efceidhcIveGou^omt
hste Jaargang
DONDERDAG 14 NOVEMBER 1929
No. 6333
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
ior Leiden 19 cent, per week f2.50 per kwartaal
j onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
anco per postf 2.95 per kwartaal
et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
aki ijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
Pi oruibbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Medcdeelingcn wordt,
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten 'hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
it nummer bestaat uit twee bladen
Het veel-praten.
de
,ts
*ra Dc Algemeene Beschouwingen bij de be-
ïdeling der Staafcsbegrooting in de Twee-
Kamer zijn dikwijls heel erg algemeen,
it verkeerde voorbeeld wordt gevolgd
gemeenteraden. En dan wordt het
paald in vele gevallen wel wat mal! Wij
[0jj eezen, dat ook in Leiden dit jaar weer
hill el veel zal gepraat worden over zaken,
misschien wel voor Leiden. van betee-
nis zijn, maar waarop de Leidsche Raad
enmin invloed kan uitoefenen als een
itlelandsraad op bet schijnen van de
hoe gewensc-ht dit ook voor den groei
gewassen en dus voor de welvaart der
meente moge zijn.
Men praat dan over zaken, die tot de
ïdspolztiek behooren en zelfs over aan-
[egen'heden van internationale politiek,
zoo'n manier is het in den begrootings-
d wel gen sinecure, Raadslid to zijn,
ld, idafc het veel tijd kost bet vervullen
n dit ambt is dan niet een sinecure, d.
niet een baantje zonder zorg, maar
m,"'1
ijfi r f
mi
zonder nut.
e't Er wordt te veel gepraat.
1 Dat is een verschijnsel, dat kan worden
largenomen op vele vergaderingen van
ireenigingen, en dat zich ook in de bij-
nkomsfcen der volksvertegenwoordiging
enbaart.
Er wordt te veel gepraat, zonder dat er,
:ect of indirect, eenïg nuttig effect mee
irdt beoogd.
Zj Men praat om te praten, om zichzelf fco
MC oren, om naar zichzelf te luisteren.
:ne Den gezonden smaak van velen, die niet
If zijn meegenomen in de sleur van die
bi el-praterij, bevalt dat niet. En, zooals
t eenvoudige maar geestelijk-gezonde
Ik de presentiegeld-vergaderingen van
i Eerste Kamer, die slechts enkele mi-
duren, afkeurt en neerziet op dat
li-deftige maar in feite plat-materia-Hs-
sch gedoe zoo keurt het ook af, hoe-
el terecht in veel minder sterkere mate,
veel-praat-vergaderingen van b.v. klein-
1 grootsteedsche gemeenteraden.
De nuchtere Hollander van het zafcen-
oen moet zich ook meer, als zoodanig,
irtconen in vergaderingen!
Vele vergaderingen zouden ook beter
jn bezocht en liever worden bijgewoond,
s er mèèr werd gelet op het zaken-doen,
it wil zeggen: het nemen van besluiten
i het bereiken van resultaten, en minder
erd gepraat.
Misschien willen de leiders van verga
ringen die dikwijls daarop wel invloed
sbben (al was 't alleen maar door hef.
xsde orbceld) hieraan 'ns denken
1 ltei
VAN HET VATICAAN
DE H. STOEL EN JÖEGO-SLAVIE.
De onderhandelingen over het Concordaat.
Men schrijft uit Rome aan do „Msbd.":
Dit Belgrado wordt gemeld, dat de
jltostoüsche nuntius aldaar, mgr. Pelle-
petti, aan de .Joego-Slavische regee-
ag <le bemerkingen van den H. Stoel be
ffende het sluiten van concordaat me-
egedeeld heeft.
In Joego-Slavië ziet men we] in, dat
ien tot het sluiten van een definitieve
'geling met het Vaticaan moet komen,
sdat eindelijk geregelde betrekkingen
Bssehen den staat en de Katholieke Kerk
f staan.
Jot dusverre heeft men steeds elk ge-
al afzonderlijk behandeld, zonder dat van
stabiliteit sprake was.
i nar verluidt zullen onmiddellijk bij
®n aanvang der onderhandelingen drie
isschopszetels opgericht worden: te Bel-
Antivari en Scopia. Daarbij zullen
er nog twee metropolitanc
zetels te
iosna en tc Agram komen. Van veel
j*la|>g acht men de
handeli
toekomstige onder-
ling over het gebruik der landstaal
de liturgie
\enecns zeer belangrijk zal de buwe-
aP?raSraaf van het concordaat worden
vastgesteld zal worden, dat de
r een katholieken priester geldig ge
sloten huwelijken van Katholieken, hun
volle waarde van het kanonioke recht
zullen hebben.
Moeilijker wordt natuurlijk de
der gemengde huwelijken.
BELGIE
DE VLAAMSCHE KWESTIE.
Men houdt voet bij stuk.
De katholieke Vlaamsche kamergroep
hield gistermiddag een vergadering ter
spreking van den politieken toestand in
verband met de plannen tot regeling van
het taalvraagstuk.
Zij namen een resolutie aan, waarin zij
uiting geven aan de zienswijze, dat alléén
een volkomen vervlaamsching der Gcnf-
sche hoogeschool een duurzame oplossing
der kwestie zal brengen, en waarin voorts
aan de drie Vlaamsche vertegenwoordi
gers in het kabinet alle steun wordt toe
gezegd.
DUITSCHLAND
HET OVERLIJDEN VAN MEVROUW
ZOEBKOFF.
Alexander Zoebkoff gearresteerd.
lii verband met het overlijden van mevr.
Zoebkoff zijn te Bonn talrijke telegram
men van vroegere regeerende vorsten en
ook van vorstelijke personen uit het bui
tenland ontvangen, waarin deelneming
wordt betuigd.
Het lijk is opgebaard in de lijkenkamer
van het Franciscushospitaal te Bonn en
staat te midden van talrijke kransen en
bloemstukken. O.a. is van den vroegeien
keizer een krans van witte rozen ontvan
gen.
Gistermiddag had in alle stilte een
rouwdienst plaats, waarbij slechts de
naaste familieleden en een kleine kring
van kennissen tegenwoordig waren. Ook
de schoonmoeder van de overledene, me
vrouw Zoebkoff nam aan de plechtigheid
deel.
Op 22 November wordt het stoffelijk
overschot overgebracht naar het kasteel
Friedrichtshof te Kronberg in den Taunus.
Alexander Zoebkoff, de echtgenoot van
dc overleden vroegere prinses Victoria, ia
Woensdagavond, hoewel hij geen toestem
ming had naar Duitschland tc gaan, naar
Bonn gekomen. Hij gaf het voornemen
te kennen heden naar Frankfurt am
Main en -vandaar naar Kronberg te rei
zen om aan dc begrafenisplechtigheid van
zijn vrouw deol te nemen.' Toen Zoebkoff
hedenmorgen te kwart over 9 tc Bonn in
den trein wilde stappen, werd hij door de
politie wegens verboden verblijf in Duitsch
land gearresteerd. Of Zoebkoff onmiddel
lijk weer over de grens zal worden gezet
of dat hem het deelnemen aan de begra
fenisplechtigheid zal worden toegestaan,
staat nog niet vast.
OOSTENRIJK.
HET FEEST DER OOSTENRIJKSCHE
REPUBLIEK.
Botsingen tusschen Heimwehr
en socialisten.
Het feest der Oostenrijksehe republiek
schijnt toch niet overal een even ordelijk
verloop te hebben gehad. Althans te Inns
bruck hadden Dinsdagavond laat een aan
tal botsingen plaats tusschen leden van
den Heimwehr en sociaal-democraten.
Op een tramwagen hadden socialisten
een roode vlag gestoken. Eenige aanhan
gers van den Heimwehr, dit ziende, be
stormden den wagen en haalden de vlag
neer.
In een localiteït in de voorstad kwam
het tot een scheidpartijtje aan het adres
van den Heimwehr, hetgeen tot gevolg
had, dat loden van de Heimwehr het lo
kaal binnendrongen. Twee der indringers
werden gearresteerd.
De plaatselijke leiding van den Heim-
wehrbond heeft een deel van het st-orm-
bataljon opgeroepen, ten einde patrouille
diensten te verrichten, in het bijzonder in
do voorsteden.
MEXICO.
Prettige verkiezingen.
Uit Mexico-Oity wordt gemeld:
Alle troepen van het federale district
zijn in de kazernes geconsigneerd in ver
band met de mogelijkheid van onlusten
bij de campagne voor de presidentsverkie
zingen.
De verkiezingen zullen Zondag plaats
hebben.
Een Nero-brand in 1929
Men kent het verhaal, hoe keizer Nero
het fantastische plan zou hebben gehad,
Rome .in vlammen U> doen opgaan, om
dan zelf getuige to zijn van het schitte
rend-romantische spel der vlammen tus
schen marmer on goud. En opvallend is wel,
dat de Romein van vandaag nog evenveel
houdt van vuur. In Italië kan men het
mooiste vuurwerk zien, waarvoor geen geld
en arbeid worden gespaard. En wat stad-
verlichting en illuminatie betreft, zijn de
Italianen meesters. De vorige week nu
heeft men het zeven-jarig herdenken ge
vierd van de z.g. Marcia su Roma, ofwel
den opmarsch der Fascisten naar Rome.
En werkelijk, men heeft dit feest waardig
gevierd. Een nationale feestdag, waarop
men veel enthousiaster en toch ernstiger
is dan-bij ons. Aardigheden, zooals bij de
viering van Lei dene'.- ontzet, of de grove
hospartijen op Koninginnedag in Amster
dam, komen nu niet voor. De Italiaan is
zicb bewust wat deze dag voor hem betce-
kernfc en blijft daarom verstandig.
Eiken avond nu is de stad geillumineerd
geweest. Het is waar, deze verlichting kan
niet halen in rijkdom der illuminatie op de
wereldtentoonstelling te Barcelona, maar
het typeerende van Rome's verlichting is,
dat ze artistiek is. Het monument van
Victor Emmanuel slaat ons met de schelle
verlichting op het nieuwe marmer, blind;
maar op het Oap i tooi glanst een zacht wit
licht. Slechts enkele lijnen van den klok
kentoren zijn even aangegeven; en van
boven valt een witte gloeiing door schijn
werpers neer op het in 't midden staande
ruiterstandbeeld van keizer Marous Aurc-
lius. De goudkleur van dit bronzen beeld,
die op den kop van ruiter en paard nog is
bewaard gebleven, ,;ii_iust dof, terwijl het
verweerde brons blauw schijnt. Machtig
rijst de ruiter omhoog uit do- flanken van
het breede dier, en verwonderd ziet men
naar de fijne afwerking van dit toch zoo
kolossale stuk. In het licht der reflectoren
ontdekt men schoonheden, die men overdag
niet vermoedt. Welk een rust in dien kei
zer, wiens fijne handgebaar, houding en
oogopslag meer den peinzenden wijsgeer
dan den heevscher verraden. En wat een
ontembare drang in het paard, waarvan
elke spier en ader als te leven begint. Hier
op 't verlichte Capitool openbaart zich de
schoonheid van een antieken brons.
Het Forum Trajanum sluit onmiddellijk
aan met <le nieuw uitgegraven exedra. De
schijnwerpers aan den overkant zetten de
zen machtigen halfcirkel in een tint van
maanlicht, terwijl hier en daar door een
venster of boog rood schijnsel valt. Daar
achter richt zich dc z.g. Torre di Nerone
omhoog in een fantastisch rood licht. Deze
toren, een baksteenbouw uit de 12o eeuw,
heeft zoo de volksfantasie geprikkeld, dat
men den bouw er van aan Nero heeft toe
geschreven, die van hier af, declameerend
en zingend den brand van Rome zou heb
ben bezien. Met hun liefde voor oude ge
schiedenis, hebben de Italianen dezen to
ren zóó verlicht, dat hij, oprijzend boven
den witbïauwen gloed in de exedra, zelf
als 't ware even staat te branden en te
gloeien. Het Forum Romanum is doodsch
en stil, alleen een al te fel licht uit een
verre straat doet een enkelen kolom op
doemen uit de schaduwen van dit kerkhof,
waar een geheele wereld begraven ligt.
Maar achter die donkerte' beschrijft het
Colosseum een geweldigen ellipsboog. Dc
enorme massa's travertijn die zich in een
drievoudige bouworde, van dorische, joni-
schc en Corinthische zuilen, 48.5 M. ver
heffen, zijn zoo belicht, dat deze door den
tijd verweerde steenmassa's met de prach
tige patina-tint, als 't ware marmer schij
nen. De groote bogen zijn iets donkerder
gehouden, doch binnen in de gangen en ga
lerijen schijnt zooveel licht, dat men de in
wendige structuur kan zien van dit onover
troffen theater, dat plaats bood aan 87.000
toeschouwers. Nu is alles wit; cn regelma
tig volgt bet licht de breede bogen en lij
nen. Naast het Colosseum brengt het licht
de medaillons en reFefs naar voren, op
den triomfboog van Constantijn. En altijd
weer stroomen menschen aan en staren dit
schouwspel van licht en lijn aan.
Weer leeft in allen op het heimwee naar
de oude glorie en Nero's droom, Rome
brandend te zien, wordt hier een hoogere
werkelijkheid, doordat Rome's schoonheid
in dit licht zichtbaar wordt en toch blijft.
Roma, 10 Nov. '-29.
RUSLAND.
DE GODSDIENSTVERVOLGING
IN RUSLAND.
Weer arrestaties van Duitsche
kolonisten.
Naar via Kowno uit Moskou wordt
gemeld, heeft de „Gpoe" in de Duitsche
Wolga-republiek in de stad Pokrowsk
weer een groot aantal Duitsche kolonisten
gearresteerd, die 'beschuldigd worden van
propaganda tegen de «ovjetss.
De 'betrekkingen tusschen de Duitsche
kolonisten en de sovjet-autoriteiten zijn
den laatsten tijd zeer gespannen omdat dc
communisten eischtcn, dat alle kerken zou
den worden gesloten.
In Pokrowsk zullen twee evangelische
kerken met Kerstmis gesloten worden.
De ontstemming onder de Duitsche ko
lonisten is in den laatsten tijd -zoo toege
nomen, dat de communisten slechts ge
wapend rondloopen.
STUUR ZE NAAR SIBERIE.
In den sovjet-raad van aribeid en ver
dediging tc Moskou is dezer dagen rap
port uitgebracht over de plannen der
Russische regeering om Oost-Siberië te
bevolken met kolonisten uit het Europee-
sche gedeelte der sovjet-unie. Naar de
„Izwetstya" hieromtrent mededeelt, wil
men in de eerstvolgende vijf jaren 750.000
personen uit Europeesoh Rusland naar
Oost-Siberië doen iminigreeren, spec, naar
de districten Amoer, Chabarofsk en Wla-
diwosfcok. In deze districten, zoo wordt-
gezegd, is steenkool, petroleum cn goud in
den bodem aanwezig, waarvan de exploi
tatie loonende resultaten zou opleveren.
Voorts vindt men er uitgestrekte 'bos-
schen voor een opte richten 'hout-indus
trie, Voor overbevolking behoeft niet te
worden gevreesd, daar Oost-Siberië mot
een oppervlakte van 1.2 millioen vierkante
K.M. nauwelijks twee millioen inwoners
telt.
Ook willen de sovjets nog de arme boe
ren trachten te bewegen naar Saohalin,
Kamtsjatka en zelfs naar het eiland Wran-
gel en andere eilanden in de Behring-zec
te verhuizen, ten einde daar in nog te
vestigen industrieën te werk te worden
gesteld. Of echter het anhno voor koloni
satie van gebieden met eeuwige sneeuw en
ijs wel groot zal zijn', dient ten zeerste
te worden betwijfeld.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Alexander Zoebkoff, de echtgenoot van
de overleden prinses Victoria, is ter be
grafenis gekomen en meteen gearresteerd.
Opnieuw arrestatie van Duitsche kolo
nisten in Rusland.
BINNENLAND.
Het zesde postvliegtuig naar Indië is
hedenmorgen van Schiphol vertrokken.
(Luchtv-, 2c blad).
AFRIKA.
STUDENTEN-ONLUSTEN
IN EGYPTE.
In Egypte is het tot studentenonlusten j
en stakingen van dc studenten gekomen,
daar de overheid van het houden der exa
mens gebruik heeft gemaakt, om de lccr-
inrichlingen, die t-ot nu toe haarden van
politieke propaganda waren, van onge-
wenschte elementen tc zuiveren.
Tc Caïro trachtten 40 „gezakte" leer
lingen de inrichting van onderwijs, dio zij
hob'ben 'bezocht, binnen te dringen. Bij
de pogingen van de politie, om do indrin
gers te verwijderen, kwam het tot een
handgemeen, waarbij 7 personen gewond
werden.
Er werden 25 personen gearresteerd.
Onlusten in Durban.
Zeshonderd gewapende politiemannen
zijn van Kaapstad naar Durban gezonden,
in verband met de houding der inlandsche
politie tegenover de gemeentelijke bier-
lokalen, welke door de inlanders geboycot
worden.
Een niet-bevestigd bericht meldt verder,
dat ook een escadrille vliegtuigen naar
Durban is vertrokken.
TWEEDE KAMER.
Staatsbegrooting voor 1930.
Algemeene beschouwingen.
Men is aan de ropleiken bezig, waarin
tot nu toe'geen nieuw gezichtspunten zijn
geopend.
De heer Knottenbelt (V. B.) beval
de toepassing der liberale beginselen aan
als het geneesmiddel voor de maatschap
pij de heer V'-l-i-e-g-e-n (8. D.) poogde
de partij, zonder succes, te zuiveren van
de terecht op haar geworpen blaam van
belastering der Katholieken in hel Zui
den.
Gemeentewoningen te Amsterdam.
Verschenen is oen voordracht van B. en
W. van Amsterdam inzake den bouw van
1550 gemeentewoningen, waarvan dc stich-
tingB'kositen ruim 5.300.000 gild. zullen bo-
„GIJ ZULT NIET DOODSLAAN".
Een Fransche jury heeft een jongeman
vrijgesproken, die.... zijn moeder opzette
lijk had doodgeschoten.
Zij leed aan een ongeneeslijke ziekte en
haar eigen zoon gaf haar het genadeschol,
zooals hij 't waarschijnlijk ook zijn zieken
hond zou gegeven hebben.
Vooa- do jury pleitte hij zelf voor de er
kenning van „het recht om tc dooden", op
dat 10.000 kankerlijders, die in Frankrijk
ven, een straal van hoop worde gegeven.
De „Limb. Koer." zegt van dit schan
daal:
„Een straal van hoop? Waarop?
De jury heeft het gedaan.
Nu zullen er in Frankrijk misschien ve
len de -straal van hoop gekregen hebber?,
dat hun ondankbaar kind eens een revol
ver tegen hun slaap zal drukken, als zij
zelf lijden met de altijd grage hoop op
nog weer een Peteren tijd.
Een straal van hoop, dat kinderen, wier
moede, afgeleefde en sukkelende ouders
hun een last geworden zijn, hun lati lst->
uren zullen afsnijden, om van den lont-
bevrijd te zijn.
Wat let erfgenamen, die haast hebben,
om aan de oenten van ouders of andere
familie le komen, hen op den weg naar he'
graf een handje tc nelpen" Zouten moeilij
ker attesten van gewetenlooze medici 'e
krijgen zijn, om zoo'n misdrijf te dekken
dan voor andere?
De menschen, die als- dieren leven, zon
der meer tc verwachten of le verlangen
dan do dieren, zijn wel laat tot de metho
den gekomen, die onder dezen in zwang
zijn. Dooden sommige trekvogels ook de
ouden niet, die niet meer mee kunnen?
Een straal van hoop noemt dat oen
moordenaar en de jury, die hem öordoelen
moest".
DE EERSTE KAMER VERGADERT
ZES MINUTEN.
Om het presentiegeld?
De Eerste Kamer heeft gistermorgen
het naturalisatie-ontwerp O. Collet on hi
anderen, van A. G. Gicsers, weduwp van
J. H. Moors en 19 anderen, van P. A.
Broekx en 19 anderen en van C. Bekkers
en 20 anderen z. h. s. goedgekeurd, even
als 'het wetsontwerp tot aanvulling en ver
hooging van het IXo hoofdstuk der Rijks-
begrooting 1929, betreffende deelneming
van den iStaat in het aandeölen'kapitaal
van de K. L. M. de wijziging van do wet
op de Middelen voor 1929 en het wetsont
werp tot verhooging van het VIIo hoofd
stuk der Rijksbegrooting 1929 betreffende
de plaat-s en den bouw van een smelthuis
voor de Rijksmunt en de goedkeuring van
den onderhandschen verkoop aan do ge
meente Den Bosch van een perceel voor-
iualigen militairen grond gelegen aan den
Ortenschc Maasdijk tc Den Bosch. Do voor
zitter deelde ten slotte mode, dat het in
zijn voornemen ligt, dc Eerste Kamer we
der bijeen te roepen op 10 of 17 December,
waarna de bijeenkomst, die ze-s minuten
geduurd had, tot dc volgende maand werd
verdaagd.
Wij herinneren er aan, dat- de Eerste
Kamer Dinsdagavond 'n vergadering hield,
die niet langer dan I 3/4 minuut- duurde.
Voor eenige „werkzaamheden", die bij
elkaar niet mee- vorderen dan tien minu
ten, zijn dus twee vergaderingen gehouden
led or Senator ontvangt f 20 per zitting.
..Tol."
HET LAGER ONDERWIJS.
„Vaak droeve resultaten".
Blijkens hot Voorloopig Verslag tier
Tweede Kamer werd door sommige leden
gewezen op de vaak droevige resultaten
van het lager onderwija. Zou niet door mid
del van de Rijksinspectie invloed kunnen
worden geoefend op moer vruchtdragend
onderwijs in <le elementaire vakken
Eenige leden hadden den indruk dat dr
Rijksinspectie wel allo aam! 'it schenkt
aan de afmetingen van gobi-. n on der
gelijke zaken, maar voor het onderwijs
zelf de oogen gesloten 'houdt.
