M
1ste Jaargang
MAANDAG 18 NOVEMBER 1929
No. 6336
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE OMGEVING
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
or Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
x> per postf 2.95 per kwartaal
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
jgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
iruibbe taling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mododcelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, ran ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Mgr. HENRICUS VAN DE WETERING f
Aartsbisschop van Utrecht.
Geheel onverwacht is vandaag door Ka-
oliek Nederland de tijding verspreid, dat
Aartsbisschop is overleden.
Geheel onverwacht; want, al had Mgr.
d. Wetering den 79-jarigen leeftijd be-
ikt, men kon nog niet denken aan een
oedig overlijden van dezen krachtigen
ensch, die nog tot in den allerlaatsten
,bf in stem en houding en gebaren een
>oi| oerheid openbaarde, welke verwondering
Bkte en bewondering trok rondom de
to srsoonlijkheid van dezen Kerkvorst.
Gisteren diende Z. D. H. de Lagere Wij
toe in het Groot-Seminarie te Rij-
nburg.
Onder de plechtigheden werd Mgr. on-
el en moest naar do sacristie worden gc-
ragen. Na daar even to hebben gerust is
D. H. weer naar het altaar terugge-
eerd om de plechtigheid geheel te voloin-
g| igen. Een laatste bewijs van den stalen
ilskraoht, den energieken wil van dezen
terken man.
Ia den namiddag werden Z. D. H. de
HH. Sacramenten toegediend;
later is hij echter weer wat beter geworden,
oodat een zoo gauw einde niet werd ver
acht.
Vannacht om 51/4 uur is de Aartsbis-
chop, onverwacht, alleen in tegenwoordig-
«d
een religieuse, kalm overleden.
Onder den eersten indruk van het heen
ga van Hem, die jaar aan
Wt hoofd heeft gestaan van de Nederland-
Kerkprovincie, zal iedere katholieke
•^derlandor dankbaarheid in het hart ge-
^en mèt een niet tc onderdrukken wee
moed.
Weemoed, omdat wij nu zullen moeten
sscn die imponeerend-krachtige figuur
B den Kerkvorst, zonder Wien wij ons
Koderlandsch Episcopaat niet kunnen
Maar dankbaarheid ook en
vooral ge voelen wij voor de wijsheid en
kracht, waarmede de Overledene het Aarts
bisdom en de Kerkprovincie heeft geleid
in ongereptheid vain geloof en zeden, zoo
velo jaren lang, onvermoeid en onver
zwakt, met de arbeidsdrang en de toewij
ding en de liefde van een uitverkoren Man
Gods.
Met dit enkel woord, waarmede voor
heden mag worden volstaan, roepen wij in
van al onzen lezers een hartelijk gebed in
eerbiedige en dankbare nagedachtenis
voor onzen nu overleden Aartsbisschop,
mgr. Henricus v. d. Wetering.
Mgr. Henricus v. d. Wetering werd 26
Nov. 1850 te Hoogland geboren; bereikte
dus den leeftijd van bijna 79 jaar. Hij ont
ving zijn opleiding aan de seminaries te
Culemborg en te Driebergen.
Priester gewijd 15 Aug. 1874, was hij
achtereenvolgens kapelaan te Zutphen, se
cretaris van het aartsbisdom en pastoor tc
Hilversum.
Den Ssten Februari 1895 werd mgr. v.
d. Wetering benoemd tot titulair-bisschop
van Gaza en hulp-bisschop van mgr.
Snickers; de consecratie volgde op 24
Maart 1895.
Kort daairna, na het overlijden van mgr.
Snickers, werd mgr. v. d. Wetering be
noemd tot Aartsbisschop, n.l. op 11 Juli
1895.
Aan den overledene waren oan. de volgendo
onderscheidingen verleend: Assistent bij
den Pauselijken Troon, Huisprelaat van Z.
H., Romeinsch Graaf, Commandeur in dc
Orde van den Nederlandschen Leeuw,
Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau,
Magistraal-Grootkruis der Heilige en Sou-
vereine Militaire Orde van Jeruzalem,
Grootkruis der Orde van het H. Graf,
Grootcommandour der Koninklijke Huis
orde van Hohenzpllern.
Over presentiegelden, enz.
Wij zijn geen voorstanders van h o o g e
bezoldigingen voor ambten in openbaren
dienst, welke iets anders zijn dan dienst
betrekkingen. Wij bedoelen het Wet
houderschap, het Kamerlidmaatschap en
j dergelijkeambten. Deze moeten behoor
lijk worden 'bezoldigd; niet te schriel,
maar ook niet te hoog. 't Moet niet kun
nen worden gezogd, dat iemand, zoo hij
denzelfdon tijd en arbeid gaf in een of
andere particuliere onderneming er min
der mee zou verdienen. Om meerdere
redenen is zóó het politiek belang het
best gediend als men ook niet over
slaat naar do tegenovergestelde richting
en do bezoldigingen te laag stelt, waar
door men waarlijk bekwamen menschen
ook al gevoelen deze veel liefde, om do
algemeen o zaak te dienen het ftl te be
zwaarlijk maakt, dergelijke, posten te am-
bieeren.
Wij noemden- het Wethouderschap; in
het voorbijgaan mag worden opgemerkt,
dat in de gemeente Leiden de vervulling
van dit ambt zéker niet met een tc hooge
jaarwedde wordt gehonoreerd; eerder kan
deze oi. laag worden genoemd.
Ook bij presentie-gelden, aan het waar
nomen van openlbarc functies, zooals b.v.
die van Eerst-Kamerlid en Raadslid, ver
bonden, moet een voorzichtige matigheid
worden betracht. Hier geldt deze eisch
nog meer, dan bij de bezoldigingen, waar
over wij hiervoor enkele opmerkingen ma
ken; en wol om twee redenen.
Eerstens, omdat presentie-gelden wor
den uitgekeerd voor functies, die min of
meer gemakkelijk als, indien wij hot zoo
mogen noemen, 'bijzaak worden waarge
nomen naast ander»/ op den geheeïen
persoon beslag leggenden dagelijksehen ar
beid.
Vervolgens, omdat presentic-gelden, die
worden uitgekeerd in evenredigheid van
het aantal gehouden en bijgewoonde ver
gaderingen, als ze to hoog zijn, een niet
alleen denkbeeldig gevaar voor zekere
misbruiken met zich 'brengen. Een voor
beeld ter illustratie behoeven wij niet te
geven.
Een ernstiger incident deed zich te Ber
lijn voor in dc voorstad Wittenau. Een af-
deeling der nationaal-social is ton ter sterk
te van 320 man reed op vrachtauto's door
dc noordelijke voorsteden van Berlijn, Rij
dende door Wedding en andere door so
ciaal-democratische arbcid-.rs bewoonde
wijken, zooals dc Koelnisc'nc Strassc, wier
pen zij van dc vrachtwagens af met stee-
nen terwijl zij ook schoten zouden hebben
gelost. Door do nationaa-I-somalisten wo*dt
het laatste echter ontkend. De gehoorde
knallen zouden veroorzaakt zijn door een
defect aan dc knalpottcn van cenige der
auto's. Niettemin zijri op last van het po-
litie-presidium 270 nationaal-socialisten ge
arresteerd.
In twintig gevallen mo-\H dc politic in
grijpen, doch behoefde slechts in een ge
val, op dc Bulow-Platz van den gummistok
gebruik tc maken. Hier had zich in den
namiddag een menigte verzameld welke 't
verkeer sterk belemmerde. Uit deze me
nigte werd met steenen geworpen naar
een voorbijrijdende politie-auto.
Tc Breslau werd een lid van de sociaal
democratische partij door een aanplakco-
lonne der communisten overvallen en
zwaar mishandeld.
De overvallenc moest in het ziekenhuis
worden opgenomen waar hij aan dc beko
men verwondingen is overleden.
POLEN
Studentenonlusten te Warschau.
Vrijdagvond waren ongeveer 1000 natio
nalistische studenten tc Warschau bijeen
gekomen voor tooneelgebouwen, welker di
recties geweigerd hadden hun zalen voor
propagandadoeleinden aan do studenten
te verhuren.
De studenten verspordon dc kas, zoodat
do theaterdirecteuren zich genoodzaakt za
gen, met de studenten onderhandelingen
aan tc knoopen. Een der directeuren moest
een bedrag van 500 zloty betalen, om de
studenten kwijt te raken, een andere zelfs
10JD0 zloty. De politio heeft nergens inge
grepen.
In den Gemeenteraad van Ter Aar is
met 6 tegen 5 stemmen besloten, geen
presentie-gelden meer uit te keeren. Hoog
waren dezo presentie-gelden niet; op de
begrooting was uitgetrokken een post van
200 gld. voor elf Raadsleden.
Wij willen dengenen, die voor de af
schaffing hebben gestemd, volstrekt niet
on-zakelijke bedoelingen toeschrijven; hun
meening kan worden gerespecteerd. Maar
toch plaatsen wij ons liever naast dege
nen, dio vóór het behoud van de zeer
bescheiden presentic-gelden hun stem
hebben uitgebracht.
Het bijwonen van vergaderingen door
Raadsleden, ook op dorpen, kan gemis aan
arbeidsloon met zioh meebrengen. En, al
is dit niet het geval, eenige kleinere uit
gaven, van versoheiden aard, zal het
Raadslidmaatschap, ook op dorpen, toch
wel noodzakelijk of wenschelijk maken;
kleine uitgaven, die niet altijd precies kun
nen worden aangegeven of omschreven.
De meerderheid van de Raadsvergade
ring van Ter Aar kan in deze de beste
bedoeling hebben gehad navolgenswaar
dig is haar voorbeeld oi. niet.
TURKIJE
De Zondag als rustdag.
Het feit, dat Moesiafa Gcmal Pasja dc
grooto Nationale Vergadering op Vrijdag
heeft geopend, is niet ongemerkt voorbij
gegaan. Officieel wordt thans medege
deeld, dat do regeering besloten heeft,
spoedig oen wetsontwerp in te dienen om
den Zondag tot wekclijkschen ""rustdag ;o
bpalen in plaats van zooals tot nu toe den
Vrijdag. Dc regeering was reeds verleden
jaar voornemens deze wijziging aan ic
brengen, vooral in verband met het feit,
dat deze wijziging van belang is voor fi-
nancieele en handelskringen in Turkije.
DUITSCHLAND
VERKIEZINGSAGITATIE.
Gasteren zijn in Duïtschiand gemeente
raadsverkiezingen gehouden, welke rusti
ger zijn verloopen, dat in den laatsten tijd
bij verkiezingen het geval is geweest.
Natuurlijk zijn hier enkele uitzonderin
gen op.
Zoo kwam het tc li armorer tot een bot
sing tusschen ©en afdeeling Reichsbanner-
leden en twee muziekkorpsen van een der
burgerlijke partijen, die op vrachtauto's
door de stad reden. Door spoedig ingrij
pen der politic kon erger voorkomen wor
den. Eenige personen werden gearres
teerd.
CHINA.
KERK EN MISSIEHUIS IN BRAND
GESTOKEN.
Uit Hankow wordt gemeld, dat de kerk
en het misiehuis ran Siaotang in de buurt
van Itsjang in brand zijn gestoken.
De Chinecsche regeering had, nadat 2
maanden geleden de Belgische bisschop
Jans en twee missionarissen waren ver
moord, dc verplichting op zich genomen,
om leven cn eigendom van de buitenlan
ders in dit gebied to beschermen.
Omtrent het in brands teken van kerk
en missiehuis te Siaotang in het Westen
van de provincie Hoepeh wordt nog in een
nader bericht gemeld, dat dit het. werk «s
geweest van roovers, die de stad opnieuw
geplunderd hebben.
Men vreest, dat opnieuw missionarissen
gedood zijn. Ook moeten enkele klooster
zusters zijn ontvoerd.
Een Amerikaansche oorlogsschip is
naar Siaotang vertrokken, om do buiten
landers te beschermen.
Complot tegen Tsjank Kai Shek.
Dc politieke politie te Moekden hoeft
Vrijdag j.l. zeven communisten gearres
teerd, die uit Moskou zouden zijn geko
men om oen aanslag op maarschalk Tsjang
Kai Shek tc plegen. Men vond bij dc gear
resteerden ecu hu vcelhu' l springstoffen
en wapens.
De politie gelooft, dat de communisten
handelden in opdracht van do Sovjet-in
ternationale en dat ook aanslagen moes-
ton worden gepleegd op andere leden der
regecring om in Mantsjoerije onrust te
stoken.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De uitnoodigingen voor de vlootconfe-
rentie te Londen verzonden.
Mexico heeft gisteren een nieuwen pre
sident gekozen.
BINNENLAND.
Overleden is Z. D. H. de Aartsbisschop
van Utrecht mgr. H. v. d. Wetering. Oste
blad).
Vergadering van de R. K. Kamer-Cerv-
trale te Leiden. (1ste 'blad).
DE BURGERS \RIJD IN CHINA.
Mongolië' mobiliseert.
Do Mongoolschc regeering heeft naar
aanleiding van de jongste botsingen tus
schen Chineeschc en Mongoolschc troepen
de mobilisatie van het gehcclc leger afge
kondigd, op hel motief,'dat Mongolië zich
bedreigd gevoelt door de laatste aanvallen
van de Chineesche troepen.
Dc nieuwe Mongoolschc Armée wordt op
C0.000 mail geschat en staat onder leiding
van officieren van den Russischon genor.w
len staf.
Het Mongoolsche leger zal ook aan de
Chineesch-Russische grens gebruikt kun
nen worden.
efder hoeft dc Mongoolschc regeering
hot reizen van buitenlanders naar Mongo
lië volkomen doen ophouden.
INTERNAT. CONFERENTIE
DE VLOOTCONFERENTIE.
De uitnoodigingen verzonden.
De Engelsche regeering heeft .hans de
officieelc uitnoodigingen aan dc Fransche,
Italiaanschc en Japanschc regeeringen
voor de a.s vlootconferentic te Londen
verzonden en in overleg met de Ameri
kaansche regeering wordt thans officieel
als aanvangsdatum der conferentie £1
Januari voorgesteld. Dc rcgecringen van
dc Ver. Staten, Frankrijk c:i Italië heb
ben dezen «latum reeds goedgekeurd.
Do Engelsche regeering is van mee
ning, dat dc commissies, welker instelling
voor dc conferentie doelmatig wordt ge
acht, onmiddellijk gevormd moeten wor
den, opdat dc arbeid der conferentie zoo
mogelijk nog vóór Paschc:: geëindigd kan
zijn. Dc regceringen van Frankrijk, Itaiië
cn Japan worden verder uiigonoodigd goed
t© keuren, dat als afgevaardigden voor de
conferentie geen loden van «Ie maritieme
staven worden benoemd, doch dat met de
voorloopige Engelsch-Amerikaansche be
sprekingen als voorbeeld uitsluitend ci-
violo personen zullen worden aangewezen.
MEXICO.
DE PRESIDENTSVERKIEZINGEN.
Volgens telegrammen uit Mexico City
is Pascual Ortix Rubio met een enorme
meerderheid van stemmen tot president
van Mexico gekozen, in liet geheele land
kwam het bij dc verkiezing tot ernstige
botsingen tusschen aanhangers van Rubio
en Vasconcelos. In Mexico City vielen 10
dooden en 50 gewonden. Ook in Tawpico
werden vele personen gedood of gewond.
Uit Vera Cruz worden 4 dooden en 20 ge
wonden gemeld. De Amerikaansche am
bassade werd don geheelen «lag streng be
waakt.
RIJNZATERWOUDE.
Vlecschkeuring. Gedurende dc maand
October werden ter secretarie dezer ge
meente ingevolge de vleeschkeuringsw"
aangegeven. Voor bedrijfsslaehting 3
koeien, huisslachting 1 varken. Noodskuh-
ting 5 schapen, 2 varkens cn 1 graskalr.
Good gekeurd werden 2 schapen. Ingevoerd
lüO K.G. varkensvleesch. In totaal werd
34.50 aan keurloon ontvangen.
Gevestigd: A. G. van Boon van
Ter-Aar. II. Bon van Lcimuiden. M.
H. van «len Berg van Alkemadc. H. M.
Disseldorp van Hillegom.