21ste Jaargang
MAANDAG 7 OCTOBER 1929
No. 6301
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
DE BIJZETTING VAN DR. STRESEMANN'
BUITENLAND
FEUILLETON
ZONDAGSBLAD
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voorratbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
DE ROUWDIENST IN DEN RIJKSDAG
k. HERDENKINGSREDE VAN RIJKSKANSELIER MüLLER
I
Grauw, eenigszins koud herfstweer
heersoht Zondagochtend in de Duitsche
Rijkshoofdstad.
Uit alle deelen van de millioenenstad
komen de menschen naar het centrum, om
getuige te zijn van de begrafenis van
minister Stresemann.
Reeds te negen uur 's morgens vormen
zich langs den weg, welken de rouwstoet
zal passeeren, dichte menschenrijen. De
politie heeft veel werk om de orde te
ïandhaven. Langs de geheele route wer
den touwen gespannen om de menschen
tegen te houden.
Behalve de officieele gebouwen 'hebben
ook vele particuliere huizen, zakenhuizen,
banken en hotels de vlag. halfstok gehe-
sohen. Van de Erugelsche ambassade waait
de Union Jack, van de Fransche am
bassade de tricolore. Ook het gebouw van
den agent-generaal voor de herstel-beta
lingen heeft halfstok gevlagd.
Het ministerie van buitenlandsohe za
ken is met rouwguirlandes van bergviool-
jfcjes en dennengroen behangen. Aan beide
ijden van den hoofdingang staan met
'ouw omfloerste pilaren, terwijl ook de
istorisc'he lantaarns met rouw omfloerst
;ijn. De vensters van het ministerie zijn
et rouwcrêpe gedrapeerd.
In den Rijksdag.
De groots zittingszaal van den Rijks
dag is vervuld van een plechtige stem
ming. Op de plaats van het presidium
is een katafalk opgericht, waarop de lijk
kist met de diepstvlag van den Rijks
minister van buitenlandsche zaken rust.
Aan beide kanten van de kist zijn twee
groote kandela-bres met brandende kaar
sen opgesteld. Achter de katafalk is de
hoofdzijde van de zaal met een 'groot
zwart 'baldakijn bekleed, dat de geheele
hoogte van de zaal inneemt en in het mid
den een met rouwcrêpe gehulde zwarten
Rijksadelaar op gouden fond vertoont. De
balustrades der zaal zijn met rouwcrêpe
bekleed, waarop donker groene guirlandes
van eikenloof. Om de katafalk ligt een
ontelbare hoeveelheid kransen, waaronder
vooral de kransen der familie, van den
Rijkspresident, van het corps diploma
tique, van de Rijksregeering, van de
Pruisische regeering, evenals van de ove
rige landsregeeringen en Vrije Steden op
vallen.
De Fransche minister-president Briand
heeft, een krans gezonden, met op het lint
de woorden „Aan mijn lieven vriend".
Ook de regeeringen van talrijke andere
landen hebben kransen gezonden.
Langzamerhand vullen zioh de zaal en
de tribunes. Het corps diplomatique, onder
wie de ambassadeurs van de Vereenigde^
Staten van Amerika, Engeland, Rusland"
en Frankrijk, enkelen in diplomaten-uni
form, neemt voltallig in de diplomatenloge
plaats. Ook de Rijksregeerïng is geheel
tegenwoordig.
Te 10.55 uur neemt Rijkspresident von
Hindenburg, vergezeld door den Rijksmi
nister van binnenlandsche zaken Severing
en den vice-president van den'Rijksdag von
Arberg und Graef plaats in do eere-loge.
Direct achter den Rijkspresident nemen
in de eere-loge de familieleden van den
overledene plaats.
De Rijkskanselier Mueller neemt dan hot
woord tot het uitspreken van de herden
kingsrede. Hij zegt o.a.
Aan de baar van den Duitschen minister
van buitenlandsche zaken staan niet slechts
treurend zijn vrouw en zijn zoons, wien wij
onze innige deelneming betuigen, staat
niet slechts de Duitsche rijksregeering, die
haar minister van buitenlandsche zaken,
niet slechts de Rijksdag, die een van zijn
meest vooraanstaande leden, niet slechts
de Duitsche Volkspartij, die haar leider
verloren heeft, doch in den geest neemt
aan deze afscheidsplechtigheid het Duit
sche volk deel, dat een van zijn beste zo
nen verloren heeft en de wereld daarbuiten,
die in hem den grooten staatsman vereer
de en in hem den mensch van goeden wil
hoogachtte.
Weinige uren voor zijn verscheiden was
hij in den Rijksdag en daarna nog te huis
iil het ziekbed bezig er naar te streven
ernstige politieke moeilijkheden uit d-»n
weg te ruimen. Onder alle betuigingen van
deelneming is daarom geen zoo treffend
als die van onzen vereerden Rijkspresident,
waarin wordt gezegd, dat de overledene
tot het laatste oogenblik trouw voor zijn
vaderland gewerkt heeft. Hij werkte voor
zijn land en zijn volk, voor Duitschland en
het Duitsche volk geraakte zijn hart in
vuur. Tegenover de velo en dikwijls on
rechtvaardige aantijgingen is hel -voor mij
als Duitschen Rijkskanselier in dit uur een
eereplicht te verklaren, dat er geen trou
were Duitscher was dan Gusfcav Strese
mann, niemand, die zooals hij, zijn geheele
groote kunnen voor het door hem geliefde
vsderland inzette.
Spreker gaat dan de politieke werkzaam
heid van den overleden minister na en be
sluit met de woorden:
Zijn werk staat, vast gegrondvest. Ons
blijft de taak het in zijn geest voort te
zetten. Wij hebben in hem een grooten
staatsman, een leider en een prachtigen
mensch verloren. Om met Goethe te spre
ken: „Dieser ist ein Mensch gewesen und
das heisst ein Kaempfer sein".
Zacht klonk daarop Beethovens treur-
marsch uit de „Eróica", door het Philhar-
monisch Orkest uitgevoerd, door de zaal.
De plechtigheid in den Rijksdag was
hiermede geëindigd.
Op weg naar het kerkhof.
Eenige minuten na twaalf uur vertrok
de rouwstoet uit de groote zaal van den
Rijksdag. Na een aantal kransen volgde
de lijkkist, die door zes politie-agenten in
uniform op de schouders werd gedragen.
Onmiddellijk achter de kist liep een gees
telijke. Achter hem volgde, begeleid door
den vice-president "an den Rijksdag von
Kardorf de echt gen oote van den overle
dene. Vervolgens kwam de rouwstoet,
voorop de Rijkspresident von Hindenburg,
naast, hem de Rijkskanselier Hermann
Muller en de Rijksminister van Binnen
landsche Zaken Severing.
Een vliegtuigeskader vloog tijdens de
plechtigheid in den Rijksdag boven het
gebouw.
Op de Platz dc" Republil:, waar tien pi
laren met rouw omfloerst waren, opge
steld, had een politdemuziekkorps treur
muziek ten gehoore gebracht.
De lijkkist werd voor den opgang naar
het R^jksdaggebouw op een met zes rouw-
bekleede paarden bespannen wagen ge
plaatst. Reichsbanner hadden zich aan den
voet van de trap met hun vaandels opge
steld. Naast de kist stonden de geestelijke,
mevrouw Stresemann, haar zoons en de
naaste familieleden. Naast het spreekge
stoelte hadden do Rijkspresident von Hin
denburg, de rijksregeering, de vertegen
woordigers der landsregeeringen en het
corps diplomatique plaats genomen.
Toon sprak de vice-president van den
Rijksdag von Kardorf, welke door de mas
sa stilzwijgend werd aanhoord.
Daarna ging de stoet naar het kerkhof.
Bij het paleis van den Rijkspresident
werd halt gehouden; de Rijkspresident
nam afscheid.
Tien minuten voor één uur hield de lijk
wagen stil voor het venster van de werk
kamer, waar dr. Stresemann zes jaar lang
gewerkt heeft. Het venster stond wijd
open. Heb was met rouwcrêpe gedrappeerd.
Terwijl de klokken in de omgeving luidden,
werd een plechtig 'ilte van twee minu
ten in acht genomen.
Toen de kop van den rouwstoet te twee
uur het kerkhof bereikte, werden van de
nabijgelegen garnizoenskerk de klokken ge
luid.
De lijkkist van den overleden minister
van buitenlandsche zaken werd- toen, ter
wijl het orgel speelde „Befiel Du Diene
Wegen", van den wagen getild en naar
de kapel gedragen. Nadat, het gevolg bin
nengelaten was, werd de ingang van het
kerkhof weer gesloten, waarna de groote
rouwstoet zich op de Kaiser Friedrich-
platz ontbond.
In de kapel had vervolgens de zegening
vari het stoffelijk overschot plaats, waar
na de kist naar het graf werd 'gedragen.
De teraardebestelling van den Rijksmi
nister van buitenlandsche zaken had hier
op in besloten familie- en vriendenkring
plaats. In het geheel waren niet meer dan
driehonderd personen op de begraafplaats
aanwezig.
Slechts eenige meters van het graf van
de ouders van Stresemann heeft men een
graf gegraven, dat het stoffelijk overschot
van den Rijksminister van buitenlandsche
zaken zal bevatten. Steeds is het zijn
wensch geweest naast zijn ouders voor de
laatste maal te ruste te worden gelegd.
Op een kleine open plek bij het graf zal
heb eere-gedenkteeken voor dr. Strese
mann worden opgericht.
DUITSCHLAND
De benoeming van Curtius.
De Germania schrijft, dat men ook in
Centrumkringen door de officieele mede-
deeling ever de opdracht aan den socialist
dr. Curtius tot waarneming van den post
van tijdelijk minister van buitenlandsche
zaken verrast is. Deze verrassing moest
des te grooter zijn, daar de benoeming ge
schied is zonder rekening te houden met
de politieke factoren en zonder dat Muel
lers medewerkers geraadpleegd zijn. Het
is merkwaardig, dat de benoeming van dr.
Curtius met zoo'n spoed noodig was als
nooit bij dergelijke gevallen gebruikelijk
is. Men had minstens tot Maandag kunnen
wachten.
De Deutsche Allgemeine Zeitung wijst
er in verband met de benoeming tot tijde
lijk minister van buitenlandsche zaken
van dr. Curtius op, dat men rustig - had
kunnen wachten tot de overledene min
stens aan de aarde zou zijn teruggegeven.
De benoeming van dr. Curtius is een ver
rassing geweest, daar algemeen aangeno
men werd dat de Rijkskanselier Hermann
Mueller tijdelijk het ministerie van bui
tenlandsche zaken mede zou bezetten.
Wat den definitie ven opvolger van den
overleden minister van buitenlandsche za
ken betreft, schijnt het in geen geval zeker
te zijn, dat de Duitsche Volkspartij er
waarde aan hecht het ministerie van bui
tenlandsche zaken ook verder voor een
van zijn leden te behouden. In verband
met het feit, dat de binnenlandsche kwes
ties als het. belastingvraagstuk na- do
Haagsche conferentie van groote beteeke-
nis zijn, zal de Duitsche Volkspartij eer
der grooten invloed wenschen in de an
dere ministeries.
De Vorwarts wijst er op. dat voor de
benoeming van een socialist, tob minister
van buitenlandsche zaken pleit, dat alleen
een socialist iu,, het buitenland het ver
trouwen zal kunnen vinden, dat Strese
mann genoot.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De begrafenis van dr. Stresemann.
Het geval van den levend begraven
„markies' opgehelderld. (Buitenl. Berich
ten, 2de hlad).
„Heb geheim van de Zwaluw" is de
titel van een nieuw feuilleton, voor ons
blad bewerkt door P. G. Hoeks.
Heb is een boeiend verhaal, waarvan
de inhoud is als volgt:
Willem Stevens, tweede stuurman op do
Zwaluw, heeft op zekeren zomeravond de
wacht, terwijl zijn kapitein in de kajuit
een onderhoud heeft met twee mannen,
die uit hebzucht den gezagvoerder ver
moorden en met diens geld er van door
gaan, na eerst, zooals ze meenden, den
stuurman onschadelijk gemaakt to hebben.
Dit is evenwel niet het geval, want Wil
lem ziet bij 'b schijnsel van een lantaarn
even het gezicht van een hunner.
Uit vrees voor den moordenaar gehou
den te worden, hetgeen later ook werke
lijk geschiedt, verlaat hij het schip en
komt na veel omzwervingen in heb goud
land Californië, waar hij de moordenaars
ontdekt.
Hoe dit in zijn werk gaat en onder
welke omstandigheden dit plaats vindt
leert ons dit eenvoudige, doch niettemin
spannende verhaal.
Weekabonné's worden er aan herinnerd,
dat vanaf heden het abonnement cp het
Zondagsblad over het 4o kwartaal ad 50
ent. moet worden betaald.
DE ADMINISTRATIE^*
De Duitsché regeering in den stoet. Van 1. n. r.: minister Severing, president
Von Hindenburg en rijkskanselier Hermann Müller. Geheel rechts de oudste
zoon van wijlen dr. Stresemann.
j De plechtige zitting in den Rijksdag vóór de begrafenis. Het stoffelijk overschot was temidden
van een schat van bloemen opgebaard.
Overweldigend was de aanblik van den stoet vóór het. Rijksdaggebouw.
Op den lijkwagen het stoffelijk overschot
