VRIJDAG 25 OCTOBER 1929 No. 6317 i* DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND STADSNIEUWS 1ste Jaargang NES, ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voorritbetaling _r Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal j J onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal 17 100 Per P08*1^5 Per kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- f j ;baar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij *'.6 uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. 'Eu .281 Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Wededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 nummer bestaat uit vier bladen Eere, wien eere toekomt. ij de bespreMng over de botsingen te (strioht. gisteren in de Tweede Kamer, het kamerlid Henri Hermans duide- 3 gang van zaken uiteengezet en aan- ond, dat bij den strijd tusschen twee pen arbeiders, de Katholieke en de alistische, de eerst-genoemden in hun it stonden. q hij maakte ojn. deze opmerking: ,De heer Wijnkoop heeft harde gifwoorden gesproken over de priesters, maar daaronder zijn er, die voor den riders meer gedaan hebben, dan communisten samen". wien eere toekomt. Is gemakkelijker, in en door de ar- ersbeweging geld te verdienen, dan het zijne van zijn geld en tijd en it-, aan de arbeidersbeweging weg te »n en te offeren. Is gemakkelijker in vergaderzalen ie woorden over de arbeidersbelangen preken, dan, met vergeten van eigen _OJ arbeidersbelangen daad.werke- a jj-j te dienen, eker, daar móeten er zijn, die hun le- ipositie vinden in de arbeidersbewe- daar móeten er zijn die over de ar- ersbelangen de juiste theorieën pro eeren en deze door de kracht van het bepleiten. lar zij allen mogen toc'h nooit zich in- Iden in deze een soort monopolie te tten alst Waardeering en eerbied voor de wer- p rs met den daad van bet offer! 2 'en slotte moet elke verbetering, wil waar zijn, worden opgebouwd op de de elke verbetering, zoowel in het ll loonlijke leven, als in bet groote le- di YG BELGIE aanslag op kroonprins umberto. 3e Rosa bekert communist te zijn. Verontwaardiging bij de sliaansche bev.olking. NOI .EN E I>! ege van den moordaanslag op TGEI 'EPrins Umberto, Fernand De Rosa.- is ng verhoor onderworpen. Hij m op zijn eerste verklaringen terug en e, dat bij op 22 October in België is •men. Eerst ging hij naar Anwerpen, at hij vreesde moeilijkheden te zullen ■rvinden aan de verschillende stations Brussel. Gisteravond kwam hij te isël aan en logeerde in een hotel bij Gare du Hord. Als domicilie had hij lw[geven Parijs, 5 Boulevard de Barbes, t in werkelijkheid woont hij te Saint ieu les Enghien, waar hij lessen ij was naar België gekomen om den ;pi b te dooden. Hij heeft uit gewetensre- jen geschoten, daar hij lid is van de lie 'nationale. De Rosa, had een Zwit- sh paspoort- bij zich, en is in den trein "itroleerd. Zijn paspoort was niefc in waarvoor hij boete moest betalen, men liet hem door, omdat bij een i6che identiteitskaart voor vreemde- bij zich had, die in orde was. nikkelen revolver van De Rosa werd et Congresplein gevonden, evenals patronen. Eén patroon was nog niet schoten. Pasqueli geen medeplichtige, en B.T.A.-bericht meldt, dat de Ita- Pasqueli, die genoemd werd als me- ichtige van de Rosa, die een misluk- aanslag pleegde op het leven van prins berto, slechts een toeschouwer was, die naast den aanvaller bevond en zich 2t *jezen wierp om hem te overmeesteren, het eerste oogenblik van verwarring lhr€n P°l"ie-aSeiiten met een mede- •c «jge te doen te hebben en arresteer- Z1.ï Pasqueli en brachten hem naar het ^m.ssariaat van politie. Na een kort gphoor werd hij echter losgelaten. gj De indruk te Rome» l8fl)e aanslag op den prins werd te Rome g«eerste uren van den middag bekend t(iOT speciale edities der bladen. Het be- ver^ekte een geweldige verontwaar diging onder de bevolking. Direct werd op openTjafe en particuliere gebouwen de vlag geheschen en een menigte hield in de stra ten een manifestatie, om uiting te geven aan haar gevoelens van vreugde tegenover den troonopvolger. De pers maakte be kend. dat de aanslag grooten indruk op hem heeft gemaakt, en gaf uiting aan zijn voldoening over de mislukking er van. DE VORSTELIJKE VERLOVING. Het Stefani-agentschap publiceert de volgende mededeeling: De koning en de koningin achten zich gelukkig, heden, o? den 24sten October, den verjaardag y&* hun huwe'ijk, hun toestemming te geven tot de verloving van den prins van Piemant met prinses Marie José van België. zHoewel de datum van het huwelijk niei werd medegedeeld, wordt toch algemeen aangenomen, dat dit binnen 40 dagen zal plaa,ts vinden, aangezien in het huis Sa^ voye de traditie bestaat, dat een verlo ving niet langer duurt dan 40 dagen. Gisteravond had een groot galadiner plaats ter gelegenheid van de verloving van prins Umberto met prinses Marie José. Bij het dessert hield de koning een korte toespraak, waarbij hij een dronk uit bracht op de verloofden. Er volgde een .reeplie, waarbij aan prins Umberto de hooge autoriteiten werden voorgesteld. FRANKRIJK. De kabinetscrisis. De socialisten regeerin g's- gezind. BI urn verklaarde bij het verlaten van het Elysée. dat de socialisten bereid waren het initiatief tot en de leiding van de re geering te aanvaarden. De president der republiek heeft Dala- dier, den voorzitter der radicaal-socialis tische partij, hedenmorgen tegen twaalf uur naar het Elysée ontboden. OOSTENRIJK. „De dwazen op de Regeeringsbank". Een felle rede van burgemeester Seitz. Burgemeester Seitz verklaarde in een rede in den Nat. Raad omtrent de grond wetsherziening het volgende: De Bondskanselier heeft bij zijn verge lijking tusschen de positie van Berlijn en Weenen een vergissing begaan. Berlijn be hoort onder het landsbestuur van Pruisen. Wat zouden Berlijn en Pruisen zeggen, in dien plotseling een grondwetswijziging tot stand kwam, voorgesteld door Beieren of een der andere landen? Weenen zal niet worden veroverd, niet door hen. die een opmarsch naar Weenen prediken, noch door de dwazen op de regeeringsbank, die de grondwet schenden (stormachtige kre ten: foei!) Als de Nat. Raad verlangt, dat Weenen een eigen landsbestuur instelt en naast den burgemeester een specialen Lan- deshauptmann benoemt, dan zullen wij het doen. Dan moet echter een wet inzake de reorganisatie van het bestuur (en geen ont- werp-grondwetswijziging) worden inge diend, welke wet aan het bestuur in alle landen gelijke rechten geeft. Weenen is zich zijn plicht tegenover den Bond be wust. Het brengt 80 pet. van alle bonds- belastingen op. Het verlangt slechts vrede, is voorstander der Republiek, maar het zal zijn recht tegen het geweld verdedigen. Ten slotte verklaarde Seitz, dat hij en de zijnen in den strijd slechts geestelijke wapenen wenschen te gebruiken, terwijl de tegenpartij naar geweld grijpt. Deze uit lating ontketende nogmaals een storm van verontwaardiging onder zijn politieke te genstanders. Het ontwerp werd ten slotte naar de grondwetscommissie verwezen. DUITSCHLAND Een tafelservies voor den Paus. Geschenk van de Duitscbe rijksregeering. De Duitscbe rijksregeering heeft aan Z. H. Paus Pius KI ter gelegenheid van zijn gouden priesterjubileum een tafelservies voor 60 personen, gereproduceerd naar het roode tafelservies van Frederik den Groo ten uit de jaren 17681769 dat in de staats- porceleinfabriek te Berlijn vervaardigd is, ten geschenke gegeven. Het servies bestaat uit 500 afzonderlijke stukken en is met de hand geschilderd. Het is in het expositie- en verkooplokaal der fabriek ter bezichtiging uitgesteld. SYRIË. Anti-Zionistische betoogingen. Tal van gewonden. Uit Beiroet wordt gemeld dat er te Da mascus anti-Zionistische betoogingen zijn gehouden. De demonstranten liepen rond met schilden, waarop stond: „Weg met de Balfour-verklaring!" Zij moesten door de politie worden verspreid. Vijftien personen werden gewond. AFGHANISTAN. De onderwerping van Habib Oellah. In Kaboel gevangen gezet. Naar u t Kaboel gemeld wordt, hebben Habib Oellah en Seid Hussein, de voor malige gouverneur van Narzarieraff, aan Nadir Khan htm volledige onderwerping aangeboden. Zij zijn gevankelijk naar Ka- bcel overgebracht. De voormalige minister van het hof en de ministers van buitenlandsche en van b nuenlandsche zaken van Habib Oeilah hebben zich eveneens overgegeven. Nadir Khan heeft dc regeeringsorganen, o.a. het departement van buitenland sche zaken, volgens bericht uit dezelfde bron, op gelijke wijze ingericht, als onder het be wind van Aman Oellah. AMERIKA DE EDISON-FEESTEN. Dc bejaarde uitvinder flauw gevallen. Onmiddellijk nadat hij te Dearborn in Michigan een rede had gehouden in ver band met het gouden feest van de gloei lamp is, naar de „Paris Times" meldt, de bejaarde uitvinder Thomas Alva Edison in elkaar gezakt.. Hij werd naar een zij kamer gedragen waar hij een half uur lang buiten bewustzijn bleef. De dokter van president Hoover bracht hem weer bij, waarna Edison naar de woning van Ford werd gebracht. Hij stond er evenwel op den president voor diens vertrek goeden dag te zeggen. Volgens de geneesheeren is de ongesteld heid van den welhaast 83-jarigen uitvin der alleen te wijten aan overspanning ten gevolge van de opgewondenheid over de hem gebrachte eer en de ongewone drukte der laatste dagen. TWEEDE KAMER. De Pensioenwet. Drankzuchti gen onder curatoele. De botsin gen tusschen poiitie en burgers te Maastricht De Pensioenwet is weer eens bijge schaafd en met algemeene instemming goedgekeurd is het wetsontwerp-Donner dat drankzucht opneemt onder de gronden voor curateele. Dit is het werk der Kamer geweest, gisteren, voordat aan de orde kwam de interpellatie van den heer Wijnkoop over de botsingen tusschen politie en arbeiders te Maastricht, waarvan zooals men weet, de staking bij de zinkwit.fabriek aldaar de oorzaak is geweest. De heer Wijnkoop heeft lang gepraat. Twee „dolle" moties van Wijnkoop, al leen ondersteund door zijn „vriend en vij and" den heer de Visser, kwamen niet in behandeling. Het woord was daarop aan den heer Vliegen, die. op heel wat bezadigder wijze dan de stukken in „Het Volk" zouden doen vermoeden als zijn meenmg uitsprak, dat de „onderkruipers" eigenlijk de schuldigen waren en dat de politie beslist verkeerd was opgetreden, o.a. inzake de arrestatie van Pieters en het schieten op 16 October. Van gewapende geestelijken sprak de heer Vliegen niet en ook niet van zwarte terreur. Rustig lieten de Katholieken den socialistischen leider uitspreken. Zulk een behandeling ondervond de heer Hermans niet. De Katholieke afgevaardigde vestig de bedaard de aandacht op twee feiten: de onderkruipers" deden niets anders dan het bevel opvolgen van hun organisatie; zij verdienden dus den scheldnaam niet. Dat de Katholieke organisatie tegenover de Soc.-Dem. stond, was de schuld van de laatste, die de samenwerking had ver broken. Het kalme uitstekend gedocumen teerde betoog bracht merkbare onrust on der de socialisten die, geholpen vooral door den krijschenden heer Wijnkoop en zoo nu en dan ook door den vuurrooden heer Ke telaar, tevergeefs trachtten den Limburg- schen afgevaardigde van zijn k propos te brengen. De heer Vliegen had een motie inge diend, waarin aan de regeering verzocht werd. een onpartijdig onderzoek in te stel len. Ik heb niets tegen die motie en wil er wel voor stemmen, zei de heer Hermans. Maar de minister verklaarde, dat hij, in zijn functie, moeilijk een persoonlijk on derzoek in loco kon instellen zooals de heer Vliegen had gedaan (de minister had wel gisteren met den burgemeester van Maastricht geconfereerd) en dat hij over de motie zelf zich eerst beraden moest met den minister van justitie. Van mr. Donner's verklaring hangt van daag het lot van 's heeren Vliegen's mo tie af. GOUVERNEUR FRUYTIER. Te Amsterdam aangekomen. Met het stoomschip Venezuela van den Kon. West-Indischen Maildienst is gister middag de gouverneur van Curasao, de heer L. A. Fruytier, te Amsterdam aange komen. ZIEKTEWET. Algemeene Bedrijfsvereeniging der Katholieke werkgevers. Op Donderdag 24 October vond op het Bureau der A. R. K. W. V., Lange Voor hout 19 te 's-Gravenhage de eerste be stuursvergadering plaats van de Algemee ne Bedrijfsvereeniging, die opgericht is door dc Algemeene R. K. Werkgeversver- eeniging in samenwerking met de drie centrale organisaties van werknemers, het R. K. V., het N. V. V. en het C. N. V. Het bestuur bestaat uit zes leden werk gevers en zes leden werknemers en werd als volgt in bovengenoemde vergadering geconstitueerd: Voorzitter: de heer W. A. Twaalfhoven (N.V. Peek en Cloppenburg); vice-voorzitter: de heer A. C. de Bruin (voorzitter van het R. K. Werkliedenver bond); secretaris: dr. L. G. Kortenhorst (Alg. Secretaris der A. R. K. W. V.). Van werkgeverszijde werden behalve de heeren Twaa'fhoven en dr. Kortenhorst in het bestuur benoemd dc heeren ir. M. J. H. Hanrath te Venio, W. v. d. Lugt te Rotterdam, dr. H. P. Oosterbaan te 's-Gra venhage en mr. W. Vroom te Amsterdam. Van werknemerszijde werden behalve de heer de Bruin in het bestuur benoemd de heeren H. Brouwer en H. Hermans van het Ri K. Werkliedenverbond, K. Kruithof van liet Ohr. Nationaal Vakverbond en F. v. d. Wal en T. v. d. Heeg van het Ne- derlandsch Verbond van Vakvereenigingen. Plaatsvervangende bestuursleden zullen door alle organisaties alsnog worden aan gewezen. Besloten werd de administratie in eigen handen te houden en deze te doen voeren ten kantore der Bedrijfsvereeniging, Lan ge Voorhout 19, 's-Gravenhage. Het Dagelijksch Bestuur werd gemach tigd dc erkenning van deze Bedrijfsver eeniging aan te vragen. In de Statuten zullen nog e~nige kleine wijzigingen van tevoren worden aangebracht. Tot de Federatie van Bedrijfsvereeni- gingen zal worden toegetreden. Deze Algemeene Bedrijfsvereeniging zal de verzekering tegen ziekte organiseeren voor de arbeiders, in dienst van werkge vers, die niet. bij een vaksgewijs georgani seerde bedrijfsvereeniging zijn aangeslo ten. Ofschoon uit den aard der zaak de werkgevers-leden voornamelijk uit de krin gen der R. K. georganiseerde werkgevers zullen voortkomen staat het lidmaatschap ook voor andere werkgevers open. Inlichtingen worden verstrekt door het Secretariaat Lange Voorhout 19 te 's-Gra venhage. DE STRIJD IN DEN AETHER. De vergadering van den Radioraad. Gisteravond heeft de heer W. Vogt, de omroepleider van den A.V.R.O., e'en kor te rede gehouden voor de microfoon van Hilversum. Men had hem, zoo zeide hij, van alle kanten gevraagd, om iets mede te deelen over de gehouden vergadering van den Radioraad. Hij verklaarde daartoe niet gerechtigd te zijn. (Het schijnt, dat er nog geen be slissing is genomen op het aanhangige voorstel inzake de zendtijdvergunning). De heer Vogt gaf echter te kennen, dat het den A.V.R.O. in de vergadering van den Radioraad goed was gegaan. De actie in den Radio-handel. Hét Comité van Actie inzake Philips' licenties heeft Maandagmiddag, blijkens een ons toegezonden communiqué, te Den Haag vergaderd met een 25dal vertegen woordigers uit alle deelen van het land. De vergadering was voornamelijk be doeld tot het vaststellen van een organi satie- en werkplan, die dan ook werden aangenomen. Ter vergadering bleek dat de actie thans is doorgedrongen tot een, 50- taJ plaatsen in Nederland, terwijl het aantal leden zich dagelijks uitbreidt. Benoemd werden naast het dagelijksch bestuur financieele-, propaganda-, techni sche- en juridische commissies. Een lid uit Maastricht deed mededee ling van een onderhoud ten kantore van Philips Radio, waaruit ten duidelijkste bleek, dat het de bedoeling dezer firma is, tal van kleinere zaken hot verder werken onmogelijk te maken. Duidelijk kwam op deze vergadering naar voren, dab het Comité van Actie wenscht samen te werken met den Bond van Radio-handelaren en de stappen, die het bestuur daarvan bij Philips' Radio doet, moreel wenscht te steunen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. 11- De pleger van een moordaanslag op kroonprins Umberto, de Rosa, legt een verklaring af; de verloving officieel afge kondigd. Weer een anti-Joodsche betooging in Syrië. Op het Michigan-meer is een veerboot met 52 passagiers vergaan. (Buibenl. Be richten, 3de blad). BINNENLAND. De kanalisatie van de Maas. (2de blad). O verwerkvergunning blad). bakkerijen. (1ste Ovorwcrk-vergunning in banketbakkerijen. De minister van Arbeid. Handel en Nij verheid heeft voorwaardelijk aan hoofden of bestuurders van banketbakkerijen niet tevens zijnde broodbakkerijen in alle gemeenten des Rijks vergund, dat in het tijdvak van 7 tot en met 16 November 1929 gedurende 10 uren per dag en 55 uren per week cij in het tijdvak van 18 tot en met 28 November 1929 gedurende 11 uren per dag en 60 uren per week door mannen arbeid mag worden verricht, en dat door jongens van 16 en 17 jaar in het. tijdvak van 18 November tot en met 5 December 1929 en bovendien op 23. 24, 30 en 31 De cember 1929 arbeid mag worden verricht gedurende 10 uren per dag en 55 uren per week. R. K. Jeugdleiders instituut. Dezer dagen werd de tweejarige cursus 19271929, ter opleiding van Jeugdleiders, met het examen besloten. Het diploma kon worden uitgereikt aan kapelaan W. O. O. M. van Alphen, Gouda; kapelaan J. Biermans, Amsterdam; Zuster Ancilla en Zuster Margaretha Alacoquc, beiden van do Congregatie der Arme Zus ters van het Goddelijk Kind te Amsterdam. De St. Janstoren te Maastricht. Gemeld wordt, dat ook de Koningin een belangrijke gift heeft geschonken voor de herstelling van den St. Janstoren te Maas tricht. UITSLAANDE BRAND OP DE HAARLEMMERSTRAAT. Veel waterschade. Gisteravond omstreeks kwart over acht werd de brandweer gealarmeerd voor een feilen uitslaanden brand op de bovenver dieping van perceel Haarlemmerstraat 232, hoek Leege Werffsteeg, waarin is ge vestigd de winkel in speelgoederen van den heer P. J. Duyverman Jr., die in Oegstgeest woonachtig is. Deze zolderverdieping is evenals de eer ste étage in gebruik als bergplaats en ma gazijn van speelgoedoren. De eigenaar en zijn knecht hadden als naar gewoonto te 8 uur de zaak verlaten en een kwartier later bemerkten voorbij gangers en omwonenden, dat er op de bo venverdieping een brand woedde, die zich nogal vrij ernstig liet aanzien. De politie was op het gemaakte alarm het eerst aanwezig en begon dan ook het eerst den strijd tegen het vuur. Daarna arriveerde de brandweer met de twee groote motorspuiten, welke aan de. Oude Vest werden geplaatst. Wellicht ware het beter geweest ze aan den Oude Rijn op te stellen, omdat dit veel dichter bij den brand was. Het duurde dan ook vrij lang, voordat door een der motorspuiten water werd gegeven terwijl de ander niet in func tie werd gesteld. Toen de vlammenzee in haar eerste he vigheid bedwongen was, ontwikkelde zich een zware rook, waardoor het blusschings- werk wel eenigszins bemoeilijkt werd, om dat de duisternis boven de verlichte Haar lemmerstraat groot was. Eerst toen de me chanische ladder op dc Haarlemmerstraat was opgericht kon men via het dak meer resultaat bereiken en het gevaar voor uit breiding was toen zeer spoedig bedwon gen. Het blusschingswerk stond onder leiding van den commandant van de brandweer, den heer P. J. Verhoog, en den onder-com mandant den heer Van Lith. Verder waren op het terrein van den brand aanwezig de burgemeester, mr. A. v. d. Sande Bakhuysen, de wethouder J. Splinter, dc commissaris van politie en verschillende politic-inspecteurs. Doordat de electrische gel^idin^ van de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1