21ste Jaargang
VRIJDAG 27 DECEMBER 1929
No. 6368
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Merkwaardige gebeurtenissen
te Rome
BUITENLAND
V
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Onze, in Rome vertoevende medewerker,
schrijft ons nog d.d. 20 December eenige in
de pers nog niet gepubliceerde bijzonderhe
den over twee merkwaardige gebeurtenis
sen: het koningsbezoek bij Z. H. den Paus
en het opdragen van de H. Mis door den
Paus in St. Joannes van Lateranen.
DE PAUS HEEFT IN STILTE HET
VATICAAN VERLATEN.
ROMA, 20 Dec. 1929.
Paus Pius Xl heeft als markante karak
tertrek zijn onafhankelijkheid.
Het is algemeen bekend hoe deze Païis
absoluut ontoegankelijk is voor buiten
staande invloeden. Alles wat hij doet, ge
beurt, omdat hij 't zelf heeft gewild en
zooals hij 't heeft gewild.
Hst is toch bekend dat bij de onderhan
delingen tusschen den H. Stoel en de Ita-
liaansche regeering de H. Vader zelf bijna
alle zittingen persoonlijk heeft bijgewoond;
hoe hij zelfs, den dag vóór de onderteeke-
ming, in het reeds vastgelegde concordaat
eigenhandig veranderingen aanbracht, die,
achteraf gezien, zoo scherp doordacht blij
ken geweest te zijn.
In deze dagen nu is die karaktertrek van
onzen Paus weer bijzonder naar voren ge
komen.
Terwijl heel Rome overstroomd is van
pelgrims, die den Jubilé-aflaat willen .ver
dienen van Engelschen en Amerikanen, die
de zaligverklaringen der Engelsche marte
laren wilden meevieren; van Duitschers, die
tegenwoordig wilden zijn bij de kardinaals
creatie van kard. Pacelli, die op zoo geluk
kige wijze het concordaat wist te bewerk
stelligen tusschen H. Stoel en Pruisische
regeering, ten slotte van Italianen, die ook
hun nieuwe kardinalen kwamen groeten en
tevens Zaterdag den dag wilden meevieren
van 's Pausen 50-jarig Priesterfeest; temid
den van al deze drukte en voorbereidingen
voor den grooten dag van Zaterdag, heeft,
vanmorgen, Vrijdag, om 7 uur, de Paus het
Vaticaan verlaten, in alle stilte.
Eigenlijk was het vandaag de herden
kingsdag, maar aller gedachten waren ge
spannen op morgen.
Omringd van een klein gevolg, zijn van
morgen in de vroegte zes auto's uit het
Vaticaan naar St. Joannes van Lateranen
gereden, door niemand vermoed, van nie
mand gezien.
De kerk bleef gesloten; alleen het Ro-
roeinsche Seminarie, het Seminarie van den
Paus zelf, was er tegenwoordig, eenige hoo-
gere geestelijken en het Lateraanseh Ka
pittel.
Aan het, met een gothisohe "baldakijn
overhuifde, Paus-al taai', heeft de H. Vader
zoo echt typeerend in stille devotie niet een
gezongen, maar een stille H. Mis gecele
breerd.
Na de H. Mis heeft hij zich neergezet op
den eigenlijken Pauselijken zetel, en, naar
gewoonte, de priesters toegelaten tot den
voetkus; daarna schreef hij in het boek,
Papa Pius XI, 19221929, als cm te kennen
te geven dat hij in 1922 rechtens van deze
kerk bezit had genomen.
En terwijl die devote 'herinneringsplech
tigheid plaats had, ging opeens als een
electrische vonk het bericht door heel Ro
me: „de Paus is niet in het Vaticaan"
Maar zelfs in het Vaticaan wist men niet,
waar hij wèl was. Kardinalen, Bisschoppen
eD Prelaten, allen waren onkundig gelaten.
En zij, die toen dadelijk naar het Late-
raan zijn gegaan, hebben nog even de auto's
gezien, hebben nog net den zegen van den
H. Vader ontvangenmaar kort daarop
was alles weer voorbij.
Wat de Paus vanmorgen volbracht heeft
is een staaltje zoo typeerend en eigenlijk
beschamend voor anderen, die allerlei voor
zorgsmaatregelen moeten nemen.
De Paus wil, hij zegt niets, doch gaat!!
Vanmiddag om 4 uur echter, was St. Jan
van het Lateraan overstroomd van men-
schen.
De zijbeuken en het middenschip vol van
leeken. Het koor gevuld van priesters en
studenten, de koorbanken bezet door meer
dan 30 kardinalen en de kanunniken van
de kerk.
En terwijl het mooie St. Jan's koor, on
der leiding van prof. Casimiri, polyphone
muziek uitvoerde, en door -kard. Pompili
een klein lof werd gecelebreerd, hebben
daar al die wachtenden gepopeld van
vreugde om den Paus, en hebben verlan
gend uitgezien naar het oogenblik dat
beurt om beurt'het koor en de menigte het
Te Deum kon uitjubelen.
Onder de kardinalen bevonden zieh de
6 nieuw-gecreëerden, en een groote me
nigte, vooral Duitsche studenten, had
zich na afloop verzameld, om bij den uit
gang van het Lateraanseh paleis, de kar
dinalen nog eens te zien.
Bii elke auto, die langzaam voorbij
schoof, werden eerbiedig de hoofden ont
blooter werd hier en daar gefluisterd:
„hier, kard. Taulhaber", „daar kard.
FiffliCeretfci, enz totdat bij de auto,
die kard. Pacelli wegreed, opeens die stil
ingebonden eerbied losbarstte in een vreug
de-kreet. „Pacelli", de bewerker van het
Pruisische concordaat, de meest populaire
priester in Duitschland. Pacelli, nu kardi
naal, die zooals allen vermoeden, later onze
Paus zijn zal.
Maar wie kent de wegen van Gods Voor
zienigheid?
NA HET KONINGSBEZOEK
BIJ Z.H. DEN PAUS.
Het is heel eigenaardig, dat men er van
tevoren bijna altijd over sprak, en, nu het
gebeurd is, spreekt niemand er meer over.
Door het telkens uitstellen van den da
tum, het stilzwijgen der pers, omdat geen
enkele officieel gegeven werd bekend ge
maakt, is men meer en meer gaan gelooven
aan een met tegenzin door den koning ge
bracht bezoek.
Gelegenheid voor het volk om deze, toch
historische, gebeurtenis mee te maken, was
niet gegeven.
Ja zelfs de voorbereidingen waren van
dien aard, dat men alle lust verloor er
getuige van te zijn.
Den dag van tevoren, moesten alle men-
schen, die in de straten woonden, waar de
koninklijke auto's zonden voorbijrijden, op
geven, wie den volgenden dag in huis zou
den zijn.
's Morgens vroeg werden de groote stra
ten, die naar het Vaticaan leidden, door mi
litairen afgesloten en fascisten gingen elk
huis binnen, om aan de hand van de afgele
verde personen-lijsten te controleercn of
nog andere personen dan de opgegevenen,
zich in huis bevonden. Zoo ja, dan werden
dezulken in verzekerde bewaring gesteld.
Heb was zelfs verboden in den Borgo, de
groote straat vóór het Vaticaan» losse voor
werpen, b.v. bloempotten(l), in en voor de
vensters te plaatsen, zelfs werden eenige
uren voor de komst des konings, alle kel
deropeningen, rioleering-afsuitingen en an
dere plaatsen, die gelegenheid gaven om
iets te verbergen, nagezien.
Er heerschte een geest van wantrouwen.
En toch, er was reden voor. Gezien de laat
ste moordaanslagen op koning en kroon
prins, heeft men nu alles in het werk ge
steld om zulk een aanslag te voorkomen.
Het Fascisme is nog niet zoo sterk, dab
bet deze gevaarijke elementen heeft weten
te elimineeren.
Gelukkig is er niets onrustbarends ge
schied. Gelukkig, niet alleen voor de ko
ninklijke personen, maar vooral voor het
Vaticaan zef.
Wat zou het toch voor het Vaticaan een
verschrikkelijke gedachte zijn, dat bij het
eerste bezoek aan het Vaticaan juist dit
bezoek een, zij het ook onschuldige, aanlei
ding ware geweest van een aanslag.
Het bezoek is nu gebracht aan de éti
quette is voldaan. Zaterdag d.o.v. hebben
de kroonprins en de twee prinsessen 'hun
bezoek bij den Paus doen volgen.
De kroonprins, populaire figuur, eminen
te Katholiek. Als straks zijn huwelijk in
Rome zal worden ingezegend, zal het en
thousiasme groot rijn.
Voorbereidingen hebben een aanvang ge
nomen. De blootlegging van het Capitool
moet op den 'huwelijksdag voltooid zijn.
De Capitolijnsche heuvel zelf ligt al ge
heel vrij, alle omliggende huizen zijn reeds
weggebroken, en een groote breede weg
wordt aangelegd die van Piazza Venezia,
langzaam stijgend, naar den top van den
heuvel voert.
Er wordt koortsachtig gewerkt, met zoo
veel drang en dwang, door zooveel werk
lieden, en met zoo merkbaren vooruitgang,
dat men zich terugdenkt in de dagen der
keizers, toen duizenden slaven in een oog
wenk de grootste paleizen optrokken.
De heer L. B. Roozen te Sassenheim is
gisteravond te half twaalf zacht en kalm
overleden, in den ouderdom van 62 jaar.
Een zeer ernstige nierziekte wees reeds
eenigen tijd met onontwijkbare zekerheid
aan hej> spoedig van dit werkzame
leven. Werkzaam is geweest het leven van
den nu overledene; met voorbeeldige toe
wijding heeft hij behartigd de belangen van
zijn gezin; met werkzame bereidvaardig
heid heeft hij zich gegeven aan alle zaken,
welke zijn werkkracht vroegen.
Gesproten uit een familie, die een tradi
tie heeft van gedegen Katholiciteit, stelde
de heer Roozen zich zonder zichzelf ooit
naar voren te dringen graag beschikbaar
voor de katholieke zaak.
Ein wij willen, hier met erkentelijkheid
gedenken, dat de overledene hoeft behoord
tot de oprichters van en de eerste ij veraars
voor „De Leidsche Courant". Vele jaren is
bij geweest Commissaris, de laatste jaren
Gedelegeerd Commissaris onzer N.V., voor
welker belangen hij in waarheid met hart
en ziel ijverde. In het College van Commis
sarissen zal worden gevoeld, dat een recht
schapen, sympathiek mensch is heenge
gaan
Toen de Katholieken te Sassenheim den
heer Roozen wilden afvaardigen naar den
Raad, heeft hij deze opdracht aanvaard en
waardag is het Raadslidmaatschap door
hem vervuld vele jaren lang, van 1902 tot
1919.
Wij willen ons veroorloven, hier nog een
kort persoonlijk woord neer te schrijven.
Betrekkelijk korten tijd had schrijver
dezes het voorrecht, den 'heer Roozen van
Dabij te kennen.
Hij behoorde tot dB~menschen, die men
niet zoo vaak op zijn levensweg ontmoet.
Een hartelijk mensch, en bóven alles:
open en oprecht.
Als voorzichtigheid en oprechtheid bij
hem met elkaar in botsing kwamen, dan
won de oprechtheid het altijd.
Hij zocht nooit naar woorden, om zijn
meening be-dektelijk te kunnen uiten, maar
eerder vreesde hij door de keuze zijner
woorden niet klaar genoeg te zeggen, wat
hij meende en koos hij daarom liever een
wat te sterke uitdrukking.
Om toch maar niet beter te schijnen, dan
hij was, vermeed hij zooveel mogelijk in zijn
katholiek-zijn alles was op louter uiterlijk
heid geleek, maar in ,zijn doen en laten
sp^ak telkens en telkens weer een diep ge
worteld en zuiver aanvoelend katholiek be
wustzijn.
Het dagelijksch leven slijt zoo gauw de
herinnering aan hen, die gestorven zijn. Ik
hoop de herinnering aan dezen goeden
mensch in mij levendig te houden, hem te
blijven gedenken op de wijze, welke hij zelf
zou aanwijzen, als hij het mij nog zeggen
kon. W.
VAN HET VATICAAN
DE A.S. STAATSSECRETARIS.
De „Berliner Börsenkurier" meldt uit
Rome: De benoeming van den vroegeren
Nuntius Pacelli tot Kardinaal-Staatssecre
taris als opvolger van Karcftnaal Ga-sparri
wordt thans door het Vaticaan officieus
bevestigd. De Heilige Stoel heeft zich on
langs in het bezit gesteld van een buiten
het Vaticaan gelegen villa, welke bestemd
is als retraite voor Mgr. Ga-sparri, terwijl
Mgr. Pacelli in het Vaticaan de woning
van Mgr. Gasparri zal betrekken.
INTERNAT. CONFERENTIES
DE HAAGSCHE CONFERENTIE.
Naar uit diplomatieke kringen te 's-Gra-
venhage verluidt» zal de voortzetting van
de Haagsche conferentie beginnen met een
volledige vergadering op Vrijdagmiddag,
3 Januari e.k. Deze plenaire zitting, waar
door dus definitief bevestigd wordt, dat de
conferentie 3 en niet 6 Januari begint, zal
te 5 uur n.m. gehouden worden.
BELGIE
HET „COMPLOT" IN BELGIE.
Het complot tegen den Belgischen ko
ning blijkt geen complot te zijn.
De twee te Brussel gearresteerde Italia
nen Berneri en Ruseoni werden alleen ge
arresteerd omdat zij valsche paspoorten in
hun bezit hadden. Bij Ruseoni te Laeken,
moesten een drietal Italiaansche anarchis
ten en de te Doorwijk wonende Holland-
sche anarchist Stevens bijeenkomen om
over partijbelangen te confereeren.
Toen Beneri te Brussel kwam werd hij,
bij arrestatie, in het bezit gevonden van
een valsch paspoort, dat te Berlijn was
gemaakt. In zijn bezit werd ook een on
schadelijke revolver gevonden en het adres
van Ruseoni. De politie deed een huiszoe
king bij dezen laatste en ontdekte er een
revolver, daar door Berneri afgegeven en
waarvan Ruseoni beweert het bestaan niet
te hebben gekend.
Hier was dus veel geschreeuw en
weinig wol
Ruseoni is reeds in vrijheid gesteld, om
dat geen enkel bezwarend feit tegen hem
kon ingebracht worden.
Men krijgt den indruk, dat niet alleen
de „Independence Beige", maar ook het
parket zich in deze zaak heeft vergalop
peerd.
DUITSCHLAND
Een welkom Kerstgeschenk.
Het Saksische ministerie van justitie
heeft ter gelegenheid van het Kerstfeest
aan 179 veroordeelden gratie geschonken.
PORTUGAL
Muiterij te Macao.
Zeventig artilleristen van het Portugee-
sche garnizoen van Macao zijn dezer da
gen aan het muiten geslagen, wegens niet
ingewilligde soldij-eischen. Na bombardee
ring van het fort door de regeeringstroe-
pen hebben de muiters zich overgegeven.
In de stad is geen schade aangericht; het
zakenleven is normaal doorgegaan.
RUSLAND
DIPLOMATIEK INCIDENT.
Maandag heeft de Fransche gezant te
Moskou, Herbette, een bezoek aan den
Russischon volkscommissaris van Buiten-
landsche Zaken, Witwinof, gebracht. Doel
van dit bezoek was de overhandiging van
een mededeeling der Roemeensche regee
ring in verband met den stap van den
Amerikaanschen minister van Buitenland-
sche Zaken, Stimson, waarbij deze de Sov
jetunie en de Nankingregeering de ver
plichtingen in herinnering bracht, die voor
haar uit do onderteekening van het Kel-
logg-pact voortspruiten.
Litwinof weigerde echter, de mededee
ling der Roemeensche regeering in ont
vangst te nemen. Hij verklaarde tegen
over Herbette, dat de Sovjetregeering in
haar antwoord aan de Fransche regeering
op het onvriendelijk karakter van den stap
der drie mogendheden had gewezen. Te-
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het „complot" tegen den Belgischen
koning blijkt geen complot te zijn.
Diplomatiek incident te Moskou.
BINNENLAND.
Bij een auto-ongeluk te Maarsbergen
kwamen twee tweelingbroeders om het le
ven. De vader werd zwaar gewond. (Gem.
Ber„ 2de blad).
Ernstige branden te Enschede en Haar
lem. (Gem. Ber„ 2de blad).
Het internationaal Hockey toumooi te
Barcelona werd door Duitschlanvl gewon
nen. Holland kwain op de tweede plaats.
(Sport, 3de blad).
vens legde hij er den nadruk op, dat clko
verklaring over een toetreding tot. de actie
van Stimson, speciaal nu de vrijwel volle
dige regeling van het. conflict over den
Chineeschen Oosterspoorweg algemeen be
kend is, doelloos was, dat zulk een ver
klaring niets met het Kellogg-pact uit
staande had en dat zij derhalve uitsluitend
als een vijandige demonstratie kon worden
aangemerkt. De Russische volkscommissa
ris wees er in dit verband op, dat tusschen
de Sovjet-Unie en Roemenië geen diplo
matieke betrekkingen bestaan.
Herbette antwoordde hierop, dat hij ver
plicht was, de instructies van ziju rogee-
ring op te volgen, waarop Litwinot" ten
antwoord gaf, dat deze instructies hem
niet konden verplichten mededeelingen van
een anderen staat te accepteeren en dat
Herbette derhalve zijn regeering van de
weigering van den volkscommissaris van
Buitenlandsche Zaken in kennis kon stel
len.
Desondanks poogde de Fransche gezant
het stuk nog voor te lezen, maar Litwinof
weigerde hem langer aan te hooren en
verklaarde, dat de audiëntie voor hem ge
ëindigd was. Toen Herbette daarop het
document op Litwinof's schrijfbureau de
poneerde en wilde weggaan, pakte de
volkscommissaris het stuk op cn stopte
het den gezant in den zak. Herbette zag
zich toen wel genoodzaakt heen to gaan,
zonder zich van zijn opdracht gekweten te
hebben.
Te Parijs is men zeer ontstemd over dit
optreden van den Russischen commissaris.
De bladen leveren ernstig commentaar en
algemeen verwacht men, dat de verhou
ding tusschen Frankrijk en Rusland ten
gevolge van dit incident niet beter is ge
worden.
De Sovjets wenschen geen Kerstmis.
De voorzitter van het bestuur van den
„Mostorg" (handelscentrale te Moskou)
heeft een streng bevel gegeven aan alle
magazijnen in do hoofdstad, geen versie
ringen voor kerstboomen en geen speel
goed (in Rusland speelt Kerstmis een rol
analoog aan die van Sint-Nicolaas hier tc
lande) te verkoopen; tegelijkertijd verbood
hij ten strengste de winkels te versieren
met de traditioneel© Kerst-grootvaders,
kerstboomen enz. Een dergelijk bevel is
tevens aan allo magazijnen en winkels in
het Moskousche gewest gezonden.
De sovjet-overheid gaf aan de politic
agenten van de hoofdstad en van hot ge-
heele gewest bevel er voor te zorgen, dat
geen kerstboomen gekapt en in de steden
of dorpen verkocht zouden worden. De po
litie zette alle wegen, die naar Moskou
leiden, af om den aanvoer van kerstboo
men te beletten; alle kerstboomen, die de
boeren, in strijd met het voorschrift van
de overheid, naar Moskou zouden willen
vervoeren, zouden in beslag genomen wor
den, terwijl de vervoerders zelf gearres
teerd zouden worden, aldus de „Komsomoij-
skaja Prawda".
ZUID-AMERIKA
Een aanslag op Irigoyen.
Uit Buenos Aires wordt gemeld: Een
persoon loste drie revolverschoten op Iri
goyen, den president van de Argentijnschc
republiek, die niet werd geraakt.. Do aan
valler werd gedood.
Een nader bericht meldt, dat iemand,
die den president vergezelde, gewónd
werd.
Een H. D. A.-bericht, dat de man, die
den aanslag pleegde, een Italiaansche
anarchist was, Gualberto Marinelli ge
naamd. Degenen, die Irigoyen begeleidden,
beantwoordden direct de schoten cn Mari
nelli stortte door zeven kogels getroffen,
ter aarde.