UIT HET VATICAAN
derde blad
DE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 19 OCTOBER 1929
door PROF. ANDREAS RASETSCHNIG (Rome).
Door Ik'. overli.'Ien van Kardinaal Men-
des Bello en Kardinaal Dubois is bet aan
tal vacante zetels in 'het H. College tot
13 gestegen; een dergelijk groot aantal
vacatures werd nog zelden bereikt, We
moeten hierbij niet uit het oog verliezen,
dat dit ten nauwste samenhangt met het
feit, dat Paus Pius XI sinds Dec. 1927
Keen enkele nieuwe Kardinaal benoemd
leeft, behalve den Aartsbisschop van Mi-
aaii, In sommige liberale bladen wordt
de publieke opinie dn Italië reeds bewerkt,
a]3 zou in liet aanstaande Consistorie een
zeer groot aantal buitenlanders tot Kar-
linaal verheven worden, zoodat de Ita-
iaansche Kardinalen een minderheid zou
den vormen, tengevolge waarvan het lüet
lenkbeeldig zou zijn, dat bij een eventu-
eele nieuwe Pauskeuze een niet-Italiaan
den Stoel van Petrus zou bestijgen. Doch
de positie, waarin het Pausdom zich ge
durende de laatste eeuwen bevindt, is van
dien aard, dat het heel veel politieke
moeilijkheden zou veroorzaken, wanneer
een buitenlander tot Paus zou gekozen
worden. Daarom dan ook is het II. Col
lege niet van plan, ook al z'ou de meer
derheid der Kardinalen uit buitenlanders
bestaan, om een niet-Ital.iaanschen Paus
te kiezen. Nu echter is de toestand 'be-
angrijk gewijzigd: de H. Stoel is vol
komen vrij en onafhankelijk en thans zou
Br aan de keuze van een niet-Italiaan-
schen Paus geen groote bezwaren verbon-
len zijn.
De Italianen zouden natuurlijk 'hierom
ten zeerste verstoord zijn, doch do niet-
karholieke wereld, zou, voor zoover zij
hiervan nog niet overtuigd is, hierin een
jewijs zien, dat de Paus door het Verdrag
'an Lateranen niet afhankelijk geworden
s van Italië. Het heeft echter geen zin,
irn thans reeds over dergelijke mogelijk-
ieden te spreken, daar we allen hopen
n bidden, dat O. L. Heer onzen roern-
ijk regeerenden Paus nog lange jaren
ïoge sparen om het Scheepje van Sint
'etrus te besturen op de hoogopslaande
olven der groote wereldzee. Bovendien,
e Goddelijke Voorzienigheid zal al'les
en goede regelen; daarover behoeven
rij ons gelukkig geen zorgen te maken,
fa ar het is toch zeer eigenaardig, dat dit
Iroblcem thans reeds de gemoederen in
brengt.
j Welke prelaten den rooden hoed zullen
Zooals altijd wordt zoo iets door den
Vader zelf beslist en slechts kort voor
te houden Consistorie bekend ge
Doch we kunnen'gerust aannemen,
d0 volgende personen binnenkort het
purper zullen ontvangen. Vooreerst de
gezanten te Berlijn en Madrid,
Pacelli en Tedeschini, dan de Itali-
Aartsbisschoppen van Palermo en
Mgr. Lavitrano en Mgr. Minoretti
wellicht ook Mgr. Curi van Bari. In
Ie Romeinsche Congregaties zijn natuur-
ijk talrijke candidaten, waaronder de Se-
reta-ris van de Propaganda Fide, en Mgr.
de Secretaris van het Concilie,
Mgr. Eossi, assessor van het Con-
Bovendien zijn er verschillende
rootc orden zooals de Capucijnen en de
die geen vertegenwoordiger in
Bfc College van Kardinalen hebben. Van
buitenlanders komt nog in aanmer
de Primaat van Ierland en verder
Spaansche bisschoppen en
Kerkvorsten uit Noord- en Zuid-
mcrika.
Over den datum, waarop het eerst
consistorie zal gehouden worden,
n-og niets met zekerheid te zeggen;
wordt het reeds op het einde
EEN GANZENPRAATJE
ik juist nu op dit denkbeeld
m?
Omdat de feestdag van St. Martinus (11
nadert en men bij onze Ooste
rn naburen, zoowel als bij mijn tegen-
gewestgenooten (de Overijse-
i's) en in Gelderland in den goeden
tijd gewoon was,
een St. Maartensgans
vereeren aan de geestelijken en de
Tegenwoordig is de tijd
goed niet meer, maar de heugenis be
at nog wel. Te Zwolle heeft men nog de
nzenmaxkt, waar oudtijds in 't najaar de
ïzen verhandeld werden.
H. Martinus placht vroeger een be-
grijke plaats bij de volksgebruiken in
nemen. Men stookte in de openlucht"
Maartensvuur op de wijze der vel
ende Paaschvuren en in verschillen-
steden en dorpen trok de verklcede
;d 's avonds met kaarsjes in uitgeholde
aardappelen, enz. rond
ïs de huizen der gegoeden, zingend om
feestgave vragend. In Groningen luidde
lied
into Martinus bisschop,
oern van alle landen.
wij hier met lichtjes loopen
voor ons geen schande.
woont een rijke man,
ie ons wel wat geven kan.
zal hij leven, zalig zal hij sterven,
en Hemel zal hij erven,
od zal hem loonen
honderdduizend kronen.
eef je ook wat, een appel of een peer,
kom van 't heele jaar niet weer.
^oord-Holland, bleef de poëzie lager
den grond:
van deze maand gehouden, of wellicht
ook eerst in December bij gelegenheid
van do groote feestelijkheden van 's Pau-
sens gouden Priesterfeest.
De nieuwe gezant van Portugal, Zijne
Excellentie Trinidad Coelcho, heeft in
een plechtige audiëntie zijn geloofsbrieven
overhandigd. In een belangrijke toespraak
wees de gezant op de groote verdienste,
die Portugal steeds gehad heeft v00r de
uitbreiding van het katholieke geloof in
de overzeesche gewesten en de innige
banden van kinderlijke toegenegenheid,
waarmede- zijn land steeds met Christus'
plaatsbekleeder verbonden was. De H.
Vader dankte den gezant op bijzonder
hartelijke wijze en Z. H. bracht nog in
herinnering de groote Portugeesche be
devaart naar de Eeuwige Stad, die zoo'n
medewerking aan de katholieke actie.
Onder de groote pelgrimsgroepen dient
vermelding, dat. de Kardinaal Aartsbis
schop van Toledo met zes andere kerk
vorsten qn 1500 pelgrims een bezoek
brachten aan het Vaticaan en den H.
Vader een groote massa kostbare ge
schenken gaven voor de Missie.
Ook zagen wij een Hollandsche bede
vaart van het Roomsche Werkliedenver
bond op audiëntie gaan bij den H. Vader.
In de redevoering die Z. H. hield, sprak
de Paus er zijn vreugde over uit dat deze
Hollanders zoo van verre waren geko
men. Uw roem is TT vooruitgegaan, zoo
vervolgde de H. Vader; wij erkennen Uw
groot geloof en diepen godsdienstzin, uw
groote edelmoedigheid en uw persoonlijke
medewerking aan de katholieke actie.
Blijft getrouw aan het Geloof uwer
vaderen, dat was de vermaning, waarmede
de H. Vader zijn toespraak besloot. Ter
wijl de Paus heenging, sprak Z. H. in
goed verstaanbaar Hollandsch: Geloofd
zij Jezus Christus.
De cfficicclc volkstelling in de Stad
van het Vaticaan heeft uitgewezen, dat
er thans 518 Vaticaansche staatsburgers
zijn, waaronder ook de 25 Curie-Kardina
len zijn begrepen. 489 dezer staatsburgers
waren oorspronkelijk van Itaüaansche na
tionaliteit, evenals de H. Vader als Sou-
verein vorst. Dan zijn er 113 Zwitsers, 11
Franschen, o.a. Kard. Lepicier, 5 Duit-
sohers met Kardinaal Ehrle en 4 Francis
caner broeder, die het huishouden van
den H. Vader doen, 2 Spanjaarden, waar
onder Kardinaal Merry del Val, alsmede
een Oostenrijker (Kardinaal Frü'hwirt),
een Hollander (Kard. van Rossum), 1
Amerikaan, een Belg, -een Noor en een
Aethiopiër.
De leerlingen van het Seminarie voor
Aethïopië worden niet als burgers van
de stad van het Vaticaan beschouwd, daar
zij slechts voor korten tijd binnen het
Pauselijk gebied verblijven. De. Aethiopiër
die hierboven als burger van het Vati
caan genoemd wordt, is geen -leerling
van bedoeld Seminarie, maar een Jood-
sche bekeerling, die voor altijd aan dit
Seminarie is verbonden.
Van de Pauselijke ambtenaren en
gendarmen zijn er ongeveer honderd ge
huwd.
Ingevolge een bijzondere overeenkomst
bezoeken de kinderen van deze bearribten
de scholen van cte stad Rome; want ook
in het Vaticaan geldt een leerplichtwet,
waarvan de overtreding gestraft wordt
met 500 Lire boete of 10 dagen hechtenis.
Sinte Maarten, Sinte Maarten,
De kalven dragen staarten,
De koeien dragen horens,
De kerken dragen torens,
De torens dragen klokken,
De vrouwen dragen rokken, enz.
Maar om nu via de St. Maartensganzen
op de ganzen in 't algemeen terug te ko
men, deze smakelijke dieren moeten vroe
ger toch wel een belangrijke plaats in het
volksleven hebben ingenomen, want anders
zou
het ganzenbord
niet zoo populair zijn geworden.
Daar hebben we in onze jeugd zoowat
allemaal pret mee gehad. Wat waren we
bang voor den „dood", die ons noopte in
'b gezicht van den pot weer opnieuw te
beginnen, wat tevens het gevaar voor den
„put" cn de „gevangenis" hernieuwde, waar
men rustig op verlossing moest wachten.
De extra betaling bij „brug", „tol",, „her
berg" en „doolhof" was bij die gedwongen
rust vergeleken niemendal. En wat geluk
als men „op een gansje" kwam, want dan
mocht men nog eens liet- geworpen aantal
oogen erbij tellen, waarbij echter door het
reglement ertegen werd gewaakt, dat men
niet, in den aanvang 7 werpend, ineens
naar 63 kon doortellen, wijl immers om de
7 nummers een gansje stond oudtijds
zeker een geluksvogel.
Het systeem van het ganzenbord heeft
men op allerlei andere onderwerpen toege
past: „Tramway-spel", „reizenspel" enz.
enz., maar deze verdwijnen weer'van het
tooneel als 't nieuwtje -eraf is, terwijl het
oude ganzenbord telkens weer glansrijk
uit den strijd komt. Het spreekt dan ook
in de juiste levensbeelden, tot het kinder
lijk gemoed.
Aan het ganzenbord is de zegswijze ont
leend
„Dat valt op een gansje", d. w. z. treft
bijzonder gelukkig.
En dat de ganzen vanouds een begeerlijk
bezit waren, toont het spreekwoord:
„Als de vos de passie preekt, bóer pas
op je ganzen".
In 'b algemeen treedt de gans in v.eel
spreekwoorden
op, zij 't niet altijd even vleiend, wat niet
aardig is van de menschen, doch verband
houdt met den aard van het beestje.
Ziehier een bloemlezing:
„Maak dat de ganzen wijs", d. w. z. houd
me niet voor den mal.
„Hij preekt voor de ganzen" (voor doo-
vemans ooren).
„Hij heeft zoo min verstand als een gans
een kam"'.
„De gans blaast wel, maar bijt niet."
,,De gebraden ganzen komen je niet in
mond vliegen."
„De ganzen gelooven niet, dat de kip
pen hooi eten", hetgeen beteekent: Ook
de dommen gelooven niet alles.
„Men plukt de gans, zoolang zij veeren
heeft."
„Een vette gans bedruipt zich zelf", d.
w. z. een winstgevende zaak gaat uit eigen
kracht goed.
„Die kaart speelt, hoedt geen ganzen"
(moet goed opletteen).
„Ik ben niet hier om. ganzen te hoeden",
wat een soortgelijke uitdrukking is als:
niet om vliegen to vangen.
Meerdere uitdrukkingen, zooa-ls: „Maak
dat de ganzen wijs"; ,,'t Is niet voor de
ganzen gebrouwen", en meer van dien
aard toonen, dat. onze voorouders eenmaal
op zeer vertrouwel ijken voet met de gan
zen stonden, waardoor zij telkens zagen,
dat het dier niet slim was, zoodat zij een
min-snuggeren medemensch ook een dom
me gans noemden wat wc tegenwoordig
nog doen.
Zoo dom kon dc gans intusschen niet
wezen, of
het bijgeloof
was nog dommer en zocht voorspellingen
inhet borstbeen van het dier. De
Pruisische ridders gingen bij hun krijgs
tochten te rade met wat dat. been hun pro
feteerde omtrent, den afloop liunner onder
neming en in het Spreewald gebruikte men
het als een soort barometer. Groote vlek
ken erop beteekenden een koude winter;
een vlek in 't midden een laten winter.
Om secuur te wezen, hing men het been
op aan den zolder van het woonvertrek;
werd het bruin dan zou de winter meer
sneeuw dan vorst geven; werd het wit,
dan zou 't omgekeerde het geval zijn. Spe
ciaal het borstbeen der St. Maartensgans
bezat die profetische qualitoiten, weshalve
men er zuinig op was. Ook werd de gans
bij haar leven wel als weerprofeet be
schouwd zij wist 24 uur van te voren
wat er kwam maar dit doen we nu nog
met meerdere dieren, 't Zou wel aardig
wezen, eens statistisch uit te maken, hoe
vaak die voorspellingen al dan niet be,-
waarheid worden.
In den hcidenschcn tijd genoten ook de
ganzen gelijk met meerdere dieren het
geval was de eer, als een soort afgoden
te worden beschouwd, wat. zeer voordeelig
voor de beestjes was: ze hadden 't daar
door goed. In ieder geval heeft het oude
Rome ten minste één keer pleizier gehad
van zijn talrijke ganzengoden, want door
haar snateren redden zij 't kapitool, toen
in 390 de Galliërs dit bestormen wilden.
Deze gebeurtenis leeft nog voort in een
paar uitdrukkingen. Wanneer iemand een
verstandige streek uithaalt, welke niet van
hem werd verwacht, heet het kleineerend:'
„Och, de ganzen hebben het kapitool wel
gered". En aan iemand die niet bijzonder
snugger is, heet. het: „Familie van hem
heeft- het kapitool gered". De herinnering
aan dat. heilzaam gesnater is wel taai.
Om de ganzentaal te leeren verstaan,
hakte men in Bohemen een witte slang
den kop af, splitste dien open, stopte er
een erwt in en begroef dan -liet zaakje in
den grond. De sleutel tot. het geheimzinnig
gesnater werd dan verkregen door de eer
ste peul van de jonge plant te eten. In
het 8preewald kon hij de ganzen verstaan,
in wiens schoen het zaad van de aldus ge
kweekte aren gevallen was. Klaarblijke
lijk heeft echter deze eigenaardige taal
studie geen afdoende resultaten opgele
verd, want men hoort er nu niet meer van.
De arme gans heeft intusschen o on
dankbaarheidook wel aan de wreed
heid der menschen te lijden gehad. Im
mers tot de „vermaken" op kermissen en
op 't ijs behoorden vanouds het
gansknuppelen,
gansrijden, gaussabelcn, gansslaan en
ganstrekken. Dit verfoeilijke „spel" niet
ongelijk aan het palingtrekken, waarvan
de uitroeiing te Amsterdam nog tot een
oproer leidde bestoud hierin, dat men
met een knuppel, een sabel of ook wel met
de hand een levende gan? opgehangen
aan een tusschen twee palen gespannen
touw, trachtte te onthoofden. Deed men
het met den sabel, dan was 't arme dier
't eerst iiit zijn lijden, maar de „pret"
moest langer duren en daartoe werd de sa
belvoerder geblinddoekt; dan kon hij lich
ter misslaan. Of de gans hierdoor ook op
't lichaam werd geraakt, kwam er minder
op aan.
Bij 't gansrijden ging de dieren mishan
delaar op een paard zitten of op een wa
gen, die snel onder de gans doorreed. Om
het grijpen moeilijker te maken, besmeerde
men den kop van liet dier met zeep, olie
of vet. Heel dikwijls tuimelde de deelne
mers op den grond, waardoor het woord
ganzerijder synoniem werd met zandruiter.
Dat dit „spel" geenszins werd afge
keurd, kan hieruit blijken, d,at onze dich
ter Huygens er heel gemoedereerd melding
van maakt waar hij een rijke vrijster ver
gelijkt bij „een kermisgans, die menigh
boer ontslipt."
De gans moge dan tegenwoordig niet
meer in zoo hoog aanzien staan als vroe
ger behalve bij de liefhebbers van een
smakelijk ganzenboutje zij wordt ten
üiinBte ook niet meer zoo mishandeld, zoo
dat haar lot er toch beter op geworden is.
AJO.
BRIEVEN VAN EEN V/ANDELAAR.
LXXX.
Montessori-onderwijs. Subsidie
voorbereidend onderwijs.
Nog steeds is men het in dc kringen, die
met dc opvoc.ling van dc jeugd zijn belast,
niet eens, welke opleiding moet dominee-
ren. Eenerzijcls hecht men aan het oudo
systeem, den kinderen het gewone be-
waarschoolonderwjjs te geven, wat slechts
is een zoet-houden, een bezighouden van een
paar uren, ter wille van die ouders, die
hun kinderen gaarne cenige uren van den
dag opbergen, om zich dan vrijer aan den
huiselijken arbeid -te kunnen wijden, of
ook, om de handen wat meer vrij te heb
ben en den tijd te besteden aan wandelen
en buurpraatjes. En daarvoor moet dan
een bewaarschool dienen en gaat vaak die
heerlijke kindertijd nutteloos voorbij. Ge
lukkig was men in opvoedende kringen wij
zer en zon men op middelen in den be
waarschool den tijd te benutten tot heil
en ontwikkeling van het kind. En toen
groeide het Fröbelonderwijs, dat den kin
deren reeds in die prille jaren iets wil
meegeven, hun wil bijbrengen den lust tot
het zelf doen, bij hen wil opwekken den
■lust tot zoo goed en zoo mooi mogelijken
arbeid, die reeds den kleinere het genot
schenkt, den lof -te mogen vernemen van
de onderwijzeres, omdat het werk zoo mooi
is verricht. Niet te versmaden is zulk doen,
dat ook reeds het kleine kind zal prikke
len tot immer meer en steeds beter, welk
bewustzijn van onschatbare waarde is voor
den verderen opbouw van het weten na
den bewaarschooltijd. Dit is begrepen door
opvoeders en ook vooral door do overheid
die in vereenigd. streven hebben gewaakt
over wat des kinds is. En wij kunnen vast
stellen, dat aan de behoefte aan dit on
derwijs reeds belangrijk is tegemoet ge
komen. Vooral mag niet voorbijgezien wor
den wat in de R. K. kringen te dien op
zichte reeds werd gedaan en nog steeds
wordt getracht uitbreiding te geven aan
dit voor de jeugd zoo onmisbaar instituut.
En dan zijn zeker met eere te noemen de
vele religieuse congregaties, die hare Zus
ters geven en opleiden, om zich aan die
taak op paedagogische cn liefdevolle wijze
te kunnen wijden. En toch is men blijkbaar
niet tevreden met de vorkregen resultaten
en zint men op een vorm van onderwijs1,
dat, naar veler meening, meerdere en
vooral betere resultaten zal opleveren. En
men schenkt dan vooral aandacht aan de
Montessori-mcthode, die gezegd wordt de
f rob el-methode verre in waarde te over
treffen.
En vooral in R. K. kringen, waar het on
derwijs door alle eeuwen heen, zoo welda
dige en spontane verzorging heeft onder
vonden, heeft men ook nu dit vraagstuk
niet laten verzinken in den maalstroom
van steeds nieuw opkomende gedachten,
doch er wel degelijk ten volle aandacht,
aan geschonken. Zoodoende verrezen reeds
R. K. Montessori-scholen in vele lauden
van Europa, terwijl in ons land Haarlem,
den Bosch en Nijmegen een dusdanige
school bezitten. Hier in Leiden staat men
nog besluiteloos tegenover liet vraagstuk.
Wel is in den Gemeenteraad van socialis
tische zijde een lans voor dit systeem ge
broken, doch daar was nog geen oor naar
en het bleef bij een eenzijdige bespreking,
die niet vermocht de belangstelling van an
deren te trekken. Doch men kan ten op
zichte van deze zaak toch -niet onbelang
stellend blijven staan; de vraagstukken
van den dag verdienen beter.
Om zich een oordeel te vormen, moet
men kennis nemen van wat in deze metho
de voor goeds besloten ligt. Voorop staat
den persoonlijken aanleg zoo productief
mogelijk te maken en zoo veel nuttig mo
gelijk te doen gebruiken, waarbij de psy
chische en lichamelijke vermogens, de ga
ven en talenten reeds van de prilste jeugd
worden benut, om den grondslag te vov-
mén voor het onderwijs, dat in volgende
jaren op hechte fundamenten moet wor
den opgebouwd, opdat het kind gelegen
heid krijgt zoo goed mogelijk tc slagen in
de maatschappij. Waarbij ook en vooral
godsdienstige en zedelijke factoren moeten
meetellen.
Mevrouw Dr. Monte.vsori heeft met hare
methode vooral bedoeld, de leermiddelen
in te stellen op den aanleg der kleinen.
Waar op deze plaats een algeheele uit
eenzetting van het systeem niet kan wor
den gegeven, willen wij er slechts op wij
zen, dat de belangstelling sterk groeiend
is en men zelfs in hoogere onderwijskrin
gen aan deze zaak een werkzaam aandeel
neemt. Ook kwam. het vraagstuk in meer
der licht te staan op een vergadering van
R. K. onderwijsspecialitciten, die zijn bij
eengekomen, om de opening bij tc wonen
van een opleidings-cursus-, door de Ecrw.
Zusters van J. M. J. te Nijmegen, Want
men heeft het goed begrepen, dat een
voorname, zoo niet de belangrijkste factor
voor het welslagen is: goede en ter zake
kundige leiding. Het staat toch onornstoo-
telijk vast, dat vooral aan de leidende
krachten hoogo eischen van paedagogische
waarde moeten worden gesteld. Vandaar
deze cursus.
Zoodab wij maar willen zeggen, dat, waar
zoo groote belangstelliug zich voor deze
methode baan breekt, wij, Katholieken,
niet van verre kunnen blijven toezien cn,
ter wille van het kind, ons tot studie en
handelen moeten zetten, opdat wij niefc
ver achteraan komen in onze waardeoring
van een methode, die dioor velen als het
kind ten goede komende wordt geprezen.
Ook den gemeentelijke autoriteiten zij
het aanbevolen aan dit vraagstuk de aan
dacht te wijden, welke in een niet al te ver
verschiet tot een opinie leidt cn liet voor
bereidend onderwijs in banen voert, die
leiden naar een zoo productief mogelijk re
sultaat» Dat in de wethouderskamer opko-
me een zoodanige belangstelling voor dit
vraagstuk, dat daaruit gebore worde een
meening, een te volgen weg worde uitge
stippeld, om te komen tot een behandeling
in den Raad. Wij hechten meer aan zulk
een werkwijze, dan dat van uit den Raad
deze zaak moet worden ter sprake ge
bracht; een werkwijze, die alleen kan
noodzakelijk zijn, als B. en W. nalatig zijn
7
KALENDER DER WEEK
N.B. Als niet anders wordt aangegeven
dagelijks Gloria, geen Credo. De gewone
Prefatie.
ZONDAG 20 Oct. 22e Zondag na Pink
steren. Mis: Si iniquitates. 2c gebed v. d.
H. Joannes van Kent, Belijder. 3e tot den
H. Geest. Credo. Prefatie v. d. Allcrh.
Drieëenheid. Kleur: Groen.
Hoe goed en aangenaam aan Gocl is het
één te zijn als broeders in de belijdenis
on de beleving van het H. Evangelie! Dat
brengt rijken zegen (Graduale). Wij moeten
echter erkennen, dat. ens- gedrag niet al
tijd in overeenstemming is geweest met de
in heb H. Evangelie vervatte Leer van
Christus. Daarom vragen wij met aandrang
en vertrouwen vergiffenis (Introitus; Ge
bed en Communio). Gehoor gevend aan den
vermanenden wensch van den Apostel,
willen wij met dc hulp der genade v. h. H.
Misoffer (Stilgebod en Postcommunio) onze
liefde voortdurend vermeerderen (Epistel)
en,in offervaardige liefde God geven, wat
Hem toekomt: een leven overeenkomstig
Zijne Heilige geboden (Evangelie).
MAANDAG 21 Oct. Mis v. d. H. Hilarion,
Abt: Os Justi. 2c gebed v. d. H.H. Ursula
en Gezellinnen; 3c A Cunctis (om de voor
bede der Heiligen). Kleur: Wit.
Hilarion, de insteller van het klooster
leven in Palestina, werd in 291 in een dorp
nabij -de stad Gaza geboren. Zijne heiden-
selic ouders zonden hem naar Gaza om
daar onderwijs te ontvangen. Om do groo
te vorderingen in zijne studiën, maar ook
cm zijne reinheid van zeden, won hij al
ler achting en genegenheid. Veel had hij
gehoord van den heiligen kluizenaar An-
tonius in Egypte. Hij reisde daarheen om
door Antonius in het geestelijk leven te
worden onderricht. Na den dood zijner
ouders vestigde ook Hilarion zich in de
woestijn, in navolging van Antonius en
woonde in een verblijf, slechts vier voet
breed, vijf voet hoog, een weinig langer
dan zijn lichaam. Meer een graf dus dan
een woning. Tot aun zijn dood sliep liij op
den kalen grond of op een biczen mat.
Door vele wonderen werd hij bekend
en velen kwamen tot hem, werden chris
ten en gingen als kluizenaars leven. Op
meerdere plaatsen in Palestina werden,
kloosters opgericht onder Hilarious be
stuur. Op vier en tachtig-jarigen leeftijd
stierf hij. Toon het oogenblik van sterven
was aangebroken, sloeg hij de oogen op
cn zeide: „Vertrek mijne ziel, wat vreest
gij? Bijna zeventig jaren hebt gij Jcsus
Christus- gediend on zoudt gij vreezen te
sterven'?"
DINSDAG- 22 Oct. Mis v. d. vorjgen Zon
dag: Si iniquitates. Geen Gloria. 2c gebed
A Cunctis; 3e naar keuze v. d. priester.
Kleur: Green.
WOENSDAG 23 Oct. Mis als gisteren.
DONDERDAG 21 Oct. Feestdag v. d, H.
Raphael, Aartsengel. Mis: Bencdicite.
Credo: Kleur: Wit.
De H. Aartsengel Raphael werd door
God van den hemel gezonden om dc reis
gezel to zijn van den jongen Tobias, den
ouden Tobias t-e genezen van zijne blind
heid (Raphaël) beteekent: goaiczing Gods)
en Sara de vrouw van den jongen Tobias
tc bevrijden van den -duivel.
Aller.glorierijkstc Vorst Aartsengel Ra
phaël, wees onzer indachtig, bid voortdu
rend voor ons bij den Zoon van God. (Kerk.
Getijden).
VRIJDAG 25 Oct Mis v. d. H.H. Chry-
santhus en Daria, Martelaren: Intret. 2e
en 3e gebod als op Dinsdag. Kleur: Rood.
Vele en velerlei folteringen hoeft het
echtpaar Ghrysanthus cn Daria voor het
bekeeren van vele heidenen tot. het ware
geloof moeten verduren. Ten slotte zijn
zij levend onder een hoop steenen begra
ven.
ZATERDAG 26 Oct. Mis v. tl. Vigilie vóór
bet feest v. d. H.H. Simon cn Judas, Apos
telen: Intret. 2e gebod v. d. H. Evaristus,
Paus en Martelaar; 3e Concede (ter cere
van Maria) 4e. voor den Paus. Kleur:
Paars.
IN DE KERKEN DER
E.E. P.P. FRANCISCANEN.
Alles als in bovenstaan-do kalcndor, be
halve:
MAANDAG. Mis v. d. Z. Jacobus van
Strepa, Bisschop cn Belijder: Sacerdote3.
2e gebed v. d. H. Hilarion; 3c v. d. H.H.
Ursula cn Gezellinnen.
DINSDAG. In tie geconsacreerde ker
ken: Jaarfeest der Kerkwijding: Terribilis
(in het stilgebcd wordt het tuss;chën haak
jes geplaatste gebeden). Credo. Kleur:
Wit.
WOENSDAG. Mis v. d. Z. Josephina
Leroux, Maagd en Martelares: Me exspec-
taverunt. 2e gebed v. h. octaaf van Kerk
wijding. Credo. Kleur: Rood.
DONDERDAG. 2e gebed van het octaaf
van Kerkwijding (in geconsacreerde ker
ken).
VRIJDAG. In geconsacreerde kerken
Mis van Kerkwijding: Terribilis. 2c gebed
v. d. H.H. Ghrysanthus cn Daria; 3c Con
cede. Credo. Kleur: Wit.
ZATERDAG. Mis v. d. Z. Bonaventura
van Potenza, BelijderOs Justi. 2c gebed
en laatste Evangelie v. d. Vigilie; 3e van
Kerkwijding (alleen in geconsacreerde ker
ken); 4e v. d. H. Evannistus. Credo (al
leen in geconsacreerde kerken). Kleur:
Wit.
Amsterdam. ALB. M. KOK, Pr.
of wel dc dingen van den dag voorbij
zien. Vooral is deze kwestie van belang,
waar wij al lang uitzien naar een nieuwe
regeling van geldelijk'u aard voor gemeen
telijk- en particulier voorbereidend onder
wijs, op den voet van gelijkstelling volgens
wat geldt voor hel lager onderwijs-, ol,
kan het niet geheel, dan toch zoo veel als
naar recht en billijkheid wenschelijk is.
Moge ook deze nieuwe regeling spoedig
hot departement van den wethouder ver
laten en den Raad worden voorgelegd, dan
zal in onze kringen bevrediging worden ge-
wekt en voldaan worden aan een reed»
lang gekoesterden wensch.
Wandelaar.
