UIT DE OMGEVING
UIT DE RIJNSTREEK
De middeleeuwsche
Abdissen van Rijnsburg
Financiën en Economie
ALLERLEI
Advertentïën.
DON KOZAMKENKQOR
PLA1FF
CÏXTVELLEH.
PraÉflonlAjmct.
IRSCHOTEN.
LRT
SASSENHEIM.
Brutale inbraak.
In den afgeloopen nacht heeft alhier een
brutale inbraak plaats gehad ten huize
van den automobielhandelaar Nie-uwenho-
ven aan de Hoofdstraat. Terwijl de bewo-
nc. boven sliepen, hebben inbrekers door
een raampje aan de achterzijde van het
huis zich toegang weten lo verschaffen.
Alles is overhoop gehaald. Voor ongeveer
I 1000 aan tafelzilver is meegenomen. De
doozen, waarin het zilver geborgen was,
hebben de dieven achtergelaten.
A's een bewijs boe de inbrekers zich op
hun gemak gevoelden kan nog dienen, dat
zij uit ccnigc doosjes met gebruikte en
ongebruikte postzegels de laatste hebben
uitgezocht en dat zij ook nog een trommel
met. koekjes hebben leeggegeten.
De politie stelde hedenmorgen dadelijk
een uitgebreid onderzoek in en heeft de
hulp ingeroepen van de politie te Oegst-
gee«l. die haar politiehond ter beschikking
heeft gesteld.
Tot dusver is er echter van de daders
nog geen spoor ontdekt.
VOORSCHOTEN.
IJkwet. Door de politic alhier is pro
cesverbaal opgemaakt tegen 5 personen
wegens overtreding der TJkwct. De voor
werpen zijn in beslag genomen.
Van Haagsche Schouw naar Leiden.
De eerste brug (nabij de Vink) in het weg
vale Haagsche Schouw—Leiden is heden
gereed gekomen.
ZOETERMEER.
GEMEENTERAAD.
Voorzitter burgemeester F. S. G. Bos.
Aanwezig alle leden.
Na de gebruikelijke opening worden door
den secretaris de notulen van de vergade
ring van 3 October 1.1. voorgelezen. Deze
worden onveranderd vastgesteld.
Hierna verzoekt de voorzitter den leden
zich van liun zetels tc verheffen en doet
voorlezing van een r'ouwcirculaire, behel
zende het overlijden van den heer N. Boo-
nckamp te Nootdorp. De voorz. memoreert
dat wijlen de heer Boonekamp vanaf 1885
tot 190b deel uitmaakte als lid van den
raad van Zoctcrmccr, Aan af 1889 als wet
houder, en wijdt eenïgc. Avaardecrendc
woorden aan diens nagedachtenis.
Daarna wordt de agenda aan de orde
gesteld:
le. Mededeelingen. Bericht van Gcd. Sta
ten van Zuid-Holland', houdende niededcc-
ling, dat de gemeente-rekening, dienstjaar
1927 door hun was vastgesteld. Voor ken
nisgeving aangenomen.
2e. Voorloopigc vaststelling gemeente-
rekening dienstjaar 1928. De voorz. doei
voorlezing der verklaring van de commis
sie. belast met het nazien der rekening,
dat er geen bezwaren bestaan tot voorloo
pigc vaststelling. Conform besloten.
3e. Aanvullings-contracl, gemeentelijk
electriciteitebedrjjf, Delft. Dit punt was al
tweemaal aangehouden. Het houdt, verband
met den spertijd. Door den voorz. wordt
den heer Faccc Schaeffer gevraagd of hij
nog bezwaren tegen hel aanvullingscontract
heeft. Dit bleek nu niet het geval te zijn en
wordt dit punt met algcmcenc stommen
aangenomen.
4e. Aanbieding gemeen! c-begroo ring,
dienstjaar 1930. Den leden wordt door den
voorz. medegedeeld dat zij evenals andere
jaren, een bcgrooting ter bcstudeering
thuis krijgen. Hij verzoek! daarom aan-
f rekeningen tc maken, opdat bij de behan
deling der begrooting enkel die punten
besproken worden die h.i. disputabel zijn.
In inkomsten en uitgaven sluit deze be
grooting voor den getv. dienst 53272.16;
voor den kapitaalsdienst 1800. Aan in
komstenbelasting wordt begroot, 32575.12.5
5e. Wijziging statuten stichting drink
waterleiding. Wordt met algemecne stem
men aanc^nomen.
Rondvraag. De heer Duinisvcld maakt,
verschillende opmerkingen ovfcr de kosten
van de brandweer, wegenonderhoud. vuil
nis-ophalen enz. die hem als lid der com
missie van nazien der gemeenterekening
waren gebleken. Door den voorz. worden
de verschillende vragen beantwoord.
De lieer Fatjce Schaeffer verzoekt B. en
W. te willen bevorderen, dat bij afsluiting
van het licht, met. uitzondering van nood
toestand, de aangeslotenen worden ge
waarschuwd. De voorz. zegt. toe, dat- zulks
zooveel mogelijk zal worden bevorderd.
Hierna sluiting.
BOSKOOP.
Verkooping tuingrond. Op de gehou
den veiling, ten overstaan van notaris
Houtzagers alhier, zijn de perceelen duin
veld, gelegen in den Tempclpolder en t-oc-
behoorende aan de firma A. Edelman,
in bod gebracht respectievelijk op f6200
en f 6100.
Geboren: Gcrstina Gcertruy d. van
D. v. Klaveren en G. v. d. Loo Wichart
Adam, z. van A. H. C. Metselaar en G.
Beenschoten Wilhelmina, d. van J. Vos
kuilen en M. van Daaien Dirk Laurens
Clara, z. van W. v. d. Vis en C. van Glie-
sel Grothe.
Ondertrouwd: A. v. Rijswijk en W.
Hoogerdijk.
Getrouwd: H. v. d. Heiden, 59 j. en
C. Kisman, 52 j.
Overleden: Antje Johanna de Jong,
18 jaar.
De a/lelijke vrouwenabdij van Rijnsburg
bij Leiden behoorde tot de oide van den
H. Bencdictus, wiens volgelingen zich
reeds op het einde der 7de eeuw te
Utrecht, hadden gevestigd en zich van daar
uit verspreidde over het geheel tegenwoor
dige Nederland.
De regel van St. Benedictus werd door
verschillende kloosterorden aangenomen,
wat voor de ontwikkeling van Europa van
zeer groot belang is geworden.
Er kwam meer eenheid in het klooster
wezen en daardoor kan het beschavings
werk. dat, uitging van de kerken en kloos
ters, op een vaste georganiseerd en grond
slag worden gesteld en door éénheid in
doel en middelen krachtiger worden be
vorderd.
De eerste Benedictijnen die naar ons
land kwamen waren Angelsaksische ge
loofsverkondigers; zoo kwam in 690 de H.
V illibro'rdus met elf gezellen, bij welke
zich nog anderen voegden, naar Neder
land.
Toen gravin Petronella, wedmve van
graaf Floris II, omstreeks 1132 te Rijns-
burg bij Leiden een klooster stichtte voor
adelijke jonkvrouwen, waren de vooruit
zichten op een duurzaam beslaan gunsti
ger dan -00 jaren te voren, toen Graaf
Dirk I de verlaten liggende abclij te Eg-
mond voor vrouwen had ingericht.
Twee eeuwen later Avas de toestand in
Holland minder onzeker geworden.
Een meer geordende samenleving was
zoowel onder de landelijke bevolking als
onder den adel tot stand gekomen. Do ru
we zoden waren verzacht en de geest van
saamhoorigheid versterkt, zoodat er vol
doende waarborgen bestonden a-oor de
openbare en persoonlijke veiligheid.
Dat tegelijk met. de algemecne bescha
ving ook de hoogachting voor de vrouw
moest toenemen, spreekt van zelf. De
vrouw werd daardoor meer dan a'roeger
in staat gesteld, haren verzachtenden en
veredelenden iuvloed te doen gevoelen.
Van uit de abdij van Rijnsburg, als
voornaamste middelpunt der vrouwelijke
beschaving, heeft deze weldadige invloed
zich eeuwenlang door het graafschap Hol
land kunnen verspreiden.
Door de stichting Aan Rijnsburg hadden
de dochters uit de Hollandsche ridderge
slachten, die zich geroepen gevoelden tot
een van de wereld afgezonderd en aan
gebed en besehaA-ing gewijd leven, gelegen
heid, deze roeping in haar eigen geboorte
land tc volgen.
Zij moesten zich .er op toe leggen op de
nauwgezette onderhouding van het koor
gebed, daar de regel van Benedictus als
eerste a'oorschrift a-oorop stelde den dienst
Gods door de Liturgie, d. av. z. door het
openbare leven, uit naam van de geheelc
Kerk verrichte lof-, dank- en smeekgebed.
Hierdoor werd het klooster tc Rijnsburg
een grootje factor voor de uitwendige wcl-
Aaart van Holland, omdat daar dag en
nacht Gods zegen werd afgebeden voor de
veiligheid en den voorspoed van geheel 't
graafschap, maar versterkte tevens naar
binnen en naar buiten het warme Chris
telijke geloofsleven, den eenigen onder
grond voor elke beschaving van blijvenden
aard.
Al werd nu door het geestelijk leven Lor
nonnen de voornaamste taak van een Be-
nedici inessenklooster vervuld en hebben
we hierin de diepste beteekenis te zien,
welke de abdij yoor de gemeenschap ge
had heeft, toch moest Rijnsburg nog op an
der dan dit zuiver bovennatuurlijk terrein
van belang worden voor zijn gchccle omge
ving.
Zoo zien wc Rijnsburg onmiddellijk na
zijn grondA-esting ook op slaatkundig,
maatschappelijk en cultureel gebied een be
langrijke plaats innemen in de geschiede
nis \an het graafschap.
Dp stichting van het Rijnsburgsche kloos
ter door gravin Petronella. had 't natuur
lijk gevolg, dat liet in nauw verband moest
staan niet. liet Hollandsch Gravenhuis. Dc
eerste geschiedenis van Rijnsburg was een
aaneenschakeling van gunsten, haar dooi
de graven en gravinnen bewezen.
Ook de armen van Rijnsburg zagen in de
abdij hun toevlucht, waar zij eenige koe
ren in de Aveek op rijkelijke uitdeelingen
van spijzen konden rekenen en tegen den
winter van warme stoffen a-oor kleeding en
van schoenen werden voorzien.
Wat. nu de dagverdeeling in een Bern-
diet ij nerkloos ter betrof, dus ook in de ab
dij van Rijnsburg, moest de tijd, die over
bleef tusschen dc kerkelijke gebedsuren
worden doorgebracht met geestelijke lezing
en handenarbeid.
In mannenkloosters bestond dit hoofd
zakelijk in land cn tuinbouw, docli in
nonnenkloosters trad daarvoor jn de
plaats de beoefening van allerlei vrouwe
lijke handwerken, zooals weven, naaien en
borduren. Vooral werkdadige naastenlief
de werd door den regel nadrukkelijk aan
bevolen.
Door het uitdeelen van aalmoezen, het
verplegen van zieken en behoeftigen en
het gastvrij herbergen van vreemdelingen,
zouden de volgelingen van Benedictus, toe
vlucht en redding brengen voor reizigers
en hulpbehoevenden; vooral in den per
soon van armen en pelgrims moest Chris
tus Zelf worden geëerd en verzorgd.
Sophia, de vrome gemalin van Dirk VI,
bedacht de abdij te. Rijnsburg met milde
schenkingen in geld, bovendien begon zij
in dc laatste jaren van haar leven met
den bouAv van een nieuwe kerk tc Rijns-
burg, de parochie of buurtkerk, waar
voortaan dc dorpelingen en landlieden
de H.H. Diensten zouden bijwonen, terwijl
de abdijkerk ipct het klooster ingewijd in
1132, tot gebruik der nonnen diende.
De kerk was aan St. Laurentius toege
wijd en stond binnen de omheining der
abdij.
Dertien dagen na do inwijding der kerk
brak er een felle brand ai it, die niet alleen,
de nieuwe kerk in asfch legde, maar ook de
aangrenzende abdij bijna geheel ver
woestte. De abdij "werd weer opgebouwd
en in 1185, twee paren na den brand, kon
den de nonnen weer in haar klooster te-
rugkceren.
Van de Arocgste tijden af werd in de
vrouwenkloosters ook dc schrijfkunst be
oefend, vooral met het oog op het afschrij
ven van boeken. De geleerde nonnen en
kanunniken uit de 10de en 11de eeuw
zonden Latijnsche brieven aan hare ziel
zorgers. Ook te Rijnsburg hebben de non
nen penseel en pennensohacht gevoerd om
ter cere Gods in geduldigon arbeid het
klooster met sierlijke verluchte afschriften
van de noodige boeken te yerrijken.
Bij het zeer verspreide gebruik van La
tijn als spreek- cn schrijftaal gedurende de
•middeleeuwen, niet alleen in kerkelijke
maar ook in burgerlijke kringen, spreekt
liet van zelf, dat de Rijnsburgsche nonnen
uit de löde en 13de eeuw deze taal ver
stonden.
In de middeleeuwen zien we dc nonnen
zich met liefde wijden aan de i-erpleging
van zieken en gewonden.
Het handwerk, waarmee dc eerste non
nen van Rijnsburg zich in de 5. a 6 uren
daags, die volgens St. Benodictusregel aan
lichamelijken arbeid moest geivijd zijn, be
stond in het spinnen en ivoven van linnen
cn Avollcn sloffen en het vervaardigen van
kleedingstukken ten behoeve van het
Convent.
Behalve aan dit eenvoudige Averk wijd
den zij zich ook aan dc fijnere naald cn
weefkunst, die zooals wij Aveten, reeds in
de vrouwenklooster van liet karolingi-
sche tijdperk en evenzeer in die der vol
gende eeuAven werd-beoefend. Zij werkten
ook aan de veelkleurige hangtapijten, die
bij feestelijke gelegenheden de ruwe wan
den van zalen en vertrekken moesten ver
bergen.
Dat de Rijnsburgsche abdij van haar be
gin af boeken heeft bezeten, spreekt van
zelf: boeken waren noodzakelijk voor de
H. Mis en het koorgebed cn teA'cns voor
de opleiding der Oblaten, d. w. dc kin
deren die op jeugdigen leeftijd door hun
ouders aan God werden opgedragen en
afgestaan, om tot kloosterlingen te wor
den opgevoed. St. Benedictus had voor
eiken dag een bepaalde geestelijke lezing
aan tafel voorgeschreven, terwijl bij het
begin van de Vasten iedere kloosterling
een boek uit «le bibliotheek moest ont
vangen. om daarin gedurende den vasten
tijd te lezen. Onder dc liturgische boeken
heeft het Missaal, waaruit dagelijks door
den priester dc- H. Mis gelezen iverd, de
eerste plaats ingenomen.
Uit, een bescheiden begin had dc abdij
te Rijnsburg zich ontwikkeld tot een kloos
ter van groote beteekenis voor het gods
dienstig en. maatschappelijk leven.
Intusschên werden de tijden steeds
woeliger cn met bezorgdheid moest men
in de abdij «1c toekomst tegemoet zien. De
beeldenstorm Aan 1566. in welk jaar ook
verschillende kloosters Ie Leiden schade
hadden geleden, hadden nonnen geleerd,
wat de abdij te Avachten stond van den
kant der Geuzen. De juiste tijd wanneer de
abdij van Rijnsburg is verwoest is niet
bekend; het staat echter vast, dat zij niet
in 1572 door beeldenstormers in brand is
gestoken. Wel lezen we van verschillende
stroopt och'en van Kpaausehc soldaten
naar Rijnsburg; in den zomer van 1572
hadden zij er een groote hoeveelheid ko
ren; tijdens de eerste belegering in 1573
van Leiden, had er een gevecht plaats tus
schen Spanjaarden en Leidenaars.
Dc parochiekerk van Rijnsburg werd
vóór de maand April 1574 verwoest.
Dc verwarde omstandigheden cn onge-
tivijfcld ook de nieuwe leer der Hervor
mers lieten niet na, invloed uit te oefe
nen op de gevluchte nonnen en het kloos
terlijk karakter der oude Rijnsburgsche
.stichting AA-as, zooals van zelf spreekt, on
der den invloed van het protestantsclie
bewind, spoedig geheel en al verloren ge
gaan.
De gebouwen op het terrein van de
abdij zijn, met uitzondering van de paro
chiekerk na de verwoesting van 1574 niet
meer hersteld.
In 1612 werden op bevel van de ridder
schap dc puinhoopen Aveggeruimd, terwijl
de ongeschonden grafzerken van enkele
abdissen werden schoongemaakt.
De fundamenten van dc abdijkerk ver-
tooncn den vorm van een latijnsch kruis
met afgeronde anuen.
Tenslotte dringt toch de ernstige vraag
op, hoe het gesteld was met het inwen
dige geestelijke leven in de abdij omstreeks
deu tijd, waarin zij verwoest werd.
Bloeide er toen onder dc nonnen van
Rijnsburg ernstige vroomheid, die zich
hitte in hare zuivere liefde tot God, in
den ijver, waarmee zij haren bijzonderen
plicht, het koorgebed vervulden, en in de
godsvrucht waarmee zij tot de H. (Sacra
menten naderden? Door dit alles moest
toch bewaard en versterkt worden de
eigenlijke kracht, die het kloosterleven
draagt; liet bovennatuurlijke genadeleven
der kloosterlingen, waardoor de regel
tucht behouden blijft en Avaardoor het on
mogelijk wordt, dat. een kloosterstichting
geheel verdwijnt. Al kunnen uitwendige
krachten haar van een bepaalde plaats,
verdrijven, bet inwendige genadeleA-en
houdt de kloostergerneente samen en maakt
dat de stichting in een andere streek
herleeft.
Het a'oorracht van een nieuwe Klooster
gemeenschap is aan Rijnsburg niet ten
deel gevallen.
Laten we hopen, dat de krachtige ople
ving der Benedictijner orde in ons land,
ook eenmaal moge leiden tot de wederop
richting van de vrouwenabdij te Rijnsburg.
Dat geve God.
Mevr. M. STEIJGER—
ASPERSLAGH.
DE CONCURRENTIE TUSSCHEN
BEETWORTEL- EN RIETSUIKER.
De strijd tusschen twee werelddeelen.
Het suikerriet, hetwelk oorspronkelijk
uit Indië komt,, wordt reeds sedert 6 jaar
vóór Chr. gebruikt voor de vervaardiging
van suiker. In den loop der tijden is het
suikerriet van het eene naar het andere
continent gegaan, zoodat men het thans
bijna in alle tropische gebieden aantreft.
Tot op het einde der 18de eeuw was het
suikerriet de ecnigste plant, waarvan sui
ker op een eenigszins groote schaal te ver
krijgen was; in het begin van de 19de
eeuw echter kreeg het riet een gevaarlijke
concurrent aan den beetwortel. De Duifc-
sclier Marggraf heeft in 1747 een manier
uitgevonden om op economische wijze sui
ker uit den beetwortel tc vervaardigen. In
1810 is zijn werk voortgezet en is er een
verslag over dc kwestie uitgebracht, het
welk zeer gunstig AA-as voor de toekomsti
ge beetwortel-suiker-industric. Toen Na
poleon in 1813 aan Frankrijk en het verde
re vaste-land van Europa verbood om met
Engeland handel te drijven, met de bedoe
ling Engeland economisch te overwinnen,
heeft hij ook dc suikertoevoer van Euro
pa afgesneden, want de meeste suiker
werd destijds in Engelsche koloniën ge
produceerd. Nu moest hij er iets op vinden
om Europa van suiker te voorzien. Dit was
een prachtige kans voor den beetwortel.
Op «alle mogelijke manieren (o.a. door sub
sidies) heeft, hij de beetwortel-suiker-in
dustric. in Europa aangemoedigd. Toen na
de Napoleontische oorlogen liet suiker
riet Aveer met den beetwortel kon concur-
reeren, brak er voor de beetwortel-suiker
industrie een zeer moeilijke tijd aan.
Deze eerste moeilijkheden weiden opge
lost door het instellen van invoerpremies,
zoodat omstreeks 1900 twee derde van de
suiker, ivelke in dc wereld werd geconsu
meerd, vervaardigd was van den beetwor
tel. De Vereenigde Staten en Engeland
hebben het meeste voordeol uit deze pre
mies getrokken.
De beetwortel-suiker werd. zelfs in het
buitenland voor een derde tegen binnen-
laildsclien prijs verkocht, zooclat Engeland
en de Vereenigde Staten de premies er
van konden inoogsten. Politieke belangen
hebben Engeland gedwongen om ten koste
van de financieele .verliezen, welke zij
daardoor zouden lijden, een einde te ma
ken aan het verwarrende premiestelsel.
De Britscli West-Indische eilanden waren
nl. gaan klagen, dat zij op de Engelsche
.marlet moesten concurreeren met de beet-
weitel-suiker van het vaste land, Jerwij!
Forto-Rico en Cuba vrijen toegang hadden
tot dc Amerikaansche markt. In 1902 is in
Brussel de eerste vergadering gehouden
met liet doel om verbetering in den toe
stand tc brengen. Het doel waste trach
ten de concurrentie lus se hen beetwortel
en rietsuiker minder heftig te maken;
voorts zouden alle premies worden afge
schaft, en beetwortel- en rietsuiker zouden
op gelijken voet behandeld worden. Dc
laatste internationale bijeenkomst te
Brussel in 1918 moest door het uitbreken
van den wereldoorlog onverrichterzake
uiteen gaan. Dc concurrentie tusschen de
iwee planten is niet alleen ecu strijd tus
schen ruwe stoffen, maar ook een strijd
tusschen twee werelddeelen, nl. de tropi
sche cn de gematigde. Dit feit brengt nog
een ander verschil met zich mee, nl. dat
het noodzakelijk is, vooral in «'ie landen
waar het verkeerssysteem nog maar zeer
primitief is, en de goederen niet ver
voerd kunnen worden, dat de fabriek in
de nabijheid van de grond doffen wordt
geplaatst. De fabriek zal dus hoofdzakelijk
afhankelijk zijn van dc grondstoffen in
haar onmiddellijke nabijheid. Het gevolg
hiervan, is, dal de fabriek al 'iet mogelijke
doel, om de geregelde levering van grond
stoffen te krijgen. Hierdoor heeft zich een
eigenaardige vorm van organisatie in bet
bedrijf ontwikkeld. In verband hiermede
zijn in verschillende landen bóeren-coöpe
raties ontstaan, welke de boeren, die hier
bij zijn aangesloten, verplichten om gere
geld beetwortel te verbouwen. Zij bepa
len voor de boeren, ivauneer en hoeveel
beetwortel zij moeten planten. In andere
streken is de fabriek in handen van ge
wone maatschappijen; deze maken dan
contracten met de betreffende boeren om
geregeld suikerbiet te vcrbqusvèn. Deze
regeling is natuurlijk alleen mogelijk in
streken, waar de boer een zekeren graad
van ontwikkeling heeft bereikt, om zoo
doende het goede gevolg van een afzetge
bied te kunnen constateeren, en dus zijn
contracten te kunnen nakomen. In streken
waar rietsuiker geteeld wordt, zijn zulke
contracten niet mogelijk, daar zij van een
geregelde levering van grondstoffen niet
verzekerd kunnen zijn. Dc mensóhen zijn
ovêr het algemeen nog te weinig ontwik
keld om zich aan deze eenigszins lastige
contracten tc houden. Het gevolg hier
van was, dat de fabrieken hier zelf plan
ters moesten zijn. Hieruit volgt dus, dat
de rietsuiker-beplanting meer een kapita
listisch bedrijf is, en de beetwortel daar
entegen een boerenbedrijf. Volgens de
laatste cijfers was de beetwortelproductie
in 19261927 .33 pet. van de totale wereld
productie. Na den wereld-oorlog hebben
de Europeesche landen al het mogelijke
gedaan om do beetwortel-suiker-industrie
weer geheel op te bouwen; zij zijn .hierin
gedeeltelijk geslaagd. Maar of zij in staat
zijn om deze industrie aanhoudend tc clocn
bloeien is een groote vraag.
Hoe snel de bladeren vallen...
Dc Herfst is weer gekomen en het val
len der bladeren is begonnen en duurt
thans voort, zoolang er nog geen vorst in
treedt. Wanneer de tijd van ontbladering
nadert, vormt zich op die plaatsen waar
de bladeren aan de takken vastzitten een
weefsel, de z.g. soheiidngslaag, waarvan,
cellen zóó los aan elkander zitten, dat
geringe gewicht van een blad reeds
doende is, om deze laag te vernielen
het blad van den boom te doen vallen,
sommige boomen bijv. bij de eiken
ken zijn dc vaatbundels van den b
steel echter zóó sterk, dat noch de gr
kracht, der scheidingslaag, noch het e
gewicht van het blad voldoende is om
af te laten vallen en in zulke gevallen
ven de bladeren dan ook gewoonlijk dec1
heelen winter door aan de boomen hangea
De snelheid, Avaarmede de bladeren val
len hangt in den regel af van de oorzaalj
waardoor het- blad valt.
Wanneer bet afvallen der bladeren ii
den Herfst op normale Avijzc geschiedt, dai
sterven de bladeren en scheiden zich eersl
langzamerhand geheel af, zoodat het soim
weken kan duren eer een hoorn heek
maal ontbladerd is. Zoodra echter de vors'
intreedt-en de boomen dwingt hun blade
ren tc laten arallen, dan geschiedt de ont
bladering in een minimum van tijd. Zb|
heeft men na. een nachtvorst geconsta
teerd, dat van een berg ahorn binnen eei
lialf uur tijd niet minder dan 16.518 blade
ren vielen, zoodat dus iedere seconde oj
geveer 9 bladeren loslieten, terwijl eei
wilde kastanje in denzelfden tijd 6256 bla
deren arerloor, d.w.z. 3 bladeren per se
conde. Dc populier laat in den tijd, da
dc afval het sterkst is, iedere seconde eei
blad arallen. Tot dc boomen die zich he
snelst ontbladeren behoort, dc katoenbooi
die haast ieder jaar in enkele dagen va'
al zijn bladeren beroofd is.
Heer alleen,i
bewonend Wj
naar, zoekt;
FLINKE HU
kunnende koken,
vermelding van ,y«reischt loon
onder No. 3530 bur. v. d. blad.
Kaarten verkrijgbaar J>fj A. M.
VAN Z VICHT, Boekhandel,
BreestraJt 126. 3492
Prijs f I.plus rechten.
Goedkcopsr In Bentellen
dan „DE KLEJINEJYfiNST"
hesiait diet.
KOMT. ZIET Elj OVÈRTyiGT U
DIENSTBODE.
Gevraagd 1 of 15 Nov
Dienstbode in klein
goede getuigen voorzici
of dag en nacht.
Bur. bur. v. d. blad no. $237.
Govr
igd een
R.K. MEISJE
dag en nacht, met 1 jk
verkeer. Adres Ma a
Leide®.
GRAAF, Zoeterwoudc (H. F
R.K. 8AKKERSKN$Cty
biedt zich aan, liefst
bakkerijook kunnende chal
Brieven aan L. VAN SCfAIK,
Vinkevce
TE KOOPs
2 Hittenslepers, MelkbrikjcAlclk-
brikje. Melkwagentje, Coupf, Vic
toria, Yigelnnt,0miiibusbrik, Jacht
wagen, Kruiwagens, enz. <\££K.
.I08EMANS, N. Beestenmarkt,
Tel. 2182, Leiden. 3239
TE KOOP HENNEN?;
Witte Wyandotte, cn WittVbjg-
bevragen bjj f.^r>E
3542
REDERIJKERS. .3245
Yoor Fw av in terseizoen vraagt
U bijtijds maatlijste» 'ifai
Costuumhuis ERATO, Oude j
gel 14, Tel. 889, Leiden,
bespreking waarborgt U i
zette aanklocding cn
ook van dc moeilijkste proMn»
Ook attributen. Eigen Gr'mo?
WIJ BEHANGEN
binnen cn buiten dc stad,/1
een scherp concurrecrend' loon,
25 ct. dc rol. Behangselpapieren
vanaf 5Va ct. cn duurdcr.v Zio
Etalage. Eerste Lcidschc Papier
handel, Hooigracht 37. 2123
DeZeeuwscheAardappelentö
levert U prima Eigenheimers f
Bravo's f3.50, Zeeuwsche BlaJ
1' 3.75, Grove Drielingen f f
alles per 70 kilo franco
Voeraardappelcn goedkoop.
G. ALBLAS, Alphen a/d. 1
No. 14.
Abonnementen en Adver-
tentiën wJNten aangen
