y
21ste Jaargang
DONDERDAG 31 OCTOBER 1929
No. 6322
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 x
LEIDEN
ALLERHEILIGEN
ALLERZIELEN
BUITENLAND
BINNENLAND
|E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
)T Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
ranco per postf2.95 per kwartaal
let Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
rijdbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
ioruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent psr regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
lit nummer bestaat uit vier bladen
Morgen, Allerheiligen, zal „De
eidsche Courant" niet verschijnen
Morgen viert de Katholieke Kerk den
lestdag van alle Heiligen.
De Katholieken vereeren de Heiligen
deze Katholieke leer en practijk, niet-
jgrepen, bestreden of miskend door
iet-Katholieken, moge naar aanleiding
an dien feestdag vandaag nog 'ns worden
jzet in het klare licht der redelij'kheid en
den luister van hare schoonheid.
En daarom willen wij hier afdrukken
enige passages uit een verhandeling van
bekenden Engelschen schrijver mgr.
leneon over „Christus in den Heilige":
,Waar Jezus Christus wordt aanbeden
Is God, daar springen, gelijk bloemen uit
e aarde. Zijn vrienden op bij duizendtal-
en daar, waar zijn Godheid wordt betwij-
ela of wordt geloochend, vloeit het getij
ran het bovennatuurlijke af. En iedere
katholiek weet ook, dat de vereering der
leiligen een vermeerdering van de liefde
jot God met zich brengt. Duizenden heb-
jen Jezus Christus leeren kennen en lee-
ren beminnen ten gevolge van Zijn vertrou-
jken omgang met Zijn dierbare vrien-
tengevolge van de zelf-verloochening
Zjjner heiligen om Zijnentwille; door de
ze, waarop Zijn beeld was uitgehouwen
hun leven, Zijne goddelijke Menschheid
s uitgebeeld in hun gevallen mensche-
latuur. Hoe zou het ook mogelijk zijn,
mondschap te sluiten met de vrienden
ran Christus, zonder tegelijkertijd te zoe-
ien naar de Goddelijke Vriendschap, wel
ke de levens dier heiligen heeft geïnspi
reerd
In het bovenstaande wijst de schrijver
bi op, dat de Heiligen ons niet aftrekken
van Christus zooals niet-Katholieken
wel beweren maar ons juist brengen,
ié] dicht, bij den Goddelijken Meester.
In de Heiligen wordt de kennis van
Christus op een voor ons, menschen, •be
vattelijke wijze tot ons gebracht. Benson
zegt dat op de volgende duidelijke wijze:
,Wie met ongewapend oog naar de zon
itaart wordt verblind of het wordt J door
den overvloed van licht, voor zijn oog zoo
wazig, dat hij niet kan zien. In de heiligen
aanschouwen wij door hun individueele ka.-
ïakters en temperamenten als door een
prisma het oneindig heilig karakter van
Christus, do witte schittering Zijner vol
strekte volmaaktheid, niet verwrongen en
verminkt, maar geanalyseerd en ontleend,
opdat wij ze volkomener zouden kunnen
hegrijpen. In de boetedoeners is zichtbaar
geworden Zijn leed over de zonde; in de
martelaren Zijn heldhaftige hartstocht
voor het lijden in de doctoren der Kerk
Zijn wijsheid in de maagden Zijn zuiver
heid. In Maria-zelf, de Maagd, de Moeder,
de Vrouw der Smarten, de Oorzaak onzer
Blijdschap in haar Magnificat, in haar
Onbevlekte Ontvangenis zien wij ver
zameld in één individueele menschelijke
persoon de volheid en volmaaktheid aller
deugden en genadegaven, welke één en-
hele ziel in zich kan omvatten. „Gij zijt
geheel schoon, mijne Vriendin, en er is
geen vlek in U".
Hier komt Christus dus tot ons, terwijl
Hij zich heeft omgeven van de hofhou
ding Zijner vrienden, die staan rondom
Zijn Troon. Aan Zijn rechterhand de ko-
^ngin „in goudgewaad", zelve, „een Ko
ningsdochter", en aan beide zijden, in
vastgestelde orde, zij, die hebben geleerd
Hem Vriend te noemen, die, ontvangen en
geboren in zonde, „in vele verdrukkingen"
hebben geleerd het beeld van God, waarin
rij gevormd waren, eerst in zich te her
stellen en daarna te behouden, die zich-
zelven zóó gelijkvormig hebben gema
aan Christus, dat van hen kan worden ge-
®egd, dat, ofschoon zij leven, „niet zij le-
Wn, doch Christus in hen leeft".
Wij vereeren de Heiligen om onszelf
door het door hen gegeven voorbeeld be
ter te maker, en om van hen, als van Gods
vrienden, helpende voorspraak af te smee-
ken bij Hem, Die alléén helpen ka-n
Bij do viering de'r Heiligen vragen wij
Gods genade; wij weten, dat ook de
Heiligen niet uit zichzelf ons kunnen
helpen. De Katholiek bidt God om Zijn
gaven, hetzij onmidd-ellijk het middellijk
n.l. door de voorspraak van Zijn Heili
gen; maar ook in dit laatste geval keert
hij zich in zijn smeekingen tot God. De
Kerk houdt ons dit voor in haar eigen ge
beden wij besluiten met het gebed üit de
H. Mis van morgen:
„Almachtige eeuwige God, Die s ver
gund hebt, op éénzelfde feest de verdien
sten van al uw Heiligen te vic „n, wij
smeeken U, dat Gij, bij zoo talrijke voor
sprekers, ons den begeerden overvloed
Uwer goedertierenheid wilt verleenen.
Door O. H. J C."
De christelijke liefde is een bron van
goedheid, waaruit de zuiverste vreugde
kan worden genoten door wie die
liefde beoefent en door wie ze ontvangt.
De christelijke liefde opent een per
spectief van schoonheid, zoo vol en zoo rijk,
dat allen, die er in schouwen, moéten
loven Gods goedheid, Die de menschheid
deze liefde geopenbaard en geleerd heeft.
Een Leerstuk dor 'heilige Kerk, waarin
de christelijke liefde is uitgedrukt, .levend
voor ons staat in haar de aarde ver over
schrijdende kracht, is het Leerstuk van de
Gemeenschap der Heiligen.
En de twee achtereenvolgende dagen in
(het Kerkelijk Jaar, Allerheiligen en Aller
zielen, stellen ons klaar voor den geest
de beteekenis van dit Leerstuk, waarnaar
wij Alle dagen kunnen leven.
Alle dagen van het jaar kunnen wij ons
de voorspraak der Heiligen inroepen en
ons aan het door hen gegeven voorbeeld
stichten.
Alle dagen van het jaar kunnen wij
gebed en offer* als een liefde-gave schen
ken aan de Zielen in het Vagevuur en
gedenken, in lief de-volle herinnering, de
genen, met wie wij saam hebben geleefd
en die va-n ons zijn heengegaan....
Ziehier, enkele gedachten aangestipt
naar aanleiding van den Allerzielendag
op 2 November.
Maar wij willen hier ook met een enkel
woord wijzen op wat een tekort is,' een
gebrek moet heeten in het leven, het
doel-bewuste leven van den Christen.
Wij denken vaak te weinig aan hen,
die door den dood van ons zijn geschei
den; a'lsof wij van ons willen wègdenken
die alles-beheerachende werkelijkheid, dat
ook wij eens zullen sterven; alsof de
liefde-band tusschen hen en ons is af
gebroken.... En: de liefde in het hart
van den Christen kan en moet reiken over
het graf.
En is het ook niet een teere en diepe
vreugde, als wij als 't ware met een
lach van blijde dankbaarheid door onze
tranen heen in onze herinnering levend
voor ons hebben die liefde en die vriend
schap en dat goede voorbeeld van een
overleden vader, een gestorven moeder en
van andere lieve dooden.... Zeker is 't
een plicht van kinderen om him
ouders niet te vergeten, maar in hun
herinnering te laten voortleven.... tot
aan hun eigen dood
Het dogma van de Gemeensohap der
Heiligen brandt als het blijde zonnelicht
van den levenwekkenden zomer hoog boven
onze harten in de trieste en sombere en
neer-drukkend herfstdagen van- Novem
ber.... het brandt dood de droefheid van
allen, die gelooven en tóch geen blijde
hoop mochten hebben!
BELGIE
HET TAALVRAAGSTUK IN BELGIE.
Belangrijke rede van senator Pater Rutten
„De Vlamingen willen dade n".
Dé Brusselsche correspondent van de
,-Msbd." meldt:
Voor de Fransch-spreken de advocaten
der balie van Brussel heeft senator dr.
Rutten O.P. een zeer interessante rede ge
houden over het sociaal aspect van de
Vlaamsché kwestie.
Deze conferentie werd. behalve door tal
van advocaten, bijgewoond door d'e mi
nisters Jaspar, Ba-els,' Tschoffen, Jansou
en He ij mans.
Volgens het verslag van de „Standaard"
van Brussel wees Pater Rutten er aller
eerst op, dat er zijr.s inziens onderscheid
dient gemaakt te worden tusschen de
e'schen van de groofe meerderheid van de
Vlaamsché bevolking en die van de extre-
misien.
Eveneens meet men ophouden, het ver
wijt tot de leiders van de Vlaamsché be
weging te richten, dat zij de Fransche taal
uit Vlaanderen wï'le-n verbannen, en dat
zij eventueel de hulp van het buitenland
zonden aanvaarden.
Spreker verklaart, niet aan de zijde te
staan van hen, die beweren dat de oplos
sing van het Vlaamsché vraagstuk bin-
ren 't kader van de grondwettelijke instel
lingen van België niet kan gevonden wor
den. Doch hij behoort ook tot degenen,
die van meening zijn, dat moeilijke en
ingewikkeMe vraagstukken niet opgelost
worden, of uit den weg geruimd door er
over het stilzwijgen te bewaren.
De tijd is voorbij, ^ervclgdo de Tcde-
iiaar. dot de YVpsb;;.-..;*-» zich tevreden stel
den met be1 of lef. bs- Vlamingen willen da
den. Zij willen, dat hun gegeven worde wat
de Walen sedert honderd jaren bezitten,
niets meer en ook niets minder. Het is
dan ook verkeerd, gewag te maken van
concessies aan de Vlamingen. De Vlamin
gen vragen hun recht.
Volg'ens Pater Rutten weten de Vla
mingen heel goed, dat er geen sprake kan
zijn van gelijkheid van de beide landsta
len. Die gelijkheid kan niet bestaan. Maar
wel moet er gelijkheid bestaan bij het be
handelen van de beide rassen, die in Bel-
Op dit oogenblik. in 1929, het voorlaat
ste jaar van het honderdjarig bestaan zijn
er nog 2/3 van de ambtenaren, die geen
gebenedijd woord Vlaamsch verstaan en
het resteerende deel verstaat die taal op
onvoldoende wijze.
Vele ministerieele departementen voe
ren hun briefwisseling uitsluitend in het
Fransch, betreffende zaken, die het Vlaam
sché land betreffen en te voren in de
Vlaamsché taal behandeld worden door
de plaatselijke diensten.
Abe beslissingen in zake de rechtspraak
worden uitsluitend in het Fransch aan de
bevoegde diensten medegedeeld.
Een zelfs de brigaden der gendarmerie
in het Vlaamsché land voeren hun brief
wisseling met de centrale diensten in het
Fransch.
En wat er aan Vlaamsché stukken uit
gegeven wordt is dan nog meestal een ver
taling en doorgaans een slechte vertaling.
Hoe moet nu de oplossing zijn? Pater
Rutten antwoordt:
„Zonder dralen moet de hooeeschool
van Gent vervlaamscht worden. Gij moet
u afvragen, of het prestige van het land
in het buitenland er door zou geschaad
worden, indien enkele honderden studen
ten uit den vreemde te Luik zullen stu-
dceren en niet meer te Gent.
Stelt vertrouwen in de regeering, wat
de inrichting van de Fransche lessen van
facultatieven aard betreft en stelt ook
vertrouwen in de Vlaamsché intellectuee-
len, die altijd hebben begrepen, dat zij bij
de kennis van de beide landstalen voor
deel hebben.
E'scht van de burgerlijke en militaire
overheden in alle graden en van do ma
gistratuur in alle onderdeelen, dat de za
ken, die het Vlaamsché land betreffen, in
het Vlaamsch zouden behandeld worden
en zorgt er voor, dat de uitzonderingen,
die zich opdringen, niet de algemeene re
gel zouden worden.
Laat de minderheid niet zelf beschik
ken over het regime, dat zij verkiezen,
doch laat die zorg over aan het centraal
bestuur, dat verantwoordelijk is aan het
parlement.
Zoo men het anders doet, zou men de
minderheden, die men beschermen wil,
blootstellen aan willekeurige behandeling,
welke men juist voorkomen wil.
DUITSCHLAND
De herstelbank".
De statuten van de Internationale Her-
stelbank zijn gisteren in de ochtendzitting
van de organ'satiecommissie welke te Ba
den-Baden zitting houdt, definitief vast
gesteld met uitzondering van artikel 2, dat
den zetel van de bank moet bepalen. Het
staat vast, dat de Duitsche delegatie on
der geen omstandigheid accoord zal gaan
met een vestiging te Brussel.
De statuten zijn met algemeene stem
men aangenomen, waaruit de conclusie kan
worden getrokken, dat de Duitsche delega
tie er in geslaagd is, haar standpunt te
deen aanvaarden, dat in alle twijfelachtige
gevallen aan het Young-plan de voorkeur
moet worden gegeven en uit de statuten
duidelijk het verband van de bank met het
Young-plan moet blijken, vooral voor die
punten welke voor Duitschland van bij
zonder belang zijn.
De mislukking der volkspetitie.
D'nsdag is de termijn voor het teekenen
van de lijsten der volkspetitie tegen het
plan-Young geëindigd.
Volgens de Vorwarts hebben in plaatsen
en districten met 11.175.000 stemgerechtig
den in het geheel 603.133 personen getee-
kend; gemiddeld dus slechts 5.4 pet. der
stemgerechtigden. Het is m. a. w. zeer
waarschijnlijk, dat het voor het tot stand
komen van de petitie noodzakelijke cijfer
n'et bereikt zal worden, al zal het platte
land het gemiddelde percentage nog wel
doen stijgen. Te Berlijn hebben 240.000
personen hun handteekeningen gezet, het
geen 7.6 pet. der stemgerechtigden is.
In een te Altona gehouden rede heeft de
Pruisische minister van binnenlandsche
zaken Grzesinski naar aanleiding van de
volkspetit'e gezegd, dat er langzamerhand
een ondraaglijke toestand is ontstaan, ver
oorzaakt door de Hitlerianen, de Stahl-
hel'm eri de Landvolkbeweging wier misda- i
dige aanslagen meedoogenloos zullen wor
den onderdrukt.
Het verbod van de Stahlhelm blijft ge
handhaafd. Het verbod aan de ambtenaren
om de petitie-lijsten te teekenen heeft hun
rechten volstrekt niet verkort, maar de re
geering kon niet dulden, dat ambtenaren
zich tegen den Staat keerden. Ook is het
een ondraaglijke toestand, als voor elke
zaak de beslissing van het Staatsgerechts-
hof wordt ingeroepen en er zal worden on
derzocht, hoe dit is te voorkomen.
BRITSCH-INDIE
De toekomst van Indië.
Voorstellen van het Indische
Centrale Comité.
Het verslag van de commissie-Simon in
zake de toekomstige pos'tie van Britsch-
Indië wordt, niet vóór het volgende jaar
verwacht, naar men weet. De Daily News"
is echter reeds in staat een overzicht te
publiceeren van de aanbevelingen van het
Indische centrale comité, dat een jaar ge
leden benoemd werd om met de commissie-
Simon samen te werken en dat de laatste
twee maanden te Londen vergaderd heeft.
Het verslag van het com'té, dat met al
gemeene stemmen is vastgesteld, is thans
aan de commissie-Simon overhandigd.
Het comité stelt in het kort voor, dat
aan Indië wordt verleend wat in de prac
tijk een dominion-status is. In overweging
wordt gegeven, dat de provincies volledige
autonomie zouden genieten en dat het
centrale wetgevende lichaam vrij en onge
bonden zou zijn, behalve ten aanzien van
de buitenlandsche betrekkingen, Indië's
betrekkingen tot de Indische staten en mi
litaire zaken.
Ernstige crit"'ek wordt geoefend op de
huidige formatie van het leger. Het comité
acht de legersterkte meer dan voldoende
voor het doel om Indië te beveiligen en
betoogt dat zij op het huidige peil wordt
gehouden om de grenzen van Groot-Brit-
tannië tegen een buitenlandsche mogend
heid te verdedigen.
Wat betreft de aanwerving van ambte
naren voor werkzaamheden thans in han
den van den burgerlijken dienst, is Indië
volgens het comité zeer wel in staat voor
zijn eigen rechtswezen te zorgen. Daarbui
ten zal het echter wellicht nog noodig zijn
Br'tsche ambtenaren te bezigen, die moe
ten sympathiseeren met de nieuwe grond
wet. De oude dienst met zijn oude traditie
heeft naar het oordeel van het comité op
gehouden van werkelijke waarde voor In
dië te zijn.
Deze ambtenaren zullen als deelgenoten
en niet als meesters der ministers moeten
arbeiden. Indië zal ophouden even aan
trekkelijk te zijn voor jonge Engelschen als
vroeger, maar het comité hoopt dat het
beide landen zal ten goede komen, wanneer
de toekomst:ge burgerlijke ambtenaar zijn
werkzaamheid bij den Indischen burgerlij
ken dienst niet als aantrekkelijker zal be
schouwen dan bij binnenlandsche zaken of
koloniën.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Eon rede van pater Rutten over het
taalvraagstuk in België.
De beurs te New York was gisteren weer
in herstel. (Fin. en Economie, 4de blad).
BINNENLAND.
Het vijfde vliegtuig naar Indië heden
morgen vertrokken. Het tweede wordt
morgen op Schiphol terugverwacht.
(Luichtv., 2de blad en Laatste Berichten).
CHINA.
Opheffing der gemengde rechtbanken.
Protest der mogendheden
aangekondigd.
De Chineesche regeering heeft een nieu
we wet uitgevaardigd, waarbij het buiten
landsche aandeel in do rechtspraak op 1
Januari 1930 wordt opgeheven. Alle ge
mengde rechtbanken in do Chineesche ha
vens worden afgeschaft. Het eigendom der
rechtbanken gaat zonder vergoeding over
op de Chineesche regeering. De doyen van
het corps diplomatique in Peking heeft
den Chineesehen minister van Bu'tenland-
sche Zaken medegedeeld, dat do mogend
heden met dezen maatregel niet accoord
zullen gaan en er tegen zullen protestee-
EERSTE KAMER.
Het Suikerwetje.
Gisteren hebben de beeren v. d. Bergh
(V. B.), Westerdijk (Y, D.). Wil™ut <8. t>.)
en De Savornin Lobman (Chr. H.) tegcv
het Suikcrwetje gesproken, en de beeren
Haffmans (R.-K.) en De Vries (A.-R.) er
voor.
Do tegenstanders zijn nu eenmaal vrij-
handclaars door dik en dun.
De heer Wibaut bad als argument, dat.
nu door de afschaffing der opcenten op
den suikeraccijns 9 1/2 millioon het
verbruik van suiker zoo zou stijgen, dat
de suikerindustrie daardoor uit den nood
zou zijn geholpen. Wat echter aan rede
lijken twijfel onderhevig is I
Om onze lezers in de geschiedenis en
beteekenis van dit wetsontwerp in te lei-
denn, veroorloven wij ons, hier het vol
gende duidelijk overzicht te ontleenen aau
„De Maasbode".
Op 28 Februari van dit jaar deden de
hecren van den Heuvel (A.-R.), Korten-
horst (R.-K.), Weitkamp (%J-H.) eu Biere-
ma (V. B.) aan de Tweede Kamer een
voorstel van wet tot het verleenen van
tijdel ijken steun aan de beetwortelsuiker
industrie in Nederland- toekomen.
Na lange discussie nam de Tweede Ka
mer op 18 April het wetsvoorstel aan met
47 tegen 43 stemmen. Vóór stemden de
Kaiholieken, de Anti-Rev., de 0.-H. heeren
Krijger, Lovink, de Visser. Weitkamp,
Bakker, de Vrijheidsbon der dr. Bierema,
die liet voorstel krachtig verdedigde, en
de Plattelander Braat.
Verhard in de vrijhandel s'qoctr ine,
schaardo de soc-dem. fractie zich, zooals
de heer v. d. Heuvel het uitdrukte, „ach
ter het meest typische kapitalisme",
Steun aan de beetwortelcultuur is drin
gend noodig èn om de beteekenis van de
beetwortelindustrie èn om de fadale, socia
le gevolgen welke een ineenstorting der
coöperatieve beetwortelfabrieken zou heb
ben. De voorstellers wisten ook wol, dat
deze tijdelijke steun geen afdoende oplos
sing beteekent maar, in afwachting van
een internationale overeenkomst, kan de
steun althans reddend optreden.
Geen inkrimping der teelt noch verla
ging van den suiker-a cc ijns kunnen hier
helpen: aBeen rechtstreeksche regeerings-
steun, gelijk die ook in bijna alle andere
landen genoten wordt, kan deze gewichti
ge vadoilandsche industrie uit haar uiterst
precairen toestand redden. Cp bij de wet
vastgestelde voorwaarden, zou het Rijk
tijdelijk steun verleenen aan de beetwor-
telsuiker-fabrikantep en -raffinadeurs, door
toekenning van een garantie-premie (art.
2, v. h. wetsvoorstel).
Het verleenen van steun rechtstreeks
aan landbouwers zou te omslachtig zijn.
De normale suikerproductie in ons land
bedraagt 275,000 ton. Wordt de maximale
premie van 1.50 verleend, dan zouden de
kosten, die het wetsvoorstel aan den Staat
brengt hoogstens 4 millioen bedragen.
Dat kenners van het platteland uit
alle politieke groepen behalve dan uit
de S.D.A.P. het voorstel krachtig ver
dedigden, dat niet alleen uit Noord-Bra-
banr en Zeeuwsch Vlaanderen maar ook
uit Friesland op overheidssteun wordt ge
hoopt, terwijl daarenboven een man als
