21ste Jaargang ZATERDAG 21 DECEMBER 1929 No. 6365 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Het Philosophicum te Warmond BUITENLAND 3)e DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f 2,95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. De eerste steen gelegd door Z. D. H. den Bisschop. Vandaa-g is het een belangrijke dag in de geschiedenis van ons Bisdom Haarlem. Belangrijk voor allen, die, in eenheid geschaard om don Bisschop, de belangen der Kerk in ops diocees begrijpen en aan voelen als hun belangen. Vandaag is de eeiste steen gelegd vjfcn het nieuwe studiehuis voor de aanstaande geestelijkheid in het Bisdom Haarlem, voor het Philosophicum te Warmond. En vandaag is zooals de hoogeerw. heer mgr. Taskin vanmorgen zeide in zijn toespraak een breede horizon van blijde verwachtingen voor onze oogen openge gaan. Nog méér zorg, dan reeds op heden geschonken wordt, zal in de toekomst wor den gewijd aan de vorming der toekomsti ge priesters. Zooals men weet, zullen deze in den vervolge tusschen huh verblijf in het klein-seminarie en hun studie aan het groot-seminarie gedurende twee jaar wor den onderwezen en opgeleid in het Philoso phicum. De studie-lijd is met één jaar ver lengd de studie-vakken, met name dat der Philosophic, zijn uitgebreid. Voor de vorming van den toekomstigen priester is het hoogste zelfs nog niet te veel, het allerbeste zelfs nog niet goed ge noeg aldus vanmorgen de hoogeerw. President van het groot-seminarie, die zelf zijn ruim 41 priester-jaren bijna ge heel heeft gegeven aan de vorming van de toekomstige priesters. En wij, leeken, wij zijn verheugd en dankbaar, dat, op initiatief van onzen Bisschop, weer vervolmaakt i», weer meer aangepast is aan de eischen en nooden van dezen tijd, de opleiding van de priesters van onze leiders in het nastreven van het gemeenschappelijk schoon levensdoel! Van morgen heeft Z. D. H. Mgr. Aen- genent in de kapel van het groot-seminarie te Warmond de heilige Priesterwijding toe gediend aan de eerw. heeren H. Remmer en A. v. <L Togt, studenten van het groot seminarie, en aan den eefw. pater J. Vol- laerbs S.J. Eenigen tijd daarna, te 12 uur, had do plechtigheid plaats der eerste-steenlegging van het Philosophicum op het terrein naast het groot-seminarie. Bij de plechtigheid, die Z. D. H. de Bis schop zelf zou verrichten, waren behalve de hoogeerw. heer mgr. H. J. M. Taskin, presi dent van het groot-seminarie, en de zeer- eerw. heeren professoren tegenwoordig de hoogeerw. provisoren, de kanunniken Th. F. Ebbinkhuyzen en dr. Th. M. Vlaming, de regent van „Hageveld", de hoogeerw. heer Kanunnik M. W. A. Wijtenburg, de archi tect de heer Jan Stuyt, de burgemeester van Warmond, de heer A. J. Schölvinck, Je wethouders de heeren W. H. Heemskerk en A. Oudshoorn, de gemeente-secretaris, de heer H. L. v. Delft, de gemeen te-opzicn- ter de heer C. O. de Vroomen, de opzich ters, de aannemer de heerJ. P. de Vreede. Ook woonden al de eerw. heeren theolo ganten de plechtigheid bij. Onder de aanwezigen bemerkten wij ook de zeereerw. pater mr. dr. A. Borret, S. J., de zeereew. pater J. de Louw, van de Witte Paters, de weleerw. heer Th. Lampe, kape laan te Warmond (de zeereerw. heer pas- fcfcor was door ongesteldheid verhinderd). Toen Z. D. H. de Bisschop die verge zeld was van zijn secretaris den zeeree-w. heer Th. W. Pichot op het terrein was aangekomen, hield de hoogeerw. president mgr. Taskin, proost van het Kathedraal Ka pittel, protonatariue a.i.p., de volgende rede. Rede van Mgr. Taskin. Monseigneur. U zult mij wel willen toe staan voor den aanvang van deze plech tigheid een enkel woord t>ot de aanwezigen te richten. Ik roep dan een hartelijk welkom toe aan Uwe Doorluchtige Hoogwaardigheid; ook aan het Edelachtbaar Dagelijksch Bestuur dezer Gemeente, Burgemeester en Wet houders van Warmond; ook aan de Hoog waardige Provisoren van het Seminarie; [verder aan den Z.E. HooggeL heeren Pro Laat ons bidden. God, aan Wien alle goed zijn ontstaan dankt en ook bij den verderen voortgang immer zijn wasdom ontleent: geef, bidden wij U, op onze sincekboden, dat het werk hetwelk wij rot lof van Uw Naam beginnen uit te voeren door het duurzaam geschenk Uwer Vader lijke Wijsheid zijn voltooiing moge berei ken. Door Christus, onzen Heer. Antw. Zoo zij het. fessoren, aan de studenten en aan alle ver dere belangstellenden. Deze plechtigheid heeft het spreekt van zelf een inleidend en voorbereidend karakter; wel is hier reeds veel arbeids verricht, de fundeering is voor het groot ste gedeelte gelegd; aan een hoek beginnen de muren al omhoog te gaanmaar ue eigenlijke opbouw van het geheel moet nog beginnen. Het inleidend en voorbereidend karakter dezer plechtigheid sluit echter niet uit, d^-fc zij dezen dag maakt tot een dag van vreug de en blijde verwachtingen. Monseigneur, nog kort geleden heeft u uwe vreugde en uw voldoening uitgedrukt, omdat wij een zoo grootschen tijd beleven; een tijd, waarin ons katholieke leven op allerlei gebied en in allerlei nieuwe vormen zich zoo rijk en vruchtbaar in eigen kring en naar buiten ontplooit. Was de aanlei ding tot uiting van deze uwe vreugde het feit, dat onze katholieke dagbladpers een nieuwe vlucht had genomen, vandaag wordt hier op het terrein van onderwijs en wetenschap een groote schrede voorwaarts gezet, daar deze eersten-steenlegging het symbool is van de stichting van dit Philo sophicum. Voorwaar ook een nieuwe, groot- sche, en daarom verblijdende uiting van katholiek leven, die voor de toekomst de schoonste verwachtingen wekt. Van hier zaj wetenschap én cultuur worden uitge dragen in het openbare leven, ten bate van allen, die in kennis en beschaving belang stellen. De vreugde van dezen dag wordt niet weinig hierdoor verhoogd, dat uw besluit om deze leerschool van wijsbegeerte te slichten een uwer eerste daden was onmid dellijk na de aanvaarding van uw bisschop pelijk bestuur. Het is hier niet de plaats om de ver schillende beweegredenen na te gaan, die u tot dit besluit hebben gebracht. Deze zijn u ongetwijfeld ingegeven door de volrijpo ervaring, opgedaan in de bijna 25 jaren, gedurende weLke u zelf hier de wijsbegeerte hebt onderwezen. Genoeg zij het te consfca- teeren, dat de stichting van dit gebouw een krachtdadige uiting is van uw hooge ideeën over de godsdienstige en weten schappelijke opleiding van uwe toekomsti ge medehelpers; welke ideeën ik meen te mogen samenvatten in deze formule, dat voor de vorming van den toekomstigen priester het hoogste zelfs nog niet te veel, het allerbeste nog niet goed genoeg is. Welk een breede horizon van blijde ver wachtingen gaat dan heden voor onze oogen o|>en! Nog beter geschoold, nog za kelijker met wetenschap toegerust, nog rij ker aan kennis en inzicht, dog breeder ont wikkeld in alle vermogens van geest en hart zullen, zoo hopen wij allen, uwe toe komstige priesters uit dit Seminarie te voorschijn komen, den menschen tegemoet tredende om hun te brengen de ware wijs heid, die gelegen is in het erkennen van de hoogste Oorzaak van al het bestaande, en in het nastreven van het hoogste Eind doel van al het geschapene. Monseigneur, uw voorlaatste Doorluchti ge Voorganger Mgr. Bofctemanne, heeft den eersten steen van het nieuwe voorge bouw van dit seminarie gezegend, op den voor u onvergetelijken dag, waarop u door zijn handoplegging tot het H. priesterschap waart verheven. Dezen morgen heeft u op uw beurt aan twee ik mag zelfs zeggen drie kweekelingen van dit seminarie de Heilige Gave van het priesterschap mede gedeeld. Thans verzoek ik u eerbiedig evenzoo den eersten steen van dit gebouw te willen zegenen en plaatsen. Mogen uwe hoogepriesterlijke gebeden en zegeningen even heilzame en vruchtbare gevolgen hebben voor dit nieuwe huis, als de wij ding op den 3den April 1897 van den eer sben st-een door Mgr. Bottemanne verricht, aan het oude seminarie heeft geschonken. De wijding van den eersten steen. Daarna verrichte Z. D. H. de Bisschop, die geassisteerd werd door de beide pas- gewijde priesters, de 'weleerw. heeren H. Remmer en A. v. d. Togt, de wijding van den eersben steen, met. het uitspreken van heb volgende gebed: Vers. Onze hulp is in den Naam de-5 Heeren. Antw. Die hemel en aarde gemaakt heeft. Vers. De Heer zij met u. Antw. En met uwen geest, De oorkonde. De zeereerw. hooggeï. heer prof. J. H. Niekel benoemd directeur van het Philo sophicum las daarna de volgende oor konde voor: In den naam der Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes. Amen. Op heden den feestdag va-n den H. Apos tel Thomas, quatertemper-Zaterdag van den Advent van het jaar Onzes Heeren 1929, toen Z. H. Paus Pius XI de Kerk Gods bestierde, Hare Majesteit Wilhelmina Koningin der Nederlanden was en Z. D. H. Mgr. Joannes Dominicue Joseph Aen- genent den zetel van Haarlem bokleedde, is van dit Philosophicum den eersten steen gelegd door Z. D. H. Mgr. Aenge- nent, Bisschop van Haarlem in tegenwoor digheid van den Hoogeerwaarden heer Mgr. Henricus Maria Taskin, Protonotarius Apostolicus a.i.p. en President van het Groot>Seminaric, den Zeereerw. heer J. H.' Niekel, benoemd Directeur van het Philo sophicum, de Zeereerw. Professoren van het Groot Seminarie, de Architect, Opzich ters en Aannemer en vele belangstellenden ten blijbe waarvan deze oorkonde is on derteekend. Vervolgens werd de oorkonde gesloten in een loden bus en in den steen gemet seld. ■1 •T" Z. D. H. de Bisschop het woord. Mgr. wees er op, dat hij den zegen van God heeft afgesmeekt, opdat Hij, Die ons heeft geleid tot het begin van den bouw, ons ook moge voeren bot een gelukkige vol tooiing. Als de Heer het huis niet bouwt, bouwen de bouwlieden tevergeefs. Innige dankbaarheid brengt mgr. aan God, omdat Hij ons heeft gebracht de noodzakelijkheid van dezen bouw; Hij, Die in Zijn onbegrij pelijke Goedheid in ons vaderland, èn 't bijzonder in ons diocees, het aantal priesters op merkwaardige wijze doet toe nemen. Wij beleven aldus de Bisschop een heerlijke opleving van Katholiciteit op al lerlei gebied; wij leveq, werkelijk in een mooien tijd; wij hebben reden voor vreug de, blijdschap, optimisme. Over een feit is mgr. ten zeerste ver heugd en dat is de noodzakelijkheid van een derde seminarie. Mgr., zich aansluitend bij wat de hoog eerw. president zeide, herinnert aan het feit, dat hij vóór 32 jaar (3 April 1897) heilige priesterwijding ontving in de kapel van het groot-seminarie en daarna een zelfde plechtigheid meemaakte, de eerste steenlegging voor de uitbreiding van het groot-seminarie door den Bisschop. En in de 24 jaar, dat mgr. hier als professor heeft gearbeid, heeft hij onder leiding van mgr. Taskin verschillende vernieuwingen uitbreidingen zien tot stand komen. Innig dankbaar is mgr. voor dien heerlij ken zegen van God. Maar openlijk wil Z. D. H. ook hartelij ken dank brongen aan de zeereerw. heeren pastoors in het Bisdom, die door hun be reidvaardigheid en medewerking mgr. in staat hebben gesteld, om dit seminarie te kunnen bouwen; zij hebben de kerkbestu ren opgewekt om jaarlijksche donaties voor het Philosophicum toe te zeggen. Hartelijk dank brengt mgr. vervolgens aan alle aanwezigen, aan het bestuur der gemeente, aan de provisoren van het groot-seminarie, aan den president en pro fessoren, die in onderling overleg de stu die-richting van het nieuwe seminarie heb ben voorbereid, aan de studenten, die met hun Bisschop dank brengen aan God, den architect, den aannemer, de opzich ters. Mpt een herhaling van zijn dank aan God, besloot Z. D. H. zijn toespraak. Hiermede was de plechtigheid geëindigd. VAN HET VAT1CAAN DE PAUS BUITFN HET VATICAAN DE JUBILEUMSMIS IN DE LATERAANSCHE BASILIEK. VIJFTIG JAAK GELEDEN EN THANS. Zooals gisteren reeds onder Telegram men vermeld, heeft Z. H. de Paus gister morgen in het geheim 'en onopgemerkt het Vaticaan verlaten en zich begeven naar de basiliek van St. Jan van Lateranen om in dezelfde kerk, waar hij 50 jaar geleden de priesterwijding ontving, thans zijn gouden feest te vieren. Voor de eerste maal na zestig volle ja ren kon als gevolg van het nieuwe Verdrag en Concordaat het Opperhoofd der Kerk uit de eindelijk opgeheven gevangenschap treden en zich als vrije souverein bewegen de eertijds pauselijke residentie. Het ge schiedkundige feit kreeg nog een bijzonder relief in het licht van het bezoek, pas door den Koning van Italië ten Vaticane ge bracht en die de verzoening bevestigde van de Savoysche dynastie met den Paus-Ko ning, schrijft „De Tijd". Daar de H. Vader in den vroegen mor gen en in allen eenvoud op het meest on verwachte oogenblik was uitgereden, kon den uit den aard der zaak niet de eerbe- ijzen plaats hebben, welke de Italiaan- sche Staat anders ongetwijfeld aan den Verheven Souverein had gebracht. Maar al stond diLmaal geen eere-compagnie Ita- Iiaansche voetvolk in het gelid geschaard, om een soldateskcn eeregroet te brengen gelijk in Juli jL bij het Sint Pietersplein, het geval was, de rit door Rome bleek er niet minder indrukwekkend om. Betrekke lijk weinig der naar hun arbeid trekkende werklieden of vroeger burgers in de straten van Rome hadden eenig besef van de groo te gebeur', enis. En zoo hier of daar bij het voorbijrijden van den stoet de een of ander eenig vermoeden had gekregen door het pauselijk wapen, was de file van auto's al weggestorven en stierf het „Evviva" op de lippen. Het was de uitdrukkelijke wil van Z. H. den Paus, dat hij zonder uiterlijk eerbetoon van militaire cordons of toejui chingen van 'n geestdriftige menigte zich naar San Giovanni in Laterano zou bege ven. Alleen zijn priesterhart werd door een vrome ingeving derwaarts getrokken, en in dankbaarheid en deemoed tredend voor den Goddelijken Souverein, wilde hij alle eerbewijs aan zijn aardsche souvereiniteit achterwege zien gelaten. Slechts bij de liturgische plechtigheid in den Sint Jan van Lateranen werd het ceremonieel gevolgd, bij de Stille Pausmis gebruikelijk. De Paus werd ontvangen door den kar dinaal-vicaris en door de kanunniken van de Lateraansche basiliek. De kerk was schitterend verlicht en behangen met roo- de tapijten. In het transept en in de absides waren de seminaristen verzameld van het Late- raan en de leerlingen van 't Lombardische college, die pas 's morgens om vijf uur met 's Pausens komst waren in kennis gesteld. De Italiaansche regeering was gedurende den nacht verwittigd geworden. De H. Va- Dit nummer bestaat uit vijf bladen, waaronder geïllustreerd Zondags blad. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Nadere bijzonderheden omtrent het ver laten van het Vaticaan door Z. H. den Paus. Toenemende ontevredenheid in Italië. Onlusten in Nieuw Zuid Wales. Een paniek in een ondergrondsche spoor te New York (Buitenl. Berichten, 2e blad). BINNENLAND. Nadere bijzonderheden over de ramp te Groningen (Gem. Ber., 4de blad). der ging neerknielen in de H. Sacraments kapel en vervolgens in de kapel der Con fessie om vorvolgens plaats te nemen op den troon in de absis, waarop sinds 70 jaar geen Paus meer gezeten had. Hier ver richtte hij de voorbereidingsgebeden, ter wijl de SchoLa Cantorum van Mgr. Casimiri het „Ecce sacerdos magnus" deed hooren. Z. H. de Paus celebreerde de H. Mis op het pauselijk altaar, geassisteerd door Z. Em. Kardinaal Pojnpili, Mgr. Giardini en de geestelijke leden der pauselijke hofhou ding. Onder de H. Mis werden door semi naristen Gregoriaansche en Palestrijnsche zangen uitgevoerd. Aan de priesters en geloovigen, die het voorrecht hadden deze H. Mis bij te wo nen, Ontging de ontroering niet, welke don H. Vader beving, teen hij het H. Offer van dankbaarheid ging opdragen voor het altaar, waar den 20en December .1879 kelk en pateen aan zijn gezalfde handen wer den overgereikt, toen hij hier als discipel de innige, priesterlijke samenleving begon met den Heiland, die hem had bestemd, om eenmaal Zijn schapen en lammeren to wij den. Zijn 6tom beefde een weinig bij het voorgebed van den Introïtus: „Ik zal op gaan tot het altaar Gods, tot God, die mijn jeugd verblijdt".... Na de H. Mis nam Z. H. wederom plaats op den troon, waarin hij do gebruikelijke „obedientia" in ontvangst nam van het ka pittel van St. Jan van Lateranen, van de Seminaristen en de penitenciers van de basiliek. Z. H. de Paus voltooide op deze wijze de in bezitneming van de eerste Kerk der christelijke wereld, waarvan de kardinaal vicaris Z. H. de sleutels overhandigde. Daarna werd het ,,Te Deum" gezongen. Z. H. begaf zich vervolgens met het go- volg naar het aangrenzende paleis van La- teranen, waar hij het ontbijt gebruikte in de eerste zaal van het profaan Museum. Vervolgens bezocht Z. H. ondor leiding van Mgr. M'archetti, secretaris-genera-al van de Congregatie der Propaganda-Fide en van Mgr. Ercole het museum voor de Missies, aldus zijn eersten tocht buiten het Vaticaan wijdende aan het heil der ge- heelo Katholieke wereld. Te 9 uur 20 was Z. H. incognito op het Vaticaan teruggekeerd. Toen pas ver spreidde zich het nieuws door Rome en veroorzaakte daar levendige ontroering. SENATOR EDGE, de nieuwe ambassadeur der Vereenigde Staten te Parijs, beeft zijn geloofsbrieven aan president Doumergue overhandigd. Edge bij het verlaten van het Elysé.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1