
vering.
De eerstgenoemde beide leemten leiden
hoofdzakelijk tot een waardevermindering
van het ondemand reeds vóór de executie
De laalste beide zijn oorzaak, dat bij ver
koop ten verzoeke van een hypotheekhou
der de oobrengst veelal beneden het nor
male blijft.
Huurbeding.
Ten aanzien van het onder le vermelde
punt wordt erop gewezen, dat het tegen
woordige arti. 1230 B. \V. den hypotheek
houder beschermt tegen vooruitbetaling
van huurpenningen, maar dat er twijfel bc-
stat, of dat artikel hem ook beschermt te
gen verpanding of cessie van toekomstige
huurtermijnen; aan dat bezwaar is door
een eenvoudige inveeging in het eerste lid
van art. 1230 B.W. tegemoetgekomen.
Bovendien bestaat er groote strijd over
de vraag of hij, die het verhypothekeerde
goed koopt, bij een verkoop door den hypo
theekhouder krachtens onherroepelijke
machtiging of bij executie, wel een beroeo
op art. 1230 B.W. kan doen. Ook met dit
bezwaar togen do bestaande regeling is in
het onderwerp rekening gehouden door 't
recht, zich op de bedeelde bedingen te be
roeren, ook aan den kooper te geven.
Het systeem van do tegenwoordige wet.
die aan partijen overlaat, te regelen, in
hoeverre de eigenaar in zijn bevoegdheid
jten aanzien van de in art. 1230 B.W. ga-
ncemdo punten, beperkt zal zijn, is behou
den.
Zakelijke rechten.
Op het stuk van de gevolgen van latere
vestiging van zakelijke rechten heerscht
onder de bestaande wet, die dienaangaan
de niets bepaalt, rechtsonzekerheid. Daar
toe is bij dit ontwerp het belang van den
hypothecairen scbuldeischer beschermd en
omschreven.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De opium» commissie heeft een plan aan
genomen tot rechtstrcoksche beperking der
opiumfabricage.
Schober op audiëntie bij den Paus.
Dc godsdienstvervolging in Rusland.
BINNENLAND.
Het rapport van de Staatscommissie in
zake de herziening van de wettelijke rege
ling van het hypotheekrecht en zijn gevol
gen. (1ste blad).
Wijzigingen in de cirii lexamcnregcling
voor H. B. Scholen met 5-j. c. (Onderwijs,
2de blad).
Te Utrecht zijn drie personen van een
balcon gevallen. (Gem. Berichten, 2de
blad).
Te Rotterdam is op een in de haven lig
gend schip een man verbrand. (Gem. Be
richten, 2de blad).
De uitwinning.
Eenstemmig is men van oordeel, «lat «rt.
1223 lid 2, B.W. dient te verdwijnen. Bij
een nieuwe regeling moet do.oer.slo hypo
theekhouder de bevoegdheid behouden, in
geval van wanbetaling hot hem verbondon
good in het openbaar to verkoopon, gelijk
zulks ook nu hot geval is. Die nieuwe re
geling meet geheel breken met de belas
tingsgedachte, en moet ervan uitgaan, dat
de hypotheekhouder, gelijk thans reeds de
pandhouder, verkoopt krachtens een eigen
aan zijn zakelijk recht verknochte, be
voegdheid. Dit wordt trouwens ab'cmcon
ook in alle reeds verschenen wetsont
werpen erkehd. Gelijke bevoegdheid
moet worden toegekend aan tweode en
lagere hypotheekhouders. Daartegen kan
geen bezwaar bestaan, indien den eersten
hypotheekhouder, oolc in het nieuwe sys
teem, het rocht van overneming wordt
toegekend.
Een r.iouwe regeling van dc
zuivering.
Wat betreft «1c onder 40 genoemde leem
te, aan do bezwaren tegen do bcstaando
regeling wordt, tegemoet gekomen door de
volgende rege'ing: dc kooper zal, indien
er meer hypotheken of beslagen op het
goed rusten, den koopprijs op de griffie
moeten betalen, waarop «le voorzitter van
do rechtbank, zoodra hij door den g'/f-
fier van die betaling in kennis is gesteld,
do doorhaling zal bevelen van alle, vóór
de levering op liet goed gevestigde, hypo
theken of gelegde beslagen. Do griffier zal
het ontvangen bedrag moeten overbrengen
in dc consignatiekas. Is de rangrcgelings-
procedure afgcloopen, dan zal de rechter
commissaris aan do daartoe gerechtigden
aanwijzingen afgeven op dc consignatiekas
we'kc daarop tct uitbetaling overgaat.
Op dezen algemenen gang van /.aken
laat het ontwerp echter een uitzondering
toe voor het geval do eerste hypotheek
houder het goed hoeft uitgewonnon. Be
palingen zijn dan vastgcs'cld voor betaling
door don kooper. De toelichting bevat om
trent do wijze van betaling c.a. verder uit
voerige beschouwingen.
Bij de Landsdrukkerij te 's-Gravcnhago
is verkrijgbaar gesteld 0.40 per exem
plaar) het thans verschenen ontwerp van
wet betreffende „Herziening van de wet
telijke regeling van het hypotheekrecht cn
zijn gevolgen", met toelichting, samenge
steld door de Staatscommissie voor de Ned.
Burgerlijke Wetgeving.
Directeur Postkantoor Haarlem.
Naar wij vernemen is te verwachten,
dat tot Directeur van het Postkantoor
zal worden benoemd de lieer J. II. D.
Pfaff, thans in gelijke betrekking le
Zwolle.
Gaat Prinses Juliana zich verloven?
De Daily News ontving van haar Ber-
lijnschen correspondent een bericht, waar
in gemeld werd, dat Prinses Juliana zich
b'nnenkort met een jongen Duitschen prins
gaat verloven.
„De Koningin-Moeder aldus het blad
wier bezoek aan Londen verleden jaar
men zich zal herinneren, moet invloed heb
ben uitgeoefend op dc keuze van haar
dochter en kleindochter len gunste van
een harer achterneven uit de familie Wal
deck Pyrmont".
Na den terugkeer uit Oborstdorf wordt
de verloving publiek gemaakt!
