21ste Jaargang VRIJDAG 27 DECEMBER 1929 No. 6368 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Merkwaardige gebeurtenissen te Rome BUITENLAND V DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bi] onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Onze, in Rome vertoevende medewerker, schrijft ons nog d.d. 20 December eenige in de pers nog niet gepubliceerde bijzonderhe den over twee merkwaardige gebeurtenis sen: het koningsbezoek bij Z. H. den Paus en het opdragen van de H. Mis door den Paus in St. Joannes van Lateranen. DE PAUS HEEFT IN STILTE HET VATICAAN VERLATEN. ROMA, 20 Dec. 1929. Paus Pius Xl heeft als markante karak tertrek zijn onafhankelijkheid. Het is algemeen bekend hoe deze Païis absoluut ontoegankelijk is voor buiten staande invloeden. Alles wat hij doet, ge beurt, omdat hij 't zelf heeft gewild en zooals hij 't heeft gewild. Hst is toch bekend dat bij de onderhan delingen tusschen den H. Stoel en de Ita- liaansche regeering de H. Vader zelf bijna alle zittingen persoonlijk heeft bijgewoond; hoe hij zelfs, den dag vóór de onderteeke- ming, in het reeds vastgelegde concordaat eigenhandig veranderingen aanbracht, die, achteraf gezien, zoo scherp doordacht blij ken geweest te zijn. In deze dagen nu is die karaktertrek van onzen Paus weer bijzonder naar voren ge komen. Terwijl heel Rome overstroomd is van pelgrims, die den Jubilé-aflaat willen .ver dienen van Engelschen en Amerikanen, die de zaligverklaringen der Engelsche marte laren wilden meevieren; van Duitschers, die tegenwoordig wilden zijn bij de kardinaals creatie van kard. Pacelli, die op zoo geluk kige wijze het concordaat wist te bewerk stelligen tusschen H. Stoel en Pruisische regeering, ten slotte van Italianen, die ook hun nieuwe kardinalen kwamen groeten en tevens Zaterdag den dag wilden meevieren van 's Pausen 50-jarig Priesterfeest; temid den van al deze drukte en voorbereidingen voor den grooten dag van Zaterdag, heeft, vanmorgen, Vrijdag, om 7 uur, de Paus het Vaticaan verlaten, in alle stilte. Eigenlijk was het vandaag de herden kingsdag, maar aller gedachten waren ge spannen op morgen. Omringd van een klein gevolg, zijn van morgen in de vroegte zes auto's uit het Vaticaan naar St. Joannes van Lateranen gereden, door niemand vermoed, van nie mand gezien. De kerk bleef gesloten; alleen het Ro- roeinsche Seminarie, het Seminarie van den Paus zelf, was er tegenwoordig, eenige hoo- gere geestelijken en het Lateraanseh Ka pittel. Aan het, met een gothisohe "baldakijn overhuifde, Paus-al taai', heeft de H. Vader zoo echt typeerend in stille devotie niet een gezongen, maar een stille H. Mis gecele breerd. Na de H. Mis heeft hij zich neergezet op den eigenlijken Pauselijken zetel, en, naar gewoonte, de priesters toegelaten tot den voetkus; daarna schreef hij in het boek, Papa Pius XI, 19221929, als cm te kennen te geven dat hij in 1922 rechtens van deze kerk bezit had genomen. En terwijl die devote 'herinneringsplech tigheid plaats had, ging opeens als een electrische vonk het bericht door heel Ro me: „de Paus is niet in het Vaticaan" Maar zelfs in het Vaticaan wist men niet, waar hij wèl was. Kardinalen, Bisschoppen eD Prelaten, allen waren onkundig gelaten. En zij, die toen dadelijk naar het Late- raan zijn gegaan, hebben nog even de auto's gezien, hebben nog net den zegen van den H. Vader ontvangenmaar kort daarop was alles weer voorbij. Wat de Paus vanmorgen volbracht heeft is een staaltje zoo typeerend en eigenlijk beschamend voor anderen, die allerlei voor zorgsmaatregelen moeten nemen. De Paus wil, hij zegt niets, doch gaat!! Vanmiddag om 4 uur echter, was St. Jan van het Lateraan overstroomd van men- schen. De zijbeuken en het middenschip vol van leeken. Het koor gevuld van priesters en studenten, de koorbanken bezet door meer dan 30 kardinalen en de kanunniken van de kerk. En terwijl het mooie St. Jan's koor, on der leiding van prof. Casimiri, polyphone muziek uitvoerde, en door -kard. Pompili een klein lof werd gecelebreerd, hebben daar al die wachtenden gepopeld van vreugde om den Paus, en hebben verlan gend uitgezien naar het oogenblik dat beurt om beurt'het koor en de menigte het Te Deum kon uitjubelen. Onder de kardinalen bevonden zieh de 6 nieuw-gecreëerden, en een groote me nigte, vooral Duitsche studenten, had zich na afloop verzameld, om bij den uit gang van het Lateraanseh paleis, de kar dinalen nog eens te zien. Bii elke auto, die langzaam voorbij schoof, werden eerbiedig de hoofden ont blooter werd hier en daar gefluisterd: „hier, kard. Taulhaber", „daar kard. FiffliCeretfci, enz totdat bij de auto, die kard. Pacelli wegreed, opeens die stil ingebonden eerbied losbarstte in een vreug de-kreet. „Pacelli", de bewerker van het Pruisische concordaat, de meest populaire priester in Duitschland. Pacelli, nu kardi naal, die zooals allen vermoeden, later onze Paus zijn zal. Maar wie kent de wegen van Gods Voor zienigheid? NA HET KONINGSBEZOEK BIJ Z.H. DEN PAUS. Het is heel eigenaardig, dat men er van tevoren bijna altijd over sprak, en, nu het gebeurd is, spreekt niemand er meer over. Door het telkens uitstellen van den da tum, het stilzwijgen der pers, omdat geen enkele officieel gegeven werd bekend ge maakt, is men meer en meer gaan gelooven aan een met tegenzin door den koning ge bracht bezoek. Gelegenheid voor het volk om deze, toch historische, gebeurtenis mee te maken, was niet gegeven. Ja zelfs de voorbereidingen waren van dien aard, dat men alle lust verloor er getuige van te zijn. Den dag van tevoren, moesten alle men- schen, die in de straten woonden, waar de koninklijke auto's zonden voorbijrijden, op geven, wie den volgenden dag in huis zou den zijn. 's Morgens vroeg werden de groote stra ten, die naar het Vaticaan leidden, door mi litairen afgesloten en fascisten gingen elk huis binnen, om aan de hand van de afgele verde personen-lijsten te controleercn of nog andere personen dan de opgegevenen, zich in huis bevonden. Zoo ja, dan werden dezulken in verzekerde bewaring gesteld. Heb was zelfs verboden in den Borgo, de groote straat vóór het Vaticaan» losse voor werpen, b.v. bloempotten(l), in en voor de vensters te plaatsen, zelfs werden eenige uren voor de komst des konings, alle kel deropeningen, rioleering-afsuitingen en an dere plaatsen, die gelegenheid gaven om iets te verbergen, nagezien. Er heerschte een geest van wantrouwen. En toch, er was reden voor. Gezien de laat ste moordaanslagen op koning en kroon prins, heeft men nu alles in het werk ge steld om zulk een aanslag te voorkomen. Het Fascisme is nog niet zoo sterk, dab bet deze gevaarijke elementen heeft weten te elimineeren. Gelukkig is er niets onrustbarends ge schied. Gelukkig, niet alleen voor de ko ninklijke personen, maar vooral voor het Vaticaan zef. Wat zou het toch voor het Vaticaan een verschrikkelijke gedachte zijn, dat bij het eerste bezoek aan het Vaticaan juist dit bezoek een, zij het ook onschuldige, aanlei ding ware geweest van een aanslag. Het bezoek is nu gebracht aan de éti quette is voldaan. Zaterdag d.o.v. hebben de kroonprins en de twee prinsessen 'hun bezoek bij den Paus doen volgen. De kroonprins, populaire figuur, eminen te Katholiek. Als straks zijn huwelijk in Rome zal worden ingezegend, zal het en thousiasme groot rijn. Voorbereidingen hebben een aanvang ge nomen. De blootlegging van het Capitool moet op den 'huwelijksdag voltooid zijn. De Capitolijnsche heuvel zelf ligt al ge heel vrij, alle omliggende huizen zijn reeds weggebroken, en een groote breede weg wordt aangelegd die van Piazza Venezia, langzaam stijgend, naar den top van den heuvel voert. Er wordt koortsachtig gewerkt, met zoo veel drang en dwang, door zooveel werk lieden, en met zoo merkbaren vooruitgang, dat men zich terugdenkt in de dagen der keizers, toen duizenden slaven in een oog wenk de grootste paleizen optrokken. De heer L. B. Roozen te Sassenheim is gisteravond te half twaalf zacht en kalm overleden, in den ouderdom van 62 jaar. Een zeer ernstige nierziekte wees reeds eenigen tijd met onontwijkbare zekerheid aan hej> spoedig van dit werkzame leven. Werkzaam is geweest het leven van den nu overledene; met voorbeeldige toe wijding heeft hij behartigd de belangen van zijn gezin; met werkzame bereidvaardig heid heeft hij zich gegeven aan alle zaken, welke zijn werkkracht vroegen. Gesproten uit een familie, die een tradi tie heeft van gedegen Katholiciteit, stelde de heer Roozen zich zonder zichzelf ooit naar voren te dringen graag beschikbaar voor de katholieke zaak. Ein wij willen, hier met erkentelijkheid gedenken, dat de overledene hoeft behoord tot de oprichters van en de eerste ij veraars voor „De Leidsche Courant". Vele jaren is bij geweest Commissaris, de laatste jaren Gedelegeerd Commissaris onzer N.V., voor welker belangen hij in waarheid met hart en ziel ijverde. In het College van Commis sarissen zal worden gevoeld, dat een recht schapen, sympathiek mensch is heenge gaan Toen de Katholieken te Sassenheim den heer Roozen wilden afvaardigen naar den Raad, heeft hij deze opdracht aanvaard en waardag is het Raadslidmaatschap door hem vervuld vele jaren lang, van 1902 tot 1919. Wij willen ons veroorloven, hier nog een kort persoonlijk woord neer te schrijven. Betrekkelijk korten tijd had schrijver dezes het voorrecht, den 'heer Roozen van Dabij te kennen. Hij behoorde tot dB~menschen, die men niet zoo vaak op zijn levensweg ontmoet. Een hartelijk mensch, en bóven alles: open en oprecht. Als voorzichtigheid en oprechtheid bij hem met elkaar in botsing kwamen, dan won de oprechtheid het altijd. Hij zocht nooit naar woorden, om zijn meening be-dektelijk te kunnen uiten, maar eerder vreesde hij door de keuze zijner woorden niet klaar genoeg te zeggen, wat hij meende en koos hij daarom liever een wat te sterke uitdrukking. Om toch maar niet beter te schijnen, dan hij was, vermeed hij zooveel mogelijk in zijn katholiek-zijn alles was op louter uiterlijk heid geleek, maar in ,zijn doen en laten sp^ak telkens en telkens weer een diep ge worteld en zuiver aanvoelend katholiek be wustzijn. Het dagelijksch leven slijt zoo gauw de herinnering aan hen, die gestorven zijn. Ik hoop de herinnering aan dezen goeden mensch in mij levendig te houden, hem te blijven gedenken op de wijze, welke hij zelf zou aanwijzen, als hij het mij nog zeggen kon. W. VAN HET VATICAAN DE A.S. STAATSSECRETARIS. De „Berliner Börsenkurier" meldt uit Rome: De benoeming van den vroegeren Nuntius Pacelli tot Kardinaal-Staatssecre taris als opvolger van Karcftnaal Ga-sparri wordt thans door het Vaticaan officieus bevestigd. De Heilige Stoel heeft zich on langs in het bezit gesteld van een buiten het Vaticaan gelegen villa, welke bestemd is als retraite voor Mgr. Ga-sparri, terwijl Mgr. Pacelli in het Vaticaan de woning van Mgr. Gasparri zal betrekken. INTERNAT. CONFERENTIES DE HAAGSCHE CONFERENTIE. Naar uit diplomatieke kringen te 's-Gra- venhage verluidt» zal de voortzetting van de Haagsche conferentie beginnen met een volledige vergadering op Vrijdagmiddag, 3 Januari e.k. Deze plenaire zitting, waar door dus definitief bevestigd wordt, dat de conferentie 3 en niet 6 Januari begint, zal te 5 uur n.m. gehouden worden. BELGIE HET „COMPLOT" IN BELGIE. Het complot tegen den Belgischen ko ning blijkt geen complot te zijn. De twee te Brussel gearresteerde Italia nen Berneri en Ruseoni werden alleen ge arresteerd omdat zij valsche paspoorten in hun bezit hadden. Bij Ruseoni te Laeken, moesten een drietal Italiaansche anarchis ten en de te Doorwijk wonende Holland- sche anarchist Stevens bijeenkomen om over partijbelangen te confereeren. Toen Beneri te Brussel kwam werd hij, bij arrestatie, in het bezit gevonden van een valsch paspoort, dat te Berlijn was gemaakt. In zijn bezit werd ook een on schadelijke revolver gevonden en het adres van Ruseoni. De politie deed een huiszoe king bij dezen laatste en ontdekte er een revolver, daar door Berneri afgegeven en waarvan Ruseoni beweert het bestaan niet te hebben gekend. Hier was dus veel geschreeuw en weinig wol Ruseoni is reeds in vrijheid gesteld, om dat geen enkel bezwarend feit tegen hem kon ingebracht worden. Men krijgt den indruk, dat niet alleen de „Independence Beige", maar ook het parket zich in deze zaak heeft vergalop peerd. DUITSCHLAND Een welkom Kerstgeschenk. Het Saksische ministerie van justitie heeft ter gelegenheid van het Kerstfeest aan 179 veroordeelden gratie geschonken. PORTUGAL Muiterij te Macao. Zeventig artilleristen van het Portugee- sche garnizoen van Macao zijn dezer da gen aan het muiten geslagen, wegens niet ingewilligde soldij-eischen. Na bombardee ring van het fort door de regeeringstroe- pen hebben de muiters zich overgegeven. In de stad is geen schade aangericht; het zakenleven is normaal doorgegaan. RUSLAND DIPLOMATIEK INCIDENT. Maandag heeft de Fransche gezant te Moskou, Herbette, een bezoek aan den Russischon volkscommissaris van Buiten- landsche Zaken, Witwinof, gebracht. Doel van dit bezoek was de overhandiging van een mededeeling der Roemeensche regee ring in verband met den stap van den Amerikaanschen minister van Buitenland- sche Zaken, Stimson, waarbij deze de Sov jetunie en de Nankingregeering de ver plichtingen in herinnering bracht, die voor haar uit do onderteekening van het Kel- logg-pact voortspruiten. Litwinof weigerde echter, de mededee ling der Roemeensche regeering in ont vangst te nemen. Hij verklaarde tegen over Herbette, dat de Sovjetregeering in haar antwoord aan de Fransche regeering op het onvriendelijk karakter van den stap der drie mogendheden had gewezen. Te- Dit nummer bestaat uit drie bladen VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het „complot" tegen den Belgischen koning blijkt geen complot te zijn. Diplomatiek incident te Moskou. BINNENLAND. Bij een auto-ongeluk te Maarsbergen kwamen twee tweelingbroeders om het le ven. De vader werd zwaar gewond. (Gem. Ber„ 2de blad). Ernstige branden te Enschede en Haar lem. (Gem. Ber„ 2de blad). Het internationaal Hockey toumooi te Barcelona werd door Duitschlanvl gewon nen. Holland kwain op de tweede plaats. (Sport, 3de blad). vens legde hij er den nadruk op, dat clko verklaring over een toetreding tot. de actie van Stimson, speciaal nu de vrijwel volle dige regeling van het. conflict over den Chineeschen Oosterspoorweg algemeen be kend is, doelloos was, dat zulk een ver klaring niets met het Kellogg-pact uit staande had en dat zij derhalve uitsluitend als een vijandige demonstratie kon worden aangemerkt. De Russische volkscommissa ris wees er in dit verband op, dat tusschen de Sovjet-Unie en Roemenië geen diplo matieke betrekkingen bestaan. Herbette antwoordde hierop, dat hij ver plicht was, de instructies van ziju rogee- ring op te volgen, waarop Litwinot" ten antwoord gaf, dat deze instructies hem niet konden verplichten mededeelingen van een anderen staat te accepteeren en dat Herbette derhalve zijn regeering van de weigering van den volkscommissaris van Buitenlandsche Zaken in kennis kon stel len. Desondanks poogde de Fransche gezant het stuk nog voor te lezen, maar Litwinof weigerde hem langer aan te hooren en verklaarde, dat de audiëntie voor hem ge ëindigd was. Toen Herbette daarop het document op Litwinof's schrijfbureau de poneerde en wilde weggaan, pakte de volkscommissaris het stuk op cn stopte het den gezant in den zak. Herbette zag zich toen wel genoodzaakt heen to gaan, zonder zich van zijn opdracht gekweten te hebben. Te Parijs is men zeer ontstemd over dit optreden van den Russischen commissaris. De bladen leveren ernstig commentaar en algemeen verwacht men, dat de verhou ding tusschen Frankrijk en Rusland ten gevolge van dit incident niet beter is ge worden. De Sovjets wenschen geen Kerstmis. De voorzitter van het bestuur van den „Mostorg" (handelscentrale te Moskou) heeft een streng bevel gegeven aan alle magazijnen in do hoofdstad, geen versie ringen voor kerstboomen en geen speel goed (in Rusland speelt Kerstmis een rol analoog aan die van Sint-Nicolaas hier tc lande) te verkoopen; tegelijkertijd verbood hij ten strengste de winkels te versieren met de traditioneel© Kerst-grootvaders, kerstboomen enz. Een dergelijk bevel is tevens aan allo magazijnen en winkels in het Moskousche gewest gezonden. De sovjet-overheid gaf aan de politic agenten van de hoofdstad en van hot ge- heele gewest bevel er voor te zorgen, dat geen kerstboomen gekapt en in de steden of dorpen verkocht zouden worden. De po litie zette alle wegen, die naar Moskou leiden, af om den aanvoer van kerstboo men te beletten; alle kerstboomen, die de boeren, in strijd met het voorschrift van de overheid, naar Moskou zouden willen vervoeren, zouden in beslag genomen wor den, terwijl de vervoerders zelf gearres teerd zouden worden, aldus de „Komsomoij- skaja Prawda". ZUID-AMERIKA Een aanslag op Irigoyen. Uit Buenos Aires wordt gemeld: Een persoon loste drie revolverschoten op Iri goyen, den president van de Argentijnschc republiek, die niet werd geraakt.. Do aan valler werd gedood. Een nader bericht meldt, dat iemand, die den president vergezelde, gewónd werd. Een H. D. A.-bericht, dat de man, die den aanslag pleegde, een Italiaansche anarchist was, Gualberto Marinelli ge naamd. Degenen, die Irigoyen begeleidden, beantwoordden direct de schoten cn Mari nelli stortte door zeven kogels getroffen, ter aarde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1