:ede blad
de leidsche courant
zaterdag 19 october 1929
(AAR DE MISSIE VAN
OEGANDA
nnenkort zal een Lcidsch Missie
Oeganda afreizen, om werkzaam te
de uitbreiding van ons H. Geloof
de inlandsche bevolking.
[eganda is een Negerstaat in Midden-
ka, noordelijk van het Victoria-Nyanza
ir.
leze Missie werd ongeveer 30 jaren ge
in door de H. Stoel toevertrouwd aan
doen nog jonge St. Jozef-Congregatie
Mill-Hill, die vele Leidsche Missiona-
|en onder haar leden telt.
)fschoon de Missionarissen in den be
ien met groote moeilijkheden te kam-
hadden, heeft Gods zegen zichtbaar op
je Missie gerust, en Oeganda is een
chtbaar arbeidsveld geworden.
)uizenden zijn reeds voor het H. Geloof
ponnen, maar aan veel meer heidenen
et de blijde boodschap van het verlos-
gswerk nog gebracht worden. Daartoe
rden telkens nieuwe staties gesticht in
uitgestrekte gebied, tien maal grooter
Nederland. Vooral de oprichting van
)len voor de opvoeding van de jeugd,
hoop van den Missionaris om een door
door katholiek geslacht in de toekomst
to kweeken, brengt vele zorgen.
Binnen enkele dagen hoop ik met goe-
n moed den reisstaf ter hand te nemen,
in sommige opzichten zoo moeilijke
ak der geloofs-verkondiging te aanvaar-
Dm daarin eenigermate te slagen is
breerst noodig de onmisbare zegen van
i goeden God, maar het is u bekend,
ook stoffelijke middelen zoo dringend
>dig zijn.
ihien zijn er nog wel Missievrien-
de aloude stad Leiden en hare
lvareride omgeving, die een offertje wil-
schenken voor de kerstening van
iganda en voor de opvoeding van de
11e negerkindertjes.
Ook de redactie van de Leidsche Cou
nt is bereid uwe gave in ontvangst te
men.
Dat velen aan dezen oproep gevolg mo-
n geven en daarvoor Gods zegen ontvan-
r. ie is de wensch van:
FATHER WIJNAND VAN OERLE,
Missionaris van Oeganda,
ïiden, Zoeterwoudschesingel 74.
r Politieke belangstelling
Of
Een te verbeteren fout
(Ingezonden).
De klacht, dat de al genie ene belang-
voor de politiek in onzen tijd aan
»fl dalen is, wordt reeds lang onder de
rschillende staatkundige partijen ge-
J.j lord, óók in die der Katholieken,
lp Bedoeld vraagstuk is wel een der meest
dj ieilijke, waarmede de staatkundig geor-
niseerde katholieken te maken hebben:
m de goede oplossing er van zal het voor
in gedeelte afhangen, of zij de plaahs,
elke door hen in de parlementaire sa-
enstelling wordt ingenomen, kunnen
indhaven.
Of de oorzaak van dit verschijnsel wel-
cht samenhangt met een bewust of on-
pwust mindere waardeering van het •hni-
ge parlementaire stelsel dan wel gele-
ïn is in een zekere over-verzadigdheid of
pigzamerhand gekweekte volgzaamheid
ïr kiezers, wil ik nu niet trachten na te
Jan, maar wel wil ik be-toogen, dat wij
sen enkele poging mogen nalaten om de
olitieke belangstelling onder de onzen
•n te wakkeren en zoo hoog mogelijk op
voeren.
Uitermate gunstig zijn de omstandig-
sden hiervoor nu wel niet. Althans niet
bijzonder gunstig om de massa op te
pkken ten deze haar plicht te dom.
Direct tot deze massa s-prekende on
'achtig het publiek aantrekkende vraag-
fukken, zooals die van het kiesrecht, het
iderwijs enz., welke in vroeger jaren al
leen medeleven konden opwekken, be-
aan er in die mate niet.
Vraagstukken, welke dat nog wel zou-
in kunnen doen, als dat van de sociale
festie, onderscheiden economische aan-
iegenheden c-.a., worden momentcel voor
door de vakorganisaties én speciale ver-
lugmgen terdege bij de horens genomen,
"odat de algemeene belangstelling hier-
'or reeds vrij ver gedaald is, wanneer zij
het politiek terrein zijn aangeland,
jaar deze toch uiteindelijk worden uitgo
oi lochten. Eigenlijk zou men het tegendeel
el fcrwachtcn, maar de praktijk doet- in ieder
yal anders zien, waar het de lagere po-
ieke organisaties betreft.
In de wetenschap, dat het. nu eenmaal
et anders is, moeten de leiders hun dik-
toch reeds moeilijke taak blijven
'Ortzetten, kost vat het kost.
En dat op dit gebied toch wel wat te
preiken is, toonen sommige kiesvereeni-
'ngen in onze Kamer Centrale, waar in
Herlei opzicht een opgewekt politiek le
ien aan te toonen valt.
t Eenigen lijd geleden werd door de ka-
jholieke pers vrjj algemeen een artikel
ergonomen uit een vrijz.-democratisch
an, waarbij als een der oorzaken v-an de
hier besproken fout werd aangewezen het
euvel van het door de leden te veel en
te lang spreken op de vergaderingen der
kiesvereenigingen.
Een kwestie dus van vergaderingstech
niek.
Naar mijn zeer bescheiden meening is
ook door ons op de 1.1. gehouden vergade
ring der R. K. Kamer Centrale Leiden èea
dergelijke fout gemaakt. Wat is het geval
Te half 2 werd met de vergadering be
gonnen en over zessen was zij nóg niet
afgcloopen. Dit is nu nog zóó erg niet.
Maar wat wel erg moet genoemd wor
den, is het feit, dat van dezen kostbaren
tijd meer dan 3 uren in beslag werd geno
men, onnóodig, door de verkiezingen van
bestuurs- en partijraadsleden.
En dab deze 3 uren, enkel gewijd aan
verkiezingen, noodig waren, had enkel en
alleen tot oorzaak, dat het reglement, het
welk tusschen haakjes nog niet in het be
zit der kiesvereenigingen is, op zeer on
voldoende wijze.in deze materie voorziet.
Blijft dit zoo, dan zal iedere volgende
periodieke en tusschentijdsche verkiezing,
een evenredige tijdsduur vorderen.
Gevolg hiervan is: een overladen agen
da, te lange vergaderingsduur en 'een min
der prettige vergadering zelf, hetwelk niet
de belangstelling zal bevorderen.
Men late de afgevaardigden op rede
lijke wijze vrij in het aanprijzen van hun
candidaten, maar late men toch zorg dra
gen, dat de verkiezingen zelf, de proce
dure er van, in een minimum van tijd af
loopt.
D5.t. kan, dus moet het.
Reglementair moet o.a. worden vastge
legd, welke groepeeringen men in de te
kiezen partij raad sl eden wil maken, of
iemand candidaat voor één of voor meer
dere groepen kan zijn, of men eenzelfde
persoon zoowel als lid, dan wel tevens als
plaatsvervanger moet en kan stellen, of het
bestuur dan wel de kiesvereeniging can
didaten kan indienen, of alle leden met de
plaatsvervangers gelijk, in groepen of. per
soon voor persoon moeten gekozen worden,
of naast candidaat-bestuursleclen, ook can-
didaat-plaatsvervangers moeben gesteld
worden enz. enz.
Het kiesreglement onzer Staatspartij
geeft alvast voor eenige punten een goede
oplossing.
Door een en ander niet te reglementeerea
is een fout gemaakt, welke m.i. absoluut
moet verbeterd worden, wil men eenerzij is
de verkiezingen telken male naar vaste
regelen doen geschieden, anderzijds de
belangstelling voor de vergaderingen niet
doen verminderen.
Vergeten mag men daarbij niet, dat de
Kamer Centrale Leiden zich uitstrekt van
Woerden tot en met Gouda en van Hille-
gem tot en met Berkel en lloderijs en dit
de afgevaardigden van afgelegen plaatsen
toch al een betrekkelijk verre en soms las
tige reis te maken hebben om de verga
deringen bij te wonen.
Op genoemde vergadering zijn punten,
welke zeer zeker de volle aandacht der af
gevaardigden hadden, niet door allen kun
nen behandeld worden.
De hier begane fout kan niet anders dan
verlammend werken.
Noodig is dus, dat de Kamer Centrale
Leiden nu eens goed en voor altijd in het
reglement de verkiezingswijze afdoende
gaat regelen. Dp toekomst blijft dan te
vens vrij van verschillende la-stige kwesties.
Een fout door een bepaald persoon of
door het besturu alleen is hier niet ge
maakt.
Ook de voorzitter heeft m,i. naar beste
weten getracht ruim baan te maken, maar
het ontbreken van eenige bepaling zal hem
hierbij in den weg.
Moge deze goed bedoelde vingerwijzing
aanleiding zijn, dat velen met mij deze
zaak eens zullen bestudcoren en aanpak
ken, opdat de eerstvolgende verkiezing
juist, wettig maar kort zal geschieden, de
goede zaak tot heil.
H. C. A. M. SCHóLVINCK.
Warmond.
LETTEREN EN KUNST
JU AN MANEN.
Zondagmiddag te 2.30 uur, zal in ..Dili-
gentia", Den Haag, op het eerste Zondag-
middag-concert der N.Y. Internal ionale
Concertdirectie Ernst Krauss Juan Manen
met het Utrcchlsch Stedelijk Orkest onder
leiding van Johannes Röntgen, o.a. ter uit
voering brengen het eerste kortgeleden
door hem voltooide tweede viool-concert
en het door Item ontdekte en bewerkte
„Konz'ertstück" voor viool' en orkest van
Beethoven. Tusschen deze beide orkest-
noviteiten zal Manen do Chaconne van
Bach ten gehoore brengen.
Voorts speelt de violist met piano-bege
leiding (Johannes Röntgen) de Romance
in F-Dur van Beethoven, Spaansche dans
van Sarasate, enz.
De goederen en kostbaarheden van mevrouw Zoebkoff, alias prinses Viktoria van Pruisen, zuster van den ex-keizer, worden
executoriaal verkocht. Boven een kostbaar Japansch servies van Sterling zilver, een geschenk van keizer Wilhelm I. Boven
(midden) de hall van het paleis Schaumburg, eigendom der prinses, waar de verkoop plaats heeft.
GEMENGDE BERICHTEN
ONGELUKKEN.
SLACHTOFFERS VAN HET VERKEER.
Auto over den kop.
Een mooie Nash. sportmodel, is gister
morgen op den Langen Vijverberg te Den
Haag. over den .kop geslagen, doordat do
bestuurder tegen het. cementen paaltje op
den vluchtheuvel reed. De man achter het
stuur, jhr. mr. J. Dedel, burgemeester van
Abcoude, werd niet gewond, maar schrikte
zóó hevig, dat hij zich niet dadelijk herin
neren kon, hoe het ongeval gebeurd was.
De wagen lag dwars over de tramrails
zoodat geen enkele tram kon voorbijrijden.
Daarom werd de kraanwagen gebeld, om
de hindernis op te ruimen. Zoo voorzich
tig mpgelijk, is dp wagen weer op de wie
len gezet, maar de schade bleek toch aan
zienlijk te zijn.
Aan de gevolgen overleden.
De 16-jarige van Zwam te Velp, die
Dinsdagmiddag in de Emmastraat aldaar
door een kar met zand werd overreden en
in hoogst ernstigen toestand naar het zie
kenhuis moest worden vervoerd, is aldaar
overleden.
Boen afgeknepen.
Naar het ziekenhuis te Assen is overge
bracht de 'andbuuwer R. Frans te Wapser-
vcen, die raidaar ,i nel, zijn voet, in de nog in
■beweging zijnde do^fWacKiitn geraakte,
waardoor hem liét 'Been beneden de knie
-werd fgcknepeii. De toestand van F. is
tamelijk goed.
Kind verbrand.
Te VJissingen is een 2-jarii meisje, dat
een pot kokende thee over het lichaampje
kreeg, aan de gevolgen overleden.
Dc kolendampvergiftiging te IJmuider.
Inzake het geval van kolendninpvergifl i-
ging 1cn huize van do wed. J.. Kalver
s-raat te IJmuider. wordt gemeld, dat ook
bij de oude vromv- het bewustzijn weer is
terurgekcferd. Haar toestand is thans re
delijk wel.
ALASTRIM.
Een hieuw geval tc Delft.
Gisteren heeft zich te 'Delft eon nieuw
eva! van alas trim- voorgedaan.
Molen afgebrand.
Donderdagavond ie ongeveer halfeif is ie
Udem de Hout bergermoleu van de kinde
ren Verbeek afgebrand. De geliecle nio.'on
werd een prooi der.vlammen. Tot ver in
den omtrek was het vuur te zier. terwijl
velen zich naar het terrein van den brand
begaven om het fantastisch schouwspel
van "meer nabij ga-de te slaan. De oorzaak
van den brand is onbekend. Per-,Uike
ongelukken kwamen niet voor.
DE AFSCHUWELIJKE MOORD
TE ROTTERDAM.
Komt er licht in de zaak?
Een verdachte te Heerlen
gepakt.
Na een aantal uitgebreide maatregelen,
waardoor het mogelijk was geworden, dat
vannacht door het geheelc land in alle lo
gementen een razzia zou worden gehou
den om een bepaalden verdachte op tc
sporen en aan te houden, is gisteravond om
half twaalf te Heerlen de bedoelde man
gearresteerd. Tegen dezen man heeft de,
politie meer aanwijzingen dan tegen wie
ook en het is niet onmogelijk, dat het ver
hoor, waaraan hij-vandaag in den loop van
den dag te Rotterdam zal worden onder
worpen, meer klaarheid in de beruchte
moordzaak zal brengen.
Nader vernemen wij met betrekking tot
deze arrestatie nog, dat de politic te Rot
terdam tc weten was gekomen, dat zich
te Amsterdam iemand veel in logementen
ophield, die aan het signalement beant
woordde. Met den nieuwen getuige is men
toen naar Amsterdam gegaan, alwaar dc
identiteit van den vermoede-lijken dader
vrij zeker kon worden vastgesteld en een
en ander omtrent zijn levenswijze bekend
werd. De verschillende inlichtingen ver
toonden overeenstemming en het bleek,
dat de gezochte in verschillende plaatsen
onder tal van namen had gelogeerd en
gedurende dc laatste jaren in het bezit
•was van oen trouwboekje onder valschen
naam. Ook bleek, dat dezelfde persoon in
het Politieblad onder twee verschillende
namen stond gesignaleerd en gedurende
1922 door dc politic werd gezocht.
Aan den Officier van Justitie werd hier
op. machtiging gevraagd in den nacht van
Vrijdag op Zaterdag om half twee in alle
plaatsen van ons land een razzia tc laten
houden in dc logementen. Hiertoe werd
Donderdag een geheime circulaire aan al
le politic-autoriteiten gezonden met het
signalement van den gezochte. Deze circu
laire was reeds in zee toen gisteren om 4
uur vernomen werd. dat de man een va-lsch
trouwboekje bezat en er dus kans be
stond, dat hij nog door de mazen van het
hem gespannen r-et zou glippen. Per radio
werd hierop van deze omstandigheid mc-
dedeeiing gedaan.
Om half twaalf ontving men ie Rotter
dam het verheugende bericht van de poli
tie. te Heerlen; dat de gezochte man al
daar was gearresteerd en dat speciale
maatregelen waren genomen om hem lie
den naar Rotterdam over tc brengen. In
elk geval wordt de aangehoudene door dc
politie gezocht en staat hij zeer ongunstig
bekend. Hoewel geen Rotterdammer, is
hij ter plaatse zeer goed bekend.
De razzia in de logementen is nader per
radio afgelast.
DE RELLETJES TE MAASTRICHT.
Een der gewonde burgers overleden.
Men meldt uit Maastricht aan de „Msb":
Van politic-zijde wordt gemeld, dat er
een premie van 300.— beschikbaar wordt
gesteld voor dengene die aanwijzingen kan
doen, welke leiden tot de arrestatie van
dengene, die den agent Houben levensge
vaarlijk heeft gewond. Op het oogenblik
bandhaven 120 Koninklijke Marechaussees,
versterkt met militaire politie de rust en
de orde. Ook de rijksveldwacht uit dc
Zuid-Limburgsche gemeenten lot Sittard
tee, is naar Maast rich I gedetacheerd. In
verband met de hardnekkig de ronde doen
de geruchten over diefstal van dynamiet
aan een der fabrieken, worden ailo ver
dacht uitziende personen in de nabijheid
der fabrieken gefouilleerd.
Wij vernemen, dat de leider van den
Modernen Fabrieksarbeidersbond, Picters,
word gearresteerd wegens opruiing of ver
dacht- van opruiing in den nacht van 12 op
13 October in de Vijfharingenstraa-t. Er
schijnen reeds stappen te zijn gedaan om
zijn invrijheidsstelling le bewerkstelligen.
Op het oogenblik bevinden zich in het
ziekenhuis Calvariönberg II. J. Houben,
agent van politie, II. Bcherders, mare
chaussee. J. II. Beckers, ovenwerker, iu-
middcls overleden: J. Dujas. mijnwerker,
L. Beckers, fabrieksarbeider.
De toestand te Maastricht is op het
oogenblik rustig. Ook gisternacht kwamen
geen ongeregeldheden voor.
Wij vernemen nog, dat gisternacht dc
agent H. J. Ilouben kon geopereerd wor
den. De kogel is verwijderd. Dc toestand
van den patiënt was volgens de laatste
berichten bevredigend. J. H. Beckers is
eveneens gisternacht geopereerd, doch deze
is gistermorgen overleden.
Koe door den trein gedood.
Gisteren is door den trein, die. om 7.54
van Zulphen te Dieren aankomt, juist voor
dc spoorbrug over het kanaal Dieren
Apeldoorn, een koe. die op de spoorbaan
liep gegrepen en aan stukken gereten. De
machinist, die ongeveer een JOO-tal meters
verder, den trein tot stilstand bracht, kon
toen een gedeelte van het verminkte beest,
dat uit dc weide ontsnapt was, tusschen
liet raderwerk verwijderen.
Smaadschrift.
Men meldt aan het ,,Vad.":
Toen de oud-rijksontvanger G. A. Meijer,
wonende Ie Emrnen. in de Leidsehestraat
te Utrecht zijn smaadschrift (ogen ver
schillende hooggeplaatste officieele perso
nen uitreikte, werd hem door een agent van
politie verzocht mede Ie gaan naar den
commissaris van politie, waaraan werd
voldaan. De heer Meijer paf aan den com
missaris te kennen, dat zijn bedoeling was
het Nederiandsche volk te overtuigen, dal
de regeering niet in staat is in hetgeen hij
de Veenkoloniale Miilioenenaffaire noemt,
haar ge zag te handhaven, omdat zij zelf
daarbij betrokken is. Wegens do versprei
ding der smaadschriften werd proces-ver
baal opgemaakt, waarna de heer Meijer op
vrije voeten werd gesteld.
Gas ontsnapt.
Donderdagmorgen bleef de gashouder
van do gasfabriek der N.V. Continental
Gas Mij. te Oostcrbeck haken, waardooF
ruim 5000 M3. gas verloren ging.
Het omliggend terrein werd onmiddellijk
afgezet, terwijl de gemeentelijke motor-
brandspuiten werden onl boden met het
oog op het groote brandgevaar.
Een teleurgesteld huwelijks-candidaat.
Een 65-jarige oude heer uit de Gerard
•liolbenstrar.i te Amsterdam schreef de
vorige week op een advertentie in een der
bladen, waarin een 60-jarige dame, die
verklaarde oen vermogen te bezitten van
•10.000 gulden, kennismaking vroeg met een
heer, om na wedcrzijdsch goedvindon
een huwelijk aan tc gaan. Het oude heertje
waagde nog een kansje en werkelijk er
kwam an'woord. Nie' echier in den vorm
van een brief, maar aan zijn woning ver
voegde zich een heer, die voorgaf namens
dc dame in kwestie te komen. Er volgde
oen vrij langdurig gesprek over do condi
ties voor een eventueel huwelijk. Zelfs
werd afgesproken, dat Maandagmorgen de
oude heer per auto zou worden afgehaald
om dan met zijn aanslaande vrouw kennis
te maken.
J.l. Maandagmorgen stond de huwelijks-
ca-ndidaal in Zondagsch pak en glad ge
schoren gezicht tc wachten op dc auto, om
naar zijn aanstaande te rijden. Dc auto
kwam echter niet voor, wel werd op het
aangegeven uur een brief in de. bus gewor
pen. Daarin werd. hel oude heertje ver
zocht, eens prccie? op te geven, wie, hij
was, of hij pensioen had of mogelijk ook
over een kapitaaltje beschikte. Het ant
woord op deze vragen moest hij maar be
zorgen aan het bureau van een der dag
bladen. Maar bij zijn antwoord moest dc
huwolijkscandidaat niet vergeten een
briefje van tien gulden in te sluiten voor
informatiekosten.
Het oude heertje wa-s echter wel zoo
slim om daarop niet in te, gaan. Hij stuur
de noch antwoord, noch geld, maat gaf het
gevalletje bij de politie aan. Deze stelt nu
een onderzoek in naar dengene. die dezen
huwelijkscandidaat heeft pogen op ie
lichten.
Een buitengewone vangst.
De IJmuider stoomtrawler Gerberdina»
Johanna, keerde van dc visscherij te
IJmuiden terug met een vangst van 1200
manden makreel, waarvoor niet, minder
dan ruim 10.000 gulden b'es<nnd werd. Voor
een korte Noordzeereis een buitengewoon
resultaat.
Wilddieven gevangen.
Als pen bijzonderheid kan worden ce-
mell, dal de jachtopzieners W, H. Sc holts
en C. van Harten, re Ncderwoud, bij Bar-
neveld, don laalsten tijd riet minder dan
45 bunzings en hermelijnen hebben buit
gemaakt, fu dc nesten die werden uitge
graven. werden talrijke overblijfselen van
gedoodc hazen, konijnen en ander "ild
gevonden.
Brief verduisterd.
Te Dorgen is een brief, die een tameliik
heling aan geldswaarde bevatte, verduf
lord. De brief moest door een bode wor
den gepesf. doch hij heeft hot couvert ver
brand en de gelden ten eigen bate aange
wend.
BUITENL. BERICHTEN
Mevrouw Zoebkoff's inboedel.
Volgens bericht uit Bonn is de verkoop
van den inboedel van mevrouw Zoebkoff
gisteren voortgezet. Er bestond veel be
langstelling, vooral in den namiddag: hon
derden kijk- en kooplustigen konden geen
toegang meer verkrijgen.
Do adel uit het Rijnland was goe.l ver
tegenwoordigd.
Gisteren werden in hoofdzaak meubels
verkocht, in veel gevallen ver boven de
waarde. Buitengewone prijzen werden ech
ter niet besteed. Tot nu toe heeft dc vcr-
kooping 180.000 Mark opgebracht.
