)U 1ste Jaargang VRIJDAG 18 OCTOBER 1929 No. 6311 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND STADSNIEUWS ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling >or Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal j onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal anco per postf 2.95 per kwartaal !t Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij oruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 it nummer bestaat uit vier bladen Onderwijs-verbetering. Er is al dikwijls over geklaagd, zoowel ior roenschen in als door menschen bui- het onderwijs-vak: het onderwijs-pro- am is te overladen. En Criticaster in „De Residentiebode" >t nog 'ns dit onderwerp aan en ver- cht: „En dan klaagt men nog, dat. ons ge acht zoozenuwachtig wordt. Waar- die klacht, als men het toch zelf il? En dat die wil er is, spreekt toch ji zelf, waarom anders die opeenhoo- cg van vakken, waarbij er verscheidene ju, die nooit eenig effect sorteeren in it leven. Maarzoo zegt men wel- hf, ze dienen om het verstand te scher- Of zoo zeg ik, om de kinderen te rsuffen." Ifocht er nu toch 'ns eindelijk verande- ig komen in een toestand, dien toch vrij» tl iedereen verkeerd vindt! Het^ leer- ogram voor M.UL.O., Gymna- um, Lyceum het is inderdaad te over men. En daardoor wordt er niet alleen van d© BrÜDgen onnoodig-veel gevraagd, maar ,aronder leidt ook de bestudeering van feitelijk voornaamste „vakken", welke Dor de dagelijksche levenspractijk van it grootste belang zijn. Het onderwijs-program moet worden i n- bk romp en, maar dan ook tegelijker- verdiept. Nu vindt men er maar al te veel in serspiegeld het beeld van vele modern- itwikkelde mensehen: multa, maar et mul turn, d.w.z. dat zij van velerlei ngen weten, maar dat zij nergens veel ui weten. Gelukkig dat de persoonlijke opvatting i vooral de persoonlijke t o e w ij d i n g m den onderwijzer, den docent nog veel a-n aanvullen van wat in het leerpro- door uitgebreidheid, aan diepte jtbreekt. Als de onderwijzer, de leeraar zich er En bewust is, dat hij zijn leerlingen, voor- sreidt, uitrust voor het leven; dat hij edehelpt aanwijzen de plaats, die zij ter in het leven zullen innemen, dan zal t bij elk onderwijs-program van groote iteekenis zijn. Wat, natuurlijk, niet wil zeggen, dat een Terladen en daardoor ook oppervlakkig iderwijs-program den docent in dat stra in niet zou bemoeilijken. Deze korte opmerkingen raken, zooals inzelf spreekt, het vraagstuk van het iderwijs-program slechts even aan, bedoe- n alleen de aandacht daarop gespannen houden. VOLKENBOND De arbeidsconferentie. Een schermutseling met mgr. Nolens. Zooals verwacht werd, is gistermorgen b vrede in de Zeeliedenconferentie her ald door de aanneming der resolutie, nor de drie regeerings-gedelegeerden in verzoeningscommissie bij de conferentie gediend. Deze resolutie is met 54 tegen stemmen aangenomen. De arbeiders- toep stemde tegen. Vóór de stemming critiseerde mgr. No- ns nogmaals in scherpe bewoordingen de luding der werkgevers, in 'het bijzonder van zijn mede-gedelegeerde in de werk- eversgroep, den heer Valstar, van wien hij en rectificatie, zoo niet een „amende ho- orable", verwachtte naar aanleiding van e verklaring, die hij Zaterdagavond op istructie van zijn groep in de conferentie eeft afgelegd en waarbij de c-ritiek op de orspronkelijka resolutie der werkgevers ^rechtvaardig en unfair werd genoemd, ■ij aanvaardde de resolutie als een middel >m den werkgevers den terugkeer in de fonferentie te vergemakkelijken. I D© werkgevers keerden terstond na de lanneming der resolutie in de conferentie [Brug. De heer Valstar gaf gisteravond aan de erlandsche Pers een verklaring, in ver band met de door mgr. Nolens geuite grief, als zoude de heer Valstar Zaterdagavond verklaard hebben, dat de redevoering van mgr. Nolens te zeer tegen de werkgevers- groep gericht zoude zijn. De heer Valstar verklaarde: „Mgr. Nolens zou volkomen gelijk heb ben, zich onaangenaam getroffen te gevoe len, wanneer ik inderdaad gezegd zou heb ben, wat hij heeft voorgelezen. Maar onmiddellijk na de ontvangst van het stenografisch verslag en na daarin ge constateerd te hebben, dat de in de rede van mgr. Nolens aangehaalde woorden uit mijn verklaring waren weergegeven, heb ik aan het intern, arbeidsbureau een rec tificatie gestuurd, waarin ik mededeelde, dat. ik niet gezegd had, dat alle Zaterdag geuitte critiek ongegrond en unfair was geweest, doch dat ik verklaard had, dat veel van de geuite critiek ongegrond en unfair was geweest. Wellicht ten overvloe de zou ik hieraan nog kunnen toevoegen, dat het geen oogenblik in mijn bedoeling heeft gelegen, om hetgeen mgr. Nolens, voor wien ik groote hoogachting gevoel, in 't debat gezegd heeft onder deze critiek te doen vallen". DUITSCHLAND Voor- er» tegenstanders van het Young-plan slaags. Botsingen te Berlijn, Kiel en Hannover. In verschillende steden hield de Sta hl- helm gisteravond protestvergaderingen te gen het Young-plan, na afloop waarvan het vrijwel overal tot botsingen tusschen Stahlhelm-lieden en andersgezinden kwam. Te Kiel sprak Hugenberg over het door hem en zijn aanhangers verlangde Volks- begehren. Hij zeide, een crisis, voortvloeien de uit de handhaving van het Daw es-plan, te verkiezen boven het Young-plan, dat zijns inziens een langdurige ontwrichting van Duitschlands economisch leven zal veroorzaken. Na afloop der vergadering moest de politie met gummistokken slaags geraakte voor- en tegenstanders van het Yolksbegehren uit elkaar jagen. Te Hannover ontstonden na een Stahl- helmvergadering relletjes, waarbij een per soon gewond en vier gearresteerd werden. Te Berlijn ontstond reeds bij de debat ten op een door de Stahlhelm belegde ver gadering een vechtpartij, waarbij geschoten en met messen gestoken werd. Drie perso nen werden gearresteerd. Na de vergade ring werden de handtastelijkheden op straat voortgezet, waarbij 30 Stahlhelm- lieden werden gearresteerd. FRANKRIJK. Frankrijk en 'de vlootconferentie. De Fransche antwoordnota betreffende de deelname van Frankrijk aan de vloot conferentie is Woensdagmorgen naar Lon den gezonden, om door den Franschen ge zant aan het departement van buitenland- sChe zaken te worden overhandigd. De Temps schrijft in verband hiermede, dat de antwoordnota de principieel© toe stemming van Frankrijk inhoudt inzake deelneming aan de werkzaamheden onder dezelfde voorwaarden als de vier andere zeemogendheden. Frankrijk moet de ophef fing der- bepalingen van de conventie van Washington van 1922 eischen. De toenma lige besluiten waren volkomen onrecht vaardig en de toestand is sindsdien door het DuibsChe vlootbouwprogramma essen tieel veranderd. De Fransche onderhande laars moeten verder alle discussies over afschaffing van de onderzeeërs weigeren. RUSLAND. Corruptie in Sovjet-Rusland gestraft. Het Tel. Ag. der TJ.S.S.R. meldt: Een reeds zes weken durend proces tegen een aantal particuliere vischhandelaars en staatsambtenaren te Astrakan heeft het bewijs geleverd, dat de beklaagden zich hadden toegelegd op een onrechtmatige ondersteuning der particuliere vischindus- trie, waardoor de Staat voor 12 millioen roebel is benadeeld. De vischhandelaars hebben aan de aangeklaagde ambtenaren 30.000 roebel betaald. Het O.M. eischte tegen 21 beklaagden de doodstraf, tegen de overige 108 beklaagden gevangenisstraf fen en confiscatie van hun bezittingen^ AFGHANISTAN. DE NIEUWE KONING VAN AFGHANISTAN. Uit Kaboel wordt gemeld: De nationale vergadering van Afghanistan, die door Na dir Khan was bijeengeroepen om een nieu wen koning te kiezen, heeft bij meerder heid van stemmen Nadir zelf tot koning gekozen in weerwil van diens hardnekkige weigering en excuses De vergadering verklaarde Nadir gekozen te hebben ter erkenning van zijn persoonlijke opofferin gen voor de nationale zaak. Heden zou hij zijn plechtigen intocht in Kaboel houden. CHINA. Het conflict met Rusland. Japan zal ingrijpen. Naar de Morning Post meldt, bereidt de Japansche regeering rich erop voor in het ChineeschRussische conflict in te grijpen, indien de Russische troepen ver- cier in het gebied van Mandsjoerije zouden doordringen. Japan, dat reeds 10 batail- lons in Mandsjoerije heeft, zou onder alie omstandigheden besloten zijn, zijn econo mische belangen te beschermen. Chineesch e stad heroverd. Naar uit Charbin gemeld wordt, heb ben Chineesche troepen Maandagavond de stad Lingkiang Sien, die in handen der Sovjet-troepen was, heroverd. De burgeroorlog. Uit betrouwbare bron wordt uit Peking gemeld, dat generaal Ye/: een verklaring voorbereidt in den vorm van een op roep aan het Ch-neesche volk. In deze ver klaring zal generaal Yen de volgende eischen stellen: einde van den burgeroorlog, aftreden van Tsjang Kai Sjek, en de bijeenroeping van een nationale vergadering te Peking ter benoeming van een nieuwe regeering, die verantwoordelijk zal zijn tegenover alle partijen en het geheele volk en een wer kelijke vertegenwoordiging van alle dee- len van China zal zijn. TWEEDE KAMER. De Ambtenarenwet. Gisteren zijn afgewezen de pogingen om anderen dan ambten* ri*n onder de wet te brengen. Noch de '.cv»iitairen, noch het personeel der semi-jfublieke bedrijven zul len vallen onder de bepalingen dezer wet. Ten aanzien van de laatste bleek een stemming noodig, maar slechts de sociaal democraten (15 in getal) stemden voor, alle anderen (54 leden) tegen. Voor het denkbeeld om de militairen te doen profiteeren van deze regeling stemden bovendien de vrijzinnig-democra ten, de heer Floris Vos en de Katholieken Van Poll, Hermans en Guit. Wij kunnen ons voorstellen, dat er in on zen tijd zijn, die de militairen, zoover als eenigszins mogelijk is, willen behandeld en berecht zien als ambtenaren, zonder dat er voor hen speciale regelingen bestaan. Wij kunnen ons wel met de voorstemmers vereenigen. Aan deze stemming ging behalve een debat vooraf een verklaring van minister Deckers, dat aan zijn departement wordt gewerkt aan een ontwerp, dat voor mili tairen een soortgelijke regeling wil bren- genn als hier voor de burgerlijke ambte naren wordt gegeven. Zooals gemeld, zijn de arbeidscontrac ten geholpen door een, bij een Nota van Wijziging, door den minister nieuw voor gestelde bepaling (gisteren reeds gepubli ceerd). Zij vallen niet onder de wet, maar zij worden daardoor toch indirect be schermd. Er zijr gisteren 2 van de 137 artikelen REIDANSEN. Een avond van kunstzinnige ontspanning voor den R. K. Vrouwenbond. De Kleine Stadszaal had gisteravond niet het voorkomen van andere avonden, wanneer de Dioo. Vrouwenbond veTgadert. De stoelen waren niet keurig in het gelid geplaatst, als een Pruisisch regiment, maar stonden in een wijden, kring gerangschikt om de „arena", waarop straks een clubje studenten uit Leiden en Amsterdam rei dansen zouden uitvoeren. De vergadering was bizonder goed be zocht- De presidente, mevr. Manders-Ver- meulen opende de bijeenkomst met de le den op te wekken nu het winterseizoen is ingezet een stevige actie voor den Bond te voeren. In de twee-wekelijksche rubriek in de krant hebben allen kunnen lezen, dat de propagandaclub en het be stuur niet stil heeft gezeten. Maar ook op de medewerking der leden wordt gerekend, die voor iedere twee nieuwe leden, wel ke zij aanwerven een zilveren souvenir ontvangen. De presidente herdacht daarna met en kele sympathieke woorden en een kort ge bed het overleden lid en bestuurslid mevr. Coppens-Canters. Spr. deelde vervolgens mede, dat het bestuur om verschillende praktische rede nen het innen van de contributie wilde verschuiven van Januari naar September. In Januari a.s. zou dan de contributie voor een half jaar kunnen worden geïnd. De vergadering stemde volkomen met de zienswijze van het bestuur in, zoodat do contributie voortaan in September betaald zal worden. De presidente kwam na deze mededee- ling tot de afgrijselijke ontdekking, dat een héér, niet in functie als geest, advi seur, pers of kellner de vergadering was binnengedrongen. Hebt u een lidmaatschapskaart? vroeg de presidente. De jongeman moest deze vraag natuurlijk ontkennend beantwoor den, en hem werd daarom de toegang tot de bij eenkomst verboden. (Algemeene pret en vroolijkheid). De presidente kwam daarna met. een belangrijk plan te voorschijn, namelijk het stichten van een eigen gebouw voor de afd. Leiden van den R. K. Vrouwenbond. Aan het huren van vergaderzalen zijn vele on aangename kanten verbonden en de kosten ervan zijn niet gering. De zeven onderaf- deelingen hebben ook vergaderzalen noo dig. Wanneer men al het geld eens optelde, dat aan zaalhuur wordt besteed, zou de Bond rijk worden. Daarom is een eigen gebouw van groot belang. Het hoeft er de eerste vijf, de eerste tien jaren niet te ko men. Zelfs uitte de presidente de sombere veronderstelling, dat zij het zelf misschien niet meer zou beleven, maar dkt het er komt is zeer gewenscht. Wanneer de le den daar geen bezwaar tegen hadden, wil de het bestuur tegelijk met het betalen der contributie een aparte kaart van één dubbeltje aanbieden, dat door de leden betaald of niet-betaald kan worden. Spr. hoopte, dab deze onderneming van het be stuur succes zou hebben bij de leden. Daarna werd op voorstel van het be stuur besloten een bijeenkomst in Novem ber te houden, waarop mevr. Ellen Russe zal optreden, ook toegankelijk te stellen voor introducé's. De huishoudelijke verga- dering begint te 8 uur; te 8.30 uur wordt de vergadering voor introducé's openge steld. De presidente sprak tenslotte een woord van aanbeveling voor het retraitefonds, den verbandcursus, het feest van Christus- Koningsehap en de kookdemonstratie, waarna het „reidansen-clubje" met een en kel woord door haar werd welkom ge- heeten. De reidansers traden nu binnen het perk: vier jonge heeren, in wit hemd en zwarte broek, acht. jonge dames in kleu rige japonnen met lange mouwen en wijde rokken, een pianiste en een violist. Het clubje begon met op zang en mu ziek te verzekeren, dat zij geen „kwezel- kenB" waren, want „begijnen en kwezel- kens dansen niet". En het clubje wel! Eerst dansten zij een zwierige windmolen-dans, waarbij heb draaien van de wieken aardig werd getypeerd, daarna een klompendans ingeleid door eenige leutige liedjes als „Zoet Roosje rood", bewerkt naar oude boeren dansliedjes. Het „Paardenspel" was bizonder mooi van beweging en tegelijker tijd heel naïef in de nabootsing van de draaiende en knikkende paarden. Enkele liedjes, duetten tusschen de da mes en de heeren, zooals „Meisken fijn, maagdeken fier" en „Schoon lieveken" maakten de stemming rijp voor de prach tige „Linnenwevers-dans", van Zweedschen oorsprong. Ook de „Silezische Sang-und- Spielschar" heeft eenige jaren geleden voor „Geloof en Wetenschap" dezen dans uitgevoerd, en ook toen evenals gister avond was deze sierlijke, vroolijke dans, vol levenspit en levensjool, hét hoogtepunt van het programma. Ook de begeleidende muziek is frisch en animeerend. Nog enkele aardige dansen werden uit gevoerd, zooals do Almeloosche kermis (alleen voor meisjes!), de Black Jack (niet de Black-Bottom I), en do Zeeuwsche dans, die als een stormwind eindigde. De dansen werden nu en dan nog afge wisseld door liedjes en enkele welgeslaag de viool-solo's. De avond was een groot succes voor het clubje. Wat waren die oude dansen mooi en geestig! Vergelijk met hen het béte geschuifel of zinneloos gespring van de moderne danskunst. Zonder nog te spre ken van het zedelijk gevaar aan het mo derne dansen verbonden. Het streven van deze studenten-club verdient daarom ieders waardeering, al mag betwijfeld, of ooit de oude, tamelijk ingewikkelde, volks dansen, tot een nieuw leven kunnen worden opgeroepen. Ook de clubgenooten geloo- ven niet, dat hun streven in die richting succes zal hebben, tenzij bij jongeren. Maar wellicht kan het gegeven goede voorbeeld ertoe leiden, dat betere en sierlijker moderne dansen worden ontworpen. De presidente van den Vrouwenbond bracht in woorden en bloemen hulde aan het kranige clubje en sloot daarna de bij eenkomst. De tweede vertooning van A. den Her- tog's spel van trouw en vaderlandsliefde: „Tien ure heit de klok", dat Maandag a.s. in den Schouwburg plaats vindt, begint ditmaal om 8 uur 15, en niet te 8 uur, zoo als gisteren werd vermeld. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Een schermutseling met mgr. Nolens cp de zeeliedenconferentie te Genève. Nadir Khan tot koning van Afghanistan uitgeroepen. Japan bereidt zich voor op ingrijpen in het Chineesch—Russisch conflict. Groote hotelbrand to Seattle. Zeven doo- den, vijftien gewonden. (Buitenl. Berichten 4de blad). BINNENLAND. Het retourvliegtuig op Schiphol geland, na een noodlanding bij Arnhem. (Luchtv. 2e blad). De te Rotterdam met alastrim aange duide ziekte moet als pokken beschouwd worden (2de blad). Verscheidene verkeersongelukken met doodelijken afloop (Gem. Berichten, 4de blad). VIJFVOUDIG ZILVEREN JUBILEUM. Bij de N. Z. H- T. M. Nadat op 4 October j.l. het zilveren ju bileum van 36 jubilarissen te Haarlem feestelijk is herdacht, komt nu de beurt aan de 5 „zilveren" in het complex Lei den, om zich een huldiging van de zijde hunner collega's te laten welgevallen. Van daag "is het de dag daarvoor. Het initiatief tot deze huldiging is ge nomen door het in het begin van dit jaar opgerichte Jubileumfonds, waarvan thans 70 pet. van heb aantal personeelleden lid is. Er wordt 5 cent per weck of 25 cent per maand gecontribueerd, waardoor het Ju bileumfonds in staat is, eiken jubilaris een waardevol geschenk, hetwelk de jubilaris raag kiezen, aan te bieden. Hedenavond komen in „Concordia" aan do Steenstraat de personeelleden uit Voor burg, Leiden, Rijnsburg en Hillegom sa men om hunne jubileerende collega's van hun meeleven blijk te geven. Allereerst kan vermeld worden een Voorburgsche jubilaris, do heer F. Cadce, die op 10 Maart 1904 op 29-jarigen leeftijd bij de toenmalige H. E. T. in dienst trad als machinist, welke functie hij bleef ver vullen totdat in 1924 de Jijn Scheveningen Leiden electrisch werd en hij de funcrio van wagenvoerder ging bekloeden, welke betrekking hij nu nog vervult. Hierna komt de heer P. Hagoort. Na 1904 tot 1911 in dienst van de R. T. M. op de stadstram hier ter stede to zijn werk zaam geweest, nam de N. Z. H. hem in 1911 onder hare vleugelen als conducteur en bevorderde liem reeds in 1912 tot halte- chef te Katwijk. 1 Januari 1926 kreeg hij oen benoeming als haltechef I alhier. De heer A. van Zijp is oveneens een oud- K. T. M.'er, in 1912 overgenomen door de N. Z. H. Afwisselend is hij wagenvoerder en conducteur geweest, doch deze jubilaris gevoelt zich blijkbaar hot beste, wanneer hij den wagen ■stuurt, althans hij voert thans weer den titel van wagenvoerdei. Te Rijnsburg jubileert de heer J. C. Smit, die blijkbaar niet van openlijke hul digingen houdt, althans den wensch heeft te kennen gegeven om „vergeten" te wor den. Hij zal het wel niet euvel duiden, wanneer omtrent hem toch nog even ver nield wordt, dat hij in 1904 begonnen is als bankwerker io Hillegom, terwijl hij als zoodanig in 1911 werd overgeplaatst naar Rijnsburg. Hij bekleedt thans de functie van voorman in de werkplaats aldaar, tot welke betrekking hij in 1919 werd* bevor derd. De heer N. van Kampen te Hillegom is van de lijn GoudaBodegraven overge nomen en in 1917 werd hij wegwerker te Hillegom. In 1919 kreeg hij een 'benoeming tot remisebeambte, voor welke functie hij in 1923 ongeschikt werd in verband mot zijn gezichtsschsrpte. Sedert dien is hij werkzaam als poetser. Een Edison-lichtweek. Naar wij vernemen worden hier ter s>- de, in navolging van Amsterdam, pogin gen aangewend tot het organiseeren van een Edison-lichtwcek, welke zou gehouden worden in het eind der maand November. De Leidsche Middenstandscentrale, de Mij. van Nijverheid en Handel, de Ver. Xederlandsch Fabrikaat cn de Ver. voor Vreemdelingenverkeer hebben hiervoor het plan opgevat. Het ligt in de bedoeling een Commissie uit genoemde vereenigingen met de voorbereiding te belasten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1