DE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 8
TWEE MAANDEN ALS
ARBEIDER IN
SOVJET-RUSLAND
Geen land ter wereld zal wel in den
spiegel dos tijds door partijen van diverse
richting zoo verschillend worden beoor
deeld nis het Russische Kijk. Voor de com
munisten is heb 't paradijs op aarde en
voor de tegenstanders een ware hel. Het
is daarom, aldus de Mctallarbeiter, inte
ressant het oordcel te hooren van een
man. die door zijn arbeid een paar maan
den daar werkzaam is geweest en vrij van
vooringenomenheid midden onder het Rus
sische volk leven kon. In St. Eloy vinden
wij daarover een zeer interessant relaa-s.
Mijn firma had de order ontvangen, voor
"Rusland reu aantal electrische machines te
houwen, die ter bestemder plaatse door Je
eigen monteurs van de firma gesteld nioes-
len worden. Daarbij werd dc conditie ge-
niaaki, dat slechts aan die monteurs een
pas zou worden verleend, die nog nimmer
in Rusland geweest waren. Ook ik werd
aangewezen. Mijn pas werd opgezonden,
doek vier weken gingen er overheen alvo
rens het vereischle visum verstrekt werd.
Bij de grenscontrole was het onderzoek
tamelijl^ scherp; in het bijzonder op cou
ranten werd nauwlettend acht gegeven.
Voor het overige was men op reis vrien
delijk en voorkomend tegen ons. Wat me
aangenaam aandeed was dc zindelijkheid
van den trein. Het wagenmateriaal, de rails
en de bovenbouw van den spoorweg was
echter aftands, en had reeds lang zijn
besten Lijd gehad. Later trof het mij over
al, dat do verkeersmiddelen, spoorweg,
electrische tram en auto's., minus enkele
uitzonderingen, versleten waren. De bolsje
wisten zelf winden daar geen doekjes om
en zeggen", dat zulks hei. gevolg is van ka-
pitaalgebrek. In Moskou werden wij aan
vankelijk in de binnenstad ondergebracht.
Waar echter de plaats van onze arbeid ver
1) ui tea dc poorten van do stad lag, betrok
ken wij spoedig oen gemakkelijker bereik
baar hotel. Ook hier was het ons aange
naam een zindelijk onderdak te vinden.
Maar daarmede was het ook gezegd. De
verzorging inzake voedsel liet veel te wen-
schen over. Na twee maanden verblijf had
ik een gewichtsverlies van 15 pond. Mijn
collega's ging liet niet 'beter. Voor alles
was er gebrek aan brood. Er was bijna
niets anders dan donker, slecht gebakken
roggebrood, hetwelk na enkele dagen zoo
tegenstond, dat men er legen kaakte. Ook
voor het overige waren de levensmiddelen
/.eer schaarsch. Doordat wij ons overal vrij
en ongehinderd bewegen mochten, benut
ten wij onzen vrijen tijcl geheel om Mos
kou en omgeving grondig te bekijken.
Overal was men vriendelijk en voorko
mend legen ons. Door onze betere kleo-
ding trokken wij de aandacht. Textielwa-
ren zijn in Rusland schaarsch, duur en
slecht. Juist dit gebrek aan goede klee
ding stemt het Russische volk bitter en
men schroomde niet zich daar tegenover
ons openlijk over iiit te spreken. Waar
schijnlijk zouden wij nog menige andero
klacht gehoord hebben, indien wij niet bij
voortduring op onze wandeling door ge
heime agenten werden achtervolgd en be
spied. In het eerst viel zulks ons niet
zoozeer op. Toen wij echter op al onze
wandelingen steeds dezelfde gezichten in
onze nabijheid zagen, merkten wij spoedig,
waar wij aan toe waren. Ondanks deze
controle echter beleefden wij toch nog
eenige voorvallen, die ons de ontevred ui-
hcid van velen met de bestaande verhou
ding bewezen. Een stenotypiste uit de
ouderneming waar wij werkzaam warea,
die een beetje Du'tsch sprak, informeerde
wie van ons gehuwd was, en toen zij hoor
de dat een onzer collega's nog ongehuwd
was, stelde zij alles in het werk hem te
bewegen een schijnhuwelijk met haar aan
te gaan, teneinde op die wijze Rusland te
kunnen verlaten. Wij spraken met een
pope, een Russisch priester, die zeer go?d
Duitsch sprak, en ons vertelde, dal, >*ij
door regelmatige giften van de geloovigep
een jaarinkomen van 200 roebel had. Van
die 200 roebel moest hij echter 120 roebel
belast'ng betalen, zoodat hij slechts 80 roe
bel, dat is ongeveer 3ü gulden per jaar,
overhield voor zijn levensonderhoud. Hij
verzocht ons met aandrang hem toch een
stukje brood tc verschaffen. Indien hij niet
verhongeren wilde, was hij wel gedwongen,
tot bedelen. Eenige menschen die vertrou
wen in ons begonnen te krijgen, verklapten
ons, dat hun grooie hoop gevestigd was
op de witte gardisten. In het algemeen
kregen wij den indruk, dat nieh ook in de
kringen der bolsjewisten veel vrees voor
deze witte gardisten had. Waarop deze
vrees berustte, hebben wij echter niet kun
nen achterhalen. Uit nieuwsgierigheid heb
ben wij ook op het Roode plein bij het
Kremlin dc plek in oogenschouw genomen,
waar dc kapel der Iberische Moeder Gods
gestaan heeft, en die afgebroken is ouder
het motief, dat het moderne verkeer zulks
noodzakelijk maakte. Voorzoover wij ech*
ter de verkeersverhoudingen konden waar
nemen, kwamen wij tot de overtuiging, dat
deze afbraak niet uoodig geweest is, om
dat men op andere punten van het Roode
plein veel gemakkelijker ruimte voor het
verkeer had kunnen winnen. Het motief
voor de afbraak dat sprak overduide
lijk was alleen de vijandschap tegen
over Kerk en godsdienst. In het algemeen
is het verkeer in Moskou nu juist niet
overweldigend. Auto's en bussen ziet men
naar verhouding weinig en men vertelde
ons in Moskou, dat, toen de Amcrikaan-
schc studiecommissie daar verbleef, de ge
zamenlijke bussen-chauffeurs de aanwijzing
hadden ontvangen, steeds daar met hun
wagens te zijn, waar de Amerikanen ver
bleven, teneinde daardoor don indruk van
een levendig verkeer te vormen. In de
werkplaats zelfs poogde men steeds weer,
politieke gesprekken met ons aan te knoo-
pen, natuurlijk door middel van een tolk.
Wij weigerden echter steeds daarop in ie
gaan onder het motief, dat wij niet geko
men waren om over de politiek tc spreken,
doch om te werken. Over het geheel kon
den wij het wel vinden met de Russische
arbeiders en ingenieurs. Slechts eenmaal
kwam een wanklank de goede verhouding
verstoren. Een wanklank, die ons bijna ge
vaarlijk geworden was en toont, hoe ge
spannen de stemming in Russische com
munistenkringen j.s. Na beëindiging der
montage, kwamen er bij het in het werk
stellen der machines eenige moeilijkheden
aan het licht, waarvan wij de oorzaak on
danks intensief zoeken, niet direct konden
ontdekken. Alsdan werden de blikken van
de communisten van uur tot uur vijandiger
en het woord sabotage drong tot ons door.
Wij werden daardoor door een niet gerin
gen schrik bevangen, want wij wisten, dat
een en ander slecht voor ons zou kunnen
afloopen. Gelukkigerwijze kwam spoed'g
aan het licht, dat de Russische ingenieurs
een kabel verkeerd hadden gelegd, waar
door voortdurend kortsluiting ontstond.
Met dubbele vriendelijkheid trachtte men
nu de ongemotiveerde verdachtmaking we
derom goed te maken en wij scheiden in de
beste liarmon'e. Ook op de thuisreis werd
wederom scherp op meegenomen dagbladen
acht gegeven. Het is namelijk streng ver
boden om Russische dagbladen uit te voe
ren. Ook de Duitsche bladen, die wij ons
gedurende den tijd dat wij daar waren,
hadden laten toezenden, vertoonden gere
geld gaten, veroorzaakt door uitgeknipte
stukken. Somtijds waren door de censuur
heele artikelen uitgesneden. Ook onze
brieven werden steeds geopend; nimmer
echter werd er iets in u'tgeknipt of onlees
baar gemaakt. Alles nog eens overziende,
kan ik zeggen, dat er in Rusland slechts
een groep is, die met de oogenbiikkelijke
verhoudingen tevreden is en dat zijn de
arbeiders, voorzoover zij ingeschreven
communisten zijn. Zij gen'eten in ieder op
zicht voorrechten. Bij de toewijzing van
kleeding en levensmiddelen worden zij be
voorrecht; zij ontvangen meer loon dan de
anderen en zijn in politiek opzicht de dra
gers van de macht. Ondanks dal. echter,
kunnen ook hun levensverhoudingen niet in
de schaduw staan van dc levensposit'e der
Duitsche arbeiders. Wie eenmaal de Duic-
sche en Russische arbeidsverhoudingen
heeft leeren kennen, zal nooit of te nimmer
een verlangen in zich voelen ookomen naar
het Russische arbeidersparadijs.
DE MODE.
Dezer dagen heeft Mevrouw W. van
ItallieVan Embden gesproken over:
Onze tyran.... de mode.
Mevr. Van Itallie zeide, dat men haar
dikwijls vraagt: „waarom ageert u toch
zoo tegen de mode? U kunt haar toch niet
bannen". Dit laatste is natuurlijk zoo,
maar spreekster zou 'zich reeds beloond
achten, indien zij er in slaagde, het in-
zicsht omtrent de mode te verhelderen.
Zij wees erop, dat er een rctioneele, na
tuurlijke mode is, en dat een kleeding die
bij de bevolking past, §ltijd mooi is en het
karakter van het volk -weergeeft. De mode
karakteriseert tijdnerkën en l?,at de reac
ties daarop zien. Wij hebben de mode do?
realiteit gekend, waarna het. mystiscisme
in eere kwam, en wij kennnen het ontstaan
van een aantal andere modes.
Een natuurlijke mode bloeit op uit het
denken en voelen. Balzac zeide: La toilet-
te c'est l'expresion de la sceiété.
Volgde men vroeger veelal de wenschen
van regeerende personen, wie volgt men
nu?
Spreekster herinnerde aan de mede der
deugd (Marie Antoinette), die welke uit
de galante avonturen opbloeide, die der
maskers, der waaier, van de flauwtes, van
de zeer wijde rokken, van de standen, van
de volksdrachten, de wespentailles, enz.
Het ongeluk van mode ook is dat ons
oog went aan hetgeen wij zien (de qeue).
Hot verschijnsel mode van dezen tijd
heeft niet het minste karakter meer,
zwaait om als een windvaan. Zij is geen
oorzaak, maar een teeken. De tijd, de
mensch in dezen tijd is zonder inhoud en
veroorzaakt dit omzwaaien. Wij hebben
een rationeele kleeding gehad, maar nu
wordt op allerlei wijze getracht, haar weer
weg te werken, en wat wij altijd afschu
welijk hebben gevonden (rokken kort van
voren en lang van achteren bijv.) dragen
wij nu. Men onderschat zelfs wellicht de
zotheid der menschen, als men meent, dat
het niet mogelijk is de crinoline terug te
laten keeren.
Dit alles zou zoo erg niet zijn (men heeft
den lof der zotheid wel gezongen) indien
er niet zooveel nadeelen aan verbonden
waren op sociaal, aesthetisch, ethisch en
economisch gebied.
De mode ontstond door een faiseur, die
voor een bepaalde vrouw een kleeding-
stuk maakte. De korte rok was oen uit
stekend idee dat precies in dezen tijd pas
te, en een reactie tegen den sleep, die
voor allerlei ziekten van de keelorganen
zorgde. De sleep komt terug; men kent er
dc nadeelen van, men beeft ervoor en het
eenige wat spreekster in een modeblad
leest is: als het dan tenminste maar niet
dezen zomer is. Zijn de vrouwen dan
slavinnen?
Wal heeft den korten rok gedood? De
overdrijving. Om in Amerika de mode te
laten omslaan, moest Poiret zeggenr ik heb
nooit geweten, dat de Amerikaanschc vrou
wen zulke leelijkc knieën hadden. Be
kend is ook het woord van den spotter:
van achteren lyceum, van voren museum.
Wij hebben de te nauwe rokken, de te
wijde rokken in den oorlogstijd gekend.
Zelfs als er iets goecls in de mode is, ver
dwijnt het weer. Was de mode mooi, dan
moesten wij haar mooi blijven vinden. Wat
voor paskwillen en vogelverschriksters lie
pen er bijv. in 1880 vond, zeggen wij nu,
maar wij vergeten, dat men dat over 20
jaar ook van ons zal zeggen. A thing of
beauty is a joy for ever, maar hierin doet
de mode niet mee. De faiseurs trekken
aan de touwtjes waaraan de hansworst
jes bengelen.
Poiret is naar Amerika gevlucht omdat
men alleen daar zijn scheppingen nog be
talen kan. Toch doet Europa mee. Wie lan-
ceeren er de mede? De fabrieken. Als zij
de mode hebben uitgedacht, alleen om tot
koopen te drijven, dan moet zij toch gelan
ceerd worden. Dat doen niet meer de
vrouwen van de hooge wereld, maar die
van de halve wereld. Dezen schrijven ons
thans onze kleeding voor, en allen van de
rijkste tot de armste volgen hen na.
Spreekster zeide verder, dat de mode
de eenigo is die de geestelijke een halt
kan toeroepen en dat de waarschuwingen
der artsen niet den minsten invloed heb
ben. Zij wees op rheumatiek, longontste
kingen, alarmkreten over de verwoestin
gen der vermageringen, alles als gevolg
van dc mode.
De mode kan evenals de mensch wel
eens krankzinnig worden. Wij hebben de
beschilderde beenen gekend en in het
Zuiden van Amerika schildert men de
kousen thans op de beenen. Wij hebben
de getatoueerdc ruggen gezien. Vrouwen
la'.en hun kleinen teen wegnemen om een
mooien slanken voet te krijgen.
Waarom drijven nu al degenen, die ach
ter den tyran.... de mode staan? Omdat
de verkooper die tegenwoordig op groote
lasten zit, verkoopen moet. Maar hoe
staat het met het budget van de koopsters
en koopers? Hoe is dc verhouding van de
uitgaven voor de mede tegenover de an
dere uitgaven? Drijft er te veel geld weg
voor de mode, dan beteekent dit twist in
de huishouding, allerlei louche wijzen om
aan geld te komen, ontevredenheid van
de dochters, zwoegen met kleine naaister
tjes, alles om „te doen alsof". De steeds
wisselende mode drijft ertoe, snufjes, prul
dingetjes te nemen, en om aan alle eischen
te voldcen meet de man meer zenuwprik
kelenden arbeid verrichten. De man is
veel meer dan vrcegcr de geldinbrengende
machine geworden en het gevolg is schei
dingen, schuwheid voor trouwen, enz.
Mode en kleeding maken vrouwen klein.
Ilirsch heeft een huilkamertje ingericht
voor haar geplaagde personeel. Mode
maakt protserig. Zij is éen massaver
schijnsel en de mensch is een eenling. Geen
twee neuzen, geen twee duimen zijn gelijk.
Wal. dcet de mensch zelf Door zijn slaaf -
sche volgen van de mode verknoeit hij het
werk der natuur. Cok de kleur schrijft de
mode voor. Staat zij ieder, maakt zij een
vrouw mooier, verhoogt zij de harmonie?
Intogendeel, zij vermoordt haar, maar wie
zou de modekleur niet dragen?! Wil zij,
dan kan de vrouw zich verlossen van de
mode, zichzelf zijn.
Een kleine beweging is aan het opko
men van kleoding-kunstenaars, die ont
werpen willen wat past bij den aard en de
gestalte van een vrouw. De duurte van één
keer wordt hierbij de goedkoopte van
PROF. BARTEL, die de van den Pool-
sohen president ontvangen opdracht tot
vorming van een nieuwe Poolsohe regee
ring lieeft volbracht
steeds. Draagt zij dc kleedij die bij haar
past, dan zal er rust van haar uitgaan. Zij
kan zegevieren over den tyran. Een in
wendige rust, de heerlijkste gave van de
zen tijd, zal van haar uitgaan. Zulk een
vrouw heeft en toont, karakter. Karakter
trekt altijd aan, ook de mannen. De ironie
is, dat het volgen van de mode geschiedt
om de mannen, om t ebehagen, om den
angst van te verliezen. De vrouw zou den
wil van den man volgen, indien deze zich
verzette tegen poeieren en verven enz.
Plet is mogelijk, dat arbeiders him werk
zouden verliezen indien de vrouwen de
mode en haar wisselingen op zij zetten.
Maar is dit een reden, om het goede niet
te willen? Als wij meenen, dat de mode
de vrouw en de gezinnen aantast, dan moe
ten wij ons tegen haar verzetten. Nieuwe
bronnen zullen dan voor de oude in de
plaats kómen, wat de arbeidsgelegenheid
betreft.
Spreekster wees nog op de besmetting
van dc mode luxe op de volksmeisjes en
de wisselwerking ervan op de jongens.
Wat moet er tegen het kwaad gebeu
ren? Wetten helpen niet, als de mensch
de noodzakelijkheid er niet van voelt. Doet
hij dit wel, dan zijn dc wetten niet meer
noodig. Spreekster heeft al eens voorge
steld een bond op te richten, een insigne
te dragen. In elk geval acht zij het nood
zakelijk, dat de vrouwen de klceding vin
den, welke lioort bij haar persoonlijkheid,
zich niet meer onderwerpen aan den ty
ran die de mode heet en hen onder zijn
voet verplettert.
WAAR DE VROUW BELANG IN STELT.
Hoe men messen zelf kan repa-
reeren.
Indien het lemmet van een mes :s los
geraakt, moet men de gaten in de heffen
met fijngesiooten. hars vullen. Daarna
moeten de stiften van het mes goed verhit
in dc helften worden gestoken. Het hars
smelt en verbindt het metaal met het heft.
De overtollige hars moet onmiddellijk ver
wijderd worden.
Om sleutels van elkaar te onder
scheiden.
Do sleutels van verschillende kasten kan
men gemakkelijk van elkaar onderscheiden,
door de oogen van de meest in omloop
zijnde sleutels te omwoelen met een ge
kleurde wollen of zijden draad. Men kan
hiervoor elke willekeurige kleur gebruiken,
doch aardiger is het om b.v. wit te nemen
voor dc linnenkast, blauw voor de perce-
leinkast, rood groen of geel voor de pro-
viciekasl al naar gelaDg de hoofdkleur in
de kast is.
BRIAXD, dc wiiuUwi-stc afgevaardigde op Je Heretal- Conferentie. Briand begeeft zich bij bet
verlaten der Conferen
tie naar de gereed
staande auto
GROOTE STEDEN
HEBBEN BEHOEFTE
\AX EEN GOED GE
REGELD VERKEER.
Op het Stickjes plein tc
Rotterdam, waar bij dc
opening van dc nieuwe
Konriginnebrug 't cir-
eulableverkeer wend in
gevoerd, is het nieuw
ste van erkcersregc-
ling in werking gesteld,
n.!. dc verkeerstoren.
Yaai daaruit bedient een
agent door middel van bet ontsteken en dooven van 'lampen bet verkeer
