lste Jaargang
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1929
No. 6328
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
FEUILLETON
BUITENLAND
BINNENLAND
S)e£cidich^(Boii/wmt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
_r Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
inco per postf 2.95 per kwartaal
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
fgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
inribbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen
II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mcdodeclingcn wordt
bet dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
t nummer bestaat uit vier bladen
xrgera beginnen wij met een zeer
eiende feuilleton.
BELGIE
JRISIS-GERUCHTEN IN BELGIë.
De taalkwestie.
)e nieuwe regeering Jaspar is nog niet
het parlement verschenen, en men
jekfc al o-ver een nieuwe wijziging, zelfs
crisis van deze regeering.
[oewel zij er maandenlang tijd voor ge-
heeft, heeft de regeering nog geen taa'l-
•aru en zij wordt gemanoeuvreerd
de liberale ministers, die, met uit-
si'ing dan van Vauthier, den schijn
nemen de Vlaamsche kwestie alvast ge-
iclijk op te lossen, doch wier bedoe-
het eigenlijk is tijd te winnen om het
net-Jaspa r gelegenheid te geven de
uwe belasting-ontwerpen die nogal in
liberale vaarwater zijn tc doen
dkcuren.
Je kwestie is thans zoo acuut geworden,
Katholieken en Liberalen gisteren op-
uw zijn bijeengekomen om over den toe-
id te beraadslagen.
5r zijn kranten, die den toestand zoo
ster inzien, dat zij reeds in onbedekte
nen' over de mogelijkheid van een re-
ringscrisis spreken.
DUITSCHLAND
DE RIJNLAND-ONTRUIMING.
'ertrekorders plotseling ingetrokken.
de sociaal-democratische persdienst
dt, is liet bevel tot afmarchecren aan
Kreuznach liggende Fransehe regi-
it, welk bevel reeds sedert weken ge
lag, plotseling ingetrokken,
en Fransehe compagnie, die op het sta
te Mainz reeds gereed stond, om te
:rekken, ontving 'bevel zich naar de oude
jrfcieren terug te begeven. Ook Mainz
t voorloopig bezet.
ainz en Kreuzna-ch behooren tot de
:o zóne van het bezette gebied, met
;or ontruiming eerst na de ratificatie
het Young-plan zou worden begonnen.
Fransehe regeering had echter in de
'achting, dat Duitschland dc getroffen
•raken zou uitvoeren, reeds weken ge-
n ook de ontruiming van een deel der
lc zóne aangekondigd,
c .Vonvarts" merkt hierbij op, dat dit
sclinge tegenbevel klaarblijkelijk ver-
i houdt met de kabinetswisseling in
ïkrijk en de benoeming van Maginot
tminister van oorlog,
aginot heeft evenwel verklaard dat
bericht omtrent een stopzetting van de
uirning van het Rijnland door de Fran-
troepen onjuist is, daar de ontruiming
de derde zóne afhangt van de goedkeu
van het plan-Young door het parle-
'en aanzien van de tweede zóne ver
fde hij, dat de militaire chefs bezig
een wijziging va-n de legering der
DE SKLAREK-AFFAIRE.
Een verheffende raadszitting.
e mefc groote spanning verwachte zit-
va-n den Berlijnschen gemeenteraad
gisteren uitgewezen, dat dc meerdcr-
hereid was, te stemmen voor de motie
wantrouwen tegen den eersten burge
ster Dr. Böss, doch tot een feitelijk be-
is het niet gekomen. De zitting vond
een voorbarig einde doordat de woord
eer der communisten, Lange, do so
l-democraten voor „oplichters van het
f° so°rb" uitmaakte. Bij dc sociaal-
-ocratcn ontstond dientengevolge een
e hge opwinding en een 70-jarige afge
tuigde liet zich zelfs zoo zeer door zijn
meeslepen, dat hij Lange twee slagen
gezicht toediende. Dc communisti-
gemeenteraadsleden snelden toen
r de sprekerstribune en tusschen hen
nun sociaal-democratische collega's
ond een hevige vechtpartij, zoodat de
puber zich genoodzaakt zag de zitting
k heffen.
kt seniorenconvent dat onmiddellijk
n 'wam, trachtte Lange tc bewegen
L° Gechgi|igen in te trekken. Daar.dczc
e echter niet bereid was, kon de zit-
L^.f'Pflnd worden. Aanvankelijk
de -6 00^ daar reeds op 17 de
nk zingen voor den gemeenteraad
-inden dat de motie van wantrou
wen in, liet geheel niet meer in den huidï-
gen raad in stemming zou komen. Later
evenwel gaven dc fracties der Duitsch-FTa-
tionalen, Duitscho Volkspartij, Economische
partij en van het Centrum te kennen, dat
zij in elk geval nog voor 17 November den
raad een zitting wenschten tc doen hou
den. Daar de raad moet worden bijeenge
roepen indien een deel van zijn leden dit
verlangt, -zal de eerstvolgende zitting waar
schijnlijk Dinsdag a-s. plaats vinden. Ver
moedelijk zal dan de motie van wantrou
wen tegen Böss worden aangenomen.
„Tel."
FRANKRIJK.
TARDIEU HEEFT SUCCES.
De heer Tardieu heeft met zijn regee-
ringsverklaring een zeer ongedacht suc
ces geoogst, schrijft de correspondent van
dc „Msbd.".
Deze rede stak daardoor tegenover vroe
gere regeerings-verldarin-gen af, doordat
zij riet in abstracte de lijnen van bcwiud
weergaf, maar practische verwezenlijking
voorstelde.
Ook de, Katholieken hebben een nieuw
geluid 'kunnen vernemen.
De tot dusverre nimmer ontbrekende
tirade, over de laïciteitswetten werd dit
maal vervangen door de verzekering van
„gewetensvrijheid binnen dc grenzen van
de wetten der republiek'', formule, die niet
hatelijk is en een uitgangspunt voor dc pa
cificatie kan worden.
Tardieu heeft de regeeringsverklaring
voorgedragen met een stem vol energie
en de -linksche partijen zijn da-nig uit het
veld geslagen.
Er bestaat geen twijfel aan, of de jonge
minister-president krijgt de publieke opinie
op zijn band.
ITALIË
HET HUWELIJK VAN DEN
KROONPRINS.
Geen geschenken.
Verschillende vereenigingen hadden het
initiatief genomen om aan den kroonsprins
ter gelegenheid van zijn huwelijk met prin
ses Maric José, geschenken aan te bieden.
De adjudant van den prins heeft evenwel
doen weten dat het den prins aange
naam zou zijn wanneer deze geschenken
in den vorm van sommen gelds aan zieken
huizen en liefdadige instellingen werden
gezonden.
In verband met het steeds grooter wor
dend aantal geschenken, die Mussolini
van zijn vereerders krijgt, heeft ook de
min .-president laten 1 verklaren, dat hij
geen geschenken meer zou aannemen en
verzocht de daarvoor bestemde bedragen
te besteden voor weldadige doeleinden.
Dc secretaris-generaal van den Fas oio
voor het buitenland heeft in aansluiting
daarop aan de secretarissen der buiten-
landsche fascisten de opdracht gegeven de
bij hem inkomende, voor Mussolini be
stemde geschonken, terug te zenden.
RUSLAND.
HET BOLSJEWISTISCH HOOGFEEST.
Woensdag is in de Groote Opera te
Moskou het feit herdacht, dat twaalf jaar
geleden de sovjet-macht werd gegrond
vest. Aanwezig waren oa. •Stalin, bevel
hebbers van leger en vloot, enz. Bykoff
en Mulotoff spraken over don internatio
nalen toestand. Bykoff verklaarde, dat de
hervatting der diplomatieke betrekkingen
tusschen Moskou en Londen een belang
rijke verbetering beteekent. voor dc inter
nationale positie der sovjet-unie.
SYRIË.
EEN CONGRES IN DE WOESTIJN.
Nieuwe vrijheidsstrijd der Arabieren.
De Ax-abische pers te Jeruzalem maakt
volgens den correspondent aldaar van het
„Bert Tageblatt" uitvoerig melding van
een congres der Syrische Arabieren, dat
dc door Frankrijk vervolgde leider der
Droesen Sultan El Atrasj ergens in de
woestijn had belegd en waarop alle be
kende Syrische leiders en de leiders van
de z.g. „revolutionnaire strijders" aanwe
zig waren.
Het congi'es, dat bedoeld was als een
betooging voor dc zelfstandigheid van
Syrië, werd met een zwijgen van vijf mi
nuten ter eero der gevallen rcvolution-
nairen ingeleid.-El Atra-sj lr'old daarop
de openingsrede, waarin hij an de man-
daatmogendheid Frankrijk imperialisme
verweet; het wil de nationale rechten der
Arabieren met voeten, blijven treden. Dit
historische woestijncongres, aldus El
Atrasj, is voor de wereld het bewijs dat dc
Syrische Arabieren besloten zijn. voor
menschenwaarde on voor de bevrijding der
zwakke volleen tc strijden. Hij prak cr
zijn erkentelijkheid over uit, dat de En-
gelschc arbea'deTsregeering in Egypte en
Irak aan dc weiischen der bevolking wilde
tegemoet komen.
Ilqt congres nam vervolgens moties aan
tegen dc ..onverstandige en gewelddadige"
Fransehe mandaatpolitiek. Frankrijk
moest aansprakelijk worden gesteld voor
dc gevolgen van ccn nieuwen onafhanke
lijkheidsoorlog, dien hei Syrische volk
vastbesloten was te voeren om zijn natio
nale bevrijding te verwerven.
Het congres protesteerde ook tegen dc
willekeurige schorsing der wetgevende
vergadering.
Van Engeland werd opheffing van de
■verklaring van. Balfour geëiseht, die vol
gens het congres in strijd was met do
natuurlijke rechten der Paiestijnschc Ara
bieren en met dc beloften door Enge
land aan de Arabieren gedaan.
Dc tl eel nemers aan liet congres legden
ten slotte een eed af dat. zij mot alle
middelen de den Syriërs ontroofde vrijheid
terug zouden winnen.
TWEEDE KAMER.
Rijksbegrooting 1930.Algemeene
beschouwingen.
Gisteren heeft de leider der Katholieke
Kaïncrfi-actie een duidelijke en frissche
rede gehouden, waarin hij o.m. eenigc
harde noten heeft te kjteken gegeven aan
dc Ghr.-Historischen. T
De heer X o 1 e n s (R.K.) zegt, dat velen
het evenmin als hij zullen, betreuren, dat
in het V.V. en de M.v.A. breedvoerige be
schouwingen zijn gewijd aan de verkiezin
gen. Thans wordt er niet veel over gezegd,
alleen dat er een verschuiving is in demo
cratische richting.
De katholieke fractie wordt in het ver
slag in haar geheel bij de democratische
groep ingedeeld in tegenstelling met vroe-
ger, toen slechts een enkele daarbij werd
ingedeeld. Spr. zal niet uiteen zetten hoe
liij daarover denkt.
De democratie van den heer Marchant
is niet dezelfde als die van den heer Vlie
gen en voor beiden haalt de heer de Visser
zijn schouders op.
De katholieke, partij heeft veel maatre
gelen bepleit, die ah democratisch kunnen
worden aangemerkt. Als wij aan de groene
tafel zaten niet eigfcn ministers, dan zijn
ook vele sociale maatregelen tot stand ge
komen. Komen deze ministers er moe, dan
hoopt hij, dat de andere democraten ook
steunen.
De eerste poging tot vorming van een
parlementair kabinet was gerechtvaardigd
Als men zegt, dat <je verkiezingen anders
zouden zijn uitgevallen wanneer een
rechts kabinet in uitzicht zou zijn gesteld,
dan betwist spr. dij. Applaus kreeg hij
slechts als hij zoq'ii kabinet in uitzicht
stelde.
Gegegeven de verhoudingen in ons land,
kan men hier echter niet gauw komen tot
een parlementair kabinet. In 1925 dacht
de heer Marchant ep al zoo over en wierp
zijn program als cci cheque op tafel. Een
program is noodig (mi een dergelijk kabi
net te krijgen. EenJ parlementair kabinet,
waaraan dc Chr. Hist, zouden deelnemen,
is zoo niet onmogcljk dan toch uiterst las
tig. Dit blijkt vjel uit do gewisselde
schrifturen.
Dc Chr. Hist, hepben geen bezwaar om
nu hot een dan hel ander het zwaarst tc
laten wegen. Zoo staat het met het Ge
zantschap. In 1915 i; men over heb beginsel
heengestapt, in 1922 vormde het een belet
sel. In 1925 vormde het een bezwaar een
uitvoerig regcering?program to onderzoe
ken; thans haddeij zo wel bezwaar. Op
deze wijze is heb nooilijk een vaste ge
dragslijn aan tc nonen.
Een andere combinatie is nog moeilijker.
Men kan het zoeten in een burgerlijk of
een democratisch labinet. Dc Katholieken
schijnen overal aaij mee te kunnen werken
zeker dank zij onzf plooibaarheid.
Met "al of niet beproeven heeft spreker
thans niet het minste te doen gehad, maar
spr. kan zich niet roorstellen, dat het thans
niet beproefd is. De moest gewcnschte
vorm zou wel de ilomocratischp zijn, maar
dan moet men willen. '^zen,
Hoe het ook zj, cr is nu een kabinet.
Vroeger hadden vc meestal een strijd over
het karakter vanjeen kabinet.
Voor spr. bestial er geen twijfel of dit
kabinet is extraparlementair, maar togen
r echts-oxfcra-p arl mientai r heeft hij geen
bezwaar. Dc vraag, of de hier zittende mi
nisters machtigirg hebbon om minister tc
worden, komt vah. een partij, waar dab ge
woonte schijnt. Bij de Katholieken is dat
niet zoo. Vroeger werd er wel eens overleg
gepleegd.
Wij zijn. gebonden aan heb beginsel maar
niet aan het kabinet en zijn leden.
Overigens: dc formateur en zijn katho
lieke collega's keimien het katholieke pro
gram en hebben heb als Kamerleden aan
vaard, zij zijn er als ministers niet aan
gebonden, doch zullen cr rekening mee
houden. Het kabinet kan op onzen 1 ovalen
steun rekenen, zelfs als mocht blijken, dat
er geen prijs op werd gesteld.
Spr. maakt eenigc opmerkingen over de
welvaa-rbs-politiek. Bij dc bevordering van
de welvaart moet gelet worden op het
juiste verband tusschen dc onderdoelerf.
Waar geschat moot worden, moet ge
waakt worden tegen overs chatting en on
derschatting. In ruimen zin behoorI, de be
hartiging van dc godsdienstige, zedelijke
en geestelijke volksbelangen tot cle wel-
vaartspolibiek te worden gerekend.
De taak der regeering in don strijd te
gen de onzedelijkheid bespi'ekend. betoogt
spr., dat de zedelijkheids wetten, die da
teeren van vóór 18 jaar, dringend herzien
moeten worden. De minister van justitie
moge daaraan zijn aandacht wijden.
In dc tweede plaats bespreekt spr, dc
groote gezinnen. Met hun belangen kan.
rekening worden gehóuden, b.v. bij de be
lastingwetgeving, bij de onderwijspolitiek,
met name wat betreft het nijverheidson
derwijs en voorts bij de bedrijven. Spr.
noemt 'hot mijnbedrijf, de zuidelijke textiel
industrie en andere, waar kinderbijslag
wordt gegeven. Ook is het belang van hol
land. dat in de salarisregeling de.r ambte
naren rust wordt verkregen. Voorts is de
zorg voor het classieke onderwijs in het
belang van de welvaart; en verder noemt
spr. de rationalisatie van de indeeling der
departementen.
Wat de staatscommissie voor het vraag
stuk der doelmatige overheidsbemoeiing
betreft, spr. verwacht daarvan niet veel.
Hij zou, in afwachting van de resultaten
van dezen arbeid, de re gee ring in overwe
ging willen geven haar aandacht te schen
ken aan heb concentre eren van bepaalde
takken va-n staatszorg en aan de .samen
werking der departementen.
Spr. komt daarna tot het vraagstuk van
heb onderhandelingstarief. Er is een com
missie ingesteld, die genoemd is naar haar
voorzitter, do commissie-Bodenhausen. Is
spr. wel ingelicht, dan bevat heb vooront
werp dezer commissie minder een onder-
handelings- dan wel een retorsie-tarief.
Aangaande do welvaartspoldtiek in en-
geren zin constateert spr., dat dc. werke
loosheid thans gering is, doch na dc finan-
cieelc déb&cles is een ongunstige reactie
op de arbeidsmarkt te verwachten. Noodig
blijven voorziening in. werkgelegenheid en
aanpassing van hot technisch onderwijs
aan de behoeften van de nijverheid. Spre
ker vraagt dc regeering om het lot stand
komen van de wet op heb aanvullend on-
dci-wijs te bevorderen.
Dit alles kost gold, en zoo komt spr. lot
den minister van financiën omtrent wien
hij dc opmerking maalet, dat hij in dit ka
binet en onder deze- financieclc omstan
digheden een ander is dan onder het vo
rige kabinet. (Spreker is ervan overtuigd,
dat deze minister, die niet alleen een
voorzichtig, maar ook een wijs man is, zal
doen wat in dc periode waarin hij leeft
zijn. taak is.
Sprekende over het gezantschap bij het
Vaticaun, betoogt spr., dat thans alle be
zwaren van godsdienstigen aard, zelfs bij
do heercri Korsten en Lingbeek, moeten
zijn vervallen.
Wat do betrekking tot België betreft
meent spr. te mogen aannemen, dat reke
ning zal worden gehoudexx xuct dc behoef
ten van onze Zuidelijke buren en dat onze
rogeering niet zich op het zuivere rechts-
standpunt zal plaatsen.
Als het eenigszins mogelijk is, moet men
zich niet beperken tot een lange, zorgvul
dig overdachte en op schrift gestelde ge
dachten wisseling, waarin naar argumen
ten wordt gezocht, of tot het instellen van
een ooraniissio en subsommissie-s. Van Ne-
derlandvche zijde vooral moet ernaar ge
streefd worden een spoedige oplossing tc
bereiken.
Tot de weJvaartspolitick behoort ook
het bevorderen van den bedrijfsvrede. Er is
'in de verhouding van werkgevers en werk
nemers ook in juridischen zin hoel wat
veranderd.
Wij zijn ongemerkt van het individualis
tische Romeinscho recht overgegaan op
het, meer collectivisme gerichte, zoo men
wil, Germaanscho recht. Spr. wijst op een
aantal wetten en maatregelen uit dc .laat
ste jaren, die in dezo richting wijzen.
De organisatie van. werknemers en
werkgevers, aanvankelijk strijd-organisa
ties, zijn meer en meer organen van over
leg geworden. Iten gevolg daarvan r dat
de overheid gebruik heeft gemaakt van
haar bevoegdheid tot wettelijke regeling.
Dc wetgever moet zich aan den nieuwen
toestand aanpassen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Gevechten in den Berlijnschen gemeente
raad in verband met de Sklarek-affaire.
Prins vori Schaumburg-Lippe aan zijn
verwondingen overleden. Het zevende
slachtoffer van den vliegramp in Kent.
(Luchtv., 2de blad).
BINNENLAND.
De zaak van kien Rcirterdamschen brand
stichter voor de Rotterdamsche Rechtbank.
Eisch: 8 jaar gevangenisstraf, door te bren
gen in een bijzondere gevangenis, gevolgd
door ter beschikking-stelling van de regee
ring. (Reehtz., 3de blad).
Behandeling voor de Amsterdamschc
rechtbank van de zaak van iclen moord op
een oude vrouw te Amstelveen. Tegen de
beide verdachten is levenslange gevange
nisstraf geëischt. (Recht/,.. 3do bladf.
LEIDEN.
De Arna-kliniek aan de Lijsterstraat.
(3de blad).
Hij moet. er zich welbewust reken schap
van geven wat hem te 'doen staat. Hij doet
dit reeds o.a. zeer concreet, door van dc
organisaties gebruik te maken bij dc so
ciale verzekering.
Het katholieke program 'wensobl de in
stelling va.ii organen uit heb bedrijfsleven,
die advies zullen geven inzake de sociale
wetgeving en daaruit ontstane geschillen
zullen berechten. Spr. hoopt, dat dit ka
binet aan georganiseerde werkgevers cn
werknemers de plaats zal geven die hun
.toekomt en van hun organisaties gebruik
■zal maken.
Dit zou cr toe bijdragen, don arbeider
stand te verheffen tot hoogcr plan. Spr.
wenscht voorts, dat de uitwassen van het
kapitalisme, mot name het overwicht van
den een over den ander, meer en meer zul
len worden uitgeroeid. Dc arbeider moot
doelen. in dc winst, kleine aandeden, kun
nen krijgen cn invloed hebben op den gang
van zaken in het bedrijf.
Hot kabinet kan 'op do loyale medewer
king van spr.'s fractie rekenen en spr.
hoopt, dat het zal handelen in overleg mcl
de Kamer.
Dc heer Schok king (Clir.-II.) acht
het twijfelachtig of dc bewering, dat dc
verkiezingen een verhuizing naar links
beteekencn, juist is. De eenzijdige ontwa
pening cn. dc. «Laatspeusionncoring zijn
factoren geweest, die invloed hébben ge
had op den uitslag en al'hans <V laai si e
kan bezwaarlijk als democratisch worden
aangemerkt. Wel wordt het voortdurend
voorgesteld, alsof in ccn democrat ischo
groepcering dc oplossing der moeilijkhe
den. van een .kabinetsformatie •gelegen is,
maar de praktijk zou wol anders leeren.
Spreker wil. cr trouwens de aandacht op
vestigen, dat dit niet dc inzet der verkie
zingen is geweest. Dc toespitsing van drn
strijd bij dc verkiezingen heeft dc tegen
stellingen tusschen rechts en links nog
verscherpt. De linkerzijde heeft zelf een
belemmering gelegd op den weg naar cm
andere i^artijgrocpcering. Dc meerderheid
der rechterzijde bij de verkiezingen was
een. aanwijzing in welke richting de k i-
binetsfoi-matic gezocht moest worden. Er
is den chr.-historischen een grief van ge
maakt, dat zij van tevoren uitdrukkelijk
hebben gezegd, dab zij een kabinet uit de
•rechterzijde begeerden. Die grief is on
juist. Bij de verkiezingen gaat het niet om
de samenstelling van oen kabijiel, maar
om. een zoo goed mogelijke samenstelling
van dc volksvertegenwoordiging.
Er is door dc chri-hist. niets verzwegen
of verborgen. •Mconnalen is liet, openlijk
uitgesproken, dat, wanneer na de verkie
zingen ccn beroep gedaan, zou worden op
de chr.-historischen om in cc te werken, aan
dc formatie van een kabinet, /.ij daarvan
niet .aanstonds afkeerig zouden zijn. -doch
doch zouden overwegen in hoever dit Ho
gelijk zou zijn. Toen dc formateur zijn
schriftelijk program toezond kon men niét
anders dan daarop schriftelijk anwoorden
en daarbij onmiddellijk doen uitkomen,
dat men zich niet vooraf kon binden aan
een gedetailleerd program. Dit is- dc slcen
der aanstoots. Het gaat om de vraag of
e-en parlementair kabinet allcm mogelijk
is als dc partijen gebonden zijn. Spr. her
innert er den heer Nolens aan, dat dc ehr.-
hist. in. 1915 slechts berust hebben bh een
tijdelijk gezante cl ïap bij den Paus. l)e chr.-
historischen stellen, niel minder dan do
heer Nolcns prijs op principes.
Spr. erkent rondweg, dat de christclijk-
liistorisohen vroeger wel door overleg over
een regoeringsprogram tot overeenstem
ming zijn gekomen over een parlementair
kabinet. Maar vroeger is het zich verbin-
den door de cbristelijk-historischen nooit