21ste Jaargang
MAANDAG 25 NOVEMBER 192£
No. 6342
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Georges Clemenceau overleden
BUITENLAND
De bloedige revolutie
van het schrikbewind
5)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
JBi] onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
Joijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER ?f>3003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Modedeelingeu wordt
liet dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
Hij wenscht geen nationale begrafenis.
Zijn laatste oogenblikken.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
.e kwart voor twee is te Parijs overleden
Georges Clemenceau in den ouderdom van
jaar.
Reeds dc laatste dagen wist men, dat
zijn einde nabij was. Een nierziekte maak
te een einde aan dit lange leven.
Om o uur Zaterdagavond geraakte Cle
menceau bewusteloos. Hij leed niet meer.
Alleen de benauwde ademhaling, bijna een
gereutel, verbrak de stilte van de zieken
kamer, waarin zich bevonden behalve zus
ter Theoneste, die hem verpleegde, de da
mes Madeleine Jacquemaire cn Thérèsc
Young, Clemeïiceau's dochters, dokter Mi-
chel Clemenceau, zijn zoon, en zijn klein
zonen René en Georges Jacquemaire.
Prof. Gosset kwam den zieke bezoeken.
Hij bleef slechts eenige oogenblikken. „Het
hart weerstaat de ziekte op buitengewone
wijze/', zeidë hij, „maar de algemeene .toe
stand is absoluut hopeloos".
Te kwart voor 2 stierf Clemenceau.
Om 3 uur kwam minister-president Tar-
dieu zijn hulde brengen aan den ontslapen
staatsman.
Later verklaarde Tardieu aan journalis
ten, dat er overeenkomstig den wil van den
overledene geen enkele officieele plech
tigheid zal plaats hebben.
Teruggekeerd in Ijet ministerie van bin-
nenlandschc zaken, gaf Tardieu bevel op
alle ministeries en openbare gebouwen de
•lag halfstok te hijschen' ten teeken van
'OUW.
Sedert, het aanbreken van den ochtend
stond voor het huis van wijlen Clemenceau
een grootc volksmenigte.
Van 's morgens acht uur af begon het
toestroomen van persoonlijkheden, die hun
'nandteekening in het rouwregister kwamen
plaatsen.
Vooreerst kwam president Doumergue
en vervolgens de verschillende leden der
legeering.
Clerrienceau's testament.
Het testament van Clemenceau werd
hedenmorgen in tegenwoordigheid van de
familie geopend.
Het bevatte o.a. het uitdrukkelijk ver
langen dat bij de begrafenis geen enkele
officieele plechtigheid zal plaats hebben.
Clemenceau verklaarde: dat hij geen
begrafenis op staatskosten wenscht en
t zijn stoffelijk overschot naar St. Vin
cent sur Jard in dc Vendée overgebracht
moet worden, om daar naast ziin vader te
worden bijgezet.
Dc lijkkist zal naar den wensch van
Clemenceau rechtop worden geplaatst.
Tardieu heeft aan de familie van Cle
menceau medegedeeld dat de regeering
voornemens was aan den ontslapen staats
man een nationale begrafenis te geven,
doch de familieleden en de executeur-tes
tamentair verklaarden aan den wil van
den overledene te moeten voldoen.
Dc begrafenis zal heden tegen 12 uur
ia zeer besloten kring tc Mouilleron in de
Vendée plaats hebben.
Alleen familieleden en de vroegere me
dewerkers van Clemencean zullen er aan
deelnemen.
Daar de regeering echter het geheele
land wil doen deelnemen aan de nationale
rouw, heeft zij bepaald, dat op oenzelfde
tijdstip in alle steden van Frankrijk ar
tilleriesalvo's zullen worden gelost.
Dsn geheel en dag defileerd e gisteren
een groote menigte langs het sterfhuis.
Talrijke personen hebben het rouwregis
ter get eekend.
Geen priester toegelaten.
Hgr. de Lavalette Montbruu, president
*an de Voreeniging „Vrienden van Pas
cal', bracht, naar gemeld wordt, een be
zoek aau Clemenceau.
De prelaat maakte een zegenend gebaar
en boog zich diep voor den stervende.
Daarna onderhield hij zich met gedempte
ai met den zoon van Clemenceau.
Bij zijn heengaan verklaarde li ij aan
journalisten: „Zijn groote diensten, aan
vaderland bewezen, doen veel dingen
j jergeven. Zuster Theoneste heeft mij ver-
teld, dat één der laatste gezegden van
Clemenceau was: „Ik belet u niet, voor
tc bidden, zuster."
-En er was geen greintje, sarcasme in
korte uitlating", besloot de prelaat.
•JDaar diepe eerbied, een soort bewondc-
voor de taak van de zuster, die hem
°P zulk een bewondernswaardigo wijze
verpleegde.''
In tegenspraak met de verklaringen van
dc Lavalette-Montbruu, tegenover
Analisten in dc rue Franklin, hoeft het
persbureau Havas Zaterdagavond echter
het volgend communiqué uitgegeven:
Men verzoekt ons, nadrukkelijk te mel
den, dat, in tegenstelling mei- zekere ver
klaringen uit.de rue Franklin hebben kun
nen doen gelooven, geen priester is toege
laten tot de kamer van Clemenceau.
DE LEVENSLOOP VAN DEN
STAATSMAN.
Georges Clemenceau werd 2S Septem
ber 1841 te Mouiileron-en-Parèds geboren.
Zijn vader was daar geneesheer. Ook Geor
ges zou in dit vak opgeleid worden. DiP
was de traditie van zijn geslacht. Hij be
zocht het lyceum to Xanev, waar hij tct
1858 bleef. Vandaar trok hij naar Parijs,
en werd al. spoedig j oi fraai is t. Dc studen
ten hadden ,een klein blaadje, dat „Tra
vail" heette, waarin Clemenceau felle ar
tikelen schreef. Bij het negende nummer
werd de uitgave echter gestaakt, want
de drie redacteuren, de heeren Carré, Cle
menceau en Taciles waren eenige dagen
te voren gearresteerd. Het verblijf in de
gevangenis werd Clemenceau tot een aan
sporing om polemist t.e worden. Tal van
bladen werden doo^ hem opgericht, die
echter een kortstondig bestaan hadden,
o.a. „La jeune France. La Candide, La libre
Pensée, La Morale Independente".
In 1865 promoveerde hij tot doctor in de
medicijnen op proefschrift „De la genera
tion des elements anatomiques". De groo
te aandacht, die, toen hij geneesheer was.
de keizerlijke politie hem, den zoon 'van
den verstokten republikein, schonk, was
oorzaak, dat hij het land verliet. Xa een
verblijf in Engeland ging hij naar Amerika
waar hij vier jaar verbleef en onderwijs
gaf in de Franschc litteratuur. Hij ver
taalde daar het boek van Stuart Mill over
Auguste Comte, den man van het positi
visme, terwijl hij in het huwelijk trad met
de Amerikaanschc Miss Clarisse Plum-
In Frankrijk teruggekeerd werd hij door
het na het uitroepen der republiek be
noemde „Gouvernement de la Defense na
tionale" tot maire van Montmartre be
noemd. "Weldra werd hij gekozen tot lid
van de nationale vergadering, die tijdens
den Fransch-Duitschen oorlog te Bordeaux
bijeenkwam. Clemenceau behoorde tot de
genen, die er tegen waren, dat Elzas-Lo-
tharingen zou worden afgestaan.
Gedurende den wereldoorlog toen het
scheen alsof Frankrijk en zijn geallieerden
de nederlaag zouden lijden, was het Cle
menceau die zich aan het hoofd plaatste
van hen die a tort et a travers den oorlog
wilden voortzetten. Bij de vredesonder
handelingen is hij de woordvoerder van
Frankrijk en de leider der zittingen in het
paleis van Versailles geweest. Hij was niet
zachtzinnig voor de Duitsche" afgevaardig
den.
Van S Februari 1871 tot 1893 maakte hij
deel uit van de Fransche Kamer. Eerst
in 1902 werd hij herkozen. In 1906 werd hij
voor het eerst minister. In 1907 premier
tot 20 Juli 1909. In Juli 1917 kwam hij op
nieuw aan dc regeering.-
De laatste jaren van zijn leven bracht
hij „de ijdelhcden hier beneden kennende"
door teruggetrokken van de wereld.
Zijn memoires zullen zeker belangwek
kend zijn.
RUSLAND
DE BOEREN IN RUSLAND.
Naar den Kaukasus terug!
Xaar uit Moskou wordt gemeld, heeft
de O. G. P. O. 400 Duitsche kolonisten ge-
aresteerd en weder naar de Kaukasus
teruggezonden. Den gearresteerden werd
verklaard, dat het onmogelijk was voor de
sovjet-regeering hun buitenlandsche pas
poorten af t© geven.
De sovjet-regeering heeft verdere step
pen ondernomen voor de afschaffing van
den individueelen boereneigendom in de
Wolgar-Duitsche republiek. Naar officieel
wordt medegedeeld, verklaarde Ryskulow,
de voorzitter eener bijzondere regeerings-
commissie, welke op het oogenblik in
Pokrowsk vergadert, dat dc afschaffing
van individueel boerenbedrijf in de Wol-
ga-Duitschc republiek tot stand is ge
bracht. 80 pet. der boeren in de Wolga-
Duitsche republiek zouden zich bereid
hebben verklaard een coöperatief boeren
bedrijf te vestigen.
ITALIË
HET A.S. HUWELIJK VAM
RINS UMBERTO.
De feesten te Rome en in Italië.
Dc „Maasbode''-correspomlent te Brussel
meldt:
Omtrent de plechtigheden en feesten te
Rome, bij gelegenheid van het a.s. ïiuweliifc
van prins Umberto met prinses Marie José
worden hier thans, uit Italiaanschen brou,
de volgende bijzonderheden bekend ge
maakt.
Het Belgische koningspaar, de hertog
en de hertogin van Brabant cn Prinses
Maric José zullen officieel 3 of 4 Januari
tc Rome ontvangen worden. Zij zullen aan
het station worden afgehaald door den ko
ning en de koningin van Italië, de konin
klijke prinsen, dc rcgceringsleden en de
hooge staatsdignitarissen.
De vorsten en prinsen zullen plaats ne
men in de hofgalarijtuigen en, onder es
corte van kurassiers, naar het paleis van
het Quirinaal rijden.
Op het Esedraplein zal de stoot oven
stilhouden, om prins Boncompagni Ludo-
visi, gouverneur van Rome, gelegenheid te
geven, den Belgischen vorsten en Prinses
Mraic José de hulde der Eeuwige Stad
aan te bieden.
Men bevestigt, <lat de huwelijksplechtig
heid in de Pauselijke kapel plaats zal vin
den.
Het huwelijk zal, naar hier verluidt, in
gezegend worden door kardinaal Vannu-
telli of door kardinaal Gamba, aartsbis
schop van Turijn.
Xa de huwelijksplechtigheid zullen de
prins en de prinses zich naar het Vaticaan
begeven, om. den zegen van den Heiligen
Vader te vragen, waarna zij in do basiliek
zullen afdalen, om op het graf van den
Heiligen Petrus te bidden.
De feestelijkheden te Rome zullen vijf
dagen duren: van den 5den tot. don lOden
Januari.
Voor de vorsten en prinsen zullen alle
troepen van het garnizoen van Rome, de
delegaties van alle legercorpsen, ook van
dc koloniale troepen, defileeren. Op de
Tyrrheensche zee, te Ostia of te Gaeto, zal
een groote vlootrevue plaats vinden.
Op het Quirinaal-plein zal, in een
grootsch défilé, Italië het echtpaar huldi
gen. De prefecten van alle provincies van
het koninkrijk en bijna alle podestA's met
do vaandels en vlaggen van hun steden en
provincies nemen er aan deel en ook de
ltaliaansche kolonies uit den vreemde zul
len vertegenwoordigd zijn.
De stad Rome zal al die dagen in vlag-
gentooi prijken en schitterend geillumineerf|
worden. Reeds nu worden openbare feeste
lijkheden georganiseerd.
Uit alle streken des lands zullen afge
vaardigden naar Rome komen, gekleed in
hun resepetievc karakteristieke kleeder
drachten. Drieduizend personen zullen aan
deze manifestatie deelnemen en bloemen
brengen naar het Quirinaal voor de prin
ses.
Prins Umberto heeft persoonlijk den
huwelijksmantel van Prinses Marie José
willen bestellen. Deze mantel zal van ve
lours chiffon zijn met detraditioneele
„strikken" van heb Huis van Savoye, ge
heel met hermelijn gevoerd.
Zooals men weet, zal het 92e ltaliaan
sche infanterie-regiment uit Turijn, waar
van Umberto kolonel is, bij de plechtig
heden te Rome tegenwoordig zijn.
CHINA
Bugeroorlog in China geëindigd?
Tsjang Kaï-sjek, die van liet front in
Honan is teruggekeerd, heeft te Hankiïu
medegedeeld, dat do burgeroorlog ge
ëindigd is, en dat de militaire operaties
op alle fronten zijn opgehouden. De troe
pen van Feng Joe-sjiang hebben zich te
ruggetrokken in de richting van dc pro
vincie Tsjili.
Er gaat een gerucht, dat de regeering
2.500.000 dollar heeft betaald aan de op
positie.
De actie der sovjet-troepen.
Xaar het Russische telegraafagenlschap
uit Chabarowsk meldt, hebben troepen-
afdeelingen van het bijzondere leger van
het Verre Oosten eén aanval der Chinec-
sclie troepen afgeslagen, do Chineezen op
Chineesch gebied achtervolgd en hen ver
der van de grens teruggedrongen.
De ruim 8000 Chineeschc soldaten cn 300
officieren zijn ontwapend, terwijl 10.000
geweren, talrijke stukken veldgeschut en
.groote hoeveelheden munitie en ander oor
logsmateriaal zijn buit gemaakt.
PALESTINA
DE ONRUST IN PALESTINA.
Uit Jaffa wordt gemeld: De politie
arresteerde Vrijdagavond negen Arabieren,
beschuldigd van het verwekken van agita
tie. Zondag heerschte hexoejq,zlcmfwymf
tie. Zaterdag heerschte in dc geheele stad
algemeene werkstaking ten toeken van
protest.
Een nieuwe richting in Rusland.
Stalin niets meer dan een schroef!
Hoe <le toestand op het oogenblik in
Rusland is?
Dat is al heel gauw gezegd: een dicta
tuur zonder dictatorEn beweer nu niet,
dait zoo iets een dwaasheid is, want het is
een feit.
Er bestaat op het oogenblik iu Rusland
een zeer origineel bestuurslichaam de
„Rki' een afkorting- voor „Raad van toezicht
van arbeiders en boeren". De inrichting
hiervan kan men het best vergelijken met
de Algemeene Rekenkamer, zooals die in.
verschillende Westersche Staten bestaat.
Maar hier in Rusland bezit zij een totaal
andere bevoegdheid: de leden van dezen
Raad va-n toezicht weten door te drin
gen in ieder bureau, bij alle plaatselijke
Sovjet-besturen, in iedere genationaliseer
de fabriek, trust of handelsonderneming.
Zij moeten toezicht houden op het finan-
bioel beheer en administratie van iedere
organisatie voor volkswelvaart.; zij dragen
er zorg voor, dat de besluiten en voorschrif
ten van den Centralen Raad van Volks
commissarissen overal worrden uitgevoerd.
Zij kunnen alle mogelijke maatregelen
treffen om de strenge doorvoering van be
paalde wetten te verzachten, wanneer zij
van oordeel zijn, dat de wet te streng of
onuitvoerbaar is.
Zooals men ziet, is- deze organisatie der
„Rki" door hare geweldig uitgebreido be
voegdheid een der meest gewichtige be
stuurslichamen der Vereenigde Sovjet-re
publieken geworden. Zij werkt nog harder
dan het beruchte blood-gericht der G. P.
U., die haar orders afwacht om ze uit tc
Dit nummer bestaat uit drie bladen
De „Rki" is er in geslaagd om een ge
weldige hoeveelheid bezwarend bewijsma- j
toriaal te verzamelen over de minderwaar-
digo practijken die zij in administratie der
verschillende economische en sociale orga
nisaties der Sovjets heeft aangetroffen.
Indien men zich een voorstelling wil
vormen van de geheimen van het Kremlin,
danmoet men de rapporten van de „Rki"
eens doorlezen, die iedere maand gepubli
ceerd worden. Wanneer- men kennis neemt
van deze rapporten dan kan inen goed be
grijpen, dat er in dc laatste maanden in
de Vereenigde Sovjet-republieken, ingrij
pende veranderingen hebben plaats gehad.
Dc dictator, d.w.z. de eenige persoon
die alle macht in handen had, die bevoegd
was om een geheel nieuw regiem voor heel
het land in te voeren, „bestaat niet meer".
En toch, wanneer men op den dag van he
den aan een Russisch communist zou vra
gen wie op het oogenblik Rusland regeert,
dan zou hij u onmiddellijk antwoorden:
Stalin. En voor het oog der buitenwereld
regeert Stalin ook werkelijk.
Hij onderteekent de verschillende stuk
ken, hij dicteert de verschillende besluiten
en dectetcn, hij geeft aan de G. P. U. zijn
verschrikkelijke bevelen en iedereen die
verdacht wordt van. opstandigheid of te-
gcnrevolutionaire actie, wordt onschadelijk
gemaakt. Kortom voor de buitenwereld
wekt het den schijn, dat Stalin nog alleen-
heerschcr isMaai* wanneer men onpar
tijdig den toestand bestudeert, dan komt
men tot do bevinding, dat er in de geheele
inrichting van het Sovjet-bestuur geen
spoor meer te vinden is van den indivi
dueelen wil van een machtige persoonlijk
heid, terrwijl er aan het geheele beheer
geen enkelo origineele gedachte ten grond
slag ligt. Voor diegenen, die juist weten te
zien is Stalin een doodgewone bureaucraat,
de verpersoonlijking van oen heel middel
matige ambtenarij.
Ambtenaar mot hart. en ziel is Stalin
door zijn koppig volhouden or in geslaagd
oni iu vijf jaar tijds een 9taa/t<s inrichting in
het loven te roepon, zooals hij die zich ge
dacht had. Maar doze organisatie loont
op don dag van heden van zelf. Uit. dc rap-
porten van dc „Rki" blijkt, duidelijk, dat
Sovjet-Rusland ook reeds haar eigenaardi
ge bureaucratie-manieren en misbruiken
licoft.
Heel de Staatsmachine loopt en werkt
zooals een lichaam gehoorzaamt aan de
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Clemenceau overleden.
Het a.s. huwelijksfeest van den Italiaan
schen kroonprins.
De Russische boerenpolitiek.
De Düsseldorfsche moordenaar heeft
weer een nieuw slachtoffer gemaakt. (Bui
tenlandsohe Berichten, 3de blad).
BINNENLAND.
De vergadering van den Partijraad der
R.-K. Staatspartij. Het militaire vraag
stuk. (3e blad).
Ernstige ongelukken onder Sassenheim.
(lste blad).
ZILV ER EX KLOOSTER JU BI LEI'M.
Gisteren is in het Sl. Elisabethgesticht
het zilveren kloosterjubileum herdacht
van de eerwaarde Zusters Ediuunda cn
Philomena.
Hoewel de eigenlijke datum dier fees!e
lijkheid eerder viel kon dit feest hier eersl
gisteren worden gevierd, daar de beide ju
bilaressen op den feestdag zelf in het Moe
derhuis te Breda haar zilveren jubileum
herdachten.
Eerw. Zustors
Edmunda en Philomena.
Van de beide jubilarissen is vooral de
eerwaarde Zuster Edmunda hier geen on
bekende daar zij alle 25 jaren van haar
kloosterleven in Leiden doorbracht, groo-
tendeels als operatiezustcr.
Zuster Philomena is eerst gedurende ecu
kleiner aantal jaren vast aan hel Kt, Eli
sabethgesticht verbonden, waar zij in dc
verpleging werkzaam is.
Zooals gezegd is gisteren dit dubbel ju
bileum intiem gevierd. Des morgens werd
in de kapel van het zieknhuis een gezon
gen II. Mis opgedragen door den weleer
waarden pater J. Soos.
Op den dag en des avonds had een hul
diging der beide Zuster plaats, waarbij hel
tevens aan huldebetuigingen van builenal'
niet. heeft ontbroken.
phy.sieke webben der inertie. Het monster
van bureauoratie in Sovjet-Rusland heef:
tenslotte ook Sfcalin zelf in haar grijpar
men golcregcn. Hij is niet meer dan e n
schroef, zij het- dan ook een zeer voorname,
maar in ieder geval toch maar een schroef
van die heel ingewikkelde machine, die ove
rigens buitengewoon slecht, loopt: overal
corruptie-,schandalen, afpersingen en be
dreigingen in alle kringen der ambtenaren.
Na een proces vaat acht weken heeft, het
Gerechtshof der Sovjets uitspraak gedaan
in een zaak tegen 129 ambte naren van l'i-
nantieelc en andorc instellingen in Astr.i-
kan, die beschuldigd werden, dat zij niets
gedaan hadden om de particuliere onder
nemingen op to heffen, ja zelfs, dat zij deze
kapitalistische instellingen bevoorrecht
hadden. Van deze 129 beschuldigden wei
dén er veertien ter dood veroordeeld, ter
wijl dc 108 overigen gevangenisstraf, som
migen zelfs meer dan tien jaar kregen.
■Het vonnis- is nog maar amper geveld,
of de rechtbank krijgt weer ren nieuw
schandcal te behandelende „Kolkhosy"-
ge-schiedenis. Met desoen. naam betitelt m-u
do coöperaties der landarbeiders. Deze
