De moordzaak Giessen Nieuwkerk
RECHTZAKEN
Financiën en Econom
KERKNIEUWS
LONDERDAG 14 NOVEMBER
1929
TWEEDE BLAD
PAGlrtli
Minister Donner over
de fouten
DE JONGSTE NOVEMBERSTORM.
Aan de Fransche kust
De storm, welke :n den nacht van Maan
dag op Dinsdag over het Kanaal heeft ge
woed, heeft ook aan de Fransche kust vr.j
groote schade aangericht en zijn werking
tot zelfs in de buurt van Parijs doen ge
voelen.
In Rijsscl stortt" een muur van een in
aanbouw zijnd huis in. Een jong meisje,
dat onder het neervallend gesteente be
graven werd, is aan de gevolgen overle
den. Talrijke daken werden weggerukt en
vele boomen ontworteld.
Op de hoogte van Brest verkeerde de
zee in een zeer woeligen toestand. Alle op
do ree de liggende schepen moesten dub
bel geankerd worden.
Het Fransohe Kanaaleskader was ge
dwongen, zijn toevlucht in een haven te
zoeken.
Talrijke visschersbootcn worden als ver
mist opgegeven.
DE SCHATTEN DER WF.ENSCHE
CAPUCIJNEN.
Herinneringen aan vorsten-geluk en
verstenrouw.
De Weensche correspondent van de
„Msb." schrijft:
Dezer dagen heeft men in Weenen de
schatkamer in den ouden keizerburcht oo-
nieuw geopend. De president der republiek,
de kardinaal van Weenen en diverse dig
nitarissen waren bij de plchtigheid te
genwoordig en hielden de gebruikelijke
toespraken; dan werd de verzameling ook
voor het publiek toegankelijk gesteld.
De verzameling is nu gecor leteerd en
door toevoeging van kunstschatten uit an
dere musea tot één der grootste verzame
lingen van kerkelijke kunst in geheel de
werold geworden. Vooral heeft het Capu-
cijnenklooster van Weenen heel wat bijge
dragen, om dit siicces te bereiken; hei-
heeft alle kunstschatten afgestaan, welke
vroeger door leden van het keizorhuis wer
den geschonken en dit tot de omwenteling
daar werden bewaard. En juist die kunst
schatten uit het Capucijnerklooster geven
een heel eigenaardig cachet aan de verza
meling. Zij zijn een soort trait d'union tus
schen Weenen en het oude keizerhuis.
Onder de stukken is het doopkleed van
Frans Jozef, dat eveneens dienst heelt
gedaan bij het doopsel der gezusters van
den overleden monarch; bij Maximiliaan,
die als de ongelukkige keizer van Mexico
een vroegtijdigen dood vond; bij Maria
Anna en de aartshertogen Kaxl Ludwig en
Ludwig Victor.
Er is voorts een trouwring van Maria
Theresia, de groote keizerin uit de acht
tiende eeuw, welke ring ook dienst deed
bij het huwelijk van kroonprins Rudolf met
prinses Htefanie van België in het jaar
1881. Of do Weeners gelijk hebben, dat een
trouwring niet twee keer mag dienst doen?
Men zou haast zeggen, dat de bijgeloovi-
gen gelijk hebben! Er is althans geen geluk
geweest in het tweede huwelijk, waarbij de
ling dienst deed; het ongelukkig einde van
de kortlg echtelijke vereeniging behoort
tot de grootste tragediën van het voorma
lig keizerhuis.
Een klein ciborium met ec*n relikwie van
den H. Petrus, door Pius IX in het jaar
1853 geschonken, herinnert aan den aar
slag. in dat jaar op keizer Frans Jozef ge
pleegd. Om den keizer zijn gelukwenschen
te doen toekomen over den gelukkigen
uitslag zond de H. Vader dit geschenk, dat
thans een der mooiste stukken der verza
meling is.
Daarnaast is een eenvoudig kruisje, be
schilderd houtsnijwerk, dat keizerin Elisa
beth enkele uren voor haar tragisch einde
in Genève bij ©sn handelaar in antiquitei
ten gekocht heeft en dat. men dan, na
'haar dood, boven haar lijkkist ophing in
de groeve der Weensche Capucijncn.
Een zeer waardevol stuk is een reli-
kwieënboom. een geschenk van Paus Pau-
his V aan keizerin Maria Anna. Het is
een boompje uit gedreven goud; de vruch
ten van het boompje zijn relikwieën.
Verder is er een miniatuuraltaar, even
eens van Maria Anna. Het rijk met goul
en edelgesteente versierde kunstwerk, heeft
aLs middenstuk een mozaïkbeeld van de
geeseling en de kroning met doornen van
Christus; het mozaïkbeeld is uit kleine
stukjes zijde vervaardigd, terwijl in de al
taarnissen. relikwieën in gouden met robij
nen bezette schrijnen zijn aangebracht.
Eindelijk is er nog een nagel uit de
doornenkroon van den Zaligmaker, even
eens een geschenk van Paus Paulus V
deze nagel wordt ook in een rijk met goud-
email, paarlen cn in goud gevatte robijnen
versierde schrijn bewaard. Een kruis v-in
paarlen, waaraan een uit rose achaat ge
sneden figuur van den Zaligmaker, dat
eveneens uit Rome als geschenk aan kei
zerin Maria Anna werd gezonden, behooit
tot de schoonste en meest waardevolle
stukken van het museum.
In alle kasten wordt een groote menigte
kerkelijke vaten bewaard, terwijl er boven
dien een schat is van heilige gewaden, bij
na alle geschenken van leden der voorma
lige keizerlijke familie. Vele. ja de meeste
van deze gewaden, zijn door de dames zelf
met eindeloos geduld vervaardigd, uit stof
fen, die gewoonlijk bij groote. plechtighe
den hadden dienst gedaan, als bruidsklee-
den en dergelijke.
DE DUSSELDORFSCHE MOORDENAAR
Hoe groot de angst onder de Dusseldnrf-
sohe bevolking is voor den geheimzinnigen
onvindbaren moordenaar blijkt uit de tel
kens opduikende berichten, dat er weer
een moord is gepleegd. Zoo erd gisteren
gemeld, dat er wederom een jong meisje
was verdwenen. Het betrof .11' een 15-jarig
meisje, Else Eigner uit de I Indenstrasse.
Het meisje was Maandagavond het
laatst gezien en sindsdien was zij spoor
loos verdwenen.
Volgens een mededeeling van de poli
tie èvenwel is het meisje gistermorgen in
de ouderlijke woning teruggekeerd.
EEN VERRASSING VAN DEN PAUS.
Dicht bij Arles ligt. een klein dorp in dn
bergen vergeten, Saliers-en-Camargue. Het
oude kerkje was ongeveer in puin gevallen
en dc pastoor had van mgr. Rivière toe
stemming gekregen, gelden in te zamelen.
Maar de giften bleven uit. De kleine ge
meenteraad schreef ©en brief aan Z. H.
den Paus. zonder dat de pastoor er ie s
van wist. Groot was dan ook de verrassing
van mgr. Rivière, toen hij van kardinaal
Gasparri een schrijven onr.ving, waarin
hem verzocht werd, aan den pastoor van
Saliers een gift van 10.000 francs over te
maken als schenking van Z. K., die tevens
den Apos'tolischen Zegen heeft toegezegd
aan allen, die zich voor het parochiekerkje
zouden interesseeren.
Dank zij deze belangrijke gift, kan de
pastoor er nu aan het bouwen gaan om zijn
200 parochianen, arme bergbewoners, weer
aan een parochiekerk te helpen.
Misdaad in een trein?
In de nabijheid van Muldenhiitten b.j
Freiburg (Saksen) heeft een machinist op
de rails het lijk geven len van een zekere a
Walter Hassler uit Plauen. De man heeft
gebruik gemaakt van den D-trein 115 en
is er uit gevallen, of geduwd Verdacht is
de omstandigheid, dat de naodrem in het
compartiment, waarin Hasslei had plaats
genomen, beschadigd is.
De dood van Graaf zu Stolberg.
Het proces tegen graaf Christian z 1
Stolberg-Wernigerode wegens het docden
van zijn vader door nalatigheid, zal, vol
gens ©en bericht van den „Berl Lokalanzei-
ger" op 6 December aanvangen. Het zal
vermoedelijk 3 dagen duren.
V/ild West-film
Een uit een officier en acht man be
staande wacht van het marine-arsenaal te
Brooklyn is in den afgeloopeu nacht do^r
acht gewapende bandieten o'.ervallen en
overweldigd.
Nadat de wacht gebonden was, poogden
de bandieten gedurende zes uur tevergeefs
de brandkast op de achtste verdieping,
waarin 80.000 dollar geborgen waren, open
te breken. Toen dit niet gelukte, maakten
zij zich met ©en aanzienlijkon buit uit de
voorraden uit de voeten.
Drie eeuwen zonder staking!
De zeer oude en alom m Zweden oc-
kende ijzerwerken van Overum, die zi.-h
in, de provincie tëmaaland, niet ver van
de Oostzeekust, bevinden, hebben een
eigenaardig feit herdacht. Driehonderd
jaren zijn er n.l. verloopen, zonder dat het
bedrijf ook maar één dag tengevolge van
staking, uitsluiting, of welk ander arbeids
conflict ook, heeft stilgelegen.
Sedert drie eeuwen heeft het kloppen
der hamers geklonken in het vreedzame
dal, waarin de werken zijn gelegen, aie
zich in hoofdzaak met de vervaardigirg
van landbouwwerktuigen bezig houden n
welker arbeiders van generatie op genera
tie hun handwerk verrichten, zonder veel
te merken van de onrust der moderne vak
beweging.
Moord op zijn stiefvader.
Voor dc arr.-rechtbank te Maastricht
heeft terecht gestaan een mijnwerker uit
Vcerendaal ter zake van mishandeling, den
dood ten gevolge hebbende. Op 25 Juli
kwam de stiefvader van verdachte, die niet
meer met vrouw en stiefzoon samenwoon
de. tamelijk aangeschoten thuis. Aan schel
den geen gebrek. Dit begon den jongen te
vervelen. Hij nam een stuk hout en sloeg
zijn stiefvader op het hoofd. Op 3 Aug.
is de stiefvader overleden aan meningitis
en longonsteking. De deskundige kon niet
constateeren of de dood het gevolg was
van den slag. De verdachte stond gunstig
bekend.
Het O- M. eisclne een jaar voorwaarde
lijk, met een proeftijd van drie jaren.
Dood door schuld.
De Alkmaarsche rechtbank heeft iemand
uit Den Helder, die op den weg langs het
Kanaal oncler De Kooy een meisje met zijn
motorrijwiel load aangereden, waardoor
zij vrijwel onmiddellijk gedood werd en
die tot 400 boete subs. 100 dagen hech
tenis en 150 schadevergoeding aan den
vader van het overleden meisje, veroor
deeld.
De eisch was ƒ200 boete, subs 00-da
gen hechtenis.
Brandstichting.
De rechtbank te Utrech; deed uitspraak
in de strafzaak tegen een manufarturier
uit Zeist, die ervan werd beschuldigd zijn
huis in brand tc hebben gestoken. Hij
werd veroordeeld tot vijf maanden gevan
genisstraf met aftrek van preventief.
Bijna een halve ton boete of
een week hechtenis.
Het Gerechtshof te Amsterdam heeft
arrest gewezen in de zaak van den schip
per van een motorschuit die door de Zes
de Kamer der Rechtbank was veroordeeld
tot. een boete van 46.851 of een Week
hechtenis wegens het ongedekt vervoeren
van spirt us.
Hei Hof vernietigde op formeele gron
den het vonnis der re tbank, verwierp
het verwrer van den vc.Jediger, die aan
geroerd had, <lat verdachte in de meening
was geweest, drl de vaten mineraalwater
bevatten en le. c verd. opnieuw ƒ46.851
boete op, subs 1 week hechtenis.
Deze boete vertegenwoordigt het vijfvou
dige van het bedrag, dat aan accijns
had moeten worden betaald.
WAAR LIGT DE HOOFDFOUT?
Critiek op het Hof van Amsterdam
In de Memorie van Antwoord nopens de
Just'tiebegrooting lezen wij omtrent de
Giessen-Nieuwkerk-zaak:
Vat de minister zijn indruk van de ken
nisneming der stukken inzake Giessen-
Nieuwkerk en het door hem tot dusverre
ingesteld onderzoek samen, dan komt deze
in verschillende opzichten n et overeen
met de voorste lingen welke zich te dezen
omler het publiek hebben gevormd. Van
een zaak als deze maakt de sensatie-zucht
van het publiek zich al spcedig meester.
En de helaas toenemende gewoonte van
eon deel van c.e pers, om die zucht te be
vredigen, is niet gesch kt om de dingen in
hun juiste verhoudingen te doen zien. Tn
zu'k een sfeer nu, welke zich cclc cm deze
zaak had geweven, heeft de minister
mag het niet verhelen ook naar zijn
meening de fcehande'.'ng van het Amster
damsche. Hof zich niet fe' e^merkt door
de evenw'chtigheid, we ke juist in de om
standigheden te noodi~e was, opdat men
zich voor een objectieve beoordeeling van
de geheele aangr'eporheid op die behan
deling en den indruk daarvan zou kunnen
ver1 a ten.
(Hierbij willen wij even aan teekenen,
dat deze critiek van den min ster op het
Amsterdamsche Hof ons volkomen gerecht
vaardigd voorkomt. Volgens het Wetb. v.
Strafvordering hebben de rechters zich
tijdens de behandeling der zaak te onthou
den van elk blijk van hun overtuiging om
trent den schudd of onschuld van den ver
dachte. Voor wie de verslagen vo'gde
stond het door de uitlatingen van mr. Jol
les van den aanvang af vast, hoe diens oor
deel vooruit gevormd was. De rechtz'ttin-
gen geleken veel op ©en vertooning voor
de publieke tribune).
De minister betreurt een en ander, en
niet slechts omdat a.ldus een schok aan
het vertrouwen in de justitie is gegeven,
die in elk geval zeker niet in die mate door
de feiten wordt gerechtvaardigd, maar
vooral ook, omdat het gevaar dreigt, dat
uit zekere reactie tegen overdreven en on
waardige voorstellingen de aandacht wordt
afgeleid van de hoofdzaak. En die is, dat
hier inderdaad fouten, aan het licht zijn ge
komen, waarop het wel zeer noodig is zich,
omdat het hier gaat om het. fundameri-
tee'.e be,!ang van een onbepaald vertrouwen
in de justitie, met ernst te bezinnen.
Drie fouten.
Van die fouten wil dc minister hier drie
noemen.
Het onderzoek van den rijksrechercheur
heeft niet naar beliooren plaats gehad. Aan
kwade trouw denkt de minister daarbij
nog niet. Doch al laat men alles wat de
getuigen Kroon tegen den rijksrechercheur
inbrengen buiten beschouwing de op-
bouw van het onderzoek is in elk geval
gebrekk'g geweest, de gedachte daardoor
geleidelijk te eenzijdig georiënteerd, in de
middelen hoezeer men, zooals het Voor-
loopig Verslag te recht stelt, met kritiek
behoedzaam moet zijn is de grens van 't
gepaste onvoldoende in acht genomen.
Vooral de manipulatie met het. aan dc ge
tuigen omtrent de af te leggen verklarin
gen verschaft geschrift rekent de minister
den betrokkene zeer zwaar aan.
Een tweede fout is zeker en waar
door de eerste fout is verscherpt da>t het
onderzoek te veel uit handen is gegeven.
Al moge de voorsteding, alsof de rechter
commissaris de veThooren aan den rijks
rechercheur zou hebben overge'aten en
deze zelf nauwelijks zou hebben herhaald,
onjuist zijn, de instructie heeft niet in vol
doende mate een zelfstandig karakter ge
had.
En als derde fout is te noemen de kwes
tie van het „geheime dossier". Ook hier is
het wel zeer noodig de zaak tot haar juis
te proporties terug te brengen.
Wanneer men de zaak tot hare juiste
proporties terugbrengt, dan zou do minis
ter niet willen ontkennen, dat aan het ge
val een meer jalgemeene kant zit. Niet in
dien zin, dat een ongerechtvaardigde ver
oordeling als hier is gevallen, niet een
uitzondering zou zijn.
In de eerste plaats moet het gebeurde
naar zijn oordcel politie en justitie een
ernstige prikkel zijn om, doordrongen van
de groote belangen, die bij hare richtigc
functionneering zijn betrokken, bij voort
during bedacht te zijn op een nauwgezette
en onverslapte plichtsvervulling. De mi
nister is overtuigd, dat het gebeurde reeds
als zoodanig heeft gewerkt, maar zal niet
nalaten, voor zoover zijn gezag in dezen
strekt, daartoe zooveel mogelijk het zijne
bij te dragen; een onderzoek, in hoeverre
fouten, als hier geconstateerd, meer alge
meen voorkomen, kan haar nut hebben,
gelijk de minister ook in het gebeurde
aanleiding zal vinden politie en justitie te
wijzen op hetgeen daaruit is ter harte te
nemen.
Maar in de tweede pflaats heeft het ge
beurde zijn beteekenis voor allerlei vragen
van organisatie van politie en justitie.
Zoo zal de organisatie en pos'tie der
Rijksrecherche, vooral in hare verhouding
tot strafzaken, nadere beschouwing ver
dienen.
Zoo kan vorder b.v. de vraag rijzen
wanneer men let op het feit, dat in deze
zaak destijds als rechter-commissaris fun
geerde een rechter, die eerst drie maan
den geleden tot rechter was bencerad
of de wijze, waarop de rechter-commissaris
sen worden benoemd art. 168 van het
Wetboek van Strafvordering de meest
juiste moet worden geacht.
Voorts heeft de aandacht van den mi
nister het ook in het Verslag genoemde
vraagstuk van een steÈsel van gespeciali
seerde strafrechters.
Omtrent het onderzoek naar den werke-
lijken dader kan de minister mededeelen,
dat de bedeelde getuigen reeds vóór de
behandeling voor het Amsterdamsche Hof
door den rechter-commisaris te Dordrecht
waren gehoord; hun verklaringen hebben
betrekking op emand, die destijds in 1923
reeds is verdacht geweest en ock gearres
teerd, doch tcenmaa's ten slotte verder
ongemoeid gelat-en. Hetgeen nu nader be
treffende dezen persoon is te berde ge
bracht, heeft vooralsnog geen voldoenden
grond opgeleverd om hem opnieuw in rech
te te betrekken, dccli het parket te Dor
drecht 's te dezen diligent, gelijk ook elk
spoor, dat anderszins let ontdekking van
den schuldige cf de schuldigen zon kunnen
leiden, met zorg zal worden gevolgd.
ben treden en hij als getuige ter veifl
woording mocht worden geroepen, danB
missen zijne verklaringen de waarde,
op die van tot het opmaken van aiufcv
eedige processenverbaa-1 bevoegde ar.'Sn
naren aanspraak mogen en moeben Bij
wijl hij zich min of meer als partij zalï
voelen en dan licht geneigd zal zijn omft
zelfverdediging al dan niet opzettelijk,
waarheid uit het oog te verliezen. Ook;
dat gevaar mag de rechtspraak niet
den blootgesteld.
Nooit zal de mogelijkheid eener reek
lijke thvaling zijn uitgesloten. Het oorj
in strafzaken kan nu eenmaal niet gegn
zijn op wiskundig bewijs en de waarh
kan bij de onvolkomenheid der bewijsn
delen slechts worden aangenomen op
kans van waarschijnlijkheid. D e kans m
echter zijn de grootst mogelijke. Voor
geering en wetgever is thans 'het oogenli
gekomen om daartoe mede te werken
DE ZWAKKE STEMMING IN
NEW-YORK.
De hernieuwde koersdruk in New-Yn
die in de slotkoersen van Maandag
Dinsdag duidelijk tot uitdrukking ge
men is, heeft de onrust in Amerika.
verscherpt, schrijft de Msb.
In financiee'.e kringen acht men het
hoogste onverantwoordelijk, dat de li
ken en 'het Federal Reserve Systeem 1
geen positief program vastgesteld hebt
cm te verhinderen, dat de baisse'oewej
ontaardt in een ernstige algcmeene cri
Men beklaagt zich vooral er over, dat
groote financieel© belangen en beroe
speculanten geen steun verleenen.
dusverre waren de aankoopen, die nog
te merken vielen, afkomstig van kle
speculanten, die niet voldoende materi
kunnen opnemen om de koersdaling
stuiten.
Parker Willis seint in dit verband
de „Ag. Ec. et Fin." dat hij persoon
van meening is, dat oen krachtig ste
program noodig is om eventueel een
ernstiger situatie te voorkomen. Zulk
program zou vergezeld moeten gaan
een algeheele opschorting of belangi
vermindering van nieuwe emissies, tot
de reeds uitgegeven posten beter gec
seerd zijn. Verder deelt hij mede, dat
onderzoek door hem te Washington
New-York ingesteld, hem de overtuij
heeft geschonken, dat er nog geen ei
steunplan uitgewerkt is. De. algeme
toestand is alzoo zeer delicaat en li
ontvankelijk voor verwikkelingen, waar
trent slechts gissingen mogelijk zijn.
Het behoeft wel niet gezegd, dat
zakenleven in Amerika voor groote 1111
lijkheden komt te staan. De laatste t
of drie jaar hebben vele ondernemiD
zich van de banken vrij gemaakt en
zaken gefinancierd met emissies van 1
deelen of obligaties. Voorloopig zal
meer heel weinig kans bestaan om 1
wijze van financiering voort tc zetten
zullen de concerns wel weer bij hun l
ken terecht moeten komen. "j
Ongelukkigerwijze echter verkeeren
banken, vooral die in de kleinere pl
sen, niet in een goede positie, aanga
ze overladen zijn met fondsen en er
deeltelijk van af moeten zien hun cliëi
disconfaciliteiten te verleenen. Daar h
nog bij, dat deze banken, doordat u
laatste jaren zoo goed als geen hand
wissels te verdisconteeren kregen, 1
voornamelijk 'hebben toegelegd op be
ning -van aandeelen en obligaties. Zij 11
ten natuurlijk bun nieuwe cliënten
lang van dienst blijven als de omstan
heden permitteeren. Ze kunnen hun ni
wen cliënten niet pardoes in den st
laten en hun vroegere bezigheden ge*
hervatten.
Een andere moeilijkheid, waarmee
"ondernemingen tc kampen zullen krijj
is het feit. dat dc vraag door de biet
daar verminderde koopkracht in
krimpen, terwijl verschillende niaatscl
pijen te- lijden zullen hebben van de
slandigheid, dat 'hun directeuren credit
hebben om hun persoonlijke beleggii
veilig te stellen.
De communiqué's, die Washington
gegeven heeft, en waarin beweerd wo
dat er tusschen speculatie en bedrijfsM
geen verband 'bestaat, noemt Parker W
nonsensicaal en gevaarlijk. Want een
is, dat de grootspeculanten tegelijker
werkzame „businessmen" waren, die in
van gevallen nu door de daling getroi
zijn. De kwade gevolgen van de sped
tieve situatie zullen vermoedelijk een p
maanden lang voelbaar blijven. De omfl
ervan zal in hoofdzaak hiervan afhanj
hoeveel kleinere banken in het. Oosten
lands in moeilijkheden zullen geraken.
HET ENGELSCHE DISCONTO.
Nieuwe verlagirrg te verwachten?
Er wordt op het oogenblik in de I
veel gesproken over een nieuwe vera]
van het- Engelsche disconto, in de n>
toekomst. Velen verwachten dat mol
de verlaging zal worden aangekondig»
op zijn laatst de volgende week. Dit«
misme is voor het grootste gedeelte
seerd op de verwachting van een spoel
verlaging van het New Yorksche dis«
in verband met de voortdurende da-lin-
Wall street.
Mgr. Smets naar Nederland.
Naar wij vernemen, zal de 1
Delegaat van Perzië, Mgr. Smets, 0*
lOden November te Rome is gea.i
binnen enkele dagen naar Neder laad
trekken.
De rijksrechercheurs.
In het Weekblad voor het Recht schrijft
mr. P. A. Rutgers v. d. Loeff, raadsheer
van het Hof te Amsterdam iets over do
taak van den rijksrechercheur. Deze rijks
rechercheurs behooren tot z.g. geheime po
litie. Zij werken naar een instructie van
den procureur-generaal van het Gerechts
hof, waaronder zij ressorteeren, we ke in
structie niet bekend is. Hup op ambtseed
opgemaakte rapporten en verbalen zijn
strikt geheim. Ock dragen zij geen uniform
en zijn zij dus als zoodanig bij het publiek
n et bekend.
De rust en veiligheid van den Staat en
de bescherming van personen en goederen
zouden zonder een geheimen politiedienst
niet voldoende zijn gewaarborgd. In zoo
verre zal men zich bij het incognito der
rijksrecherche en de geheim houd'ng harer
bevindingen hebben neer te leggen. Anders
wordt het, wanneer zij geroepen wordt tot
de opsporing van strafbare feiten. 'Hare
bevindingen dient zij neer te leggen in
ambtseeclige processett-verbaad, welke moe
ten strékken ter voorlichting van den
rechter-commissaris in het gerechtelijk
vooronderzoek en van de rechtbank bij het
vormen van haar oordeel. In beide geval
len zullen de naar aanleiding van hare ver
balen verdachte personen in de gelegen
heid moeten worden gesteld tot critiek 011
verdediging. Menigmaal leidt die critiek
en verdediging tot scherpen aanval tegen
den verbalisant en de wijze, waarop hij de
gerelateerde inlichtingen heeft verkregen.
Zijn verhoor in persoon zal dan niet kun
nen uitblijven. Ter terechtzitting als g-
tuige opgeroepen, zal hij ieder woord van
zijn verbaal hebben te rechtvaardigen;
van iedere zijner mededeelingen zal hij
zich omtrent de reden van wetenschap die
nen te verantwoorden; zijn verhoor zoo
noodig na confrontatie met getuigen, zal
zekerheid moeten brengen ten aanzien
van de vraag, of de door hem van getuigen
verkregen verklaringen door dezen in vol
strekte vrijheid, dat is zonder den minsten
dwang of suggestieven invloed en zonder
het stellen van strikvragen en de toepas
sing van andere ongeoorloofde methoden
van ondervraging zijn afgelegd. Ook heb
proces-verbaal van den rijksrechercheur
loopt dus steeds kans aan de openbaarheid
te worden prijsgegeven en zijn anonyraiteit
kan en mag hem noch bij algemeene,
noch bij bijzondere instructie worden
gewaarborgd.
Wat blijft er. dan over van de geheime
en st'lle kracht, welke de gemeenschap in
hare rijksrecherche dacht te bezitten?
Wanneer men prijs stelt op haar behoud,
dient zij dan niet eens en voor goed te
worden ontheven van eenc taak, die om
gemclcle redenen onmogelijk in het duister
kan worden vervuld en dus onvereenigbaar
is met hare nolitioneele functie van pre
ventieve beveilig:ng?
De zaak Giessen-Nieuwkerk, die vóór de
herziening nog volgens het oude Wetboek
van Strafvordering is berecht, heeft die
vraag naar voren gebracht. Volgens het
Voorloopig Verslag over de Justitiebegroo-
t'ng 1030 heeft men zich in alle af deelin
gen bezig gehouden met het onderzoek
naar de oorzaken der gerechtelijke dwa
ling, welke na het arrest van het. Amster
damsche Gerechtshof als ernstig te betreu
ren feit dient te worden aanvaard. Onge
twijfeld zullen bij dc openbare behandeling
dier begrooting in de Tweede Kamer de
middelen tot wegneming van die oorzaken
een punt uitmaken van levendige gcdach-
tenw'sseling. Evenals bij het Voorloopig
Verslag zal dan ook het beleid van den
rijksrechercheur De Jong ter sprake wor
den gebracht.
De bedoeling van het schrijven van mr.
Rutgers is in het licht te stellen, dat, afge
zien van de door dien rechercheur persoon
lijk gemaakte misslagen, de oorzaak der
gerechtelijke dwaling dieper is te zoeken.
Naar zijne overtuiging schuilt de verwij
derde oorzaak in de gebruikmaking van
de diensten der geheime rijksrecherche bij
het opsporen van misdrijven.
De daartoe gegeven opdrachten stichten
verwarring. Zij vestigen bij den rijksrecher
cheur meening, dat hij bij de vervulling
van die taak sléchts verantwoording schul
dig is aan zijnen onmidde!lijken chef, den
procureur-generaal, wien n'et, de middelen
ten dienste staan om de aldus verkregen
in'ichtingen nader te cortrolee-^n. Op die
wijze vers!not zijn ve twoo; „elijkheids-
gevoel en zijn opsooringswerk moet daar
van noodzakelijk de kwade gevo'gen dra
gen. Zelfs, wanneer die gev m in ©en
later justitieel onderzoek in het licht moch-
