BINNENLAND
SPORT
Wetenschappelijke Berichten
tweede blad
DE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG 22 october 1929
het FEEST VAN CHRiSTUS'
koningschap.
Het laatste sein!
Zondag a.s. is het een triomfdag voor
•ling Christus.
de plechtige stilte onzer herken zal
„,i de honderdduizenden opnieuw de
goddelijke verklaring worden gegeven:
fGij hebt het gezegd, Ik ben koning.'.-
Zal de herinnering aan die getuigenis
door alle eeuwen heen klinkend, op
fen feestdag van Christus' Koningschap
|iet een bijzonder doel beoogen?
Wanneer we ons bezinnen, hoe de II.
'erk door Gods' Voorzienigheid geleid,
juist in onze dagen het feest van Christus'
Koningschap instelde als reactie op de
knitale loochening van Zijn Vorstelijke
macht ook over de wereld, begrijpen we
jfcoe van ons juist op dien dag daden
|an o p e n 1 ij k e erkenning en hulde wor-
verwacht. Het wordt ons dan duide-
jjk, hoe ons Katholiek Volk de heerlijke
cerlcelijke viering door een openbare
a a n i f e s t a t i e te onderstreepen heeft.
Zoo'n belijdenis van Christus' Konings-
rlorie kan zijn het zichtbaar dragen van
iet wït-gele kruisje, door den R. K. Dioce-
lanen Vrouwenbond, Bisdom Haarlem be-
•hikbaar gesteld. Dienen we eerst en
fooral door verinniging van eigen gods-
lienstig leven ook in het openbaar over
rhristus te getuigen, soms zal God op bij-
ioiidere tijden een uiterlijke manifestatie
ran allen tegelijk als een aanvulling van
|at alles wenschen.
Ons Katholieke Volk heeft reeds twee
malen getoond door het dragen van dat
auisje den laatsten Zondag van October
e willen manifesteeren.
Ook a.s. Zondag zullen ontelbare han-
len gretig reiken naar het insigne, als het
eere van Christus, en daarbij tevens
j bate van een bepaald liefdadig of
ociaal doel in zoovele steden en dorpen
koop wordt aangeboden.
Daar zullen er onder zijn. die het koo-
pen en opsteken hoofdzakelijk om een
lepaald mooi liefdewerk te steunen in
dco: oo'n gemeente. Dat is goed! Maar schoo-
fler zou het zijn als allen op de allereerste
laats het willen dragen heel den dag
oor als hulde aan Christus' Koningschap.
Do wereld is verziekt van het heimwee
n donkere wanhoop om het onvindbaar
"ji eluk, wij willen bet kruisje dragen als
1 ymbool van ons vertrouwen in den Ko-
jiing van Liefde, die Zijn Volk den weg
het zonneland weer vrij heeft ge-
akt.
I Zij wordt verteerd van godsdiensthaat.
|)oor de kruisjes willen wij aan de Liefde
lerinneren.
j Zij ruit op tot klassenhaat en ver-
genscht den sociale vrede, door de uniform
kunnen wij zwijgend propageeren
katholieke solidariteitsgedachte.
De wereld tracht nog steeds van Chris-
us een spotkoning te maken, en wij hui-
verstild van ontzetting om de gods-
asteiende taal en tactiek. O, dan voe-
en wij den drang naar een daad van open-
ijk eer-herstel, en dringt de Zielpkreet
aar onze lippen: „Leve Christus, onze
ioning."
Hoe fier zullen we Zondag zijn op het
asigne, dat teeken van eerherstel.
Gelijk eens de Jeruzalemmers in een
van bewondering en liefde Koning
!hristus inhaalden met palmtakken en ju-
2? (ellied, zoo zullen wij, dankbaar voor de
ave des geloofs, die ons tot koningskin-
eren maakte, Zondag blij erkennen, hoe
[ij dient ingehaald te worden ook in het
penbare leven als de Souverein van al
et geschapene. Hu worden de palmtakken
erva-ngen door kruisjes, wier gewemel van
rit en geel zal zijn als de kleurentaal van
ïihe liefde, en wier vorm doet denken
an den Koningsschepter van Hem, voor
Pien in onze zielen moet klinken: „Ho-
anna, die komt in den naam des Heeren,
osanna, Christus, onze Koning!"
TOOS POST,
Presidente Dioc. R. K. Vrouwenbond
Bisdom Haarlem.
ie» e;
.11 ;o,
31 1
65
Bi T
DE rijksbegrooting voor 1930.
De Algemeene Beschouwingen bij
het afdeelingsonderzoek der
Tweede Kamer.
Verschenen is het voorloopig verslag der
ireede Kamer over het eerste hoofdstuk
Rijks begrooting, waarbij de algemeene
eschouwingen worden gchoxiden.
Nieuws brengen ze niet, en konden ze
ook et brengen, omdat de kranten van
erschülende richting de Kamerleden het
ras voor de voeten hadden weggemaaid.
Over de kabinetsformatie wordt gezellig
b in den bekenden trant geboomd.
Een beginselverklaring gemist.
Verscheidene leden spraken hun leedwe-
en teleurstelling er over uit. dat in de
roonrede gemist wordt een kloeke be-
inselverklaring, waaruit blijkt, dat het
abinet een bewind denkt te voeren, dat
skenirig houdt met de christelijke levens-
i wereldbeschouwing.
Sommige leden vroegen, wal men te
ïrwachlen heeft ten aanzien van de Zon-
ïgsrust en de bestrijding van allerlei,
e christelijke volkszeden ondermijnende
ermaken.
Enkele leden, die hun in vorige jaren
iuite wenschen herhaalden, achten thans
ex juiste oogenblik aangebroken voor af-
-naffing van de vaccinatie.
Indeeling van departementen.
Sommige leden drongen aan op een af-
onderlijke departement van Landbouw, of
Bdien daartegen bezwaren bestaan, op on-
jferbrenging van de afdeeling landbouw
|1J departement van Arbeid, Handel
I Nijverheid. Andere leden waren van
oordeel, dat arbeid een afzonderlijk de-
parlement behoort te vormen.
Sommige leden achtten het gewenseht.
het departement var Arbeid in elk geval in
ontlasten door volksgezondheid over te
brengen naar Binnenlandsche Zaken.
Voorts werd opgemerkt, dat de handels
politiek niet bij Financiën behoort, terwijl
men de werkverschaffing verder bij Ar
beid wilde onderbrengen.
De financiën.
De finarciecle paragraaf in de Troon
rede had verscheidene leden ongerust ge
maakt. Zij deed hen vreezen, dat de finan-
cieele politiek zou jgorden voortgezet, die
in de afgeloonen jaren voor de wetgeving
op sociaal gebied en ter zake van het on
derwas een beletsel is geweest. Zij acht
ten de uitlatingen opzettelijk gewild en
zagen daarin den domineevenden geest
van minister De Geer en een bewijs, dat
de R -K. formateur het program van zijn
partij volkomen verloochent.
Ook andere leden konden hét pessimis
me van de millioenennota niet deelen,
want de financieel© toestand noopt vol
strekt niet tot zoo groot e voorzichtigheid.
Al of niet bewust hebben de financieel©
beschouwingen in de millioenennota's een
tendenz, die haar onbetrouwbaar maken.
De tariefkwestie.
Verscheidene léden waarschuwden te
gen elk denkbeeJ'l tot invoering van een
onderhandelingstarief, he' welk echter 'dooi
andere leden werd bepleit.
Nijver h cl) d s on d e rw ijs.
Van verschillende zijden, werd aange
drongen op een aanmerkelijke uitbreiding
van het nijverheidsonderwijs.
Ontwapening.
Verscheidene leden betreurden het, dat
blijkens de Troonrede rationale ontwape
ning niet in het voornemen van het kabi
net ligt.
De sociale paragraat.
Vele leden merkten op, dat een verbete
ring van de Invaliditeitswet noodzakelijk
is. Ook verbetering van de ouderdomsvoor
ziening in de richting, uitgedrukt in de
motie-Küiper-Snoeck Henkemans, werd
gewenseht geacht. Deze leden wilden de
noodige gelden vinden door verhooging
van den gedistilleerdaccijns; ook zouden
zij rekening willen houden met de belas
tingverlaging in onderscheidene gemeenten
door de nieuwe regeling van de financieels
verhouding van Rijk en gemeenten. Boven
dien drongen verscheidene leden aan op
ruimere toepassing van de Arbeidswet e.a.
Andere leden kwamen daartegen op, we
gens de te hooge aan de schatkist te stel
len eischen.
Verscheidene leden betreurden, dat in
de Troonrede, niets is gezegd over maatre
gelen' ten behoeve van groote gezinnen.
Anderen meenden daartegen te moeten
waarschuwen.
Arr.btenaarsbelangen.
Verscheidene leden vroegen, of de re
geering voornemens is in de centrale com
missie voor georganiseerd overleg in amb
tenaarszaken aan de orde te stellen een
herziening van het Bezoldigingsbesluit en
van de overige loonregelingen van het
Rijkspersoneel, alsook een verkorting van
arbeidstijd, herziening van de Pensioen
wetten, van het rechts'besluit en een on
derzoek naar de bevorderingskansen van
het personeel en van het opleidinggs-
vraagstuk. Andere leden opperden bezwa
ren hiertegen.
Benoemingen.
De hoop werd uitgesproken, dat de re
geering bij benoemingen zooveel moge
lijk onpartijdigheid zou betrachten. Ver
scheiden leden vroegen, of de regeering
niet meer dan tot dusver rekening moet
houden met de belangrijke plaats, die de
sociaal-democratie in het land inneemt.
Hervorming van den kalender.
Vorming van een nationale
Studie-commissie.
Met het vraagstuk der kalenderhervor
ming, dat sinds het begin van deze eeuw
op verschillende internationale congres
sen aan dc orde is geweest, heeft ook de
Volkenbond zich sedert eenige jaren be
zig gehouden.
De Commissie voor Verkeer en Door
voer stelde op initiatief van een harer
leden, prof. van Eysïnga, een voorloopig
onderzoek in, hetwelk leidde tot de vor
ming van een speciaal comité, bestaande
gedeeltelijk uit leden der Verkeerscom-
missie en gedeeltelijk uit geleerden en
personen, aangewezen door kerkelijke
overheden.
Dit comité, onder voorzitterschap van
prof. van Eysinga, bracht een uitgebreide
docixmentatie bijeen en stelde uit een to
taal van 195 voorstellen tot hervorming
de grondbeginselen vast van een drietal
groepen. De eerste groep van voorsteden
beperkt zich tot een betrekkelijke gelijk
making der kwartalen, waarbij elk kwar
taal twee maanden van 30 dagen en één
maand van 31 dagen zou tellen, terwijl
één kwartaal een dag extra zou hebben.
De tweede en de derde groep brengen
beide mede de invoering van één blanco
dag (in schrikkeljaren twee blanco dagen)
en maken de vaststelling van een onver-
anderlijken kalender mogelijk, de tweede
door invoering van dertien maanden van
28 dagen, de derde door invoering van
acht maanden van 30 en vier maanden
van 31 dagen.
Het comité, van meening; dat niet uit
sluitend de Lheoret'nische voordeelen van
een of ander stelsel beslissend mogen
zijn, doch dat het vraagstuk beschouwd
dient te worden in verband met de prac-
tische mogelijkheden van verwezenlijking,
sprak zich niet uit ten gunste van eenig
systeem; het beval aan de vorming van
nationale studiecommissies in de verschil
lende landen, die de voornaamste bij een
eventueele hervorming betrokken belangen
(in hoofdzaak economische en sociale) in
studie zouden hebben te nemen. Dc rap
porten van zulke nationale commissies
zouden de organen van den Volkenbond
in staat moeten stellen, de mogelijkheid
van verder internationaal ovr g te be-
oordeelen; de betrokken regeeringen zou
den door deze rapporten niet worden ge
bonden.
Hier te lande werd door den vorigen
minister van Arbeid, Hande-l en Nijver
heid, prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine,
het initiatief genomen voor de vorming
van een Nationale Studiecommissie, van
welke commissie prof. dir. A. A. Nijland,
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, het. voorzitterschap aanvaardde.
Op uitnoodiging van prof. Nijland heb
ben thans de volgende personen zich be
reid verklaard in de commissie zitting te
nemen
P. A. Arriëns, directeur der N. V. Holl.
Stoombootmij.
A. Asscher, lid van de Afdeeling Groot
bedrijf der Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Amsterdam.
Dr. P. J. L. de Chateleux, secretaris der
Vereeniging voor Vorzekeringswetensehap.
Prof. dr. L. P. Ie Cosquino de Bussy,
directeur der afd. Handelsmuseum van het
Kol. Instituut.
Dr. K. Dijk, 2e voorzitter van den
Schoolraad voor de Scholen met den Bijbel.
Prof. dr. E. van Everdingen, hoofddi
recteur van het Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut.
F. J. H. Geraets, hoofdcommies depar
tement v. Arbeid, Handel en Nijverheid
(tevens secretaris).
Dr. J. Th. Groosmuller, leeraar in do
wiskunde, natuurkundeen mechanica aan
de Rijks Hoogcre Burgerschcen te Velzen.
D. Hans, voorzitter van den Ne-der-
landschen Journalistenkring.
Mr. H. A. Hartogh, directeur van de
Bank-Associatie.
Prof. dr. II. W. Mebhorst, dir.-gen. van
de Statistiek, lid v. d. Centr. Coram, v. d.
Statist.
Dr. H. Molhuysen, secretaris van het
Kon. Nederl. Landbouw-Ceruité.
Mevr. D. Oppenheimer-Belinfante,-secre
taresse v. d. Nederl. Vereeniging van
Huisvrouwen.
II. Schutjes, secretaris van den Alg.
Nederl. Bond van Handels- en Kantoor
bedienden.
G. J. G. Struycken. lid v. d. Midden
standsbond.
Ir. H. E. Verschoor van Sleeuwijk, chef
van de Beweging der Nederl. Spoorwegen.
Het secretariaat is gevestigd: Bezui-
denhoutsche weg 30, 's-Gravenhage.
Nederl. R. K. Volksbond.
Naar de Volkskrant" verneemt, zal een
buitengewone algemeene vergadering in
den Gent ra le n R.aad van den Nederl. R. K.
Volksbond worden gehouden op Maandag
9 December a.s. in het Cornelis Broerehuis
te Amsterdam.
VOETBAL.
DIOC. HAARL. BOND.
Onze Gezellen IID. 0. S. I 23.
In een zwaren strijd is het D. O. S. Zon
dag gelukt, twee kostbare punten naar de
Veen mee te brengen, van O. G. II uit
Haarlem,
Over den wedstrijd het volgende:
Direct na. den aftrap ontwikkelt zich
een zeer vlugge strijd met beide doelen
beurtelings in gevaar; vooral het stevige
baekstel van O. G. liet zich niet gauw
passeeren en zet. gedurig de voorhoede
aan het werk. Bij een O. G. aanval wordt
er plotseling gefloten en de D. O. S.-backs
staan het. af te kijken, maar O. G. schiet in
de touwen (1—0). Er was op het naastge
legen terrein gefloten. D. O. S. is echter
niet ontmoedigd en begint het spel te ver
plaatsen. Zij onderneemt menigen aanval,
doch het wil nog niet vlotten. Weer is het
O. G. dat, thans uit een strafschop doel
punt (20).
Dit wordt D. O. S. te bar en in zeer
goeden vorm speelt zij verder. Nog voor
de rust geven ze den O. G.-keeper na-
schitterend «Jombineeren twee maal het
nakijken. (22).
Na de rust. is O. G. weer aan de beurt,
gevaarlijk zijn hun aanvallen, maar keeper
De Koning is niet meer te passeeren, en
we denken dat onveranderd het einde
komt, als D. O. S. het weer eens probeert
en 8 minuten voor het einde den winnen-
den goal in het net ligt (2—3). Hierna, is
O. G. totaal uitgespeeld en onder een ge
weldigen druk op het O. G.-doel en onder
groote spanning komt. het einde van dezen
vluggen en fair gespeelden wedstrijd.
D. 0. S. 11-0. V. V. II 6—2.
Het weinige publiek, dat hier tegen
woordig was, heeft, een mooien wedstrijd
gezien. Voor de rust doelpuntte D. O. S.
viermaal door Spruit en Bosman. Daarna
maakte Bosman 50, toen verkleinde O.
V. V. den achterstand (52), doch „Koek"
liet dezen wedstrijd met een mooien goal
in 62 eindigen.
ATHLETIEK.
Wandelwelstrijcl ovei* 35 K.M.
Ekkers verbetert het record.
De Haagsche Athletiekvereeniging Graaf
Willem II heeft Zondag een wandehved-
strijd over 35 K.M. gehouden waaraan
althans als wij goed ingelicht zijn voor
een deel de bedoeling ten grondslag lag
om H. Ekkers van te Werve, voor zijn ver
trek naar Indië, dat over eenige weken zal
piaats hebben, in de gelegenheid te stel
len het record te verbeteren. In dit ver
band meet men dan ook zien, dat slechts
4 deCiUemers voor den wedstrijd hadden
ingeschreven.
Ekkers won niet alleen den wedstrijd,
doch verbeterde het record met ineer dan
27 minuten. Het. oude record stond ten
name van J. Veltman op 3 uur 49 min. 20
2/10 sec. (1917) en Ekkers had er nu voor
noodig 3 uur 21 min. 49 2/10 sec.
Tweede werd met een achterstand van
meer dan elf minuten A. Toscani (H.O.C.),
die daarmede ook nog ver binnen het oude
ree rd kwam. Derde was F. v. d. Vijver
(A.V.A.C.), J. Snelterwaard (Gr. W. II)
gaf den wedstrijd op.
Van de wandelaars, die aan zekere
voorwaarden hadden te voldoen, vertrok
ken er 48. Vijf en twintig van hen kwamen
in aanmerking voor het gouden kruisje en
12 vooY het diploma.
De eiscli voor de eerste groep luidde 4
uur 10 min. en voor de laatste groep 4 uur
40 min.
Men schrijft ons nog van de zijde van
Rood Wit:
Zondag is er weer een goed effect ge
geven door de R. K. Athleteu van onze
stad. Op den 35 K.M. wandelwedstrijd, die
binnen 4 uur 10 min. moest worden afge
legd schreven niet minder dan zeven on
zer beste wandelaars in, waarvan drie
-van de R. K. Athletiek en Sportvereeni-
ging „Rood-Wit", twee van de R. K. S. V.
„Leiden" en twee van de R. K. S. V.
„Meerburg".
Vijf athleten wisten het verzilverde
kruis te bemachtigen, één moest zich te
vreden stellen met een diploma, terwijl
een uitvaller werd genoteerd.
R. K. Athleten, geeft u thans nog op
als lid van een dezer actieve vereenigin-
gen.
Nieuwe wereldrecords van mej. Hitomi,
De Japansche athlete mej. Hitomi, die
kortelings het 100 M. wereldrecord voor
dames verbeterde, heeft opnieuw een paar
wereldrecords op haar naam gebracht. Z.j
legde de 200 M. af in 24.9 sec. (oud-record
mej. Edwards met 25.4 sec.). En daarna
sprong zij'in het nummer vèrspringen 0.07
M. (oud-record 5.575 M. ten name van mej.
Green).
WIELRENNEN.
Leidsche Rer»- en Tourist-Vereeniging
„Swift".
Gistermorgen werden er onder buiten
gewoon groote belangstelling en enthou
siasme wedstrijden gereden en wel door de
A-klassers 25 K.M. met 10 klassementen
en door de B-klassers 20 K.M. op lijd. Het
eerst werd het sein tot starten gegeven
aan de B-klassers. Elke renner startte om
de 2 min., hetwelk werd opgenomen door
den oud-secretaris van den N. W. B., den
heer P. T. de Jong.
De controle langs den weg werd waarge
nomen door de heeren G. C. Hulst- en H.
J. Jaspers.
De tijden gemaakt over deze 20 K.M. lui
den: A. v. Egmond 38 m. 0.5 sec.; B. v.
Weeren 45 min. 58 sec.; S. Reekers 39 min.
10 sec.; A. Zonneveld 39 min. 57 see.; J. v.
Wezel 43 min. 0.3 sec.; O. Dadema 41 min.
37 sec.; J. P. Riethoven 40 min. 38 sec.; J.
v. d. Berg 45 min. 27 sec.; J. Steenvoorde
40 min. 15 sec.; J. Maurits 42 min. 31 sec.;
M. Imthorn 45 min. 13 sec.; G. J. Parijs
39 min. 13 sec.; F. de Haa-s 43 min. 20 sec.
In den wedstrijd der A-klassers werd
deelgenomen door 5 renners nJ. J. v. d.
Wilk, W. Graafmans, J. Verschoor. W. Se-
verijnen en J. Riethoven. Veel strijd is in
dezen wedstrijd niet geleverd, want W. Se-
verijnen moest na het derde klassement-
voor pech afstappen, waardoor hij was ver
loren. J. v. d. Wilk gaf ma het 5o en W.
Graafmans na het 7e klaserüent op. Hier
mede was de strijd al reeds beslist, want
hoe Verschoor ook nog z'n best zou doen
het was nu onmogelijk om Riethoven van
de eerste plaats te verdringen. De uitslag
was dat J. Riethoven le werd met 18 pun
ten; J. Verschoor 2e met 28 punten.
Na. beëindiging van den wedstrijd werd
in cluibtocht naar het. clublokaal bij den
heer J. v. Meizen gereden, waar de prijs
uitreiking plaats had.
De prijzen der B-klassers werden ge
wonnen door A. v. Egmond le prijs; S. Ree
kers 2e pr.; G. J. Parijs 3e pr.; A. Zonne
veld 4e pr. Aan J. Riethoven werd do le
prijs der A-klassers uitgereikt en aan J.
Verschoor de 2e rpijs.
Na nog mededeeling gedaan te hebben,
dat a.s. Zondag een sprïntwedstrdij te
Noord wijk zou word en gereden was deze
bijeenkomst geëindigd.
BILJARTEN.
Leidsche Biljartbond.
Hst programma van de voorwedstrijden
om het le en 3e ki. kamp. van de L.B.B.
luidt als volgt:
Woensdag, le kl. 6 uur:: A. Verstraa-
fcenG. Rietbroek; 7.30 uur: L. v. d. Berg
P. H. v. d. Voort; 9 uur: Jac. J. v. d.
MeerH. v. d. Voort; 10.30 uur: B. Tege
laarH. v. d. Nat.
Dinsdag. 3e kl. 7.30 uur: D. G. v. d.
VoortF. Hoseman: 8.30 uur: L. C. v. d
AarB. v. Beelen; 9.30 uur: J. A. v. En
gelenH. Koet; 10.30 uur: P. v. d. Hey-
denJ. v. Dillen.
Woensdag 7.30 uur: A. J. Offenberg—
D. Piket; 8.30 uur: R. KantebeenG. Nas-
\eld; 9.30 uur J. FuksH. P. v. Amster
dam; 10.30 uur: D. NieuwenburgH. L.
v. Iterson.
Donderdag 7.30 uur: J. DubbelaarChr.
Groenenberg; 8.30 uur: J. BosmanH. Nas-
veld; 9.30 uur: G. SchoutenB. v. d. Wijn
gaard; 10.30 uur: A. KantebeenJ. Nieu
wenburg.
SCHAKEN.
Dm het wereldkampioenschap.
Aljechin wint de zestiende
p a r t ij.
Zondag werd de zestiende partij te Ber
lijn voortgezet. Ze eindigde, zoo als werd
verwacht in een nederlaag van Bogoljubof.
Het verdere verloop was aldus:
Wit: Bogoljubof. Zwart: Aljechin.
41. Pc2el, Le6c4; 42. Pelc2, Kd7
c6; 43. Pc2e3 Tb2Xb4; 44. Pe3—gl, ab—
i a5; 45. Pg4Xe5t, Kc6—b6; 46. Pc5—<17+,
Jvbfic~47. PdT—er». Kr"—b7; is. Kg3—
f4, aöa4; 49. Telal. Kb"1)6: g2
g4. Lc4e6; 51. Kf4e3. Tb4b3t; 52.
Ko3—d4, a4—a3; 53. f3—f4, Tb3— b4tj 54.
Kd4e3. a3a2; 55. f4—f5. Tb4— hl5G.
f5XeO. TblXal; 57. c6—e7. Tal—elf; 58.
Ke3—ft, Da-2—al; 59. r7—e8. Dal—clt;
60. Kf4—g3, Del—c3t. Wit geeft op.
Do stand is nu: Aljechin 7, Bogoljubof
4, remise 5.
Aljechin wint de 17c p a r t ij.
Gisteren is dc 17de partij om het wereld
kampioenschap begonnen.
Oost-Indische p a r t ij.
Wit: dr. Aljechin. Zwart: Boguljubow.
1 dr2d4, Pg8f6; 2. c2c4, g~g0; 8.
f2—f3, d7, d5; 1. c4X<Ï5, PfOXdö; 5. c2—e-t,
Pdob(5; 6. Lel—c3. LfS—g~; 7. Pbl—c3,
PbS—c3S. d4—do, f7—ffi; 9. Lc3—dl, f7—
f6; 10. f3ft, Pe5f7; 11. a2—a4, o706;
12. d5Xe6, LcSXeO; 13. a4—aö, Pb(>—d7;
14. a5a6, b7—bö; 15. Lflb5, Dd8o";
16. Pgl—at, f6—f5; 19. e4e3, gG—gö;
20. Lb5c-1, Pd7;<e5; 21, Lc4X®6 DeTXe'^;
22. f4Xe5, Pf7Xeö; 23. 0—0, DeO—c4; 21.
b2—bDei—b4; 25. Da4—c2, Pe5—d3; 2G.
Tflbl, Db4c427 Tal—at, Dc4—e6; 28.
Pc3—b5. KcSbS29. Po-2—d4, Dc«—cl;
30. I'b5c3, DeleS; 31. Dc2Xd3, c5Xd'.
32. Lf2XdL DeS—eC; 33. DdS—f3, Deiï—ft.
Zwart gaf op, zonder het antwoord van
Wit af te wachten.
Hiermede zijn dc partijen in Berlijn af-
geloopen.
Do stand is thans: dr. Aljechin 8, Bo-
goljubow 4; remise 5.
Wir.terwedstrijd Leidsche Schaakclub
„Philidor".
Gisterenavond begon in deze club de
nieuwe winterwedstrijd met 23 spelers, die
naar speelsterkte in 5 groepen verdeeld
zijn. De deelnemers zijn de volgende:
I. W. H. v. d. Nat, H. I. de Xie, W. F.
Snieder, E. W. v. d. Burgh en P. J. v. d.
Zeeuw.
II. J. de Boor, Jhr. van Humalda van
Eijsinga, Van der Ploeg, H. G. de Nic en
G. Pels.
III. J. J. Abspoel, A. M. Tmmink, J. C.
Verhaar, J. W. Vroonlcn en W. J. de Tom
be.
IV. A. J. J. Nieaisc, Th. Nieboer, J. J.
van Weeren en J. J. van Galen.
V. A. Blonk, J. C. van Helden, J. L. van
Tol cn J. van Wijk.
In den afgeloopen winterwedstrijd wa
ren de winnaars de volgende:
Groep I: le prijs W. H. v. d. Nat 5 pun
ten, die thans voor de tweede maal beslag
legde op den uitgeloofden wisselprijs, 2e
prijs H. I. de Nie met 1.5 punt.
Groep II: le prijs J. do Boer met 8 pun
ten, 2e prijs J. J. Abspoel niet 5 pxinten.
Groep III: le prijs A. Pels 4.5 punt, na
een beslissingspartij met A. M. Tmmink,
die met 4.5 punt den 2en prijs verwierf.
Groep IVle prijs J. J. van Galen mot
5.5 punt, 2e prijs A. Blonk 2.5 punt.
HET KOMPAS IN OUDE TIJDEN
Het Nederlandsche woord Kompas is
afgeleid van het Italiaansche woord Ooui-
passo. Dit duidt er in het geheel niet op,
dat Italië het vaderland van dit nuttig in
strument zou zijn. Volgons een Chinocs
volksverhaal zou onder de regeering van
Hoang-ti, den derden keizer van China,
in het jaar 2706 voor de Christelijke jaar
telling, een opstand zijn uitgebroken onder
leiding van Tchi yeou. Dc keizer wist aan
vankelijk niet, hoe hij de opstandelingen
zou bestrijden, daar Tchi-yeon de macht
had. om dikke nevels te verwekken. Ein
delijk liet de keizer een vreemden wagen
vervaardigen, waarop een beeld stond, dat
vanzelf naar het Zuiden draaide. In dit
beeld vindt men dus het eerste op een
kempas gelijkend instrument. Verder vor-
meldt de Cliineesche geschiedenis, dut ke>-
zer Chung-ko, die in het jaar 1070 voor
Chr. de regeering aanvaardde,» aan een
gezant van Cochin-China, die den zeeweg
niet kon vinden, een kunstig werktuig mee
gaf, dat vanzelf bewoog cn hierdoor een
trouwe gids bleek te zijn. Het werd Ting
Nantchiu of Chiran, dj. naald, die naar
het Zuiden wijst, genoemd. Deze beide
woorden betoelcenen in de Chincesche tat.1
het Kompas. Door de Chinoezen moet het
kompas ook aan andere volkeren bekend
zijn geworden. De Franschen zagen, ten
tijde van do kruistochten, nee de schepen
in de Roode Zee voorzien waren van kleine
zeilsteenen, die constant naar het Noorden
wezen. Het gebruik van den magneetnaald
heeft het eerst Marco Paoi> van Venetië
keren kennen. Door dezen beroemden rei
ziger werd dit instrument in 1260 in Ita
lië bekend. Over de vraag welke Eu-opee-
sche volkeren voor het eerst van een kom
pas hebben gebruik gemaakt, zijn de ge
leerden het nog niet eens. Volgens den be
roemden Duitschcn natuurkundige Leib
nitz zouden de Kimbriërs of Teutonen hot
kompas hebljen uitgevonden. Anderen noe
men de Saracenen of Arabieren als dc uit
vinders: zij zouden de vinding naar Euro
pa hebben overgebracht. De Franscho
dichter Guyot de Provins spreekt in 1 ISL
reeds van Marinette, waarmede hij con
kompas aanduidde. De Engclsche geven de
eer van de uitvinding van hot kompas aan
Roger Baco, dit in 1284 stierf. Dc Neder
lander Reinier Pieterszoon van Twisk uit
Hoorn is een van de eersten geweest, dio
hier het kompas practiscb hebben ge
bruikt. Volgens zeggen vond de zeeman
Flavio Gioja uit Ainalli (bij Napels) in de
eerste helft van de dertiende eeuw voor
bet eerst de buitengewone eigenschap van
den zeilsteen. Hij ontdekte ervan de po
len, en paste die ontdekking op de scheep
vaart toe. Men zegt, dat de vorsten, dio
toenmaals over Napels regeerden en van
het huis Anjou afstamden, den Napelschcn
zeeman moeten hebben overgehaald om hot
noorden van het kompas met de Franscho
lelie aan te wijzen.
