d £cid^clie0ou4cmt
21ste Jaargang
MAANDAG 2 DECEMBER 1929
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
STADSNIEUWS
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitibe taling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
ihet dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
De Hoogeerw. Heer P. L. Dessens f Deze photo is vanmorgen genomen in c(e zaal van de pastorie
DUITSCHLAND
DE RIJNLAND-ONTRUIMING.
De tweede zone vrij.
De Fransche vlag op de vesting Ehren-
breitstein is Zaterdagmorgen om kwart
over elf plechtig neergehaald. Tegenwoor
dig waren de president van de Rijnland-
commissie, de twee opper-commissarissen
en een Fransch generaal.
Daarna marcheerden de bezettingstroe
pen naar bet station. Om 12.55 vertrokken
zij naar Metz. Later volgde een auto-co
lonne van 60 wagens, die zicb naar Mainz
begaven. De afmarsch had in volkomen
rust plaats.
Wat het vertrek der Belgen uit Aken be
treft, deze troepen verlieten de stad om
12.18 in de richting Luik. Tegen 3 uur in
den middag vertrok de Belgische comman
dant per auto in de richting van Eupen.
Aken is thans geheel ontruimd. Op de ge
bouwen, waar tot dusver de Belgische vlag
■wapperde, werd onder gejuich der bevol
king de Duitsche vlag gehescben.
De Oberpresident van de Rijnprovincie
beeft zicb, in verband met de ontruiming
van het Rijnland, tot de gezamenlijke be
woners van de Rijnoevers gericht:
In deze uren, zoo zegt hij, denken wij al
lereerst aan onze broeders en zusters, in
de 3e zone, en aan de Saar, die daar voor
volk en vaderland vreemde overmacht
lebben te dragen. Hun geldt onze harte
lijkste groet. Wij voelen met hen mede en
spreken den wenseh uit, dat ook voor hen
spoedig het uur der bevrijding zal zijn ge
slagen.
Vervolgens brengt de Oberpresident
dank aan de rijksregeering, welker politiek
den grondslag voor de ontruiming is ge
weest. Dankbaar herdenkt bij de voorzor
gen van de regeering tot de instandhouding
van het vaderland in de moeilijke tijden.
Ook in de toekomst, nu er speciaal in de
ontruimde gebieden krachtige maatregelen
moeten worden genomen, zullen wij vol
vertrouwen in de regeering blijven.
DE VRIJHEIDS WET.
Door den rijksdag verworpen.
De rijksdag heeft de eerste paragraaf
van de z.g. „wet tegen de slavernij" (tegen
let Young-plan) met 318 tegen 82 stemmen
en vier onthoudingen verworpen.
Par. 2 en par. 3 werden met dezelfde
stemmen verworpen.
Par. 4 echter betrekking hebbend op de
vervolging en bestraffing van de ministers
en gemachtigden^ die het plan-Young aan
vaardden, werd met 312 tegen 60 stemmen
verworpen.
Loebe, de voorzitter van den rijksdag,
verklaarde, dat het verworpen wetsontwerp
tlans naar de regeering wordt terugver
wezen, opdat deze in overeenstemming
met de grondwet het referendum zal kun-
ten laten houden.
De minister van binnenlandsche zaken
eeeft in opdracht van de rijksregeering de
verordening voor het houden van het re
ferendum uitgevaardigd.
Het referendum wordt op 22 December
Keiouden.
Politieke kloppartijen.
In een verkiezingsvergadering der Nafc.-
Soc. Arbeiderspartij te Ohrdruf, verschenen
een groot aantal communisten, die met
autobussen uit Gotha waren aangerukt. Na
een korte woordenwisseling ontstond een
woeste kloppartij, waarbij bierglazen,
stoelpooten en knuppels een grootc rol
speelden. Aan beide zijden werdén ettelijke
personen gekwetst. Na door de nat.-s-oc.
uit de zaal te zijn verdreven, stapten de
communisten weer in hun autobussen en
reden naar Friedrichsroda, waar zij even
eens een verkiezingsvergadering wilden
verstoren. Infcnsschen was de politie uit
Gotha gewaarschuwd, die de bussen halver
wege Friedrichsroda tegenhield en 15 com
munisten aanhield. Op vijf hunner vond
men knuppel® e.a. wapenen.
De Duitsche boeren uit Rusland.
In don nacht van Zondag op Maandag
is het eerste transport Duitsche kolonisten
uit Rusland via Riga te Eydthühnen aange
komen.
Maandagavond wordt de reis voortgezet.
Het tweede transport wordt heden ver
wacht.
RUSLAND
SCHULD BELIJDEN IS NIET GENOEG.
Het politiek bureau te Móskou heeft
onder voorzitterschap van Stalin de ver
klaringen van Rykof, Boechardn en Tom
ski, volgens welke deze hun betrekkingen
met de rechtsche oppositie verbreken, na
een rapport van Stalin, dat verscheidene
uren in beslag nam, voor kennisgeving
aangenomen en er tegelijk met nadruk op
gewezen, dat de leiders der rechtsche op
positie deze belofte moeten omzetten in
daden.
Hoe weinig verheugd men is over de
schuldbelijdenis der drie „rechtsche" lei
ders, blijkt uit de regeeringspers. Zoo
schrijft do Prawda o.a.:
„In een voor de partij moeilijk pogenblik
begonnen Boecharin, Rykof en Tomski te
wankelen, af te wijken va-n de algemeene
partijlijn, toen do partij na het XVe con
gres voor aanzienlijke moeilijkbeden kwam
te staan, toen de koelak, aangesterkt in
de jaren van de N. E. P. met hulp van de
graanstaking de sovjetmacht bij do keel
trachtte te grijpen, toen in de leiding van
de industrie (Sjachty) van verraad bleek
en toen opnieuw de middelboer begon te
aarzelen tusschen arbeidersklasse en koe
lak in. Nu de partij er in geslaagd is het
land uit de graanorisis te brengen, nu re
cordtempo's iu de ontwikkeling van de in
dustrie bereikt zijn en de collectivisatie
van den landbouw een geweldige vlucht
genomen heeft, is het voor alle werkelijke
partijgangers van het proletariaat duide
lijk, dat de partij gelijk had. Maar, waar
schuwt 'het blad, indien de rechtsche op
positie een zwaren slag geleden heeft in
de verklaring van hun leiders, dan neemt
dat voor de partij en voor dc komintern
niet in de minste mate de verplichting weg
op dezelfde onverzoenlijke wijze tegen de
ideologie van de rechtsche oppositie te
strijden, zoowel als tegen de verzoenlijk-
heid waarvan vandaag Boecharin, Rykof
en Tomski zich wel hebben losgemaakt,
maar die blijft bestaan en steeds duide
lijker en bepaald er oen wapen in de han
den der vijanderD van de arbeidersklasse
wordt".
4i de officieel© Iswestija gaat zoover,
het deze poging partij en proletariaat
met de klein-burgerlijke ideologie te be-
invloeden op één lijn stelt met de pogin
gen van do „koelak.'-kapitalistische ele
menten om de par*£, to bestrijden langs
den weg van sabotage in de fabrieken, cor
ruptie van het apparaat en boerenterreur;
alleen is zij een wat verfijnder en meer
gesluierde manier".
AFSCHEID DIRECTEUR LANS.
Verleden week is op een daartoe uitge
schreven vergadering van Commissarissen
afscheid genomen van den Directeur onzer
N.V., den heer B. Lans, aan wien, zooals
men weet. met ingang van heden, op ver
zoek eervol ontslag is verleend.
Teen de heer Lans de vergadering was
binnengekomen, nam do pres.-comm., dr.
H. Walenkamp uit Warmond, het woord.
Spr. zeide, dat Commissarissen het als
een plicht van grootc dankbaarheid gevoe
len, om openlijk te getuigen van hun waar
deering en erkentelijkheid, nu de Directeur
de zaak gaat verlaten. Gedurende een der
tiental jaren heeft de heer Lans al zijn
krachten, zorgen, toewijding gegeven aan
„De Leidsche Courant" en zijn taak be
schouwt als een hoogen en edelen plicht.
Was dit al zooveel waard in normale tijden
in het zorgvolle jaar na den brand zou
den commissarissen veel moeilijker, mis
schien onmogelijk hebben kunnen behee-
ren, zoo zij niet in den Directeur naast
zich hadden gehad een man van zoo hoog
plichtsbesef en zoo groot verantwoorde
lijkheidsgevoel.
Spr. dankt den scheidenden directeur
voor wat hij aan de courant heeft geschon
ken, de gaven van zijn geest en de gaven
van zijn hart, zijn eenvoud, bescheidenheid,
welwillendheid, zijn gaaf en eerlijk karak
ter.
Door dat alles is geschapen een geest
van intimiteit cn hartelijkheid tusschen
Commissarissen en Directeur, en ook een
goede verstandhouding tusschen den Di
recteur en het personeel, dat zijn Directeur
hoogachte, eerde en beminde.
Tenslotte zegt spr., dat men gemeend
heeft, om, in een stoffelijk bewijs uitdruk
king te moeten geven aan de oprechte ge
voelens van waardecring en namens de
Commissarissen biedt hij den heer Lans
twee fauteuils aan.
Met hartelijk applaus onderstreepten
allen de woorden van den Pres. Comm.
De heer Lans dankte nu voor de tot hem
gerichte woorden en het hem aangeboden
geschenk.
Hij heeft gewerkt en gestreden voor
„De Leidsche Courant" en er alles voor
over gehad maar 'daarbij van het col
lege van commissarissen, hulp en bijstand
ondervonden in zulk een ruime inate, dat
hij daarvoor zijn hartelijkcn en innigen
dank moet brengen aan allen, in 't bijzon
der aan den Pres-Commissaris.
Spr. spreekt het vaste vertrouwen uit,
dat de nieuwe Directeur de zaak, die com
mercieel gezond is, zal brengen tot stijgen
den bloei.
Hierna is nog het woord gevoerd door
den hoofdredacteur, don heer Th. Wilmer.
In enkele feiten wijst spr. op de veran
dering en uitbreiding van de zaak in de
laatste dertien jaar. De verhuizingen van
Steenscliuur naar Rapenburg en van Ra
penburg naar Papengracht; de stijging der
productie van de drukkerij: de meer dan
verdubbelde omvang van onze courant; het
ongeveer verdubbelde aantal abonné's, enz.
Deze feiten, zelfs zonder eenig commen
taar, toonen duidelijk aan, dat van den
directeur veel toegewijde arbeid is ge
vraagd geworden.
En die arbeid is geschonken met een
plichtsbesef, allen ten voorbeeld.
Spr. uit den wensch, dat dc afgetreden
Directeur dc courant zal blijven steunen
door zijn op langdurige practijk gegronde
adviezen, en vooral ook op de wijze, waar
op een man van zijn groot Geloof een zaak,
die zijn sympathie heeft, vruchtdragend
steunen kan.
Hij dankt teu slotte voor de ondervonden
samenwerking. -
Zaterdagavond bood de scheidende di
recteur aanhet gezamenlijke personeel
der Leidsche Courant een afscheidsavond
aan in het St. Antonius Patronaat.
Op dezen avond bleek duidelijk, dat
bet personeel van hoog tot laag den heer
Lans slechts noodc zag vertrekken.
Namens het geheele jTersoneel sprak de
heer J. B. Somers, administrateur, den
vertrekkend-en directeur een woord van
afscheid toe.
Het trof ons diep, aldus spr., toen wij
vernamen, dat de viering van uw 121/2-ja-
rig jubileum als directeur der Leidsche
Courant om gezondheidsredenen moest
worden uitgesteld. Weinig vermoedden wij
toen, dat dit het begin was van het einde,
totdat u zelf ons later kwaamt mededee-
len, dat u heenging op dringend advies
van den geneesheer. Deze avond, waarop
wij tegelijk uw jubileum vieren, is dan
ook geen vroolijke avond, nu gij voor de
laatste maal in ons midden zïjt. Het valt
n zwaar heen te gaan en ook wij zouden
u gaarne behouden hebben.
Het bedrijf heeft onder uw leiding een
ongekende bloei bereikt. Uw belofte, dat
gij al uw krachten zoudt geven om de
krant tot bic ei te brengen, hebt gij ver
vuld. Vergeleken met 13 jaar geleden is het
aantal abonné's, is do inrichting van het
bedrijf meer dan verdubbeld.
Het geheele personeel draagt u groote
sympathie toe. Wie bij u kwam ging nooit
onvoldaan heen.
Voor dit alles zegt spr. den heer Lans
hartelijk dank, onder aanbieding van ex
cuses als er soms iets onaangenaams
mocht zijn voorgevallen.
Het personeel had gemeend den direc
teur niet slechts met woorden dank te
moeten brengen, maar ook een stoffelijk
blijk daarvan te moeten geven. Een een
voudig doch degelijk serre-ameublement
bood spr. hem aan vergezeld van den
wensch, dat de heer Lans nog lange jaren
gebruik er van zal maken.
Daarna sprak de heer Koevoet namens
de looper3vereeniging, waarmede de heer
Lans altijd in de beste verstandhouding
heeft omgegaan. Uit erkentelijkheid biedt
spr. den heer Lans een divan aan, wolke
goed past bij het serre-ameublement. Spr.
hoopt, dat de heer Lans. er Zoo lang ge
bruik van zal maken tot hij (de divan)
geheel versleten is.
Namens do redactie sprak toen de beer
M. Zonderop oen kort woord. De redactie
neemt een eigenaardige positie in tegen
over den directeur. In sommige opzichten
is zij van de directie afhankelijk en in
sommige opzichten staat zij naast haar.
Dat geeft wel eens aanleiding tot mee-
ningsverschil. Voorail financieele belemme
ringen schijnen do redactie vaa-k niet zoo
groQt toe, als dit de directie voorkomt.
Toch heeft de redactie steeds kunnen con-
stateeren, dat de heer Lans een open oog
had voor de belangen van de krant zooals
dc redactie die zag, hetgeen er veel toe
bijgedragen heeft om de krant te brengen
op haar tegenwoordige plaa is. In de jaren,
dat spr. aan de krant is verbonden, heeft
er een groote vooruitgang plaats gehad,
welke vooruitgang voor een groot gedeelte
voor rekening komt van den directeur.
Daarvoor brengt spr. don heer Lans hulde
en dank.
De heer v. Zijp sprak namens het zet
terij-personeel en dankte dèn directeur
eveneens voor de aangename wijze, waar
op de zetters altijd onder zijn leiding heb
ben gewerkt.
Dc heer v. Brussel gevoelde zich als
oudste oncler de krantenloopers ook ver
plicht een kort woord te spreken en hem
zijn beste wcnschen mee tc geven voor een
lang en gelukkig leven in ruste.
Zelfs de plaksters kwamen met een eigen
geschenk, een palm, welk cadeau den di
recteur werd aangeboden met een toepas
selijk woord van den heer L. v. d. Meer.
Getroffen dankte de heer Lans voor de
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De tweede zóne van het Rijnland is ont
ruimd.
De z.g. „vrijheidswet" in den rijksdag
verworpen.
BINNENLAND.
Een reeks ernstige verkeersongelukken.
(Gem. Berichten, 3de blad, en Laatste
Berichten).
Doodelijk ongeluk' op een voetbalveld.
(Gem. Berichten, 3de blad).
gesproken woorden van waardceriiig. Het
groote geheim van een goede verstandhou
ding tusschen werkgever en werknemer is
do stipte vervulling 'van ieders plichten
van staat. Ik ga u verlaten, aldus spr.,
doch de herinnering blijft bestaan en deze
is hoogst aangenaam. De geschenken zijn
veel te rijk, dat hadt gij niet moeten doen.
Niettemin aanvaard ik ze, omdat ik zo i)an
u allen heb gekregen en ze in mij wakker
zullen houden dc aangename verstandhou
ding tusschen u en mij. Mijn hartelijke on
innige dank daarvoor.
Opdat de stemming op dezen avond niet
al te gedrukt zou zijn, vroolijkte dc heer
De Haas den avond op met cenige liedjes
en aneodotcn uit zijn humoristisch reper
toire, daarbij geassisteerd door den beken
den pianist Jan Gordijn.
Aan het eind van den avond nam dc hoer
Lans nogmaals hot woord om den nieuwen
directeur, den hoer Hamersvold, aan te
bevelen en te vragen hem met hetzelfde
vertrouwen tegemoet te treden als spreker
heeft mogen ondervinden.
De Haagsche Postdirecteur.
Dc heer J. Laz onder voorzitter
der Commissi© van Ovorlog.
Naar do „Tel." vernoemt, zal de hoor
P. N. L. Feltzer, directeur van het Postkan
toor te 's-Gravenhage, in verband met het
bereiken van den 65-jarigen leeftijd over
enkele maanden den dienst met pensioen
verlaten. De beer Feltzer bekleedt tevens
ebt voorzitterschap van de Commissie van
Overleg van het Staatsbedrijf der Poste
rijen, Telegrafie en Telefonie. Als zoodanig
is hem op zijn verzoek ingaande 16 Decem
ber a.s. eervol ontslag verleend. In zijn
plaats is tot voorzitter der Commissie van
Overleg benoemd de heer J. Lazondcn, di
recteur van don Postcheque cn Girodienst
te 's-Gravenhage.
HET OVERLIJDEN VAN
KANUNNIK P. L. DESSENS.
Omtrent de kerkdiensten en verdero re
gelingen, die iu verband met het overlijden'
van den hoogeerw. heer Kanunnik P. L.
Dessens zijn getroffen, kunnen wc het vol
gende mededeelen:
Hedennamiddag, wanneer de kerk in
rouwgewaad zal zijn gestoken, wordt het
stoffelijk overschot van Kanunnik Des
sens naar de kerk overgebracht.
Vanaf 6 uur zal er gelegenheid zijn lot
'bieehthooren. De Congregatie der H. Fa
milie vervalt. In de plaats daarvan zal er
Rozenkrans-bidden zijn.
Morgenochtend te half acht wordt, er
door de kinderen een algemeene H. Com
munie gehouden, terwijl er tevens weer
gelegenheid tot biechten is.
Daarna vinden te half acht.'s avonds de
Metten plaats.
Woensdagmorgen worden stille HJI.
Missen gelezen te 6 uur, 7.30 uur en 8.30
uur. Na de laatste H. Mis wordt do kerk
gesloten, waarna zij te half tien weer wordt
geopend. Te 10 uur beginnen de Lauden.
In verband met de komst van Z. D. H. Mgr.
J. D. J. Aengenent wordt de kerk te 9.55
uur gesloten.
Do toegang tot de kerk is vrij, d.w.z. or
worden geen kaarten beschikbaar gestel.
Degenen, die vaste plaatsen hebben, kun
nen him plaatsen bezetten. De vrije plaat
sen zijn voor degenen, die het vroegst ko
men.
Nadrukkelijk wordt er de aandacht op
gevestigd, dat niemand, ook geen ledou
der St. Gregoriusvereeniging, toegang
heeft tot het zangkoor. Dit is gereserveerd
voor de zusters, terwijl do zangers in het
priesterkoor worden geplaatst.
De lijkrede zal worden gehouden door
den hoogeerw. heer P. J. Huibers, deken
van Hoorn en oud-kapelaan der parochie.
