ta Verkoop
J*1®'.* vssü/Effecten.
UIT DE OMGEVING
UIT DE RIJNSTREEK
LUCHTVAART
Uw Boekhouding in orde
Uit de Landbouwwereld
VRAGËNBUS
KERKNIEUWS
LEGER EN VLOOT
TWEEDE BLAD
DE LEIDSCHE COURANT.
WOENSDAG 2 OCTOBER 1929
INGEZONDEN MEDEDEELING.
ALKEMADE.
Inenting. In verband met de voorge
komen gevallen van alastrim in ons land,
zal op de ondexwermelde plaatsen en tijd
stippen nogmaals gelegenheid tot koste-
looze inenting en herinenting bestaan. Te
Oude-Wetering ten huize van dokter van
der Bijl op Zaterdag 5 October des mid
dags 12 uur voor kinderen en des avonds
van 89 uur voor grooteren; te Roelof-
arendsveen op Zaterdag 5 October a.s.,
des namiddags te 4 uur in de R. K. Jon
gensschool; te Nieuwe-Wetering op Don
derdag 3 October, des avonds van 89
uur in de O. L. school; en te Rijpwetering
op Zaterdag 5 October*, des namiddags te
half twee uur in de R. K. school.
Vleeschkeuring. In den loop der
maand September zijn ter secretarie aan
gegeven de volgende slachtingen: 24 koei
en, 15 varkens. Huisslachtingen1 var
ken. Noodslachtingen: 3 varkens, 8 var
kens ben. 50 Kg., 1 n. kalf, 1 geit, 1 lam
en 2 biggen. Ingevoerd werd 430 Kg.
vleesch. Ontvangen werd f 263 keurloon.
Gevestigd: J. Remmerswaal, van
Uithoorn. A. W. Steenvoorden, van
's-Gravenhage. J. H. Strijk, van Lei
derdorp. P. J. Akerboom, van Voor
hout. J. C. van Eijndhoven, van 's-Her-
togenbosch. M. E. van Stol, van Leiden.
E. C. Hijzelendoorn, van Haarlemmer
meer. W. H. Eerdbeek en echtgenoote,
van Leiderdorp. H. Verhaar, van Lei
den. A. B. M. Loos, van Zwammerdam.
Vertrokken: B. J. en J. Penning
de Vries, naar Leimuiden. C. P. Baak,
naar Woubrugge. A. E. J. Smit, naar
Didam. C. M. Ideler, naar Den Bosch.
M. J. van Velzen, naar St. Michiels
gestel. L. J. van den Kerkhof en gezin
naar Warmond. J. Pouw, naar Heem
stede. C. A. van der Poel, naar Veur.
H. E. Verhaal*, naar Leiden. A. M.
Verbij naar Woubrugge, A. C. M, van
Leeuwen, naar Den Haag. E. M. Hoo-
genboom, naar Zoeterwoude. A. J. van
der Zwet, naar Den Haag.
TER AAR.
Gevonden voorwerpen. Een heerenre
genjas en damesregenhoed, 2 geldige be
lastingplaatjes, en een zilveren dameshor
loge. Inlichtingen te bekomen bij de Ge
meentepolitie.
Gevestigd: M. Bastmeijer van Woer
den. S. C. Groeneveld van Leerdam.
A. Quartel van Leiden.
Vertrokken: J. C. Jansen naar den
Haag. B. Vochtelo naar Smilde. W.
van der Kaa naar Amsterdam. Th. O.
Droogh naar Noordwijk. C. A. Groen in
't Wout naar Alphen a. d. Rijn. B. H.
Kroon naar Delft.
Geboren: Jannetje Maria, d. van
C. Snijders-Altena. Johanna Maria, d.
van J. Keijzer-vander Hoorn. Maria Jo
hanna, d. van A. Vork-Fransen. Mathijs,
t. van P. Wijfje-Schalkwijk.
Ondertrouwd: P. J. Lebesque 29 j.
en A. van Emmerik 30 j.
WOUBRUGGE.
Tuirtbouwcursus. Om *e komen tot de
oprichting van eeni tuinbouwcursus kwa
men, onder leiding van den burgemeester,
een aantal belangstellenden in het Raad
huis bijeen. Onder de aanwezigen merk
ten wij o.m op den heer Koeman, rijksiuin-
bouwconsulent te Aalsmeer en den heer
Den Hertog, voorz. Holl. Maatschappij v.
Landbouw.
Nadat de burgemeester de aanwezigen
had. welkom geheeten, zette &pr. met en
kele woorden het doel van deze samen
komst uiteen, waarna, de heer Dén Hertog
het woord ontving. Deze sprak zijn da-n'k
uit en. wees op het groote belang en nut
van een cursus. Verschillende vragen wer
den door de aanwezigen gedaan, welke
de consulent alle beantwoordde.
Staande de vergadering gaven zich 14
jongelieden op als cursist. De burgemees
ter dankte den consulent en den heer Den
Hertog voor hun medewerking en de nee-
ren Van Zaal en Terhorst voor hun propa
ganda voor dit doel.
De eerste les zal 11 Oct. aanvangen met
als hoofd de heer Zijderveld, alhier.
Scheepsbouw. Van de scheepswerf
gebrs. van der Laan werd te water gela
ten het stalen motorschip groot 110 ton
voor rekening van den heer Kieboom en
tevens de kiel gelegd voor eenzelfde vaar
tuig voor rekening van den. heer Stam.
Veenderpolder. De goedgekeurde re
kening van den Veenderpolder over 1928
bedraagt 'aan inkomsten f 6175.641/2 en aan
uitga-ven f 5225.101/a, goed slot f 950.54.
De begrooting voor 1929 is aan inkom
sten en aan uitgaven vastgesteld op een
gelijk bedrag van f 6103.81. De omslag is
bepaald op f 16 per Hectare.
Z0ETERMEER.
Gemeenteraad. De Raad dezer ge
meente vergadert op Donderdag 3 Octo
ber 1929, des n.m. 7.30 uur ten Raadhuize.
Agenda: 1 Mede deelingen. 2 Aanvul
lingscontract betreffende stroomlevering
genieente-electricitei'tsbedrijf. 3 Aanbieding
gemeente-rekening 192S. 4 Gratificatie
rijksveldwachter C.M. van der Graaf. 5
Verzoeken ontheffing schoolgeld. 6 Wijzi
ging begrooting 1929.
ZOETERMEER-ZEGWAART.
Voetbal. De voetbalvereeniging S.D.
O. I speelde Zondag haar eersten com
petitie-wedstrijd van den L.V.B. tegen
Leidsche. Boys II. De uitslag was 6—0.
Een goed begin voor de S.D.O.-ers.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Fahrieksuitbreiding. Door de moto-
renfabriek „De Industrie" zijn aangekocht
de opslagplaatsen en gebouwen aan den
Gouwsluischen weg, -waarin voorheen ge
vestigd was de groentenzouterij van de
firma S. van Vliet te Amsterdam. Naar
we vernemen, ligt het in de bedoeling al
daar te vestigen een afdeeling der moto-
renfabriek.
Aanrijding. In wijk Hoorn werd giste
renmiddag een fietsende juffrouw door
een auto, gétiummerd H 49367 zoodanig
aangereden, dat het rijwiel aanzienlijk
werd beschadigd en de berijdster een
bloedende beenwonde bekwam. Van het
geval werd aangifte gedaan bij politie.
TER AAR, 1 Oct. Veilinc Tuindersbe-
lang, Snijboonen f 44.35, Stek f 1.40
2.*2, Prinsesséboonen f 3.704, Bloemkool
II f 0.14, Ghineesche kool 25 ct., Toma
ten A f 4.70—3.20, B f 4.90—2, C f 2.30.
NIEUWKOOP.
Geboren: Stephanus, z. van J. P. van
Gaaien en D. Schouten. Gijsberbus Jo
hannes, z. van O. van den Helder en J. E.
Verburg. Dientje Engelberta Pieternelb,
d. van J. Slingerland en N. A. Vonk.
Getrouwd: J. J. Hoogendoorn 40 j.
wedr. van M. van der Linden en U. van der
Vring 39 j.
NOORDEN.
DE POSTVLUCHTEN NAAR INDIë.
Het tweede postvliegtuig.
Nad1 ere b ij zonderheden!
omtrent de noodlanding.
Aneta-Vaz Dias meldt uit Satul (Siam),
dat het postvliegtuig P. H.-A. E. O. op
moerassig terrein staat en vervoer daar
door ernstigo moeilijkheden biedt.
Het zal daax*om onttakeld moeten wor
den, waarmee uit den aard veel tijd verlo
ren zal gaan. De data der postvluchten,
zoowel uit Indië als uit Nederland, zooals
deze bekend zijn gemaakt, worden gehand
haafd.
DE GRAF ZEPPELIN".
Een tocht boven Beieren.
Hevige tegenwind dwong tot
terugkeer.
Gistermorgen is de „Graf Zeppelin" met
32 passagiers aan boord opgestegen om
een reis naar Beieren te maken. Op de
tweede helft van zijn vlucht had het lucht
schip evenwel met hevige tegenwinden te
kampen.
Bover Munchen woeien tegenwinden, die
een snelheid van 40 tot 50 K;M. per uur
hadden. Het luchtschip was derhalve ge
dwongen, zijn koers te wijzigen en seinde
naar Augsburg, dat het onder deze weers
omstandigheden niet mogelijk wa-s naar
Augsburg te komen.
Van Munchen keerde het luchtschip
over Lansberg Woerishofen en Leutkirch
direct naar Friedrichshafen terug.
Hoewel de weersomstandigheden niet
zeer gunstig waren, toonden de deelne
mers aan de reis zich toch opgetogen.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
VANAF #5.- PfeR
Brioven onder No. 134 v. d. Bind.
instituut huisde, was oorspronkelijk een
gewoon marine-magazijn. Bij K. B. van 11
Augustus 1850 word het marine-instituut
voor proef met de Koninklijke Militaire
Academie vereenigd, welk K. B. op 23
Aug. 1851 bevestigd werd. Dit besluit on
dervond vele tegenkanting bij de zee
macht. Er bestond weinig gelegenheid
voor oefening. Zeilexercities werden ge
houden in een mast op land, geroeid werd
in sloepen in de vestinggrachten. Gedu
rende de zomermaanden hadden oefenin
gen op oorlogsschepen in do zeehavens
plaats. Bij K. B. van 26 Juli 1854 werd
dan ook besloten dat een zeker aantal
adelborsten 3de klas aan boord van oor
logsschepen tot adelborst le klas zouden
worden opgeleid. Dit gebeurde eerst aan
boord van het fregat „De Rijn", te Wil
lemsoord, later op de „Zeehond". In
1855 ook op de „Urania". Het rapport over
de nieuwe opleiding was zeer gunstig. De
opleiding van jongelui tot adelborst bleef
bij K. B. van 7 April 1855 dan ook op de
vloot; de opleiding tot ingenieur van de
scheepsconstructie en ook die tot 2de
luitenant van de mariniers bleef op de
Koninklijke Academie van Land- en Zee
macht. In 1856 werd „De Rijn" vervangen
door het Linieschip „Kortenaer". Voor
ontspanning werd in de zoogenaamde
„wei" een houten gebouwtje geplaatst dat
den naam „zaaltje" kreeg, welke tot op
heden gehandhaafd is. Bij K. B. van 25
April 1857 werd de opleiding voor marine
officier en ingenieur van de scheepscon
structie eveneens naar Willemsoord ver
plaatst, waar heb instituut den naam
kreeg van Koninklijk Instituut voor de
Marine. De opleiding voor de mariniers
en den scheepsbouw werd in 1860 ver
plaatst, resp. naar het Korps Mariniers te
Amsterdam, waar zij als kadetten
werden opgeleid en naar 's Rijks Werf al
daar. In 1867 werd de oude „Urania" ge
bruikt voor exercities in het tuig op de
werf, terwijl een nieuw schip voor de op
leiding werd gebruikt. Kapitein-luitenant
Brocx, gedurende 9 jaar aan het Instituut
te Willemsoord vex*bonden, besloot
zijn benoeming tot Minister van Marine
onx een vast gebouw te doen oprichten. Als
gevolg hiervan werd het tegenwoordige
gebouw in 1870 in gebruik genomen. Thans
is dus de opleiding 59 jaar in het tegen
woordige gebouw.
Gedurende dien tijd heeft het als een
levend organisme talrijke wisselingen on
dergaan. Als opleiding voor adelborsten
begonnen is het thans de opleiding voor
Luitenant ter Zee, Luitenant der Mari
niers, Officier voor de Marine Stoom
vaartdienst en Officier van Administra
tie, terwijl tevens de theoretische oplei
ding voor de officieren van de Koninklijke
Marine Reserve en den Marine-Lucht
vaartdienst daar plaats heeft. Heb ge
bouw moest daarom herhaaldelijk worden
uitgebreid. Voor de opleiding werden
eveneens de kanonneerbooten de „Ever" en
d© „Gier" aan het Instituut toegevoegd;
de „Urania" werd in 1909 gesloopt.
De wereldoorlog verstoorde de geregel
de opleiding door de plaatsing van alle
adelborsten op de vloot. Eerst in. Septem
ber 1916 ving de cursus weder aan. In 1915
werd besloten, dat de eindopleiding voor
de adspirant-machinisten te Willems
oord zou geschieden. Bij K. B. van 8 Juli
1915 werd te Dordrecht een internaat
voor adspirant-adelborsten opgericht. De
Marine-machinistenschool werd bij K. B.
van 26 April veranderd in adspiranten-
school voor de Marine, dienende tot oplei
ding van adspirant-adelborsten voor den
Zeedienst, de Mariniers den Machine-
dienst, en de Administratie. Tot logeer-
schip werd Hr. Ms. „Bonaire" ingericht.
Het internaat werd in 1920 opgeheven.
De laatste verandering was het K. B.
van 1 April 1923, waarbij de adspiranten-
school te Dordrecht werd opgeheven
en de opleiding van alle aanstaande offi
cieren bij de Zeemacht te Willems
oord zou geschieden, en wel voor den
Zeedienst en het Corps Mariniers een drie-
en vierjarige opleiding, voor de Admini
stratie een tweejarige opleiding en voor
den Stoomvaartdienst een vierjarige op
leiding.
Een deel der instituutgebouwen heeft
daarbij wijziging en uitbreiding ondex*-
gaan. Tevens werd bepaald, dat voor alle
opleidingen de titel adelborst zou zijn.
In September 19*23 begon de cursus met
173 adelborsten. Dit abnormaal hooge aan
tal is in de laatste jaren sterk gedaald,
zoodat nu weer de normale toestand is in
getreden. 75 jaar zijn verstreken sedert de
oprichting van de opleiding tot zee-officier
te W' i '11 e ni s o o r d.
In de wijze van opleiding zijn tallooze
veranderingen gekomen, maar onveran
derd is gebleven de liefde voor Vorst, Vor
stin en Vaderland; onveranderd is geble
ven de belangstelling van het Vorstenhuis
waarin het Corps adelborsten zich heeft
mogen verheugen. Die belangstelling be
reikte Jxaar hoogtepunt, bij de vaandel-
plechtigheid op 15 September 1904, toen
bij de viering van het 50-jarig bestaan van
de opleiding te Willemsoord. Hare Majes
teit de Koningin aan het vaandel van het
Corps adelborsten de volledige eerbewijzen
toekende en het na een treffende toe
spraak aan den Commandant overhan
digde.
Wenken en mededeelingen.
Kunstmest kan ontstekingen veroorza
ken, van het oog door: kalk, slakkenmecl
kalksalpeter en kalkstikstof, bij vochtige
handen. Beide gaan door gewone kleeding
heen. Ook is kunstmest gevaarlijk bij
:xoop (uwoAvz) prnif op uva "jsojjodns u.»
inademing. Thomasslakkenixxecl veroor
zaakt meermalen zware longontsteking.
Kalkstikstof, ingeademd tijdens of na alco
holgebruik, nxaltkt ziek. Het gevaar van
inademing is aanwezig: le. bij het laden
of lossen in een besloten ruimte; 2e. bij
het breken on mengen; 3e. bij liet strooien;
•le. bij het uitkloppen en herstellen van*
zakken, waarin slakkenmecl of kalkstikstof
is geweest. Tegen oogontsteking dragc
men een doelmatigen stofbril. Tegen huid
ontsteking wake nxen door: a. een voor
stof ondoordringbare kleeding (bijv. ge
olied of van leer); b. door hel opstroopen
der mouwen tot boven de ellebogen; c. het
invetten van armen en gezicht met vase
line; d. goed schoeisel (ondoorlaatbaar
voor vocht of stof); e. na het omgaan met
kunstmest zich goed te wasschch op alle
plaatsen, waar het lichaam ermee in aan
raking is geweest.
Wij vonden ergens de volgende boeren-
spreckwoorden; of ze alle waar zijn, be-
oordeele de lezer zelf: Vette boei*en, ma
gere hofstee. Vette boerinnen, mager koe-
vee. Er is eer een stad verteerd, dan
een dorp gewonnen. Na een 'drukken
werktijd, als de boeren door harden arbcicl
waren vermagerd, zocdat men hun ribben
kon tellen, hoorde men wel zeggen: „Ze
hebben op de leer (ladder) geslapen".
Een goede boer sterft met zijn gereedschap
in de hand. Arbeid is boerenzaligheid.
Een boer, die laat opstaat, moet den
ganschen dag in draf loopen. Van de
boerin zei men: ..Ze moet vroeg opstaan,
exx vroeg het huis schoon vegen. Vooral
moet ze ook haar „baas" het huis uitve
gen". Een boer, die keukenpeter of pot
tenkijker wil zijn, houdt den schoorsteen
niet aan 't x-ooken. Een goede boer is
met geen 2 paarden uit zijn bedrijf te trek
ken. Wie ixicb werkt zal niet eten.
Het weer kent men aan den wind, den va
der aan z'n kind. den boer aan z'n veld en
den koopman aan zijn geld. Behandel
uw dieren zooals gij zelf zoudt wenschen
behandeld te worden. Stel er een eer in,
uw zweep xxiet le gebruiken. Een bekwaam
koetsier is kenbaar aan het niet-slaan,
daarentegen geeft men door tikken, slaan
of kloppen met de zweep zichzelf een open
baar bewijs van groote onkunde. Wanneer
'n paard bang is voor een voorwerp, laat
het. hem dan bezien en met den neus aan
raken; het gewent aan alles, mits het hem
geen pijn veroorzaakt. Br.
INGEZONDEN STUKKEN
Geachte Redactie.
Gezien het verslag der Melkveehouders
en de houding daartegenover van den Melk
handel, zou ik het volgende willen opmer
ken:
De veehouders willen den prijs van de
melk met 1 cent verhoogen, zoodab deu
grondprijs dan wordt 11 ets a 111/2 ets.;
de prijs; van de melk in den handel is thuis
bezorgd 17 ets, en zo udan nu worden 18
ets., ergo een winstmarge vaxx 7 ets. per
Liter. Mij dunktals de Melkhandel nu den
melkprijs eens niet verhoogde, dan kon ze
toch zeker met een winstmarge van 6 ets.
ruim tevreden zijn.
Geachte redactie, mijn dank voor de
plaatsing,
Een belanghebbende.
Vraag: Ilc heb op een gewoon stuk
je papier een huis verhuurd. Er staat niet
op wanneer en ook is het niet op zegel.
Nu ben ik genoodzaakt het huis te ver-
koopen. Ik woon er zelf in. Kunnen die
menscheix ïxxij dat beletten?
Antwoord: U kunt uw huis altijd
verkoopendat kan niemand u beletten. De
nieuwe eigenaar is dan verplicht de nog
loopende huur gestand te doen.
Vraag: Man en vrouw, ouders van 8
meerderjarige kinderen, zouden bij testa
ment. willen verklaren, dat bij overlijden
van een van beiden- de overlevende het
recht behield op het geld en alles wat tot
het huisgezin behoorde, totdat ook deze
komt te overlijden. En dat daarna pas de
kinderen van hun. recht konden gebruik
maken. Is dat mogelijk?
Antwoord: U kunt bij testament
schikkingen treffen, als u daardoor de be
palingen omtren het wettelijk erfdeel dor
kinderen maar niet schendt. Het wettelijk
erfdeel bedraagt in bovengenoemd geval
3/4 van dat deel, dat de kinderen als erf
genamen bij versterf zouden hebben ge
kregen. Dit v olijk erfdeel mag aan geen
enkele beperkc ide bepaling worden onder
worpen. Over -le rest der nalatenschap kan
vrij beschikt worden bij testament, waar
bij wij nog opmerken, dat één gezamen
lijk testament van beide ouders verboden
is; ieder moet voor zich een afzonderlijk
testaixient maken.
V raag: Ik heb een bedrijfsongeval ge
had en ontvang dientengevolge 70 pet. van
mijn loon uitgekeerd van de Ongevallenver
zekering. Is mijn patroon verplicht mij de
resteeernde 30 pet. uit te betalen?
Antwoord: Ja.
Vraag: Mijn inkomen is vastgesteld
op 1654, gaat af 500 voor levensonder
houd, 17.15 voor Rijksinkomstenbelas
ting, 4.Vordedigngsbclasting, 69.99
Gemeentelijke inkomstenbelasting. Totaal
ƒ91.13. Is dit getal juist?
Anta-nnwl. A_l„„ --J-
Personalia. De heer J. R. F. van Duij-
nen, sedert Augustus 1924 onderwijzer aan
de St. Antoniusschool alhier, is met ingang
van 1 December a.s. benoemd aan een U.
L. O.-school te Middelharnis.
Zusterhuis. Woensdagavond half acht
zijn alle bestuursleden van de in deze pa
rochie aanwezige R. K. Vereenigingen met
hunne echtgenooten uitgenoodigd in de St.
Franciscuszaal te komen teneinde gezamen
lijk onder het oog te zien de mogelijkheid
alhier nu of mettertijd een Zusterhuis te
stichten. Belangstellenden hebben mede
toegang.
KOUDEKERK.
Vrachtauto omgeslagen. Maandagmid
dag omstreeks 5 uur had nabij de nieuwe
Koudekerksche brug aan den Hooge Rijn
dijk onder de gemeente Hazerswoude, we
derom een auto-ongeval plaats.
Een vrachtauto met bloemkool beladen
komende uit de riohting Leiden en af
komstig uit Arnhem, moest aldaar voor
een andere auto en een motorrijder uitwij
ken. Doordat de bestuurder te ver uit
week kwam hij op het pas aangelegde
rijwielpad terecht met 'het gevolg dat hij
wegzakte en onderste hoven in de sloot
terecht kwam. Gelukkig kon de bestuur
der zich spoedig uit zijn 'benarde positie
redden.
Nog denzelfden avond is de auto door
personeel van het Motorhuis te Leiden op
het droge gebracht en weggesleept.
WADDINXVEEN.
Geboren: Arie z. van A. van de Knijff
en T. Veerman. Pieter z. v. A. C. Slob
en K. Baan.
Gehuwd: L. M. van den Nieuwendijk
en P. M. van Kersbergen.
BENOEMINGEN.
Bisdom Haarlem.
Z. D. H. de Bisschop van Haax-lem heeft
een nieuwe parochie opgericht in de „Scher
mer", onder den titel van de H. Michaël,
en tot eersten pastoor daarvan benoemd
den weleerw. heer J. v. d. Mark.
Alsmede belast met de voorbereiding
voor de oprichting van eene nieuwe paro
chie te Wassenaar (den Deyl) den weleerw.
heer C. Wiemers;
en benoemd tot kapelaan te Schiedam
L. Vr. Vis.) C. Hijgemann, te IJmuiden,
A. v. d. Hoeven, neom.; te Amsterdam (H.
Rita) den weleerw. pater fr. I. Verschure
O.E.S.A.
Aartsbisdom.
Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft benoemd tot kapelaan te Sneek den
weleerw. heer J. B. H. Westerman, tot ka
pelaan te Deurningexx den weleerw. heer
H. Ch. J. Alink en tot assistent te Glaner-
brug den weleerw. heer J. Th. Servaas, de
laatste twee tijdelijk werkzaam in het bis
dom Haarlem.
Dr. G. Bauduin.
Huisprelaat van Z. H. den Paus.
Tot huisprelaat van Z. H. den Paus is
benoemd de hoogeerw. heer dr. G. Bauduin,
vicaris-generaal van Z. D. H. den Bisschop
van Roermond.
Kanunnik Th. F. Ebbinkhuysen bediend.
De hoogeerw. heer Th. F. Ebbinkhuysen,
kanunnik van het Haarlemsch Kathedraal
Kapittel, oud-regent van het Klein Semi
narie „Hagevold" te Heemstede, thans ver
blijvende in het St. Josephgesticht te Hil-
legom, is uit voorzorg van de H.H. Sacra
menten der Stervenden voorziexx.
DE ADELB0RSTEN0PLE1DING
TE WILLEMSOORD.
1854 September 1929.
In den bloeitijd van onze zeemacht was
van een geregelde theoretische opleiding
tot zee-officier geen sprake. De adelbor
sten of adels, welke rang reeds in het be
gin van de 17de eeuw voorkwam, kregen
aan boord hun practische opleiding en
moesten in hun vrijen tijd maar zien hun
wis- en zeevaartkundige kennis op te
doexx. Bij voldoende bekwaamheid werden
zij tot officier benoemd. Onder de regee
ring van Prins Willem IV kwam op aan
dringen van vice-admiraal Schrijver de
eerste cursus voor theoretische opleiding
tot zee-officier te Amsterdam tot
stand, „Het Zeemanscollege", waar alie
officieren tevens hun theoretische ken
nis moesten aanvullen.
In 1802 maakte de regeering zich hier
van los, en besloot tot een regelmatige op
leiding te Feijenoord, welke op 19
April van dat jaar tot stand kwam. Tevens
werd ten dienste van de school in H e 1-
levoetsluis een fregat gestationneerd
Toen de „Euridide" voor andere diensten
noodig was, werd de school op 15 Augus
tus 1805 tijdelijk gesloten.
Op 4 Februari 1806 werd het instituut,
nu „Kadetteninstituut der Bataafsche Ma
rine" geheeten, weer geopend. Bij decx*eet
van 24 Juni 1806 werd de Marine ge
noemd „Koninklijk Corps der Marine". Op
1 Juli 1806 marcheerden de kadetten naar
Rotterdam, waar zij door den ko
ning werden geïnspecteerd. In Februari
kreeg het ixxstifcuut den naam „Instituut
der élèves voor de Marine", naar Enk
huizen. Bij de inlijving \&an Holland bij
Frankrijk werd de naaïn weer gewijzigd,
namelijk in „Zijner Keizerlijke en Ko
ninklijke Majesteits Instituut der élèves
van de Marine".
De vele wisselingen van het instituut en
de onzekerheid, welke bij de Marine
heerschte, deed de animo bij Hollandsche
jongelui, om bij de marine te dienen, zeer
verminderen; het leerlingenaantal daalde
snel van 60 op 24. 1 Januari 1812 werd het
instituut opgeheven en geschiedde de op
leiding in het vervolg te Brest, aan
boord van Fransche oorlogsschepen. Bij
het herstel van onze onafhankelijkheid
November 1813 kwam in Holland het eerst
weer de opleiding tot zee-officier' tot
stand op het corvet „Ajax".
Eigenaardig is, dat de cadetten in
Frankrijk vergeten werden. Op 21 Juni
1814 werd tenminste nog een twaalftal te
Brest vertoevende Hollandsche kadet
ten op de Hollandsche vloot geplaatst.
Daar de opleiding aan boord van vele
schepen te wenschen overliet, werd op
10 Jaxiuari 1816 besloten om de leerlingen
voor de marine te plaatsen aan de Artil
lerie- en Genieschool te Delft. Het offi
cier worden via de Vloot bleef gehand
haafd. De marinekadetten in Delft
misten echter alle praotische vorming.'
Eindelijk op 31 Augustus 1818 werd de
„Brakel" naar Delft overgebracht, ter
wijl ©en regeling getroffen werd om groo-
tere kruistochten in Oost- en Middelland-
sche Zee te hoxiden.
Op 15 Juli 1828 werd de Artillerie- en
Genieschool te Delft opgeheven en 1
Juni 1829 werd het Koninklijk Instituut
voor de Marine te Medemblik ge
opend. De opleiding duurde daar vier
jaar, waarna benoeming volgde tot adel
borst 1ste klas. Voor practische oefening
was een oefeningsschip besohikbaar, ter
wijl in de zomermaanden kruistochten
werden gehouden in de Middellandsclxe-
en Oostzee. Het algemeen oordeel over de
opleiding te Medemblik was niet gun
stig, terwijl de gezondheidstoestand door
de sterk heerschende malaria veel te wen
schen overliet. Het gebouw, waarin het
