ïste Jaargang
ZATERDAG 7 DECEMBER 1929
No. 6353
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Het aanvullend
Onderwijs
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e£cid6eHe6ou^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week I 2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Ge v/one advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeel ingen wordt
bet dubbele van bet' tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten boogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verbuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen,
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
In de laatste jaren is bet vrije jeugd
werk onder alle kringen van ons volk in
bloei toegenomen. Het ga-at hierbij veelal
om de karaktervorming van den jongen
mensch, maar dit verschijnsel moet ook
dienstbaar worden gemaakt aan bet oeco-
nomisch weerstandsvermogen van hen, die
ook na de weder-invoering van den zeven
jarigen leerplicht in de beste jaren huns
levens van volledig dagonderwijs versto
ken zijn.
Bij de beschouwing van de verheugende
resultaten en bemoeienissen van dit vrije
jeugdwerk is de Regeering daarvoor te
rade geworden, dat daarvan ook ten
bate van bet onderwijs aan deze jeugdige
personen profijt moest worden getrokken.
Te meer was hiertoe aanleiding, omdat
dit onderwijs in bet afgeloopen tienjarig
tijdvak in menig opzicht, onder den druk
van financieele en andere factoren, was
Bij Kon. Besluit van 7 Maart 3927
werd een Staatscommissie benoemd, aan
welke werd opgedragen te onderzoeken
of het gewenscht en mogelijk is, het aan
vullend onderwijs veer de rijpere jeugd
Aan deze Staatscommissie is bet te
danken, dat de Regeering een voorstel
aan de Staten Generaal heeft kunnen in
dienen tot regeling van bet aanvullend
onderwijs.
De Staatscommissie heeft voortreffelijk
werk verricht, door een helder overzicht
te geven van de geschiedenis der ont
wikkeling en der huidigen stand van het
vervolgonderwijs, het. nij verhei ds-avond-
onderwijs, het handels-avondonderwija en
het land- en tuinbouwonderwijs.
Het thans aangeboden wetsontwerp^ be
oogt op het voetspoor der Staatscommissie
het raam te vormen, waarin de onder
scheidene cursussen voor de toekomst hun
ne grondregeling zullen vinden. Eenheid
van uitgangspunt is allereerst noodig
naast de grootst mogelijke vrijheid in het
beheer dier cursussen. Daarom kan voors
hands met eene weinig omvattende wet
telijke basis worden volstaan. Bij de thans
reeds bestaande cursussen bestaat on
derling groote verscheidenheid, en we-1
verre van deze alle té wilden dwingen
in een keurslijf van eenvormigheid, acht
de regeering het van de grootste betee-
kenis, dat zij zoodanig gedifferentieerd
blijven, dat niet alleen acht' wordt gesla
gen op de bijzondere behoeften van de
streek, waarin zij gevestigd zullen .zijn,
maar evenzeer op de behoeften der leer
lingen; zoo zullen er gelijk thans
cursussen zijn voor geschoolden en onge
schoolden, cursussen, waarbij van de leer
krachten middelbare, dan wel lagere be
voegdheden behooren te worden geëischt.
Het valt toe te juichen, dat de finan-
cieele gelijkstelling van openbaar en bij
zonder onderwijs ook ten aanzien van het
cursus-onderwijs als grondslag voor de
ontworpen regeling is genomen.
De subsidieering zoowel uit 's Rijks- als
gemeentekas wordt op eenvoudigen voet
en practisch geregeld, n.l. per leerlinguur.
Aan de gemeente- en cursusbesturen zal
groote vrijheid worden gegeven ten aan
zien van de combinatie van leervakken.
Van leerplicht of zelfs maar verplichting
voor gemeentebesturen om deze cursussen
in te richten is geen sprake; dat zou
thans ook niet mogelijk zijn, al ware het
alleen reeds wegens de geldelijke gevolgen.
Op welk bedrag per leerlinguur het Rijks
subsidie zal moeten worden bepaald, karj
uiteraard eerst later onder het oog wor
den gezien, daar de aard van den cursus
dit bedrag mede zal bepalen. Evenmin is
om diezelfde reden thans aan te geven,
hoog het gezamenlijk subsidie van
aan deze cursussen zal zijn.
mogen we aannemen, dat het binnen
hscheiden grenzen zal blijven. Voorgesteld
wordt, dat het totaal-bedrag der aan het
ouderwijzend personeel uitgekeerde beloo-
ning niet lager mag zijn, dan het totaal
bedrag, hetwelk het Rijk per cursus aan
subsidie geeft. De Regeering acht dit noo
dig om de belangen der onderwijzers te be
schermen.
Zij wijst er nog op, dat de bedoeling
voorzit om een scherp onderscheid te ma
ken tusschen volledige dagscholen en
deze cursussen. Zal de invoeringswet te
vens moeten behandelen dén overgangs
toestand voor de bestaande scholen en
de aanpassing van de geldende onderwijs
wetten in dit opzicht aan den komenden
toestand, het kwam der ifegeering nood
zakelijk voor reeds in dit wetsontwerp
toast het minimum aantal lesuren per ge-
cursus van 100, een maximum
vast te stellen per week, en wel van 15,
opdat het verschil met eert volledige dag
school reeds aanstonctó ook in deze wet
aan den dag treedt.
Onder aanvullend onderwijs wordt in
het ontwerp verstaan het onderwijs, dat
ten doel heeft aan de niet meer leer
plichtige jeugd, die geen volledig dagon
derwijs ontvangt, ter aanvulling harer' ont
wikkeling, die kennis en vaardigheid bij
te brengen, welke noodig is, opdat zij
in de maatschappij hare taak naar behoo
ren kan vervullen.
Het aanvullend onderwijs zal in cur
sussen worden gegeven. Cursussen voor
aanvullend onderwijs worden onderschei
den in openbare en bijzondere. De cursus
sen, welke door een gemeente worden
in stand gehouden, zijn openbare; die,
welke door vereeniginf worden in stand
gehouden, zijn bijzondere.
De gemeente, die een of meer open
bare cursussen in stand houdt, is ver
plicht desgevraagd aan de besturen der
bijzondere cursussen in de gemeente uit te
keeren een bedrag, per leerlinguur, gelijk
staande met de ten laste der gemeente
blijvende nettokosten per leerlinguur van
het onderwijs in overeenkomstige vakken
aan den openbaren cursus of de openbare
cursussen.
Bij gebreke van overeenkomstige vak
ken stellen Burgemeester en Wethouders
een bedrag per leerlinguur naar billijk
heid vast.
Ten slotte zij nog vermeld, dat ter
tegemoetkoming in de kosten der cursus
sen een lesgeld zal geheven worden met
in achtneming van do geldelijke draag
kracht der lesgeld-plichtigen.
De regeling van de heffing en invor
dering van het lesgeld voor de openbare
curussen moet door den gemeenteraad wor
den vastgesteld.
Amersfoort.
A. OVER.
Begrippen over geloof.
Bij een 'begrafenis, die wij déze week
bijwoonden, roemde een vrijzinnig predi
kant den overledene om diens geloof, dat,
zoo zeide de dominee, rationalistisch en
diesseitig was.
Uit de korte verklaring, die de predi
kant gaf van het begrip „rationalistisch",
zou kunnen worden begrepen, dat hij een
„rationalistisch" geloof noemde een geloof,
dat niet aanneemt wat de rede (de ratio)
als onwaar ziet en dus moet verwerpen.
Als zóó het begrip „rationalistisch" zou
worden verstaan, dan zou ons Katholiek
Geloof zéker rationalistisch zijn! Wij geloo-
ven niets wat strijdt met de rede; ons Ge
loof is volkomen redelijk! Maar onder 'n
„rationalistisch" geloof wordt eigenlijk
verstaan ©en geloof, dat alléén aanneemt
dat wat de rede zelf inziet en begrijpt. En
zulk „rationalistisch" geloof aanvaarden
wij niet; ten slotte zou men, als men zóó
het geloof beperkt, él ons weten gelooven
kunnen noemen.
De Katholiek eisdht voor zijn Geloof
niet, dat het verstand alles inziet en
begrijpt, maar wèl, dat niets in strijd
is met het verstand. Ziehier de rede
lijkheid van ons Geloof; wij benutten
graag deze gelegenheid om het misver
stand, dat bij vele niet-Ohristenen in
deze bestaat, even te belichten.
De predikant betitelde verder het geloof
van den vrijzinnige als „diesseitig". Zoo
hij daarmede wilde zeggen, dat krachtens
zulk een geloof alleen naar deze zijde
van het graf wordt geschouwd, dan is dat
eigenlijk geen „geloof", maar eerder een
maatschappij-leer of een sociaal systeem.
Doch, als hij daarmede bedoelde, dat het
geloof moet leven in al het menschelijk
doen, dan staat hij midden in de Chris
telijke, de Katholieke opvatting omtrent
de uit het Geloof voortvloeiende plichten.
Het Katholiek Geloof juist accentueert
zoo sterk, aat men God moot dienen in
de menschen; dat héél het leven door de
Geloofsleer en de Godsdienstplichten moet
worden gedragen.
Volgens het Katholiek Geloof leven wij
voor den hemel, maar moet de hemel
worden verdiend in en door het leve®, het
gewone dagelijksche leven.
VAN HET VATIC A AN
'S PAUSEN GOUDEN PRIESTER
FEEST.
De viering op 21 dezer.
Op 21 December 's namiddags, zal de
onthulling plaaits hebben van het altaar
in de San Carlo, dat als wereld-jubileums
geschenk aan den Paus is geschonken. Te
genwoordig zullen zijn alle curie-kardina
len, het corps diplomatique, vele bisschop
pen, prelaten en ordeoversten.
De Paus zendt waarschijnlijk als legaat
kardinaal Pompili. Kardinaal Locatelli,
voorzitter van het internationaal huldi
gingscomité, zal een rode houden, alsook
do kardLuaal-le.gaat.
De plechtigheid zal opgeluisterd worden
met schibterende muziek.
Den volgenden dag zal de consecratie
van het altaar plaats hebben door kardi
naal Pompili.
DUITSCHLAND
HET YOUNG-PLAN.
Een memorandum van Schacht
Ds rijksbank-president, dr. Schacht, heeft
aan de betrokken autoriteiten een memo
randum inzake het Young-plan gezonden,
waarin hij verklaart, dat men onmogelijk
kan blijven to3zien, hoe de strekking van
het Young-plan gewijzigd en de
kans, dat het plan aal slagen, in gevaar
wordt gebracht.
Hij herinnert er aan, dat de Duitsche des
kundigen niet hebben erkend, dat de cij
fers van. het Young-plan met Duitsch-
land's betalimgs-capaciteit strooken, aoodat
de verantwoordelijkheid hiervoor op de
deskundigen der crediteuren neerkomt.
Worden er echter nieuwe offers ge
vraagd, die ver boven bet Young-plan uit
gaan, dan wordt die verantwoordelijkheid
nog grooter. Door het cischen dezer offers,
zoo zegt hij, handelen de buitenlandecho
regeeringen in strijd met de samenwer
king, waartoe zij door het plan worden ver
plicht. Er bestaat echter voor Duitschland
geenerlei aanleiding, deze offers te bren-
geh, zonder dat contraprestaties worden
verlangd.
Het memorandum wijst er verder op, in
welk opzichten nieuwe offers worden ge
vraagd. Zoo moet Duitschland afstand doen
van het overschot van 400 millioen Mark,
veroorzaakt door het samenvallen van het
Dawes-plan met het Young-plan.
De onbeschermde annuïteiten voor de
eerste jaren zouden verhoogd moeten wor
den. Duitschland moet afstand, doen van
circa 300 millioen uit de opbrengst der ge
liquideerde Duitsche eigendommen. Het
moet afzien van zeer hooge vorderingen op
Polen.
Tegenover dit alles, dat te zamen een
milliardenbedrag vertegenwoordigd, staat
geen noemenswaardige compensatie.
In het derde deel van het memoran-
dumt wijst dr. Schacht op de bepaling in
het Young-plan, dat tegenover elke Duit
sche conoessie ook een ooncessie der te
genpartij moet staan. Eischt de regeering
dat niet, dan gaat zij verder dan de Duit
sche deskundigen hebben gewild.
In het vierde deel van het memoran
dum wordt betoogd, dat sinds de onder-
teekening van het Young-plan nog niets
gedaan is ter bevordering van de Duit
sche productie of voor het ordenen der
Duitsche openbare financiën.
De vermindering van herstel-lasten, wel
ke het plan zal medebrengen, is reeds
lang verdisconteert.
In het vijfde deel betoogt dr. Schacht,
dat de regeeringen door haar eigenbelang
op den voorgrond te schuiven, het vredes
werk, dat de opstellers van het Young-
plan op bet ook hadden, in gevaar bren
gen.
Schacht weigert, voor bet inwerkingtre
den van bet plan verantwoordelijk te wor
den gesteld, wanneer men het dool van
bet plan op een dergelijke wijze blijft mis
kennen.
Een tegenmemorandum der Rijksregeering.
In bet officieele communiqué over de ka-
binetszitting van gisteren wordt de publi
catie van bet memorandum van dr. Schacht
als voorbarig en niet in bet belang van bet
Duitsche rijk betreurd.
De regeering kan zicb op dit oogenblik
niet met een uiteenzetting over dit me
morandum inlaten, doch heeft besloten, de
volgende week aan den rijksdag haar vol
ledig financieel programma in hoofdtrek
ken
op de reorganisatie van de financiën, de
hervorming der belastingen en maatrege
len, om de kaspositie van bet rijk te ver
beteren.
De schatkist moet vooral worden bevrijd
van de subsidies aan de verzekering tegen
de werkloosheid, waarvoor noodig is, dat
de inkomsten van dit instituut worden ver
sterkt.
De fractieleiders der regeeringspartijen
zijn reeds tot besprekingen over dit pro
gramma, dat uiterlijk Woensdag aan den
rijksdag zal worden voorgelegd, uitgenoo-
digd.
DE DUITSCHE KOLONISTEN
UITTOCHT UIT RUSLAND.
Het vierde transport van Duitsche kolo
nisten uit Rusland is gistermorgen vroeg
te Eydtkuhnen aangekomen. Het omvat
625 personen, o.a. 130 kinderen, van wie er
enkele de mazelen hadden. Vijf patiënten
zullen moeten achterblijven, terwijl de ove
rige de reis naar Hammerstein voortzetten.
Een 6-jarig kind is gestorven.
De kolonisten zijn in hoofdzaak uit Sibe
rië en het Wolg-agebied afkomstig. Zij heb
ben een groot deel van hun bezit niet ton
gelde kunnen maken en maken daarom een
armoediger indruk dan de eerste transpor
ten.
De Gepeoe heeft nog kort voor het ver
trek uit Moskou 8 personen van dit trans
port terug gehouden.
De landverhuizers uit hot Wolga-gebied
berichten, dat bet de grootste moeite heeft
gekost om Rusland te verlaten. Van de 50
gezinnen, die uit een dorp vertrokken wa
ren, zijn er 34 met dwang teruggezonden
en 14 bevinden zich nog te Moskou, zoodat
van deze 50 gezinnen er slechts 2 over de
grens zijn gekomen.
Volgende transporren worden vandaag
aan de Russische grens verwacht.
POLEN
DAGEN VAN SPANNING.
De vice-voorzitter van den Poolschen
sojm opende gisteren de zitting- omdat als
eerste punt op de agenda een motie van
wantrouwen der communisten in het be
leid van voorzitter Daszynski stond.
Minister-president Switalski was met
bijna het geheele kabinet aanwezig.
De voorzitter van het regeeringsblok,
afgevaardigde Slawek, verklaarde dat do
regeeringspartijen niet aan de stemming
over de communistische motie zouden
deelnemen, maar hunnerzijds voorstelden
om een sub-commissie te benoemen, die
een nauwkeurig onderzoek zou instellen
naar de gebeurtenissen van 31 October.
Dit voorstel werd verworpen, waarna do
leden de regeeringspartijen en bloc de zaal
verlieten.
Daarna werd het communistische voor
stel eveneens verworpen, waarop Daszyns
ki den voorzittersstoel weer beklom.
De minister van financiën gaf een lange
uiteenzetting over de begrooting en kon
digde aan dat nog andere ministers na hem
het woord zouden voeren.
De sejm besloot daarna de stemming
over de door de partijen der oppositie in
gediende motie van wantrouwen tegen de
geheele regeering uit te stellen.
CHINA.
50.000 Nankingsoldaten aan het muiten.
Te Hanking heerscht een onaangename
situatie, daar de 6taat van beleg is afge
kondigd in verhand met het feit, dat op
nieuw regeeringstroepen afvallig zijn ge
worden en zich gevoegd hebben bij de
troepen uit Poekau, die twee dagen gele
den in opstand zijn gekomen en naar het
noorden langs den spoorweg Tientsjin
Poekau oprukken. De muiters, die ca.
50.000 in. aantal zijn, zouden geweigerd
hebben verder te marcheeren en thans
op den terugtocht zijn in de richting van
Poekau. Vijf divisies, die de regeering
trouw zijn gebleven, zijn onderweg, om de
muitende soldaten terug te drijven.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De viering van 's Pausen gouden priester
feest op 21 December.
Dr. Schacht heeft een memorandum uit
gegeven over het Young-plan.
Nederlandsch schip bij Newhaven in
nood geraakt. Bemanning gered. (Telegram
men).
BINNENLAND.
Mededeelingen van Minister Verschuur
in de Tweede Kamer. (1ste blad).
De uitvoering der motor- en rijwielvvet.
(2de blad).
Do verlaging der suikeraccijns. (2de
blad).
Branden te Amsterdam. (G-em. Berich
ten, 2de blad).
te leggen, dat betrekking heeft schikken.
MEXICO.
NIEUWE REVOLUTIE VERWACHT.
Haar uit Texas wordt gemeld, wordt in
Mexico het uitbreken van een nieuwe re
volutie verwacht. De opstandelingen zou
den over vrij groote machtsmiddelen be-
DE UITVOERING DER ZIEKTEWET
VOOR R. K. WERGEVERS.
Zooals bekend mag worden veronder
steld, zal op 1 Maart 1930 dp Ziektewet
worden ingevoerd. Verplicht verzekerd te
gen de gevolgen van ziekte zullen dan zijn
alle werknemers in dienst van een onder
neming, mits zij niet meer verdienen dan
3000.per jaar. Als uitvoeringsorganen
kent de Wet de bedrijfsvereenigingen en
subsidiair de Raden van Arbeid.
De aangewezen weg voor li. K. Werkge
vers in Handel en Industrie is hun perso
neel te verzekpren bij die bedrijfsvereeni
gingen, welke door hun eigen Katholieke
organisaties zijn opgericht tezamen met de
drie sociale werknemers-organisaties.
R. K. Werkgevers in Handel en Indutsrie
kunnen hiervoor op de beste en economi
sche wijze terecht.
a. voor het Grootbedrijf bij de bedrijfs-
voreeniging der Algemeene Roomsch Ka
tholieke Werkgeversvereniging, genaamd
do Gemengde Bedrijfs Vereeniging (G- B.
V.).
b. voor het Middenstandsbedrijf bij de
bedrijfsvereniging van den Hed. R. K.
Middenstandsbond genaamd: Midden
stands-Onderlinge.
Het onderscheid tusschen bovengenoem
de categoriën van werkgevers is in sommi
ge gevallen zeer lastig te bepalen. Het ma
ken van dit onderscheid wordt echter ge
makkelijker door het feit, dat de bedrijfs
vereniging van den R. K. Middenstands
bond alleen die werkgevers als lid opneemt
die tevens bij hun standsorganisatie als
zoodanig zijn aangesloten. De Algemeene
R. K. Werkgeversvereniging stelt dien
eisch van lidmaatschap niet, doch neemt
als lid in hare bedrijfsvereniging op alle
werkgevers, die naar den aard hunner on
derneming hiervoor in aanmerking komen.
Groot-werkgevers, die uitsluitend lid zijn
der A. R. K. W. V., behooren dus thuis bij
de bedrijfsvereniging der Algemeene R.
K. Werkgeversvereniging.
Groot-werkgevers, leden der A. R. K.
W. V. èn der R. K. Middenstandsvereeni-
ging moeten zelfstandig hun keuze bepa
len.
R. K. Groot-Werkgevers, die noch lid der
A. R. K. W. V., noch lid der R. K. Midden-
standsvereeniging zijn, behooren thuis bij
de bedrijfsvereniging der A. R. lv. W. V.
Werkgevers, die uitsluitend lid zijn, vr#n
den R. K. Middenstandsbond behooren
thuis bij de Middenstands-Onderlinge.
Werkgevers, nietdid der R. K. Midden-
standsvereeniging moeten eveneens hun
keuze zelfstandig bepalen met dien ver
stande, dat zij overeenkomstig den om
vang van hun bedrijf beter doen met lid te
worden hunner standsorganisqtie en aldus
de mogelijkheid scheppen om bij do be
drijfsvereniging van den Hed. R. K. Mid
denstandsbond: de Middenstands-Onder
linge te worden opgenomen.
Vast moet in alle geval staan, dat de
R. K. Werkgevers in handel en industrie
bij de bedrijfsvereniging hunner eigen
standsorganisatie zich aansluiten en niet
bij neutrale vereenigingen of bij Raden v.
Arbeid. Aansluiting bij do R. K. Organisa
ties met hunne bedrijfsvereenigingen zal
het zelfstandig karakter dier organisaties
verhoogen en versterken en nog meer doen
uitkomen, dat samenwerking op confesio-
neelen grondslag reden van bestaan heeft.
R. K. Werkgevers doen dus verstandig
al him inlichtingen in te winnen bij de bu
reaux der organisaties, waarbij zij volgens
het bovenstaande thuisbehooren of meenen
thuis te behooren.
Het Secretariaat der Algemeene R. K.
Werkgeversvereeniging is gevestigd Lange
Voorhout 19, te 's-Gravenhago.
dat van den Hed. R. K. Middenstands
bond Oranielasu 29 Ie Riiswiik fZ.-H.V